Reportazh – Dielli

1 E 2 MAJ 1992: NË SHQIPËRI PA PASAPORTË

May 1, 2021 by dgreca

-Para 29 vitesh në Shqipëri për herë të parë dhe një thirrje nga Tirana…

SPECIALE – Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 1 Maj 2021/ NË SHQIPËRI PA PASAPORTË ishte titulli i shkrimit tim – fotoreportazhit ekskluziv me fotografitë e fotoreporterit Ilaz Bylykbashi botuar në Prishtinë në gazetën e rezistencës Bujku para 29 viteve. Në 1 e 2 Maj 1992 isha për herë të parë në Shqipëri bashkë edhe me gazetarin Bedri Sadiku dhe shoferin Bilall Demiri. Ishim ekip special i gazetës Bujku…

Fotoreportazhi i paralajmëruar në faqen e parë e botuar i plotë në faqen e pestë të gazetës së datës 5 Maj 1992 ishte ky:

EKSKLUZIVE

NË SHQIPËRI PA PASAPORTË

Datë që do të mbetet në kujtesë, gjatë kohë, edhe në histori: dita e parë e majit 1992.

Këtë ditë më se pesëdhjetëmijë shqiptarë nga trojet e veta etnike jashtë kufijve të sotëm të Shqipërisë – të gjysëmtokës së trojeve shqiptare, nga Dibra e Madhe e nga qytetet e tjera në Maqedoni, nga Presheva, Bujanoci, Medvegja, edhe nga gjithë Kosova, erdhën në Shqipëri pa pasaportë. Sipas marrëveshjes ndërshtetërore në dy ditët e para të këtij muaji u “rrënua” muri ndërdibran edhe ndërshqiptar, po edhe ndërshtetëror, midis Shqipërisë e Maqedonisë, në vendkalimin në Bllatë.

Ky ishte një hap i madh në hapjen e kufirit, apo më mirë të themi pakufirit mes shqiptarëve, edhe mes shteteve ku fitoi e frymon demokracia e që hapërojnë në integrim në Evropën pa kufij.

Fatkeqësisht, deri tek ai kufi i hapur, shqiptarët nga Kosova, edhe nga Presheva, Bujanoci e Medvegja, u desht të kalojnë edhe nëpër kufij të mbyllur, të dhunshëm, që Serbia i ka vënë edhe në pikat kufitare të një shteti tjetër – të Kosovës.

E, atje ku ishte i hapur, njerëzit e kaluan, jo vetëm pa pasaportë, po edhe pa e treguar letërnjohtimin.

Kolona e gjatë e njerëzve që ecnin këmbë, e veturave, autobusëve e automjeteve të tjera, u nis nga Dibra e Madhe në Maqedoni kah Dibra e Vogël (Peshkopia) në Shqipëri ende pa çelë dita. Ajo kolonë ishte shumë e gjatë deri në kufi dhe zgjatej e zgjatej Grykës së Radikës…

Në anën tjetër të kufirit kishin dalë mijëra njerëz nga mbarë Shqipëria për t’i pritur vëllezërit e vet, farefisin, bashkëkombasit, që nuk i kishin parë me vite, edhe me dhjetëvjetësha. I pritnin me shumë gëzim edhe me shumë mallë. Me të njëjtën ndjenjë, si të një zemre, edhe shkohej atje.

Ato dy ditë Dibra e Vëgël ishte më e madhe se Dibra e Madhe, edhe më e madhe se të dy Dibrat bashkë këndej e andej kufirit, se aty erdhën shqiptarë nga të gjitha trojet e veta etnike. Rrugët, sheshet, janë plot njerëz, plot përqafime, edhe plot pranverë e diell. Plot fjalë mirëseardhje:

Edhe çdo shtëpi, çdo konak, çdo kafene, është plot mysafirë. Ka edhe shumë lot. Po, ata janë lot gëzimi e përmallimi…

Kështu është edhe në katunde, në Maqellarë, Pocest, Kërçishtë, Bulqizë…Shqiptarët nga Kosova e nga viset e tjera të tyre zbresin shkojnë edhe kah viset e tjera të Shqipërisë, zbresin luginës së Drinit, kah Miloti, Burreli, Mamurasi, Kruja, Tirana…Automjetet me regjistrime kosovare rrugëve të Shqipërisë u japin pamje e përshtypje si të ishim në Kosovë.

LEGJENDAT E FOTOGRAFIVE:

-E para fotografi për histori, në ditën e parë të këtij muaji, ndonjë minutë pas orës gjashtë të mëngjesit: Kolona e gjatë e njerëzve, e shqiptarëve matanë kufirit, hyn në Shqipëri pa i pyetur kush as për pasaportë, as për letërnjoftim.

-Në kufi, në Shqipëri, pret përshëndetja e shkruar në pano të mëdha: Mirëseerdhët vëllezër dhe motra!

-Dibër e Madhe, ora pesë e mëngjesit. Ka kaluar nata e pagjumë nga ndjenja e gëzimit e pritjes së të mirës. Dibranët kanë dalë në rrugë, me padurim presin të nisen, të hipin në autobusë, vetura. Nuk është larg kufiri, prandaj shumë nisen edhe këmbë…

-Në anën tjetër të kufirit, në rrugë kah Dibra e Vogël, në pritje të vëllezërve, që nga mëngjesi, gjithë ditën e lume…

-Në pritje me bukë, kripë e zemër, me përqafime plot gëzim e mall, i madh e i vogël shkojnë, ecin rrugëve të Dibrës së Vogël.

-Pamje nga mikpritja, nga takimet e gëzueshme e të përmallshme, në shtëpitë e Peshkopisë.

-Nuk është jeta veç dy ditë. Kur do të shihemi prapë, kur do të hapet përgjithmonë kufiri: Pamje nga largimi, përcjellja nga Shqipëria.

Reporter: Behlul JASHARI Fotoreporter: Ilaz BYLYKBASHI

(Gazeta Bujku, Prishtinë – e martë, 5 Maj 1992 – Faqe 5)

MAJ 1992-NË SHQIPËRI PËR HERË TË PARË DHE NJË THIRRJE NGA TIRANA…

-Raportimet nga Kosova në Shqipëri nisën me thirrje nga Tirana në ditë zgjedhjesh, para 29 vitesh/

Në Prishtinë, mëngjesin e 24 majit 1992 po dëgjoja Radio Tiranën që paralajmëronte angazhimet e përpjekjet që gjatë gjithë kësaj dite të jepnin informacione të mundshme për zgjedhjet e para pluraliste, presidenciale e parlamentare, që do mbaheshin atë ditë historike në Kosovë.

Një telefonatë e herëshme mëngjesi më erdhi në ato momente pikërisht nga Radio Tirana, në telefonin e banesës në lagjen Ulpiana të kryeqytetit të Kosovës -Prishtinës.

Më thirrnin për informacione për zgjedhjet dhe më treguan se numrin e telefonit e kishin marrë nga miq të mi gazetarë në Tiranë, ku isha në 1 e 2 maj 1992 dhe këmbyem adresat me disa që i takuam, në ato pak orë qëndrimi në kryeqytetin shqiptar, meqë shumicën e kohës së kufizuar na e mori rruga e gjatë përtej udhëtimit nga Kosova-Prishtina, nëpër Maqedoni.

Një maji 1992 për mua ishte ditë ëndërre, për herë të parë shkoja në Shqipëri. Në Kosovë Shqipërinë e kishim të ndaluar, na ndanin me kufi të hekurt, që ishte “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”, si e përshkruaja në një titull reportazhi të botuar edhe në Prishtinë edhe në Tiranë, në 19 mars 1996.

Miq gazetarë shqiptarë nga Maqedonia më kishin njoftuar se atë ditë të parë maji do jetë i hapur kufiri me Shqipërinë për ta kaluar edhe me letërnjoftim te Dibra, ku shkova në mbrëmjen e një dite më parë, dhe pas natës pa gjumë e në festë, ujin e parë të Shqipërisë e piva në Hotel Turizmi në Peshkopi, me ndonjë gotë raki dhe kafenë e mëngjesit…

Pas ca më shumë se tre javësh më vinte telefonata nga Tirana, përmes së cilës dhash informacionet e para për zgjedhjet, që do të kenë qenë raportimi i parë i një gazetari nga Kosova për median në Shqipëri, ndërsa për komunikime tjera ua dhash numrin e telefonit të zyrës në Pallatin e Shtypit Rilindja, në Prishtinë.

U dhanë, pa saktësuar autorsinë, informacionet e mia të para në Radio Tirana dhe kur më telefonuan në zyrë më thanë se do i jepnin me emrin e autorit, po kishin frikë se për ato raportime që ishin të ndaluara do më arrestonin në ato rrethana okupimi e shtetrrethimi serb.

“Lajmet do i japim me emër-autorësi, që të mos mund të më akuzojnë për ‘veprimtari ilegale armiqësore’”, ju thash dhe shtova: “Problem është vetëm se lidhjet telefonike që më bëni janë shumë të dobëta, të zhurmëshme, ndërsa nga Kosova për në Shqipëri janë të pamundura. Më jepni ndonjë numër telexi…”

Të operoj me telex dija shumë mirë, se derisa isha ushtar në ish-federatën na kishin mësuar madje edhe “si të hyhet në lidhjet e armikut”…

Dhe, me ato mësime, u lidha me miqtë-vëllezërit, kolegët gazetarë e median në Tiranë. Funksionoi lidhja nga Prishtina, nga telexi i gazetës Rilindja, në Tiranë – në telexin e Agjencisë Shtetërore-Zyrtare të Lajmëve të Shqipërisë – Agjenisë Telegrafike Shqiptare (ATSH).

Raportimet për zgjedhjet e para pluraliste presidenciale e parlamentare kosovare shënonin fillimet e korrespondenturës së ATSH në Kosovë. Zyra e telexit u bë edhe zyrë e ATSH-së në Pallatin e Shtypit Rilindja – ambientet e gazetës së rezistencës “Bujku”, të vetmes të përditshme shqipe në Kosovën e asaj kohe, që nisi të dalë nga 18 janari 1991, me përcaktim të fuqishëm demokratik perëndimor euroatlantik e pjesë e lëvizjes gjithëkombëtare për liri e pavarësi, themelues-kryeredaktor i parë i së cilës isha, duke sfiduar ndalimin e dhunshëm nga Serbia okupatore të gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja. Edhe duke vendosur bashkëpunimet e para me ATSH-në edhe me marrjen e botimin e lajmeve nga kjo agjenci kombëtare-zyrtare shqiptare themeluam bashkëpunimet e para të medias Kosovë-Shqipëri, që nisën e zhvilloheshin përkundër se ishin të ndaluara nga regjimi okupues serb në Kosovë.

Me falënderimet e vlerësimet për raportimet, që doja t’i përmbyllja me shpalljen e rezultateve të zgjedhjeve, më kishte ardhur në telex nga ATSH edhe ftesa për të vazhduar me punën e nisur të korrespondentit në Kosovë…Dhe, raportimet vazhduan mëse çerek shekulli, gjysma e këtyre viteve, të paraluftës, luftës, etj, pa pagë -vullnetarisht.

Ndërkohë, në Ditën e Lirisë së Kosovës, në 12 Qershor 2021 bëhen gjashtë vjet raportimesh që bëj korrespondent në Kosovë i organit të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA – Gazetës DIELLI, e cila edhe me vite më parë botonte shkrimet e mia marrë nga ATSH.

Me datë 12 Qershor 2015 shkrimi im i parë enkas për Gazetën DIELLI kishte titullin KUR TRUPAT E NATOS HYNË NË KOSOVË, e nëntitullin: Kosovës po i ndodhte liria dhe paqja para 16 viteve, NATO nisi të hynte në 12 qershor 1999 ora 05 e 17 minuta. Në atë vit e orë historike me kolonën e tankeve të para të forcës më të madhe planetare – NATO-s kam hyrë në Kosovë dhe raportuar për ATSH-në e Radio Televizionin Shqiptar.

Në vitin 2015, në nëntor, Unioni i Gazetarëve Shqiptarë më ndau Çmimin Karriera në një veprimtari të organizuar në qytetin e Prizrenit, për të cilën Gazeta DIELLI ka raportuar mes tjerash:

Korrespondenti në Kosovë aktualisht i Gazetës Dielli – korrespondenti i ATSH nga Kosova e themelues i bashkëpunimeve të para të medias Kosovë-Shqipëri prej gati çerek shekulli, Behlul Jashari, gazetar shumëvjeçar, redaktor e kryeredaktor i gazetës tradicionale kosovare Rilindja, është fitues i Çmimit Karriera të Unionit të Gazetarëve Shqiptarë. Kryetari i Unionit, Aleksandër Çipa, duke prezantuar motivacionin për çmimin tha se, “Behlul Jashari është dëshmia e gjallë e qëndresës së gazetarit përballë shtypjes dhe terrorit okupues. Jo vetëm shembull i gazetarit korrekt në një kohë kur sundonte censura e shumëfishtë dhe sidomos ajo shtetërore. Behlul Jashari është emri i gazetarit jetëgjatë në profesion që përjetoi e përballoi sakrifica të mëdha. Ai si rrallë kush mori në dorë gazetën ‘Bujku’ kur pushteti serb mbylli të vetmin titull të përditshëm ‘Rilindjen’. Behlul Jashari ishte kryeredaktor i parë-themelues i gazetës së përditshme të rezistencës e pjesë e lëvizjes për liri e pavarësi ‘Bujku’ që nisi të dalë nga 18 janari 1991 dhe si korrespondent i parë nga Kosova i një mediumi të Shqipërisë nga 24 maji 1992. Raportimet e tij janë pjesë e rëndësishme e historisë së raportimit gazetaresk për krejt hapësirën shqiptare”.

FOTOGRAFITË:

1. Gazeta Bujku – faqe 5 – data 5 Maj 1992, ditë e Martë

2. Gazeta Bujku – faqe 1 – data 5 Maj 1992, ditë e Martë

3. Tiranë, 2 Maj 1992: Gazetari Behlul Jashari në mes, në anën e djathtë të tij gazetari Bedri Sadiku dhe majtas shoferi Bilall Demiri – Fotografi e fotoreporterit Ilaz Bylykbashi

4. Shqipëri, 1 e 2 Maj 1992: Gazetari Behlul Jashari në mes, në anën e djathtë të tij gazetari Bedri Sadiku dhe majtas shoferi Bilall Demiri – Fotografi e fotoreporterit Ilaz Bylykbashi

5. Nga ekipi i Gazetës Rilindja Behlul Jashari duke duartrokitur dhe Ilaz Bylykbashi pranë në anën e majtë në 2 Korrik 1990 në Kuvendin e Deklaratës Kushtetuese për Pavarësi të Kosovës…

EMOCIONE NË BAJGORË…

August 6, 2020 by dgreca

EMOCIONE NË BAJGORË: VEZULLIMA TË KRENARISË SË KARADAKUT MBI MALET E LARTA TË BAJGORËS DHE NË ZEMËR TË TREPÇËS

Vapa e 3 gushtit 2020 u shndërrua në freski të këndshme shpirtërore, kur delegacioni nga Stublla vizitoi kompaninë tonë, tashmë të njohur edhe në hapsira ndërkombëtare “ELEKTROSTUBLLA”, në kryerjen e punëve të mëdha për prodhimin e mbi 100 Kilovat-orë të energjisë eëlektrike me erë, lartë bë Malet e Bajgorës, mbi pikën më të pasur të Kosovës, nga ku presim ushqimin dhe përmirësimin e jetës ne fara dardane. Në fytarat e të gjithë ne që e vizituam, por edhe të vëllezërve pronarë të kompanisë së përmendur më lartë, shumë qartë vëreheshin emocione gëzimi, por edhe krenarie dhe kumbonin urime reciproke nga zemrat e të gjithëve.

Shkruan: Engjëll KOLIQI–

Mitrovicë e Vushtrri, gusht 2020 –

Kur morëm lajmin për projektin fantastik të prodhimit të energjisë elektrike me erë, në Malësinë e Bajgorës, nga investitorë gjermanë, u gëzuam të gjithë. Ne në Stubëll, për këtë projekt ishim të dijeni shumë më herët, para rreth pesë vitesh, sepse ndërmjetësues në këtë ishte kompania jonë e mirënjohur “ElektroStublla”. Sapo ishin bindur për fuqinë e erës, në bazë të matjeve dhe eksperimenteve që ishin bërë në Bajgorë, investitorët e kishin ngarkuar kompaninë tonë “ElektroStublla” të bëjë projektin. Siç na dëshmoi, pronari dhe drejtori i përgjithshëm i Kompanisë, Z. Marjan Pal Ramaj i kishte angazhuar mbi 100 ekspertë fushash të ndryshme dhe kishin hartuar projektin e detajizuar, që e kishin dërguar në Gjermani. Gjermanët e kishin pranuar në plotni projektin dhe, pa hezituar, e kishin marrë vendimin të investojnë, duke ndarë mbi 170 milionë euro për realizimin e këtij projekti.

Drejtori i përgjithshëm i Kompanisë “ElektroStublla”, Marjan Pal Ramaj, i cili është edhe kryetar i Këshillit të Stubllës, shpesh na rrëfente për ecurinë e punëve në realizimin e projektit madhor. Ne shpesh bisedonim për mundësinë e një vizite atje, për të parë nga afër realizimin e projektit. Gjendja e nderë me pandeminë Covid-19 na e imponoi shtyerjen e kësaj vizite. Nuk duruam më dhe megjithë gjendjen jo të mirë me pandeminë në Kosovë, vendosëm dhe të hënën e 3 gushtit, një delegacion intelektualësh dhe biznesmenësh nga Stublla ia mësyem Bajgorës. Delegacioni përbëhej nga këta: Unë – Engjëll Koliqi, drejtori i SHFMU “Dom Mikel Tarabulluzi – Marjan Ukaj dhe biznemenët Luz Zefi, Franklin Ramaj, Frok Ballabani e Nikollë Jakovi.

Drejtori Marjan Ramaj na priti në Bogë të Bajgorës, në restaurant “Dodona”, ku po ushqeheshin punëtorët e tij, çdo ditë që po punonin aty. Me këtë rast, ai na njoftoi me shumë bashkëpunëtorë vendorë aty, na gostisi dhe dolëm në terren, për të vizituar çdo turbinë për prodhimin e energjisë me erë – gjithsej 27 sosh dhe çdo shtyllë të tensionit të lartë përçues, që ishin 92 sosh, që nga maja më e lartë e Bajgorës e deri në Vushtrri, ke fabrika e llamarinës.

Takonim punëtorë profilesh të ndryshme, duke punuar, jo vetëm të kompanisë “ElektroStublla”, por edhe të kompanive të tjera vendore dhe gjermanë që po relizonin bashkë, në kombinim projektin shumë milionësh. Ekspertët që po merrshin me realizimin e këtij projekti na bënë të kuptojmë se nga kjo pikë do të prodhoheshin mbi 105 megawat-orë energji elektrike, që është diku rreth 10 përqind e prodhimit të KEK-ut në Shkabaj (Obiliq). Me këtë lajm ne kënaqeshim, por na kënaqi shumë edhe lajmi tjetër, se punët po rridhnin shumë mirë dhe se plani dinamik i punëve po zhvillohej brenda afatit të paraparë në projekt. Veç levërdisë ekonomike për vendin tonë, me realizimin e këtij projekti po fitohej shumë edhe në ruajtjen e ajrit të pastër, si dhe në zbukurimin e natyrës, që veç tjerash kishin lidhur me rrugë të asfaltuara çdo shtyllë të përçuesit të lartë dhe çdo turbinë për prodhimin e energjisë elektrike me erë. Ishin hijeshuar shpatijet e Bajgorës me rrugët gjarpërore, që po shkëlqenin nga asfalti i ri.

Pak minuta mbas orës 14 u gjetëm në Muzeun e gjigantit tonë “Trepça” në Stantërg, ku po na priste gjeologu Ibrahim Musa. Aty, sa na u rrit zemra kur shihnim dhe kur gjeologu na tregonte për pasuritë tona dhe për krenarinë tonë kombëtare Trepçën, aq edhe u mërzitem se ende nuk janë funksionalizuar shkritorja dhe fabrikat tjera të Trepçës, në Kosovë.

Duke dashur që sa më thellë të jemi brenda traditave tona shekullore, në restorant Dodona, në vend mishërave kemi ngrënë fli me sallatë bio, me djath e me kos të shijshëm të Bajgorës. Emocionet na kanë mbuluar edhe gjatë vizitës së pikave, ku luftëtarët tanë të lirisë, të Zonës Operative të Shalës, të UÇK-së, kishin zhvilluar betejat e lavdishme dhe koshin ngadhnjyer kundër hordhive pushtuese serbiane. Kemi patur rastin edhe të takojmë familjarë të dëshmorëve tanë nga ajo zonë, të cilët na kanë emocionuar, duke na rrëfyer lavdinë e UÇK-së në Zpnën Operative të Shalës.

PSE SHQIPËTARËT QUHEN ARNAUTË NGA TURQIT ?..

July 26, 2020 by dgreca

NGA QATIP MARA-NEW YORK/- Këtë pyetje e bëri drejtori drejtorisë arsimore i qytetit Bursa,ish kryeqyteti parë i perandorisë osmane,të cilën do ta sqarojë në vazhdim e këtij shkrimi .Në fillim të muajit maj 2008 më caktuan të shkoja me një grup arsimor për të vizituar institicionet arsimore-kulturore në Stamboll e në qytetin Bursa,ish kryeqyteti e parë i perandorisë osmane. Ishte hera e parë që do shkoja në Turqi.Kur u nis avioni nga Rinasi më shoqëroi një ndjesi e hijes të zymtë e ish perandorisë gjakatare që e robëroi 5 shekuj atdheun tonë të dashur duke e lënë jo vetëm në varfëri të skajshme ,por me egërsi ndaloi mësimin e gjuhës shqipe. Kur avioni po ulej në aeroportin e Stambollit na pritën përfaqësues të arsimit. Si shoqërues kishim drejtuesit e kolegjit “Turgut Ozal” Tiranë. Ishim 10 mësues sipas profileve të lëndëve mësimore. Na sistemuan në një hotel komod duke na prezantuar programin e vizitave që do bënim në institucionet arsimore kulturore të Stambollit. Strehimin,ushqimin e udhëtimin i kishim falas nga kolegji turk “Turgut Ozal” .

Takimin e parë e bëmë drejtorinë arsimore të Stambollit. Na priti në zyrën e tij drejtori drejtorisë arsimore të Stambollit. Ai pasi na përshëndeti me shumë dashamirësi , na pyeti se sa nxënës kishte Tirana dhe sa e kishte personelin drejtori arsimore Tiranë. Kur përkëthyesja e grupit tonë që kishte mbaruar universitetin në Ankara për informatikë,i tregoi se Tirana kishte 29 mijë nxënës dhe dretoria arsimore Tiranë kishte personelin me 30 punonjës,ai qeshi, dhe vazhdoi duke thënë se Stambolli kishte 2 milonë nxënës e drejtoria arsimore kishte 60 punonjës. Intelektualët e Stambollit ishin arsimuar në kolegjet angleze dhe drejtonin me përvojën angleze.

C:\Users\HP\Downloads\10911294_1412200059091874_3038464990863116573_o.jpg

Në hyrje të muzeut të Kostandinopojës

Vizituam muzeun e Konstandinopojës, i cili ishte madhështorë me mjedise shumë të bukura. Kishte vizitorë nga gjithë bota, të cilët me grupet e tyre rreshtoheshin duke patur në krye të grupit një orientues që me duar lartë mbante një objekt që të mos ngatërroheshin me grupet e tjera.Një biletë për hyrje në muzeun e Konstandinopojës ishte 10 dollarë, çdo ditë ishin me mijëra vizitorë. Kornizat e stendave të muzeut ndriçonin me metal floriri me objekte të shumta për çdo periudhë të historisë së perandorisë osmae. Në ato zbukurime ishte djersa e gjaku i shqiptarëve që u shfrytëzuan egërsisht nga perandoria osmane.Pamjet nga kodra ku ishin dhomat e strehimit të Sulltanve ishin mahnitëse për vizitorët e shumë. Atje meditova jo për komoditetin e bukurinë,por për urdhërat që Sulltanët kishin firmosur për të shtypur me egërsi kryengritjet shqiptare kundër robërisë turke. . Me emocione vizituam dhomën muze të Rilindnasit të Madh Sami Frashëri. Ciceroni muzeut na tregoi librat e Sami Frashërit, të cilën ata e konsideronin turk e jo shqiptar.Aty u pezmatova që na kanë përvetsuar pasurinë e Kombit Shqiptar të madhin Sami Frashëri. Pas vizitës së lodhshme në muzeun e Kostadinopojës u relaksuam në hotelin turistik modern ku dyert e dhomave ishin elektronike pa dorza, që hapeshin me karton elektronik. Me kartonin elektronik që hapeshin dyertë e dhomave ndizeshin edhe dritat e dhomave. Pasi u sistemuam në hotel shkuam në një restorant buzë detit, ku ushqimin e zgjidhnim sipas dëshirës. Vizituam institucione të arsimit e kulturës, në të cilat u zhvilluan seminaret e përvojës së arsimit, ku duke diskutuar edhe servirej ushqimi mëgjesit. Shërbimi ushqimit në mëngjes bëhej me pjata të vogla por të shumta, me vezë, mjaltë ,kos apo qumësht. Personeli që na shërbente ishte me shumë kulturë, na jepnin dhurata të ndryshme. Në të gjitha institucionet e shtetit kishte disiplinë të lartë për punën, ku të gjithë nëpunësit kishin studjuar në Angli. Nëpunësit komunikonin me zë të ulët, ishin serioz në lëvizjet e tyre. Kur shkuam për të vizituar xhaminë Blu, kishte shumë vizitorë, por personali shërbimit sa mësoi se ne ishim shqiptarë na lejuam të futeshim në brendësi të dhomave duke bërë fotografi. Kudo që shkonim gjenim një pritje miqësore.

C:\Users\HP\Documents\644532_153064984862193_2091801172_n.jpg

Në xhaminë Blu Stamboll

Xhamia e Sulltan Ahmedit (Turqisht: Sultanahmet Camii) i njohur ndryshe si Xhamia e kaltërt ose Xhamia Blu, është një prej xhamive më të njohura dhe më të vizituara në Stamboll.Është ndërtuar nga viti 1609 deri në vitin 1616 gjatë sundimit së Ahmedit të I, sulltani i Perandorisë Osmane.

Arkitekti i xhamisë është shqiptari Sedefqar Mehmet Aga Biçakçiunga Elbasani.

Pas vizituam Stambollin u nisëm me makina për të shkuar në qytetin e Bursës.
Udhëtuam një pjesë të rrugës me anije në ngushticën e detit Marmara , pastaj përsëri udhëtuam me makina. Kur mbritëm në qytetin Bursa kishte filluar mbrëmja. U sistemuam për strehim e ushqim në shtëpinë e mësuesit, e cila ishte një godinë e madhe shumëkatëshe me ashensor që merrnin deri 30 vetë. Koridoret ishin shumë të gjëra që të vrapoje për gjimnastikën e mëgjesit. Restorantet brenda shtëpisë së mësuesit ishin të sistemuara bukur dhe ushqimi ishte me cilësi të mirë Pasi vendosëm në dhomat e fjetjes çantat e valixhet u ngjitëm në një kodër mbi qytetin e Bursës,ku shikohej gjithë qyteti i Bursës, i cili kishte një hapsirë shtrirje të gjerë e të gjatë.. Aty në majën e kësaj kodre ishin tre varret e Sulltanëve osman.

Osmanllinjtë janë pasardhës të turqve oguzë. Këta u shpërngulën si tribu nga Azia Qendrore dhe u vendosën në Anadoll në fund të shek. XI, pas disfatës së rëndë ushtarake që turqit selxhukë i shkaktuan Perandorisë Bizantine (1071), së cilës i morën pjesën më të madhe të zotërimeve që kishin në Azinë e Vogël. Ndërkohë shteti i selxhukëve u shpërbë në shumë principata të vogla pas disfatës ushtarake që i shkaktuan mongolët (1243). I biri i Ertogrullit, Osmani I (1258-1326), e zgjeroi zotërimin atëror dhe e ktheu në një shtet të pavarur me emrin Emirati Osman, që u bë bërthama e Perandorisë Osmane. Osmani I mori titullin e sulltanit dhe nënshtetasit e tij u quajtën turq-osmanllinj. Principata Osmane, e themeluar në vitin 1299, fillimisht u zgjerua në drejtim të Marmaras dhe Eskishehirit. Pas vdekjes së Osman Beut, qyteti Bursa i cili ishte qyteti më i madh i asaj kohe në zonën e Marmarasë, u ngadhënjye nga ana e të birit të tij, Orhan Beut. Babai i tij sipas testamentit u varros nën kubenë e argjendtë në qytetin e ri të ngadhënjyer të Bursas. Ndërkohë që ky qytet mori statusin e kryeqytetit principata forcoi edhe strukturimin shtetëror. Sulltan Orhani fuqizoi organizimin e brendshëm të Perandorisë Osmane. Ai preu një monedhë të veçantë për shtetin e tij dhe rreth vitit 1330 krijoi ushtrinë e përhershme elite, korpusin e jeniçerëve (jeniçer – ushtar i ri). Krahas spahinjve dhe jeniçerëve, Perandoria Osmane kishte edhe repartet ushtarake të akënxhinjve (akën – sulm), që ishin kalorës, të cilët zakonisht grumbulloheshin kur ndërmerreshin fushata pushtuese.I biri i Orhanit, sulltan Murati I (1362-1389), vuri nën pushtetin e tij rajone të tëra të Ballkanit. Në mes të viteve 60 ai pushtoi Adrianopojën, të cilën e bëri kryeqytet të Perandorisë dhe e ripagëzoi me emrin Edrene.

Zhvendosja e kryeqytetit nga Azia (Bursa) në Evropë (Adrianopojë – Edrene) dhe krijimi për herë të parë këtu dhe jo në Anadoll i bejlerbejllëkut (Ejalet i Rumelisë), dëshmojnë se që në kohën e sulltan Muratit I, Ballkani po merrte më shumë peshë në jetën e Perandorisë Osmane se Anadolli.

Ndërkohë që në njërën anë vazhdonin ngadhënjimet në Evropë, në anën tjetër bizantinët shtrëngoheshin në Stamboll dhe rrethin e tij. Rrethimi i Stambollit, i cili brenda një kohe të shkurtër u kthye në shtet qytet, nga ana e Sulltan Yidirim Bayazitit, mbeti në gjysmë me ardhjen e Timurit në Anadoll me një ushtri të madhe. Ushtria Osmane, e cila u përplas me ushtrinë e Timurit në Ankara, pësoi humbje, ndërsa sulltani u kap rob. Me rimbledhjen e forcave nga ana e Sulltan Mehmet Çelebiut mori fund edhe periudha e stagnimit. Sulltan Mehmeti i 2-të, që ishte nipi i Çelebiut, në vitin 1453 rrethoi Stambollin dhe arriti të përfundoj punën e filluar nga ana e gjyshit të tij. Pas ngadhënjimit të Stambollit nga ana e Sulltan Mehmetit, që më vonë do të njihet me nofkën Ngadhënjimtari, Shteti Osmanë, u shndërrua në Perandorinë Osmane. Sulltanët Osmanë, vetën e tyre e shihnin si vazhdim i Romës dhe përdornin edhe titullin e Cezarit. Kryeqyteti u transferua në Stamboll prej ku perandoria u administrua deri në shpërbërjen e saj në vitin 1922.

Kur mbritëm në kodrën dominuese mbi qytetin Bursa pamë kubenë e argjendtë të varreve Sulltanve të parë. Në kohën që ciceroni na fliste për jetën e sulltanve Osman, po na shoqëronte perëndimi diellit. Në muzgun e mbrëmjes u larguam për në shtëpinë e MËSUESIT, ku pas një ditë të lodhshme darkuam u relaksuam me një gjumë të qetë.Në mëngjes u organizua një takim në zyrën e drejtorisë arsimore të Bursës. Na priti drejtori i drejtorisë arsimore me personelin e specialistëve sipas lëndëve mësimore.Në fillim të takimit drejtori bëri përshëndetjet miqësore dhe na pyeti pse na quanin arnautë ne shqiptarëve. Si mësues historie më caktuan mua që të përgjigjesha. Argumnetova atë kisha njohuri. Drejtori i drejtorisë arsimore buzëqeshi dhe filloi të tregoi historinë e përcaktimit të shqiptarëve me emrin arnautë. Ai tregoi,se fjala arnautë e ka prejardhjen nga arabishtja e turqishtja, është një fjalë me një kuptim simbolik trimërie.Ai theksoi se fjala arnautë do të thotë –

“ Luftëtarë trim që niset në luftë e nuk kthehet i gjallë pa fitore.”.

Në ato momente që po e dëgjoja që vlerësonte trimërinë e shqiptarëve, mendova se drejtori do kishte origjinë shqiptare. Ai vazhdoi të argumentonte se shqipëtarët ishin luftëtar të guximshëm në të gjitha betejat që kishte bërë perandoria osmane që u shtri në tre kontinente. . Pra shqiptarët ,turqit i quanin bashkëthemelues të perandorisë turke. Nëpër dyqane kur shkuam shitëset, kur mësonin se ishim shqiptarë -arnautë çoheshin me respekte në këmbë duke na buzëqeshur dhe jepnin dhurata simbolike të miqësisë.

Pas takimit në drejtorinë arsimore ,na nisën me makina në një rrugë malore që ishte shumë e gjatë, kur mbritëm aty, pamë ndërtesa dykatëshe me qerpiçë, të cilat ishin lagjet e fiseve osmane që më vonë krijuan perandorinë Osmane.Vizituam dhomën muze të fiseve osmane duke bërë fotografi.

C:\Users\HP\Documents\12527_153060168196008_1728540865_n.jpg

Në muzeun ku kanë banuar fiset e para Osmane

Në krye të lagjeve të fiseve osmane ishte një rrapë shumëshekullor,ku të gjithë fiksuam fotografi kolektive. Atje ishte vend malor me pyje me vlera turistike

C:\Users\HP\Downloads\10501736_1412199939091886_1568412791276673963_n.jpg

Me grupin arsimor të drejtorisë arsimore Tiranë

Në mbrëmje kur u kthyem në qytetin e Bursës vizituam një qendër kulturore ku ishin grumbulluar qindra shqiptarë të emigruar në vite. Ata na pritën me lotë në sy. Së bashku me ta në atë mbrëmje kënduam këngë shqiptare , u argëtuam deri në orët e vona të natës. U ndamë me vëllezërit shqiptarë me shumë përmallim e dhimbje.
Vetëm në qytetin e Bursës ishin rreth një milionë shqiptarë emigrantë. U larguam nga Bursa me mbresat më të mira. Mbritëm përsëri në Stamboll ku vizituam shkollat profesionale, të cilat ishin në periferi të Stambollit të grupuara në shumë godina.Në klasën që bëhej mësim pamë punimet e nxënësve,të cilat ishin prodhime të ndryshme të punës me dorë që bënin nxënësit.. Pasi vizituam disa televizone shkuam në një universitet ku studjonin shumë shqiptarë. Aty mësuam se librat shkollorë në Turqi jepeshin falas, kishte një trajtim të veçantë për mësuesit, të cilët paguheshin me paga të larta dhe u garantohej burse falas për fëmijët e tyre.

U largova nga Stambolli me avion duke medituar me pezmatim që ne shqiptarët u kemi shërbyer të tjerëve dhe shtëpinë tonë të përjetshme Atdheun tone të shtrenjtë ,Shqipërinë e bukur nga Zoti nuk e zhvilluam që të ishte ashtu si ëndërronte i Madhi Naim Frashëri. Të shpresojmë te brezi ri që ta bëjnë Shqipërinë më të mire se sa Evropa.

Qatip Mara

Nju Jork 23 korrik 2020

Kryeministri Hoti: Prekazi-vend i memories kombëtare

June 4, 2020 by dgreca

Prekaz, 4 Qershor 2020-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti, i shoqëruar nga kabineti qeveritar, ditën e tij të parë të punës e ka vazhduar me homazhe te Kompleksi Memorial “Adem Jashari” në Prekaz dhe vizitën te Kulla e Jasharajve.

”Falënderoj kryetarin e Komunës për pritjen. E pamë edhe pamjen e kullave dhe ju premtoj se do të kenë gjithë kujdesin e nevojshëm për të siguruar që ky vend do të mbetet i shenjtë ku kryhen nderimet e nevojshme dhe vend i memories sonë kombëtare për gjeneratat e ardhshme”, tha kryeministri Hoti.

Kryetari i Komunës së Skenderajt, Bekim Jashari, tha se kishte kënaqësinë të pres kryeministrin dhe qeverinë e re, për të bërë homazhe te varrezat dhe për të vizituar kullat. Ai ka uruar qeverinë e re dhe kryeministrin Hoti që të kenë fat, shëndet dhe punët të ecin mbarë.

BETEJA KUNDËR COVID-19, MISION HUMANITAR I KOHËVE TONA

March 27, 2020 by dgreca

Nga Dalip Greca/ E premtja, krahas rritjes të numrit të infektuarëve në Shtetet e Bashkuara(85,996 të infektuar në total), ku New Yorku prinë, pati dhe një lajm shpresdhënës: nënshkrimi nga presidenti Donald Trump i paketës stimuluse për ekonominë e goditur rëndë, shumë që rrok shifrat e 2 trilionë dollarëve, e cila mendohet se do të japë efekte pozitive në kalimin e krizës. Lajmi tjetër pozitiv është shpresa që vjen nga eksperimentet për përdorimin e plazmës si mjekim shpresdhënës për mjekimin e të infektuarëve,-injektimin me plazmën e personit të shëruar tek një pacient i infektuar.

Shqipëria, të premten regjistroi viktimën e 9-të, ndërkohë që u raportua se nga enjtja- të premten u infektuan dhe 12 persona të tjerë duke e cuar shifrën në 186, ndërsa Kosova në krizë politike raportoi për 88 të infektuar dhe një viktimë.

Italia vazhdon të trondisë botën me 9 mijë e 134 viktima,ku 969 persona u raportuan të vdekur gjatë së premtes.

Beteja kundër COVID-19 vazhdon e tensionuar. Në ballë janë mjekët të cilët po luftojnë me vdekjen dhe të gjithë bluzat e bardha, por jo vetëm ata. Një pjesë prej tyre kanë përjetuar tmerrshëm vdekjen e 13 pacientëve në një ditë(siç ndodhi në Elmhurst NY) dhe e kanë përshkruar këtë që po ndodh si “apokaliptike”. Kjo betejë po nxjerr në pah karakterin human të shoqërisë, ku secili përpiqet të japë kontributin e vet, dhe po vë në provë karakteret njerzore.

NEW YORK, USA – MARCH 14: Times Square seen quite on a busy hour in New York, United States on March 14, 2020. Coronavirus outbreak has effected New York Cityâs most touristic place. (Photo by Tayfun Coskun/Anadolu Agency via Getty Images)

Spitalet janë të mbushuar tej kapaciteteve dhe tash u kërkohet të zgjerojnë kapacitetet e shtretërve, pasi kulmi i krizës dikton masa urgjente. Deri më tani, trishtetshi(deri të premten në mëngjes) raportohej se kishin më shumë se 54,600 të infektuar dhe 648 të vdekur në NY, NJ dhe CT, por shumicën i kishte New Yorku.

Shteti i New York-ut vazhdon të shohë me shqetësim trajektoren e COVID-19 të rritet pa kritere, e pa respektuar parashikimet e specialistëve. Rastet e infeksionit rrokin shifrën 45,000 dhe vdekjet tejkalojnë shifrën 519 deri të Premten në mëngjes. Guvernatori i shtetit të New York-ut Andrew Cuomo njoftoi shifrën më shumë se 7,000 raste të reja pozitive brenda natës.

Analistët që ndjekin shifrat po thonë se COVID-19, në dy javë, ka marrë më shumë jetë në New York City sesa vetëvrasjet gjatë të gjithë vitit të shkuar.

Numri i shtrimeve në spitale është rritur më shumë se 13 herë gjatë 10 ditëve të fundit, tha Cuomo, por niveli i pranimeve po ngadalësohet, nisur nga e enjtja. Kjo, pavarësisht rritjes së numrit të përgjithshëm të të infektuarëve, mund të sinjalizojë një ngadalësim të përhapjes të virusit, ka përcjellë shpresa dhe optimizëm Cuomo. Por, ai pranoi se kulmi i krizës është ende përpara, duke llogaritur rreth 21 ditë nga shpërthimi i Coronavirusit.

“COVID-19 nuk sulmon të fortët midis nesh. Ai sulmon të dobëtit midis nesh, njerëzit që duam të mbrojmë,” tha Cuomo të Premten. “Këta janë prindërit tanë, hallat dhe xhaxhallarët tanë, një i afërm yni, i cili mudn të jetë i sëmurë sëmurë. …”

Që në mëngjes të Premten, New York kishte gjithsej 44.810 raste dhe 519 vdekje. Zyrtarët thane se rreth 14.5 përqind e numrit të përgjithshëm të rasteve kërkuan shtrimin në spital, dhe prej tyre, gati një e katërta ishin në kujdes intensiv. Qyteti i dëmtuar nga dendësia që e bën atë një nga vendet më të populluara në botë, mban ngarkesën e epidemisë, me mbi 25.500 raste në të pesë bashkitë. Nga të infektuarit, rreth 20 përqind, më e lartë se mesatarja e shtetit, kanë kërkuar shtrimin në spital.

Numri i vdekjeve të qytetit, ndërkohë, u rrit në 366 të Premten, zyra e kryetarit të bashkisë tha se kjo është pothuajse një e treta e vdekjeve totale në të gjithë vendin, sipas vlerësimeve të NBC Neës. Ndërsa shumica e rasteve të infektuara në NYC janë njerëz më të rinj se 50 vjeç, tre të katërtat e vdekjeve janë njerëz të moshës 75 vjeçare dhe më të vjetër se kaq.

Fatkeqsisht vdekjet kanë përfshirë edhe njerëz që luftojnë në vijat e para të krizës; një menaxher i infermierisë Mount Sinai, ndërroi jetë të marten. Ai sapo kishte mbushë të 40-tat.

New York-u mbetet shumë më përpara me shifrat e infeksionit krahasuar me shtetet fqinj.Kështu ai e ka pesë herë më të lartë shifrën e të infektuarëve se shteti i dytë më i prekur në të tre shtetet, Neë Jersey. Gjithësesi edhe NJ po i rrit shifrat; nëse para të premtes rritja ishte me 19 persona në ditë, të Premten, guvernatori Murphy tha se shifra e rritjes ishte 29 persona, dhe viktimat në total deri tani janë 108. Ai gjithashtu raportoi se ishin gati 2,000 raste të të reja, dhe ka tashmë 8,825 raste të konfirmuara. Connecut i ka shifrat më të ulta; 1,112, ndërsa të vdekurit 21.

NUK KA KOHË AS PËR “LAMTUMIRË”

Epidemia vazhdon të sulmojë; të dashurit nuk kanë mundësinë t’u thonë as lamtumirë atyre që ndahen nga kjo botë.

“Shumë njerëz po vdesin vetëm,” i tha AP-së mjeku i dhomës së urgjencës në Nju Jork, Dr Kamini Doobay. Është jashtëzakonisht e dhimbshme të shohësh vuajtjet e pjestarëve të familjeve, që unë i thërras nga NJQH, duke dëgjuar lotët, duke qarë me ta në telefon. Kjo është një nga gjërat më të tmerrshme. Ata nuk mund t’i takojnë…” Rregullat e rrepta i dikton COVID-19.

Shenjat e pasojave të betejës anti/Coronavirus janë kudo: Linjat e njerëzve për t’u testuar që shtrihen nëpër blloqe të qytetit përpara lindjes së diellit, pamje të tilla i gjenë edhe në Spitalin Elmhurst, i cili raportoi 13 vdekje në një ditë të vetme. Kohen qe po jetojme mjekët e përshkruajnë si “apokaliptike” – ku fëmijët e rritur këmbëngulin të shohin prindërit e tyre në shtëpi pleqsh; por s’mundin, punonjësit e kujdesit shëndetësor, që trajtojnë pacientët për orë të tëra në fund ndjehen të dëshpëruar që nuk mund të shpëtonin jetë…

Disa e kanë komentuar koronavirusin si “misioni humanitar i kohërave tona”. Të tjerët e kanë përshkruar atë si “kriza më e madhe humanitare të shekullit”.

Cuomo dhe de Blasio, dy “strategët” e betejës në New York, duken më të qetë dhe thonë se tashmë kanë furnizime disi më të mjaftueshme, tash për tash. Por ata flasin për sot, jo për nesër e tutje. Sidoqoftë, thotë Cuomo, ne do ta kapërcejmë këtë krizë bashkë – u zotua ai nga Javits Center të Premten.

“Ju po jetoni një moment historik. Ky është një moment që do të ndryshojë këtë komb. Ky është një moment që ndryshon karakterin, ndryshon njerëzit”, tha Cuomo.

“Dhjetë vjet më pas, Ju do të flisni me fëmijët tuaj, nipërit tuaj dhe do të derdhni lot sepse do të kujtoni jetët e humbur, të dashurit, fytyrat, emrat. Do të kujtoni se sa shumë kemi punuar bashkë.Por edhe ju do të jeni krenarë. Do të jeni krenar që u treguat njerëz me karakter, humanë”.

Kërkesa për më shumë shtretër spitalor dhe ventilator

Shteti i Nju Jorkut po Lufton që të sigurojë më shumë objekte ku të rrisë edhe numrin e shtertërve, që i kërkon rritja e krizës në të pesë bashkitë si dhe në qarqet Ëestchester, Suffolk, Nassau dhe Rockland, tha Cuomo të enjten. Shteti po punon gjithashtu për të transferuar një ngarkesë të pacientëve nga spitalet e mbivendosur në objektet e tjerë.

De Blasio, ndërkohë, po punon brenda administratës së tij për të trefishuar kapacitetin e shtretërve të NYC.

Guvernatori dha shpresa për zgjerimin e hapsirave dhe shtimin e shtretërve: Operacioni Javits Center – projekti 1.000-shtretër i siguruar nga shteti dhe katër zonat me 250 shtretër të drejtuar nga FEMA dhe me personel të plotësuar – do të jetë plotësisht funksional deri të hënën, tha Cuomo të Premten.