M.P. / RTKlive/

Euractiv ka publikuar një artikull në të cilën ka pasqyruar bojkotin e Listës Serbe ndaj zgjedhjeve në veri, përpjekjet e Kosovës për të çuar deri në fund rizgjedhjen e kryetarëve në katër komunat dhe në fund keqardhjen e Ambasadës së SHBA-ve për këtë proces.

RTKlive ju sjellë artikullin e plotë:

Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Kosovë tha se referendumi për shkarkimin e kryetarëve shqiptarë etnikë në katër komunat veriore me shumicë serbe u krye në mënyrë të ligjshme dhe kryetarët aktualë do të mbeten në vend, pasi serbët zgjodhën të bojkotojnë votimin masivisht.

Ambasada e SHBA-së në Prishtinë i tha Gazetës Express se votimi është mbajtur në përputhje me kërkesat ligjore të Kosovës dhe në përputhje me kornizën ligjore dhe të KQZ-në. Mirëpo, ata shprehën “keqardhje”, pasi që Lista Serbe zgjodhi të bllokojë procesin.

“Vendet e QUINT-it dhe BE-ja i bënë thirrje Listës Serbe dhe aktorëve të tjerë politikë serbë të Kosovës më 10 prill që të rishqyrtojnë qëndrimet e tyre dhe të distancohen nga tërheqja e pjesëmarrjes së qytetarëve në këtë votim ligjor. Na vjen keq që ata nuk e bënë një gjë të tillë dhe për këtë arsye nuk i shfrytëzuan plotësisht mjetet demokratike që kanë në dispozicion sipas ligjit kosovar për të avancuar demokracinë efektive dhe përfaqësuese”, thuhet në deklaratë.

Ambasada amerikane vazhdoi se “nuk ka asnjë vendim të votuesve për të tërhequr kryetarët e komunave. Kryetarët aktualë të komunave janë zgjedhur dhe mbeten në pozitat e tyre sipas kornizës ligjore të Kosovës”.

Në dhjetor 2022, serbët etnikë dhanë dorëheqjen masive nga institucionet qeveritare, duke përfshirë të gjitha strukturat e qeverisjes vendore. U shpallën zgjedhje të reja, por serbët, veçanërisht partia politike serbe “Lista Serbe”, zgjodhën t’i bojkotojnë ato me kërkesë të Beogradit, që do të thotë se shqiptarët u zgjodhën me një pjesëmarrje prej 3.4%.

Serbët më pas mbajtën protesta të gjera për të penguar kryetarët e sapozgjedhur të komunave që të merrnin pozitat e tyre në komunat lokale. Kur Kosova u përgjigj duke shtyrë përpara procesin dhe duke rritur praninë e policisë, protestat rezultuan në dhunë dhe lëndime të trupave paqeruajtëse, gazetarëve dhe qytetarëve.

Që atëherë, serbët kanë bërë thirrje për largimin e kryetarët shqiptarë, të mbështetur nga thirrjet nga BE-së dhe SHBA-së për të mbajtur një votim të ri. Kosova njoftoi se do të mbahet një referendum, në të cilin votimi mbi 50% i elektoratit me të drejtë vote do të rezultonte me shpalljen e zgjedhjeve të reja lokale nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve.

Por Lista Serbe njoftoi se do ta bojkotonte edhe këtë votim dhe u shtua presioni mbi serbët vendas që të mos votojnë përkundër faktit se kishin bërë thirrje për një gjë të tillë po thuajse një vit.

Deri në përfundimin e votimit, vetëm rreth 1% e popullsisë kishte votuar në Mitrovicën Veriore, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq.

Kreshniq Radoniqi, kryetar i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve të Kosovës, konfirmoi rezultatet pas mbylljes së vendvotimeve të dielën në mbrëmje.

“23 qendrat e votimit u mbyllën në orën 19:00. Sipas të dhënave që kemi marrë në këto katër komuna, numri i qytetarëve që votuan në votim pro ose kundër largimit të kryetarëve nga detyra është si më poshtë: Leposaviq 124 votues, Zubin Potok 18 votues, Zveçani nuk ka asnjë votues dhe në Mitrovicën e Veriut 111 votues”, tha Radoniqi.

Të dielën, kryeministri Albin Kurti u tha gazetarëve serbë se “numri i njerëzve që bëjnë thirrje për dorëheqjen e presidentit tuaj [Aleksandër Vuçiq] është shumë më i madh se ata që bëjnë thirrje për dorëheqjen e kryetarëve tanë në veri të Kosovës”.

Ai postoi në X se një vit pasi u mbajtën zgjedhjet lokale në veri, u mbajt votimi i ri e që çdo hap i procesit ishte ndërmarrë nga qeveria.

“Votimi u bojkotua. Prandaj, pragu minimal ligjor për dorëheqjen e kryetarëve të komunave nuk u arrit. Gjithsesi, ambienti i përgjithshëm ishte i qetë dhe falënderojmë qytetarët tanë për këtë”, ka shkruar ai.

“Ne shpresonim për një rezultat tjetër, por Kosova i ka përmbushur detyrimet e saj,” tha ai, duke iu referuar kërkesave nga Perëndimi për të mbajtur një votim të ri.

Presidentja Vjosa Osmani tha se qytetarët kishin mundësi të votonin por zgjodhën të mos e shfrytëzonin këtë mundësi për shkak të presionit nga Serbia.

“Kjo ka ndodhur kryesisht për shkak të presionit të Beogradit, të ekzekutuar nga Lista Serbe dhe strukturave ilegale kriminale. Edhe një herë, Serbia ndërhyri ilegalisht në procesin zgjedhor të një vendi tjetër. Edhe një herë, Vuqiç shkeli fjalën që u kishte dhënë partnerëve ndërkombëtarë”, tha ajo.

Elbert Krasniqi, ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, i bëri thirrje BE-së që të heqë masat e vendosura ndaj Kosovës pas përshkallëzimit të tensioneve verën e kaluar. Një kërkesë ishte që të mbahet një votim i ri në katër komunat dhe Krasniqi tha se Kosova e ka bërë këtë.

“Kemi ofruar infrastrukturën dhe mundësinë që qytetarët të shprehin vullnetin e tyre demokratik. Lista Serbe dhe Beogradi, në anën tjetër, edhe një herë urdhëruan bojkotimin e procesit të votimit në katër komunat veriore – përkundër thirrjeve që një gjë e tillë të mos bëhet nga bashkësia ndërkombëtare”, tha Krasniqi.

Lista Serbe, ish-zëvendëspresidenti i së cilës Milan Radoiçiq është në arrati nga një urdhër-arrest i Interpolit pas pranimin të tij se ai drejtoi sulmin terrorist të 24 shtatorit në veri të Kosovës, tha se votimi ishte vetëm një shfaqje.

“Ne duam të ritheksojmë qartë se ishim më shumë se të gatshëm të merrnim pjesë në këtë proces dhe për të parë prapa e për të zëvendësuar këta kryetarë të rremë në komunat tona, por ne nuk donim të luanim lojëra të drejtuara nga regjimi në Prishtinë”, thuhet në deklaratën e Listës Serbe.

Foto: shutterstock

atila.kota

TIRANË, 20 prill /ATSH/- E vendosur në Evropën Juglindore, Shqipëria, me 70% të territorit të mbuluar nga një reliev kryesisht malor, ende nuk i ka zbuluar të gjitha sekretet e saj, shkruan Mathilde Rouy në revistën franceze breakingnews.fr .

A e dini se ky vend ka më shumë se 3000 lloje bimësh, 273 lumenj dhe mbi 15 parqe kombëtare?

Male me lartësi 2500 metra mbi nivelin e detit, lugina të paprekura nga asnjë qytetërim, rrugë ujore të pazbuluara… të gjitha këto mrekulli janë grumbulluar në një vend. Jeni gati të zhyteni në këtë arratisje të egër?

Panorama madhështore: Shqipëria është një vend i vendosur mes detit dhe maleve që ofrojnë peizazhe mahnitëse, si vargmalet e Alpeve Shqiptare.

Përvoja e egër: Midis luginave të thella dhe lumenjve të egër, natyra është e egër, duke ofruar një arratisje të vërtetë për udhëtarët që janë të etur për aventura.

Trashëgimia kulturore: Vendet historike dhe trashëgimia kulturore shqiptare, si qyteti i Gjirokastrës i përfshirë në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO-s në vitin 2005, sjellin një dimension të pasur kulturor në udhëtimin tuaj.

Një vend pak i njohur me pasuri të jashtëzakonshme natyrore

Shqipëria është një perlë ende e panjohur për publikun e gjerë në aspektin turistik.

Kjo tokë autentike dhe e egër, e vendosur në zemër të Ballkanit, fsheh thesare natyrore mahnitëse që tërheqin gjithnjë e më shumë udhëtarë çdo vit në kërkim të aventurës dhe diversitetit të peizazhit.

Historia e saj e trazuar është shënuar nga gati gjysmë shekulli izolim politik.

Sot, vendi po hapet dalëngadalë duke ofruar një eksperiencë unike për dashamirët e natyrës.

Vjosa, lumi emblematik dhe parku kombëtar shqiptar

Vjosa, krenaria e Shqipërisë, është një lumë i jashtëzakonshëm që gjarpëron përgjatë territorit shqiptar.

Sot ai përbën një simbol dhe një element të trashëgimisë natyrore të vendit, veçanërisht falë statusit të tij si Park Kombëtar.

Lumi Vjosa ofron një mjedis idilik për aktivitete të ndryshme si rafting, peshkim apo not në ujërat e saj të kristalta.

Biodiversiteti i ruajtur dhe hapësira të virgjëra për t’u zbuluar

Shqipëria ka male spektakolare, që strehojnë hapësira të mëdha të paeksploruara.

Luginat e egra dhe rrugët ujore të pazbutura ofrojnë një strehë për specie të shumta kafshësh dhe bimësh, duke dhënë përshtypjen e një peizazhi të paprekur nga njeriu.

Parku Kombëtar i Thethit: i vendosur në veri të vendit, është i përsosur për alpinistët që kërkojnë një eksperiencë unike.

Gjithashtu ky park ofron një panoramë të mrekullueshme të majave përreth.

Parku Natyror i Korab-Koritnikut: kjo zonë malore, e vendosur afër kufirit me Kosovën, është një parajsë e vërtetë për të apasionuarit pas ecjes dhe alpinizmit.

Aty pranë ndodhet mali i Korabit, pika më e lartë në vend, si dhe maja të tjera legjendare si Tropojani dhe Sharri.

Parku Kombëtar i Llogarasë: I famshëm për pyllin e tij shekullor me pisha dhe shkëmbinjtë mbresëlënës që zhyten në detin Adriatik, u ofron vizitorëve një ndërthurje të florës dhe faunës së larmishme, me peizazhe bregdetare që të lënë pa frymë.

Një trashëgimi kulturore e pasur dhe e larmishme

Përveç bukurive natyrore, Shqipëria ka edhe një trashëgimi kulturore të pasur dhe të larmishme.

Kështjellat, manastiret dhe vendet e tjera arkeologjike të panumërta dëshmojnë për një trashëgimi të bollshme mijëravjeçare.

Adhuruesit e gurëve të vjetër nuk do të zhgënjehen nga një vizitë në qytetin e Beratit, të mbiquajtur “qyteti i një mijë dritareve”, i mbushur me ndërtesa osmane dhe bizantine, apo nga zbulimi i mbetjeve antike të qytetit të famshëm të Apolonisë.

Mirëpritja e paharrueshme në një vend në rilindje të plotë

Mirëpritja e ngrohtë dhe bujare e shqiptarëve është gjithashtu një pasuri e pamohueshme për një qëndrim të suksesshëm në vendin mesdhetar.

Vendasit shpesh janë të lumtur të ndajnë me udhëtarët zakonet që përbëjnë thelbin e identitetit të tyre.

Zhvillimi i turizmit në Shqipëri: i qëndrueshëm dhe etik

E përballur me fluksin në rritje të vizitorëve, sfida për Shqipërinë konfirmon dëshirën e saj për të zhvilluar turizmin e përgjegjshëm, në dobi të trashëgimisë natyrore dhe kulturore që zotëron, si dhe të banorëve të saj.

Duke u fokusuar në zhvillimin që respekton ekosistemet, traditat lokale dhe komunitetet e fshatit, vendi shpreson të koordinojë ekoturizmin dhe ruajtjen e karakterit të tij autentik.

Cilat janë malet spektakolare për t’u vizituar në Shqipëri?

Në Shqipëri, ndodhen Alpet Shqiptare, të quajtura ndryshe “Bjeshkët e Nemuna”.

Ato ofrojnë pamje spektakolare dhe shtigje të pafundme ecjeje.

Cilat janë luginat e egra në Shqipëri?

Shqipëria është e famshme për luginat e saj të egra, kryesisht Luginën e Thethit dhe Luginën e Valbonës.

Këto rajone të largëta ofrojnë panorama mahnitëse dhe natyrë të pacënuar.

Cilët janë lumenjtë e egër në Shqipëri?

Lumi Vjosa është një nga lumenjtë e fundit të egër në Evropë, i njohur për ekosistemin e tij të pasur dhe të larmishëm.

Cilat janë vendet më të mira për një arratisje të egër në Shqipëri?

Parku Kombëtar i Thethit, rajoni i Gjirokastrës, mali i Dajtit dhe lumi Osum janë ideale për një arratisje të egër.

Çdo rajon ofron një përvojë unike të zhytjes në natyrë. //a.i/

https://www.breakingnews.fr/…/157318-echappee-sauvage…

Përktheu nga BBC Rafael Floqi/

Njerëzit jetojnë më gjatë dhe jeta e përditshme po bëhet më e shtrenjtë. Mund të jetë koha për të rimenduar afatin kohor për largimin nga fuqia punëtore. Rënia e simbolit tuaj proverbial si gjashtëdhjetë vjeçar ka qenë qëllimi për shumë punëtorë në mbarë botën: mbushja e moshës 65-vjeç do të hapte një portal të artë për daljen në pension. Megjithatë, gjithnjë e më shumë, ideja për t’u larguar nga fuqia punëtore në të 60-at nuk duket realiste – apo edhe e arsyeshme – për shumë njerëz, veçanërisht tani. Disa figura të mëdha financiare pajtohen me këtë.

Në mars, firma e menaxhimit të investimeve BlackRock publikoi letrën e saj vjetore drejtuar investitorëve të kompanisë. Drejtori i Përgjithshëm i saj Larry Fink dha një paralajmërim për punëtorët që shpresojnë të dalin në pension – të qetë dhe të sigurt financiarisht – në të 60-at e tyre. Ndërsa jetëgjatësia globale rritet, rrjetet e sigurimeve shoqërore po përkeqësohen dhe kostot e jetesës rriten, Fink paralajmëroi se pensioni në moshën 65-vjeçare nuk do të jetë i mundur për shumë kohë, madje edhe për shumicën e njerëzve.

“[Dalja në pension] është një propozim shumë më i vështirë sot se sa ishte 30 vjet më parë,” shkroi Fink. “Dhe do të jetë një propozim shumë më i vështirë 30 vjet më vonë nga tani.”

Nga viti 2000 deri në vitin 2019, jetëgjatësia globale u rrit nga 67 vjet në 73. Deri në vitin 2050, OKB-ja pret që një në gjashtë njerëz në mbarë botën të jetë 65 vjeç e lart. Dhe ndërsa popullsia plaket, shumë vende së shpejti do të arrijnë një pikë ku më shumë njerëz po largohen nga fuqia punëtore sesa po hyjnë në të: në Mbretërinë e Bashkuar , kjo pikë mund të arrihet deri në vitin 2029; në Brazil, deri në vitin 2035; në Indi, deri në vitin 2048; dhe në SHBA deri në vitin 2053.

“Jetgjatësia ka vazhduar të rritet që nga mesi i viteve 1850 në MB,” thotë Rebecca Sear, profesore e popullsisë dhe shëndetit në Shkollën e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale në Londër. “Por mosha e pensionit nuk ka ndryshuar aq shumë.”

Ndërsa peizazhi shëndetësor dhe ekonomik ka ndryshuar në mënyrë dramatike, a është pensioni në moshën 65 vjeçare një qëllim krejtësisht jorealist në një botë moderne?

Një standard arbitrar?

Jo vetëm që mosha e synuar e daljes në pension nuk ka ndryshuar në hap me rrethanat moderne, por është gjithashtu “e paqartë pse mesi i viteve ’60 u bë një moshë kaq thelbësore për daljen në pension”, thotë Gal Wettstein, ekonomist i lartë kërkimor në Qendrën për Kërkimin e Pensionit në Kolegjin e Bostonit. Në disa mënyra, ishte një “gjykim i përafërt” i synuar për t’i nxjerrë njerëzit nga fuqia punëtore drejt fundit të jetës së tyre.

Megjithatë, shumë programe qeveritare vazhdojnë ta përdorin atë si standard. Në SHBA, Medicare, programi federal i sigurimit të kujdesit shëndetësor, është aktualisht i disponueshëm vetëm për të rriturit e moshës 65 vjeç e lart (ka përjashtime për të rinjtë me aftësi të kufizuara). Amerikanët kanë të drejtë të marrin përfitimet e tyre të plota të Sigurimeve Shoqërore në moshën 67 vjeç, afërsisht në të njëjtën moshë që qytetarët e Mbretërisë së Bashkuar mund të kërkojnë pensionet e tyre universale shtetërore.

Në mesin e shekullit të 20-të, kur u miratuan shumë nga këto programe, jetëgjatësia ishte dukshëm më e shkurtër: në MB, për shembull, ishte afërsisht 66 vjet për burrat dhe 71 vjet për gratë. “Nëse jeni të thjeshtë për këtë, [qytetarët e Mbretërisë së Bashkuar] do të shpenzonin vetëm 8% ose 10% të jetës së tyre për një pension,” thotë Chris Parry, lektor kryesor i financave në Universitetin Metropolitan Cardiff.

Tani, megjithatë, “jeta jonë po bëhet më e gjatë, ne jemi më të shëndetshëm në moshën e mesme të vonë dhe në moshën e hershme të moshuar”, thotë ai. “Ka shumë njerëz që enden në fillim dhe në mes të viteve ’80, të cilët janë të shëndetshëm dhe gëzojnë një jetë shumë aktive – si fizikisht ashtu edhe mendërisht.”

Ndryshimi i modeleve të pasurisë

Shkurtimisht, rrogat e qeverisë nuk janë krijuar për të mbështetur njerëzit e tyre në vitet ’80 dhe ’90 dhe nuk janë përditësuar për ta bërë këtë. Politikat që dikur u krijuan për të mbështetur punëtorët në pension për pjesën e mbetur të jetës së tyre nuk janë më të kalibruara sipas rrethanave moderne.

Dhe ndërsa disa njerëz i plotësojnë përfitimet e tyre qeveritare me mjete investimi të destinuara për kursime pensioni, shumë ish-punëtorë nuk kanë mjaftueshëm – ose ndonjë – kursime personale për t’u rikthyer. Plus, ndërsa kostoja e jetesës rritet në një ekonomi me inflacion, çdo kursim i grumbulluar thjesht nuk po shtrihet aq larg.

Për më tepër, pasuria e gjeneratave që dikur siguronte që të rinjtë të kishin një jastëk financiar më vonë në jetë, po bëhet një gjë e së kaluarës. “Burimet në thelb kanë rrjedhur brez pas brezi, nga gjyshërit te prindërit te fëmijët”, thotë Sear. “Tani, ne i devijojmë burimet tek brezat. Për herë të parë në historinë njerëzore, ne kemi flukse pasurie që tani shkojnë nga brezi mëmë tek brezi i gjyshërve.”

Kjo mungesë e një kasaforte tradicionale kërkon që shumë punëtorë në mbarë globin të qëndrojnë në punët e tyre përtej 65 vjetëshit për të gjeneruar kursime të mjaftueshme për të dalë në pension. Të dhënat e qershorit 2023 nga kompania amerikane e sigurimeve Northwestern Mutual treguan se punëtorët amerikanë besojnë se “numri magjik” për kursimet e daljes në pension është gati 1.3 milion dollarë (1.03 milion £) – pasuri që shumica e njerëzve nuk mund ta grumbullojnë deri në të 60-tat e tyre dhe nuk e gërvishtin sipërfaqen e asaj që mund të sigurojë një pension shtetëror.

Për Black Rock’s Fink, përgjigja për një pension të rehatshëm modern përfshin investimin më agresiv duke filluar në një moshë më të re – dhe duke punuar pas moshës 65 vjeç. Disa qeveri tashmë po e njohin 65-tëshin si një objektiv të vjetruar; mosha e pensionit në Mbretërinë e Bashkuar tashmë është vendosur të rritet nga 66 në 67 nga maji 2026 deri në mars 2028; pas vitit 2044, mund të rritet në 68.

Disa ekspertë, duke përfshirë Parry, pranojnë se pensioni në të 60-at tani është më shumë një ëndërr sesa një realitet. Kur bëhet fjalë për pensionin, “Unë mendoj se 75 është 65-shi i ri”, thotë ai.

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur sot në takim të rregullt ambasadorin e SHBA-ve, Jeffrey Hovenier.

Me këtë rast, Ambasadori Hovenier e ka përgëzuar Presidenten Osmani për një edicion të suksesshëm të Forumit Ndërkombëtar për Gratë, Paqen dhe Sigurinë, duke vlerësuar përkushtimin e saj dhe të Kosovës për ta avancuar këtë agjendë në vend, si dhe në rrafshin ndërkombëtar.

Në takim u diskutua po ashtu për zhvillimet e fundit në vend, ku Presidentja potencoi shkeljen serioze të të drejtave të njeriut dhe marrëveshjes për lirinë e lëvizjes nga ana e Serbisë, përmes ndalimit të qytetarëve të Republikës së Kosovës në zonat kufitare dhe trajtimit të papranueshëm të tyre, si dhe arrestimet e paligjshme të pjesëtarëve të Policisë së Kosovës.

Në takim gjithashtu u diskutua lidhur me procesin e anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës si dhe për përgatitjet që po bëhen për mbarëvajtjen e procesit të votimit që do të mbahet këtë fundjavë në veri të vendit.

Temë e diskutimit ishin edhe përgatitjet që po bëhen si dhe koordinimi me aleatët në prag të mbledhjes së radhës së Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, ku Kosova do të përfaqësohet nga Presidentja Osmani.

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, është nderuar nga Fondacioni Pan-Evropian Richard Coudenhove-Kalergi me Çmimin e Evropës për përkushtimin e saj ndaj raporteve me partnerët euroatlantikë, si dhe përkushtimin ndaj orientimit pro-evropian, demokracisë dhe sundimit të ligjit.

Në njoftimin e publikuar nga Fondacioni, Presidentja Osmani është vlerësuar për qëndrimin politik dhe orientimin e saj të qartë evropian, duke e mbrojtur atë me përkushtim, pavarësisht situatës delikate të sigurisë në rajon dhe kërcënimit të vazhdueshëm nga Serbia.

Mëtej, në njoftimin e publikuar nga Fondacioni Pan-Evropian, Presidentja Osmani është vlerësuar edhe për punën dhe përkushtimin e saj për demokracinë dhe sundimin e ligjit, si dhe për integrimin e Kosovës në Bashkimin Evropian.

Tutje, në njoftim, Presidentja vlerësohet për qëndrimin e saj politik të ndjekur me bindje të plotë ndaj rëndësisë së marrëdhënieve transatlantike, e cila në angazhimin e saj mbështet filozofinë e arkitektit të pavarësisë së Kosovës, presidentit dr. Ibrahim Rugova, i cili u nderua me po këtë çmim, 20 vjet më parë.

Laureatët e këtij çmimi përfshijnë personalitete të ndryshme botërore, përfshirë edhe: ish-Kancelaren Angela Merkel, ish-Presidentin amerikan Ronald Reagan dhe Presidentin historik të Kosovës Dr.Ibrahim Rugova.

Më poshtë gjeni të bashkëngjitur njoftimin nga Fondacioni për ndarjen e çmimit.