-Kryeministri Kurti priti në takim z.Arianit Shehu, ligjërues dhe ekspert ndërkombëtar/

PRISHTINË, 16 Mars 2022-Gazeta DIELLI/

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, priti në takim z.Arianit Shehu, ligjërues dhe ekspert me përvojë të gjatë ndërkombëtare në projekte për forcimin e demokracisë, shoqërisë civile, parlamentit, zgjedhjeve dhe avokimit me bazë qytetare.

Kryeministri tha se mërgata është pjesë integrale e fuqishme e planit të Qeverisë për zhvillim të qëndrueshëm, duke theksuar rolin e pazëvendësueshëm që ka mërgata për Republikën e Kosovës.

U bisedua për nismat e Qeverisë për të angazhuar mërgatën, dhe fokusimin në krijimin e programit nacional, që në bazë ka transferin e dijes dhe përvojës nga bashkatdhetarët në Kosovë.

Për kontributin e tij, si drejtor i lartë i Institutit Demokratik Kombëtar (NDI) për Lindje të Mesme dhe Afrikë Veriore, z.Shehu është shpërblyer me çmimin e nderit nga Kryeministri i Jordanisë, Omar Razzaz, me Medaljen e Nderit nga Armata Jordaneze dhe Mirënjohjen e Paqes nga Selia e Shenjtë.

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/

PRISHTINË, Mars 2022/ Dita e Verëzës, si Dita e Verës në Elbasan – në Shqipëri në 14 Mars, është edhe në Kosovë në të njëjtën kohë e me rite dhe emërtim të ngjashëm, në rajonin e Prizrenit, të Zhurit, Vërrinit, përfshirë krahinën e Opojës  në malet e Sharrit në lartësi mbi nivelin e detit mëse 1.000 metra, në komunën e Dragashit, më jugoren në shtetin e ri të dytë të shqiptarëve.

Në Kosovë, edhe pse ka ide,  ende nuk ka organizime institucionale, për festimin e Ditës së Verëzës, por ritet e festës së lashtë pagane iliro-shqiptare tradicionalisht janë ruajtur brez pas brezi nga populli. 

Ndërkohë, Dita e Vërëzës prej pesë vitesh është festë zyrtare në Prizren, sipas vendimit të Kuvendit të Kumunës.

“Si festë tradicionale është e theksuar në fshatrat e Vërrinit, Lumës dhe të Opojës. Në 14 Mars, fillon ripërtëritja e natyrës dhe si festë do ia shtonte atraktivitetin Prizrenit si qytet turistik”, u theksua me atë rast.

Në mbledhjen e Kuvendit Komunal të Prizrenit në  23 Shkurt 2017, kur u mor vendimi, u lexua shkrimi i vitit 1911 i personalitetit të madh të kombit shqiptar, Faik Konica “Ç’është dita e verës?”, ku theksonte se  “Është dita në të cilën stërgjyshërit t’anë, kur s’kish lindur edhe krishtërimi, kremtonin bashkë me Romakët dhe me Grekët e Vjetër, perëndit’ e luleve, të shelgjeve, të krojeve”.

Në Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë, në një raportim nga Kosova para 10 viteve,  në 14 Mars 2012, shkruaja për idenë se, Elbasani mund të jetë shembull edhe për Prizrenin, për organizime institucionale në festimet e Ditës së Verëzes.

“Kjo pyetje juaj është një ide e mirë për të ardhmen”, tha atëherë koordinatori për kulturën në Komunën e Prizrenit, Urim Ukimeri, duke u përgjigjur në pyetjen nëse ka ide apo iniciativa që në qytetin më të madh jugor të Kosovës Dita e Verëzes të shënohet edhe me ndonjë organizim institucional, si në Elbasan.

Në një foto ekskluzive arkivi të vitit 2010 shihet një fëmi në Opojë, ku në Ditën e Verëzes në dëborë me vezë të ngjyera është shkruar shkurtesa me shkronja të para të emrit në anglisht Albanian Telegraphic Agency – ATA e Agjencisë Telegrafike Shqiptare (ATSH) – Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë, për të cilën prej mëse çerek shekulli, nga pranvera 1992, raportoja nga Kosova edhe për festimet e Ditës së Verëzes.

Ndërsa, para 26 viteve, në 18 Mars 1996, në gazetën e përditshme të rezistencës “Bujku”, të vetmes atëherë në Kosovë, themelues-kryeredaktor i  parë i së cilës isha, në reportazhin nga kufiri Kosovë-Shqipëri me titull “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”,  i dërguar edhe në ATSH dhe që në “Paraqitje e shkurtër e regjistrimeve të gjetur” të Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë e gjejë se është botuar, në 19 Mars 1996, edhe në gazetën Rilindja që dilte në Tiranë pas ndalimit nga regjimi okupues në Prishtinë,  mes tjerash, kam shkruar:

“Një grup i të rinjëve dhe të rejave nga rrethi i Prizrenit, ditë më parë ishin penguar të shkojnë në Shqipëri, meqë nuk iu ishin dhënë vizat dalëse nga administrata e instaluar policore serbe në Prizren.

Qëllimi i udhëtimit të tyre në Shqipëri ishte të marrin pjesë në festën e njohur të qytetit të Elbasanit-të Ditës së Verës, Ditës së Luleve, të 14 Marsit.

Donin të shihnin se si kremtohet në Elbasan e njëjta festë që është edhe në Prizren e rrethinë”.

Në Opojën e njohur për dimrat me shumë dëborë e pranvera ca “të vonuara”, në prag të Ditës së Verëzes,  pasdite dhe në mbrëmje të rinjë, po edhe fëmijë, ngjiten bjeshëve, te krojet që nuk shterrojnë kurrë, mbledhin bimë, lule, drunj e  shkurre dëllinje, dhe ndezin zjarre.

Vezët e ziera e të lyera, cakërrohen me njëra-tjetrën në garën cila është më e forta, ndërsa të spërkatura me ujin e krojeve hahen në bjeshkë dhe në shtëpi për shëndet e jetëgjatësi.

Në Ditën e Verëzës zgjimi është i hershëm dhe vazhdojnë ritet e festës, pjesë e së cilës janë edhe këngët e vallet, edhe gatimet e traditës me miell misri apo gruri, por që nuk janë ballokume Elbasani, edhe pse të ngjashme janë.

Në drekën e Ditës së Verëzës në tryeza-sofra shtrohet edhe mishi i qengjit, sipas traditës së këtyre anëve me blegëtori të zhvilluar.

Dita e Verëzës festohet nëpër familje, së bashku, si dhe me vizita te fqinjët e farefisi, me besimin se sjell fat, shëndet, mbarësi, e dashuri njerëzore.

Në këtë ditë që është e verës së re, ritet, përfshirë edhe lulet e bimët që vendosen mbi portat e shtëpive, ndërlidhen edhe me zgjimin e bimësisë, gjallërimin,  kalimin nga dimri në pranverë.

Afër Prizrenit dhe në kufi me Shqipërinë, në rajonin e Vërrinit, në festime në fshatin Zhur, vezët e ziera i ngjyrosin fëmijët dhe bashkë me të rinjët dalin në zonat malore të afërta, ku mbledhin lulen e parë që lulëzon në pranverën e herëshme, luleborën.

Nënat zhurjane bëjnë gatimin tradicional, flinë, si dhe shumë gatime të tjera të veçanta për Ditën e Verëzës, që ështe edhe dita e vizitave të shumta mes të afërmëve dhe familjarëve.

“Ani mori Verë moj e lumja Verë

Ani dita e parë o ani e Pranverës o”.

Këto janë vargje të këngëve që këndohen në këtë festë të Ditës së Verëzës në Zhur, fshatin më të  madh të Kosovës afër vendkalimit drejt Shqipërisë në Vërmicë-Morin nëpër Autostradën e Kombit.

Verëzës i këndohet edhe në 13 Mars – në mbrëmjen e pragditës së saj, derisa në çdo lagje të fshatit të rinjtë ndezin zjarre “që t’i japin sa më shumë fuqi Diellit”…

PRISHTINË, 10 Mars 2021-Gazeta DIELLI/ Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani sot ka pritur në takim të rregullt ambasadorin amerikan Jeffrey Hovenier.

Në takim është diskutuar për zhvillimet në vend, rajon dhe më gjerë nga ndikimet në ekonomi dhe në fushën e sigurisë nga lufta në Ukrainë.

Presidentja Osmani kërkoi mbështetjen nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës në adresimin e pasojave ekonomike nga ngritja e çmimeve të produkteve ushqimore bazë në Kosovë.

Ajo gjithashtu potencoi se mbështetja e Shteteve të Bashkuara është qenësore për thellimin e raporteve dhe bashkëpunimit me NATO-n duke marrë parasysh synimin legjitim të Republikës së Kosovës për të qenë pjesë e Aleancës veri-atlantike, programit të Partneriteti për Paqe dhe Kartës së Adriatikut.

Bujar Leskaj/

Sot ndoshta filloi pranvera shqiptare, stina e protestave, e cila do t’u dëshmojë të gjithëve se Rama dhe sekti i tij nuk janë të pathyeshëm, e të pacënueshëm.Ata mijëra njerëz sot në shesh, që do të mblidhen ditë për ditë do t’u tregojnë të gjithëve që e kanë gabim po menduan me arrogancë se mund të tallen me popullin.Shqiptarët nuk janë të varfër, janë të vjedhur!Shqiptarët nuk janë pa dinjitet; e dëshmuan sot. Do ta dëshmojnë edhe nesër.Shqiptarët nuk janë të varfër, por kanë një kryeministër harbut që ka mbi dy dekada në majë të pushtetit dhe përpiqet të intimidojë shqiptarët, duke u thënë se kaq meritojnë dhe të mos pretendojnë shumë.Shqiptarët janë të vjedhur nga një sekt, që ndërkohë që çmimet prekin stratosferën, duke varfëruar gjithnjë e më shumë shqiptarët, ata festojnë në Dubai me udhëtime luksoze private.Shqiptarët dëshmuan sot në protestë se janë të kthjellët, se kanë guxim, mendim, energji; dinë të organizohen e të reagojnë. Çfarë do t’i ngelej sektit armiqësor në qeveri përballë një modeli të tillë politik e reagimi të tillë qytetar?Do të vazhdonin të ishin kaq arrogantë, hajdutë e armiqësorë me popullin?Jo!Përballë reagimit masiv të shqiptarëve, sektit Rama do t’i ngeleshin veçse disfata, frika, zmbrapsja, arratisja. Ata mijëra qytetarë sot përpara kryeministrisë dëshmuan se protestat e vazhdueshme do ta rrëzojnë këtë qeveri; dëshmuan se shqiptarët e ndërgjegjshëm vështirë se do ta shesin për miell votën e tyre; dëshmuan se nuk do të lejojnë më keqqeverisjen.A ka rrugë për daljen nga kjo krizë e stimuluar nga qeveria dhe oligarkët? Po, ka!Rama të heqë urgjentisht taksën e qarkullimit dhe TVSH nga nafta dhe energjia elektrike, si dhe të përgatisë menjëherë një paketë solidariteti për familjet në nevojë që të përballohet kriza.Sot, mijëra qytetarë dolën spontanisht në shesh!Nesër, të organizuar dhe me mbështetjen e sinqertë dhe reale të opozitës, këtë regjim ata e hedhin në Lanë!

Dr. Klajdi Bregu/

Grafiku më poshtë tregon çmimin e naftës në terma realë (të përshtatur për rritjen e çmimeve). Grafiku tregon se sot cmimi prej $120/fuçi është nga më të lartët që kemi parë në 80 vitet e fundit. Ajo që ka rëndësi është ku do të shkojë dhe sipas shumë analistëve pritet që çmimi të vazhdojë të rritet. Disa spekulime e çojnë deri në $200/fuçi por me shumë gjasa nëse lufta vazhdon do të arrijë $150 brenda këtij muaji.Pra kjo do të sillte nje çmim rreth 300lek/litër. Megjithatë ajo që grafiku më lart na tregon është se kjo rritje mund të mos zgjasë shumë, por edhe naftë me ato çmime që kishim vitin që kaloj vështirë se do i shohim më në një të ardhme të afërt.Tregu i naftës ka probleme strukturore sepse ka pasur shumë pak investime në kapital vitet e fundit, kjo e bën shumë të vështirë rritjen e ofertës kur rritet kërkesa (apo kur bie oferta nga një vend i caktuar – në këtë rast Rusia).