Emigracion – Dielli

Përplasje në mes të ideve romantike nga diaspora dhe realitetit në vendin amë

November 21, 2020 by dgreca

Elvin Guri: Investimi në atdhe: Përplasje në mes të ideve romantike nga diaspora dhe realitetit në vendin amë /

Në ditën e dytë të konferencës Diaspora Flet 2020, profesionistë e ekspertë nga fusha e ekonomisë, biznesit, teknologjisë dhe filantropisë reflektuan në ditën e dytë mbi angazhimin e diasporës në 20 vitet e fundit dhe sfidat e reja që e presin koorndimin e bashkëpunimit mes vendit amë dhe atyre jashtë vendit.

Hapja e ditës së dytë të konferencës virtuale “Diaspora Flet 20 20”, filloi me diskutimin e investimeve lokale dhe lidhjet e tregut me jashtë. Skender Rama, moderues i këtij paneli nga programi Kosovo Compete, projekt i financuar nga USAID-i, e hapi debatin mbi mundësitë dhe potencialet për t’i rritur produktet e prodhuara në Kosovë, dhe më pas për t’i eksportuar jashtë vendit. Duke analizuar sfidat me të cilat ballafaqohet diaspora kosovare për të investuar më shumë në bizneset kosovare, u përmenden 3 fushat ku do të fokusohet ky program: 1. Identifikimi i agjentëve në diasporë të cilët janë blerës për t’i blerë produktet kosovare; 2. Idenfitimi i personave me ndikim që kanë pozita në koorporata të fuqishme – lobimi për t’i prezantuar dhe integruar produktet e lokale; dhe 3. Krjimi i ndonjë fondi nga Diaspora ose edhe ndonjë iniciative për rritjen e investtimeve direkte të diasporës në Kosovës. Në këtë panel u përmend edhe industria e drurit, si një potencial i jashtëzakonshëm në lidhjen e tregjeve.

Por, shfaqja e pandemisë globale COVID-19 ka ndikuar në shumë aspekte shoqërore dhe ekonomike. Megjithëse komunitetet e Diasporës kanë qenë të ndikuar nga pandemia në shtetin e tyre rezident, ata kanë vazhduar të dërgojnë shumë më shumë remitanca në vendin e origjinës gjatë kësaj kohe. Prandaj, sa i përket kontributit të diasporës më shumë se sa sjellja e lekëve, panelistët e ketij paneli theksuan nevojnë e strukturimit të remitancave dhe nevojën e zhvillimit kolektiv dhe jo individual. Përtej pasoja ekonomike, u theksuan edhe ndikimet shoqërore të kësaj pandemie. Indira Kartallozi, e pyetur nga Hilmi Gashi se nësë ka ndonjë praktikë më të mirë për të tejkaluar krizën, ajo u shpreh: Industria duhet të ndryshohet dhe strukturat e reja ekonomike duhet të fuqizohen si psh ekonomia qarkore. Përvec rimëkëmbjes duhet edhe të fuqizojmë bizneset se si t’i rezistojnë reziqeve të reja sikurse pandemia, ndryshimet klimatike, pa harruar edhe shëndetin personal dhe ndikimet shoqërore.

Edhe në këtë ditë nuk munguan edhe fjalimet inspiruese nga Visar Morina, Krenar Komoni, Erila Haska, Mike Bailey. Pas përfudnimit të këtij paneli, në një sesion live në Facebook u zhvillua një bisedë e përqendruar dhe inspiruese me filantropin dhe biznesmenin Elvin Gurin, moderur nga gazetarja e mirënjohur Ilva Tare.

Në vitin 2019 vendos në investoj në Shqipëri, dhe i pyetur pse kaq vonë ai u shpreh: Nuk isha i gatshëm dhe nuk e kisha gjetur momentin e duhur. Kur mu dha mundësi kam luajtur gjithë gurët e mundshëm që ta shfrytëzoja. I pyetur se si është balanca e investimeve në një vend me problem, z. Guri ofroi disa faktorë që mund ta vendosnin Kosvën dhe Shqipërinë në një destinacion të investimeve. Sipas tij duhet përmirësuar infrastruktura fizike, digjitale, të përmirësohet politikëbërja, ekonomia dhe në fund të rritet cilësia në arsim dhe edukim. Z. Guri theksoi se siguria e investimeve në atdhe lë për të dëshiruar dhe kjo rritë rrezikun (rriskun) për investitorë nga diaspora gjë që i bën ata të hezitojnë të investojnë. Shtetet amë duhet të trajtojnë investitorët nga diaspora me prioritet në aspektin insititucional përtej fjalëve. Si një filantrop i sukeshëm duke dhuruar resurset e tija në edukim, tha se diaspora duhet të investojë në vendin amë përtej ideve romantike dhe patriotike ngase ato përplasen me realitetin aktual.

Në pjesën e dytë të ditës, u realizua debati Gratë në teknologji. Ky panel shqyrtoi arritjet e grave shqiptare në teknologji si dhe sfidat me të cilat ato përballen në një fushë të mëparshme të dominuar nga meshkujt. Sipas panelisteve, në hapësirat e rajonit të ballkanit vërehët një mungesë e tranimeve dhe certifikimeve të grave në teknologji. Një problem tjetër i potencuar nga paneli ishte edhe mungesa e vetëbesimi dhe kurajos tek gratë dhe ndarja e ideve dhe ambiceve për herë të parë. “Secila nga gratë duhet të kemi një role model që të inspirohemi dhe në cdo konferencë duhet të kemi tregime inspiruese për t’i treguar vajzave të reja që jo vetëm burrat mund të jenë të aftë të fushën e teknologjië, por edhe gratë mund të jenë të afta për të zhvilluar uebsite ejt”, u shpreh Adelina Gojani, njëra nga panelistet. Ndërsa në panelin Teknologjia, inovacioni dhe kontraktimi i jashtëm u potencuan sfidat dhe si bizneset po përdorin teknologjinë si një domosdoshmëri strategjike. Panelisët u shprehën se kontraktimi i jashtëm sjellë sfida të ndryshme, duke u nisur nga pagesat online e deri në tërheqjen dhe mbajtjen e talenteve brenda kompanive. Edhe në këtë fushë, u theksua roli dhe ndihma e diasporës. Sipas z.Qeliku nga kompania “Frakton” shumë herë pjesëtarët nga diaspora janë zhgënyer me produktet e prodhuara në Kosovë, por githmonë kanë instituar me sjellë tregun në Kosovë, dhe kjo ëshë shumë e bukur. Në fund, z.Demaj drejtoi gishitn edhe ngapolitikëbrja duke kërkuar që të vendoset teknologjia si një prioritet shtetëor.

Dita e dytë u përmbyll me sesionin me temë “Filantropia dhe roli i OJQ-ve”, i cili u moderua nga Dajana Berisha (FIQ), me panelistë: Shpresa Xhakli (Filantrope), Laura Ivezaj (Ivezaj Foundation), Mark Kosmo (Global Albanian Foundation), Riçard Lukaj (Lukaj Foundation), dhe Taulant Hoxha (Fondacioni Kosovar për Shoqëri Civile). Në këtë panel u theksua se nevojitet të kalojmë nga lloji humanitar / urgjent i donacioneve dhe projekteve në donacione për projekte me objektiva të zhvillimit të qendrueshëm. Riçard Lukaj tha se, nga perspektiva e një donatori, organizatat që implementojnë projekte duhet të dërgojnë më shumë raporte dhe fakte mbi impaktin e projekteve, karshi fotove dhe vizibilitetit të punëve në terren.

Germin sot përmbyll Konferencën Diaspora Flet, me shumë diskutime stimuluese për remitancat, kapitalin njerëzor, edukimin, kulturën Rreth agjendes, pjesëmarrësve dhe detajeve të tjerave rreth Konferencës klikoni vegzën: https://germin.org/diaspora-flet/sq/, ndërsa rreth detajeve të tjera të Konferecës do ju mbajmë të informuar.

FITON AMERIKA!

November 8, 2020 by dgreca

-“Ne mund të jemi kundërshtarë, por nuk jemi armiq”, siguroi amerikanët Presidenti i zgjedhur Joe Biden, në një fjalim drejtuar Kombit të Shtunën me 7 nëntor 2020.

Nga Frank Shkreli/

Ja, më në fund edhe zgjedhjet presidenciale në Shtetet e Bashkuara u mbajtën. Votat u numëruan, ish-Zëvendës Presidenti Joe Biden i Partisë Demokrate u shpall fitues i zgjedhjeve, ndërkohë që Presidenti Donald Trump ende konteston në gjykata numërimin e votave, në disa shtete të Amerikës. Megjithë këto kundërshtime dhe disa sfidave ligjore – të cilat nuk janë të parat – dhe besoj as do të jenë të fundit në historinë e zgjedhjeve në Amerikë – me 20 Janar, 2021 transferimi i pushtetit do të ndodh ashtu si gjithmonë dhe sipas Kushtetutës, pikërisht siç ka ndodhur për më shumë se dy shekuj më parë. Një ceremoni, vërtetë unike në botë, por që ne, këtu në Amerikë, e konsiderojmë krejt normale, pas një fushate politike dhe debatesh shpesh të ashpra, për të zgjedhur kandidatin që mendohet se do të jetë më i mirë për Amerikën, në katër vitet në vijim.

Pa dashur të largohem shumë nga tema e këtij shkrimi të shkurtër e modest, do dëshiroja që me këtë rast të transferimit të pushtetit në Shtetet e Bashkuara, t’i këshilloja – nëqoftse më lejohet — udhëheqsit shqiptarë në Tiranë dhe në Prishtinë, që të frenohen nga deklarata të papërgjegjëshme, siç ka ndodhur herë të tjera, në lidhje me njërin apo tjetrin kandidat për president të Amerikës. Amerika nuk është as Trumpi as Biden, por është populli amerikan, i cili, për mirë ose për keq, i voton ata me një shumicë votash. Ashtu siç kam shkruar edhe katër vite më parë — marrëdhëniet midis kombit shqiptar dhe kombit amerikan janë tepër të rëndësishme për tu përgojuar me paragjykime ndaj njërit ose tjetrit kandidat të veçant për president.

Duhej të ishte e qartë tanimë se marrëdhëniet midis dy popujve tanë duhet të zhvillohen bazuar në miqësinë dhe mbështetjen historike të Amerikës për Kombin shqiptar, si dhe në vlerat dhe interesat e përbashkëta aktuale dhe jo në paragjykime mbi njërin ose tjetrin kandidat, bazuar në konsiderata ideologjike. Në fund të fundit, duhet të respektohet vendimi i votës së shumicës së amerikanëve, pasi ata janë zgjedhësit të cilët votojnë kandidatin që ata konsiderojnë si më të mirin për president dhe për të ardhmen e tyre. Marrëdhëniet e shqiptarëve në Ballkan me Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk janë due nuk duhet të jenë të lidhura me ndonjë udhëheqës të veçant amerikan ose shqiptar, por janë të lidhura, përjetësisht, midis dy popujve tanë dhe si të tilla duhet të trajtohen, me përgjegjësi kombëtare, si nga Tirana ashtu dhe nga Prishtina zyrtare. Vura re debatet e nxehta, sidomos në studiot e Tiranës – sikur Shqipëria nuk ka probleme tët jera – në lidhje me zgjedhjet në Amerikë. Pyetja kryesorja ishte ç’bëri Trumpi për Shqipërinë dhe çdo bejë Bideni për Shqipërinë??? Askush nuk bëri pyetjen se si shqiptarët duhej të punonin së bashku me Amerikën — aleatin e tyre të fortë – në mbështetje të lirisë, demokracisë due sigurisë së vërtetë në Shqipëri dhe në Kosovë, pa marrë parasyshë se kush është në Shtëpinë e Bardhë.

Nuk ka dyshim se shpeshëherë demokracia mund të duket si një sistem një vazhdimisht në rrëmujë. Uinston Çurçilli ka thenë se, “Demokracia është forma më e keqe e qeverisjes, me përjashtim të të gjitha të tjerave”. Nuk ka dyshim, se zgjedhjet e këtij viti këtu në Amerikë provuan, se siç ka thenë edhe Çurçilli, ndoshta për disa, demokracia nuk është një shembull i mirë qeverisjeje. Por, kur konsideron alternativat e tjera, sistemi demokratik – megjithëse jo i përsosur – mbetet, mbi të gjithë të tjerët, ende sistemi në të cilin triumfojnë dinjiteti dhe të drejtat bazë të njeriut. Gjatë katër viteve të kaluara, Shtetet e Bashkuara dhe bota u përballen me sfida të mëdha, përfshirë pandeminë Covid-19 dhe jam i bindur se edhe katër vitet e ardhëshme, nuk do të jenë të lehta as për Amerikën dhe as për botën, ndonëse do të përballen me problemet e pazgjidhura aktuale, por edhe me sfida të reja. Zgjedhjet kanë pasoja, zgjedhjet sjellin ndryshime. Ndryshimet në qeverisje, jo vetëm që janë pozitive por edhe të doemosdoshme. Nuk duhet të kemi frikë as të shqetësohemi nga ndryshimet, sado të dhimbshme qofshin ato për mbështetsit e njërës apo tjetrës palë. “Ndryshimi është ligj i jetës. Dhe ata të cilët shikojnë vetëm të kaluarën dhe të tashmen, kanë gjasa të humbasin të ardhmen”, ka thënë ish-presidenti amerikan, Xhon Kenedi.

Atyre të cilët, gjatë katër viteve të fundit, kanë parashikuar dhe që ndoshta edhe dëshirojnë fundin e Amerikës dhe të demokracisë si sistem qeverisjeje në SHBA, u them qetësohuni, mos u shqetësoni! Megjithë fushatën e ashpër për president midis dy palëve dhe megjithë sfidat aktuale të brendëshme dhe ndërkombëtare, si dhe problemet me të cilat do përballet, në të ardhmen, Amerika, “Amerikanët, ashtu si edhe në të kaluarën, kanë kapacitetet të bëjnë gjithçka që duhet bërë për të ruajtur këtë bastion (Amerikën) të fundit dhe të madh të lirisë”, është shprehur dikur ish-Presidenti amerikan, Ronald Reagan. Ndërsa, fjalët e një tjetri president të Amerikës, Xhon Kenedi, në inaugurimin e tij, pikërisht 60-vjet më parë, në mbrojtje të lirisë dhe demokracisë amerikane, ende tingëllojnë aktuale për shumë amerikanë, e të cilat gjithnjë pasqyrojnë përkushtimin e këtij vendi në mbështetje dhe mbrojtje të lirisë, jo vetëm në këtë vend, por kudo. “Le ta dijë çdo komb, nëse na dëshiron të mirën apo të keqen, se ne do të paguajmë çdo çmim, do mbajmë cilëndo barrë të rëndë, do përballemi me çdo vështirësi, do mbështesim çdo mik dhe do kundërshtojmë çdo armik, për të siguruar mbijetesën dhe suksesin e lirisë”.

Në zgjedhjet e këtij viti, ashtu si edhe në të kaluarën, votuesit amerikanë përpiqen që, ndërgjegjëshmërisht, të hedhin votën e tyre duke pasur parsysh të metat dhe problemet e këtij vendi, por duke qenë, njëkohësisht, edhe krenarë për vlerat dhe demokracinë e këtij vendi, si dhe mundësitë që ofron demokracia e vërtetë, duke qenë të vetdijshëm se me votën e tyre të lirë, pa marrë parasysh se cili kandidat fiton – më në fund fiton, Amerika.

Megjithë ndarjet aktuale politike që, tani për tani, mund të duken të thella në politikën amerikane dhe si rrjedhim edhe në radhët e publikut amerikan, Shtetet e Bashkuara kanë fuqinë dhe përvojën historike që politika amerikane dhe amerikanët në përgjithësi -në dialog dhe bashkpunim me njëri tjetrin – t’i kapërcejnë ndasitë me sukses dhe si gjithmonë në interes të Amerikës. “Ne mund të jemi kundërshtarë, por nuk jemi armiq”, siguroi mbrëmë amerikanët Presidenti i zgjedhur Joe Biden, në një fjalim drejtuar Kombit.

SHQIPTARO-AMERIKANËT MË AFËR PRESIDENTIT TRUMP DHE PRESIDENTI MË AFËR FITORES

October 22, 2020 by dgreca

-Me 20 Tetor, i dërguari special i Presidentit Trump në bisedimet e paqes Kosovë-Serbi, ambasadori Richard Grenell, pati një takim për afër dy orë me perfaqësues të zgjedhur te komunitetit shqiptar dhe chaldean në Michigan…

Kur kanë mbetur më pak se tre javë nga dita e zgjedhjeve presidenciale në Amerikë, fushata elektorale është nxehur në kulmin e saj. Kandidatet Trump dhe Biden vazhdojnë intensivisht takimet dhe mitingjet me elektoratin. Në pjesëmarrje dhe në substancë, këto mitingje ndryshojnë si dita me natën. Ndërsa në tubimet e suportuesve të Presidentit Trump, vihet re një pjesëmarrje e jashtëzakonshme me turma entuziaste nga 20-30 mijë vetë, në tubimet e kandidatit Biden vihen re 20 deri ne 30 persona, duke perfshirë këtu gazetarët dhe shërbimin sekret. Betejat më të fuqishme po organizohen në shtetet e lëkundura ku fitorja mund të anojë majtas apo djathtas.Ndër këto shtete është edhe Michigani, të cilin katër vite më parë e fitoi Presidenti Trump me vetëm 10 mijë vota më shumë se kundërshtarja Clinton.

Edhe shqiptaro-amerikanët në Michigan, janë angazhuar fuqishëm në këtë fushatë. Në ndryshim me katër vite më parë, vihet re një zhvendosje e preferencëssë komunitetit shqiptar nga demokratët ku mendohet të kenë votuar më së shumti në 2016, drejt republikanëve në këto zgjedhje elektorale. Ky është një përceptim i dalë nga kontaktet e vazhdueshme me njerëzit dhe nga studimi dhe krahasimi i bërëi fakteve në këtë periullë kohe 4-vjeçare.

Kështu, këtë vit elektoral dallojmë se krerët e institucioneve fetare, janë pro votës për Trump. Dom Fred Kalaj, famullitar i Kishës Katolike të Shën Palit, Dom Ndue Gjergji i Kishës së Zojës Pajtore, Dervish Elidon Pashaj i Teqes Bektashiane, kishim një prononcim të Imam Neki Kaloshi apo tëRabbi Joel Kaplan te komunitetit Jewish shqiptar,të cilët janë shprehur në mbështetje të Presidentit Trump. Megjithësë liderët e kulteve fetare shprehen si individë dhe jo në emër të institucioneve që përfaqësojnë, prapëseprapëështë një indikacion i mjaftueshëm për të kuptuar se vlerat përbashkuese dhe pikat e lidhjes midis institucioneve fetare dhe partive politike rezultojnë të jenë më së shumti me Partinë Republikane. Sigurisht që janë vlerat konservatore është baza ku mbështeten institucionet fetare dhe Partia Republikane. Po ashtu deklarimi i tyre për të mbështetur Trump, mund të shërbejë edhe si orientim për anëtarët e bashkësive që drejtojnë.

Në të njëjtin drejtim edhe krerët e shoqatave dhe grupeve shoqërore në përgjithësi në Michigan janë pozicionuar djathtas apo në mbështetje të Presidentit Trump. Përmend këtu nënkryetarin e Federates Vatra njeherëshKryetar i nderit i Vatrës Michigan, Alfons Grishaj, si dhe Kryetarin aktual të kësaj dege Mondi Rakaj, jo vetëm janë deklaruar pro Trump, por kanë qenë aktivë për muaj me rradhë në mbështëtje të fushatës nëpërmjet grupimit legal në nivel kombëtar “Albanian Americans for Trump”. Përmend këtu edhe vatranë të tjerë dhe njerëz me influence si Kolonel Dritan demiraj, Julian Çefa, Kujtim Qafa, Franz Grishaj, Irena Dedivani, Odeta Fecani, Mark Gjokaj, Luigj Gjokaj, Ndrec Gojani etj. Po ashtu, kryetari i shoqatës Malësia Ruzhdi Gjokaj, Kryetari i Shoqatës Dukagjini Arben Sokoli, Kryetari i Shoqates Kastrati Petrit Dodaj, Drejtori i Televizionit ALBTVUSA Gani Vila, Drejtori iTelevizionit ACTV, Eduard Aliko etj., të gjithë këta, si individë, dallohen dukshëm me aktivitetin e tyre në terren apo rrjete sociale si suportues të Presidentit Trump.

Nuk është rastësi që Federata Vatra dhe shumica e anëtarësisë së saj në qendër dhe degë, është në mbështetje të Presidentit Trump. Anti-komunizmi, ideologjia e djathtë dhe vlerat konservatore tëVatrës dhe Partisë Republikane, janë arsyet që vatranët në përgjithësi mbështesin Presidentin Trump.

Vetëm në ditët e fundit patëm disa evente të rëndësishme të “Albanian Americans for Trump”, me përfshirjen direkte të vatranëve të Michiganit

Ditën e marte 20 Tetor, i dërguari special i Presidentit Trump në bisedimet

e paqes Kosovë-Serbi, ambasadori Richard Grenell, pati një takim për afër dy orë me perfaqësues të zgjedhur te komunitetit shqiptar dhe chaldean në Michigan. Takimi u organizua nga drejtorii Koalicionit per fitoren e Trump, Sean Moscynsky dhe u moderua nga pjestarët e ketij Koalicioni.

Takimi filloi me nje fjalë të gjatë të ambasadorit Grenell dhe me pas ai ju pergjigj pyetjeve të të pranishmeve. Në emër te komunitetit shqiptar përshëndeti famullitari i Kishës shqipare tëshënPalit, Dom Fred Kalaj, I njohur në këtë komunitet për pikëpamjet t tij konservatore dhe mbështetës i Presidentit Trump. Moren pjesë anëtarë të Albanian Americans for Trump, nga Vatra Kryetari Mondi Rakaj, kolonel Dritan Demiraj dhe Valentin Lumaj. Shume ne ate takim e quajtën hipokrizi dhetë çuditshme pjesemarrjen dhe përshëndetjenme superlativa për ambasadorin Grenell e kryetarit te Shoqatës Malësia, Ruzhdi Gjokaj, i cili vetëm pak muaj më parë, e kishte akuzuar ambasadorin Grenell për tradhëti ndaj Kosoves dhe kërkonte dorëheqjen e tij nga roli i negociatorit. Keto akuza ai i kishe bërë nëpërmjet një letrepublike të nënshkruar dhe të dërguar presidentit Trumpku po ashtu denigronte edhe figurën e Presidentit.

Përpara tubimit o urganizua nje takim i vecantë, tete-a-tete, midis Ambasadorit Grenell dhe kolonel Dritan Demiraj, ku morëm informacion se u biedua për situatën në Shqipëri, për degradimin e demokracisë dhe rritjen e kriminalitetit nën qeverisjen e Kryeministrit Rama, po ashtu biseduan për situatën parazgjedhore atje.

Mëvonë, Ambasadori Grenell e vazhdoi axhendën e tij në qytete te tjera të Michiganit.

-Ditën e Marte më 13 Tetor, në Suburban Show Place, Novi, u mbajt një miting i madhi thirrur që më parë, ku folësi kryesor ishte Eric Trump. Salla e parapregatitur për rreth 1000 persona u mbush shumë kohë përpara se eventi të fillonte. Grupimi “Albanian Americans for Trump”, u përfaqësua nga vatranët Mondi Rakaj dhe Valentin Lumaj. Për shkak të angazhimit te tyre në fushatë dhe njohjeve me disa udhëheqës të fushatës së Trump, atyre u ishin rezervuar vendet në qendër të rreshtit të parë së bashku me përfaqësues të rëndësishëm të PR dhe të Koalicionit për Fitoren e Trump. Në mes të entuziazmit të pjesmarrësve, Eric Trump theksoi edhe një herë nevojën që Amerika ka nevojë për një mandat të dytë të Presidentit dhe ftoi qytetarët që të votojnë në masë.

Mbas mitingut, Mondi Rakaj dhe Valentin Lumaj, patën rastin të“meet and greet”, të shtrengojnë duart dhe të ndajne një bisedë të shkurtër me Eric, djalin e Presidentit Trump. Atai shprehënEric, urimet më të mira për shërimin dhe shëndetin e Presidentit Trump dhe i premtuam se Shqiptaro-Amerikanët në Michigan do të votojnë për Presidentin. Eric i falenderoi për mbështetjen dhe shpresonte të takoheshim prapë së shpejti.

Takimit me Eric Trump i parapriu një bisedë telefonike disa ditë më parënë mes Eric Trump dhe Kryetarit të degës së Federatës Vatra në Michigan, njëkohësisht pjestar i grupimit“Albanians Americans for Trump”, Mondi Rakaj. Biseda u mundësua me ndërmjetësinë e znj. Evi Kokalari. Më poshtë është transkripti I plotëi bisedës së regjistruar:

Eric Trump: -Mondi, jam Eric Trump, si jeni?

Mondi Rakaj: -Mirë jam Eric, si po shkojne punët?

Eric Trump: -Mirë, ju falenderoj shume per mbështetjen, ne këtu po punojme shumë dhe do të fitojmë.

Mond Rakaj: -Shumw mirw, ne [komuniteti shqiptar] kemi nevojë për Presidentin Trump edhe për katër vite të tjera.

Eric trump: -Do t’ja arrijme, ju premtojmë se do t’ja arrijme dhe ju jemi mirenjohes per mbeshtetjen tuaj.

Mondi Rakaj: -Po ashtu kërkojmë qëPresidenti Trump të jetë më afer komunitetit shqiptar

Eric Trump: -Po patjetër, ne i duam shqiptaret, jane njerëztë fortë, të fortë si guri dhe neve na pëlqen ashtu. Duket se janë njerëzit e fortë si shqiptarët që e pelqejnë Trump-in, apo jo?

Mondi Rakaj: -I thuaj atij [Presidentit Trump] në emrin tim se ju jam mirënjohës për çfarë ka bërë për Kosovën

Eric Trump: -Faleminderit, do t’ia them patjetër, Do t’ia them patjetër

Mondi Rakaj: -Zoti e bekofte [Presidentin], nuk gjej fjalë që t’a falenderoj. Ne këtu në Michigan po përpiqemi që të bashkojmë komunitetin tonë

Erik Trump: -Është me shumë rendësi, veçanërisht në shtetin tuaj.I ftoni te gjithë të votojnë dhe ne ju falenderojmë shumë për gjithçka po bëni.

Mondi Rakaj: -Faleminderit shumë

Eric Trump: -Mbetsh me shendet

Mondi Rakaj: -Gjithashtu edhe Juve.

Një aktivitet tjetër i një rëndësie të veçantë u organizua nga znj.Evi Kokalari, shqiptare-amerikane nga New Yourk-u, anëtare e bordit financiar te fushatëssë Trump atje, dhe përfaqësuese e “Albanian Americans for Trump” e cila organizoi një takim shumë të suksesshëm në mes përfaqësuesve të religjioneve të ndryshme dhe shefit strateg ne Shtëpinë e Bardhe, Stephen Bannon. Vlen të theksohet se z. Bannon është një person shumëi rëndësishëm në rrethin e Presidentit Trump. Ai ka qenë këshilltari kryesor i Presidentit Trump në 2016 dhe drejtoi fushatën e cila i dha fitoren Presidentit Trump.Takimi u moderua nga znj. Evi Kokalari dhe u transmetua direkt nga Telivizioni Syri.net.

Nga përfaqesuesit e klerit ishin Dom Fred Kalaj, famullitar i Kishës Katolike Shqiptare të Shën Palit i shoqëruar nga dhjetra anëtarë të famullisë, mbështetë të Trump, Imam Neki Kaloshi iQendrës Islamike në Tiranë, dhe Rabbi Joel Kaplan ikomunitetit Jewish shqiptar. Nga salla e Kishës së Shën Palit asistoi dhe mundësoi lidhjen direkte Valentin Lumaj.

Mbas prezantimit, në fjalën e tij, z. Bannon për rreth 30 minuta, shpjegoi në hollësi rëndësinë e këtyre zgjedhjeve. Ai theksoi se Demokratët dhe radikalët e majtë për katër vjet rresht kanë orkestruar sulme të vazhdueshme për të rrëzuar Presidentin Trump. Ai tha se, qëllimi nuk është vetëm për te marrë Presidencën, por edhe për të shkatërruar Donald Trump si individ, pasi Trump nuk i përket dhe nuk ka qenë kurrë pjesë e establishmentit korruptiv tëWashingtonit dhe nëpërmjet shkatërrimit të personit Trump, si mbrojtës i njeriut të thjeshtë, ata duan që t’ju dërgojnë një mesazh edhe të tjerëvë si Trump, që të mos guxojnë kurrë të garojnë për President.

Bannon tha gjithashtu se duke parë zhvendosjen e Partisë Demokrate drejt të majtës ekstremiste, komunitetet të ardhura nga vendet post-komuniste si Shqipëria, Evropa lindore, Azia, Kina, vendet latine etj. të cilët e kuptojnë se një qeveri me thelb materializmin ateist pa Zot, nuk është qeveria që qëniet njerëzor që janë krijuar sipas imazhit të Zotit dëshirojnë të kenë, prandaj këto komunitete do të votojnë Presidentin Trump. Ai theksoi se këto zgjedhje janë beteja e jetës tonë çdo votëbën diferencë, prandaj kjo e rrit rendësinë e votës së komunitetit shqiptar.

Më pas biseda virtuale vazhdoi me Dom Fred Kalaj, i cili tha se shqiptarët këtë rradhë nuk votojnë vetëm për personin por edhe për principet, në këtë rast ne e duam edhe personin edhe principet që të orientojne drejt demokracisë së vërtetë, lirisë së besimit në të gjithë botën. Më pas, Dom Fred Kalaj, Imam Neki Kaloshi dhe Rabbi Joel Kaplan, thanë lutje për shëndetin e Presidentit Trump dhe të gjithë qytetarëve të prekur nga Covid-19, zgjedhjë te lira dhe të ndershme dhe paqe në mes njerëzve.

Këto aktivitete dhe substanca që mbartin në thelb, shërbejnë si apel ndaj shqiptarëve në Michigan dhe jo vetëm, që ta kuptojnë momentin historik ku ndodhet Amerika, vendi ynë i shtrenjtë ku duam të rrisim fëmijët tanë dhe të ardhmen e tyre: Votoni Presidentin Trump.

Pregatiti Valentin Lumaj

Michigan, 21 Tetor 2020

THIRRJE E KRYETARIT TE VATRES

October 8, 2020 by dgreca

FUSHATË PËR GRUMBULLIM FONDESH PËR GAZETËN”DIELLI”-

-KRYETARI I VATRËS Z. ELMI BERISHA E NIS FUSHATËN ME $ 2,000.00(DY MIJË)–

DR.PASHKO CAMAJ $ 1,000.00(NJË MIJË)

Kryetari i Federatës Panshqiptare të Amerikës z. Elmi Berisha, i sapo kthyer nga një vizitë në Kosovë dhe Shqipëri, u interesua për gjendjen financiare të gazetës Dielli dhe në një bisedë me kryeredaktorin e Gazetës, Dalip Greca, pasi mësoi gjendjen reale financiare, lëshon këtë Thirrje:

THIRRJE

E nderuar Kryesi e Vatrës

Të nderuar anëtarë të Këshillit,

Të dashur Kryetarë të degëve të Vatrës,

Të dashur miq, simpatizantë të Vatrës;

Duke marrë parasysh faktin se ky ishte një vit i vështirë për shkak të Pandemisë së Koronavirusit, duke qenë se veprimtaritë e Federatës janë zhvilluar në shumicën e rasteve virtualisht, por kur ka pasë mundësi edhe praktikisht në selinë e Federatës; ne kemi pas fat se Gazeta DIELLI nuk e ndërpreu për asnjë ditë aktivitetin e saj, ajo ishte pranë vatranëve, pranë komunitetit, përcolli ngjarje, lajme të dhimbshme, u dha lamtumirën më të dashurëve tanë që i humbëm në betejën me COVID-19,përshkroi ecurinë Pandemisë, dhe jo vetëm kaq, por ekipi i gazetës solli përmes faqeve të Diellit dhe botimit online zërat e inteleigjencës shqiptare në mbarë botën, intervistoi mjekë, shkencëtarë, artistë, profesorë, të cilët me këshillat dhe përvojën e tyre na orientuan dhe vazhdojnë të na orientojnë edhe sot përmes gazetës tonë të dashur 111 vjeçare-Diellit tonë, Diellit që ngroh Vatrën dhe komunitetin.

Që DIELLI i Vatrës të vazhdojë të shkëlqejë, të ketë vazhdimësi edhe në shekullin e dytë të jetës, ne duhet të mendojmë për të nesërmen e saj. Dhe që të mos gjendemi para të papriturave të pakëndshme, siç ka ndodhur në të shkuarën, ne duhet ta mbështesim redaksinë e Diellit duke i siguruar asaj fondet e vazhdimësisë.

Si Kryetar i Vatrës unë po e shoqëroj këtë Thirrje me 2 mijë Dollarë. Shpresoj se të gjithë vatranët, miqtë dhe simpatizantët e Vatrës, komuniteti, sipas mundësive, ta mbështesin këtë fushatë pasi Dielli është vlerë Kombëtare, është realisht Historia e Shqiptarëve të Amerikës që prej vitit 1909.

Le t’ia nisim që sot!

Me shumë respekt

Kryetari i Vatrës

ELMI BERISHA

New York, 9 Tetor 2020

-Fushates iu bashkengjit edhe nenkryetari Dr. Pashko CAMAJ me $1,000.00

Kontributet mund te paguhen ne websitin e Vatres- federatavatra.org ose mund te dergohen me chek-

Pay- VATRA,

Memo: Fushata per Diellin

dhe dergohet ne adresen:

VATRA

2437 Southern BLVD

BRONX,NY 10458.

EFEKTI KULTUROR NË NXËNIEN E GJUHËS

October 2, 2020 by dgreca

Edhe një here rreth Seminarit të III-të organizuar nga AADLC -Kumtese e prezantuar nga Arjeta FERLUSHKAJ-

Shkruan: Doktorante Arjeta Ferlushkaj-

Avantazhet e bilinguizmit, sidomos në shoqërinë e sotme bashkëkohore, njihen tashmë dhe po vërehet rëndësia e tyre hap pas hapi. Është çështje e ditës nevoja e njohjes së gjuhëve dhe kulturave të ndryshme në shekullin që jetojmë.

Mirëpo, pak flitet për sfidat që e shoqërojnë bilinguizmin, qoftë tek prindi, qoftë tek fëmija apo edhe tek mësuesi. Do të flasim konkretisht për komunitetin tonë, pra për familje, fëmijë e mësues shqiptarë që jetojnë në SHBA.

Prindërit shqiptarë (që për hir të vërtetës, kanë barrën më të rëndë) dëshirojnë që përveç anglishtes, fëmija i tyre të mësojë edhe gjuhën e tyre amë dhe i dërgojnë në shkolla ku jepet gjuha shqipe në fundjavë. Pra, fëmija ka vetëm fundjavën në dispozicion për të ‘kapur’ diçka nga klasa dhe pastaj, ‘praktikën’ më të madhe e ka në shtëpi, gjatë bashkëbisedimeve që mund të ketë me prindërit apo ndonjë motër ose vëlla. Ndërkohë, edhe mësuesi ndeshet me vështirësitë e veta, sepse duke qenë se për 5 ditë, nxënësi ka shkuar në një klasë tjetër ku gjithçka flitej e mësohej veç në anglisht, tani i duhet të punojë fort që t’i kthejë nxënësit ‘vëmendjen’ dhe dëshirën për të mësuar edhe një gjuhë tjetër. Mësuesi ka në dispozicion një ose dy ditë në javë për ta organizuar një ditë mësimi që normalisht bëhet në 4-5 ditë.

Shqetësimi i prindit konsiston në probleme si: Fëmija im bilingual flet më ngadalë se fëmijët e tjerë që mësojne veç një gjuhë, mos po e dëmtoj fëmijën tim?; Fëmija im nuk po i flet as nuk po i mëson fjalitë si duhet e po ‘ngatërrohet’ herë në shqip e herë në anglisht; Si t’i mësoj të shkruajë në gjuhën shqipe? Se për ta bërë të flasë e kam më të lehtë; Si ta bëj që ta pëlqejë nxënien e gjuhës shqipe sepse ka mjaft mësime në anglisht që ia marrin kohën?, etj.

Së pari, sa më shumë njohuri të ketë prindi mbi vështirësinë e të rriturit të një fëmije bilingual, aq më lehtë do t’i kalojë pengesat.

Prindi, duke njohur konkretisht se çfarë bëhet shqetësim për fëmijën e vet në ecjen përpara të mësimit të shqipes përkrah anglishtes, do të fokusohet pikërisht tek ato pika ku duhet më shumë punë për të marrë rezultatin e dëshiruar.

Vështirësitë e mësuesit janë të tilla që, në klasë ka nxënës nga nivele e mosha të ndryshme dhe i duhet të hartojë një program specifik që t’i përshtatet secilit prej nxënësve. Nganjëherë kjo mund të bëhet tejet e vështirë dhe mund të funksionojë vetëm teorikisht, sepse praktikisht është e vështirë për t’u realizuar. Megjithatë, gjithmonë do të ketë nxënës që janë më të avancuar se të tjerët, për shkaqe të ndryshme, prandaj dhe vëmendja e mësuesit duhet të përqëndrohet tek grupi i nxënësve që kanë përparuar më ngadalë, në mënyrë që të kapin ritmin e klasës. Një problem tjetër i ngritur nga një mësuese (me të drejtë) është prania e shumë dialekteve brenda një klase. Më në avantazh janë ato fëmijë të cilët janë rritur në familje që gjeografikisht apo praktikisht kanë qenë më afër përdorimit të gjuhës standarde sepse e kanë më të lehtë të përvetësojnë fjalorin në krahasim p.sh. me një fëmijë që është rritur në një familje shqiptare në Kosovë, Mal të Zi apo në Maqedoni.

Tani vijmë tek një çështje që duhet ta kenë parasysh të dy instancat: prindi edhe mësuesi.

Gjithmonë njëra nga gjuhët është më dominante se tjetra. E thënë kjo, anglishtja do të jetë gjuha më e ‘preferuar’ tek fëmijët sepse:

Janë më të ekspozuar ndaj kësaj gjuhe në shkollë.

Jetojnë dhe po rriten në një vend anglisht-folës.

Përcaktimi i prioritetit gjuhësor e kulturor luan rol në përshpejtimin e procesit të integrimit. Nëse një prind vendos se cilës gjuhë e kulturë duhet t’i jepet përparësi tek fëmija, do të fitojë më shumë kohë dhe do të shmangë stërmundimin tek fëmija (ndoshta edhe tek vetja) dhe ky fëmijë do të ketë më sukses në shkollë.

Dhënia e përparësive do të thonim se varet nga mosha e ardhjes së fëmijës në shtetin e huaj. Nuk mund të përdoren të njëjtat metoda për mosha të ndryshme.

Paraqitet më e vështirë situata për një fëmijë që ka prindër të dy kulturavë të ndryshme, bie fjala, njëri prind shqiptar dhe tjetri italian. Përveç nivelit të bilinguizmit që ndodhet mes familjes dhe shoqërisë amerikane që jeton, ka bilinguizëm edhe në nivel familjar. Në këtë rast, presioni është më i madh, si për fëmijën ashtu edhe për prindin. Fëmija do të ndihet konfuz dhe i vështirësohet përshtatja, ndërsa prindi ndihet i ‘kërcënuar’ se një pjesë e rrënjëve të tij do t’i asimilohen përgjatë kalimit të viteve sepse nuk do të mund ta trashëgojë tek fëmija gjuhën dhe kulturën e tij.

Nisur nga kjo, ne kemi menduar të shtrojmë për diskutim efektivitetin e disa mënyrave që zbusin kufirin preferencial mes dy gjuhëve tek fëmija. I mëshojmë fort pranimit dhe respektimit të prioritetit gjuhësor sepse, me gjithë dëshirën e mirë për ta mësuar shqipen njësoj si anglishtja, është e rëndësishme të jemi të vetëdijshëm dhe të qartë se kjo nuk është e mundur. Tekste ka, mësues ka, metoda ka por praktikisht (mësime vetëm për disa orë dhe veç një herë në javë), nuk është aq e lehtë. Edhe pse në takime dhe aktivitete të ndryshme, ne me të drejtë propagandojmë nisma të tilla dhe punohet fort që të ecet përpara, por është mirë që ne të flasim duke qendruar me kokën pas nga terreni prej nga ku të marrim informacion se si po ecën ky proces, ku çalohet e ku po përparohet, në çfarë sektori duhet punuar më fort dhe të testohen fëmijët në fund të çdo viti shkollor për të parë çfarë është mësuar deri tani etj. Për sa kohë alternojmë vëzhgimet teorike me rezultatet e marra nga terreni (praktika nga përditshmëria e mësuesve), besoj se , ajo që dukej e pamundur, bëhet e mundur.

Për të tërhequr vëmendjen e fëmijës drejt gjuhës së dytë, që në këtë rast është shqipja, mendojmë se angazhimi i prindit për t’i çuar në shkollat shqipe është një hap shumë i rëndësishëm që i ndihmon nxënësit, sidomos në shkrim.

Një tjetër rrugë është takimi, në person ose përmes komunikimit online, me grupe fëmijësh të tjerë që vijnë nga familje shqiptare. Grumbullimi i fëmijëve në disa zona mund të bëhet më lehtësisht sepse komuniteti shqiptar ka zakonin e mirë që synon të rrijë afër njëri-tjetrit me banim dhe kjo e favorizon takimin e komunikimin mes fëmijëve pas shkollës.

Mirëpo ajo që e gjykojmë si metodën më efikase është gjetja e rrugëve të të mësuarit përmes argëtimit duke futur kulturën si një metodë që mund të japë rezultat.

Çfarë do të kuptojmë me “të nxënit përmes kulturës”?

Mësimi i një gjuhe të dytë apo edhe i një të trete e me radhë, nuk konsiston vetëm në të mësuarit e një fjalori të huaj apo komunikimin me një grup që nuk flasin gjuhën tënde. Bilinguizmi apo multilinguizmi është sot mënyra më efikase për përgatitjen e brezit të ri në rrugën e tyre të ndërtimit të së ardhmes, në çfarëdo shoqërie që ata të vendosin të jetojnë e të integrohen. Ruajtja dhe kultivimi i identitetit bëhet, përveç gjuhës, edhe përmes kulturës.

Që të mësosh një gjuhë, njohja e kulturës së atij vendi ta lehtëson shumë procesin e nxënies dhe për fëmijët, kjo duhet kthyer në një kuriozitet. Për këtë ne kemi menduar se qasja më e mirë ndaj kësaj njohjeje është përmes argëtimit. Mënyrat janë të shumta e të ndryshme dhe sidomos, duhet pasur parasysh nga ana e mësuesit që t’i përshtasë sipas moshave. Shohim disa prej tyre:

Përrallat

Përdorimi që mund t’i bëhet përrallës është mjaft efikas në rastet kur gjejmë një simotër në gjuhën angleze ose të kundërtën e saj. E ngarkojmë nxënësin që të gjurmojë për variantin e ngjashëm ose të kundërt në anglisht dhe gjatë kësaj pune, do të shfrytëzojë internetin ose mësuesin/prindin në përkthimin e disa fjalëve që të kuptojë përrallën.

Gjatë këtij procesi bashkëpunues, nxënësi mëson disa fjalë të reja ndërkohë që hyn në botëkuptimin e përrallës në të njëjtën kohë.

Anektodat

Duke permendur një anektodë, kujtohesh për të tjera e kështu vazhdon dhe i rrëfen me radhe ose i kërkohet nxënësit t’i gjejë edhe ai disa me temë të ngjashme (mund t’i kërkojë nga prindi në shtëpi) dhe pastaj i vihet ‘detyrë’ t’i lexojë në klasë që të bëhen krahasime me anektodat e tjera që kanë gjetur pjesa tjetër e klasës. Nëse shihet e mundur, vihen nxënësit të diskutojnë mbi zgjedhjet e tyre dhe pse iu ka pëlqyer anektoda e përzgjedhur etj.

Fjalët e urta

Gjurmimi i disa fjalëve të urta nga mësuesi apo prindi dhe tendenca për të ndërtuar një komunikim me fëmijën përmes tyre, është një metodë që mund të ndihmojë fëmijën të memorizojë disa fjalë në shqip por edhe mëson për një botëkuptim të ri për ta. Komparatizmi i këtyre fjalëve të urta apo edhe i shprehjeve frazeologjike (idiomat) me anglishten, mendojmë se do të ishte edhe më efikas për ta tërhequr fëmijën të kërkojë vetë të mësojë diçka më shumë rreth kulturës së atij populli, mendësisë apo qoftë edhe fjalorit.

Gjëegjëzat

Të njëjtin arsyetim mund të përdorim edhe për gjëegjëzat, duke shtuar se këto të fundit mund të jenë edhe më efikase sepse kanë tone zbavitëse më të forta për nxënësit.

Këngët

Alternimi muzikës me tekstin është metoda më e mirë në memorizimin e fjalëve të një gjuhe. Duhet pasur kujdes në zgjedhjen e këngëve, qoftë nga ana tematike e qoftë nga artikulimi i pastër i fjalëve, në mënyrë që të bëhet sa më i lehtë përvetësimi i këngës.

Festivali i krijuesve/recituesve

Ky mini-konkurs mund të organizohet në klasë mes nxënësve në dy forma: i lihet temë e lirë nxënësve që kanë qejf të shkruajnë dhe t’i kërkohet të përshkruajnë çfarë mesazhi kanë dashur të përcjellin. Ndërsa për nxënësit që nuk e kanë me shumë qejf shkrimin, iu kërkohet të përzgjedhin një poezi apo fragment nga një libër që ata e pëlqejnë, ta lexojnë/recitojnë në klasë dhe të shpjegojnë arsyet e përzgjedhjes. Për të dy rastet, të bëhet bashkëbisedim në klasë.

Kësaj liste mund t’i shtohen mjaft komponentë të tjerë që do të jepnin rezultat, si filmat, revistat, websitet, pikturat etj. Tanimë shumëçka gjendet në internet prandaj dhe do ta quanim këtë procesin e përvetësimit përmes kulturës digjitale.

Duke iu referuar kulturës për nxënien e gjuhës, ne e ballafaqojmë nxënësin me të shkuarën e origjinës në një mënyrë kreative dhe jo mekanike. I mëshuam më fort argëtimit sepse interesi jonë është dy kahësh: t’ua bëjmë të dashur dhe interesant mësimin e shqipes, pra t’i afrojmë nxënësit dhe në anën tjetër, të mos largojmë ata nxënës që janë tashmë në shkollat shqipe.

Duke punuar me nxënësit me lëndë si gjuha, letërsia, historia, muzika, folklori etj., ata jo vetëm fiksojnë fjalë të reja në gjuhën shqipe, por edhe njohin e kuptojnë traditat e origjinës, historisë, koncepte e shprehje karakteristike kombëtare shqiptare etj. Të mos harrojmë se, vetëm duke zbuluar të shkuarën (kupto: njohjen e vetvetes), mund të krijojmë të ardhmen.

Është gjithashtu e vërtetë se në ditët e sotme, gjithnjë e më shumë shoqëritë janë më të hapura për të dialoguar mes tyre, për t’u pranuar mes tyre përmes zgjerimit dhe vazhdimisht ndiqet ajo nevoja e marrjes apo përvetësimit nga njëra kulturë tek tjetra, nga njëra gjuhë tek tjetra, etj. Është vetë procesi i përshtatjes me botën, kudo qofshin bilingualët, që e bën këtë të domosdoshme.

Nuk është e lehtë të mësosh një fëmijë bilingual dhe me shumë gjasa, gjatë procesit do të lodhen të dyja palët. Por, duhet menduar se sa shumë falenderues do të jenë këto fëmijë mbas disa vitesh ndaj prindërve e mësuesve të tyre për këtë ‘dhuratë’ që do iu vlejë shumë në të ardhmen.

New York

shtator 2020