• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

‘XHEVDETDODASIT’ E PRISHTINES DHE UÇK-ja

December 21, 2022 by s p

Nga: Binak Ulaj, drejtor i Gjimnazit “Xhevdet Doda” të Prishtinës gjatë viteve 1998-1999/

Duke vlerësuar se kontributi i nxënësve të gjimnazit ‘’Xhevdet Doda’’ të Prishtinës në kuadër të lëvizjes gjithëpopullore për çlirimin e Kosovës dhe në mënyrë të veçantë në kuadër të organizimit luftarak të Lëvizjes Popullore të Kosovës, që i parapriu themelimit dhe daljes në skenë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, zë fill që nga vitet nëntëdhjetë të shekullit të kaluar, po e lexoj tekstin e shkurtuar të titulluar ‘’Xhevdetdodasit – ndihmëtarë të paepur të luftës së UÇK-së’’, kushtuar atij grupi entuziast dhe idealist, në shenjë mirënjohjeje dhe falënderimi të përhershëm. 

Në vitin 1997 Kosova po hynte në një periudhë vendimtare historike, asaj të ngritjes në luftë të armatosur, si mënyra e vetme për t’ u çliruar nga pushtuesit serbë e malazezë, siç ishte paraparë në programet e të gjitha organizmave të Lëvizjes Kombëtare Çlirimtare. Mbështetjes së luftës së UÇK-së nga nxënësit e gjimnazit “Xhevdet Doda” të Prishtinës, i kishte paraprirë mbështetja e po këtyre nxënësve dhënë Lëvizjes Studentore të Universitetit të Prishtinës të viteve 1997-98-99, e cila ishte uverturë e daljes publike të UÇK-së. Xhevdetdodasit do të marrin pjesë në të gjitha demonstratat e organizuara nga UPS i UP-së.

Organizimi i tryezës politike “Kosova, lufta çlirimtare dhe mundësitë e zgjidhjes së çështjes së Kosovës”

Në rrethanat kur udhëheqja politike e Kosovës, e cila përfaqësonte politikën pacifiste në rrethana okupimi, nuk e kishte mbështetur Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, duke krijuar kështu huti dhe përçarje në mesin e popullit, nxënësit e gjimnazit “Xhevdet Doda” të Prishtinës, përkatësisht udhëheqja e Rinisë Shkollore dhe e revistës së saj “Gjimnazisti” e vitit shkollor 1998-1999 kishin vepruar në mënyrë rrënjësore të ndryshme nga kjo politikë pacifiste – maturantët xhevdetdodas në mënyrë të hapur e të fuqishme jepnin mesazhin e mbështetjes së luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Nxënësit Samire Ademi, Besfort Rrecaj, Arianit Bytyçi, Fiton Peja, Bujar Sadiku, Kushtrim Berisha, Albana Rexhepi, Valbona Ruka, Ermal Sadiku, Kreshnik Gashi dhe nxënës tjerë që në shtator të vitit 1998, pra në momentin kur ishin zgjedhur në krye të organizatës së Rinisë Shkollore dhe të redaksisë së revistës “Gjimnazisti” kishin dëshmuar në mënyrë të hapur vullnetin dhe gatishmërinë e tyre për të mbështetur luftën çlirimtare. Fillimisht ata, në shtator të viti 1998, do të ftojnë njohës të rrethanave politike në një tryezë kushtuar luftës së UÇK-së, të titulluar “Kosova, lufta çlirimtare dhe mundësitë  e zgjidhjes së çështjes së Kosovës’’ në të cilën do të marrin pjesë  profesorët Blerim Reka, Behlul Beqaj, Arsim Bajrami, kryetari i Kuvendit të Unionit të Pavarur të Studentëve të UP-së, Muhamet Mavraj, profesori Sahit Berisha e drejtori i shkollës Binak Ulaj, si dhe Kryesia e Rinisë Shkollore, redaksia e revistës ‘’Gjimnazisti’’ dhe një numër i nxënësve tjerë. Pas diskutimeve u nxor konkluzion i përbashkët se lufta çlirimtare ishte e domosdoshme dhe se ajo duhej të përkrahej nga të gjithë. Këtë aktivitet të Rinisë Shkollore, si dhe pjesëmarrjen e nxënësve xhevdetdodas në të gjitha demonstratat e kohës do t’i përjetësojë me fotoaparatin e tij, profesor Shyqëri Obërtinca.

Në këto rrethana të luftës, kryeredaktori i revistës, Fiton Peja, redaktori përgjegjës Arianit Bytyçi, si dhe anëtarët e redaksisë Bujar Sadiku, Krenare Sogojeva, Albana Rexhepi, Valbona Ruka, Nita Bekqeli, Kaltrina Berisha, Vegim Beqiri, si dhe nxënësi që ishte shpërngulur nga Rahoveci, Qerim Ondozi, kishin përgatitur shkrime autoriale, poezi, intervista e anketa në mbështetje të luftës çlirimtare të UÇK-së. 

Shndërrimi i revistës së nxënësve të gjimnazit “Xhevdet Doda” të Prishtinës – “Gjimnazisti” në zëdhënëse urbane të UÇK-së në Prishtinë

Të gjithë këta artikuj gazetaresk, këta nxënës i kishin botuar në numrin e revistës shkollore “Gjimnazisti” të botuar në prag të festës së 28 nëntorit 1998. Në këtë mënyrë do të dëshmohej jo vetëm përkushtimi dhe pjekuria e tyre, por edhe vizioni për rrugën  e lirisë. Kështu, në “Gjimnazistin’’ e botuar në nëntor të vitit 1998, redaktori përgjegjës i “Gjimnazistit” Arianit Bytyçi në shkrimin me titull “UÇK po përgatitet për fitore të reja” të botuar pas ofensivës së shtatorit të vitit 1998 do të shkruante: “Serbia duhet ta ketë të qartë, se ofensiva kundër UÇK-së ka dështuar. Serbia ndoshta i ka marrë nën kontroll të përkohshëm disa territore, por UÇK-në nuk e ka shkatërruar dhe nuk mund ta shkatërrojë kurrë. UÇK është vetë populli. Lufta çlirimtare e trimave të lirisë po hyn në një fazë të rëndësishme dhe duhet ta kuptojmë një herë e përgjithmonë se vetëm vazhdimi i saj dhe një politikë më aktive mund të na çlirojë nga Serbia.”. Pra siç vërehet qartë, të gjitha shkrimet e nxënësve i përshkon ndjenja e optimizmit në fitoren e luftës. I tillë është reportazhi i Bujar Sadikut me titull “Nuk dorëzohen djemtë e Artakollit’’, ku ai mes tjerash shkruan: “Luftëtarët e lirisë qëndrojnë në mbrojtje të Artakollit. Ata gjatë luftimeve i shkaktuan humbje të mëdha forcave terroriste e paramilitare serbe….Më tej shihet Lajthishta, gërmadhat e së cilës flenë buzë hirit dhe tymit të “Kosovës B”. Breshëri armësh, plumbat vijnë nga lindja në drejtim të Hamidisë e Sibocit. Ra muzgu, askund dritë. Botë krejtësisht tjetër në Artakoll. Nata e gjatë dhe agu i ditës së re, tepër i vonë. Edhe kështu do të jetojmë në këto gërmadha, në tokën tonë, në tokën e të parëve tanë. Këtu jemi.”. Ndërsa, kryeredaktori Fiton Peja në këtë numër të “Gjimnazistit” në një shkrim në bashkëautorësi me redaktorin përgjegjës Arianit Bytyçi do të paraqiste një qëndrim të guximshëm politik për kohën. “Pa pjesëmarrjen e drejtpërdrejtë të Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së në negociata, nuk mund të arrihet kurrfarë  marrëveshje për statusin e ardhshëm të Kosovës. Edhe bota më në fund duhet ta kuptojë se pas agresionit serb në Kosovë, pavarësia e Kosovës është zgjidhja më e drejtë dhe më e qëndrueshme e problemit të Kosovës” shkruante ai. Duke qenë mbështetës të pa rezervë të Lëvizjes Studentore të UP-së, redaksia e revistës “Gjimnazisti” në përvjetorin e parë të demonstratës studentore të 1 tetorit 1997 kishte zhvilluar një intervistë me kryetarin e UPSUP-së, Bujar Dugolli. Intervista me titullin e fuqishëm “Rinia do ta çlirojë Kosovën”, e realizuar nga nxënësit Arianit Bytyçi dhe Vegim Beqiri ishte në frymën e afirmimit të luftës së UÇK-së. Nxënësit realizuan edhe një bisedë me pedagogen e gjimnazit, znj,Nazlishahe Luma, e cila theksonte rëndësinë e solidarizimin me nxënësit e zhvendosur nga zonat e luftës. Edhe shkrimi i nxënëses Krenare Sogojeva me titull “Shiu i rreptë”, edhe shkrimi i Kaltrina Berishës me titull “Një tufë lule për dëshmorët”, edhe poezia e nxënëses Nita Bekqeli, si dhe shkrimet e Albana Rexhepit e Valbona Rukës të botuara në numrin e nëntorit të vitit 1998, ishin tërësisht në përkrahjen e luftës çlirimtare të UÇK-së.

Më shkrimet e tyre dhe në mënyrë të veçantë me botimin në faqe të parë të emblemës së UÇK-së bashkë më rreshtin e luftëtarëve të lirisë, me botimin edhe të betimit të UÇK-së në brendi, shfaqej një orientim i qartë për lexuesit.  S’do mend se botimi i artikujve me emra të vërtetë të autorëve dhe shpërndarja haptazi në Prishtinë e një revistë shkollore me përmbajtje të tillë në vitin 1998 e 1999,  ishte akt guximi dhe gatishmërie për bartjen e pasojave nga këta nxënës, që ishin ende në moshë fare të re. Ata ishin të vetëdijshëm se kërkesa e strukturave të caktuara politike në Prishtinë, të cilët që prej vitesh këndonin këngën e hutinit për ruajtjen e paqes nën robëri, për mos politizimin e shkollës me shkrime të tilla, do të thoshte në fakt, politizim i saj negativ.  

“Gjimnazisti” mirëpritet nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës

Më e veçanta e këtij numri të “Gjimnazistit” i cili me përmbajtjen e vet ishte vënë tërësisht në mbështetje të luftës çlirimtare të Kosovës, ishte se ky numër i revistës, kishte arritur të dërgohej edhe në mesin e luftëtarëve të lirisë, të anëtarëve të Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së në Malet e Berishës dhe në zonën operative të Shalës, në Artakoll, rrëzë Maleve të Çyqavicës. Njëri nga anëtarët e Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së, Fatmir Limaj-komandant Çeliku, përmes një videoinçizimi të xhiruar nga kameramani i luftës Abaz Zeka, iu ishte drejtuar nxënësve xhevdetdodas me vlerësimet më të larta për mbështetjen dhënë luftëtarëve të lirisë:

“Si pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës i përshëndes të gjithë nxënësit e gjimnazit “Xhevdet Doda” të Prishtinës….Brenda rreshtave të revistës tuaj shkollore shoh se të gjithë këta djem e vasha me zemër e me shpirt janë brenda radhëve tona. …Ne e dimë se ju keni dëshirë të jeni në radhët tona. Ju porosis se nuk janë ushtarë të UÇK-së vetëm ata që kanë armë në duar. Ushtarë të UÇK-së janë të gjithë ata që ndihmojnë, që propagandojnë për luftën çlirimtare që po udhëheqin vëllezërit dhe motrat tuaja.

… Prandaj, vazhdoni, mësoni, luftoni. Luftë është edhe atje që bëni, prandaj vazhdoni, mos u thyeni, veproni. Unë jam i bindur se ju jeni të ditur, ndërsa mbi të gjitha jeni zemërpastër…..Ky është shansi i fundit. Kemi fatin që ne jemi gjenerata që do t’ia sjellë Kosovës lirinë. Është rast historik, të cilin ne si gjeneratë (në të ju përfshijë edhe ju të dashur nxënës të shkollave të mesme) nuk duhet lëshuar kurrsesi.

….Edhe njëherë në emër të UÇK-së ju përshëndes të gjithëve…. Posaçërisht përshëndes Arianit Bytyçin dhe Këshillin Redaktues të “Gjimnazistit”

Ky mesazh i anëtarit të ShP të UÇK-së, i dhënë më 28 Nëntor 1998, ditën e festës sonë kombëtare, ishte edhe një motiv shtesë për redaksinë e “Gjimnazistit” dhe për Organizatën e Rinisë Shkollore që të vazhdojë angazhimin në mbështetje të luftës çlirimtare. Në momentin kur mesazhi i xhiruar i komandant Çelikut arriti në redaksinë e “Gjimnazistit”, ai u botua në numrin festiv të revistës, në dhjetor të vitit 1998, pa asnjë frikë nga pasojat eventuale që mund të vinin nga regjimi shtetëror serb, si rezultat i botimit i këtij mesazhi, ku përmendeshin edhe emra të drejtuesve të “Gjimnazistit” dhe shpreheshin përshëndetje e falënderime ndaj tyre. Madje, duke mos u ndalur vetëm me kaq, redaksia e “Gjimnazistit” në numrin e radhës, që ishte numri festiv i Vitit të Ri 1999, kishte botuar në ballinë pikërisht fotografinë e komandant Çelikut duke shfletuar revistën “Gjimnazisti” dhe në prapavijë të kësaj fotografie ishte integruar një logo madhështore e UÇK-së, ndërsa në kopertinë ishte botuar po ashtu me ngjyra edhe kalendari i vitit 1999 me fotografi të luftëtarëve të UÇK-së. Në këtë numër festiv nxënësit Bujar Sadiku, Arieta Dragusha, Arianit Bytyçi, Fiton Peja, Kushtrim Berisha, Albana Rexhepi, Vigan Shabani, Valbona Ruka, Arbëreshë Selimaj dhe Ylli Karaçica kishin botuar shumë shkrime autoriale, reportazhe, anketa, intervista, poezi, dhe materiale tjera në mbështetje të luftës së UÇK-së.

Nxënësja Arieta Dragusha në një shkrim letrar “Ëndrrat tona do t’i kthejmë në realitet” shpreson për lirinë e Kosovës, përderisa nxënësi Kushtrim Berisha në shkrimin me frymë kritike të titulluar “Përderisa atje luftojnë! Këtu…!” e me nëntitull “UÇK-ja është shpresë dhe njëherit shpëtim kombëtar” shkruan: “Përderisa bijtë dhe bijat e Kosovës e sakrifikojnë jetën e tyre, derisa për pavarësinë e Kosovës shkrihet jeta e shumë ushtarëve, e këtu, këtu bëhet sikur jetojmë në një botë tjetër, në atë botë të ëndërrimeve, duke ndenjur nëpër kafeteri e duke hapur propaganda kundër UÇK-së… Por, fitorja është në duar të popullit, në duar të UÇK-së, sepse nuk ka pasion më të shtrenjtë se pasioni për atdheun”. Ndërsa, në një shkrim autorial, Arianit Bytyçi, pasi vlerëson rolin e UÇK-së gjatë vitit 1998, bën ftesë të hapur për mbështetjen saj: “Lufta e pjesëtarëve të UÇK-së, gjaku i dëshmorëve tanë, që ranë në fushën e nderit, bëri që çështja e Kosovës të gjendet në krye të agjendave ndërkombëtare, duke u trajtuar edhe në organet më të larta të OKB-së, si problem serioz që do zgjidhje të drejtë e urgjente. Prandaj, sot UÇK-ja me të drejtë konsiderohet si faktor real politik e ushtarak edhe nga institucionet relevante ndërkombëtare, që në asnjë mënyrë nuk mund të anashkalohet e injorohet. …Duke e çmuar dhe duke e mbështetur e ndihmuar UÇK-në plotësisht, ne ndihmojmë luftën tonë për lirinë e Kosovës. Sa më parë ta bëjmë atë, aq më mirë do të jetë për të gjithë ne. Koha nuk pret dhe secili prej nesh duhet ta japë kontributin konkret duke iu bashkëngjitur dhe duke mbështetur UÇK-në.”

Përmes artikullit “Së shpejti do të kthehemi në vatrat tona” që realizuan maturantët e ‘98-tës’, Valbona Ruka dhe Bujar Sadiku, u anketuan nxënësit e zhvendosur nga vatrat e luftës, Sokol Krasniqi, Arta Birinxhiku, Kosovare Kuçi, Arsim Bajraktari dhe Albana Ferizi. Ata njëzëri theksonin se çlirimi i Kosovës do të bëhet nga UÇK-ja. Po ashtu, nxënësi Vigan Shabani me shkrimin “Drenicë nuk je vetëm”, shpreh vendosmërinë për vazhdimin e luftës çlirimtare deri në arritjen e lirisë e të pavarësisë së Kosovës, përderisa Ylli Karaçica në shkrimin e tij fton për unitet: “Derisa luftëtarët trima të UÇK-së përballen me barbarët dhe kriminelët serbë dhe luftojnë me vendosmëri dhe sakrifica për çlirimin e plotë të Kosovës, ju udhëheqësit tanë mbeteni të përçarë. Bashkohuni, ky është shansi i fundit, se po u vonuam historia nuk do të na e falë.” – shkruan ai. Vlen të theksohet se në vitin shkollor 1998/1999 gjimnazi “Xhevdet Doda” do t’ i mirëpres njëqind e nëntëdhjetë e tre nxënës nga zonat e luftës, shumica nga Drenica, por edhe nga vise tjera. 

Për hir të së vërtetës, është e rëndësishme të potencohet fakti se numri festiv i “Gjimnazistit”, për arsye të shmangies nga forcat policore dhe ushtarake terroriste serbe, ishte realizuar grafikisht nga xhevdetdodasit në zyrat e “Botës së re” gazetës së studentëve të UP-së, në lagjen Velania të Prishtinës. Redaksia e “Gjimnazistit” kishte gjetur mbështetjen e kryeredaktorit të “Botës së Re”, Muhamet Mavraj që të shfrytëzonte ambientet e kësaj gazete kryesisht natën vonë për realizimin grafik të numrit festiv të “Gjimnazistit”. 

Pas botimit të numrit festiv të “Gjimnazistit” dhe shpërndarjes së tij në Prishtinë në mesin e gjimnazistëve por edhe studentëve, nxënësit Arianit Bytyçi, Fiton Peja, Bujar Sadiku dhe Albana Rexhepi, si dhe nxënësi Kushtrim Berisha dhe babai i tij, profesori, Sahit Berisha vendosën që Vitin e Ri 1999 ta presin në mesin e luftëtarëve të lirisë. Nxënësit Bujar Sadiku dhe Albana Rexhepi me gjithë rreziqet e shumta kishin arritur që numrin festiv të “Gjimnazistit” ta dërgonin tek njësitet e UÇK-së në Artakoll, rrëzë Maleve të Çyqavicës, ku edhe kishin pritur ndërrimin e moteve bashkë me luftëtarët e lirisë. Në anën tjetër nxënësi Arianit Bytyçi kishte marrë udhë përplot rreziqe nga Prishtina bashkë me babain e tij, gazetarin Nuhi Bytyçi dhe kameramanin Abaz Zeka në drejtim të Maleve të Berishës, në zonën ku vepronte Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së. Në këtë zonë, “Gjimnazistin” kishin rrezikuar duke e dërguar edhe profesori Sahit Berisha dhe i biri i tij, nxënësi Kushtrim Berisha, si dhe nxënësi Fiton Peja. Nxënësi Arianit Bytyçi rikujton se gjatë takimit, zëvendëskomandanti i UÇK-së, Jakup Krasniqi, si dhe drejtuesit tjerë të UÇK-së, Fatmir Limaj, Rexhep Selimi, Adem Graboci, Haxhi Shala, Sali Veseli, Shaban Dragaj, Çerkin Dukolli, Naser Hoxha, Avdi Rraci, Naser Shala, Shefqet Buçaj dhe shumë luftëtarë tjerë të UÇK-së, pasi e shfletuan numrin festiv të revistës “Gjimnazisti”, shprehën edhe njëherë mirënjohjen dhe falënderimet e tyre për mbështetjen e hapur të nxënësve të gjimnazit “Xhevdet Doda” të Prishtinës për UÇK-në.

Duhet potencuar edhe faktin se duke menduar se nuk po bëjnë sa duhet për luftën çlirimtare, ndonjëri prej këtyre nxënësve të gjimnazit “Xhevdet Doda”,  ishin të vendosur t’u bashkoheshin luftëtarëve të lirisë. Nuk e harroj asnjëherë rastin kur nxënësi, Bujar Sadiku, kishte ardhur në shtëpinë time së bashku me profesorin Sahit Berisha, për t’ u përshëndetur dhe thënë se në vend të çantës me libra ai do të rrokte armët.  

Duke pasur parasysh porosinë e  Përfaqësuesit Politik të UÇK-së, bacës Adem Demaçi  dhe atë të komandantit të shquar të UÇK-së, Shaban Shala, tani Hero i Kombit, me të cilët kam pasur nderin të njihem e bashkëpunoj në KMDLNJ gjatë viteve të nëntëdhjeta, se aktivitetin duhet përqendruar edhe në ngritjen e vetëdijes së qytetarëve, veçmas të të rinjve, kisha arritur ta bindja se lufta nuk dihet sa do të zgjas dhe se ai dhe shokët e tij duhej të jepnin kontributin e tyre në Prishtinë. Shkuarja e tyre në zonat e luftës kishte rëndësi të veçantë edhe për atë se prej  andej, këta djem e vajza, shkruanin për ngjarje konkrete lufte, që i kishin parë edhe vetë, dhe sillnin fotografi, botimi i të cilave e bënte revistën e tyre tribunë publike të UÇK-së. 

Dihet se brezat identifikohen me ata që lënë gjurmë në rrjedhat historike të  kohës. Në një  periudhë të rëndë, por të ndritshme të luftës për liri, kur më së miri dëshmohej dinjiteti i individit, por edhe i kolektivit, gjurmë të tilla kanë lënë edhe ata djem e vasha xhevdetdodas, maturantë të vitit shkollor 1998/1999. 

Filed Under: Ekonomi

Brief Glimpses of 2022

December 20, 2022 by s p

Rafaela Prifti/

The emergence of the Coronavirus disease set in motion major economic and humanitarian crises testing society’s capacities to respond while generating far reaching and still evolving consequences. Nearly three years since the start of the pandemic, glimpses into the public health sector, the job market, finance and housing, war in Ukraine, climate, unions reveal the vulnerabilities of the year 2022. The pandemic has irreversibly changed Americans’ relationship with work causing widening ripple effects economically and culturally. In the financial sector, the tech stocks that flourished when Americans were staying home and were plugged in online have come back down to earth. High prices and growing interest rates have impacted the home buying market. The prices of some electric vehicle have declined. As demand ramps up, industry experts say EVs and gas-powered cars will cost about the same by 2025. As even more EVs are manufactured, they will become less expensive to produce, with some experts claiming they will be even cheaper than their gas-powered counterparts in just a few years.

Office occupancy is at less than half what it was pre-pandemic. The remote work revolution taught many office workers — and their employers — that office space wasn’t essential to work. It is a trend that is expected to last, according to researchers. On one hand the reduction of real estate space lowers the office footprint of the firms while it impacts the pay of janitorial services of union and nonunion members. Since the pandemic upended the world in 2020 the industries that have made a comeback include leisure and hospitality industry. At the end of November US hotel occupancy was at the same level it was in 2019. Despite the major changes inflicted on the restaurant industry as a result of the Covid-19 pandemic, reports indicate that, along with fast causal and quick service, dining out improved significantly this quarter. Event industry leaders are optimistic as the attendance at sporting events has bounced back to pre-pandemic levels with concert sales lagging a little behind.

The Great Resignation

Job resignation rates remain high across the board. While the fallout from the pandemic and current trends of an aging workforce continue, thecomposition of the resignations has shifted to include higher paid workers increasingly in management roles. Even as high interest rates, high-profile layoffs, and a potential recession batter the job market, Americans have continued to quit their jobs at elevated rates. Some analysts think that the tight job market is partially a factor since it supplies better opportunities. The October report by the Bureau of Labor Statistics states that there were 10.3 million job openings in the US, or 6.3 percent of employment.

Inflation, Wages Up

The Federal Reserve is the government body that adjusts federal funds with the aim of achieving conditions that satisfy its dual mandate, as set by Congress: Keep prices stable and maximize employment. Therefore, the Fed raises interest rates when the economy starts overheating, high inflation, and cuts rates when the economy looks weak, high unemployment. The feds raised the interest rates several times this year signaling more to come. While down from its peak of 9 percent in June, inflation is still high. Prices for all goods are up 7.7 percent on average nationally compared with a year earlier. While the job market keeps adding jobs and raising wages, the rise in inflation cuts into the increase in earnings. While actual wages are up about 5 per cent over year, workers end up having less buying power due to inflation.

Record high Flu season

The last week of November saw more positive flu test results than any week on record going back to 1997. According to experts, the flu has also spread earlier and at a quicker pace than it has in previous years. Part of the explanation is the increased levels of testing. Hospitalization rates are four times as high as they typically are at this time of year. But the main reason is that the population has low levels of flu antibodies since many Americans didn’t get the flu in the past two years, while adhering to preventive measures like masks and quarantining. To protect against seasonal flu, infectious disease specialist recommend vaccination and other measures, including mask-wearing, hand-washing, social-distancing and quarantining when you feel sick.

Dobbs v. Jackson

New data from the Society of Family Planning shows that the number of clinician-provided abortions in nearly half of the US has plummeted in the wake of Dobbs v. Jackson decision by the Supreme Court effectively overturning the half-century-old Roe v. Wade. Notable, the data indicates a rise in the number of procedures in states surrounding those where abortion is illegal. The jumps show up in nationwide figures. Traveling for medical care to another state involves costs that are hard to cover by people with fewer means.

Home ownership

According to data gathered from S & P Dow Jones Indices existing single-family home prices went up just 8 percent through September this year. On a monthly basis, prices have actually come down for three consecutive months yet they remain high without any clear forecast on coming down in a meaningful way. Meanwhile, rising interest rates have made buying a home even more expensive. Home ownership affordability data shows that this category is currently the worst on record. The threshold is considered to be 30 percent of income, after which housing is considered “unaffordable”.

Remote Work

A full 79 percent of Americans who can work from home are doing so, either in a hybrid or fully remote setting, according to Gallup reporting. Considering some 56 percent of full-time workers, or more than 70 million Americans, are in remote-capable jobs, that has big impacts on the future of work in and out office space.

Unions Comeback

According to data from Bloomberg Law, preliminary numbers show that more than 1,000 unions have won elections in 2022— the most since 2015. Unions are also popping up in industries previously thought ununionizable, like retail. Retail name brands like Apple, Starbucks, Amazon, Trader Joe’s, and REI all saw successful union drives this year, despite a difficult unionization process in the US. The number of strikes from nurses to rail workers so far this year was up nearly 50 percent from last year, according to data from Cornell’s ILR Labor Action Tracker. Data also shows American approval of unions is at its highest level since the 1960s, countering the decades-long decline in union membership.

Big Social Media Platforms

According to Similarweb, Facebook ranks third in a list of the most visited websites in the world following Google and YouTube. Rival social platform Twitter ranked in fourth place and Instagram, another social app owned by Facebook, ranked fifth on the list. In April, owner Elon Musk, CEO of both Tesla and SpaceX, bought Twitter, a social media company, a decision that has invited even more controversy causing concern and consternation for the consumers as well as investors.

Tech Market

As tech companies have matured, in terms of rapid growth being able to generate incredibly high profits, the revenue is still growing for most of the major companies, but not as fast as it previously did. Companies like Apple, Meta, Amazon, Alphabet, and Microsoft combined have lost more than $3 trillion in market cap this year. It has translated into hiring freezes and even mass layoffs, both moves that once were unheard of in Silicon Valley. In addition these companies have had to cut down on some of their more innovative projects. Although the big tech companies remain strong, they have shown that they are not immune from vulnerability.

Crypto

Cryptocurrencies and affiliated technologies like NFTs and Web3 were dominant in 2021 but have gone bust in 2022. Last month the spectacular fall of crypto exchange FTX caused much of the rest of the crypto industry to tumble. The collapse of FTX has been the biggest shock to crypto in years. FTX was the world’s second largest exchange, the entry point for millions of people to get into crypto. It was seen as one of the most trusted platforms, but collapsed into bankruptcy in days after its finances were revealed to be unstable. It remains to be seen if the implosion of FTX spells doom for crypto or another drop in its long-chaotic ride. Either way it reinforce the need to put in place a regulatory framework.

The War in Ukraine

The war in Ukraine began in February when Russia invaded its neighbor. Since then Europe and the US have escalated sanctions against Russia while Ukrainians continue to endure missile strikes, blackouts and loss of life. The war has also become a source of growing international tensions. The Board of Governors of the Federal Reserve System published a report stating that the global geopolitical risks have soared since Russia’s invasion of Ukraine. A direct way to measure US involvement is its military aid. While the EU and the US continue to provide support for Ukraine, the expectations by investors, market participants, and policymakers is that a prolonged war has exerted a drag on the global economy, pushed up inflation, with a sharp increase in uncertainty and risks of severe adverse outcomes.

Supply Chain

The supply chain issues have eased up this year due in part to slowing demand, which in turn caused a decrease inthe cost of goods and delivery, along with shipping time. In order to deal with international supply chain problems, the Biden administration has made efforts to crack down on high shipping industry prices and moving more manufacturing to the US.

Electric Vehicles

The most well known electric carmaker Tesla is facing a number of issues stemming from a tightening economy to increased competition. This was a big year for electric vehicles, thanks to high gas prices, more affordable models, and government investment including a revamped tax credit. EVs made up nearly 6 percent of all new vehicle registrations in the third quarter, even as the industry grappled with supply chain issues. The figure represents a minority of total auto sales, yet it is three times the rate of two years ago, and a big step toward moving Americans away from dependence on fossil fuels. As companies like Ford and GM enter the market, Tesla’s share of new electric vehicle registrations dropped from 71 percent at the start of the year to 61 percent in the third quarter of 2022, according to data from S&P Global Mobility, showing even stronger growth of sales on a global level.

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Rafaela Prifti

Presidentja Osmani priti në takim ambasadorin amerikan, Jeffrey Hovenier

December 16, 2022 by s p

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pritur në takim të rregullt ambasadorin e SHBA-ve, Jeffrey Hovenier më te cilin bisedoi për zhvillimet e fundit e në veçanti rreth dorëzimit të aplikimit për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Presidentja Osmani theksoi se ky përbën një hap të rëndësishëm për përmbushjen e vizionit të Kosovës për integrim në strukturat euroatlantike.

Në takim u diskutua po ashtu edhe për zhvillimet në veri të vendit. Presidentja Osmani nënvizoi përkushtimin e institucioneve të Republikës për koordinim të rregullt e të vazhdueshëm me Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tjerë.

Filed Under: Ekonomi

Kryeministri Kurti priti në takim Bordin Drejtues të Këshillit të Ambasadorëve Shqiptarë

December 14, 2022 by s p

Prishtinë, 14 dhjetor 2022/

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, priti në takim Bordin Drejtues të Këshillit të Ambasadorëve Shqiptarë (KASh), kryesuar nga ish- Ministri i Punëve të Jashtme, Edmond Panariti.

Duke biseduar për vendimin për aplikimin e Republikës së Kosovës në Bashkimin Evropian, Kryeministri Kurti theksoi se i përgjigjet thirrjes dhe aspiratave të qytetarëve të Republikës që thellësisht besojnë se e ardhmja e tyre është në Bashkimin Evropian.

U theksua besimi se momenti është i duhur, duke marrë parasysh faktin se Kosova është vendi më demokratik në rajon.

Delegacioni i Këshillit të Ambasadorëve Shqiptarë shprehu mbështetjen e pakursyer për Qeverinë e Republikës së Kosovës.

U bisedua për mundësitë e bashkëpunimit dhe bashkërendimit të nismave në mbështetje të proceseve integruese të Republikës së Kosovës. Në këtë kontekst, Këshilli i Ambasadorëve Shqiptarë shprehu kënaqësinë dhe përkrahjen e plotë për aplikimin e sotëm të Republikës së Kosovës për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Filed Under: Ekonomi

U mbajt takimi i dytë i Komisionit Ministror për Memorialin për fëmijët e vrarë gjatë luftës 1998-1999 në Kosovë

December 13, 2022 by s p

Prishtinë, 13 dhjetor 2022/

Në hapje të takimit të Komisionit Ministror për hartimin, përgatitjen dhe zbatimin e projektit “Memoriali për fëmijët e vrarë gjatë luftës 1998-1999 në Kosovë”, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, theksoi rëndësinë e veçantë që ka ky proces. Ai ritheksoi se është detyrë e secilit prej nesh, që të mos ndalemi së kërkuari drejtësi, e që e vërteta të dalë në pah për të gjitha jetët e humbura të fëmijëve gjatë luftës së viteve 1998-1999 në Kosovë.


Në këtë takim u shqyrtua dhe miratua Plani i Veprimit për ndërtimin e Memorialit për Fëmijët e Vrarë Gjatë Luftës në Kosovë, hartuar nga Grupi Punues i mandatuar me Vendimin e Komisionit Ministror, të datës 13 tetor 2022.

Jam e nderuar të jem pjesë e këtij procesi kaq të rëndësishëm, në përpjekjet tona të përbashkëta për përkujtimin e fëmijëve të vrarë gjatë luftës në Kosovë, tha kryesuesja e Grupit Punues, znj.Saranda Bogujevci, Nënkryetare e Kuvendit të Republikës së Kosovës.

Grupi Punues, i mandatuar me hartimin dhe monitorimin e Planit të Veprimit për ndërtimin e Memorialit për Fëmijët e Vrarë Gjatë Luftës në Kosovë, me përfaqësues nga Zyra e Kryeministrit, Ministria e Drejtësisë, Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve dhe Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, do të zgjerohet me përfaqësues të familjeve të fëmijëve të vrarë gjatë luftës, ekspertë, përfaqësues të organizatave vendore dhe ndërkombëtare.

Filed Under: Ekonomi

  • 1
  • 2
  • 3
  • …
  • 118
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • AT SHTJEFËN GJEÇOVI DHE DR. REXHEP KRASNIQI, APOSTUJ TË IDESË PËR BASHKIM KOMBËTAR
  • Marjan Cubi, për kombin, fenë dhe vendlindjen
  • Akademik Shaban Sinani: Dy popuj me fat të ngjashëm në histori
  • THE CHICAGO TRIBUNE (1922) / WOODROW WILSON : “NËSE MË JEPET MUNDËSIA NË TË ARDHMEN, DO T’I NDIHMOJ SËRISH SHQIPTARËT…”
  • SHQIPËRIA EUROPIANE MBRON HEBRENJTË NË FUNKSION TË LIRISË
  • KONGRESI KOMBËTAR I LUSHNJES (21-31 JANAR 1920) 
  • Një zbulim historik ballkanik
  • VATRA DHE SHOQATA E SHKRIMTARËVE SHQIPTARO-AMERIKANË PROMOVOJNË NESËR 4 VEPRA TË PROF. BESIM MUHADRIT
  • Që ATDHEU të mos jetë veç vend i dëshirës për të vdekur…
  • KAFE ME ISMAIL KADARENË
  • Kosova paraqet mundësi të shkëlqyeshme për investime
  • PARTIA NUK ËSHTË ATDHEU, O KOKËSHQOPE
  • 50 VJET VEPRA POETIKE KADARE
  • IT’S NOVEMBER 28TH
  • Një arritje për shqiptarët në Michigan

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT