Featured – Page 299 – Dielli

Tonin Mirakaj, atdhetari, personalitet i shquar i komunitetit shqiptaro amerikanë

November 13, 2019 by dgreca

Shkruan: Prof. Gjon Frani Ivezaj/

Të gjithë shqiptaro amerikanët, që jetojnë dhe punojnë në New York, për disa dekada me radhë e njohin shumë mirë veprimtarinë patriotike të aktivistit të komunitetit tonë Tonin Mirakaj.

Tonini i ri erdhi si emigrant politik në SHBA dhe u vendos në New York. Disa vite më parë ai me familjen e tij u arratisën nga ferri burg i sistemit komunist ateist me 20 shtator 1956.

Ata kaluan rreziqe të mëdha në kufi, të rrethuar nga forcat e Sigurimit dhe njësitë partizane, të cilët nuk lejonin asnjë shqiptar të arratisej nga “lumturia” komuniste.

Për pak kohë Tonini me pjesëtarët e tjerë të familjes shkuan në fillim në ish Jugosllavi. Edhe pse qëndronin përkohsisht aty, qëllimi i tyre ishte për të kaluar në Perëndim.

Tonini u interesua të plotësonte dokumentet e largimit, me synimin për të shkuar në vendin e lirisë dhe demokracisë në SHBA, një ëndërr e hershme e tij dhe e mijëra shqiptarëve të tjerë.

Asokohe, sikurse kujton edhe vetë Tonini, Organizata Botërore e Kombeve të Bashkuara (Komisariati i Lartë i Kombeve të Bashkuara), duke respektuar Liritë dhe të Drejtat e Njeriut si vlerat universal të vendeve perëndimore, u jepte të drejtën e lëvizjes për një jetë më të mire, të gjithë azilkërkuesve nga vendet e diktaturave komuniste dhe ish vendet e kampit socialist të Lindjes së Europës, të drejtuar nga ish Bashkimi Sovjetik.

Ajo që kishte rëndësi për Toninin dhe antarët e tjerë të familjes së tij, është se asnjë prej tyre nuk u kompromentua nga agjentët sekrete serbo malazezë të UDB-së asokohe, për të paditur bashkatdhetarët e tyre…

Karakteri i tij i fortë burrëror shqiptar, bëri që të mbijetoj provokimeve serbe, për ta përdorur (manipuluar) atë si agjent të tyre. Ai ruajti të pastër figurën e tij dhe respektin, që gëzonin shqiptarët për familjen mirënjohur Mirakaj.

Edhe këtu Tonini nuk qëndronte i qetë. Ai vendos të hartoj një plan për tu arratisur dhe shkuar në një shtet tjetër. Kjo është arratisja e dytë e tij.

Sërisht ai ecën dhe nuk ndalon. Për katër ditë ai arratiset nga Kroacia dhe Sllovenia dhe shkon më në fund drejt Italisë, nga ku merr frymë lirshëm se arriti në tokën e Dante Aligerit….

Tre vite pas arratisjes nga Shqipëria, Tonini në vitin 1959, së bashku me vëllanë dhe motrat, zyrtarët e kampit i dërguan në Kampin e Refugjatëve Internacional në Gerovë të Kroacisë, ku asokohe ishin strehuar me qindra dhe mijëra ish të arratisur nga vendet diktatoriale komuniste, të cilët kishin mundur të strehoheshin përskohsisht këtu.

Ai ende se kishte plotësuar dëshirën e tij. Edhe këtu Tonini me vëllain dhe motrat e tij, nuk ishte i kënaqur, sepse i dukej vetja sikur ishte në një burg kolektiv, ndonëse ishte më i lirë se në Shqipërinë komuniste të diktatorit Enver Hoxha.

Tonini, bluante gjithnjë në kokë një plan të ri arratisjeje, për tu larguar drejt vendeve Perendimore.

Dhe dita e shumëpritur erdhi edhe për familjen Mirakaj nga Puka e Shqipërisë. Me një valixhe të thjeshtë emigrant, ai mbërriti me avion në shtetin e madh metropolitan të New York-kut, i cili, shumë shpejt u bë Atdheu i tij i dytë.

Ishte viti 1961, kur ai mbërriti në New York, së bashku me vëllanë dhe motrat e tij. Kjo familje e bashkuar, me tradita të hershme patriotike dhe antikomuniste, mori me vete në New York kujtime të hidhura të një jetë të vështirë, plot halle dhe dhimbje, në Shqipëri dhe vendlindjen e tij në Pukë.

Për historinë tij plot tallaze dhe familjes Mirakaj, ka shkruar asokohe edhe shtypi amerikan në New York.

Tashmë historinë e jetës së tij origjinale e kishin lexuar me qindra dhe mijëra njujorkez dhe midis tyre edhe shqiptaro amerikanët, që kishin mbërritur shumë vite më parë në tokën e premtuar të SHBA….

Tonini me familje u vendos në një mjedis të ri shumëkombesh, kulturash, fesh, idesh, traditash, zakonesh etj.

Ai u interesua të merrte kontakt me emigrant të hershëm shqiptaro amerikanë, që shumë dekada më parë kishin ardhur dhe ishin vendosur në shtete të ndryshme të SHBA-së.

Pukjani i ri, për nga natyra është një njeri i qetë e i mirëkuptueshëm, atdhetar i mirë, korrekt, fjalëpak dhe punëshumë. Ai gjithnjë shpreh respekt dhe dashuri për njerëzit me të cilin bisedon dhe bëhet mik me ato.

Sapo mbërriti në New York, dëshira e madhe e tij ishte të takohej dhe vendoste ura mniqësie me patriotët e vertetë shqiptarë, që kishin kontribuar prej shumë dekadash për çeshtjen komëbtare shqiptare.

Tonini edhe sot, kur shfleton kujtimet e viteve të shkruar, risjell ne kujtese detaje të bukura plot kujtime e nostalgji, me nderim dhe respekt për shumë prej intelektualëve, njerëzve të thjeshtë atdhetarë, që u dhimbsej Shqipëria tashmë e plandosur nën kthetrat e egra të komunizmit të zi.

Si atdhetar i mirë plot ndjenja patriotike, ai ndjente keqardhje për Kosovën martire, që po vuante nga makina ushtarake serbe, për lirinë dhe të drejtat e njeriut në vendlindje, për qindra dhe mijëra të burgosur politikë pa dallim feje, krahine dhe ideje.

Tonini, afrohet dhe aderon në disa organziata patriotike atdhetare shqiptare, duke qenë një aktivist i palodhur i tyre. Ai bashkëpunon ngushtë pas vitevë 1960 me themeluesin dhe drejtuesin e kishës së parë katolike shqiptare në SHBA dhe veçannërisht në Bronx, New York, mons. dr. Zef Oroshin (1912-1989), duke qenë antar aktiv i Lidhjes Kaotholike Shqiptare, antar i stafit të redaksisë së revistës Jeta Katholike Shqiptare (sot Jeta Katolike) etj.

Tonini, falë kontributit të tij të madh, bëhet një ndër kryetarët e parë të këshillit të kishës katolike shqiptare “Zoja e Kshillit t’Mirë” e cila më vonë ndërtohet si kishë e re me emrin Zoja e Shkodrës, që ndodhet sot në Hartsdale New York.

Gjurmët e aktivitetit të madh të Toninit, ndihen dhe shihen kudo ku ai punoi dhe veproi në bashkëpunim me bashkatdhetare të tjerë të komunitetit tone, qofshin këto intelektualë të shquar ashtu dhe me njërëz të thjeshtë, të cilët me gjithë zemër e donin vendlindjen të lirë dhe përparimtare, përkrah familjes së vendeve të zhvilluara të Europës Perëndimore dhe sipas modelit të kampiones së demokracisë botërore SHBA-së.

Midis miqëve të tij të dashur për shumë dekada, Tonin përmend Hirësinë e tij imzot Peshkop Fan Stilian Nolin, mons. dr. Zef Oroshin, Shkëlqësisnë e Tij imzot Rrok Mirditën, dom Pjetër Popaj, prof. At Andrea Nargaj O.F.M., Miko Kokalarin, Anthony Athanas, At Arthur Leonil, Barny Kirka, Kristo Thanas, Mark K. Shkreli, dr. Selaudin Velaj, Nexhmie Zajmi, Ramiz Dani, prof. Gjeto Sinishten, Kristo Kirka, Rasim Sina, Edward Licho, prof. Rexhep Krasniqin, prof. Nexhat Peshkëpia, ing. Vasil Germenjin, prof. Arshi Pipën, prof. Sami Repishtin, Agim Karagjozin, Xhevat Kallajxhi, Harry Stoja, Ahmet Dervishi, dr. Andrea Elia, Nik Kreshpani, dr. Gjon Bucaj, Anton Cefa, Dalip Greca, Esat Bilali, Gjek Gjonlekaj, Fran Shala, Hamdi Oruchi, etj.

Nëse shikon me kujdes mediat e hershme këtu dhe historinë e organzatave të vjetra me traditë të pasur atdhetare shqiptare në SHBA dhe kontributin e bashkatdhetarëve tanë për shumë dekada, shikon se emri Tonin Mirakaj, është një ndër më të lakuarit për të mirë, duke spikaturit deri në ditët tona si vatrist veteranë.

Ai qysh në moshë të re, me të mbërritur si emigrant politik në SHBA, bëhet antar dhe aktivist i zjarrtë e i rregullt i Federatës Panshqiptare Vatra (1912) dhe bashkëpunon ngushtë me gazetën apo sikurse njihet organin i saj Dielli (1909) etj.

Tonin Mirakaj një ndër nismëtarët e Simpoziumit kushtuar imzot Pjetër Bogdani në New York

Para disa vitëve, nën kujdesin e drejtpërdrejtë të aktivistit të komunitetit tonë Tonin Mirakaj u botua në New York libri shkencorë: “Imzot Pjetër Bogdani në New York”.

Pershkrimi historik mbi Seminarin kushtuar imzot Pjetër Bogdanit dhe redaktimii librit është realizuar nga studiuesi dhe publicisti Klajd Kapinova.

Libri në fjalë u botua me kontributin financiar të ish kryetarit të këshillit të kishës aktivistit dhe veteranit të komunitetit tonë vatristit Tonin Mirakaj.

Duke shfletuar librin, mësojmë se 30 vjet më parë në Campus Center të Fordham University Bronx, NY (më 7 tetor 1989), në kujdesin e kishës katolike “Zoja e Këshillit të Mirë” (sot Zoja e Shkodres) në New York, u mbajt seminari shkencor, në përkujtim të të vdekjes së kryeipeshkvit imzot Pjetër Bogdanit.

Kumtues ishin: Atë Danjel Gjeçaj O.F.M. nga Roma (Itali) prof. dr. Martin Camaj Mynihu (Gjermani), prof. Arshi Pipa (ShBA) dhe dy albanologë të shquar prof. dr. Ibrahim Rugova dhe prof. dr. Engjëll Sedaj.

Gjatë ditës së semnarit historik e kulturor, hapja e aktivitetit u drejtua nga aktivisti Tonin Mirakaj, i cili asokohe ishte kryetar i këshillit të kishës “Zoja e Këshillit të Mirë” në NY.

Ideja për të përkujtuar dhe nderuar personalitetin e madh të shek. XVII, imzot Pjetër Bogdanin dhe veprën e tij, u paraqit në fillim, në mbledhjen, që mbajti këshillit i kishës katolike “Zoja e Këshillit të Mirë” në Bronx, NY (1988), nga Gjek Gjonlekaj, activist dhe ish gazetar i Radios “Zërit të Amerikës”, administratori i kishës dom Rrok Mirdita dhe krejt këshilli i kishës, përmes kryetarit të saj Tonin Mirakaj e miratoi njëzëri idenë e mirëseardhur.

Me 12 shkurt 1989, këshilli i kishës, zgjodhi komisionin përgatitës të seminarit, të përbërë prej zotërinjve: Tonin Mirakaj kryetar dhe antarët e nderuar: Gjek Gjonlekaj, Preç Koçaj, Ndoc Shkreli, Pretash Curanaj, Gjelosh Rukaj, Aleks Mirdita, Simon Simolacaj, Fran Shala.

Grupi përgatitor, u kryesua nga aktivisti Tonin Mirakaj, kishte menduar se nëse ishte e pamundur ardhja e studiuesve nga Kosova, për arsye objektive, të situatës së ndezur politike në ato vite në krahinën autonome, u mendua, që të ftohen imzot Nikë Prela ipeshkëv i Kosovës dhe imzot Pjetër Perkoliq arqipeshkëv i Tivarit dhe Primat i Serbisë.

Tonini, pa vonesë, u angazhua drejtpërdrejtë me formalitetet e tjera të rëndsishme, duke u dërguar menjeherë ftesat zyrtare personave të lartpërmendur, në emër të këshillit të kishës “Zoja e Këshillit të Mirë” New York.

Për rastin e dr. Ibrahim Rugovës, kryetari Mirakaj, kujton: “Ai e kishte marrë ftesën dhe ishte përgjigj pozitivisht, por se përgjigja e tij me shkrim kishte “humbur” në “postën” ish – Jugosllave askohe.”

Aktivisti Mirakaj, mbasi e falënderoj për bisedën e ngrohtë që po zhvillonin, e vuri në dijeni, se garancitë dhe biletat e udhëtimit Jugosllavi – New York dhe kthimi me linjën ajrore “JAT”, ua kishte dërguar dy ditë më parë me postë, në adresën e Institutit Albanologjik të Prishtinës, pranë Universitetit të kryeqytetit.

Komisioni nën drejtimin e z. Mirakaj, bie në kontakt me menaxheret dhe stafin e Fordham University në Bronx, New York. Qëllimi kryesor i tyre ishte sigurimi i një salle komode me kapacitet të madh vendesh, podiumi dhe elementët e tjerë të fonisë.

Suksesi më i madh sa pritej asokohe, ishte ruajtur në ditën e seminarit, ku u tubuan mijëra shqiptarë nga disa shtete të Amerikës. Media i bëri jehonë, duke e pasqyruar nëpër faqet e gazetave dhe revistave që botoheshin në Amerikë, ndërsa në Shqipëri nuk u shkrua asnjë fjalë…

Mirakaj një ndër themeluesit e Grupit Kulturor Rozafat

Aktivisti i palodhur i komunitetin tonë Tonin Mirakaj, qysh në fillim ishte një përkrahës në krijimin e grupit artistiko kulturor “Rozafat”, pranë Qendrës Katolike Shqiptare “Zoja e Këshillit të Mirë” në New York

41 vjet më parë, u bë i krijimi i grupit të parë artistik “Rozafati”, në Qendrën Katolike Shqiptare “Zoja e Këshillit të Mirë”, në vitin 1978, në New York.

Historikisht, institucionet e hershme të artit dhe kulturës në Shqipëri e kanë pasur zanafillën e tyre nga kisha katolike, gjë që dëshmohet nga burimet e shumta historike ndër shekuj.

Tradicionalisht, në New York rol të rëndësishëm kanë luajtur klerikët: Mons. dr. Zef Oroshi (1912-1989), imzot Rrok Mirdita, dom Pjetër Popaj, aktivisti dhe kryetari i këshillit të kishës veteran i komunitetit dhe kishës tonë Tonin Mirakaj, aktivisti i palodhur dhe njëkohsisht kryeredaktor i revistës kulturore fetare “Jeta Katolike” (1966) Mark K. Shkreli, i cili shumë herë ishte dhe vazhdon të jetë kryetar i organizimit të Festivaleve Folkoristike në New York etj.

Viti 1986 shënon dhe një ngjarje me shumë rëndësi në veprimtarinë e grupit “Rozafati”, me pjesëmarrjes kulturore në “Statue of Liberty Centenial” Harbor Festival, mbajtur në New York City nga 4-6 korrik 1986, duke ngritur lart flamurin shqiptar, por pa yllin komunist rus. Si gjithmonë në këto aktivitete kulturore dhe patriotike të komuniteti tonë ishte edhe atdhetari i palodhur Tonin Mirakaj.

Në këtë festival të famshëm, morën pjesë më se 100 grupe nga shtete të ndryshme, ku në mes të tyre shquhej edhe grupi shqiptaro amerikanë kuptimplotë “Rozofati”.

Ish i arratisuri nga Shqipëria komuniste ateiste, aktivisti i palodhur i kishës katolike në New York Tonin Mirakaj, në një intervistë dhënë revistës kulturore Jeta Katolike, që botohet në NY, kujton: “Të inkurajuar nga Mons. Zef Oroshi, Imzot Rrok Mirdita, Fran Shala me Loro Lulaj, Martin Gjelaj, Miliana Mirakaj, Martin Merturi dhe të tjerë, u formua grupi muzikor “Rozafati”, që këtë vit mbushi 41 vjet. Rozofati, aktivitetin si grup muzikor e filloj sëpari ndër darka të kishës, mandej në kremtime të 28 Nëntorit dhe në ndonjë dasëm, dhe raste të tjera gezimi në komunitetin tonë. Frani dhe Miliana, filluan të këndojnë rregullisht hymnet kombëtare të Amerikës dhe Shqipërisë, si edhe hymnin e Fishtës Por si Fleta e Ejllit t’Zotit. Tashmë nuk kishim më nevoj për “tape recorder“.

Nga burimet historike, pranë kishës katolike Zoja e Shkodrës, kam mësuar se më 8 maj 1976, komuniteti shqiptaro amerikanë mori pjesë në Festivalin e Arteve Ballkanike, mbajtur në DeWitt Clinton High School, në Bronx, organizuar nga Ballkan Arts Center, me pjesëmarrje të tre komunitetëve ethnikë: shqiptar, grek dhe jugosllav asokohe. Në këtë aktivitet ishte i pranishëm edhe Tonin Mirakaj.

Shqiptarët, ishin mjaft të sukseseshëm. Në atë kohë nuk ishte krijuar grupi artistik Rozafati. Mbas 10 vjetëve eksperiencë vallëtarët, intrumentistët dhe këngëtarët ishin të gatshëm të përfaqsonin komunitetin shqiptar në aktivitetet përkrah kombeve të tjera në Amerikë.

Viti 1986, shënon një ngjarje me shumë rëndësi në veprimtarinë e antarëve të grupit kulturëdashës Rozafati. Kjo ishte pjesëmarrja në Statue of Liberty Centenial Harbor Festival, mbajtur në New York City nga 4-6 Korrik 1986.

Në këtë festival të famshëm, morën pjesë mbi 100 grupe nga shtete të ndryshme të botës, në mes të tyre edhe grupi shqiptar.

Edhe në vijim, në vitet që do të vijnë, Rozofati, ka qenë grupi kryesor, që ka përfomuar në Festivalin e Parë, dhe në të gjitha festivalet që vijuan.

Grupi Artistik Rozafati vijon edhe sot në viitn 2019 me sukses në aktivitetet kulturore dhe repertorin e pasur tradicional shqiptar, që interpreton para publikut bashkatdhetarë shqiptaro amerikanë dhe komunitetet e tjera të shumta në SHBA dhe New York.

URIME DITËLINDJEN AKTORES-IKONË, PAVLINA MANI!

November 13, 2019 by dgreca

Sot është ditëlindja e aktores së shquar Pavlina Mani.Redaksia e Gazetës”Dielli” i përcjell urimet më të mira, shëndet dhe jetë të gjatë pranë bashkshortit, regjisorit të shquar Pirro Mani, pranë fëmijëve të dashur, me nip e mbesa pranë vetes!

Për kënaqësinë e lexuesëve po përcjellim shkrimin e publikuar në gazetën Diellin vitin e shkuar në numrin special të 28 nëntorit të autores Anila Dushi, botuar ne print, e cila ka në dorë monografinë kushtuar aktores Pavlina Mani.

Ta gëzosh Ditëlindjen aktorja jonë e dashur, ikonë e ekranit dhe skenës!

Gazeta Dielli

Nju Jork, 13 Nëntor 2019

****

PAVLINA MANI,MAGJIA E NJE AKTOREJE TE SHKELQYER

NGA ANILA DUSHI

E spikatur ne intrepretime të shumta , në role kryesore e jo kryesore por kudo me një interpretim të mrekullueshëm dhe paraqitje karakteresh te ndryshme deri ne përsosmëri ,ka arritur që jo vetëm te ngelë në mëndjen e shikuesve te skenës apo ekranit,por dhe të merret si shembull i artistes së kompletuar e shumë planëshe që arrin të japë bindshëm karaktere peraonazhesh nga më të ndryshimit.

Që në angazhimin e parë të saj në ekran në rolin e Shpresës tek “Oshëtimë në Bregdet” (1966), aktorja mjaft e re do shënohej për interpretimin e saj bindës së vajzës së angazhuar ne luftë që nuk e përkulin torturtat.Për ketë angaxhim , regjisori Hysen Hakanai vite më parë në një intervistë të tij shprehej se “Vajza ishte duke punuar në aksionet e rinisë. E pashë e m’u duk tip interesant. E futa në film e pas filmit ndoqi shkollën për aktore, e sot është edhe bashkëshortja e regjisorit Piro Mani, Pavlina Mani”.
Me perfundimin e studimeve të larta për dramaturgji dhe punën në Teatrin Kombëtar , Pavlina Mani do shpërthente, aq sa e lejonte koha , me talentin e saj.Ndonëse pengesat nuk ishin të pakta,sidomos pas 1973 dhe “luftës kunder artit e kulturës”, ajo do arrinte që me punën e talentint e saj jo vetëm të mbijetonte bindshëm artistikisht por dhe të dallohej e futej në rradhen e më të mirëve .

Në interpretimet episodike ne kinemtografi , si nëna e Mimozës tek “Mimoza Llastica”, ajo e Arjanes tek “Qyteti më i ri në botë “, Beti tek “Gjenrali I Ushtrisë ë vdekur”, shohim karaktere që japin mesazhe bindëse përmes interpretimit realist , të nënës që mban qendrim ndaj sjelljeve të vajzës së saj , të nënës që angazhohet me botën e fëmijës apo Betit , koketës që e interpreton me klas në të gjitha drejtimet, duke na dhenë një karakter te besueshëm të vejushës që kërkon të përfitojë nga vjehrra, por qe dhe kalon nga nje gjendje emocionale tek tjetra brenda pak sekondash, dhe kjo nuk është e lehtë te realizohet dhe tregon klason e aktores.

Mësuesja e muzikës tek “Lulekuqet mbi mure” është një tjetër personazh qe Pavlina Mani e realizon mjaft mirë duke na dhenë një model interpretimi real në një film ku femrat janë pak të pranishme .”Radiostacioni,” mendoj se perben jë nga kulmet e interpretimit të Pavlina Manit në kinematografi .Mirjam Morina është personazh jo i lehtë dhe me mjaft hapesire në film, intelektualja që ka shijuar jetën mondane ,pushtimet dhe i duhet të jetojnë permbysjen e rregjimit bashkë me pasigurine profesionale. Interpretim i planit dramatik planit dramatik dhe psikologjik; karakterizohet nga një lojë që gërsheton çastet e qeta, rrëfimtare e të shtrira me ato shpërthyese, të ngjeshura dhe emocionale.Mirjan Morina e Pavlina Manit, flet dhe me veprime, me mimikën e fytyrës, me lëvizjet reale në ambjente krejtësisht të ndryshme brenda nje filmi.
Komendine” PasVdekjes” e kemi parë të vënë në skënë nga shumë trupa tetore, profeioniste, amatore apo studentësh.Por në filmin e Kujtim Cashkut kemi nje Lulushe të jashtëzakonshme që e ben të tille interpetimi i sakte e virtuoz i Pavlina Manit.Lulushja e Pavlina Manit është dhe lozonjare e delikate por dhe shperthyese dhe e vendosur, e frikësuar por dhe e gëzuar , e prerë por dhe tërhequr, dhe kjo bën që kur përmendet ky personazh, pavarësisht se janë të shumta aktoret që e kanë luajtur,ai personifikohet me interpretimine Pavlina Manit që ja ka dalë mrekullisht të jetë mbi të gjitha.

Duke vazhduar me kinematografinë, pasi për teatrin do shkruj më poshtë, Nafija tek “Rruga e Lirise” na jep intelektualen tipike te kohes, me idealet e saj perparimtare, mosbesuese tek lufta partizane dhe që me shumë se me fjalët e tekstit flet më lëvizjet e interpretimin e aktores,me mimikën e fytyrës, me plastike ,veprimet e artikulimet e natyrshme në situatat ku merr pjesë.
Pavlina Mani do na shfaqet mrekullisht ne planin komik ne interpetimet tek” Dy herë mat, “Tela per violinë apo “Stolat ne park”, ku rolet e Luizës, Marikës dhe Antigonit nuk kanë ngjashmëri me njëri-tjetrin dhe pse është e njëjta aktore.Dhë në këto interpretime shfaqet saktësia në interpretim, duke na dhenë karaktere të plota dhe të realizuara mjaft mirë, duke përdorur dhe plastikën dhe ndryshimet emocionale brenda rolit .

Një personazh i realizuar mjeshtërisht, i prekshëm për realitetin e kohës kur u be filmi ‘Në prag të jetës ‘, Ermijoni i Pavlina Manit nuk lë asnjë boshllek në paraqitjen e këtij karakteri.
Kristina tek “Fletë të Bardha” dhe pse duket si ngjashmëri me Ermionin, nisur dhe nga prania e disa aktorëve të njëjtë edhe si personazhe,është një figurë më komplekse, dhe e realizuar në çdo element , një personazh tërësisht dramatik që interpretohet mjeshtërisht dhe tregon aftësinë e talentin e mrekullueshëm te Pavlina Manit në realizimin e çdo personazhi, karakteri e figure artistike , si një artiste model e shumëplanëshe.Padyshim, një ndër interpretimet kulmore të Pavlina Manit në Kinematografi është Vera tek “Bolero”, interpretim ky i vlerësur maksimalisht ne Festivalin e Sent Etien , si aktorja me e mirë e eventit në vitin 1997. Vera është një realizim për të cilin juritë e huaja dhe prefesioniste e vlerësuan Pavlina Manin, dhe padyshim një interpretim model,ndër me të arrirët në te gjithë kinamtografine shqiptare.

Tek “Njerez dhe fate”,interpretimi i Pavlina Manit në 10 episodet e para të filmit televiziv, është më i spikaturi, më i ploti dhe më i vështiri në atë film.Ndryshimet emocionale të menjhershme në situatat e filmit, karakteri kompleks personazhit , e bën atë të papërsëritshëm dhe imponues .
Mrekullia e interpretimit të Pavlina Manit është padyshim më e dukshme në teatrin Kombëtar ku dhe punoi për tre dekada.Interpretimet e saj kanë lënë gjurmë të pashlyeshme tek spektatorët, por dhe janë vlerësuar nga kritika shpesh skpetike e kohës. Them skeptike pasi Pavlina Manit nuk ju dha ai vend që meritonte në vlerësime dhe kjo për shkak se ishte bashkëshortja e të madhit Piro Mani dhe shkëlqimi i tij errësonte shikimin e kritikëve dritëshkurtër që duke mos ja dalë t’i bënin ballë asaj që bënte Pirro si artist,linin disi në heshtje Pavlinën ndonëse ajo meritonte shumë e shumë vlerësime.

Pavlina me talentin e saj arriti t’u tregojë edhe këtyre meskinëve se të qenurit bashkëshorte e nje rregjizori të madh është obligim shumëplanësh e jo perfitim.Kjo duket ne rolet e interpretuara prej saj ne dramat me rregji të Pirros si Olivia e paparritshme tek “Nata e 12”,Madalena tek “Epok aPara gjyqit”, Nafija tek “Shënomëni dhe mua “etj.
Ndër rolet e interpretuara si përherë mjeshtrisht ne teatër kemi të planit komik dhe dramatic si Liria tek “Pallati 176”, Tushja tek “Hijet e Natës”, Matilda tek “Vizita e damës plakë”, Ledi Milford tek “Luiza Miler”,Kizi tek “8 persona plus”,mjekja tek “Ne katin e dyte është parajsa” , Nerta tek “Pas provimit te fundit”, Dafina tek” Lumi i vdekur”, Vjollca tek” Doktor Aleksi”Dava tek” Diell mbi Kaster”,Yllka tek “Ata qe duhen”,Margarita tek” Rikardi i III” etj,. role këto aspak të ngjashëm me njëri –tjetrin , dhe aspak të lëhta,por që Pavlina Mani ja doli t’i interpretonte shkëlqyer , madje dhe ato që ishin role me dublim, pra dy aktore me te njejtin rol, dhe qe Pavlina ia doli falë punës e talentit të saj të ishte triumfuese edhe ne garën e drejtpërdrejtë brenda llojit.

Inteligjente si aktore dhe me intuitë krijuese, Pavlina Mani iu imponohej spektatorëve përmes talentit të vetë. Kush ka ndjekur komedinë “Pallati 176” të Adelina Balashit ka menduar se përpara ka pasur Lirinë (e komedisë) dhe jo Pavlinën. E tërë loja aktoreske e Pavlinës është një plastikë e shkëlqyer karakteriale. Ndërsa e ndjek teksa luan në skenë, ndjen së brëndshmi dhimbje për këtë nënë, por të vjen edhe të qeshësh! Dhimbje që të bën të qeshësh!
Olivia te “Nata e dymbëdhjetë” e Shekspirit. E tjetërsuar në skenë, e futur në lëkurën e rolit, aktorja shndërrohet gjatë atyre dy orë shfaqje në një tjetër “njëri”!
Ajo shkëlqen në rolin e Ledi Milfordit tek” Luiza Miler “(Intrige dhe dashuri), duke e detyruar sallën të pushtohet nga duartrokitjet e stuhishme. Ajo krijoi figura të spikatura, sikundër edhe karaktere në të gjitha rolet që luajti, si në veprat skenike “Romeo e Zhuljeta”, “Vizita e inspektorit”, “Rikardi i tretë”, “Armiku i popullit” e të tjerë.

Talenti i Pavlina Manit ishte shumëplanësh. Serioze në shumicën e roleve, por edhe komike në mjaft të tjera, ajo i ka pas dërguar shikuesit njëriun që të bën të qash dhe, në rastin tjetër, njëriun që të bën të qeshësh.Kujtojme Kizin tek” 8 persona plus” por dhe Ana Andrejevnen tek” Revizori” i Gogolit, ku interpretimi i saj eshte i shkelqyer.

Siç e ka vënë në dukje edhe kritika e kohës, Pavlina jo thjesht interpreton, por edhe komunikon drejtpërdrejt me spektatorin përmes magjisë së fjalës, të mimikës, të lëvizjeve etj. Kësisoj, ajo ta sjellë përpara njëriun që luan. Ta sjellë të besueshëm, siç ti do të doje të ishte. Siç ti do të mund të besoje se ishte. Siç ti do të kishe pas rast të takoje një të tillë në jetë. Ndiq pjesët e telenovelës së parë shqiptare “Njërëz dhe fate” të TV Publik Shqiptar dhe do të bindesh, që kjo aktore do të të vijë jo si artiste që luan rol, por si një nënë e vërtetë që vuan. Dhe ti mbërthehesh nga ndjenja të fuqishme, së brendshme çliron emocione dhe, krejt natyrshëm e befas, përlotesh e të vjen të qash. Ja, kjo është forca shprehëse e kësaj artisteje të madhe, që mjerisht iu shkëput shumë shpejt skenës dhe shesheve të xhirimit.

Interpretimi i saj në çastet kulmore mbërrin tek dimensioni i sublimes dhe të madhërishmes. Duket si një lumë i rrëmbyeshëm, si një ujëvarë që thyhet shkëmbinjve, dhe copëtohet duke krijuar një ylber ngjyrash: shpirtin njerëzor.

Më një një zë të plotë e kumbues, shumëngjyrësh e që të ngel në mendje , me interpretimet e shumta të saj duke sjellë një galeri tipash, që ndryshojnë sipas kohës, vendit, shtresimeve sociale, ngarkesës së tyre psikologjike dhe temperamentit,Pavlina Mani është një aktore e papërsëritshme, që të imponohet me personalitetin e vet, me figurën gati të mitizuar nëpër role të shumtë, tejet serioze edhe dinjitoze, një imazh që të imponon respekt dhe të fal kënaqësi të mëdha.

Duke menduar se kemi shkruar shumë pak për këtë aktore të madhe brilante që na ka dhuruar kënaqësi të shumta , i urojme asaj dhe shumë e shumë vite jetë pasi dhe pse larg Shqipërisë ajo ka arritur majën që synon një artist duke u bërë pjesë e gjerdanit të artë të artistëve shqiptarë të skenës dhe ekranit , duke qenë një margaritar që ndriçon fuqishëm në të.

Gëzuar ditëlindjen Pavlina Mani! Mbetesh yll i artit shqiptar !Faleminderit për gjithçka që ke dhuruar ne skene,ekran e mikrofon!

Presidentit Macron Bashkon Thaçin me Vuçiç

November 13, 2019 by dgreca

-Në Paris, me ndërmjetësim të Presidentit Macron, Presidenti i Kosovës Thaçi takohet me Presidentin e Serbisë Vuçiç/

-Kosova është e gatshme të vazhdojë dialogun me Serbinë, në kërkim të një marrëveshjeje për paqe, e cila do të sjellë njohje reciproke dhe anëtarësim në Kombet e Bashkuara, duke i hapur kështu rrugë zhvillimit në Kosovë dhe integrimit në NATO dhe Bashkim Evropian/

PARIS, 12 Nëntor 2019-Gazeta DIELLI/ Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, në një takim të ndërmjetësuar nga Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, ka takuar sot edhe Presidentin e Serbisë, Aleksander Vuçiç.

Presidenti Thaçi në këtë takim ka konfirmuar se Kosova është e gatshme të vazhdojë dialogun me Serbinë, në kërkim të një marrëveshjeje për paqe, e cila do të sjellë njohje reciproke dhe anëtarësim në Kombet e Bashkuara, duke i hapur kështu rrugë zhvillimit në Kosovë dhe integrimit në NATO dhe Bashkim Evropian.

Njoftimin nga takimi në Paris e dërgoi sot Presidenca e Kosovës.

Ndërsa dje Presidenca e Kosovës dërgoi këtë njoftim:

PRESIDENTI THAÇI TAKON PRESIDENTIN MACRON: KOSOVA ËSHTË E GATSHME PËR MARRËVESHJE TË PAQES

Paris, 11 Nëntor – Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, ka pasur një takim bilateral me Presidentin e Republikës së Francës, Emmanuel Macron, me të cilin ka biseduar për dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, si dhe për perspektivën euroatlantike të Kosovës dhe rajonit të Ballkanit Perëndimor.

Presidenti Thaçi u shpreh se Kosova është e vullnetshme dhe e gatshme për marrëveshje paqësore me Serbinë.

“Jemi të gatshëm të vazhdojmë dialogun me Serbinë dhe të arrijmë një marrëveshje paqësore përfundimtare, që do të sjellë njohje të ndërsjellë dhe anëtarësim në Kombet e Bashkuara”, është shprehur presidenti Thaçi në takim me presidentin Macron.

“Kjo do të thotë rrumbullakim i konsolidimit ndërkombëtar të Kosovës”, ka thënë presidenti Thaçi, duke shtuar se “kjo do t’i hapë rrugë investimeve nga jashtë”.

“Kjo do të thotë zhvillim për Kosovën. Kjo do të thotë më shumë mundësi për prosperitet, për jetë më të mirë, për të gjithë qytetarët e Kosovës”.

Presidenti Thaçi në takim me presidentin Macron ka folur edhe për perspektivën euroatlantike të Kosovës.

“Kosova ka vetëm një synim: anëtarësimin në NATO dhe BE. Asgjë nuk na lëkund nga ky synim dhe asgjë nuk na lëkund nga kjo rrugë”, ka thënë presidenti Thaçi.

Presidenti Macron ka shprehur përkrahjen e tij për paqe të qëndrueshme dhe zhvillim në Kosovë dhe në tërë rajonin tonë.

Presidenti Thaçi e ka falënderuar presidentin Macron për përkrahjen e tij për Kosovën dhe tërë Ballkanin Perëndimor. /b.j/

ABIDIN KRASNIQI: JU TREGOJ PSE DHE SI E PËRKTHEVA LAHUTËN

November 13, 2019 by dgreca

– Abidin Krasniqi: Lahuta është po aq një kryevepër letrare sa një dokument historik mbi ngjarjet që çuan në krijimin e shtetit të Shqiptar

– Lahuta e Malcis e At Gjergj Fishtës më mahniti…Megjithëse nëna ime është frënge, babai im u mësoi gjuhë shqipe fëmijëve të tij. Kështu që, si adoleshent, unë flisja më mirë shqip se frëngjisht!

Bisedë me përkthyesin e “Lahutës së Malcis” në frëngjisht z. Abidin Krasniqi/

Bisedoi: KEZE KOZETA ZYLO/

Z. Abidin Krasniqi dhe pse i lindur dhe rritur në Paris e flet shqipen rrjedhshëm dhe është një histori suksesi. Përkthimi në frëngjisht i veprës Kombëtare “Lahuta e Malcís” shkruar nga Poeti i Kombit Padre Gjergj Fishta ka qenë domosdoshmëri per t’i njohur kryeveprat e letërsisë sonë dhe në botë.

Ju jeni lindur dhe rritur ne Paris si e keni mesuar kaq bukur gjuhën shqipe ?

Unë mbaj gjuhën shqipe prej babait tim. Jam djali i Sefo Bejta Krasniqit, ai ishte aktor dhe regjisor në Kosovë. Pas disa vjet studime në Zagreb, babai luajti dhe vuri në skenë disa shfaqje teatrore, por pati probleme me autoritetet jugosllave. Ai u detyrua të largohej nga Kosova në 1979. Në Perëndim ai nuk e kishte njohjen e pritshme, kështu që ai punoi si reklamues, piktor dhe të tjera. Megjithëse nëna ime është frënge, babai im u mësoi gjuhë shqipe fëmijëve të tij. Kështu që, si adoleshent, unë flisja më mirë shqip se frëngjisht !

Cila është jeta dhe familja juaj në Paris?

Jeta jonë nuk ishte e lehtë, si materiale ashtu edhe njerëzore. Një pjesë të fëmijërisë e kalova në jug të Francës, më pas familja ime shkoi në Paris, sepse me ardhjen e kompjuterave dhe teknologjive të reja, babai im nuk mund të gjente më punë në reklama. Në Paris, babai im pikturonte, nëna ime i shiste veprat e tij, shpesh me vështirësi. Që nga ajo kohë, unë ndoqa studime të palidhura me gjuhën ose me letërsinë shqipe. Kam udhëtuar shumë, pastaj kam studiuar sociologjinë në Universitetin Paris VIII deri në nivelin Master. Kam punuar në administatën e të njëjtit universitet deri në vitin 2016. Edhe sot e kësaj dite kam pak kontakte me diasporën shqiptare në Francë.

E vizitoni shpesh Kosovën?

Im atë nuk kishte, de fakto, të drejtën të kthehej në Kosovë sepse ai ishte refugjat, dhe nuk e di pse ishte njohur si ‘apatrid’, d-m-th pa shtetësi. Pas luftës së viteve 1998-1999, ne mund të ishim kthyer, të paktën për të vizituar Kosovën. Por në atë kohë, ishte babai im që nuk donte të kthehej më… Pastaj prindërit e mi u ndanë. Kam udhëtuar shumë nëpër botë, por më është dashur të largohem nga Shqiptarët. Psikologjikisht, si shumë fëmijë të emigrantëve, unë vuaja nga mungesa e pikave të orientimit. Vetë identiteti im ishte i pasigurt, isha francez dhe shqiptar, por edhe as francez, as shqiptar. Shkova për herë të par në Kosovë në të njëjtën kohë kur fillova përkthimin e Lahutës së Malcís, në fillim të vitit 2017. Atë kohë i kisha kaluar 30 vjet, ndihesha më e sigurt. E dija kush isha tani.

Kur dëgjuat për herë të parë për Poetin e Kombit At Gjergj Fishtën?

Babai im kishte shumë libra. Ai ishte i interesuar për shqiptarët, por edhe për historinë, fetë, mitologjinë, zakonet dhe traditat e shumë popujve të tjerë. Në mes të gjithë këtyre librave, unë e kisha vërejtur herët Lahutën. Kur e lexova për herë të parë, isha 14 vjeç. Megjithëse nuk e kuptojsha atëherë, siç e kuptoj sot, epika e Gjergj Fishtës më mahniti. Bota heroike e maleve shqiptare më bëri të ëndërroja. Por kam qenë i vetëdijshëm që kjo botë nuk ekziston më, kështu që kam kërkuar prej vitesh popuj që jetojnë në mënyre tradicionale (në Afganistan, Iran, Azinë Qendrore, Himalaje, Indi, Bolivi ose Peru…). Kam udhëtuar në kërkim të shoqërive që kishin ruajtur zakonet dhe traditat e tyre, besimet dhe këngët e tyre.

Çfarë ju frymëzoi më shumë dhe cilat janë mbresat tuaja kur lexuat per jetën dhe veprën e At Gjergj Fishtës?

Për mua Lahuta është po aq një kryevepër letrare sa një dokument historik mbi ngjarjet që çuan në krijimin e shtetit të Shqipërisë dhe në njohjen ndërkombëtare të tij. Ishte thelbësore për mua që lexuesit frëngjisht të njohin këtë kryevepër dhe këtë dokument. Prandaj është një përkthim që mund të përshkruhet si patriotik. Por ka edhe më shumë: Kam studiuar sociologjinë dhe antropologjinë dhe për mua ishte e rëndësishme që në Francë, ne ta njohim këto aspekte pak të njohura të kulturës sonë : legjendat, traditat, krijesat mitologjike, vlerat. Mjeshtëria absolute e gjuhës shqipe nga Gjergj Fishta, bukuria e tetërrokshit të tij, ngjashmëria e Lahutës me eposin e kreshnikëve që unë njoh mirë janë arsye që më kanë bindur së ky përkthim është i domosdoshëm. Më në fund, motivimi kryesor për këtë punë ka qenë universaliteti i Fishtës. Edhe pse ai ka qënë klerik katolik, poezia e tij u drejtohet muslimanëve dhe ortodoksëve, të gjith atyre që kan të përbashkët gjuhën shqipe. Në një botë që kërcënohet gjithnjë e më shumë nga përçarjet fetare, mesazhi i Fishtës duhet të dëgjohet, në Shqipëri, Kosovë, por edhe në Francë.

Cilat ishin vështiresitë gjatë procesit te përkthimit, çfare shembujsh keni ndjekur?

E fillova këtë përkthim duke i thënë vetes se nëse do të arrij të përktheja një këngë do të ishte tashmë shumë. Pas disa javësh, kisha përkthyer disa! Unë më pas e thellova punën, bleva disa fjalorë shqip (Kolgjini, Bashkimi, Gazulli, Elezi, FGJSSH…). Përveç kësaj, përkthimi i Robert Elsie-t më ndihmoi shumë. Natyrisht, nuk e kopjova, por më lejoi të bëj krahasime, për të parë se çfarë mund të kuptonte një shkencëtar si Elsie për këtë dhe atë fjalë, për këtë dhe atë varg.

Gjatë përkthimit a keni bërë bisedë imagjinare me At Gjergj Fishtën?

Siç thashë, nuk jam shkrimtar apo kritik letrar. Unë nuk kam aq shumë imagjinatë. Sidoqoftë, nuk kam ndalur të imagjinoj personazhin e Fishtës. Në çfarë kushtesh ai shkroi? Si e konceptoi ai besimin e tij katolik? Si e pa ai të ardhmen politike të popullit shqiptar? Si mendoi ai për pajtimin e traditës dhe modernitetit? Etj.

Me cilën shtëpi botuese në Francë keni marrëveshje?

Pata probleme për të gjetur një botues. Jo për shkak të cilësisë së punës së Fishtës, apo edhe për shkak të cilësisë së përkthimit tim. Jo. Por për shkak të gjendjes së tregut të librit në Francë. Çdo vit botohën mijëra tituj. Autorët e njohur shesin shumë, por shumica shesin më pak se 500 kopje. Shtëpitë botuese e kanë në mend këte gjendje përpara se të gjykojnë cilësitë letrare të një vepre. Unë botova përkthimin e Lahutës te L’Harmattan, një shtëpi që ekonomikisht më ofron kushte mjaft të dobëta, por njihet në Francë dhe ka një rrjet të mirë të librarive partnere.

Cilat janë disa nga opinionët intelektuale ne France për përkthimin tuaj te veprës së Gjergj Fishtës ?

Historianët dhe sociologët që njoh personalisht dhe që kanë lexuar librin më kanë uruar për punën që kanë bërë. Si specialistë, ata sidomos vunë re dhe vlerësuan shpjegimet e mia për tekstin e Lahutës (më shumë se 700 fusnota, një hyrje të gjatë, një indeks…). Për momentin, kam më pak reagime për cilësitë letrare të Lahuta. Libri po shitet mjaft mirë.

A mendoni se At Gjergj Fishta një dite do të studjohët në shkollat franceze ?

Unë mendoj se nuk e kuptoni sa pak lexohet dhe studiohet letërsia e huaj në Francë në ditët e sotit. Dhe për pak lexuesit e interesuar, oferta është shumë e gjerë. Çdo vit, qindra autorë anglisht, dhjetëra rusë, japonez, gjermanë, spanjollë, brazilianë ose italianë përkthehen në Francë. Edhe Ismail Kadare, shkrimtari shqiptar prej s’largu më i famshëm këtu, është relativisht i panjohur. Qëllimi im me këtë përkthim të Gjergj Fishta është të prek pak francezët kuriozë që janë të interesuar për zhanrin e poezisë epike, apo ata që duan të njohin më mirë popujt e Ballkanit dhe kulturën e tyre. Nëse arrij ta interesoj këtë pjesë të publikut, nëse arrij të siguroj që në media të flasim pak për shqiptarët, atëherë qëllimi im është arritur !

Cilat janë projektët tuaja ?

Unë mbaj në zemrën time një projekt që është shumë i dashur për mua : editimi (zgjedhja, krahasimi dhe pajisja me shpjegime), përkthimi frengjisht dhe botimi i një antologjie të këngëve epike shqiptare (kryesisht ciklin e Mujit dhe Halilit, por jo vetëm atë). Ky është një projekt kolosal që nuk jam i sigurt se do ta kapërcej. Ambicia ime është të botoj një antologji me dy ose tre vëllime. Dua t’i ofroj lexuesit (në fakt, akademikut, studiuesit dhe publikut të informuar) një sintezë të eposit tonë popullor.

Bisedoi Keze Kozeta Zylo

Autorja është shkrimtare, publiciste, mësuese dhe bashkëthemeluese e Shkollave Shqipe në New York “Alba Life” Ambasador i Kombit

12 Nëntor, 2019

New York

DR. ROVENA VATA: TE RIPROPOZOHET AT GJERGJ FISHTA KANDIDAT PER CMIMIN NOBEL

November 12, 2019 by dgreca

Ditëlindja e At Gjergj Fishtës duhet të jetë një festë kombëtare e shoqëruar gjithashtu me një çmim me emrin e Fishtës. Ky çmim për Fishtën të jetë çmimi i vetëm ndërkombëtar, që jep Shqipëria, pra të jetë NOBELI shqiptar.

– Kërkesë: Federatës Universale për Paqen Botërore, titullin “Ambasador i Paqes Universale”, pasi Fishta ishte edhe një promovues i paqes në botë-

Propozimet që studiuesja shqiptare Dr. Rovena Vata kërkoj nga U.S.A për të promovuar figurën dhe veprën e At Gjergj Fishtës. Ajo e përfundoi referimin e saj në Simpoziumin kuhstuar 148 Vjetorit të Lindjes së Fishtës me propozimet e mëposhtme:

Ajo çfarë dua të theksoj më shumë sot këtu nga toka amerikane, aleatja dhe mbështetësja jonë kryesore në çdo periudhë historike, është të theksoj se cili duhet të jetë roli i komunitetit shqiptar jashtë kufijve shqiptarë (pra diaspora), për të rehabilituar figurën dhe veprën e fishtajne dhe për ta ngritur në nivelin që meriton.

Së pari At Gjergj Fishta ka qenë kandidati i parë në letërsinë shqipe, për çmimin NOBEL në letërsi. Kështu që kërkojmë më zë të lartë rikthimin e çmimit NOBEL për At Gjergj Fishtën.

Së dyti ditëlindja e At Gjergj Fishtës duhet të jetë një festë kombëtare e shoqëruar gjithashtu me një çmim me emrin e Fishtës. Ky çmim për Fishtën të jetë çmimi i vetëm ndërkombëtar, që jep Shqipëria, pra të jetë NOBELI shqiptar.

Së treti një muaj para ditëlindjes së Fishtës, të quhet muaji fishtjan dhe të jetë shoqëruar me aktivitet, konkurse të të gjitha niveleve, ese, poezi, studime, etj.

Së katërti personaliteti i At Gjergj Fishtës të jetë edhe në prerjet e kartëmonedhave të reja, që po bëhen në shtetin shqiptar, pra Tirana zyrtare ta kenë në vëmendje për zbatim këtë kërkese thelbësore në lidhje me figurën e Fishtës.

Së pesti të kërkojmë hapjen e një pavijoni në Muzeun Historik Kombëtar kushtuar Gjergj Fishtës dhe veprës së tij madhore.

Së gjashti, t’i kërkojmë Federatës Universale për Paqen Botërore, titullin “Ambasador i Paqes Universale”, pasi Fishta ishte edhe një promovues i paqes në botë.

Së shtati, të krijohet një revistë shkencore dhe akademike, me një bord editorial të zgjedhur që kanë promovuar figurën e Fishtës, me emrin GJERGJ FISHTA. Kjo revistë të jetë ekuivalente me revistën e themeluar nga Ernest Koliqi në Itali, ku në 70% e numrave të kësaj reviste është promovuar figura dhe vepra e Fishtës.

Së teti, vepra e At Gjergj Fishtës duhet të jetë më e pranishme në plan programet e teksteve shkollore.

Dhe së fundi ndërtesat kulturore, të cilat janë në funksion të publikut të gjerë, të kenë emrin e Gjergj Fishtës, si universitet, biblioteka, shkolla, qendra kulturore etj.