Beqir Sina – Page 3 – Dielli

Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë mbushi 15 vjetë

November 15, 2016 by dgreca

*U shënua 15-vjetori i themelimit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë/

*Presidenti i Nderit, dhe themeluesi i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, Dr. Gjekë Marinaj, ndau çmimet dhe çmimin e krijuar prej tij “Gjenima” të cilin ai ia dhurojë Dalan Luzajt/

Beqir SINA – New York/*

BRONX NYC: Për herë të parë në historinë e disporës shqiptare, në Amerikën e Veriut, mbas 130 vjetve, prej kur erdhi shqiptari i parë, më 1886, në “Tokën e premtuar”, megjithse, ndër vite këtë kontinent e kaluan pena të forta, jetuan dhe punuan njerëz të medhenjë të letrave shqip, gjeni, ishin krijuesit e dy dekadave më parë, ata që u mblodhën bashkë dhe krijuan Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë.

Një grupim ky në fushën e letrave, të organizuar në një grupim të veçantë, të cilin e kanë quajtur “Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë” e krjiuar kjo, pikërisht 15 vite më parë nga Dr. Gjëkë Marinaj – i cili është poet, përkthyes, dhe kritik letrar shqiptaro-amerikan, në një nga universitetet amerikane në Dallas, Teksas.

“Pesëmbëdhjetë vjet më parë, një i arratisur nga Shqipëria, në kohën e diktaturës, shkrimtari dhe poeti i mirënjohur, nga Shkodra, Gjekë Marinaj – themeloi në SHBA, të parën shoqatë të shkrimtarëve shqiptarë. Ishte kjo një ngjarje e rëndësishme, jo vetëm për shkrimtarët, por, edhe për gjithë bashkatdhetarët tanë. Ajo edhe formalisht na la të kuptojmë, se amaneti i shkrimtarëve të mëdhenjë patriot e atdhetar në diasporë, do të mbetej e gjallë, që gjuha dhe kultura jonë të mos harrohej”.

Kjo shoqatë e njërzve të letrave, u krijua si nevojë e kohës që të promovojë krijimtarinë e djeshme dhe të sotme letrare në këtë vend të largët, dhe që është ëndrra e çdo shqiptari, një vend ky i bërë tashmë edhe shtëpia e dytë e shqiptarëve, që i ka dhënë letërsisë shqiptare, një fond të pasur vlerash që nga koha e Marin Barletit, Rilindjes Kombëtare e deri pas Luftës së Dytë Botërore, me Faik Konicën, Fan Nolin, Sotir Pecin, Arshi Pipa dhe Prof.Isuf Luzaj, Zef Oroshi, Qerim Panariti, Sotir Peci, Sotir Andonin, Josif e Vasil Pani, Peter Prifti, Kristaq Trebicka, Anthony Athanas, Baba Rexhep Bardhi, Peter Lucas, At’Arthur Liolini, Prof.dr.Selaudin Velaj, etj, e të tjerë..

Kjo shoqatë do të na kujtonte Shoqëritë dhe institucionet e para kulturore të bashkësisë shqiptaro-amerikane, që lindën në fillim të shekullit të njëzetë, në emigracionin shqiptarë në Amerikë, të cilat, zënë fill qysh më 28 prill 1912, shoqata këto që u bashkuan për të formuar Federatën Panshqiptare të Amerikës Vatra, me seli në Boston dhe tash në Nju Jork.

Në atë kohë ato vepruan si grup politik lobist, duke u vendos në shërbim të pavarësisë së Shqipërisë, e më pas si zë i interesave të Shqipërisë jashtë saj – duke ushtruar mjaft ndikim edhe brenda vetë Shqipërisë.

Ndër figurat kryesore që dhanë ndihmesë për të forcuar bashkësinë e shqiptarëve në Amerikën e Veriut në ato vite të para, dhe që ndezën “flakë” shpirtin e krijuesve shqiptarë, më pasë; ishin Faik bej Konica, Fan Noli, Sotir Peci , Kristo A. Dako dhe Kostantin A. Çekrezi, Arshi Pipa, e të tjerë.

“Krijimi i “Shoqatës e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë” lindi si një “ëndërr’ i ardhjes në Amerikë, të një numëri të madh të shkrimtarëve shqiptarë, pasi dihet se gjithkush nga ne e kishte ëndërr atë të ishte në atë kohë anëtar i “Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë”, në kohën e komunizmit, që ishte një lidhje për disa, por jo për të gjithë krijuesit”, u shpreh në fillim të këtij takimi, themeluesi i kësaj shoqate, i cili shtojë se :“ Se pa ju të gjithë – dhe pa krijimatarinë tuaj, natyrishtë, që nuk do të ishtë bërë e mundur edhe krijimi i kësaj shoqate” .

Me këtë rast Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, u mblodh të shtunën, me 12 Nëntor, në një nga ambientet e biblotekes, së kolegjit “Monroe College” në qytetin e Bronx-it, të festojë 15 Vjetorin e krijimit të Shoqatës së Shkrimtarëve.

Duke krijuar me këtë rast një ambient festiv të ngrohtë e dashamirës për botën e artit e të letërsisë, duke filluar me përshëndetjet, fjalimet për historikun, kumtesat, dhe deri tek nderimet dhe inkurajimet për krijuesit, si dhe emblema e SHSHSHA-së, pema simbolike me emrat e shkrimtarëve që binte në sy me pllakatin mikpritës: “Mirë se vini shkrimtarë dhe poetë të nderuar”! dhe me emblemën e “artë” si ajo e çmimit “Pena e artë” për letërsinë “SHSHSHA – 2001”

Kjo: “Mbasdite Festive Letraro-Artistike, në kuadër të vitit të 15-ë, të themelimit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, mblodhi së bashku disa dhjetëra krijues, shkrimtarë, poetë, gazetarë dhe publicistë, anëtarë të SHSHSHA-ë dhe artistë të komunitetit shqiptaro-amerikan.

Ky përvjetor u konsiderua si unik, mbasi me këtë rast u bë edhe anëtarësimi i më shumë se dhjetë anëtarëve të rinj në Shoqatë.

Aktiviteti u drejtua nga Presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, poeti e publicisti Adnan Mehmeti dhe kreytarja e SHSHSHA shkrimtarja Raimonda Moisiu, shkrimtari Dalan Luzi dhe shkrimtari Vlashi Fili. Ndërsa, u moderua nga poeti i njohur Mëhill Velaj, i cili me rastin e fjalës së hapjes tha: “Të nderuar të pranishëm, mirë se keni ardhur në festën e krijuesve, shqiptarë në Amerikë! Ju falenderoj që jeni mbledhur nga të gjithë shtetet e Amerikës, dhe në një numër kaq të madh për të qenë pranë poezisë, pranë magjisë së krijimit, këtu në këtë tempull të dijes kolegjin “Monroe College”. Pra, për të festuar dhe për t’u ndjerë më pranë mëmëdheut, duke qenë të gjithë bashkë, si një ”ansambël” i njërëzve të artit! Që të festojmë sot 15 vjet të kësaj shoqate, të cilën e krijojë i madhi Dr. Gjekë Marinaj! Faleminderit – Gjekës, faleminderit të gjithë ju krijues dhe ju drejtues ndër vite, faleminderit President Adnan Mehmeti, që na mblodhët së bashku në këtë festë të njerëzve të letrave në SHBA – urime dhe suksese! ju dhe shoqatës ”

Në “intermexo” të kësaj veprimtarie, me pathosin e tij, të talentuar, e ka përshëndetur 15-vjetorin të themelimit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-amerikanë, producenti Xhevat Limani, i cili është edhe aktori i parë profesionist ndër shqiptarët e Maqedonisë, i cili mbi tridhjetë vite punoi në Teatrin shqiptar në Shkup – Ai ka luajtur rreth 100 premiera teatrore dhe ka reprezentuar artin shqiptar nëpër botë, dhe që është pritur me ovacione nga publiku dhe me vlerësime kulminante nga kritika teatrore. Limani, tani jeton dhe vepron në New York, Chicago, Los Angeles, Prishtinë, Tiranë, Shkup e Strugë, dhe reprezenton me dinjitet artistik artin shqiptar nëpër botë.

Gjithashtu, e mirëpritur me duartrokitje të ngrohta dhe u shoqërua duke kënduar këngën shumë të dashur “Moj e bukra More” edhe këngëtarja e re dhe e talentuar Era Balaj.

Presidenti i kësaj shoqate Adnan Mehmeti, shkrimtar dhe poet nga Lugina e Preshevës, në këtë jubile kishte përgatitur kumtesën me titull: “Kur ka ditëlindjen një Shoqatë shkrimtarësh (Me rastin e 15-vjetorit të themelimit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë).

Ditëlindjet e një shoqate janë si ditëlindjet e njerëzve. Janë të gëzuara që të lumturojnë, që të bëjnë të bëhesh edhe pak nostalgjik, të bëhesh edhe të mendosh për të ardhmen shumë më tepër se të tjerët. Po kanë një dallim të madh: ato nuk kanë një ditë fundi po vetëm rritje, e koha që do të vijë do të bëhet gjykatëse e saj që ti, ne, të gjithë ata që jetojnë dhe nuk jetojnë, lëjnë gjurmë në Shoqatën e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, tha Presidenti Adnan Mehmeti.

“15 vjet! Nuk janë shumë në organizimin e një shoqate të një vendi, padyshim dhe të një grupimi, por ato vite që kanë kaluar na ka bërë që sot të kemi edhe më shumë përgjegjësi, për të kujtuar historikun e të kaluarës e për të hedhur sytë përpara atje ku mençuria njerëzore ka caktuar një të nesërme” tha ai.

Ndërkaq ai shtojë se :’Që në hapat e parë të emigracionit shqiptar ka qenë dëshira për t’u organizuar, për t’u bashkuar, për të kuvenduar. Të bashkosh shkrimtarët dhe artistët pa dyshim është mision.Është obligimi për gjuhën dhe letërsinë shqipe që frymon po kaq bukur edhe këtu, në Amerikën e madhe, në Amerikën e ëndrrave. E të gjitha këto, nuk nisin pa shpirtin e vullnetarizmit.

Nderim për Dr.Gjekë Marinaj nismëtarin e Shoqatës, themeluesin dhe ish presidentin, që u bë frymëzues i një lidhjeje, i një bashkimi. Një lidhje e përhershme kjo e komunikimit të shkrimtarëve në një botë të hapur ku komunikojnë njerëz të mençur, njerëz të thjeshtë, të mirë, me profesione të ndyshme, me histori të suksesshme, por mbi të gjithë ata mbetën shkrimtarë. Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, për herë të parë, këtu në Amerikë, bëri të mundur që krijuesit të jenë së bashku, të komunikojnë, të lidhen dhe të njohin njëri-tjetrin”.

Ndërkohë, presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, poeti dhe shkrimtari Preshevar, në SHBA, Adnan Mehmeti, përcolli me këtë rast edhe një falenderim për Shoqatën.

“Viti 2016 shënon zgjedhje të reja në kryesinë e Shoqatës së Shkrimtarëve, tha ai dhe vazhdojë se ne u urojmë suksese kryesisë së shoqatës, Raimonda Moisiu, që u rizgjodh në postin e kryetares, nënkryetarit Vlashi Fili dhe sekretares Dr. Yllka Filipi. Por sigurisht, ne e vlerësojmë edhe punën me sukses të kyetarëve të mëparshëm Naum Prift, Ramiz Gjini dhe Dalan Luzaj.

Ne e vlerësojmë edhe punën e nëkryetarëve të Shoqatës në vite, Mëhill Velaj, Iliriana Sulkuqi, Pal Ndrecaj, si dhe sekretarëve Dr. Yllka Filipi, Kozeta Zylo, Pierre Pandeli Simsia, Kostaq Duka, Petraq Pali, të ndjerës Rozi Theohari, Sami Milloshi dhe Luigj Çekaj. Sigurisht, pa përjashtim edhe të secilit anëtarë të Shoqatës.”

Ai permendi dhe rastin unik simbas tij atë që “Në prag të 15-vjetorit, tha Mehmeti, neve, vetëm këtë vit na u shtuan dhjetra anëtarë të rinj, por shumica me krijimtari shumë të pasur. Na u bashkuan shkrimtarë nga Ohajo (Feriz Ukshini dhe Jashar Esati), siç na u bashkuan anëtarë nga Pensilvania (Llazar Vero, Hatem Dervishaj, Hys Hasa, Ahmet Çollaku, Sotir Goxhaj, Hamdi Gjana) , nga Kalifornia Reshida Çobo), nga Ueskonsin, Teuta Osmani, nga Nju Xhërsi, Petraq Risto, Bexhet Asani, nga Nju Jorku, Idriz Çelaj, Shaban Demiraj dhe Kaltrina Hoti, nga Minesota, Safet Hyseni, nga Kenektiket, Bora Balaj,etj. Ne iu urojmë mirëseardhje në Shoqatën tonë”.

Njëkohësisht, presidenti i kësaj shoqate nuk la pa permendur dhe kujtuar ata që nuk janë më në mesin e krijuesve shqiptarë në Amerikë.

“Pas 15 viteve bashkëpunimi, e ndiejmë mungesën e atyre që u ndanë fizikisht nga ne, të atyre anëtarëve që nuk na dërgojnë email, apo që nuk na bëjnë like në FACEBOOK, të atyre anëtarëve që nuk e paguajnë kuotën vjetore…por sa herë na kujtohen vargjet e pavdekura kur të jesh mërzitur shumë, atëherë ne marrim librat e tyre duke i rilexuar për të satën herë, për të mbajtur një lidhje shpirtërore që nuk do të shkëputet asnjëherë. Ne, i përkujtojmë të gjithë ata që na mungojne sot. Gjatë këtyre 15 viteve, me dhimbje të thellë u kemi dhënë lamtumirën e fundit, anëtarëve të respektuar e të nderuar, Anton Kote, Sotir Andoni, Peter Prifti,Valtër Lazëri, Marash Mali, Rozi Theohari dhe Selaudin Velaj” tha Adnan Mehmeti, president i SHSHSHA.

Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, tha Presidenti Adnan Mehmeti. gjithmonë ka përcjellur dhe vlerësuar krijimtarinë letrare të secilit anëtar. Profili i disa krijuesve është kthyer në frymëzim për shumicën prej nesh. Andaj, ne kemi akorduar disa çmime nga anëtarët e Shoqatës, apo të atyre që lidhen me historinë e shoqatës. Këto çmime do të ndahen në fund të aktivitetit të sotëm.

Presidenti i Nderit, dhe krijuesi i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, Dr. Gjekë Marinaj , ndau çmimet dhe çmimin e krijuar prej tij “Gjenima” të cilin ai ja dhurojë Dalan Luzajt.

Çmimet e tjera i morën :

Çmimi Arshi Pipa – Adnan Mehmeti

Çmimi Fan Noli – Raimonda Moisiu

Çmimi Isuf Luzaj- Luigj Çekaj

Çmimi Petër Prifti – Yllka Filipi

Çmimi Selaudin Velaj- Vlashi Fili

Çmimi Rozi Theohari- Albana M.Lifschin

Çmimi Prenk Gruda – Anton Çefa

Çmimi Valtër Lazëri- Veneta Çallpani

Çmimi Sotir Andoni – Mëhill Velaj

Çmimi Bilal Xhaferri- Kostaq Duka

Çmimi Sami Repishti- Rita Salihu

Zonja e zotërinj. Motra e vëllezër, anëtarë të Sh.Sh.Sh.A.-së Gëzuar 15 Vjetorin e shoqatës, iu drejtua në fjalën e saj kryetarja e ri-zgjedhur e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, shkrimtarja dhe publicistja Raimonda Moisiu.

Ajo tha se :” Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë lindi në sajë të devotshmërisë, forcës qytetare e intelektuale, kurajos e përkushtimit, të ritregojë e njohë historinë, ngjarjet themelore të saj, duke i njohur ato u japim rëndësinë e vërtetë marrëdhënieve universale, instikteve të tyre- mbështetur në idealet patriotike dhe atdhetare, vlerat kombëtare, kulturën, traditën e gjuhën, dëshmi këto e trashëgimisë së kozmopolitizmit që forcon shpirtin dhe sikush kultivon në vetvete atributet për të njehsuar pikën e origjinës të identitetit kombëtar të kombit nga vjen, në afinitet me kulturat e tjera në Amerikën multinacionale. Shumica e shkrimtarëve shqiptaro-amerikanë i përkasin Letërsisë Postkomuniste të Diasporës, ata ndajnë e tregojnë historinë nën efektin e karizmës, aureolës të rrënjëve historike dhe kulturësshqiptaro-amerikane, pohojnë të kaluarën e pararendësve, -elitës së shquar të Rilindjes Kombëtare në ekzil, nga Fan Noli e Faik Konica, Arshi Pipa dhe Prof.Isuf Luzaj, Zef Oroshi, Qerim Panariti, Sotir Peci, Josif e Vasil Pani, Peter Prifti, Kristaq Trebicka, Anthony Athanas, Baba Rexhep Bardhi, Peter Lucas, At’Arthur Liolini, Prof.dr.Selaudin Velaj, etj.

Konfident në erudicionin dimensional qytetar, intelektual e krijues të tij, i pari që studio idenë për të formësuar e paralelizuar atë me idetë e të gjitha ngjarjeve, privilegjin për të qenë pjesë e historisë së popullit shqiptar në të dyja kahjet e Atlantikut, me idetë e parardhësve të atyre që shënuan fillimet e bashkësisë etnike të emigrantëve shqiptarë, me lindjen e gazetës “Dielli” e “Kombi”, themelimin e “Vatra”-ës dhe Rilindjes Kombëtare , ishte -Gjekë Marinaj -duke mundësuar kështu vazhdimësinë e integritetit të letrave shqipe me kurajon, forcën dhe mundin e shkrimtarëve të vjetër e të rinj,

“-Pikën e Bashkimit të Letërsisë Postkomuniste të Diasporës Shqiptare”

Kjo simbas Moisiut, ishte si një metaforë për të kuptuar të kaluarën interesante në kontekstin e trashëgimtarëve të atdhetarizmit eshqiptarisë, penës e dijes, për të përjetësuar vlerat dhe identietin kombëtar në mbarë botën shqiptaro-amerikane,-duke qartësuar të tashmën dhe hapur udhë të ardhmes.

Në fund të fjalës së saj kryetarja e SHSHSHA, Raimonda Mosiu tha se :” Sot Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë inkurajon e mbështet shkrimtarë, poetë dhe artistë, që identifikojnë Letërsinë Postkomuniste të Diasporës, i përkasin periudhës së shtrirjes kombëtare jashtë kufijve të atdheut dhe idealizmit, pasionit dhe shprehjes, të gjithë ata, që ejetojnë jetën me të vërtetat e saj. Letërsia Post-komuniste e Diasporës dhe SHSHSHA-së sjellin zbulimin e zërit të veçantë e veprave të Rilindjes, shpirtit shqiptar, shqiptaro-amerikan e krijues të letrave shqipe, ideve të artit si frymëzim shpirtëror, dimensionit estetik të natyrës, metaforës së rritjes, formimit fizik e intelektual, shprehin më së miri të vërtetën universale të artit ekspresiv për individin e shoqërinë. Në dashuri, në art, jetën social-ekonomike-politike njeriu është gjysma, gjysma tjetër është figura, vepra, mendimet dhe filozofia e tij. Jemi ne që bëjmë art e jetë, në një trup e mendje të vetme, në mbrojtje dhe integrimi të vlerave kombëtare, gjuhës shqipe, traditës, kulturës, letrave shqipe e historisë–mesazhin e dashurisë njerëzore, njehsojmë identitetin kombëtar shqiptar në formë e përmbajtje” .

Në emër të Këshillit Drejtues si dhe të gjithë anëtarëve të Shoqatës “Bijtë e Shqipes”, nga Filadelfia, me urimet më të mira në këtë 15 Vjetor të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, përshëndeti shkrimtari Vlashi Fili.

“15 vjet nuk janë shumë, por nuk janë edhe pak. Është sa mosha e një të riut, që ka lënë pas adoleshencën e tij dhe shikon para, drejt të ardhmes, me një pjekuri që vjen duke u rritur. Por shoqata dhe ju të dashur motra e vëllezër, që jeni mbledhur në kët jubile, e keni treguar veten qysh në fillim të krijimit të saj nga i nderuari dhe i respektuari, z. Gjeke Marinaj, se ajo e ka pjekurinë e saj dhe sheh para në një të ardhme të suksesshme. Në këta 15 vjet të jetës së saj, shoqata juaj, ka afirmuar veten me sukseset e saj të vazhdueshme, sepse në të kanë bërë pjesë emra tashmë të njohur në letërsinë shqipe, në prozë e në poezi, emra që po t’i radhitësh do të bëjnë një listë të gjatë, por ajo më e rëndësishmja janë veprat cilësore që ju keni krijuar dhe botuar. Me realizimin e këtyre botimeve Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, ka treguar se është një përfaqësuese e denjë e letërsisë shqipe, jo vetëm në Diasporën Shqiptare të Amerikës, apo edhe në Diasporën Shqiptare në Botë, por në të gjithë kuadrin letrar të shqiptarëve. Kjo sigurisht është arritur jo vetëm në sajë të drejtuesve qysh në hapat e para të jetës së saj e deri sot si zonjat e zotërinjtë Naum Prifti, Rozi Theohari, Merita Bajraktari McCormak, Petraq Janko Pali, Dr. Selaudin Velaj, Dalan Luzaj, Ramiz Gjini, Mëhill Velaj, Kostaq Duka, Këze Zylo, Piere Pandeli Simsia, Iliriana Sulkuqi, Fation Pajo, Teuta Shabani Toëler, Eleonora Gjoka Kosta, e deri tek ata të sotmit, z. Adnan Memeti, znj. Raimonda Moisiu dhe Dr. Yllka Filipi, por mbi të gjitha në saje të punës dhe daljes në dritë të shumë veprave cilësore letrare nga anëtarët, që të gjithë së bashku i keni dhënë emër kësaj shoqate.”.

Këtë veprimtari : “Mbasdite Festive Letraro-Artistike”, e organizuar në kuadër të vitit të 15-ë, të themelimit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, e përshëndeti me një urim të ngrohtë, dhe refelktim e kritikë ndaj disa antërave të kësaj shoqate, Pierre-Pandeli Simsia, një shkrimtar profilitik dhe autor i disa librave dhe i nderuar kohët e fundit me çmimin “Qytetar Nderi i Beratit”

Me një urim dhe një poezi enkas për këtë 15 vjetor, erdhi poetja e njohur kosovare Rita Saliu, autore e disa librave, me poezi, e cila është mjaft aktive tnë të gjitha aktivitetet e komunitetit shqiptarë në SHBA, dhe një emër shumë simpatik së bashku me bashkëshortin e saj Adem Saliu.

Përshëndetën, dhe diskutuan gjithashtu, Marian Cubi, Dr, Adem Harxhi, skenografi Astrit Tota, etnografja dhe shkrimtarja Bora Bala, Dalan Luzaj,Gjekë Marinaj, Vlashi Fili, Hetem Dervishi,Luigj Çekaj,Llazar vero, Veneta Çallpani, Rita Saliu, Gjeto Turmalaj , e të tjerë.

Një surprizë për të gjithë të pranishmit u bë nga Shoqata “Bijtë e Shqipes’” nga Filadelfia, e cila i dhuroi me rastin e 15- Vjetorit, të themelimit të Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, një punim dore të shqiponjës, gjë që krijoi efekt emocional për të gjithë të ftuarit në sallë e veçanërisht për themeluesin dhe drejtuesit, Marinaj, Mehmeti dhe Mosiu.

Të ftuar nga Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë të gjithë të pranishmit bashkarisht shijuan koktejlin e përgatitur enkas për ta nga miku i librit Mhill Gjurraj.

* E dergoi per Diellin, Adnan Mehmeti

SHBA: Presidencialet 20166 : Presidenti Clinton voton për Hillary Clinton dhe Susan Shkrelin

November 8, 2016 by dgreca

Nga Beqir SINA – New York/

Mbasi Barack Obama, i dha një përkrhaje në fushatën e saj Suzanna Shkrelit si pjesë e një shtytje për votimin e demokratëve, në zonënë elektorale numër 8-të, në Michigan është Presidenti Bill Clinton ai që jep votën sot për Susana Shkrelin, në Detroit/

LANSING MI- Ish-presidenti Bill Clinton, tërhoqi një turmë të madhe votuesish në një sallë të vogël në kantonin Lansing – Detroit, të dielën pas vizitës në kishën në Flint, duke bërë edhe një nga përpjekjet përfundimtare, dhe duke kërkuar votën Demokratike të martën, për të bërë Hillary Clinton, presidenten e parë grua në historinë e SHBA-së.

Mirëpo, në qendër të vëmendjes së mbështetjes së tij, kësaj rradhe në Michigan të dielën si një shtet që mund të jetë i rëndësishëm, për Presidenten Klinton, ai u kërkojë votueseve të votojnë edhe kandidaten demokrate Susane Shkreli , ku në takimin me Bill Klintonin – presidentin e 42-të i vendit në sallën e unionit të UAë Lokal 652, ishin më shumë se 600 votues, dhe ai kërkojë votën e tyre.

Bill Clinton, i cili foli për 30 minuta, për se duhet të votohen kandidatët demokrat, sot të martën e madhe, tha duke pasur parasysh përmirësimin në ekonomi gjatë udhëheqjes së kësaj administrate nga Presidenti Barak Obama, i cili mori detyrën në vitin 2009, dhe kështu “zgjedhjet e së martës në shumë mënyra nuk duhet të humben me votën që do të jepet për kandidatën demokrat përfshirë edhe kandidaten demokrate, shqiptaro amerikanen Susana Shkreli” tha Clinton.

Kurse, në satusin e saj zyrtar në rrjetin social facebook, vet kandidatja e parë shqiptare për në kongresin Amerikan, demokratja Suan Shkreli , shkruan sot të martën, kur sapo kan nisur votimet dhe ajo duket se ka pasur një nga ditët më të mëdhe të kësaj fushate.

“Ishte një ditë të madhe,” për mua shkruan ajo, teksa ka publikuar edhe një fotografi me mikun e madh të shqiptarëve Priesidentin Bill Klinton, i cili mbrëm kishte mbledhur në qëndrën e votimit UAW lokal 652 në Lansing, disa nga figurat politike më me ndikim në këtë shtetet, Guvernatorin Blanchard, senatori Debbie Stabenow, dhe Gretchen Whitmer, dhe rreth 600 mbështetës, të i japin edhe asaj një mbështetje të fundit për sot – me votën për Susan Shkrelin për kongresiste.

Suzanna Shkreli, është kandidate demokrate për zonën elektorale Qarku 8 i Kongresit në Michigan – e cila më 24 Tetor, ka fituar edhe një përkrahje nga partia demokrate, dhe njeriu më i fuqishm i saj aktualisht – Presidenti në detyrë Barack Obama.

Presidenti Obama, i cili është në fund të mandatit të tij, gjatë këtyre ditëve, ka bërë një “fushatë” për kandidatët demokrat, në të gjithë Amerikën, me ata kandidatë, që janë në në garë në të gjithë vendin, përfshirë këtu edhe kandidaten për presidente të SHBA, ose njeriun që do ta zvëndësojë atë në Shtëpin e Bardhë zonjën Hillary Rodham Clinton.

Obama, gjatë kësaj fushate dha një mbështetje për gati 60 kandidatë për në Kongresin e SHBA dhe 150 asambleist Shteti, dhe anëtarë të Senatit të shtetit, gjatëtë gjithë këtyre javëve, sipas gazetës së Uashingtonit – Politico.

Me këtë rast para largimit të tij, Presidenti Obama, thuhet se ka planifikuara që këto përpjekje për të përkrahur këta kandidat prej tij, janë të paparë për një president, dhe, janë një shenjë paralajmëruese, për prioritet e tij post-presidenciale, për të punuar në rindarjen reformave në nivel shtetëror, njoftoi Politico.

Obama, me këtë rast duke prëkrahur edhe Susana Shkrelin ka thënë se ajo ishte një “lidere e ashpër dhe e zgjuar”, që do të luftojë për familjet që punojnë Michigan.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës Barack Obama, i cili ka shprehur hapur mbështetjen për shqiptaren Suzana Shkreli, e cila kandidon për kongresmene në zgjedhjet presidenciale, që po mbahen sot në të gjithë territorin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, e ka cilësuar Shkrelin, si një lidere të zgjuar dhe të fortë, që do të luftojë për të mbrojtur të drejtat e grave.

“Të gjitha familjet në Michigan mund të mbështeten tek Suzana Shkreli, ajo do të luftojë për to, Suzan Shkreli, është liderja që keni nevojë”, ka thënë Presidenti amerikan.

Obama, e ka profilizuar Shkrelin si një kandidate liberale që do të ndihmojë Hillary Clinton dhe demokratët e tjer, në Kongresin Amerikan për politikat që do të ndërmarrë Presidentja Clinton në rast se fiton zgjedhjet presidenciale.

Shqiptarja Suzana Shkreli u fut në lista për kandidate në Kongresin Amerikan pas largimit të aktores Melissa Gilbert për arsye shëndetësore.

“Në Kongres, unë e di se Shkreli do të qëndrojë deri fund për të luftuar për të mbrojtur sigurimet shoqërore dhe Medicare, për të mbrojtur të drejtën e gruas, dhe për të zgjedhur dhe për t’i dhënë fund asaj në barrën dërrmuese të borxhit të kredisë studentore”, ka thën Obama në një deklaratë të lëshuar nga fushata Shkreli .

Në të njëjtën deklaratë, Shkreli, tha se ajo ishte “jashtëzakonisht e nderuar ” që të ketë mbështetjen e Obamës, dhe do të punojë për të mbështetur prioritetet e deklaruara nga presidenti.

Shkreli, po kandidon kundër një kongresmeni të “fuqishëm” dhe në detyrë, Republikanin Mike Bishop, R-Rochester, i cili u zgjodh për herë të parë në vitin 2014 për të zëvendësuar ish Republikanin Mike Rogers.

Stu Sandler, zëdhënës për fushatën e Bishop, tha pas lajmit se në mbështje ka hyrë edhe miratimi i Obamës në këtë fushat, tha se “nuk është për t’u habitur, duke pasur parasysh atë se Shkreli është “ në dorë të Nancy Pelosit, dhe demokratëve të tjerë liberal në Kongres.”

“Liberal Demokratët, duan edhe një kandidate liberale e cila do të ndihmojë Hillary Clinton dhe demokratët në Kongres, që kalojë agjendën e tyre liberale të Obamacare, rritjen e taksave, kontrollin e armëve, amnistin për emigrantët e paligjshëm, dhe dobësit e ekospozuar kundër terrorizmit radikal islamik”, tha Sandler.

Ndërkaq, mbrëm Hillary Clinton, ka përdorur ditën e fundit të fushatës për të rritur mbështetjen e saj në shtetet kryesore në këtë “fushë beteje”, ndërsa Donald Trump, ishte duke i rënë kryq e tërthor SHBA në shpresën e fundit, për një një arritje në një fitore të papritur në ditën e zgjedhjeve.

Clinton qëndrojë në qytetet më të mëdha të Pensilvanisë – Pitsburg dhe Filadelfia – së bashku me disa ndalesa në Michigan, në mesnatë, u ndal në North Carolina State University me Lady Gaga.ndërsa, Tim Kaine, zëvendsi i saj ishte North Carolina dhe Virginia.Sot duke votuar në Nju Jork, kandiadtja potenciale për në Shtëpinë e Bradhë Hillary Rodham Clinton, tha se ju mund të votoni për një shpresë, gjithëpërfshirës, Amerikën madhe zemre. Dhe vlerat tona kryesore janë duke u testuar në këto zgjedhje. “

Dhe, unë e di që njerëzit janë të frustruar, shumë njerëz ndihen të lënë anash dhe të lënë prapa. Kan frikë, edhe zemërimë në vendin tonë. Por, unë kam për tju dhën gjithëcka dhe ndryshuar me një plan, me miqtë e mi “, tha Clinton, teksa po hidhte votën në një kuti në Nju Jork.

Clinton edhe sot është duke u përqendruar me argumentet e saj mbyllëse në promovimin e një mesazhi shumë optimist në lidhje me një Amerikë, si thotë ajo gjithëpërfshirëse dhe me mundësi për të gjithë.

Kurse kundërkandidati i saj Donald Trump, i cili edhe ai ka votuar sot në Nju Jork, ka vazhduar të përqëndrohet më të madhe ende tek mesazhi i tij kundrejt kundërshtarit të tij dhe polemikat e Hillary Clintonit me e – mailet.

160822-vote-polls-election-2012-1839_fc224a44f045db6847c9425782b25267.nbcnews-fp-1200-800.jpg

Screen-Shot-2016-11-08-at-4.00.04-AM.png

th (1).jpeg

Saranda – një Floridë e vogël e bregdetit shqiptar

October 22, 2016 by dgreca

“Shqipëria e bukur – Saranda”, një qytet bregdetar i birlantë me bukuri të rrallë natyrore të bregdetit të të Shqipërisë – në detin Jon/

Nga Saranda – Beqir SINA /

SARANDE : Në kuadrin e një udhëtimi të gjatë, nëpër Kosovë, Shqipëri, dhe trojet shqiptare, këto ditë vjeshte, promovimi i turizmit shqiptarë, më tërhoqi dhe më mahniti me bukuritë e rralla të saj. Mbas vizitës time në bukuritë magjepse të alpeve të Shqipërisë, Tropojës, dhe duke zbritur në Malësinë e Gjakovës, kryeqendren e saj Gjakovën, më pas Rrafshin e Dukagjinit, Pejën, dhe më poshtë Prizerenin, Rahovecin, e rrethinat e tij, rrugëtimi im vazhdojë në Kukës, Rreshen, Milot, Laç, Fushë Krujë, Tiranë, dhe disa ditë në Përmet, “qytetin e Poeteve dhe të Trandafilave”- Tre Urat, Këlcyrën, Tepelenën e Ali Pashait, dhe një vizitë disa ditore në Sarandë, për të vazhduar me Borshin, Porto Palermon, Himarën, Dhermiun, e Vunoin deri sa të mbrrijë në Vlorë.

Sarandën, e kisha dëgjuar heret, mbasi disa nga fqinjët e mij – në kasollet e kashtës në kapmpin e interrnimit në Savër, (Kokali, Kalivjoti, Guveli, Buzi,Daka,Anastasi, dhe Xani, të cilët janë sot edhe miqt e mi të përjetshëm, -prej nga koha e keqe e interrnimit, ishin pikërishtë nga Saranda. Mirëpo, për her të parë këtë qytet e kam “vizituar” si ushtar i xhenjos, kur në vend të armës na ishte besuar lopata, për mbrojtjen e vendit nga armiku, duke ngritur si “kërpurdhat” bunkierët, të cilat na thuhej në atë kohë si po i ngrinim ato bunkier për tu mbrojtur ndaj rrezikut të Flotës së 6të Amerikane, e cila kishte një bazë në Greqinë fqinje……..

Dhe. hera e fundit në kontaktet e mija me perlën shqiptare, Sarandën, ishte një mbrëmje e 4 vjet më parë, në “Cinema Village” në Mahattan – New York, me shfaqjen e dokumentarit televiziv “Beautiful Albania – Ionian Romance Saranda” nga Qendra Kulturore Pjeter Arbnori, artistja Floriana Paskali.

Shfaqja e këtij dokumentari natyrishtë, që ka bërë efektet e veta, tek shumë shikues, dhe sidomos tek mua që me zor po prisja të vizitoja edhe një herë Sarandën, mbas asaj shfaqje mjaft tërheqëse, që i është bërë këtij qyteti në kineman “Cinema Village” në qytetin e New Yorkut në zonën ku ndodhen një serë kompleksesh të kinemave të njohura të qytetit. Premiera e dokumentarit “Shqipëria e bukur – Romanca Joniane – Saranda”, ishte ashtu siç është vërtet Saranda, me një paraqitje të birlantë të asaj bukurie të rrallë natyrore të bregdetit të Sarandës.Në premierën e dokumentarit “”Beautiful Albania – Ionian Romance – Saranda”, është dokumentar, të cilin ju mund të shikoni live, në se planifikoni të vizitoni vetë Sarandën, këtë “Parasjen – Paradise” e riverës shqiptare – në bregdetin e detit Jon.Ngado që ta vështrosh qytetin të sillen për rreth teje, pamaje të cilat nisin me qytetin e bukur të Sarandës, për të vijuar me tej me:Detin e Manastirit, mozaikët e lashtë në “dyshemen” e tij, Manastirët e Mesopotamit, Kostanin, Kishën ortodokse Saint Geroge, etj, qytetin e lashtë i Foinike, edhe kështjella e Ali Pashës, Kalaja e Lekuresi dhe ajo e Borshit si dhe kompleksit bektashian në Rusan.

Pikiatë përgjatë rrugës së re, futesh menjëherë në ujin e kristaltë, ujë i pastër si “pika e lotit”, vënde vendë edhe rërë, plazh me guraleca, shkëmbinjë të “çarë” nëpër një mori galerish në formë “Jacuzzi” natyralë, në mes të shkëmbinjëve bregdetar që rihhen nga dallgët e detit Jone.

Vizita më tej vijon duke eksploruar nëpër kodrat buzë bregut, plot me ullinjë e protokalle, dhe furta tropikale(banane ne mes te qytetit), deri sa zbret në plazhet e madhështore të Kakomes, Bunets, Borshit, etj … nga pamjet e mahnitshme të Parkut Kombëtar të Butrintit( mbrojtur nga UNESCO), Plazhet e Ksamilit, burimi i “Syrit të Kaltër” Plazhet e Borshit, deri tek një vështrim i gjatë që “bie” më poshtë në jug, në vargun e plazheve shkëmbore, “përqafuar” me njëri tjetrin përmes një bukurie tjetër përrallërore –deri në Plazhet e Qeparoit e duke vijuar deri në Qafën e Llogaras.

Kudo nga kjo vizitë dallon menjëherë dhe fare lehtë, vlerat historike e natyrore,të këtij qyteti Sarandes, ndërsa pushon pak në ndonjë lokal të cilët janë të shumtë,dhe shijonë me kete rast edhe ushqimet e pergatitura nga kuzhinat bregdetare, sidomos ato me “fruta deti”, ose ka edhe te tjera lokale me ushqime dhe zakonet e traditat banorëve, bregdetar mish te pjekur ne hell dhe kukurrec. Rënja e komunizmit, dhe hapja e Shqipërisë, i ka dhënë shumë vlera turistike Sarandës, për promovimin e këtij bregdeti me një klimë joshëse për vizitorët – sidomos atyre të turistëve të huaj, te cilet ne cdo sesion i gjen te ardhur nga vendet skandinave, gjerman e hollandez, apo nga Europa lindore, polonia , cekia, hungaria, dhe rusia, por cdo sesion gjen edhe vizitore te shumte nga e gjithë Shqipëria, Kosova, dhe trojet shqiptare e diaspora, ku disa pej tyre kan blere edhe banesat e tyre ne sarande. Saranda, ka një turizim vjetor i cili fillon qysh në hapjen e sesionit të plazhit, dhe ashtu si Karaibet ose Florida në SHBA, vazhdon me turizmin gjatë gjithë vitit Ish Konsulli i Përgjithëshëm i Shqipërisë në SHBA, z. Dritan Mishto, në shfaqjen e dokumentarit për Sarandën, në “Cinema Village” në Mahattan – New York, me shfaqjen e dokumentarit televiziv “Beautiful Albania – Ionian Romance Saranda”, pati thënë se “Jemi mbledhur në këtë sallë kinemaje, për të ndjekur një dokumentar, i cili në fakt, mbasi ju t’a shikoni patjetër që do të “fluturoni” për një moment “në mendjen” tuaj – të ngacmuar nga ndjenja që ndoshta, edhe për t’a shijuar, qoftë edhe një sesion veror edhe ju atë mrekulli që e ka krjuara natyra Bregdetin e Sarandës” tha zoti Mishto.

Kurse Presidentia e organizatës së gruas shqiptare në Amerikë ” Motrat Qiriazi” Dr. Anna Kohen mbasi ka parë dokumentarin televizivë për Sarandën, thotë se ” Jam e bindur, se ndonjeri prej jush do të grishet nga ky dokumentar, për të shkuar në Shqipëri, këtë verë dhe për të ndaluar një sesion pushimesh në në perlën e riverës së Jonit Bregdetin e Sarandës. Unë vetë theksojë ajo jam e lumtur për këtë, sepse ne kemi çfarë t’i tregojmë edhe Amerikanëve miqve tanë me këtë bukuri të rrallë, nëpërmjet filmit dokumentar “Beautiful Albania – Ionian Romance – Saranda”.

Saranda është qytet në Shqipërinë jugore i vendosur ne bregun e detit Jon. Është e vendosur ne një shpat mali.

Gjeografia

Nga veriu qyteti Sarandë kufizohet me Kakomenë dhe Hamalloin, nga juglindja me Lëkurësin (fshati shpërngulur qysh në kohën e Luftës së Lëkurësit, më 1878, sot topogërmadhë), nga lindja me Gjashtën dhe nga perëndimi me Detin Jon. Saranda ka një klimë tipike mesdhetare. Saranda ka numrin më të lartë të ditëve me diell edhe në Evropë, mbi 270 ditë. Pasuritë natyrore. Zona e Sarandës karakterizohet nga një numër i madh habitatesh natyrore, gjysmënatyrore dhe artificiale. Ka një bimësi të larmishme tipike mesdhetare. Zona njihet për prodhimin e agrumeve dhe ullirit, ndërkohë që pemët frutore zënë rreth 30 për qind të sipërfaqes. Pasurisë bimore të Sarandës i shtohet edhe bimësia ujore e detit Jon. Në thellësitë e Jonit nuk mungojnë edhe koralet. Zona u afron vizitorëve vendas dhe të huaj pamje spektakolare të ujërave blu. Zona e Sarandës ka një botë shtazore të pasur, si derri i egër, lepuri, çakalli, dhelpra, ujku, sorkadhja, thëllëza, rosa etj. Disa rezervate, si ai i pyllit të Butrintit, Stillos, Corrajt, Muzinës, janë një vend gjuetie mjaft i përshtatshëm për amatorët e këtij sporti. Edhe pasuria ujore dhe shtazore e detit Jon është e shumëllojshme. Delfinët janë miq të qytetit, duke u afruar brigjeve të Sarandës. Një breshkë e llojit Careta-Careta është parë së fundmi në Butrint. Ujërat detare janë jashtëzakonisht të kthjellëta dhe me ngjyrë blu. E gjithë zona ofron habitate të çmuara me peshq dhe lloje të tjera kafshësh detare. Bregu i detit Jon është në shumë zona ende i virgjër dhe jashtëzakonisht i bukur. Në këtë zonë përfshihet laguna tipike mesdhetare e Butrintit, rreth 1600 ha. Laguna është e pasur me bimësi që shërben si ushqim për llojet e shumtë të peshqve. Laguna është gjithashtu vend ndalese për mijëra zogj ujorë dimërorë dhe shtegtarë. Për shkak të rritjes së shpejtë urbane të Sarandës, pas rënies së komunizmit, ka lagje dhe toponime të reja. Para vitit 1992, qyteti Sarandë kishte këto lagje : Limani (i thonë edhe Limjon/i), Butrinti[2].

Qishmëdhe/ja – kishë nën dhe, në krye të malit të Gjashtës, në JL. Ky emër shqip është zëvendësuar me atë grek, Sarandë, për shkak të ndikimit të gjuhës e fesë greke, në periudhën kur kisha greke forcohet në jugun i Shqipërisë. Ky vend – tregojnë të moshuarit – dikur heret ka qenë kthyer në një vend pelegrinazhi, është trajtuar si vend i mirë ku shëroheshin sëmundjet, sipas bestytnive popullore. Me kohë, pas ndërtimit të kishës sipër, ka humbur emri shqiptar Qishmëdhe, duke fituar ngarkesën e re fetare Onkezmo Qishmë dhe – Sarandë. Shizma 1041, ndarja e kishës katolike nga ajo ortodokse. Emri antik Onkezmo ka orientim kristian perëndimor dhe pastaj kalon në Sarandë, kristianizmi lindor ortodoks. Pra, Qishmëdhe – ja është emëri autokton që zëvendëson Onkezmus e Saranda. Ky emër ka rezistuar qysh nga koha e lashtë e gjer tani. Tregojnë se ky vakëf (Qishmëdheja) ka pasur 900 dhi malteze pëlleja. Kur mileshin dhitë lartë te kisha, qumështi do të kalonte me tubo qeramikeje poshtë në disa depo të ndërtuara qysh në atë kohë, dhe që sot po shkatërrohen me buldozera për ndërtimet pa plan, që po bëjnë qytetaret.

Demografia

Nën juridiksionin e bashkisë janë pesë lagje dhe tri fshatra: Gjashta, Metoqi dhe Shelegari. Në janar të vitit 2007, qyteti numëronte mbi 35.000 banorë dhe njihet si një zonë me emigracion të madh. Jeta mesatare i kalon të 72 vjetët. Qyteti bregdetar ka një përbërje të larmishme etnike dhe krahinore. Pas Luftës së Dytë Botërore, popullsia e qytetit të Sarandës u rrit në mënyrë të qëndrueshme deri në rënien e komunizmit në vitin 1992. Pas kësaj date, qyteti i Sarandës kishte rritje të shpejtë së popullsisë kur shumë shqiptarë nga rajone të tjera u vendosën atje. Emrat e mëposhtme janë të njerëzve dhe familjeve që u vendosën në Sarandë deri 1945.

Ekonomia

Saranda është një qendër e rëndësishme turistike në Shqipëri. Burim kryesor i të ardhurave është turizmi dhe emigracioni. Pozita e saj gjeografike favorizon shumë bujqesinë dhe blegtorinë. Edhe pse pas komunizmit prodhimi është shumë i pakët. Në zonën përreth Sarandës u ndërtuan me pune vullnetare rinore dhe me te burgosur jo politike tarraca me agrume te cilat ne te shumten e rasteve u shkatërruan pa u ngritur as edhe një padi e vetme nga asnjë instance.

Historia

Saranda është një qytet me më shumë se 2000 vjet histori, ngritur në zonën e bregdetit jugor të Shqipërisë, i pasur në vlera të rralla të trashëgimisë kulturore dhe arkeologjike shqiptare, por edhe evropiane. Në fillimet e tij, qyteti ka shërbyer si një portë për qytetin antik të Finiqit dhe si rrjedhojë edhe si portë hyrjeje për në rajon. Kjo trashëgimi e pasur arkeologjike e gërshetuar me bukuritë e natyrës, si dhe portin e saj natyral, përbën bazën më të rëndësishme për të promovuar zhvillimin e imazhit aktual të Sarandës, si një destinacion i turizmit klasik botëror, si dhe për të tërhequr tregun e turizmit të veçantë. Saranda ka përfituar gjatë viteve të fundit prej tërheqjes së pushuesve vendas dhe të huaj. Vitet e fundit vihet re një “boom” i industrisë së ndërtimit, i cili ka ndryshuar imazhin e qytetit nga një vend i qetë bregdetar pushimesh në një zonë masive ndërtimesh, ndër të cilat gjenden dhe shumë ndërtesa të paligjshme. Aktualisht, Parku Kombëtar Arkeologjik i Butrintit është gjeneruesi parësor i turistëve ndërkombëtarë, të cilët vijnë kryesisht si vizitorë ditorë nga ishulli i Korfuzit në Greqi, pas një udhëtimi të këndshëm rreth një orë me anije.

Saranda ne kohët e hershme

Për herë të parë emri i Sarandës përmendet në vitin (1412).Deri ne shekullin e 4 pas Krishtit ishte nen perandorine Romake dhe kjo gje vërtetohet nga rrënojat e mureve rrethuese, pjese te te cilave ndodhen edhe ne shetitoren e qytetit. Nga shek. i 4 deri ne shekullin e 6, Saranda ishte nen perandorinë Bizantine. Saranda është qytet në jugperëndim të Shqipërisë, e vendosur në bregdetin jonian. Emri Saranda vjen nga një manastir i hershëm kristian që i kushtohet Dyzet Shenjtorëve (“Ágii Saránda” në greqisht, “Santi Quaranta” në italisht).Më parë, në lashtësi ku dhe eshte permendur nga disa historiane te asaj kohe si Straboni, Ptolemeu, Ciceroni njihet me emërtimin, Onhezmi. Kjo fjale ka 2 kuptime. Sipas gjuhës latine, Onhezi ishte një ere juglindore e cila frynte dhe lehtesonte udhetimet dhe kuptimi i dyte eshte se sipas legjendave Onkizi ishte babai i Eneas. Dhe shumë më vonë, gjatë pushtimit fashist italian të Shqipërisë më 1939, u quajt Porto Eda për nder të vajzës më të madhe të Benito Mussolinit. Onhezmi (Saranda), ne lashtesi ishte nje qytet port. Ajo ishte nje nga portat ne mund ta quajme te tille, e cila bente lidhjen e ballkanit perendimor me vendet e Europes lindore, dhe nje pike strategjike ekonomike shume e favorshme per iliret.

Popullsia dhe qyteti në shekullin 20

Në vitin 1927, Saranda kishte rreth 800 banorë, ndërsa gati dhjetë vjet më vonë kishte 1800 banorë. Në këto vite pati një zhvillim urbanistik, ndërtohet moli, hapet shëtitorja anës detit, ndërtohen edhe shtëpitë e para dhe një seri magazinash e dyqanesh. Në vitin 1957 qyteti bëhet qendër administrative.

Në vitet 1960-1980, Saranda promovohet si “ofertë turistike e Shqipërisë” jo vetëm për vizitorët shqiptarë, por edhe për ata pak vizitorë të huaj që gati numëroheshin me gishta në shtetin e rrethuar me tela në mes të Evropës. Por gjatë kësaj periudhe u kryen edhe investimet e para, veçanërisht në kurorën e gjelbër të Rivierës. Mijëra të rinj punuan në aksione për t’i kthyer kodrat përreth në brezare ullinjsh, portokajsh dhe limonësh.

Nga viti 1960 deri në vitin 1982, popullsia e Sarandës u rrit me një ritëm mesatar vjetor prej 2,7 për qind. Në atë periudhë qyteti i Sarandës numëronte rreth 15 mijë banorë dhe zhvillimi ishte mjaft i kufizuar. Në vitet 1990-2004 qyteti njeh një ritëm zhvillimi dhe një rritje të popullsisë, kryesisht prej ardhjes së mjaft familjeve nga zona të ndryshme të Shqipërisë. Në vitin 1999 popullsia ishte 26.512 banorë.Nën regjimin otoman Saranda u bë me një dekret të Portës së Lartë pronë private e Sulltan Abdyl Hamitit. Më pas, Ahmet Zogu “e mori” këtë perlë të bregdetit, gati 200 vjet më vonë, “dhuratë” nga parlamenti i kohës që kontrollohej prej tij. Në sundimin e Benitto Musolinit, qyteti i Sarandës mori emrin “Porto Eda”, për hir të bijës së vet.Pas Luftës së Dytë Botërore, disa zyrtarë të lartë të regjimit komunist e kishin qytetin si strehën e tyre turistike dhe të gjuetisë.

Zhvillimi i qytetit në kohën e sotme

Qyteti i Sarandës po njeh një zhvillim të vrullshëm të sektorit bankar. Bankat kryesore në Shqipëri kanë hapur në këtë qytet filialet e tyre, duke i kushtuar veçanërisht rëndësi shërbimit bankar gjatë sezonit veror. Deri tani ushtrojnë aktivitetin e tyre bankar mbi 12 operatorë dhe shumë shpejt pritet të hapen edhe 2 të tjera.

Saranda ka një spital civil, ku trajtohen të gjitha rastet e mjekimeve dhe për ato më të rëndat bëhet në një kohë të shpejtë transferimi drejt Tiranës apo drejt spitalit të Janinës (Greqi). Shërbimi në spital është tërësisht falas. Në Sarandë ka edhe shërbim urgjence dhe spital ditor. Ka gjithashtu ambulanca publike dhe klinika të specializuara. Kompanitë e telefonisë celulare Vodafon dhe AMC, si dhe Albtelekom, ofrojnë shërbimin në Sarandë, ku sigurohet mbulimi i gjithë zonës përfshi edhe atë rurale me sinjal.

Në amfiteatrin e qytetit antik të Butrintit mbahet për çdo vit Festivali Ndërkombëtar i Teatrit “Butrint 2000”, me pjesëmarrjen e mjaft trupave teatrore evropiane. Në kinoteatrin e Sarandës vihen në skenë shfaqje të shumta. Gjatë muajve të verës jo vetëm trupa e estradës së Sarandës, por edhe trupa të tjera brenda dhe jashtë vendit, japin shfaqje të ndryshme në qytetin që “përmbytet” nga vizitorët. Në qytetin e Sarandës ndiqen tre kanale televizive lokale, si dhe të gjitha kanalet kombëtare, duke mos përjashtuar edhe disa kanale televizive greke dhedisa kanale televizive greke dhe italiane. Gazetat kombëtare mbërrijnë në qytet nga Tirana afër mesditës, ndërsa gjatë sezonit del në Sarandë gazeta “Saranda”, e cila ka një pjesë të faqeve dhe në gjuhën angleze.

Energjia elektrike nuk njeh ndërprerje gjatë dy viteve të fundit në Sarandë, përveç në rastet e ndonjë defekti në linjat e tensionit të lartë. Shumica e lokaleve dhe bar-restoranteve kanë si burim paralel rryme elektrike gjeneratorët.

Tregu i frutave dhe i perimeve, ku gjenden ushqime organike të fermerëve të zonës, është në qendër të qytetit.

Saranda ka traditë në prodhimet bujqësore dhe gjatë verës tregu njeh çmime mjaft të favorshme. Por funksionojnë më së miri edhe marketet e vogla dhe të mesme, të cilat janë të shumëllojshme me artikujt e përdorimit të gjerë. Pothuajse gjatë gjithë ditës dyqanet ushqimore janë të hapura. Ndërsa njësitë që shesin suvenire janë në qendër të qytetit, fare pranë kinoteatrit. Dyqanet zakonisht hapen në orën 7.30-8.00 të mëngjesit dhe mbyllen rreth orës 21.00 të darkës.

Në Sarandë prodhimet e detit gatuhen kryesisht të zgarë. Në përgjithësi, ushqimet janë të pjekura mirë, përdoret edhe gatimi me avull. Pjatat e dyta të mishit janë me bazë qengji, gici dhe viçi. Si pije gjatë ngrënies përdoret shpesh rakia dhe vera.

Tradita Kultura Shqiptare – Rrënojat e lashta: Mozaiku

Saranda e sotme, (që e ka origjinën nga Hagioi Saranda – manastiri i Dyzet Shenjtorëve, ndërtuar në shek. VI në majë të malit që ngrihet mbi qytet), është një nga portet bregdetar të Epirit të Vjetër, në ekstremin jugor të Shqipërisë, përball ishullit të Korfuzit, dhe 20 km nga Butrinti. Njohja e urbanizmit të saj si dhe studimi konkret i monumenteve, paraqet vështirësi, fenomen ky që ndodh në pjesën më të madhe të qendrave ku qyteti modern zëvendëson atë antik. Mbetjet e konsiderueshme të një kompleksi sinagoge, të shek. V e VI në qendër të qytetit, ishin objekt i studimit dhe gërmimit arkeologjik të kryer gjatë vitit 2003.130 Bazilika paleokristiane, e gërmuar gjatë disa sezoneve arkeologjike, rreth pesëmbëdhjetë vjet më parë nga Kosta Lako përbën fazën përfundimtare të transformimit të kompleksit të kultit hebraik në ndërtesë të kultit kristian.

Motivet, ngjyrat dhe teknika e punimit janë të njëjta me mozaikun e dyshemesë së dhomës me menorah. Të dy dyshemetë, duhet të jenë realizuar në të njëjtën kohë. Në ndërtimet-ambiente që i përkasin fazave më të hershme se sa ndërtimi i bazilikës, hyn dhe rezervuari i ujit, i shënuar B në plan, i cili është i futur pjesërisht në tokë dhe duhet të jetë bashkëkohor ose me krijimin e mozaikut të fazës së dytë ose me atë të fazës së tretë. Mesa duket bëhet fjalë për rezervuar ritual, mikva’ot, të fesë hebraike.

Përmeti, një udhëtim në qytetin e poetëve dhe të Trëndafilave

October 19, 2016 by dgreca

* Kur vizitova Permetin mu kujtua Kosina, dhe “varret Greke”, pikërisht ato varre, ku prifti bukshkalë vodhi eshtra shqiptare, duke i zhvarrosur e rivarrosur shqiptarët si grekë, gjoja janë ushtarë grekë të Luftës së Dytë Botërore/ 1-varre-kosine 2-beqir-kishe 2-bashkia-permet

*Në Përmet mësuam se më datën 14 tetor 2016 u formalizua Binjakezimi nga Këshilli Bashkiak Përmet midis Bashkisë Përmet dhe Komunës se Rahovecit -Kosovë .Në ceremoni morën pjesë Kryetari i Komunës së Rahovecit ,Kryetari i Keshillit të Rahovecit si dhe një Grup këshilltarësh të kësaj komune.Kjo në respekt të mikpritjes ,mbështetjes të vëllezërve kosovarë në vitin 1999 nga qytetarët Përmetare.

1-permet-lule 3-ura 6-mal-mbi-uje 7-lugine

Nga Përmeti Beqir SINA//

1-beqir 5-shpelle 4-hotel-ramizi

PËRMET : Në rrugëtimin tim nëpër Shqipëri, Kosovë dhe trojet shqiptare, vendosa të vizitojë edhe qytetin e “Trandafilave” ose sic e thërrasin ndryshe “Qytetin e Poetve”. Ai është Përmeti një qytet ky që ndodhet në juglindje të Shqipërisë, buzë lumit të Vjosës dhe rrëzë malit të Dhëmbelit, 30 km larg kufirit me Greqinë, me të cilën lidhet nëpërmjet pikës doganore “ Tre Urat “.

Eshtë 70 km larg nga qendra e Qarkut dhe Prefekturës së Gjirokastrës ku bën pjesë si dhe 230 km larg Tiranës. Lumi Vjosa, që përshkon 58 km brenda rrethit, është lumi i dytë në Shqipëri për rezervat hidrike që përmban dhe krijon një luginë shumë të bukur që fillon me hyrjen e tij në Shqipëri në Çarshovë dhe e mbyll përkatësinë përmetare në kufi me rrethin e Tepelenës.

Përmeti njihet ndryshe edhe si qyteti i Frashërllinjëve – tre vëllezërve Abdylit, Samiut, dhe Naimit. ose qyteti i “Usta Laverit” dhe sazeve të Përmetit.

1-shtepia-e-vellez-frasheri

Këtu do të lindte një poet si Naim Frashëri, poeti i rilindjes me poemën e tij të famshme “Bagëti e Bujqësia”. – “Do këndoj bagëtinë që mbani ju e ushqeni/O vendëthit e bekuar ju mëndjen ma dëfreni”, shkruan Naimi, dhe me këtë ka parasysh përmetarët e mrekullueshëm dhe natyrën e rrallë të vendit, ku kurora e gjelbër zbukuron kryet e qytetit të vogël, ndërsa “Guri i Qytetit” është kthyer në simbol identifikues.Ndoshta jo vetëm prej bukurisë së natyrës por edhe për bukurinë e këtyre njerëzve, numri i turistëve të huaj që vizitojnë Përmetin, sidomos nga pranvera deri në vjeshtë, është shumë i lartë.“Ne jemi me fat, thotë pronari i hotel “Ramizi”, ku unë jam akomoduar për disa ditë, në Përmet,zotit Ramiz Shahini,bashkëshortja e të cilit është edhe mbesa e Thanas Laskos, një atdhetar i kolonive të para, në Bostonin nolian, që jetojmë në këtë qytet ku hotelet tona nga muaji maj deri në Tetor janë plot me turistë të huaj, dhe vendas, të cilët vijnë për ta vizituar qytetin e Permetit, dhe bëhen miq me ne përmetarët, tha ai.Ramiz Shahini është njëri prej atyre sipërmarrësve më të suskseshëm në qytetin e Përmetit. Ai ka një hotel me 18 dhoma. Ku përfshihen: bari dhe restorantime një ekspozitë fotografishë dhe pikturash me pamje piktoreske nga Përmeti dhe pikat turistike.Ramizi ka ndërtuar një punishte të vogël për prodhim verërash , rakie Përmeti, glikosh, dhe të gjitha recelnave, për ti dhënë kënaqësinë turistëve të huaj dhe vendas.Ai thotë se kanë qenë të shumtë turistët gjermanë, anglezë, turistët spanjoll, amerikanët, , australianët, që kan ardhur këtë sezonë dhe kan frekuentuar, e më pas kan shijuar mrekullitë e natyrës dhe të veprvae historike dhe ato të trashëgmnisë klutorore në Përmet.”Turistët vendas e të huaj më së shumti, sidomos ata gjerman, dhe skandinav, mbasi vijnë në këtë qytet shpenzojnë pak kohë për të vizituar kishat dhe manastiret që janë të shumta në këtë zonë dhe kan një histori të lashtë” tha Ramizi i cili luan dhw rolin e ciceronit.

Me tej ai tha se një pjesë e turistëve shkojnë në Hotovë, mes erës së pishave e bredhave të parkut, për të bërë një banjë kuruese në Bënjë, apo për të bërë një vizitë në Frashër, ku ndonëse shtëpia e vëllezërve rilindas është në gjendje të mjeruar, fshati është prapë i bukur dhe ka vlerë të vizitohet.

Kur vizitova Permetin, mu kujtua Kosina, dhe “varret Greke”, pikërisht ato varre, ku prifti bukshkale vodhi eshtra shqiptare, duke i zhvarrosur e rivarrosur shqiptarët si grekë, gjoja janë të ushtareve grekë të Luftës së Dytë Botërore/

Mirëpo, një avokat i njohur i kësaj zone, Avokati gjirokastrit, Edmond Kore, mësohet të ketë thënë se për rastin e zhvarrimit të 69 eshtrave shekullore në fshatin Kosinë, është konsumuar vepra penale e “dhunimit të varreve” sipas tij.“Më e papranueshme është se kjo vepër penale ka ndodhur brenda territorit të shtetit shqiptar, duke shkelur hapur ligjet dhe duke mënjanuar respektimin e legjislacionit shqiptar për kryerjen e veprimeve të tilla”, shprehet Kore.Sipas tij, hapja e një varri, pa qenë pjesëmarrës pasardhësi i të vdekurit dhe pa marrë lejen nga institucionet e autorizuara nga ligji, quhet dhunim varri.Kore argumenton se gjatë 20 viteve të fundit në shtetin grek kanë vdekur me qindra emigrantë shqiptarë dhe trupat e tyre ndodhen në varrezat publike.Për paralelizëm, avokati kujton marrëdhënien ndërshtetërore midis Shqipërisë dhe ish-Jugosllavisë, rreth viteve 1970, kur me komision shtetëror është bërë zhvarrimi i luftëtarëve shqiptarë të rënë në Luftën e Dytë Botërore në tokë jugosllave, deri në Vishegrad. “Ushtarët e zhvarrosur u sollën në atdhe me nderime zyrtare të të dyja shteteve, deri në vendkalimin e Hanit të Hotit (Shkodër), me kufi me Malin e Zi.Ndërkohë, pretendohet se ushtarët grekë janë vrarë në territorin shqiptar gjatë Luftës së Dytë Botërore, ashtu si luftëtarët shqiptarë që ranë dëshmorë jashtë kufirit në të njëjtën periudhë”, thotë Kore, ndërsa reagon se “qeveria greke ka deklaruar se në Shqipëri kanë rënë në luftën italo-greke mbi 8000 ushtarë, por në fakt numri i tyre është tepër i vogël, nga çfarë thotë pala e interesuar. Këto manovra janë të dëmshme për sigurinë kombëtare, pasi grekët mendojnë jo për sot, por për 100 vjet më pas”.Përmeti , të jep mundësnë të shikosh rrugicat e kalldrëmta të zones së vjetër të qytetit por edhe fshatrat e vjetër, kishat sidomos, si ajo e Leusës dhe e Kosinës, në stilin e mrekullueshëm bizantin, ashefet e pasura të amvisave përmetare, mbushur plot e përplot me zahire, që me punë gjatë gjithë verës janë përgatitur për dimrin, deri në pranverën e vonë, me vazot e qelqta me gliko, turshitë e shumta dhe gatimet e famshme përmetare, të denja për një tavolinë feste me mbretëreshë rakinë dhe verën e zonës.Më herët, udhëtarët e huaj që e vizituan Përmetin ishin Evlia Çelebiu, F. Pukëvili, Edit Durham, etj.të cilët kanë folur me konsiderata për mikpritjen, bujarinë, pastërtinë e popullsisë përmetare.Qyteti ka marë formën e një qyteti modern pas rregullimeve urbanistike të cilat janë kryer në vitin 1964. Ai ka një arkitekturë tipike me një shesh qëndror dhe me rrugë që zbresin nga kodrat e Bolëngës në qendër të qytetit, gjer buzë Vjosës ku ka rrugë paralele me lumin me shumë sipërfaqe të gjelbëruara e lulishte”. Një gazetare shqiptare në reportazhin e saj për Përmetin shkruante, se “Përmetarët i ruajnë me fanatizëm fjalët e miqve, që përligjin mikpritjen, si të kenë frikë se mos, këtë herë miqtë nuk u kënaqën sa duhet e ata patjetër duhet të dinë se si janë pritur miqtë në vite. Mirëpo ne nuk kishim nevojë për konfirmimet e Çelebiut apo fjalët e bukura të Edit Durham, sepse asgjë nuk kishte ndryshuar, as shija e mikpritjes, as shija e ushqimeve e as bukuria e natyrës. Edhe trëndafilat shekullorë, po aq mahnitshëm ishin harlisur sikundër kishin bërë edhe kur kishte kaluar aty “Krajlica e Shqiptarëve”, siç e kanë quajtur malësorët shqiptarë udhëtaren Durham.”

“Qyteti i Përmetit është sinonim i një qyteti me një mikpritje të rrallë, qytet i luleve, i këngëve popullore, lirike me saze, qytet i verës e rakisë dhe glikove tipike e unikale si ajo e arrës, kumbullës, kajsisë, etj”, na thotë Denada, që u bë vite tashmë që merret me turizmin, si bashkëpunëtore në shumë projekte të mbështetura prej shoqatës “Pro Përmet”. Edhe qyteti brenda ka bukuri, ndonëse është i vogël, ka rrugica karakteristike me kalldrëm dhe shtëpi me arkitekturë të veçantë, ndërsa në periferi ka disa ura tipike me harqe, ndërtime të shek. të XVIII-të, si ajo e Katiut, Bënjës etj.,por ka edhe natyrë të mrekullueshme përqark në të gjithë zonën.Është mëkat të mos e vizitosh të paktën një herë një qytet si Përmeti. “Gjithë treva e tij është kulturëdashëse” ka thënë një permetare e quajtur Denada, për gazetaren Flora Xhemani, në një reportazh të saj, duke shtuar se” qyteti ka filluar ta dojë shumë këtë punë që bën, për shkak se sa më shumë futet thellë në histori e në vlera të kësaj zone, aq më shumë gjëra të bukura gjen”.Më tej ajo shpjegon se për poratil “Shqip” se:’Në qytet e rreth tij ka shumë objekte monumente kulture si kisha postbizantine e Shënepremtes e Leusës, Kosinës, Bualit, Bënjës etj. Ne e dinim që edhe disa ditë nuk do të na mjaftonin për të vizituar gjithë ç’kishim dëshirë të vizitonim, sepse koha nuk mjaftonte për të marrë në këmbë kanionet e Bënjës e të Lengaricës, por edhe fshatrat e bukur përmetarë ishin shumë e nuk mund t’i vizitonim të gjithë. Dëshirën e kishim për në Frashër, meqë donim të vizitonim edhe shtëpinë e vëllezërve të mëdhenj. Por edhe deri në Kosinë do të hidheshim për të admiruar kishën e stilit bizantin të Shën Mërisë. Nuk të çudit aspak fakti që ky vend i vogël është vendlindja e pishtarëve të Rilindjes Kombëtare vëllezërve Frashëri, e dhjetra dijetarëve, studjuesve, artistëve në fushën e pikturës, skulpturës, historisë, gjuhësisë, muzikës popullore, etj., si Dora D’Istria (Elena Gjika), Odise Paskali, Janaq Paço, Fatmir Haxhiu, Tefta Tashko, etj.”

Në Përmet mësuam se më datën 14 tetor 2016 u formalizua Binjakezimi nga Këshilli Bashkiak Përmet midis Bashkisë Përmet dhe Komunës se Rahovecit -Kosovë .Në ceremoni morën pjesë Kryetari i Komunës së Rahovecit ,Kryetari i Keshillit të Rahovecit si dhe një Grup këshilltarësh të kësaj komune.Kjo në respekt të mikpritjes ,mbështetjes të vëllezërve kosovarë në vitin 1999 nga qytetarët Përmetare.

Nga Wikpedia : Përmeti është qytet në juglindje të Shqipërisë dhe qendër e njësisë administrative me të njëjtin emër Rrethi i Përmetit.

Etimologjia

Në antikitet kjo zonë njohej me emrin Trifilia dhe qe pjesë e “Rajonit Melotid”[1]. Sipas legjendës qyteti ka marrë këtë emër nga heroi i kohëve të lashta i quajtur Premt i cili për të mos rënë i gjallë në duart e armiqve u hodh nga “Guri i Qytetit”, një shkëmb në afërsi të qendrës së qytetit.Karakterisitikë e qytetit është rritja e trëndafilave në lulishte dhe oborret e shtëpive të vjetra ndaj Përmeti njihet ndryshe si Qyteti i Trëndafilave.

Gjeografia

Qyteti zë një sipërfaqe të vogël. Teritori i rrethit ka formën e një gjashtëkëndëshi të rregullt me shtrirje gjatësore veriperëndim-juglindje.

Demografia

Popullsia ne qytetin e Permetit eshte rreth 13.000banore.

Historia

Qyteti u krijua si një qendër administrative, në shekullin e XV dhe XVI, cituar nga të dhena historike turke, si një lokalitet i pasur me tregje, dyqane magazina dhe bujtina, kështu kjo zonë ishte një qendër e lulëzuar komerciale. Të dhëna historike otomane e viteve 1431 – 1432 referojnë se qyteti kishte 42 shtëpi ndërkohë në shekullin XVI numëronte 136 shtëpi. Ne vitin 1938 Përmeti kishte rreth 3000 banorë dhe 104 fshatra si zona të ndara. Gjatë Luftës së Dytë Botërore është djegur e përmbytur katër herë duke e shndërruar kështu disa herë.

Tradita Kultura Shqiptare

Në qytet vërehet një tolerancë fetare. Përmeti është i njohur në mbarë Shqipërinë për mikpritjen dhe gatimet e shkëlqyera. Ia vlen të shihni edhe kishën e shekullit të XII të Shën Mërisë në Kosinë dhe atë të shekullit XVIII të Leusës. Përmeti ka 15 kisha të tjera dhe 4 xhami.

Përndryshe kultura e qytetit dallohet me një traditë të gjatë letrare dhe muzikore.Përpos Naimit vargjet e të cilit edhe në ditë tona janë të kërkuara nga Përmeti vijnë edhe shkrimtaret e njohur si p.sh.: Bardhyl Londo apo Sejfulla Maleshova. Muzikantë të dalluar të nivelit kombëtarë si Mentor Xhemali e Laver Bariu janë përkujdesur që muzika përmetare të dallohet me karakteristikat e saja të një tradite të gjatë kulturore.Përmeti është vendlindja e tre vëllezërve Frashëri dhe disa personaliteteve të njohura të kulturës mbarë shqiptare siç është skulptori Odhise Paskali, shkrimtari Nonda Bulka, aktorës artiste e popullit Tefta Tashko Koço dhe këngëtarës së muzikës së lehtë Anjeza Shahini.Që nga gushti i vitit 2004 qyteti ka edhe një stacion televiziv AOS TV (Aoos do të thotë Vjosa ) i cili përkujdeset për një informim më të dendëshëm të qytetarëve, këtë vit është hapur edhe një stacion televiziv i ri Tv Përmeti. Në qytetin e trëndafilave siç e quajnë me përkëdhelje banorë e tij, nxënësi ndjekin mësimet në dy shkollat fillore, në shkollën “Nonda Bulka” dhe atë “Meleq Gosnoshti” dhe në gjimnazin “Sami Frashëri”.

Ekonomia

Deget e ekonomise ne rrethin e Permetit jane:bujqesia,blekotoria,bletaria,frutikultura,turizmi,transporti. Bujqesia Ne bujqesi,vend me rendesi zene bimet e arave,midis te cilave dallohet gruri,i cili gjen kushte te favorshme zhvillimi ne te gjitha zonat.Pas grurit vjen misri, qe eshte me shume i perhapur,sidomos ne tokat e ujitshme.Kohet e fundit me shpejtesi po perhapen edhe ushqimet per kafshe si:jonxha,misri foragjer,hasellet.

Politika

Kryesisht vatër e partisë socialiste por nuk përjashtohet dhe partia demokrate qe ka nen vete bashkine. Prej zgjedhjeve te 8 Majit 2016 bashkia e Permetit drejtohet nga Niko Shipuli perfaqesues i Partise Demokratike

BINAK ALIA,Burrë meritor në përpjekje për komb dhe shtet

October 12, 2016 by dgreca

U promovua në Bajram Curri libri “Binak Alia dhe brezat pas tij”, i autorit nga Amerika, Muhamet Mjeku/

Nga Bajram Curri Beqir SINA/

BAJRAM CURR : Në qytetin verior të Bajram Currit, u mbajt një event i madh në nderim për legjendarin e Malësisë së Gjakovës, Binak Alia. Me këtë rast u promovua libri voluminoz “Binak Alia dhe brezat pas tij”, i autorit nga Amerika, Muhamet Mjeku, si dhe u shfaq një dokumentar kushtuar kësaj familje kreshnike.Më pas u nderua me çertifikatën e mirënjohjes nga bashkia Tropojë stërnipi i Binak Alisë, Z. Musli Çela.

Ndërsa, ish Kryeministri i Kosovës, lideri i AAK, zoti Ramush Haradinaj, e ka nderuar stërnipin e Binak Alisë, z. Musli Mulosmani me një certifikate dhe medalje me hartën e Kosovës, të cilën ja dorëzoi kryetari I Komunës së Decanit zoti Rasim Selmanaj.

Aktivitetin e drejtoji njëra nga legjendat e ekranit shqiptarë, gazetarja dhe folësja e TVSH , Shpresa Ukcama.

Kurse morën pjesë edhe personalite të njohura lokale, autoritetet vendore, si: deputetja e zonës Mimoza Hajdarmataj dhe deputeti I Parlamentit të Kosovës, zoti Daut Haradinaj, i shoqëruar nga kryetari I Decanit Rasim Selmanaj,Zoti Rasim Hasanaj – ish kreu i Komitetit Shtetëror për Kultet, Anëtari I Gjykatës Kushtetuese të Kosovës z.Bekim Sejdiu, Kryetari I Partisë Lëvizja Legalitetit z.Sulejman Gjana,veprimtari I njohur shqiptaro-amerikan Harri Bajraktari dhe ish-anëtarja e Këshillit të bashkisë Plasant Valley znj.Lisa Milicaj.

Veprimtari Musli Mulosmani me bashkëshorten Serveten,profesor Elez Osmani,veprimtari nga Amerika Rustem Geci,ish-ambasadori I Shqipërisë në Sarajevë profesor Flamur Gashi, këshilltar I Presidentit për Ballkanin,ish-ambasadori I Shqipërisë në Prishtinë Prof.Dr. Islam Lauka si dhe gazetari i njohur nga Prishtina Bajrush Morina.

Përshëndetën dhe folën në këtë aktivitet Kryetari I Bashkisë së Qytetit të Bajram Currit zoti Besnik Dushaj, veprimtari I njohur nga SHBA, Harri Bajraktari, Deputetja e zonës Mimoz Hajdarmataj, zoti Rasim Hasanaj lexoi përshëndetjen e liderit demokrat , kryetarit të Partisë demokratike z Lulëzim Basha, zoti Musli Mulosmani me të bijën e tij, dhe kryetari i Komunës së Decanit ,Rasim Selmanaj, Kryetari I Partisë Lëvizja e Legalitetit z Sulejman Gjana.

Ndue Ukacma – gazetar dhe publicist , shkrimtar dhe autor i disa librave, ishte dhe folësi kryesorë me një kumtesë të thukët përgatitur mbi librin”Binak Alia dhe brezat pas tij “të autorit të njohur shkrimtarit, publicistit dhe gazetarit shqiptaro amerikan Muhamet Mjeku.

Mbas intonimit të himnit tonë Kombëtar , moderatorja e këtij aktiviteti znj. Ukcama, tha se ndjehesh shumë e lumtur që ndodhej përpara qytetarëve tropojas , duke e quajtur veten e saj me këtë rast të nderuar dhe të privilegjuar, që po e prezantonte këtë event të rëndësishëm “Promovimin e librit “Binak Alia dhe brezat pas tij” të autorit shqiptaro-amerikan Muhamet Mjeku, i ideuar dhe sponsorizuar nga Zoti Harri Bajrakatari,i pranishëm bashkë me zonjën Lisa, dhe gjithë vëllezërve të nderuar nga Kosova.

Për të nisur këtë veprimtari, tha drejtuesja, organizatori i saj ka menduar të ftojë të gjithë pjesëmarrësit që të ndjekin fragmente nga dokumentari televiziv “Binak Alia dhe elita e tij historike”,përgatitur nga Radio Televizioni shqiptar…

“Kur vjen vjeshta e artë, tha në fillim të fjalës së saj, duke hapur programin e kësaj veprimtarie, zonja Ukcamaj, vilen kumbullat, mollët e gështenjat dhe natyra merr ngjyrat e jashtëzakonshme në një freski të këndshme, e krahas punëve në shërbim të njerëzve, zhvillimit e zbukurimit të qytetit tonë të vogël e të bukur në prehër të Alpeve, gjendet koha që t`u kthehemi edhe vlerave tona, me të cilat mbijetuam. E kur një ditë ia kushtojmë Binak Alisë dhe pasardhësve të tij, kemi kujtuar momente kryesore të historisë e qëndresës legjendare të Malësisë së Gjakovës. Për të gjitha këto meritë kryesore ka Kryetari i Bashkisë z. Besnik Dusha, të cilin kam nderin ta ftoj tani para jush”tha ajo.

“Është e disata herë që mblidhemi këtu në evente historike për të nderuar Binak Alinë dhe brezat pas tij. Sot na mblodhi një libër i jashtëzakonshëm për nga materiali dhe vlera e tij historike”, do të shprehej në fillim të fjalës së tij kreu i bashkisë së Bajram Currit, nën përkujdesjen e së cilit organizohej edhe kjo veprimtari..

Zoti Dusha tha se :“Ne u mblodhëm sot, edhe pas dy dekorimeve të rëndësishme, që presidenti i Republikës së Shqipërisë z. Bujar Nishani, ka nderuar me titullin “Kalorësi i Urdhrit të Skënderbeut”, emblemën e përjetshme të Malësisë së Gjakovës, Binak Alinë, dhe njërin prej stërnipave të tij më të shquar të kohës sonë, Musli Çelën.

Ne malësorët nuk mund të jetojmë pa lisa dhe kulla, ashtu siç marrim jetë e gjallëri nga lumenjtë e malet. Lisi i madh i Binak Alisë u rezistoi furtunave dhe historisë, ashtu si kulla e tij legjendare, prej ku morën udhë pleqnitë, kuvendet, betejat për liri, prej ku nisën udhën e jetës dhe të pavdekësisë dhjetëra pasardhës të mendimtarit të madh, ai që u tha brezave se Malësia është e mirë dhe të ngulemi fort këtu. Ky mesazh në të gjitha kuptimet e veta është atdhedashuri, mikpritje e bujari, besë e punë, urtësi e zgjuarsi”.

Ndër të tjera vijojë kreu i Bashkisë së Bajram Currit, z. Besnik Dusha, “Unë si shumë të tjerë pata kënaqësinë të marr në dorë librin e publicistit të njohur Muhamet Mjeku, “Binak Alia dhe brezat pas tij”. Nuk është se nuk kemi mësuar nga njerëzit tanë për Binak Alinë dhe burrat e kësaj familje kreshnike, nuk ka moshatar tonin në Malësinë e Gjakovës e deri në Kosovë, që të mos ketë mësuar ndonjë pleqni të Binak Alisë, që të mos dijë emrat dhe disa nga veprat e Shaban Binakut, Zeqir Halilit, Zenun Alisë e të burrave të tjerë të kësaj familje.”

E tash po shpalosim këtë enciklopedi, do të ndërhynte në vazhdim drejtuesja e kësaj veprimtarie, që ju sot morët në dorë është libri, që na bashkoi në këtë akademi.

”Andaj, tha ajo dëshiroj ta nis me vargjet e pavdekshme të popullit: Shaban Aga trim dai, Qyrkun n`krah e hipë n’ atki, I shkojnë mbrapa 12 mijë…Shaban Aga gjylja e topit, Po shkon trimi drejtkonopit.Ishte njëri nga personazhet e këtij vargmali historik, ku prin legjendari Binak Alia…”

Por, si është ky libër, çfarë do të lexoni e mësoni aty? Prezantimin e librit autorët ja kanë besuar gazetarit dhe historianit, bashkëshortit tim Ndue Ukcamaj, me kumtesën e tij , theksojë Shpresa Ukcamaj.

Gazetari dhe historiani,Ndue Ukcamaj, njohës i shkëlqyer i historisë së kësaj treve historike, tha se :” Kam kënaqësi dhe emocione , kur po ju paraqesim sot ketë vepër monumentale, këtë libër të bukur për syrin, të rëndë për dorën dhe kur t`i shkoni deri në fund do të bindeni se sa i domosdoshëm ka qenë për historinë e kësaj dere legjendare, për historinë e Malësisë së Gjakovës dhe të shqiptarëve në përgjithësi”.

Në hyrje të librit, shtoi ai është ky përkushtim: “Për nder dhe respekt të Binak Alisë, figurë e njohur historike dhe pasardhësve të tij, Familjes Mulosmanaj të Malësisë së Gjakovës, Harry Bajraktari biznesmen dhe veprimtar i njohur i komunitetit shqiptaro-amerikan dhe themelues i gazetës Illyria, ua dhuron ketë botim kësaj familje dhe të gjithë lexuesve, në shenjë falënderimi për kontributin e dhënë në shërbim të kombit dhe atdheut tash 200 vjet”.

Ndërkaq, duke folur për autorin e këtij libri Muhamet Mjekun, Ukcamaj tha se autori i këtij libri në faqet e para në mënyrë origjinale na paraqet personazhet e librit, që i ngjajnë një vargmali të gjatë, te prire nga Binak Alia. Dhe jam në një mendje me autorin se 376 faqet e 26 kapitujt e këtij libri janë të pamjaftueshme për secilin protagonist të përmendur, sepse në këtë monografi, siç thekson ai, mund të shkruhen faqe e faqe, ku secili prej tyre ka histori, biografi, një vepër kombëtare të lënë pas, shumë luftëra dhe veprimtari humanitare, mirëpo të gjitha këto janë skicuar këtu në një dimension më të ngushtë për të dhënë një kompozicion të pashkëputshëm trajektimi që në të ardhmen do t`u jepet mundësia të tjerëve për të prezantuar e studiuar secilin veç e veç.”

Mirëpo, shtojë Ukcamaj, :”Për ata që nuk e dinë, Muhamet Mjeku është një publicist i njohur shqiptaro-amerikan. Kam pasë fatin të njoh veprat e tij, të parën, që në vitin 1991 “Lufta e Drenicës dhe Shaban Polluzha”, “Një jetë mes Kosovës dhe Amerikës”, në vitin 2008, kushtuar familjes së Met Bajraktarit të Vranocit të Pejës, apo për t’ua bërë ju më të afërt të familjes se Harri Bajraktarit., për të cilin siç thotë autori “Kush do ta mendonte se djaloshi 12 vjeçar, i cili u nda nga Vranoci me dhimbje të madhe, pas dy dekadash do të bëhej një ndër biznesmenët dhe veprimtarët më të njohur të Amerikës”.

Më tej ai tha se Kryefjala e librit është Epoka e Binak Alisë, ku autori është ndalur shumë në jetën dhe veprimtarinë e tij si gjykatës i së drejtës zakonore, si udhëheqës lufte, jeta e tij private, dhe në fund të 68 faqeve jepet edhe nderimi, që i bëjnë komunat e qarqet e Veriut të Shqipërisë dhe Kosovës, sidomos titulli “Kalorës i Urdhërit të Skënderbeut” nga presidenti i Republikës së Shqipërisë z. Bujar Nishani.

Ukcamaj librin e Muhamet Mjekut, quajti në kumtesën e tij një konglomerat dokumentesh, dëshmish, ku ruhet masa e paraqitjes historike duke kapë gjërat më domethënëse, që prekin e bindin lexuesin për idealet dhe sakrificat e secilit dhe të gjithëve bashkë, si në një shkollë lirie, që breznitë janë mësues dhe nxënës shembullorë. Për të parën herë në këtë libër ndriçohet edhe ai udhëtim dramatik i shumë pjesëtarëve të kësaj familje, që përballë asgjësimit, detyrohen të lënë vendin në vitet 50-të e të dalin në Jugosllavi, vështirësitë e mëdha këtu dhe më vonë udhëtimi në Amerikë.

Dhe , thksojë ai se “Që në fillim dua ta theksoj edhe unë si historian, që kam studiuar me thellësi familjen elitë të Binak Alisë dhe e ndjej në çdo kapitull të librit, se është Musli Çelë Mulosmanaj, nipi i Shaban Binakut, që me një kujdes të veçantë ka fiksuar e ruajt çdo gjë të familjes së tij të madhe, e më vonë i ka përmbledhë edhe ngjarjet, ku ai nuk ka qenë i pranishëm. Këto sot përbëjnë bazamentin historik, pa të cilin ky libër do të dilte i zbehtë.

Nuk kishte se si ta paraqiste më mirë se sa në këtë formë kronologjike, ku figurat historike si monumente vijnë nga dekada në dekadë, e secili ka vetitë e tij të admirueshme, secili kryen detyrat ndaj kombit, familjes e kujtimit të Binak Alisë. Shaban Binaku është figura emblematike në Malësi e Kosovë, atdhetar i flaktë, gojtar i pashoq, prijës, që në të gjallë të tij populli i këndonte kenge”

Më tej drejtuesja e kësaj veprimtarie, ndërsa po ia jepte fjalën veprimtarit të njohur Harry Bajraktari, ju drejtua të pranishmëve duke u thënë atyre, se “ne që merremi me organizimin dhe modelimin e këtyre veprimtarive, na është forcuar mendimi, se kur e thërret Tropoja, apo Kulla e Binak Alisë, kudo që të jetë qytetari ynë shembullor i nderit, Harri Bajraktari, Nderi i Kombit, kalon Qafën e Morinës dhe vjen e na shton gëzimin, optimizmin për të ardhmen, na shton kënaqësinë. Por, sot ai vjen edhe si personaliteti,

shqiptari i madh dhe biznesmeni, që ka marrë përsipër për të bërë të njohur për të parën herë pas 50 vjet heshtje dhe denigrimi, në Shqipëri, Kosovë e Diasporë veprën Historike të Binak Alisë dhe pasardhësve të tij’.Z. Harri Bajraktari, ose njeriu,që idetë i ka kthyer në vepra të mrekullueshme sic u shpreh moderatorja tha se : “ E ndjej veten shumë të respektuar që gjendem në mesin tuaj në Bajram Curr, se edhe unë jamë pjesë e juaja mbasi origjina ime është Gegëhysen “ tha Bajraktari mes emocionesh.Duke folur për librin ai tha se sot po e nderojmë figurën më të njohur të Malësisë së Gjakovës, Binak Alinë dhe pasardhësit e tij, Musli Mulosmanaj dhe Mulosmanajt e tjerë që brez pas brezi luftuan për Shqipërinë etnike.

“Binak Alia, është personalitet që nderon Shqipërinë dhe popullin shqiptar, tha Bajraktari, ndërsa shtoje se “ Ai ishte interpretues i Kanunit të Lekë Dukagjinit dhe një gjykatës i njohur popullor me një mendje të mprehtë. Me mençurinë e tij u bë i njohur në Malësinë e Gjakovës, në Kosovë dhe në viset tjera të Shqipërisë, sidomos në Shqipërinë e Veriut. Njohu mirë drejtësinë kanunore dhe pajtoi shumë gjaqe, konflikte dhe ngatërresa mes familjeve dhe fiseve”..

Këtu para jush, theksojë veprimtari i njohur nga SHBA, Harry Bajraktari,dëshiroj t’ i them pak më shumë fjalë për Musli Mulosmanaj. Musliun, të cilin unë e thërras Axha Musli, pata fatin ta njoh para 46 vitesh në Neë York dhe u rrita me të, e prej tij mësova shumë, sidomos traditat dhe bujarinë shqiptare. Musli Mulosmanaj është i njohur për besnikëri, burrëri, bujari dhe për virtytin e tij të lartë njerëzor e kombëtar. Është besnik ndaj Atdheut, ndaj Mbretit dhe familjes.

“Është antisllav i përbetuar dhe antikomunist, do të theksonte Bajraktari duke shtuar se gjatë gjithë jetës në mënyra të ndryshme ka kundërshtuar pushtimin e Kosovës nga Serbia dhe diktatorin Enver Hoxha që Shqipërinë e shndërroi në një varr. Në këtë varr diktatori futi me mijëra nacionalistë nga e gjithë Shqipëria dhe shumë burra të familjes Mulosmanaj të Binak Alisë.

Musli, Can, Hysen dhe Abedin Mulosmanaj,kujtojë ai kur arritën në SHBA në vitin 1967 iu bashkuan Organizatës Kombëtare Lëvizja e Legalitetrit. Hyseni ishte poet dhe gazetar ku së bashku me Abedinin themeluan gazetën ” Atdheu”. Ndërsa Abedini u bë Ministër i Oborrit Mbreteror dhe këtë detyrë e kreu deri në vdekje.

Kurse, Musli Mulosmanaj ka qenë dhe kryetar i Degës së Legalitetit për Neë York dhe Neë Jersey. Për 23 vite ishte anëtar i VATRES. Ka marrë pjesë në të gjitha demonstratat për lirinë e Kosovës dhe në demonstrata e protesta kundër komunizmit dhe diktaturës së Enver Hoxhës.Është përkrahës i monarkisë dhe ka bashkëpunuar ngusht me Mbretin Leka Zogu I, të cilin e ka takuar shumëherë në Neë York, në Shqipëri dhe në Kosovë e tash me Princin Leka II.”

Më tej ai tregojë se për herë të parë Malësinë e Gjakovës, kishte pasur rast ta vizitoj në vitin 2008 së bashku me Musli Mulosmanaj dhe Rrustem Gecin.

“Kjo ka qenë ëndërra ime,u shreh ai duke shtuar se :”Gjatë rrugës për në Tropojë u ndalëm në një vizitë të varrezat e Shaban Binakut, Avdullah Hoxhës, Çelë Shabanit dhe Ramë Zeqirit. Për mua ka qenë një kënaqësi e jashtëzakonshme kur vizituam Kullën e Binak Alisë dhe u ulëm aty në vendin e tij, ku ai kishte pritur mysafirë nga të gjitha anët dhe kishte ndarë shumë pleqni dhe kishte zgjidhur shumë ngatërresa. Së bashku me ne ishte edhe Aqif Shehu, kryetar i komunës së Gjakovës, Rasim Hasanaj, Nuredin Ahmetaj dhe shumë të tjerë nga Malësia e Gjakovës dhe vendlindja ime, Vranoci. Të njëjtën ditë vizituam edhe Kullën e Mic Sokolit.Sa herë që vij këtu, Malësia e Gjakovës më jep shumë kënaqësi.”

Dhe në fund iniciatori i kësaj veprimtarie Harry Bajraktari, gjeti rastin që të Falenderoj popullin e kësaj ane që dhanë çdo gjë për lirinë e Shqipërisë dhe të Kosovës. Të falendëroj gjithashtu dhe autorin e librit ” Binak Alia dhe brezat pas tij” Muhamet Mjekun dhe të faleminderojë të gjithë ata që morët pjesë në këtë ngjarje historike.

“- Faleminderit familjes se Binak Alisë dhe Musli Mulosmanaj për gjithë atë që bëtë.

Zoti i bekoftë kudo që janë shqiptarët! Përfundojë fjalën e tij veprimtari i njohur nga SHBA, Harry Bajraktari.

Deputetja punë madhe dhe më e respektuar e kësaj zone, Deputetja e Partisë Demokratike në Kuvendin e Shqipërisë, zonja Mimoza Hajdarmataj, e lidhur jashtëzakonisht me Tropojën, me sharmin dhe urtësinë e saj, u tha se është e pranishme në të gjithë eventet kulturore dhe historike të Tropojës.

“Me të marrë librin “Binak Alia dhe brezat pas tij” ajo vuri në pah atë se cili ishte mësimi kryesor që duhej të merrnin brezat e rinj të Malësisë së Gjakovës, nga vepra e kësaj dere legjendare? Ndoshta dashuria për lirinë, vendlindjen, për Malësinë e Mirë- siç e ka quejtë Binak Alia?, tha deputtetja demokrate Hajdarmataj.

Kjo veprimtari në promovimin e librit “Binak Alia dhe brezat pas tij” të autorit shqiptaro amerikan Muhamet Mjeku, zhvilluar në sallën e pallatit të kulturës në qytetin e Bajram Currit, ishte e gërshetuar me disa pika muzikore.

“Kjo, verë ka qenë e jashtëzakonshme për Tropojën, tha në fund të kësaj veprimtarie moderatorja e talentuar Shpresa Ukcama, duke shtuar se në këtë qytet janë zhvilluar veprimtari mbresëlënëse për promovimin e bukurive dhe pasurive natyrore dhe turizmit. Ka nisë me Valbonën, për të vazhduar në Nikaj Mertur e bjeshkët e Sylbicës. Dhe, tani vazhdojë ajo duke ftuar në skenë grupin e djemëve e vajzave vallëtare, ose sic i quajti ajo “Këto vajza e djem të mrekullueshëm, që po i ftoj tani në skenë, kanë qenë ogur i bardhë në të gjitha këto vende”,

Andaj le t’i presim me duartrokitje ftoi të pranishmit Ukcamaj, duke ngjitur në skenë koreografin e tyre Skender Haklaj. dhe natyrisht organizatorin e palodhur të gjithë jetës turistike e veprimtarive të tjera, kolegun e saj Can Tahiri, të cilin ajo gjeti rastin ta përshëndes.

Pjesa artistike e këtij programi ka vijuar më një Këngë për Binak Alinë e pregatitur enkas për këtë rast,: Teksti Can Tahiri; kompozitor Skender Doshlani : kendonMarlen Qelia.

Veprimtaria kushtuar promovimit të librit “Binak Alia dhe brezat pas tij” të autorit shqiptaro amerikan Muhamet Mjeku, u mbyll me këngën :”Moj Tropojë Burra ke rritë” interpretuar nga Kantautori i njohur tropojan Gjok Mulaj