Marjana Bulku – Dielli

Kongresi i Manastirit , roli dhe kontributi historiko- kulturor në ruajtjen dhe konsolidimin e unitetit dhe identitetit kombëtar

November 27, 2022 by s p

Marjana Bulku/

Akti i pavarësisë së Shqipërisë padyshim ishte kulminacioni i një serie veprimtarish të cilat nxitën dhe motivuan atë moment historik që na bën të përulemi me nderim edhe sot 110- vite më pas .

Pas dy Pavarsive ( Kosovë e Shqipëri) historianët mendojnë se ekziston një akt tjetër shumë i rëndësishëm , ndoshta nga më elitarët në historinë tonë ; Kongresi i Manastirit i mbajtur në datat 14 -22 Nëntor të vitit 1908.Kjo ngjarje është konsideruar si një ndërlidhëse e fortë mes Lidhjes së Prizrenit dhe Pavarësisë së Shqpërisë. Unë mendoj së në këtë nyjëlidhje historike hyn pa dyshim edhe Rilindja Kombëtare e cila inkurajoi disa zhvillime e dinamizëm kulturor , historik dhe pa dyshim edhe politik duke ia shtruar udhën procesit të Pavarësisë me vepra dhe individuatete , mendimtarë aktivë , njerëz të zotë që mund ti dilnin kombit për zot.

Pavarësia dhe vetndërgjegjësimi për pavarësi po ecnin paralelisht përmes akteve që po dëshmonin se Shqiptarët mundeshin të ishin zot i fateve të veta pasi atyre nuk iu mungonin dijetarët, shkrimtarët , patriotët dhe mendimtarët që do tju prinin proçeseve shtetformuese.Asgjë nuk po ndodhte rastësisht, ishin momente që kërkonin angazhimin e mendjeve e që shkrimi apo këndimi nuk mjaftonte , duhej aksion i vërtetë aktiv dhe ndërveprues dhe një bashkëpunim i gjërë mes dijetarëve e patriotëve që në qendër të ëndrrave të tyre kishin ato për liri e pavarësi kombëtare.

Të analizosh hallkat e atij zinxhiri historik do të thotë të udhëtosh mbi vende, kohë takime , tryeza , bisedime , individualitete e vendime të rëndësishme nga ku unë kam nderin të ndaloj historikisht tek guri më i çmuar i atij gjerdani shtegtimesh misionare , i konsideruar si themel i murit të lartë të Pavarësisë ; Kongresi i Manastirit i cili na lidh me Individualitete akademike, gjuhtarë e publicistë , lëvruesit më brilantë që ka pasur shqipja e shkruar ndonjëherë që i shërbyen me pushkë e me pendë Pavarësisë së Shqipërisë.

Pesë shtyllat e Kongresit të Manastirit mund të konsiderohen pa asnjë dyshim si bazat e terrenit nga ku do të hidhte shtat Pavarësia e Shqipërisë.

1.Vendi

2. Koha

3.Protagonistët

4.Vendimet

5.Rëndësia

Vendi : Manastir ,dikur kryeqendër e Vilajetit të Manastirit, me sipërfaqe prej 22.000 km katorë e ku bënin pjesë tokat shqiptare të Iliridës deri në Elbasan,njihet si një qytet i hershëm mesjetar me popullsi arbërore.Ai konsiderohet si një nga qytetet më të rëndësishme të Ballkanit Jugor dhe në veçanti të Shqipërisë, është pushtuar herëpashere nga pushtues të ndryshëm të huaj: Ai është qyteti i dytë për nga madhësia në Republikën e Maqedonisë. Shtrihet në pjesën jugpërëndimore të këtij vendi.Në Manastir gjendet potenciali më i madh ekonomik pas Shkupit.Si ilustrim po sjell një moment që e sjell të gjallë vendin është një tablo e Lasgush Poradecit ”Poeti i mirenjohur Lasgush Poradeci, atëherë nxënës në vitin e parë të kolegjit rumun në Manastir, në një skicë të tijën (që mund të jetë krijimi i tij i parë ), ja se si e pershkroi ai këtë moment: *Ishte një i ftohtë i madh me dëborë dhe ne prisnim në të dyja anet e lumit Draguar që nanuriste me qetesi perendie. Pas pak çastesh filluan të vijnë delegatet. Vijne me radhë llandonet me nga katër kuaj secili, të zbukuruar me flamuj kombetare dhe kuajve iu kishin lidhur fjongo kuqezi nëpër këmbë. Sipër mbi një karrocë fluturonte një korb. Ndalon karroca dhe prej saj del Cerciz Topulli. Më pas ai mori në shenjë korbin, duke sharë ashtu sic shajnë burrat kur korbi ra para kembeve te Mihal Gramenos. *Te lumte Cerciz, – i thote Mihali. – Kongresi i ABC-se do të na veje mbare”

Dhe në fakt çdo udhë pavarësie nga çdo e keqe duhet të shoqërohet edhe nga dija por edhe nga forca e drejtësisë dhe akteve që derivojnë prej saj .

2.Koha : 22 nëntori njihet si dita e Alfabetit sepse përkon me datën finale të punimeve të Kongresit tē Manastirit , por siç dihet në histori koha është sa reale po aq edhe plurale duke patur parasysh proçeset historike që lidheshin ngushtësisht me shkonjat e alfabetit, gjuhën shqipe, shkrimin dhe konsolidimin e saj në funksion të të vërtetave dhe historisë shqiptare brenda nesh dhe përtej nesh.

Akte të tilla me rëndësi kombëtare vijnë si pasojë e akteve sistematike me frymë patriotike e intelektuale, politike dhe historike që i rezistojnë të gjitha kohërave ndaj dhe data mbetet përkujtim përkundrejt atij proçesi që donte më shumë sesa një ditë për të mbërritur pikërisht tek ajo ditë siç është dhe 28 Nëntori i Pavarësisë.

22 Nëntori mbetet një datë me vlera universale për gjuhën shqipe dhe sot ajo merr mbivlera në kushtet e rrezikut të asimilimit kur ⅓ e ahqiptarëve e kanë lënë vendin amë .

Kjo datë i çeli udhë hapjes së shkollave shqipe, shtypshkronjave shqipe, literaturës shqipe, iluminimit përmes gjuhës shqipe, ky kongres sikur e paramendoi se koha do të na e bënte edhe më të paharruar atë akt që nuk venitet kurrë e që gjuhën shqipe e cilësoi si mjet i unitetit kombëtar prej nga ku mendimtarët rilindës do ju bënin thirrje gjithë shoqërive gjuhësore dhe ‘shkronjësve’ të gazetave shqipe, që të ‘arrinin një marrëveshje e ta pranonin

Kongresin e Manastirit duke u bashkuar me zërin e Sami Frashërit i cili theksonte se mospërdorimi i gjuhës shqipe, sjell asimilimin.Ai e kishte parë shumë drejt aspektin e lidhjes së pandarë të gjuhës me shoqërinë si një aspekt thelbësor social dhe linguistik . “Të moslëvruarit e gjuhës amtare, sigurisht, e ka favorizuar procesin e asimilimit të një pjese të shqiptarëve…” shkruan ai. Samiu mbronte tezën e drejtë që alfabeti i shqipes të kishte bazën në alfabetin latin për të theksuar se Shqipëria është “vend evropian dhe populli shqiptar është një popull evropian” .

Edhe Kostandin Kristoforidhi, në vitin 1888, shkruante: “Ndë mos u shkroftë gjuha shqipe edhe sot mbë këtë ditë nuk do të shkojnë shumë vjet dhe nuk do të ketë më Shqipëri ndë faqe të dheut…”

3. Protagonistët Unë do ti shihja në tri dimensione ;

-Ideatorët

-Autorët e alfabeteve, rilindasit) të cilët pavarësisht kundërshtimeve ( kam parasysh këtu polemikat e Konicëd kundrejt Alfabetit të Stambollit dhe frashëllinjve ) u arrit në një ide të përbashkët e cila i bëri edhe kundërshtarët protagonistë të këtij akti madhor.

-Organizatorët ; Këtu natyrshëm nuk duhet harruar emrat që i dhanë jetë kësaj ngjarjeje duke filluar nga Feim Zalavani tek shtëpia e të cilit u mblodh kongresi , Kryetar i Kongresit u zgjodh Mithat Frashëri, ndërsa nënkryetarë Luigj Gurakuqi e Gjergj Qiriazi.

Te gjithë së bashku strukturuan atë që e bën të mundur udhën e pavarësisë ; bashkëpunimin e intelektualëve në një vendimmarrje pavarësisht kundërshtive:

Gjergj Fishta Kryetar i Komisionit

Mithat Frashëri Kryetar i Kongresit; Sekretar i komisionit

Ndre Mjeda Anëtar i Komisionit

Parashqevi Qiriazi Sekretare e Komisionit për abcenë

Grigor Cilka Nënkryetar

Luigj Gurakuqi Nënkryetar i Kongresit

Hilë Mosi Sekretar i Kongresit për shqipen

Thoma Avrami Sekretar i Kongresit për shqipen

Fehim Zavalani Fjala Hyrse (kryetari i klubit “Bashkimi” të Manastirit

Nyzhet Vrioni Sekretar i Kongresit për turqishten

Phineas Kennedy Vëzhgues i Kongresit

Bajo Topulli Anëtar i Komisionit

Sotir Peci Anëtar i Komisionit

Gjergj Qiriazi Nënkryetar i Kongresit; Anëtar i Komisionit

Shahin Kolonja Anëtar i Komisionit

Dhimitër Buda

Mihal Grameno Përfaqsues nga Klubi i Korçës

Grigor Cilka Përfaqsues nga Klubi i Korçës[

Sami Pojani Përfaqsues nga Klubi i Korçës

Thoma Avrami Përfaqsues nga Klubi i Korçës

Fillomena A. Bonati shoqëruese e përfaqsuesve nga Klubi i Korçës

4.Vendimet ; Nuk e dij në është një kapitull që duhet ta mbyllim apo ta hapim ne por le të hipotezojmë se vendimmarrja pra ulja në një tryezë të përbashkët e disa tezave , mendimeve apo ideve të ndryshme pse jo edhe të kundërta duket se çeli një shteg përmes kësaj ngjarjeje . Ky Kongres uli bashkë disa alternativa , madje edhe kundërshti

Në kushtet e aktiviteteve shumëplanëshe të rreth 14 shoqatave atdhetare që vepronin në atë kohë vendimmarrja po bëhej një proçes jo i lehtë.

-Përçarjet krahinore ishin një tjetër barrierë,

-qarqet antishqiptare dhe propaganda e tyre penguese mediale e disa shteteve me politikë antishqiptare shkaktoi jo pak reagime e kundërshtime ndërkombëtare duke shfaqur pretendime se Kongresi po ftohej për të shqyrtuar shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë; jo pak herë qëllimisht shkruhej se “shqiptarët janë barbarë”, “të paqytetrueshëm”, se ata “janë për t’u shpërndarë” etj. Me gjithë shkrimet tendencioze, Kongresi filloi punën me një vizion të qartë përbashkimin drejt pavarësimit nga keqdashësit. Në të morën pjesë tridhjetë e dy delegatë me të drejtë vote që “përfaqësonin njëzet e gjashtë qytete e shoqëri brenda e jashtë Shqipërisë”.

Drejt këtij vizioni u përcaktuan dy synime kombëtare që ishin ;shkollat dhe alfabeti, si përbërës themeltarë të identitetit kombëtar,e që morën shtrirje të gjerë në të gjitha krahinat shqiptare dhe në të gjitha shtresat shoqërore .Gjuha shqipe do të si mjet i zhvillimit shoqëror në të gjitha fushat e veprimtarisë si shteg zhvillimi emancipimi dhe shteg i sigurt shtetformimi.

5 .Rëndësia e Kongresit të Manastirit është sa historike po aq edhe teknike pasi ajo përcaktoi hallkat që duhen ndjekur në rrugëtimin drejt Pavarësisë . Njgarjet madhore duhen ndjekur jo vetëm me sy , emocion, pathos, por edhe me penë dhe program të qaerë në mënyrë që shkrimi ti përjetësojë aktet dhe faktet të cilat kërkojnë strategji të mirëmenduara .E nga kjo pikpamje Kongresi i Manastirit ishte një

-akt civilizimi i shoqërisë shqiptare.

Ajo pati një

-shtrirje të gjerë demografike e për rrjedhojë gëzoi -njohje ndërkombëtare.

Ulja në një tryezë

-vendimmarrje mendimesh të ndryshme ishte tipar demokratik i kësaj ngjarjeje e cila prej nga ajo kohë se kundêrshtimet e ideve mund të lexohen si përpjekje nga këndvêshtrime të ndryshme . Kongresi i Manastirit sikurse edhe Rilindja Kombëtare

-nxiti iluminimin përmes hapjes së shkollave shqipe. Ajo

-intensifikoi hapjen te shtypshkronjave si mjet materializues i mendjeve që do duhej ti prinin momenteve kyçe me të cilat po pêrballej kombi.

Ai vendosi njëzëri t’i përshtaste dy alfabete ato të Bashkimit të Shkodrës dhe të Stambollit, të ngjashëm me njëri-tjetrin dhe poashtu të dy, alfabete të mbështetura në alfabetin latin. Kështu numri i alfabeteve tani u reduktua çka do ta lehtësonte shkrimin. Kjo arritje shuajti ndasitë e deriatëhershme të shqiptarëve rreth alfabetit.

Kështu gjuhëtarët dhe lëvruesit e shkrimit do të ndihmonin më mirë historinë pasi siç dihet për dhjetra arsye shoqëria shqiptare vuan më shumë nga të pathënat e saj edhe pse mbi truallin tonë historikisht ndodhin e ndodhin ngjarje, ato pak ruhen dhe shkruhen.

Kongresi shënoi gjithashtu

-bashkëpunimin mes shoqatave shqiptare duke theksuar synimin dhe bashkërendimin e energjive drejt proçesit të pavarësisë.

E nëse do pyesnim përse u bë ky Kongres do të vinim tek pika më e rëndesishme e kësaj ngjarjeje gjuhsore dhe historike tek nevoja dhe dëshira e shqiptarëve për të pasur një alfabet të përbashkët që do të bënte të mundur identifikimin e tyre gjuhsor në terrenin që gëlonte nga thika intrigash që synonin asimilimin e vëndit tonë duke e konsideruar si të vogël por që për fat të mirë nuk i kanë munguar mendjet e mëdha sidomos në momente kritike.

Por ajo që mbetet më e rëndësishmja e datave të tilla është reflektimi ynë mbi ta, mundësia që e kaluara të na iluminojë të ardhmen dhe po data të tilla kanë aq shumë dritë nga ku ne mundemi edhe të kujtojmë e nderojmē por edhe të projektojmë vizione të reja , së bashku .

Audiobooks.Al një Platformë që bashkoi Vatranët me Children of the eagle

November 13, 2022 by s p

Ky prag pavarësie i bashkoi dhjetra shqiptaro -amerikanë në qendrën Iliria , Nju York në një veprimtari me vlera të shumta kulturore, gjuhësore dhe edukative.

Me iniciativën e ish -Ambasadorit shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar Zotit Mal Berisha, në bashkëpunim me Shkollën shqipe “ Children of the Eagle” , Federatën Panshqiptare Vatra, përreth dy orë u shpalosën detaje rreth Platformës Audiobooks.Al, platformë kjo që u lançua disa vite më parë nga gjigandi i tregut shqiptar në fushën e sigurimeve Sigal Uniqua Group nën kujdesin e Presidentit të saj zotit Avni Ponari i cili u kujdes specifikisht që shpalosja e këtij aplikacioni të bëhej me kampionët e atdhedashurisë Vatrën dhe vatranët.

Përkrah veprimtarisë financiare dhe ekonomike, Sigal Uniqa group ndihmon edhe në edukimin e bashkëatdhetarëve tanë me ndjenja patriotike nëpërmjet veprimtarisë kulturore dhe artistike.

Të pranishmit ndoqën edhe një material filmik nga orkestra më unike në Shqipëri që Sigali suporton nga një koncert në Valbonë mes bukurive të alpeve shqiptare.

Ky kujdes ndaj elementeve qënësore të jetës : shëndet, siguri, art dhe kulturë materializohet edhe në platformën Audiobooks.Al, ku përmes një aplikacioni të thjeshtë çdokush mundet të ndjekë autorët që dëshiron mes veprave të lexuara nga aktorë të njohur shqiptarë.

Shpjegimet e hollësishme të zotit Mal Berisha , anëtar Nderi i Vatrës i cili në mënyrë sistematike e fton komunitetin shqiptar të Nju Yorkut në mediume me në qendër librin , u ndoqën me mjaft interes nga të pranishmit ku nuk mungonin autorë të shoqatës së shkrimtarëve shqiptaro-amerikanë, mësues, prindër , nxënës , të pranishëm brenda dhe jasht auditoriumit pasi të gjithë i bashkon gjuha shqipe,simboli ynë përbashkues.

Kjo veprimtari u mbulua nga televizioni Albanian Culture, me drejtues Adem Belliu, i cili ka një aktivitet 25 -vjeçar në komunitet, gjithashtu gazeta më e vjetër në median e shkruar shqip , gazeta Dielli me editorin e saj Sokol Paja u bë lajmi i parë i kronikës së kësaj ngjarjeje ku ndërthureshin natyrshëm platforma, organizata dhe qëllime me synim të përbashkët ; ruajtjen dhe lëvvrimin madje edhe informimin përmes gjuhës shqipe.

Takimi u përshëndet nga Presidenti i Nderit të Federatës Vatra, zoti Agim Rexha i cili kujtoi duke falenderuar kujdesin sistematik të zotit Avni Ponari ndaj Vatrës.

Drejtuesja e shkollës Shqipe Children of the Eagle zonja Drita Gjongecaj bëri një prezantim të detajuar të punës së saj dhe të stafit të saj, prindërve dhe nxënësve në këtë proçes plot sfida ku roli i platformave të tilla ka impakte në kushtet e ritmeve dinamike të kohëve që jetojmë.

Në përmbyllje të kêsaj veprimtarie në skenë u ngjitën nxënësit e shkollës shqipe Children of the eagle të cilët interpretuan në gjuhën shqipe dhe kërcyen vallet tradicionale shqiptare veshur me kostumet e mrekullueshme kombëtare .

Duartrokitjet e sallës plot, ishin efekti më i mirë i këtij eventi i cili u përmbyll me një kokteil nga Sigal Uniqua group dhe shpërndarjen e stilolapsave që kjo kompani ia bëri dhuratë të pranishmëve mbi të cilat dalloheshin simbolet e Vatrës, Children of the eagle, Audiobooks. Al dhe Sigal Uniqua Group , si kujtesë e bukur e këtij nëntori që i bashkoi shqiptarët mes një platforme që flet shqip në zemër të Nju Yorkut .

Marjana Bulku

Opozitarizmi si kulturë e munguar

September 5, 2022 by s p

Opozitarizmi është kulturë e munguar në Shqipëri , dhe jo vetëm në Shqipëri ,e ndofta prandaj është kaq e vështirë ekzistenca dhe mbijetesa e tij edhe pse është një nevojë kaq jetike e munguar dhe e domosdoshme.

Në vënde si Shqipëria ku mungojnë rregullat dhe standartet e ku lehtësisht liria ka si derivat ose kaosin ,ose frikën ,fenomeni i mungesës së opozitarizmit bëhet shqetësues pasi e shpie vendin dhe të drejtat në lakun e krizave të thella shoqërore, morale madje edhe ekzistenciale.

Kur hedh sytë nëpër histori të afërta dhe të largëta sheh se sa i vetmuar , mohuar dhe dhunuar është “ zëri që kundërshton “, ai që nuk dakortësohet me të gjithë dhe me gjithçka por mbetet si një tentativë e vazhdueshme për dëgjim dhe respektim të principeve apo parimeve individualiste prej të cilave lind evoluimi.

Pikërisht këtu zë fill e nis logjika që i jep frymë opozitarizmit.

Si një instrument që nuk i nënshtrohet grupit i cili jo gjithmonë ka të drejtë opozitarizmi bëhet embrion i një të drejte që hesht, i një të drejte që nuk duhet të dhunohet, i një të drejte që duhet të mbrohet.

E keqja jo rrallë herë “ përqafohet” nga turma, madje e kundërta është e vërtetë ajo vetëm sa e nënshtron atë pêr shkak të dy elementëve fatkeqë që mbisundojnë sjelljet njerëzore ; servilizmi dhe të qenit sipërfaqsor.

Edhe kur turma thërret dhe duartroket për dikë ( mungesë thellimi dhe të menduari) , kjo jo gjithmonë është për tju gëzuar .

Si ta ndihmosh opozitarizmin ?!

Kjo nënkupton të jesh objektiv në perceptimin e realitetit, të njohësh problemet jetike që prekin dhe përndjekin jetët, të dallosh të keqen , të ndihmosh fatkeqin, të jesh i vërtetë dhe realist, të dëgjosh “ zërin që s’ flet dot “ të jesh me të drejtat e të drejtëve në një botë ku jo çdo e drejtë e fituar / dhuruar është realisht e drejtë.

Mund edhe të duket teorike renditja ;1, 2, 3 por opozitarizmi është edhe logjikë .

Opozitarizmi dhe e vërteta jane gjithmonë bashkë dhe e vêrtetë do të thotë fakt, ngjarje, përjetim, rrëfim, përllogaritje e të gjithave dhe dëshmi me çdo mjet e tyre .

Opozitarizmi dhe mos heshtja ecin paralel , nuk ka armik më të madh të opozitarizmit se heshtja .

A nuk heshtën të drejtat e shqiptarëve për infinit vjet ?!

Dhe rezultati ishte nënshtrimi i tyre ndaj dhunës fizike dhe ekonomike për pa limit vjet .

Opozitarizmi ka partner ndershmërinë dhe principet ;ato në familje , miqësi , shoqëri, organizatë ,etj. Duket teori por janë të drejtët ata që dhunohen më shumë në shoqëritë kur rolin e mbrojtësit të të drejtave e bëjnë jo pak herë pikërisht dhunuesit e tyre.

Opozitarizmi dhe besueshmëria janë dy koncepte që kanë si bazë objektivizmin . Pra për sa kohë ekziston e vërteta : si fakt , si dokument , si dëshmi, si akt ,si zë që ngre krye dhe ZË ,opozitarizmi merr shtigjet e lirisë që vazhdimisht cungohet nga errësira përballë ; ajo e iluminimit të rremë, dhunës , mohimit dhe denigrimit .

Ndaj duhen dëgjuar viktimat e dhunës , ata që nuk flasin, flaken, denigrohen ,ata sistemi i gjatë i pa lirisë i la të pa zë, të pa shkollë, të pa shpresë , të pa krahë .

Dhe vonë nuk është kurrë të fillohet nga ata sepse e drejta flen mbi plagë të vjetra dhe të reja .

Kurrë nuk është vonë për t’u kthyer aty ku zinxhirët e fajeve kanë zënë ndryshk prej lotëve të neglizhencës edhe të harrimit .

Opozitarizmi është filiz lirie!

Marjana Bulku

Më vjen keq që asgjë s’ka ndryshuar

July 5, 2022 by s p

Duket se koha ka ecur mbrapsht kur shoh se si ende duartrokitet me ekzaltim ,servilizëm dhe nënshtrim udhëheqja e kujtdo krahu qoftë ajo.

Është fatkeqësi kur sheh se si udhëheqja ulet sërish këmbëkryq mbi hallet e pupullit duke numëruar suksese imagjinare .

E çuditëshme pra që populli ende duartroket në vend që të dëgjojë, serviloset në vend që të kërkojë llogari, hesht në vend që të revoltohet dhe ngrejë zërin.

Është e dhimbshme teksa sheh se si demokracia vdes sa herë që ekranet pushtohen nga udhëheqja që çdo shërbim e reklamon si “fitorje” kur në fakt e ka për detyrë shërbimin për sa kohë që është në atë detyrë.

Vdes demokracia sa herë që populli manipulohet, hesht , dorëzohet .

Pamje jo pak e njohur kjo për ne që u lindëm dhe u rritëm nën atë lloj kulture nënshtrimi ndaj fuqisë.

Dhe kur fuqia u dorëzua , guxuam të urrenim pa cak të këqijat por edhe të mirat që prodhoi sistemi i kultivuar keq.

Lindte demokracia sa herë që logjika njerërore zgjohej nga tulatja e gjatë.

Dhe zgjimi popullor nënkupton vetdije qytetarie, të drejta, liri dhe përgjegjësi por edhe detyrime, kreativitet, rregulla.

Kështu demokracia do të rritej duke i dhënë popullit frymëmarrje e peshë përballë pushteteve që edhe më të përgjegjshëm i bën qytetaria aktive…

Duket sikur asgjë nuk ka ndryshuar që kur pretenduam se e prekëm Demokracinnë .

A e prekëm vallë ?! Pyes veten teksa shoh se asgjë nuk paskërka ndryshuar .

Nuk ka ndryshuar asgjë as në sjelljet qeveritare që riciklojnë të njejtat mëkate , as në reagimin popullor që di vetëm të nënshrohet apo të reagojë kur partia ia do, as në kulturën individuale të nënshtrimit ndaj të keqes .

Tabloja shqiptare e vitit 2022 me puçe e grushte pushtetesh që synojnë jetgjatësi a ndoshta edhe përjetësi dhe popull i nënshtruar që në dukje është i çorientuar por në thelb është i njëjtë ; fajtor i pa faj.

Është fajtor sepse hesht , duartroket dhe serviloset dhe paradoksalisht është pa faj sepse menuja e detyruar që ka përpara është vështirë të ndryshohet .

Duket se asgjë nuk ka ndryshuar kur sheh se si zhverësohet puna e ndershme .

Vlerën e saj ( dikur e zinte ajo kolektive ) sot e ka dhunuar mania kolektive për tu pasuruar padrejtësisht dhe me çdo mënyrë madje pa punuar.

Asgjë nuk ka ndryshuar kur sheh një popull që është në ikje permanente nga trojet e veta , në një proces braktisje si me dhunë( të padukshme) nga vendin i vet.

Asgjë nuk ka ndryshuar kur ndjek se si ikjet ndjekin njëra -tjetrën zinxhir ( gjyshi im u arratis në vitin 1959 duke thënë “ nuk rri dot në një shtëpi me stola dhe oxhak”, ndërsa unë /ne u larguam në 6 korrik 2011 kur mbeta pa punë në vendin dhe kohën ku kishim investuar aq shumë ).

Të vjen keq për fjalën që nuk u tha , mbeti peng ndërkohë që ajo kullonte drejtësi edhe pse ajo gjithmonë e drejta pritet në mes, të vjen keq që folëm aq pak për lirinë, për idhujtarët e saj , të vjen keq që i lamë në vetmi dhe pa rrugë produktet tona të nderit dhe dinjitetit që sillte puna me nder , por të paktën ato ekzistojnë përsa kohë ka kujtesē.

Êshtë fjala dhe vetëm fjala ajo që e mban gjallë mendimin, qëndrimin dhe të drejtën .

Jo prapë burg asaj! (Fjalës).

Asgjë nuk ndryshon nëse nuk kuptohet se Demokracia është një guidë të drejtash jete, një lloj vetqeverisje që porsi trupi njerëzor, prej të cilëve ajo funksionon, mat , kalkulon, krahason , analizon dhe gjykon gjithçka që evidentohet në procesin e gjatë dhe të pandalshëm që quhet jetë.

Marjana Bulku

4 korrik 2022

Pikniku vjetor i AADLC dhe shkollës shqipe “Children of the Eagle”

June 28, 2022 by s p

Pikniku përmbyllës i vitit akademik 2021-2022 për shkollën shqipe “Children of the Eagle” këtë vit ishte mjaft i veçantë. Ai u zhvillua në partneritet me organizatën Albanian American Women organization “Motrat Qiriazi” ku ishin të pranishëm nxënës, mësues dhe mjaft miq të shkollës shqipe “Children of the Eagle” si kandidati për Kongresin Amerikan, aktualisht Legislator (Ligjvënës) në Westchester County, Legislator David Tubiolo, Presidente e Organizatës Motrat Qiriazi, Avokate Beti Beno, anētarë të kryesisë së Organizatës Dy Gjuhësore e Kulturore, etj.

Takimin e çeli drejtuesja e organizatës “Albanian American Dual Language & Culture “Znj. Drita Gjongecaj e cila falenderoi mësuesit, prindërit dhe nxënësit për pjesëmarrjen në këtë veprimtari si dhe në ndjekjen e programit mësimor të gjuhês dhe kulturës shqiptare që kjo shkollë ofron për të interesuarit. Ajo nderoi me mirënjohje mësuesen veterane Mirjana Lukic për aktivitetin e saj si mësuese dhe trajnere e ekipit mësimor që çeli dyert e mësimit shqip në Bronx, Yonkers dhe Westchester.

Nuk mungoi fjala përshëndetëse e drejtueses së AAWO “ Motrat Qiriazi” e cila iu drejtua pjesmarrësve me fjalë falenderuese dhe mirnjohje të veçantë që i bashkohen shkollave shqipe duke trashëguar kêshtu gjuhën, kulturën dhe historinë tonë të larmishme.

Mjaft emocionuese dhe motivuese ishte fjala e mësuese Mirjana Lukic e cila edhe pse rreth 50 -vite në Amerikë e flet rrjedhshëm gjuhën shqipe dhe motivon brezat e lindur dhe rritur këtu që ta ruajnë e trashëgojnë gjuhën tonë të bukur shqipe.

Mësuese Mirjana me karrierë profesionale jo vetëm në shkollat publike të New York por edhe si pedagoge në degën e Mësuesisë në Mercy College dhe Touro College iu shtua grupit mësimdhënēs duke i dhënë një dinamikë profesionale atij.

Fëmijët iu gëzuan për disa orë tingujve të muzikës shqiptare, lojrave kreative, ushqimeve tradicionale shqiptare dhe mjaft argëtimeve të tjera.

Drejtuesja Drita Gjongecaj na rrëfen se ky vit shkollor pati ndër të tjera, këto risi:

Për herē të parë dhe me pjesëmarrje të gjerë u çel programi i gjuhës shqipe në Yorktown, NY.

Nxënës të rinj i janë bashkuar programit edhe nga Manhattan dhe Eastchester.

Edhe sfidat nuk kanë munguar kētë vit, si p.sh.Edisa limitacione nga situata post pandemike, shpërndarja gjeografike, orari i kufizuar, etj.

Shkolla shqipe Children of the Eagle dhe AADL& C zhvillon tashmë në mënyrë sistematike seminare kualifikuese për mësuesit e gjuhës shqipe në Amerikë, Europë dhe më gjerë. Një pjesë e mirë e veprimtarisë së saj gjendet në botimin me titull “ Perspektivat e mësimdhënies së gjuhës amtare në shkollat e Diasporës.

Marjana Bulku

26 qershor 2022