Kronike – Dielli

Shtatori është dhembja dhe krenaria jonë, kujtimi për masakrën e Deliajve në Abri

September 26, 2023 by s p

Dr. Lulzim Nika/

Po bëhen 25 vjet, nga masakra e Abrisë, pa u dënuar krimi serb. Masakra e forcave serbe ndaj familjes Deliu të Abrisë, sidomos pamja e fëmijëve kishte shokuar administratën e presidentit Klinton.

Edhe sot e kësaj dite mungon një Gjykatë Ndërkombëtare për të gjykuar platformën politike të shtetit serb, që synonte shfarosjen e një populli të tërë.

Historia e popullit shqiptar gjatë shekujve, ishte një përpjekje për mbijetesë në trojet tona etnike, dhe që u bë shënjestër e përhershme e politikës hegjemoniste serbe.

Programi i parë kombëtar serb, në të cilin përpunohej ideja e Serbisë së Madhe, është e ashtuquajtura “Naçertanija”e Ilija Garshaninit, prej vitit 1843 e deri në vitin 1852, i cili ishte Ministër i Punëve të Brendshme dhe Kryetar i Qeverisë Serbe. Këto ambicie kishin filluar të sëndërtoheshin me masakra dhe dëbime të shqiptarëve prej trojeve shekullore nga Nishi, Vranja, Toplica, Prokupla e Leskovci, në vitet 1876 -1878.

Fatkeqësisht, kjo u përsërit edhe gjatë vitit 1998-99, ku shteti serb, kundër shqiptarëve të Kosovës, përdori metodat më mizore, barbare dhe mesjetare për zhdukjen e tyre nga Kosova. Masakrat çnjerëzore që po ndodhnin në Kosovë, morën përmasa tragjike për tërë botën e civilizuar, saqë tmerruan opinionin publik vendës dhe të huaj, si dhe vunë në lëvizje qendrat e vendosjes ndërkombëtare. Krimet dhe masakrat serbe që u bënë në Abri, Reçak, Verbofc dhe Izbicë, tronditën dhe tmerruan qarqet diplomatike ndërkombëtare.

Tragjeditë dhe mizoritë e luftës së Kosovës nga faktori ndërkombëtar nuk u injoruan, por ata vepruan duke i dënuar me deklarata dhe veprime ushtarake kundër makinerisë ushtarake vrastare serbe.

Masakra e Abrisë dhe Reçakut “vrau” ndërgjegjen e diplomacive të fjetura botërore dhe masat ushtarake kundër makinerisë serbe nga aleanca e NATO-s, sollën paqen në Kosovën e djegur dhe të shkatërruar. Me mijëra të vrarë e masakruar në shtëpi të tyre, shumë fëmijë, gra, dhe pleq, pra në gjithë Kosovën.

E sot, pas 25 viteve të përfundimit të Luftës së Kosovës, t’i kërkojnë shqiptarët për t’u dënuar, është vërtetë një padrejtësi historike e këtij shekulli.

Qoftë i paharruar kujtimi dhe vlerësimi për të rënët që u bënë themel i lirisë së Kosovës.

Lavdi heronjve, dëshmorëve dhe martirëve të lirisë së Kosovës.

Lavdi Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës!

Sot në përvjetorin e masakrës së familjes Deliu takova mikun tim, Kryefamiljarin Ymer Deliu dhe një mik të veçantë që luajti rol shumë të rëndësishëm në informimin e opinionit ndërkombëtar për luftën e drejtë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, gazetarin e BBC-së, Vaughan Smith që gjatë luftës kishte informuar opinionin ndërkombëtar për Kosovën, vuajtjet e popullit dhe luftën çlirimtare dhe me plotë të drejtë mund të quhet edhe heroi i pasimit të së vërtetës për luftën e Kosovës.

Afrim Bunjaku, in memoriam…

September 26, 2023 by s p

Join the Albanian American community at a candlelight vigil for Afrim Bunjaku, the Kosova policeman who was killed by Serbian terrorists.

When: Today, September 26th

@ 1pm

Where: Dag Hammarskjold Plaza

E. 47th St. NY, NY 10017

In solidarity,

Mark Gjonaj

Sulmi terrorist serb ndaj policisë së Kosovës, sulm ndaj sovranitetit të Kosovës

September 25, 2023 by s p

Hazir Mehmeti, Vjenë/

Ngushëllime familjes së policit të vrarë Afrim Bunjaku!

Sulmi terrorist i vrasjes së policit dhe plagosja e njërit prej tyre në Kosovë, akt barbar e përgatitur dhe porositur nga Serbia e Rusia. Ky sulm nuk është i vetmi as i rastësishëm, as i pa pritur. Në fjalimet e Vuqiqit në OKB dhe qeveritarëve serb bëhet thirrje për kthimin në kohën e Millosheviqit, ku Vuqiq ishte ministër. Frymëzimi çetnik për shfarosjen e kombeve tjera fqinjë ishte dhe mbetet ushqimi shpirtëror i drejtuesve radikal serb. Tani viteve të fundit doli në skenë strategjia e re “Nova Rusia” me njerëzit e saj në Serbi, Bosnje e Hercegovinë dhe disa vende tjera. Këto forca kriminale janë vu në aksion për ta mbështetur në çdo formë luftën e Putinit në Ukrainë dhe krimet e tij.

Është e çuditshme, aktualisht, se si sillet BE dhe SHBA ndaj drejtuesve të qeverisë serbe kur hapur dihet kursi i tyre kundër BE dhe SHBA ndërsa është pro Rusisë e pro Kinës. Vet fjalimi i Vuqiqit në OKB ishte mbështetje e krimeve të Serbisë në luftërat e fundit në Kroaci, Bosnje e Hercegovinë dhe Kosovë. Ai sulmoi botën demokratike dhe mbështeti pushtimin e territoreve të Ukrainës nga ushtria ruse kundër së cilës u vu gjithë bota demokratike.

Koha po tregon, se ishte dhe mbetet gabim i madh i BE zgjedhja e Miroslav Lancak -ut në rolin e drejtuesit të bisedimeve kur dihet se vendi i tij Sllovakia, nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës, pavarësi e ligjshme në të drejtën e kombeve e përligjur nga Gjykata Ndërkombëtare. Ishte dhe mbetet gabim mbështetje e Serbisë në formimin e të ashtuquajturit asociacionit të komunave me shumicë serbe që nga fillimi. Thelbi i këtij projekti është territorial, shkëputje territoriale dhe s’ka të bëjë fare me të drejtat e minoritetit serb në Kosovë. Ata i kanë të gjitha privilegjet të cilat nuk i ka asnjë etni në Serbi edhe pse janë në territoret e tyre etnike shekujve: shqiptarët, hungarezët, rumunët, boshnjakët.

Përse BE dhe SHBA, pranojnë kërkesat absurde serbe!?

Serbia e mbështetur nga Rusia dhe pjesërisht nga disa vende brenda Bashkimit Evropian u ndie e fuqishme në lansimin e gënjeshtrave të saj në botë mbi rrezikun që i kanoset minoritet serb në Kosovë dhe kinse, kujtesës së saj historike lidhur me manastiret, në themel manastire shqiptare të përvetsuara. Dhe Vuqiq, shkoi aq larg sa ta bind Parlamentin Evropian përmes gënjeshtrave të deputetit të saj sharlatan Dik Martit të miratoj rezolutë ndërtuar mbi gënjeshtra. Sot kur vet Dik Marti e pranon, se kishte punuar pa fakte duke u zbuluar gënjeshtra serbe, Parlamenti Evropian heshtë edhe pse e ka obligim ta thotë para opinionit të saj demokratik të vërtetën e mashtrimit. Ky turp nuk gëlltit lehtë.

A mashtrohet një parlament kontinenti siç është Parlamenti Evropian nga një deputet?

Çka fshihet pas kësaj?

Të gjitha këto lojëra politike dhe praktike po reflektohen në dëm të Kosovës si shtet i ri. Bashkimi Europian, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Japonia… e lanë zvarrë shkëputjen e plotë të Serbisë nga paragjykimet për Kosovën. E pranuan të bisedohet me njerëzit e kryekriminelit Millosheviq i cili bëri gjenocid në Kosovë e Bosnje e Hercegovinë i ndihmua nga ministri i tij Aleksander Vuqiq . Vuqiq dhe qeveria e tij vazhdimisht sulmojnë Kosovën dhe aleatet e saj duke nxitur dhunë përmes bandave të armatosura para syve të KFOR-it dhe nuk u morën masa ndëshkuese ndaj Serbisë.

Tani aksionet terroriste në Kosovë i përgatitur qeveria serbe nën dirigjimin dhe porosinë e Rusisë tenton të hapë konflikt të ri në Kosovë. Para pak orësh ministri rus Pavllov deklaron, se së shpejti do nisë lufta edhe në një vend tjetër. Ky është sulm i ushtrisë serbe nën komandën direkt të Vuqiqit i cili kërkon arsyetim të luftës së Putinit në Ukrainë.

Bandat serbe do të kapën apo do eliminohen nga policia e Kosovës e përgatitur ashtu siç e kërkon nevoja dhe kushtetuta.

Lajcak dhe Eskobar me fjalimet e tyre kundër qeverisë së Kosovës e kanë nxitur veprimin e Serbisë në dërgimin e grupit kriminal ushtarak serb për të vazhduar krimet serbe nga Vuqiq me përvojën e tij në qeverinë e kriminelit Millosheviq. Grupi ushtarak kriminal pas sulmit vendoset në kishën ortodokse serbe të cilat objekte ishin dhe janë baza të krimeve serbe në Kosovë.

Saktësisht po vërtetohet thënia e deputetes britanike dhe kryetare e Komisionit për Politikë të Jashtme të Parlamentit Britanik Alicia Kearns, në Parlament, më 4 korrik, se armët kontrabandën nga Serbia në Kosovë me autoambulanca dhe se ato “deponohen” në ambientet e Kishës Ortodokse Serbe. Ky skenar ruso-serb për konflikt të ri duke shfrytëzuar kishat e mbushura me qytetar për të arsyetuar gënjeshtrat dhe planet kriminale serbe.

Edhe kësaj radhe Kosova, qeveria e saj, policia e saj, qytetarët e saj do ia dalin në eliminimin apo kapjes së këtij formacioni ushtarak kriminal serb.

Asociacion e komunave serbe është vetëm mashtrim rasti për shkëputje të territorit të Kosovës. Ata që e mbështesin asociacionit duhet bindur se ishin dhe janë gabim dhe në dëm të integritetit të Kosovës. Vuqiq e do asociacionin, pra territorin e Kosovës me çdo kusht, edhe me luftë.

Kosova ka dije, ka miq, ka ushtrinë, policinë me zemër të madhe në shërbim të atdheut.

Lavdi veprës së Afrim Bunjakut!

Kongresi i Dytë Çam

September 23, 2023 by s p

Bujar Leskaj/

Më 23 shtator 1945 qyteti i Vlorës u zgjodh si vendi ku do të organizohej Kongresi i Dytë Çam. Vlora ishte kthyer në strehë për shumicën e çamëve, pas gjenocidit ndaj tyre nga falangat e Napoleon Zervës.

Në Vlorë asokohe kishte më shumë se 10 kampe refugjatësh.

Në 23 shtator 1945, në Kongresin e Vlorës, delegatët çamë, që përfaqësonin të gjithë grupet e emigrantëve çamë në Shqipëri, u shprehën kundër masakrave të monarko- fashistëve grekë, të kryera mbi ta dhe kërkuan me anë Memorandumesh drejtuar Konferencës së Londrës, shqyrtimin e problemit të tyre dhe dënimin e shkaktarëve të gjakderdhjes së kotë në Çamëri dhe vuajtjeve të pakufi.

Kongresi përfundoi me një Rezolutë, ku përmblidhen të gjitha vendimet e tij.

Kongresi i Dytë Çam u finalizua me shumë peticione e memorandume, të cilat iu dërguan Konferencës së Paqes në Londër dhe Misioneve të ndryshme Ushtarake Aleate që gjendeshin në Shqipëri.

Kontributi i Aleksandër Xhuvanit në Shkollën Normale të Elbasanit

September 19, 2023 by s p

Ledio Xhoxhi

Historian/

Rilindësit tanë pa përjashtim, në një formë ose në një formë tjetër, kanë menduar, kanë shkruar, kanë punuar e kanë luftuar për përhapjen e diturisë dhe të arsimit kombëtar. Si iluministë që ishin, ata jo vetëm që përpunuan një platformë përparimtare për zhvillimin e arsimit në Shqipëri, por bënë të gjitha përpjekjet, pa kursyer asgjë, për ta vënë atë në jetë. Nga i gjithë dokumentacioni i kohës del se rilindësit, duke njohur mirë kushtet politike e shoqërore të vendit dhe nevojat aktuale e perspektive të tij, përpunuan parimet themelore pedagogjike mbi të cilat do të mbështetej shkolla shqipe siç ishin: a) arsimin që në moshë të re; b) të ishte për të gjithë shtresat dhe i barabartë për meshkujt dhe femrat, për të pasurit dhe për të varfrit; c) të zhvillohej në gjuhën shqipe; ç) të ishte arsim laik. Në përputhje me këto parime, rilindësit hartuan dhe planet e programet mësimore të shkollave shqipe, të cilat bazoheshin në kërkesa politike, shkencore, pedagogjike dhe didaktike. Rilindësit tanë e kishin kuptuar prej kohësh se për të vënë në jetë mendimet dhe aspiratat e tyre pedagogjike përparimtare, për të përhapur mësimin dhe shkollën shqipe, si dhe për të zhvilluar arsimin kombëtar duhej përgatitur mësuesit shqiptar, të cilët duhet të merrnin në dorë mësimin dhe edukimin e brezit të ri.

Në Shqipërinë e rilindjes, arsimi fillor, ashtu edhe ai i mesëm zhvillohej në gjuhë të huaj, ndërsa mësimi në gjuhën amtare dhe shkollat shqipe mbeteshin gjithnjë një “mollë e ndaluar” për shqiptarët. Aq më pak mund të bëhej fjalë për mundësinë e ngritjes së shkollave të mesme shqipe, të përgjithshme ose pedagogjike. Mirëpo, dëshira dhe nevoja për të mësuar në gjuhën amtare dhe për të çelur shkolla shqipe sa vinte e rritej. Problemi më i ngutshëm dhe mjaft i diskutuar në rrethet patriotike shqiptare dhe në shtypin e kohës mbetej, për kushtet e atëhershme, ngritja e një shkolle pedagogjike për përgatitjen e mësuesve. Këto probleme dhe të tjera me karakter politik e organizativ të Lëvizjes Kombëtare e bënë të nevojshme thirrjen e një kongresi mbarëshqiptar. Iniciator për thirrjen e një kongresi të ri kombëtar u bë klubi shqiptar i Selanikut nga Mithat Frashri. Në thirrjen drejtuar gjithë klubeve e shoqërive shqiptare, që mban datën 25 mars 1909, si vend për mbajtjen e kongresit caktohej qyteti i Elbasanit dhe si kohë 14 maji 1909. Keqësimi i situatës së brendshme politike në pranverë 1909, patën si rrjedhim shtyrjen dy herë të kohës për mbajtjen e Kongresit. Më në fund u vendos që kongresi të mbahej në fillim të shtatorit 1909. Më 2 shtator 1909, filloi punimet Kongresi Kombëtar i Elbasanit, i cili vazhdoi 7 ditë, deri më 8 shtator. Akti themelor i Kongresit të Elbasanit ishin vendimet, ose siç u quajtën ndryshe, Rezoluta prej 15 nenesh, që u miratua dhe u nënshkrua nga të gjithë delegatët. Një nga masat më të rëndësishme të kësaj Rezolute ishte çelja në Elbasan në vjeshtën e atij viti e një Shkolle Normale (pedagogjike), me gjashtë klasa, e cila do të përgatiste mësues për shkollat fillore shqipe. Shkolla pedagogjike do të mbahej me kontributin e të gjitha klubeve dhe shoqërive shqiptare.

Vendimi i kongresit për hapjen e Normales u prit me gëzim të madh nga populli dhe nga patriotët, brenda e jashtë vendit. Më në fund edhe në Shqipëri do të çelej e para shkollë e mesme në gjuhën amtare dhe me mësues shqiptarë. Duke e vlerësuar Normalen si përfaqësuese të arsimit kombëtar, u tregua kujdes i veçantë për të sjellë ajkën e inteligjencës përparimtare shqiptare, personalitete të shquara në fushën e kulturës e të atdhetarizmit, si: Qamil Balën nga Gjilani, Bajo Topullin nga Gjirokastra, Luigj Gurakuqin nga Shkodra, Aleksandër Xhuvanin nga Elbasani, Sotir Pecin nga Korça etj. Më 1 dhjetor 1909, u çel në Elbasan Shkolla Normale shqipe, e para shkollë e mesme kombëtare në vendin tonë. Fjala e drejtorit të parë të Shkollës, me rastin e çeljes së saj, është një vlerësim i lartë për kombin shqiptar dhe për aspiratat arsimdashëse të shqiptarëve, për mendimin pedagogjik përparimtar botëror dhe për rolin e madh të arsimit në zhvillimin e shoqërisë njerëzore. Lidhur me drejtorin e Shkollës Normale, Aleksandër Xhuvani në një letër vetjake të dhjetorit 1909 bën këtë sqarim: “Drejtor sivjet nuk u gjet. Shoqnia “Përparimi” e Korçës i çoi telegraf Bajo Topullit për këtë punë, po Bajua gjet shkak e tha që nuk munt të vinj se do të vete në Vjenë për një operacione që do të bajt. Andaj na mësonjësit me gjithë Ibraim efendi Tiranën (Dalliu) zgjodhën Gurakuqin jo si drejtor po si Kryetar të Këshillës së Mësonjëvet, se Peci nuk deshi t’a marri këtë barrë”. Në Normale, shkruante Aleksandër Xhuvani, “po gatuhesh bashkimi i toskëvet e i gegëvet, po shkulesh fanatizmi e po rritesh ideja kombëtare”.

Në veprimtarinë e tij për zhvillimin e shkollës e të pedagogjisë shqiptare, Aleksandër Xhuvani eci në mënyrë konsekuente në vazhdën e traditave kombëtare, patriotike e laike të Rilindjes. Ashtu si të gjithë rilindësit, ai e shikonte arsimin e kulturën si mjete për ndriçimin e mendjes së popullit, për daljen nga errësira e për zgjimin e bashkimin e tij në luftën për pavarësinë kombëtare dhe përparimin shoqëror të vendit. Veprimtarinë e tij arsimore e pedagogjike Aleksandër Xhuvani e filloi në vitin shkollor 1906-1907, si mësues i gjuhës shqipe në kolegjin arbëresh të Shën Dhimitër Koronës. Në fund të vitit 1909, kur hapet Shkolla Normale e Elbasanit, ai i përgjigjet me entuziazëm thirrjes për të dhënë mësim në këtë shkollë. Bashkë më patriotët dhe aktivistët e shquar të arsimit tonë kombëtar, Luigj Gurakuqin e Sotir Pecin, ai është ndër mësuesit e parë të kësaj shkolle dhe, më vonë, për periudha të tëra kohe, drejtor i saj.

Për shkak të rrethanave politike që u krijuan gjatë verës së vitit 1910, shtatori i atij viti e gjeti Shqipërinë me Shkollën Normale të mbyllur. Më 1 prill 1910 Shkolla Normale e Elbasanit hapi përsëri dyert e saj, por me rezerva në lidhje me personelin pedagogjik të zgjedhur. Një bashkëkohës nga Elbasani shkruante se në personelin mësimor të saj nuk ishin “as Gurakuqi, as Peci, as Xhuvani, por të tjerë shumë më të ulët”.

Për shkak të problemeve dhe rrethanave të kohës, Shkolla Normale u mbyll gjatë vitit 1911, por në fund të shtatorit 1913, Shkolla Normale u rihap përsëri. Drejtor i saj u emërua Aleksandër Xhuvani, ndërsa mësues ishin Simon Shuteriqi dhe Josif Haxhimina. Pasi mbaroi shkollën e lartë pedagogjike në Francë, edhe Sali Çeka u ngarkua me detyrën e mësuesit të pedagogjisë dhe të psikologjisë në Normalen e Elbasanit. Për shkak të ngjarjeve të reja politike të organizuara nga qeveria greke si dhe të Kryengritjes së Shqipërisë së Mesme, Normalja e Elbasanit vazhdoi punën deri në maj të vitit 1914. Në ato vite të rënda lufte e pushtimesh Normalja e Elbasanit përjetoi tri herë mbyllje dhe rihapje, të cilat patën pasoja në mosarritjen e ciklit të plotë. Në vitin shkollor 1920-1921 Shkolla Normale u nda nga qytetësja dhe punoi me një program të ri e jo më si shkollë e përzierë gjimnaz-normale. Në vitin shkollor 1921-1922 Shkolla Normale e Elbasanit arriti të kishte klasën e parë “Normale” mbi klasën përgatitore, ku përgatiteshin ata nxënës që nuk kishin përfunduar plotësisht mësimet në shkollën qytetëse. Në vitin shkollor 1922-1923 shkolla kishte një klasë përgatitore dhe dy normale. Vetëm pas 15 vitesh nga çelja e saj, në vitin shkollor 1923-1924, Shkolla Normale e Elbasanit mori formën e plotë me tri klasa normale dhe nga bankat e saj dolën 17 maturantët e parë.

Gjatë viteve 1925-1939, kur në krye të shtetit shqiptar erdhi Ahmet Zogu, Shqipëria njohu një periudhë stabilizimi, zhvillimi dhe konsolidimi, si në fushën politike ashtu edhe në fusha të tjera ekonomike, shoqërore e kulturore. Edhe në këtë periudhë rolin vendimtar në përgatitjen e mësuesve e luajti Shkolla Normale e Elbasanit. Mbas mbylljes të shkaktuar nga Lufta e Dytë Botërore, Shkolla Normale u riçel më 20 shkurt 1945. Qindra e mijëra maturantë u diplomuan në Normalen e Elbasanit gjatë regjimit komunist të cilët padyshim kanë punuar dhe kanë kontribuar për përhapjen e arsimit në të katër anët e vendit.