Kristo Çipa/
Ishte gjysëm e dytë e shekullit të 19 kur në qiellin shqiptar filluan të vezullojnë yjet e Rilindjes kombëtare të ardhur nga të katër anët e horizonzit dhe gjithë kontinentet e botës për të qëruar qiellin e kombit më të vjetër. Një ndër këta yje vezullues ishte dhe Marko Moçka i lindur në vitin 1857 në pjesën e ultësirës së Vlorës dhe mbaron shkollën fillore në qytetin e Vlorës. Vatra familjare dhe flaka e dheut të Mëmëdheut e përgatitën Marko Moçkën për të kapur armën më të fuqishme të kohës që ishte dija. Mbaron shkollën e mesme dhe të lartë në Janinë dhe kalon oqeanin ku vazhdon arsimin në teologji ku merr edhe titullin fetar “ Dhespot”
Era e Atdheut dhe e flamurit e rikthejnë At Marko Moçkën në Shqipër më 25.4.1912 ku krijon edhe shoqatën e parë të fesë ortodokse..
Fillon të krijojë marrëdhënje me personalitetet shqiptare në Shqipëri dhe Amerikë dhe krijon mundësinë e takimit të parë me Presidentit Amerika Uillson ku edhe i ngarkohet detyra e bekimit të flamurit kombëtar në ditën e shpalljes së pavarsisë. Dhe Ati menjëherë pas shpalljes së pavarsisë i shkruan Presidentit Uillson:
“Mesazhin tuaj plr moscoptimin e tokave shqiptare e lexova në ditën e flamurit më 28 Nëntor 1912 dhe u prit me duartrokitje e brohoritje të fuqishmr. Shqipëria dhe shqiptarët do ju jenë përherë mirënjohës SHBA dhe juve Zoti Presidend”! Në takimin e dytë pas shpalljes së pavarsisë, Presidenti i drejtohet At Marko Moçkës
“-Gëzohem shumë që ju takob personalisht zoti Marko dhe u informova se gjithshka shkoi mirl! Ta gëzoni pavarsinë!
Këtë takim tonin mund ta quajml edhe fillimi e marrdhënieve miqësore shqiptari-amerikane, apo jo zoti Marko?” Të dy burrat rrokën duart mbi flamuj, dhanë besim e miqësi. At Markua edhe gjatë luftës sl dytë botërore mbajti një qëndrim pro aleatëve perëndimorë duke bekuar misionin angli-amerikanë në vitin 1943. Në kishën e shën Kollit u strehuan 50 hebrej. Kjo kishë që ishte ndër më të mëdhat në Ballkan u rrafshua nga regjimi komunist vite më vonë.
Burrat e bekuar të Shqipërisë çuditërisht kanë patur një fund tragjik ashtu si edhe At Marko Moçka i cili u masakrua nga regjimi komunist në vitin 1947. Për figurën e At Marko Moçkës kanë folur e shkruar shumë personalitete si Pjetër Arbnori, Osman Kazazi, Haki Koltraki, Bardhosh Gaçe, Vath Gruda e të tjerë. Në plejadln e burrave me bekim hyjnor At Marko Moçka do të ngelet ndër më të diamantët se ai kurrë su përlye me baltën e pushtetit. Në nderim të tij unë kam shkruar një poezi të cilën me shumë dëshirë po e rreshtoj në këtë shkrim homazh për Atin.