Beqir Sina – Dielli

“Stabiliteti dhe siguria në Ballkanin Perëndimor: Vlerësimi i politikës së SHBA”

July 19, 2023 by s p

Nga Beqir SINA – New York/

Dhjetëra shqiptarë të Amerikës në Washington DC në kryeqytetin e Amerikës , për të dëgjuar seancën për Kosovën

Uashington, D.C. (e martë 18 korrik)– Komiteti i Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve mbajti sot një seancë dëgjimore të thirrur nga Nënkomiteti për Evropën me titull, “Stabiliteti dhe siguria në Ballkanin Perëndimor: Vlerësimi i politikës së SHBA”

I ashtuquajtur dëshmitar i kësaj seance dëgjimore , ishte Z. Gabriel Escobar

Zëvendës Ndihmës Sekretari

Byroja e Çështjeve Evropiane dhe Euroaziatike

Departamenti Amerikan i Shtetit.

Dëshmitarë të dëgjimit, diplomat, aktivist, ndjekës së politikës në Ballkanin Perendimor, në Washington, grupe lobiste dhe veprimtar të të drejtave të njeriut.

Përfshirë, dhjetëra shqiptarë të Amerikës të cilët ishin në Washington DC në kryeqytetin e Amerikës , kishin udhëtuar nga Dallasi (Ismet Smajli, Joe Haliti, Kryetari i kamuniteti Dallasit Visar Visoka, dhe paskuintave Nazar Mehmeti dhe Gino Mulliqi), nga New Yorku, ( Kryetari i Vatrës Elmi Berisha, Dr. Pashk Camaj, dhe Drejtori i Kongresit Panshqiptar Amerikan, Uk Lushi, New Yersey, (Haxhi Dauti- Kryetar Këshillit Shqiptar Amerikan) Washingtoni (ambasadori Frymëzim Isufuaj) aktivist nga Baltimore, e tjer, për të qenë “deshmitarë” në kongresin amerikan në seancën dëgjimore : “Stabiliteti dhe siguria në Ballkanin Perëndimor: Vlerësimi i politikës së SHBA”.

Ligjëvënsi republikan i New Jersey -t, Thomas Kean, kryesues i Komitetit për punë të Jashtme tha “i takon Shteteve të Bashkuara të marrin një rol udhëheqës në Ballkanin Perëndimor.”

Kryesuesi i kësaj seance dëgjimore në hapje së seancë, ligjvënësi republikan i New Jersey -t, Thomas Kean, kryesues i Komitetit për punë të Jashtme, tha : Unioni(SHBA)ka një rol të rëndësishëm për të luajtur në rajon(Ballkanin perendimor).Megjithatë, deri më sot, përpjekjet e BE-së kanë qenë të komplikuara, por nevoja për unanimitet dhe pjesa më e madhe e vendimeve të politikës së jashtme të SHBA-së bënë që procesi i hyrjes në BE të lëvizë ngadalë. Dhe fakti që pesë nga shtetet e saj anëtare nuk e njohin Kosovën, pra, i takon Shteteve të Bashkuara të marrin një rol udhëheqës në Ballkanin Perëndimor.

Administrata e fundit e kuptoi rëndësinë e një lidershipi të SHBA-së në rajon është këtu dhe ofron një mundësi për të siguruar që administrata Biden të investohet në mënyrë të ngjashme. Dhe për të kryer mbikëqyrjen e Kongresit të qasjes së tij për të ndjekur paqen, prosperitetin dhe stabilitetin në rajon.

Nuk ka asnjë çështje të vetme që pengon Ballkanin Perëndimor, më shumë se dështimi për të normalizuar marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Kosovës nën mbikëqyrjen e kësaj administrate, protestat e fundit të dhunshme në veri të Kosovës kërcënuan një përshkallëzim që mund të kishte përfshirë të gjithë rajonin.

Përfundimi është se qasja aktuale e SHBA-së po dështon të mbajë një kapak ndaj tensioneve dhe paqëndrueshmërisë etnike.

Shikoni edhe kryeministrin Albin Kurti bëri veprim të pakoordinuar duke përdorur forcën policore të Kosovës për të instaluar kryetarë komunash, pavarësisht se ata janë të zgjedhur në mënyrë demokratike, ai u tregua i pakujdesshëm, dhe destabilizues.

Megjithatë, dhuna e mëvonshme e kryer nga protestues serb të Kosovës, e cila çoi në dhjetëra lëndime të rënda në mesin e KFORit, apo paqeruajtësve duhet gjithashtu të dënohet. Në ndërsa i përket çdo roli të drejtpërdrejtë apo të tërthortë që Beogradi ka luajtur në organizimin dhe armatosjen e atyre protestave, duhet parë më me kujdes.

Unë jam i shqetësuar se kjo administratë nuk arriti të fliste qartë për këtë të fundit(protestat e dhunshne të sërbeve dhe derigjimin e tyre) .

Kongresi e mirëpriti njoftimin e javës së kaluar se Kosova do të ndërmarrë disa hapa fillestarë depërshkallëzues.

Në veçanti, presidentia e Kosovës u deklarua qysh në fillim se forcat speciale të policisë duhet të tërhiqen nga zonat me shumicë serbe. Megjithatë, ndërsa SHBA-ja vazhdon presionin ndaj kryeministrit Kurti, unë i bëj thirrje fuqishëm administratës që të angazhojë edhe serbët e Kosovës në Beograd për të siguruar që zgjedhjet e reja lokale të mos bojkotohen përsëri.

Unë ndaj shqetësimin e kësaj administrate se Kosova nuk e ka zbatuar një asociacion të komunave me shumicë të shërbyer, ashtu siç ishte zotuar një dekadë më parë. Të drejtat dhe shqetësimet e serbëve të Kosovës duhet të mbrohen, pasi këto janë më thellë të integruara në Kosovë. Megjithatë, sot dua të dëgjoj një zotim nga dëshmitari ynë se SHBA, përdori fushatë presioni për ta shtyrë kryeministrin Kurti në një ASM që përputhet me garancitë se nëse Kosova angazhohet në mënyrë të besueshme, SHBA-të do t’i bashkohen pikërisht të njëjtit presion ndaj Beogradit.

Jo vetëm për të bërë të njëjtën gjë, por edhe për të mbajtur detyrimet e saj sipas marrëveshjeve të fundit, duke përfshirë edhe zotimin e saj për të mos kundërshtuar dhe serbet te shkojn për votim me vezhgimin e ndonjë organizate ndërkombëtare.

Unë nuk shoh ndonjë mënyrë tjetër për të siguruar zbatimin e masave mbrojtëse të ASM. Të drejtat e serbëve të Kosovës pa cenuar autoritetin e qeverisë së Kosovës për territorin e saj sovran. Duke pasur parasysh vështirësinë për të ecur përpara në bisedimet e normalizimit, administrata e mëparshme me të drejtë diagnostikoi se po bënte përparim në çështjet e pazgjidhura ekonomike dhe teknike ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, në 2020.

Marrëveshja e Uashingtonit potencialisht mund të vendosë bazat për të adresuar çështje të mprehta politike. Isha shumë i zhgënjyer kur ata po planifikonin të krijonin një prani të DFC-së në Beograd që u anulua nga kjo administratë.

Shpresoj të dëgjoj më shumë sot,se si SHBA po promovon zhvillimin ekonomik dhe investimet amerikane në të gjithë rajonin. Nuk mund të harrojmë faktin se përkundër mosmarrëveshjeve me qasjen aktuale të qeverisë ndaj Serbisë, Kosova është një partner i rëndësishëm për ne, për shembull, sepse Kosova ishte nga partnerët e parë amerikanë që ofrojë për të pritur përkohësisht të evakuuarit nga Afganistani në 2021.

Në ndërkohë që Serbia është një partner kritik në rajon. Ndërsa nuk e ka imponuar BE-në dhe thotë se ai do të jetë BE dhe sanksione ndaj Rusisë, unë jam mirënjohës për mbështetjen e saj për Ukrainën në OKB dhe vendimin e saj për të pranuar 1000 refugjatë ukrainas.

Po, kjo administratë duhet të jetë e qartë në angazhimin tonë me Beogradin. Vendimi i fundit i SHBA-së për të sanksionuar shefin pro-rus të spiunazhit Vulin është një kujtesë që aktorët keqdashës në vazhdojnë të ushtrojnë ndikimin rus në Serbi.

Shtetet e Bashkuara nuk mund të heqin dorë nga presioni as mbi sulmet ruse dhe as mbi PRC në Serbi, pasi të dyja do të kërcënojnë stabilitetin e vendit, prosperitetin në integrimin euroatlantik.

Mjerisht, këto kërcënime ndaj paqes dhe stabilitetit po rriten edhe gjetkë në Ballkanin Perëndimor. Milorad Dodik është në thelb politikat e tij dhe sulmi ndaj autoritetit të Bosnjës dhe ajo që është e përciptë është se gjykata kushtetuese minon seriozisht marrëveshjen e Dejtonit. Fatkeqësisht, ky kërcënim i rëndë për paqen nuk është përballur nga një seri përgjigje e SHBA-së. Në veçanti, tani nevojiten më shumë sanksione.

Ne po presim gjithashtu me padurim formimin e një qeverie të re në Mal të Zi. Koalicioni i ri qeverisës do të ketë pritshmëri të mëdha për të luftuar kundër korrupsionit të rrënjosur dhe krimit të organizuar që do të përshpejtojë ambiciet e Malit të Zi në BE dhe do të kundërshtojë ndikimin e huaj keqdashës në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë.

SHBA duhet të kërkojnë nga vendet e Ballkanit perendimor që duan të jenë në BE se duhet të vazhdojnë të marrin mbështetjen tonë të nivelit të lartë. Siguria e Amerikës është e lidhur pazgjidhshmërisht me sigurinë e Evropës dhe Evropa nuk mund të jetë e sigurt nëse destabiliteti në Ballkanin Perëndimor lejohet të vlojë.

Kjo do të marrë udhëheqjen e vërtetë amerikane nëse nuk lejojmë Rusinë, Kinën dhe aktorët lokalë të Co Op-it të mbushin vakumin dhe të zhbëjnë tre dekadat e fundit të përparimit, tha Ligjëvënsi republikan i New Jersey -t, Thomas Kean, kryesues i Komitetit për punë të Jashtme duke konkluduar se i takon Shteteve të Bashkuara të marrin një rol udhëheqës në Ballkanin Perëndimor.”

Kongresi amerikan, kritika qeverisë Kurti: Veprimet e kryeministrit, të pakujdesshme dhe destabilizues

Eskobar tha në fillim të fjalës së tij se duhet korrektuar termi “sanksione” ndaj Kosovës” ngase duhet perdorur termin diplomatik “consecuence”. (Që në shqip do të përkthehej ose dotë lexohej, “tërheqje veshi” , “pasoja” “vrejtje”)

Kritika të ashpra në Kongresin amerikan ndaj qeverisë Kurti. Gjatë një seance dëgjimore në Komitetin për Punë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve në Shtetet e Bashkuara me të dërguarin e posaçëm Gabriel Escobar u dënuan “veprimet e pakoordinuara” të qeverisë Kurti për të dërguar kryetarët shqiptarë në ndërtesat komunale në veri të Kosovës me forcën e policisë.

Kritikat erdhën që në hapje së seancës nga ligjvënësi republikan Thomas Kean, kryesues i Komitetit.

“Veprimet e pakoordinuara të kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, duke përdorur forcat policore për të vendosur kryebashkiakët lokalë në zyra, ishin të pakujdesshme dhe destabilizuese. Dua të shtoj se dhuna e protestuesve serbë që pasoi nuk është dënuar mjaftueshëm nga administrata Biden. Duhet të dënohet siç duhet çdo rol direkt apo indirekt që ka luajtur Beogradi për t’i organizuar dhe për t’i armatosur ata protestues”, tha Kean.

I dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, i raporti Kongresit se ka marrë zotime nga Serbia se nuk do t’i kundërshtojë zgjedhjet e ardhshme në veri të Kosovës, ndërsa paralajmëroi pasoja nëse vepron ndryshe.

Escobar ka thënë se shpreson për një përparim të rëndësishëm këtë vit mes Kosovës dhe Serbisë.

“Marrëveshja i kërkon Serbisë që ta njohë sovranitetin e Kosovës dhe integritetin e saj territorial. T’ia njohë simbolet kombëtare, flamurin, dokumentet qeveritare, diplomat, targat e makinave dhe ia ndalon Serbisë që ta bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare. Kosovës i kërkohet që të zbatojë detyrimin për formim të Bashkësisë së komunave me shumicë serbe”, tha Escobar.

Escobar ka thënë se si Shqipëria, ashtu edhe Maqedonia e Veriut i kanë hapur negociatat për anëtarësim në Bashkimin Europian dhe se të dyja janë partnere solide në inkurajimin e normalizimit të marrëdhënieve në mes të Kosovës dhe Serbisë.

Escobar: Serbia bartë pasoja nëse nuk mban zotimin për zgjedhjet në veri

I dërguari i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar ka raportuar në Komitetin për Punë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve në Shtetet e Bashkuara. Escobar ka thënë se në shkurt dhe mars, Bashkimi Evropian me mbështetjen e SHBA-së ka arritur marrëveshje për implementimin e propozimit evropian për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi dhe një aneks të zbatimit.

Gabriel Escobar, ka theksuar se të dyja vendet duhet t’i përmbushin obligimet e marra nga kjo marrëveshje.

“Marrëveshja e fundit sidomos ajo e Ohrit ofron një mundësi të pabesueshme për të dyja vendet për krijimin e një marrëdhënie paqësore dhe afatgjate për të hapur derën drejt rrugëtimit evropian. Marrëveshja i kërkon Serbisë që të pranojë sovranitetin dhe integritetin territorial, të pranojë simbolet shtetërore, dokumentet qeveritare, pasaportat, letërnjoftimet dhe që të mbahet nga bllokimi i integrimit të Kosovës në organizatat ndërkombëtare. Nga ana kosovare kërkohet që të implementojë obligimet ekzistuese për themelimin Asociacionit të komunave më shumicë serbe.

Ne besojmë që të dyja vendet duhet që menjëherë të angazhohen pa parakushte. Të dyja vendet duhet të fillojnë procesin e pjesës së tyre të obligimeve. Pra, ne përkushtohemi që të dyja vendet të marrin parasysh obligimet ekzistuese dhe të ecin sa më shpejtë që është e mundur. Po shpresojmë që do të arrijmë progres të konsiderueshëm këtë vit në këtë drejtim”, ka theksuar ai.

I dërguari i SHBA-së, ka thënë se ka marrë zotime që Serbia nuk do t’i kundërshtojë zgjedhjet e ardhshme në veri të Kosovës dhe se Serbia do të përballet me pasoja nëse vepron ndryshe.

“Ne kemi qenë të ashpër ndaj Serbisë për sa i përket kushteve që kërkojnë për pjesëmarrje në zgjedhje. Kemi marrë zotimin që ata do të marrin pjesë në zgjedhje dhe ka pasoja nëse kjo nuk zbatohet”, ka thënë ai.

Escobar ka theksuar se janë inkurajuar të dyja palët që t’i përmbushin obligimet e marra në marrëveshjen e nënshkruar.

Escobar: Jemi të brengosur me mungesën e përafrimit të Kosovës me SHBA-të

I dërguari i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar në Komitetin për Punë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve në Shtetet e Bashkuara, ka thënë se janë të brengosur me mungesën e përafrimit të Kosovës me Shtetet e Bashkuara të Amerikës si dhe komunitetin transatlantik.

Escobar ka theksuar se në mënyrë aktive janë duke u përpjekur të bindin Qeverinë e Kosovës që të shohë ShBA-të si partner primar.

“I kemi bërë kërkesat tona në mënyrë shumë të qartë, shumë të zëshme.BE në anën e tyre, ka vendosur pasoja, edhe ne, ne e kemi tërhequr Kosovën nga një ushtrim shumë i madh ndërkombëtar ushtarak si reagim ndaj kësaj dhe kërkojmë mënyra të tjera të partneritetit me një prej aleatëve tanë më të afërt në rajon. Më duhet të them që jemi të brengosur me mungesën e përafrimit, jo vetëm me SHBA-të por me gjithë komunitetin transatlantik dhe kjo përfshinë Mbretërinë e Bashkuar, Bashkimin Evropian, NATO-n , QUINT-in dhe fqinjët, Shoqërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Prap po kërkojmë në mënyrë aktive, mënyra të cilën mund ta bindim qeverinë që të shohë Shtetet e Bashkuara si partner primar në rajon dhe përafrimi me Shtetet e Bashkuara i sjell dobi Kosovës, nuk e hedh jashtë nga aspiratat e veta”, ka thënë Escobar.

Escobar: Rusia mbetet kërcënim serioz për sigurinë rajonale

Duke folur për rajonin, Escobar ka thënë se pengesat janë mjaft të mëdha, progresi i ndalur në demokratizim, korrupsioni, varësia energjetike nga Rusia, politikat etnonacionaliste, dezinformimi i dëmshëm janë vetëm disa prej sfidave, por që, sipas tij, nuk janë të patejkalueshme.

Escobar ka thënë se si Shqipëria, ashtu edhe Maqedonia e Veriut i kanë hapur negociatat për anëtarësim në Bashkimin Evropian, dhe se të dyja janë partnere solide në inkurajimin e normalizimit të marrëdhënieve në mes të Kosovës dhe Serbisë.

Ai ka thënë se integrimet evropiane dhe transatlantike janë thelbësore për ta zvogëluar ndikimin e aktorëve të dëmshëm në këtë rajon, siç janë Rusia dhe Kina, por edhe të aktorëve lokalë të korruptuar, që synojnë ta destabilizojnë rajonin dhe t’i pengojnë integrimet, duke e zgjeruar ndikimin e tyre.

“Rusia mbetet ofrues ekskluziv i gazit natyror për disa vende të Ballkanit Perëndimor, një kërcënim serioz për sigurinë rajonale. Teksa e zhvillon luftën kundër Ukrainës, Kremlini përhap dezinformata, shpesh përmes medieve në gjuhën serbe me qëllim të krijimit të ndasive dhe rritjes së tensioneve fetare dhe etnike.

Ai e ka përmendur edhe ndikimin që synon ta shtrijë Kina përmes investimeve. “Ne ofrojmë alternativa për të ndërtuar qëndrueshmëri kundër këtyre ndikimeve”, ka thënë mes tjerash Escobar.

Escobar: Dodiku kërcënim për gjithë rajonin

Escobar ka deklaruar se presidenti i entitetit të Republikës Sërpska në Bosnje – Hercegovinë, Millorad Dodik, vazhdon të jetë i fokusuar në shpërbërjen e Marrëveshjes së Dejtonit dhe kushtetutës së shtetit.

“Veprimet e vazhdueshme anti-demokratike të Dodikut kërcënojnë stabilitetin, sigurinë dhe prosperitetin e shtetit dhe gjithë rajonit”, ka thënë Escobar.

Escobar ka thënë se SHBA-ja do të vazhdojë t’i vëzhgojë këto veprime dhe të kërkojë llogaridhënie nga të gjithë ata që e dëmtojnë Marrëveshjen e Dejtonit apo që e kërcënojnë sovranitetin dhe integritetin territorial të Bosnje-Hercegovinës.

“Vatrani i harruar” në skenën e teatrit të Korçës! Vepra i dedikohet figurave historike si Zogu e Noli

July 15, 2023 by s p

Nga Korca – Beqir SINA

Të dielen (10 Korrik 2922) në teatrin “Andon Zako Çajupi” në Korçë u shfaq premiera “Vatrani i Harruar” e shkruar nga Teodor Laço dhe vënë në skenë nga Milto Kutali, e cila është një hymn jo vetëm për Korçën dhe korçarët, por kombin shqiptar.

Video: Vatrani i Harruar – @BSINA

“VATRANI I HARRUAR” është shfaqja më e re që ngjitet në skenën e teatrit “Andon Z. Çajupi”. Vërtetësia historike dhe interpretimi mjeshtëror artistik i aktivitetit dhe veprës madhore të “Vatranit” Thoma Nasi.

Diten e djele ne mbremje “kumtin” e kesaj shfaqje e dha me nje “parahyrje” nga shkallet e Teatrit “A.Z. Cajupi” , banda muzikore e qytetit, e cila zgjoi kersherin e koracarve ne zemer te qytetit. Nderkohe, qe ne nje salle te mbushur plot me artedashesit korcar, mes tyre dhe personalitete te artit, kultures, dhe fushave te tjera te ketij qyteti prisnin per te pare shfaqjen “Vatrani i harruar”.

Korça, e atdhedashurise, qyteti i dashurisë dhe serenatave të përjetshme, solli me kete rast ne qytetin e tyre mbas afro nje shekulli Thoma Nasin, ate atdhetarin dardhar i cili krijoi bandën e parë muzikore me emrin e madh “Vatra” në Korçë, teksa ai e la Amerikën me familjen e tij për Shqipërinë.

Më 1925 atij iu ngarkua nga Mbreti Zog pasi ai i dha nje “torbe” me flori të organizonte krijimin e bandës muzikore , zhvillimin e jetës muzikore dhe sistemimin e edukimit muzikor në vend, duke krijuar kështu edhe te paren bande muzikore mbas shpalljes se pavaresise se Shqiperise.

Naltemadheria e tij, Zogu i I, i tha Thoma Nasit ne ate kohe se : ” Ai komb qe ka hymnin e tij pa Banden muzikore – nuk mund te jet komb”. Andaj po ti jap keto florinje, qe kjo bande te quhet “Banda Presidenciale Shqiptare”

Mirjana Deti, bashkëshortja e Teodor Laços, ishte në Korçë, se bashku me djalin e saj Pandi Laco, dhe ishte narratore e kesaj shfaqje.

Ajo tha se Thoma Nasi mbasi krijoje kete bande muzikore u largua nga Shqipëria më 1926 dhe u vendos sërish në ShBA, ku vazhdoi të punonte si dirigjent i orkestrave frymore të kishave ortodokse shqiptare në Massachusets.

Për këtë ai eshte sot nje nder figurat me markante te artit dhe kultures i cili erdhi ne Shqiperi nga kolonit e para shqiptare ne Amerike, që ishin mbledhur në atē kohë përrreth Federates Pan-Shqiptare Vatra.

Ne shfaqjen e shkelqyer per me shume se nji ore ne qender te saj ishte i vendosur Thoma Nasi, nderkohe qe per rreth tij levizin nen interpretimin e shkelqyer aktorët, duke luajtur figura te nderuara te kombit tone, si Fan Noli apo Ahmet Zogu. Figura keto qe bene histori, por dhe djem korcare si , Kristaq Antoniu, Papahristo, Mihal Ciko, dhe vlonjati Ali Asllani etj… figura keto qe sakrifikuan gjithcka per emancipimin dhe edukimin kulturor e patriotik jo vetem te Korces , por edhe te kombit shqiptar !

Vepra erdhi në dy mbrëmje mes korriku në skenën e Korçës me interpretimin e aktorëve Kristian Koroveshi, Dasara Xhangolli, Miriana Deti, Guri Koço, Ligoraq Riza, Franc Bregu, Xhuliano Brisku, Mateus Frroku, Barjam Dosti, Kristi Baçe dhe Barius Hoxhalli.

Skenografia në vepër është e Beqo Nanaj.

Dhe me një gërshetim të shkëlqyeshëm me pjesëmarrjen e korit “Lyra” dhe Bandës së Qytetit, të përgatitura dhe drejtuara nga mjeshtri Pandi Bello.

Artedashesit korcar duartrokiten disa here lojen e shkelqyer te aktorve dhe interpretim korit te famshem “Lyra” me diregjent mjeshtrin Pandi Bello.

Shfaqja “lundroje” gajtë 90 minutave mes emocioneve te bukura qe sollen nepermjet interpretimit te tyre te mrekullueshme aktoret e talentuar te kesaj trupe : Kristian Koroveshi, Dasara Xhangolli, Miriana Deti, Guri Koco, Ligoraq Riza, Franc Bregu, Xhuliano Brisku, Mateus Frroku, Barjam Dosti, Kristi Baçe, Bario Hoxhalli.

“Vatrani i harruar”, shkruar nga Teodor Laço dhe vene ne skene me plot mjeshteri nga Milto Kutali, duket se ri-solli kete vere para ketij publiku artedashes korcar edhe nje here veprimtarinë e shquar te disa figurave me eminente shqiptare te asaj kohe si Fan Noli, Ahmet Zogu, Mihal Ciko, figura të cilët sakrifikuan aq shume për emancipimin dhe zhvillimin kulturor e patriotik të vendit.

Vepra në teatrin Andon Zako Çajupi

Vepra teatrore u shfaq në datat 10 dhe 11 korrik në qytetin e Korçës dhe sipas regjisorit të njohur Milto Kutali edhe vetë autori kishte shprehur dëshirën, që të ishte në skenën e këtij teatri:

“Si regjisor kjo vepër mbyll këtë sezon aktivitetin tim artistik. Vepra është shkruar nga Teodor Laço, që kishte dëshirën ta vinte në skenë teatri “Andon Zako Çajupi” i Korçës”, tregoi regjisori Milto Kutali.

Thoma Nasi emigrant në Amerikë mblodhi instrumentistë dhe krijoi më 1917 bandën muzikore shqiptaro-amerikane “Vatra”.

Në ngjarjet e veprës, regjisori Kutali tregon se vite më parë një grup shqiptarësh lanë Amerikën dhe erdhën në Shqipëri dhe iu bashkuan Luftës së Vlorës, ku lindi dhe kënga “Vlora- Vlora” me tekst të Ali Asllanit dhe me muzikë të Thoma Nasit.

“Sigurisht gjithë vepra i kushtohet këtij aktiviteti të bandës dhe shoqërisë së arteve të bukura, që filloi aktivitetin e vet në Korçë edhe me personalitete të tjera artistike si Mihal Ciko, Vangjush Mio, Sokrat Mio. Më pas aktiviteti i tyre u shtri edhe në Tiranë dhe personazhe në këtë vepër janë edhe personalitete të politikës si Fan Noli, Ahmet Zogu”, tregoj ai.

Sakaq, ai qe na solli nepermjet kesaj drame, ate “famemadhen” Vatra nepermjet figurave me te pikasuar te saj si Noli, dhe Konica, regjisori i shfaqjes, Milto Kutali, tha se vepra të tilla duhet të vendosen me shpesh në skenë, për të dëshmuar sakrificat që atdhetaret kanë bërë ndër vite për vatanin.

“Vij nga Gjirokastra, edhe aty u vu në skenë vepër kombëtare. Dhe, mendoj që ishte momenti i duhur të vihej kjo vepër në skenë, sepse unë mendo je sot me shume se kurrë mjedisi social shqiptar duhet të kthehet në idealizmi”, tha Kutali.

Regjisori Milto Kutali tregoi se me këtë shfaqje është bërë një vepër, që ka rëndësi dhe për vlerat historike.

“Ngjarjet e veprës janë 100 vjet më parë, por gjithçka i kushtohet 110- vjetorit të bandës muzikore “Vatra” dhe aktivitetit të Thoma Nasit dhe të tjerëve. “Vatrani i harruar” është një vepër, që ka shumë vlera dokumentare edhe historike, padyshim dhe për të evidentuar dhe për ti dhënë një vlerë të duhur kontributit të artistëve edhe në lëvizje të tilla shumë të rëndësishme siç ishin ato kohëra të vështira për Shqipërinë”, na tha regjisori i njohur Milto Kutali për këtë vepër, që shënoi premierën në skenën teatrore. Vepra

Ne qender te kesaj shfaqje eshte vene figura atdhetare e vatranit Thoma Nasit, dardharit i cili krijoi bandën “Vatra” në Korçë dhe la Amerikën për Shqipërinë, nen interetimin e Kristian Koroveshi, i cili ishte aktori kryesor.

“Një vepër historike që është përgjegjësi në të njëjtën kohë jo vetëm e pikëpamjes profesionale por edhe historike dokumentare. Është fat dhe privilegji shtohet, do i kthehem vetes nesër dhe do them” oh kam luajtur Thoma Nasin”, jam përpjekur të shkoj deri në figurë në një qyteti që unë e dua shumë, jam vet nga Korça”, u shpreh ai.

“Është një vepër që meriton shumë kujdes në rrafshin historik në ardhë të parë dhe në përgatitjen profesionale për të sjellë të gjallë personazhe të cilët janë të njohur për historiografinë shqiptare. Kjo është një vepër me rëndësi dhe për banorët e Korçës pasi i bën jehonë disa veteranëve të periudhës pas 1920, të cilët lanë Amerikën për të ardhur në atdhe. Vepra ka një refleksion të shkëlqyer me kohën që ne jetojmë, për t’i dhënë një hop cilësor dhe lëvizjes kulturore në Korçë’- tha regjisori Milto Kutali.

Pandi Laço i biri i shkrimtarit të njohur Teodor Laço tregoi rëndësinë që kjo vepër kishte për babain e tij, ndërkohë nuk fshehu emocionet e marra. “Sigurisht që ardhja e Vatranit Thoma Nasi është subjekt për film në Hollyëood, që të lërë luksin e Amerikës dhe të vijnë luftojë në Vlorë të ngrejë moralin e luftëtarëve në 1920 është subjekt filmi. Është një vepër e tim eti dhe për një arsye gati kapricoze u zbulua”, theksoi Laço.

Jeta kulturore dhe artistike e Korçës u zhvillua rreth viteve 1920 e mori hov për të mos u ndalur me dhjetëra banda muzikore.

Ilir Jano në statusin e tij në fb shënoi:

Mirenjohje zotit Teodor Laço per dramen e tij “Vatrani i Harruar”. Ne menyre kaq koncize, kaq fisnike, kaq artistike vjen jeta dhe vepra e njerit prej korcareve patriote te shekullit te kaluar, qe luftoi e mbrojti dinjitetin shqiptar, jo me arme, po me muzike, me kulture, me mendesi perparimtare, me ideale fisnike, per ta pare vatanin te barabarte me kombet e tjera europiane.

Me kastën e përzgjedhur të aktorëve dhe këngëtarëve, si Kristian Koroveshi, Dasara Xhangoli, Franc Bregu etj. Shfaqja “Vatrani i Harruar” u mirëprit nga publiku korçar i cili e përcolli me emocione dhe duartrokitje.

“Vatrani i harruar” ishte shfaqja më e re që ngjitet në skenën e teatrit “Andon Z. Çajupi”. Vërtetësia historike, por dhe interpretimi mjeshtëror artistik i kësaj vepre madhore, e shkruar nga Teodor Laço dhe e vënë në skenë nga Milto Kutali, mbetet si një himn jo vetëm për Korçën dhe korçarët, por për të gjithë shqiptarët”.

Kongresisti Nick LaLota, i bën thirrje administratës së Bidenit : Është koha për drejtësi për familjen Bytyqi

July 10, 2023 by s p

Nga Beqir SINA – New York/

Video : https://fb.watch/lHXvJMCeSR/

LaLota praqet Rezolutën H.Con.Res. 38 : Të vendoset drejtësia në zgjidhjen e këtij rasti, ose mungesa e tij, duhet të mbetet një faktor i rëndësishëm që përcakton zhvillimin e mëtejshëm të marrëdhënieve ndërmjet Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Republikës së Serbisë

HAMPTON BAYS, NY -(7 korrik 2023), Kongresisti Republikan i Nju Jork-ut, Nick LaLota, i cili përfaqëson distriktin e parë të Kongresit të Nju Jorkut në Dhomën e Përfaqësuesve të Shteteve të Bashkuara që nga viti 2023, i ka bër thirrje sot administratës së Bidenit, që të bashkohet me rezolutën e tij (Rezolutën H.Con.Res. 38) dhe të ndihmojë në vendosjen e drejtësisë për familjen Bytyqi.

Kongresisti thotë se Familja Bytyqi meriton përgjigje pas gjithë kësaj kohe, ndërkohë që prezanton rezolutën për t’i dhënë drejtësi familjes Bytyqi (më 7 korrik 2023,) thuhet në një njoftim për shtyp, nga zyra e Kongresit të Nju Jorkut në Dhomën e Përfaqësuesve të Shteteve të Bashkuara , në Hapton Bay- Long Island NY, raporton Bota sot.

Kongresisti Nick LaLota (NY-01) prezantoi një rezolutë për të kërkuar llogari nga individët që ekzekutuan brutalisht Yllin, Agronin dhe Mehmet Bytyqin , banorët e Hampton Bays (Long Island NY), gjatë Luftës së Kosovës 1999.

LaLota për të kujtuar 24 vjetorin e vdekjes së tre vëllezërve që ekzekutuan brutalisht Yllin, Agronin dhe Mehmet Bytyqin , ka mbajtur edhe një konferencë shtypi për media me anëtarët e familjes Bytyqi në Hampton Bays, të cilën mund ta shikoni në faqen zyrtare të internetit

Lalota në konferencën e tij me gazetarët njujorkez, tha se krimenelët e pandëshkuar të luftës i ekzekutuan brutalisht vëllezërit Bytyqi gjatë Luftës së Kosovës. Tani, mbi njëzet e katër vjet, familja e tyre në Suffolk County ende nuk ka parë drejtësi.

“Sot po i bëj thirrje administratës së Bidenit dhe Kongresit e Senatit amerikan që të bashkohen me mua dhe të vendosin drejtësi për familjen Bytyqi. Kjo rezolutë tha ai kaloi me shumicë dërrmuese Kongresin e kaluar dhe pres që kolegët e mi ta mbështesin edhe një herë. Kjo familje ka vuajtur mjaft gjatë, le t’u japim atyre drejtësinë megjithse e vonuar që me të drejtë ata e meritojnë.”

Teksti i plotë i Rezolutës H.Con.Res. 38 :

Në korrik 1999, tre vëllezërit, Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi, banorë të Hampton Bays, shkuan me automjetin e tyre në veri të Kosovës – në fund të Luftës së Kosovës dhe u arrestuan kur aksidentalisht kaluan në territorin e kontrolluar nga Serbia. Vëllezërit u arrestuan nga autoritetet serbe për hyrje të paligjshme në vend dhe u ekzekutuan brutalisht menjëherë më 8 korrik 1999. Ndërkohë që autoritetet serbe kanë hetuar vdekjen e vëllezërve, nuk ka pasur asnjë akuzë kundër atyre që janë përgjegjës për këto vrasje.

Në dhjetor 2018, Departamenti i Shtetit përcaktoi Goran Radosavljevic nga Serbia sipas nenit 7031(c) ti ndalohet hyrja në SHBA, për shkak të përfshirjes së tij në shkelje të rënda të të drejtave të njeriut, duke përfshirë vrasjen e vëllezërve Bytyqi.

Rezoluta e LaLota shpreh rekomandimet ndaj Kongresit se:

individët përgjegjës për vrasjet në korrik 1999 të shtetasve të Shteteve të Bashkuara, Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi në Serbi duhet të sillen para drejtësisë;

Është e dënueshme që asnjë individ nuk është shpallur ndonjëherë fajtor për ekzekutimin e vëllezërve Bytyqi, apo për ndonjë krim tjetër që lidhet me vdekjen e tyre, dhe se asnjë individ nuk po përballet as me akuza për këto krime të tmerrshme;

Qeveria e Serbisë dhe ministritë dhe zyrat e saj përkatëse, duke përfshirë Prokurorinë Serbe për Krimet e Luftës, duhet ta bëjnë prioritet hetimin dhe ndjekjen penale sa më shpejt të jetë e mundur për ata zyrtarë aktualë ose ish-zyrtarë që besohet se janë përgjegjës për vdekjen e tyre, drejtpërdrejt ose tërthorazi;

Shtetet e Bashkuara duhet të ndajnë burime të mjaftueshme për të ndihmuar plotësisht dhe monitoruar siç duhet përpjekjet e Qeverisë së Serbisë dhe ministrive dhe zyrave të saj përkatëse për të hetuar dhe ndjekur penalisht sa më shpejt të jetë e mundur ata individë që besohet se janë përgjegjës për vdekjet e tyre, drejtpërdrejt ose tërthorazi;

Dhe së fundi progresi në zgjidhjen e këtij rasti, apo mungesa e tij, duhet të mbetet një faktor i rëndësishëm që përcakton zhvillimin e mëtejshëm të marrëdhënieve ndërmjet Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Republikës së Serbisë.

Festimi i ditëlindjes së Amerikës: 247 vjetori i Pavarësisë

July 4, 2023 by s p

Nga Beqir SINA – New York/

4 korriku – 247 vjetori i pavarësisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe rëndësia historike e kësaj dite të veçantë në Shtetet e Bashkuara. Dita e Pavarësisë, e njohur edhe si katër korriku, shënon lindjen e kombit të madh Amerikan dhe shërben si një festë për të reflektuar mbi parimet dhe vlerat që e bëjnë Amerikën unike. Në kontekstin historik, pavarësia e SHBA ka traditat dhe frymën e festimit të lidhur me këtë datë të rëndësishëme.

Më 4 korrik 2023, Amerika ka 247 vjet pavarësi. Kjo llogaritet nga data e nënshkrimit të Deklaratës së Pavarësisë në 1776, e cila shënoi lindjen zyrtare të Shteteve të Bashkuara si një komb i pavarur.

Së pari dhe më kryesorja, Dita e Pavarësisë përkujton nënshkrimin e Deklaratës së Pavarësisë në 1776, kur trembëdhjetë kolonitë amerikane, shpallën zyrtarisht pavarësinë e tyre nga sundimi britanik. Ky akt i guximshëm hodhi themelet për formimin e një kombi të ri, i bazuar në parimet e lirisë, barazisë për të gjithë dhe prosperitetit dhe të lumturisë.

Një nga simbolet më ikonike të festimit të Ditës së Pavarësisë së Amerikës, 4 korrikut janë fishekzjarrët. Tradita e ndezjes së fishekzjarreve në 4 korrik daton që në ditët e para të krijimit të kombit amerikan. Spektakli mahnitës i fishekzjarrve në qiellin e Eldorados, dhe spektri i ngjyrave që ndriçojnë qiellin e natës së 4 korrikut, shërbejnë si një kujtesë e pasionit dhe shpirtit që i shtyu baballarët themelues të Amerikës, të luftonin për liri.

Për më tepër, në 4 korrik paradat janë një tjetër traditë e bukur dhe e dashur gjatë festimeve të Ditës së Pavarësisë. Amerikanët mblidhen në sheshet e bulevardet e qyteteve për të nderuar historinë e kombit, të tyre.

Në rrugët kryesore zakonisht në qender të qyteteve dhe lokaliteteve nisin parakalimet me bandat muzikore, kalorsit dhe marshi i fitimtarve me uniformat e luftëtarve të pavarësisë, kuadratet e nxënsve të shkollave , dhe institucioneve , grupe të rinjësh me uniforma sportive, të gjitha me simbole patriotike, të cilat janë shfaqjet e krenarisë kombëtare. Po ashtu paradat ofrojnë një mundësi për të shfaqur kulturat e ndryshme dhe trashëgiminë e pasur që i kontribuojnë shoqërisë amerikane.

Dalja me familje në pikniqe jashtë qendrave të banuara gatimet dhe pjekja e mishit barbekju (zgarë) janë gjithashtu një pjesë integrale e festimeve të Ditës së Pavarësisë. Familjet dhe miqtë mblidhen për të shijuar ushqime të shijshme, të tilla si hamburger, hot dog dhe misër kalli, ndërsa përfshihen në biseda të gjalla dhe krijojnë kujtime të bukura. Këto festime jo vetëm që nxisin ndjenjën e komunitetit, por edhe japin shembullin e frymës amerikane të lirisë dhe miqësisë.

Është e rëndësishme të kujtojmë se ndërsa Dita e Pavarësisë është një kohë festimi, është gjithashtu një rast për të reflektuar mbi përparimin që ka bërë si komb Amerika, dhe shikimin gjithmon për nga ardhmja. Festimi i 4 korrikut shërben si një kujtesë për të çmuar liritë që gëzonë populli amerikan dhe për të njohur kontributin e atyre që kanë luftuar dhe vazhdojnë të luftojnë për lirinë .

Ndërsa festohet ditëlindja e Amerikës këtë vit, në 247 vjetorin e saj , amerikanët përqafojnë vlerat që kanë formësuar kombin e tyre dhe të riafirmojmë angazhimin e tyre për t’i mbështetur ato. Festa e Pavarësise se SHBA është për unitet, mirëkuptim dhe barazi për të gjithë: “Së bashku, thonë amerikanët ne mund të ndërtojmë një të ardhme që nderon sakrificat e atyre që erdhën para nesh dhe krijon mundësi për brezat që do të vijnë.”

Në këtë Ditë Pavarësie, amerikanët marrin një “ftesë” që të kalojnë një ditë për të reflektuar mbi bekimet e të jetuarit në një vend ku të gjithë kanë lirinë që i frymëzon për të ndjekur ëndrrat e tyre, për të shprehur mendimet e tyre dhe për të përqafuar dhe mos harruar prej nga kan ardhur, prejardhjet e tyre nga vende të ndryshme të botës.

Sami Blloshmi : “Mi morën nga duart fëmijët – njërin ma pushkatuan tjetrin ma dënuan 25 vjetë burg”

June 30, 2023 by s p

Intervistoi Beqir Sina, New York/

Nga arshiva Korrik 2014 : Bisedë me babain e poetit të pushkatuar.

Në moshën 94 vjeç u nda nga jeta Sami Blloshmi. Babai i poetit të pushkatuar Vilson Blloshmi, i cili dhe vet bëri 15 vite burg. Në përkujtim po sjellim një intervistë të marrë në korrik 2014, në

Një familje e tërë që gjatë sundimit komunist kaloi vuajtjet e tmerrshme në burgjet e kampet e interrnimit në Shqipëri :Vilson Blloshmi – pushkatuar ne 1977 , Bedri Blloshmi arrestuar ne 1977 liruar ne 1991, Sami Blloshmi 15 vite burg, Hajdar Blloshmi i pushkatuar, Hasan Blloshmi vdekur ne burg, për të mos harruar dhe pjesën e internimit.

Sami Blloshmi kishte kaluar vite të tëra në burgje, i kishin zhdukur vëllezërit, por ditë më të vështira sesa ato kur i gjykonin djemtë dhe ia dënuan të dy me vdekje, nuk kishte pasur kurrë. Falë Zotit, Bedriut ia falën jetën! Nuk ndodhi kështu për Vilsonin, që shkoi në pushkatim pa kryer asnjë krim

Dëshmia

Unë kam lindur në 1928. Familja jonë është familja e Selman Blloshmit. Selman Blloshmi ka pasur 7 djem edhe quheshin: i madhi, Hazis Blloshmi, ka bërë shkollë në Austri, doli oficer. Erdhi në Shqipëri edhe në fund, me gradën major. E arrestuan natën, e vranë fshehtas, me urdhër të Mehmet Shehut. Nuk e dinim. Bëmë disa kërkesa, qeveria na tha: “Ne e kemi falur, gjejeni se kur të dojë të vijë në Shqipëri, është i falur”. Edhe ne kërkuam në disa vende. Ca shokë të tij që kishin qenë në Gjermani, që kishin qenë andej-këtej thanë se “ne nuk e kemi parë andej”. Kur u arrestova unë, më dënuan e thanë: “Ke pasur një vëlla major”? “E kam pasur”- thashë unë. “Ta kemi vrarë ne”- thanë. “Paskeni bërë “punë të mirë”… ju thoshit “e falëm”, “gjejeni se e kemi falur””. “Jo, ta kemi pushkatuar ne”- thanë.

Zoti Blloshmi, ardhja juaj në Amerikë, a ka ndonje shkak (motivim), dhe a gjetët në këtë vend atë që e kishit menduar më parë?

Sami Blloshmi – Shkaqet janë disa: e para se kam birin Selman Blloshmin këtu se bashku me familjen e tij, edhe bijën time Lirije Xhydollari, po së bashku me familjen e saj, kam gjithashtu edhe vellain tim Bukurosh Blloshmin me familjen e tij, dhe e dyta realizova një ëndërr të kahershme për të cilën një jetë të tërë kam vuajtur, dhe ishte një ëndërr që unë të shkelja në Tokën e Premtuar, shpresën e vetme dhe të fundit që kam pasur unë dhe familja ime, që syt i kishim gjithë jetën nga Amerika, dhe faleminderit që erdhi një kjo ditë dhe i madhi Zot ma realizoi këtë dëshirë.

Juve jeni një familje që megjithëse patët humbje të mëdha njerëzore dhe materiale, nga ai regjim prapë -se -prapë, i mbijetuat diktatorit komunist. Si e kishit gjithë këtë fuqi?

Sami Blloshmi– Në rradhë të parë duke respektuar edhe bashkëvuajtësit e mi – më duhet të pranojë se familja ime nuk mund të quhet e veçantë, megjithse kemi edhe ne specifikat tona, por do të thoja në përgjigje të pytjes suaj në Shqipëri ka patur shumë familje të tilla, që patën humbje të mëdha , por falë moralit të lartë shpirtëror, familjes, origjinës së tyre, dhe besimin në Zot, besimin në nder e drejtësi edhe ne si bashkëvuajtësit tanë, megjithëse me vuajtje të mëdha ia arritëm që të mbetemi egzistent – të mbetmi gjallë.

Zoti Blloshmi mbasi jeni edhe pak në moshë, pyetja është se kur do të fillonte jeta juaj, me ato që mbani mend dhe ato çfarë ju vet i keni përjetuar? Çfarë historie mbani mend you ? pra nga ato histori shpirtërore që nuk harrohet kollaj

Sami Blloshmi- Unë mbaj mend mirë periudhën e Mbretërisë Shqiptare e cila pati një sistem organizimi të përsosur, por kryesisht një sistem juridik shumë të pranueshëm që e bënte popullin t’i gëzoheshe asaj që kishte, vendosur Mbreti Shqiptar atëhere. Ne kishim pronat tona të cilat ishin të mbrojtura me kushtetut, ishte liria e besimit, feja ishte e shenjtë, mbrohej me ligj rendi edhe qetësia, sa që një xhandar në një krahinë dhe ishte i mjafteshëm. Leku shqiptar ishte i fort dhe njerëzit paguheshin me mirë,. Ajo që sot është ëndrra e çdo njeriu lëvizja e lirë nëpër botë, në kohën e Mbretit Zog i Parë, ishte realitet, rrugët e shqiptarëve me pashaportën e Mbretërisë për në gjithë botën ishin të hapura edhe paraja ishte e garantuar.

Unë mbaj mend dhe ditën e zezë të okupimit fashist, që jo vetëm na pushtoi vendin, por na prishi dhe atë që e kishim filluar aq bukur edhe mirë t’a ndërtonim.Okupimin e paguam me shumë gjak djemsh të rinj që ishin nacionalist të vërtet. Për shkak të ardhjes së mortajes së kuqe, e ila erdhi gjatë asaj lufte kur u formuan edhe partitë e ndryshme në Shqipëri, që fatkeqësisht nuk e gjetën gjuhën e përbashkët, por u gjakosën me njëra tjetrën në një luftë vllavrarëse. Kjo e keqe natyrisht, që solli ato plagë që po bën treçerek shekulli në demokraci, që klasa politike në Shqipëri, ende nuk ka pasur vullnet që t’i mbylli plagët e krijuara në periudhën e diktaturës komuniste.

Tani kur kujtojë diktaturën, mendojë që nga fjala diktaturë na jep të kuptonim se çfarë do prisnim nga ajo gjëmë e keqe. Mbas luftës me të vështirë Shqipëria, që u pranua në Lidhjen e Kombeve, rezultoi se ajo ishte e kundërta me vendet e tjera. Ajo përfaqësonte një model për askënd dhe një sistem që erdhi duke u degraduar.Pasoja më e madhe që solli komunizmi ishte ç’veshja e njerëzve nga personaliteti, dinjiteti, edhe nga përgjegjshmëri individuale kombëtare, ndaj internacionalizmit – partia pushtet donte dhe i formojë njerëzit, sipas modelit të saj – siç predikonin ata “Njeriun e Partisë”.

45 vjetë të sundimit të Enver Hoxhës, kan qenë jo vetëm për mua dhe bashkëvujatësit e mi, por edhe për popullin shqiptarë në përgjethësi vitet më të këqija që ka kaluar ndonjëherë Shqipëria dhe populli ynë. Vendosja e ligjeve të këqija ishin forma më e keqe e tiranisë, shpronsimet deri në dhimbje dhe shkatërrimi i pronës private. Të zotit ju hoq e drejta që të kishte vend në Shqipëri. Lufta e klasave shkoi deri atje sa diktatori hëngri edhe bijt e vet:- E çfarë t’u rrëfejë më shumë, vetëm lutem që mos ardhtë kurrë më ajo kohë e mos ju dëgjoftë emri kurre atyre që drejtuan në atë kohë.

Tani,unë po jetoj edhe këto 23 vjet që po bëhet përpjekje për të ndryshuar nga periudha komuniste për mua në këto vite kan bërë si më thënë “duel e mira me të keqen e drejta me të pa drejtën si edhe mentalitetet perendimore me ato lindore”. Shqipëtarët nuk duhet të qëndrojnë njëherësh hipur në dy kuaj, se kështu gjithmonë do të të pësojnë aksidente!. Ata duhet të hypin në atë kalë që thotë Europa edhe të mbërrijnë në destinacion. Juve jeni të rinj edhe me durim dhe përpjekje por do tja arrini të shpëtoni nga kanceri komunist.

Si nisi tragjedia e familjes suaj dhe a është bërë e njohur deri tani? apo keni më për të thënë….çfarë mendoni ?

Sami Blloshmi- Familja jonë ka qënë e njohur prej shume shekujsh, me vet-dije kombëtare,me pushkë edhe pen ka përfaqësuar territoret e saj në shumë kuvende kombëtare. Im atë Selman Blloshmi ka qenë kryetar krahinor, i thoshin në ato kohë. Ai ka përfaqësuar krahinën tonë dhe Pogradecin në Kongresin e Elbasanit më 1908. Ai ka dhënë ndihmensën për shkrimin – këndimin e gjuhës shqipe. Ai i vuri qysh në atë kohë rëndësi shkollimit të bijve të vet.

Birin e tij të madh dhe vëllain tonë Aziz Blloshmi e dërgoi për studimet e larta ushtarake në Austri dhe kur mbaroi ai shërbeu në administratën e qeverisë mbretërore shqiptare. Ardhja e komunizmit kërkoi eleminimin e këtij kuadri me kulturë perendimore edhe ashtu ndodhi. Azizi më 1944 u pushkatua nga komunistët, këtu filloi tragjedia e familjes tone e cila vazhdoi me cilësimin kulak, ky cilësim solli shkatërrimin e plotë të ekonomisë që e kishin vendosur ndër breza.

Persekutimi komunist ndaj familjes tonë nuk do të mbaronte, arrestuan vëllain tonë që vinte mbas Azizit, Hasan Blloshmit, me akuza politike të stisuara ja hoqën të drejtën e lirisë për 25 vite. Në vazhdim me arrestuan edhe mua. Ligji i agjetacion-prapagandës(Neni 55) nuk donte shumë mundim për t’a burgosur një njeri në Shqipërin e kohës së komunizmit. Më dënuan 7 vjet heqje lirie. Komunistët e kishin planifikiuar që meshkujt nga shtëpia jonë duhet të ishin të gjithë në burg. 1976 më arrestuan dy 2 djemtë e mi Vilson Blloshmi e Bedri Blloshmi, kuadri komunist në Librazhd, kërkonte eliminimin e tyre. Ata të vetmin krim që kishin kryer ishte se dashuronin letërsinë – lexonin libra në shqip e në gjuhë të huaj dhe shkruanin fraza dhe rrjeshta poezish lirike dhe patriotike. Të dy i dënuam me vdekje pushkatim. Por fatëmirësisht Bedriut ja lanë me 25 vjet heqje lirie. Vilsonin ma vranë, më muarnë nga duart e mi dritën e syrit, pikërisht ata që sot janë në pushtet dhe hiqen sikur nuk kanë bërë asgjë.

Mbasi na sakatuan shpirtërisht , na internuan duke na shpërngulur nga shtëpia dhe po atë ditën e internimit riarrestuan vëllain tonë Hasan Blloshmi, që porsa ishte liruar nga burgu i parë dhe ai nuk doli më i gjallë nga burgu vdiq atje.

Për sa kohë do ishit i persekutuar? Dhe do të jetonit me frikën e regjimit të privuar dhe në burgje?

Sami Blloshmi- Ne si familje do të jetonim nën terrorin komunist, prej nga 1944 deri sa perendimi do të triumfonte mbi lindje dhe do të likudoheshin relikat komuniste në të gjithë Shqipërinë. Viti 1990 ishte viti i fillesës së lirisë jo vetëm për familjen tonë, por për gjithë shqipëtarët. Tani jemi në pritje që të konsolidohet liria dhe drejtësia dhe të dalë në dritë drejtësia për të cilën vetëm mbetëm duke shpresuar si unë dhe bashkëvuajtësit e mi.

Gjithë kjo vujatje sa të shkruash disa libra. Cili ishte shkaku, ?

Sami Blloshmi- Shkaku pse neve jemi familje e njohur për patriotizëm, atdhedashës, luftëtar, intelektual dhe pronar , ishte e vetmja mënyrë për të luftuar të gjitha familjet si ne ne kudo në Shqipëri, nga Veriu në Jug, sepse kështu ata do të mbeteshin gjallë e do të sundonin për 45 vjet me rradhë e qëndruar në fuqi. Ata ishin të bindur që komunizmin neve si sistem nuk e donim, dhe megjithëse e panë që asnjëherë nuk i sollëm dëm, përkundrazi e kishim ndihmuar në luftën ndaj okupatorit fashist dhe nazismit, pra-se prap ne ishim më të përdjekurit ashtu si dhe shumë familje të mëdha shqiptare që pësuan të njëtin fat me ne.

Familja Blloshmi, a mendoni se e ka marre vlersimin e nderimin që meriton gjatë këtyre viteve të demokracisë ?

Sami Blloshmi- Nuk mund të themi që fare jo. Është vënë emri i Vilsonit në një shkollë në qytetin e Librazhdit, po në këtë qytet është vedosur një bust në përkujtim të Gencit edhe Vilsonit dy poeteve të pushkatuar. Shokët e letrave të Vilsonit e Gencit i kanë përjetësuar ata duke i përmbledhur në vepra shkrimet e tyre. Në përkujtim të tyre janë shkruar skenare televizive dhe ato trasmetohen në ekranet e televizioneve me rast datash përkujtimesh. Është premtuar së shtëpia e lindjes të Vilsonit në Bërzeshtë do të bëhet muze, por akoma jo!. Në dhomën Muze të Vilsonit kanë bërë vizita kryetari i Parlamentit Shqiptar shkelqesia i tij i ndjeri zoti Pjeter Abnori si dhe presidenti i nderuar shkleqësia e tij zoti Bamir Topi, si dhe shumë ministra e deputet. Këto për mua janë sasi e konsiderueshme morale, por vlersim kapital ende mbete për t’u parë.

Ju nuk keni ndonjë pension të posaçëm prej djalit tuaj Vilsonit të pushkatuar ? Po gruaja e tij edhe fëmijët?

Sami Blloshmi- Mua si babai i Vilsonit një vlersim i tillë deri tani nuk më është bërë. As nëna e Vilsonit nuk e ka patur, por as vajza e tij Eni nuk është trajtuar me një pension të tillë.

Në mos gabohem në 8 vjetët e fundit: para-dëmshpërblimi keni marrë si të përndjekur poliitik që keni qenë? apo jo !

Sami Blloshmi- Qeveria e kaluar kishte planifikuar që dëmshpërblimet në vlere leku t’i paguante me shumë këste që unë tani nuk i kujtoj dot sa sa janë por unë kam marr vetëm 2 këste, me shuma të vogla për çdo këst.

Vijmë tek një çështje e rihapur disa herë . A jeni ju, të rihapetdosja e Vilson Blloshmit, po për dosjet e tjera?

Sami Blloshmi- Për sa di unë, në shtyp e në libra janë botuar shumë materiale nga dosja e Vilsonit, mbase jo të gjitha kanë dalë dhe emrat e atyre që çuan në pushkatim Vilsonin. Por me kot, politikanët e sotëm i kanë veshur me pushtet. Akoma sot politika në Shqipëri ka besim në këtë administratë, njerëz që kanë bërë krime, kjo është çudia me e madhe në demokracinë e sotme. Përsa i përket dosjeve në përgjithësi, si thoni ju unë mendoj se ajo është pjesa më e errët e këtij vendi, që ato dosjet vazhdojnë të jenë të mbyllura në qilarët e zeza të këtij vendi që quhet shtet . Shqipëria është i vetmi vend në Europë që me këmbngulje e zmbraps çdo kërkesë për hapjen e tyre. Klasa politike sot në Shqipëri u jep mesazh qetësimit të gjithe veglave të diktaturës, spiunëve, hetuesve, torturuesve, duke u thënë me këtë rast : “Rrini të qetë se jeni të mbrojtur nga te gjitha krahët, ndërkohë që Shqipëria është e pambrojtur nga të gjitha krahët”.

Zoti Blloshmi! A ju takon ndonjëher në Tiranë apo Librazhd t’i hasni rastësisht ata që i ndjeni si shkakatër e tragjedisë tuaj ?

Sami Blloshmi- Sot, në demokraci natyrisht që levizja e lirë e tyre na takon shpesh që të shihemi me njëri tjetrin , por edhe po nuk u pamë fizikisht shifemi nëpërmjet ekranit të televizorit ky fytyrat e tyre janë pothujase çdo ditë në politik apo jetën sociale. Ata kanë një kurajo të çuditëshme – dhe hiqen sikur nuk kan asnjë fajë dhe nuk kan qenë atë që na bënë gjëmën mua dhe mijëra bashkëvujatësve të mi. Tek, syt e tyre unë për vete nuk shohë asnjë shenjë ndjejne se kan bërë diçka, asnjë shenjë pendese. Bile do të thoja se :” Ata tregohen kryelartë sikur të kenë bërë ndonjë vepër në të mirë të njerëzimit – dhe u errën syt ku na shohin ne sot që fëmijët tanë të paktën ka përparuar dhe janë të suksesshëm. Dhe tani që janë edhe me pushtet, kur na shohin me shumë fodullik, janë gati të na thonë ” Ja ku neve na keni përsëri dhe jemi në pushtet dhe nuk keni se cfarë të na bëni ashtu sikur nuk kisht të na bëni”. Dua të them se ky është dënimi më i rëndë që na ka dhënë sot politika e këtyre 23 viteve demokraci. Bile aq më keq se bijët e tyre shkruajn sikur u vjen keq për vujatjen tonë – çfarë hipokrizie që sa ndodhur në asnjë vend të botës !

Si e vlersoni ju zgjedhjen e Bedri Blloshmit, në krye të institutit të përndjekurve politik në Shqipëri, si një pendesë e socialistëve për familjen Blloshmi, apo një privilegj politik në pazaret politike? ku ai aderon apo jo në FDR

Sami Blloshmi- Unë mendojë se zgjedhja e Bedriut në krye të këtij institucioni për mua që e njoh mirë se e kam djalë dhe e kam rritur vet është se nuk mund t’a paragjykoj. Ajo ka qenë, mendoj unë, një përzgjedhje e Kryeministrit të ri. Në programet që kjo qeveri thotë se ka për shtresën e persekutuar nga qeveria komuniste, në se mund t’a quaj një korigjim për realizimin e programit. Bedri Blloshmi, në këtë rast nuk përfaqëson vetëm Blloshmin, por është për të përfaqësuar të gjithë shtresën e të persekutuarve nga komunizmi, dhe në mos ai dikush do të ishte në atë detyrë, dhe kjo vlen ndoshta edhe për të iu përgjigjur pyetjes suaj ” përsa i përket pazareve politike”. Bedriu, për sa e njoh unë si birin tim – nuk ka natyrë kompromentimi që do të ishte në dëm të shtresës së vet. Ai po qe se do të shohi se qeveria do t’i japi shenjat e një “djallezie”, Bedriu menjëherë është nga ata që e denancon. Ai është i pa kompromentueshëm do të thoja me plot bindjen time.

A mendoni se është bërë sa duhet për të persekutuarit politik në Shqipëri ?

Sami Blloshmi- Ka 23 vjet që sistemi i diktaturës thuhet se nuk ekziston dhe si i tillë, me këtë shtresë klasa politike shqipëtare duhet të kishte mbaruar punë, njëherë e mirë dhe të mos egzistone më kjo pyetje, sepse, të thuash ende nuk është bërë sa duhet, është një pyetje e rëndë për vet këtë shtet që pretendon se është demokraci, pyetja duhet të i drejtohet tani drejtuesve politik të vendit se : “Kur do të integrohet shtresa e persekutuar dhe pse është defaktorizuar deri tani kjo shtresë ?

Cfare mesazhi kishit për bashkëvuajtesit tuaj?

Sami Blloshmi- Duke ju falenderuar juve si gazetë që më dhatë rastin të komunikoj me lexuesin e gazetes tuaj, mbas kësaj moshe 85 vjeçare timen, të gjithë bashkëvuajtësit e mi i ngushëlloj për dhimbjet shpirtërore e fizike që pësuam nga djalli i kuq komunist dhe i uroj të kenë durim durim e durim se e drejta do të triumfojë mbi ata “Vërtet vonon por kurr nuk harron !”.

Ju faleminderit që gjetë kohë të bisedoni me gazetën tonë.

Sami Blloshmi- Gjithashtu, pranoni edhe juve faleminderimet tona që na dhatë mundësinë të flasim me gazetën tuaj.