dgreca – Dielli

Kosovo Opposition and EU Undermine Serbia-Kosovo Washington Deal

September 23, 2020 by dgreca

As opposition leaders voice scepticism about the Washington agreements between Serbia and Kosovo, the EU has claimed it is already dealing with some of the key topics that the US agreements address.

By Xhorxhina Bami*-One day after former prime minister Albin Kurti voiced deep doubts about the economic normalisation deal with Serbia, signed in Washington under US President Donald Trump’s auspices on September 4, the EU has also undermined its significance. Kosovo politicians remain divided on the separate agreements that the two countries signed with the US – which do not specify when they should enter into force, or whether they require ratification by their national parliaments, although domestic laws in both countries say they should be.

After the EU initially adopted a restrained attitude to the US-brokered agreements, on Wednesday, Ana Pisonero, EU Spokesperson for International Partnerships, Neighborhoods and Enlargement, told Radio Free Europe that the EU was already realising key items in the Washington deal.

“The EU has provided technical assistance to the entire Peace Highway”, she said, referencing the planned US-funded motorway connecting Nis in Serbia and Kosovo’s capital, Pristina. It had “already approved investments for the first sections of the highway in Serbia and Kosovo”, she added.

On September 15, the US International Development Finance Corporation, DFC, and the US Export-Import Bank, EXIM, signed Letters of Intent with Serbia and Kosovo on building the new motorway.

Kosovo opposition parties have meanwhile dubbed the US-brokered agreements non-implementable.

In an interview for Kosovo TV channel KTV on Tuesday, Albin Kurti, former prime minister and now the leader of the main opposition Vetevendosje party, called the Washington deal a “messy agreement”, saying it had far too many things written on only “a page-and-a-half”.

Kurti said parts of the agreement could not be implemented at all, citing as one example the air links that Kosovo and Serbia agreed to reestablish with the assistance of the US.

“How can an airline work when Kosovo citizens cannot use their IDs to get to Serbia but must get a form on the border that says they lost their IDs,” he asked, referring to the fact that Serbia does not recognise Kosovo or Kosovo-issued documents. In order for Kosovo citizens to enter Serbia from Kosovo, they must obtain a document issued by Serbian authorities at the non-recognised border.

Another hot issue between Kosovo and Serbia is the implementation by Kosovo of a semi-autonomous Association of Serb-majority Municipalities, which was agreed back in 2013 in Brussels. Kosovo is still trying to duck this sensitive pledge.

After a meeting of the Kosovo parliamentary leadership on Tuesday, Parliament Speaker Vjosa Osmani reiterated that the creation of such an association “with executive competencies is a risk for Kosovo”, saying that the parties who signed the agreement to create it in 2013 should have “understood this along the way”, along with people like her who have “opposed it since the beginning”.

Osmani referred to words of Kosovo President Hashim Thaci, who previously called the 2013 agreement “an investment in the European future of our children” but is now firmly against setting up the association.

On September 16, Thaci urged parliament to pass a resolution banning the government from discussing such topics as the association of Serb-majority municipalities – calling such discussions a “grave and dangerous mistake”.

The leader of the governing Democratic League of Kosovo, LDK, Isa Mustafa, however, reminded Thaci the next day that he had signed the 2013 agreement himself.

Amid various disputes on external politics, Kosovo risks tumbling into another internal political crisis, with the LDK threatening to break up the current fragile coalition if its junior governing partner, the Alliance for the Future of Kosovo, AAK, conditions its continued support on its leader, Ramush Haradinaj, succeeding Thaci as President when his mandate ends in April 2021. Thaci has pledged to end his political career at that point.

Meanwhile, Vetevendosje is pushing hard for new elections. Kurti – who was ousted as PM after a brief term in March – told TV channel KTV that Vetevendosje “will do everything possible to get 50 per cent of the votes together with Vjosa Osmani”, who has been dismissed from the LDK leadership after repeatedly opposing party policy.

“Of course we are ready to cooperate to overthrow the government,” he added. “There have been contacts between parliamentary groups,” he continued, claiming that the only issue for Vetevendosje was which party to form a coalition with.(* BIRN)

Albanian Leader in Montenegro Wants Minorities in Government

September 23, 2020 by dgreca

Nik Gjeloshaj tells BIRN that Montenegro’s national minorities can fight for their goals better inside the government, signaling an end to years of cooperation with the once-ruling Democratic Party of Socialists…*

Parties representing Montenegro’s national minorities must be part of the new government as the best way of protecting their national interests following a watershed August election, a prominent ethnic Albanian leader in the country has told BIRN.

In a boost to the three main political blocs working to form a new government, Nik Gjeloshaj, leader of the ethnic Albanian coalition The Time is Now said Albanians were ready to join the negotiations that would, if successful, confine the Democratic Party of Socialists, DPS, to the opposition benches for the first time in three decades.

“I think that only through participation in government and state institutions, where important things are decided, Albanians can prevent bad decisions and so we as Albanian representatives can contribute to improving them,” Gjeloshaj, 41, said in an interview with BIRN.

Leaders of the three main blocs that together hold 41 of parliament’s 81 seats after the August 30 election has called on Montenegro’s national minorities to join them. Some, however, are wary given that the largest bloc, For the Future of Montenegro, contains strongly pro-Serbian and pro-Russian nationalist figures who previously opposed Montenegro’s break from its state union with Serbia in 2006.

Montenegro’s ethnic Albanians, in particular, have little desire to be drawn back into Serbia’s orbit two decades after NATO went to war to halt a wave of ethnic cleansing and killings by Serbian security forces in predominantly ethnic Albanian Kosovo, then a southern province of Serbia but since 2008 an independent state.

Gjeloshaj said some members of For the Future of Montenegro would have to work hard to gain the confidence of Montenegro’s national minorities. “Deeds are important to us, not just words,” he said.

“Especially when talking about politics, which is a delicate area, and the future of the one nation we represent.”

“Possible negotiations will show whether the invitation of the new majority was of a formal nature or whether they are ready to accept our demands, which are in line with democratic standards and international conventions.”

“Our coalition negotiating platform will contain basic program principles that represent the principles of Albanian national parties,” Gjeloshaj added.

“If we reach an agreement about our program principles, for their implementation we must have representatives in state institutions. But above all, the principles are the priority.”

Minorities ready to abandon DPS

The Time is Now and Unanimously, both ethnic Albanian coalitions, hold one seat each in parliament. A mathematics teacher by trade, Gjeloshaj became a local political star in March 2019 when he was elected the first mayor of the restored municipality of Tuzi, his native town near the border with Albania. Tuzi once enjoyed the status of a municipality but lost it in 1957 when Montenegro was part of the federal Yugoslavia.

Administered as an outlying district of the capital, Podgorica, Tuzi’s 3,000 inhabitants long wanted to run their own affairs again. After much pressure, the government restored Tuzi’s municipal status in 2018.

The three main opposition blocs negotiating to form the government have pledged to honor Montenegro’s international commitments, such as membership of NATO, and to keep the country on the path to membership of the European Union, goals that are strongly supported by the ethnic Albanian minority. They have also given assurances that Montenegro will not reverse its recognition of Kosovo as an independent.

Gjeloshaj’s call for cooperation follows that of the party representing the Bosniak minority with three seats in parliament. Other ethnic Albanian representatives have also said they are open to negotiations.

Montenegro is a multi-ethnic state unusual in the Balkans in having no overwhelmingly dominant community. Some 45 percent of the country’s 650,000 people identify as Montenegrin, 29 percent as Serb, 4.9 percent as Albanian and 8.6 percent as Bosniak.

For years, Bosniaks and Albanians in parliament allied with the DPS in government.

At the end of last year, Andrija Mandic, a prominent Serb leader in For the Future of Montenegro, accused minority parties of complicity in what he said were state policies against Serbs under the DPS and its leader, President Milo Djukanovic.

The remark came at a moment of great controversy, with minority parties voting with the DPS in passing a law on religious freedom that Serbs and the Serbian Orthodox Church say is designed to strip the Church of its property, triggering months of street protests that rocked the government. After the election, Mandic called on minority parties to join the new majority in parliament.

With the DPS calling on them to join the opposition, Gjeloshaj said Albanian parties would decide their own political path.

“We continue to fully share foreign policy goals with the DPS and to care for Montenegro’s path,” he said, “but we believe that we can fight better and stronger around our program goals within the executive branch.”

He stressed that Albanian parties retained the strong support of neighboring Albania, Kosovo and “strategic partner” US.

“What needs to be emphasized is that everyone is responsible for their decisions and it is very important to us that our decisions are compatible with the views of strategic partners,” he said.

“We have great cooperation with Kosovo and Albania representatives, and it will get better every day. We do not interfere in their decisions for which they take responsibility, and so far they have not interfered in our decisions, for which we take responsibility.”

Caption: Leaders of Albanian coalition The time is now.Photo:Albanian Alternative.

Cortezai BIRN-Samir Kajosevic

Dielli-Sport- MERKATO KUQEZI

September 23, 2020 by dgreca

Kleidi Bare tek Espanjol- Sadiku shkon në Turqi, Cikalleshi ndërron ekip, Kumbulla tek Roma, Trashi në Kwait, Armando Broja në Hollandë, Ardian Ismajli në Itali, Myrto Uzuni Hungari, Ferencvaros…

Përgatiti: Albano Kolonjari-Dielli

Keidi Bare. (Spanjë. Espanjol)

Mesfushori kuqezi nënshkroi një kontratë katër vjecare më ekipin Espanjol. Bare ishte pjesë e ekipit Málaga në Ligën e Dytë të Spanjës, ku për dy sezone zhvilloi 48 ndeshje dhe shënoi një gol. Espanjol këtë sezon do të luajë në Ligën e dytë por synon të kthehet në elitën e futbollit spanjoll. Mësohet se Málaga ka përfituar rreth 2 milion euro nga shitja e Bares tek Espanjol. Sipas transfermarket vlera e mesfushorit Keidi Bare është 1.9 Milion Euro. Me kombëtaren e Shqipërisë Bare ka luajtur tetë ndeshje dhe ka shënuar dy gola.

Armando Sadiku (Turqi)

Gjatë sezonit 2019-2020, sulmuesi i njohur i Kombetares Shqiptare, luajti per ekipn e Malaga në Spanjë, në divisionin e dytë. Në 36 ndeshje shënoi 13 gola. Këtë sezon do të luajë në Turqi me ekipin BB Erzurumspor, të qytetit Erzurum . Sezonin e kaluar skuadra e BB Erzurumspor u rendit në vendin e dytë në TFF Ligë, që është liga e dytë në Turqi dhe ketë sezon do të luajë në Ligën e parë. Sadiku firmosi 9 shator 2020, një kontratë dy vjecare me klubin turk. Vlera e Sadikut sipas transfer markt është $715Th, Armando Sadiku me ekipin Kombëtar ka zhvilluar 38 ndeshje dhe ka shënuar 12 gola.

Sokol Cikalleshi. (Turqi, Konyaspor Kulübü)

Sezonin e kaluar sulmuesi kuqezi luajti në Ligën e Dytë turke me Akhisar Belediye Gençlik. Me këtë skuadër Cikalleshi luajti 39 ndeshje dhe shënoi 9-të gola. Këtë sezon Cikalleshi do të luajë sërish në Turqi, por këtë herë me skuadrën Konyaspor Kulübü që militon në Ligën e Parë turke. Vlera e Cikalleshit, sipas tranfer market është $770Th. Sulmuesi kuqezi ka lidhur një kontratë me Konyaspor Kulübü deri meë 30 qershor të vitit 2022. Me ekipin Kombëtar Cikalleshi ka zhvilluar 36 ndeshje dhe ka shënuar 7-të gola. Pak ditë më parë Cikalleshi zbriti në fushën e lojës për herë të parë me skuadrën e re po pa arritur të shënojë.

Marash Kumbulla. (Itali. Roma)

Mbrojtësi i Kombëtares Marash Kumbulla, realizoi suprizën e merkatos. I kërkuar nga Lazio dhe Inter, Kumbulla firmosi një kontratë huazimi me Romën për dy vite. “Romakët” kanë të drejtën e blerjes së kartonit, dhe për këtë duhet të derdhin në arkat e Veronës 30 milion euro. Me Hellas Verona, Kumbulla luajti dy sezone dhe shënoi një gol. Me Kombëtaren e Shqipërisë Kumbulla numëron 6-të ndeshje zyrtare. Pritet që Kumbulla ndeshjen e parë zyrtare me fanellën e Romës ta bëjë gjatë takimit Roma-Juventus. Sipas transfermarket vlera e 29.7 milion euro.

Lorenc Trashi Kuwait (Qadsia Sport Club)

Pas gjatë sezonesh me Partizanin 192 ndeshjeve dhe 12 golave të shënura mbrojtësi i Kombëtares Lorenc Trashi, do të luajë në Kuwait më ekipin Qadsia Sport Club. Trashi ka nënshkruar një kontratë katër vjecare me këtë klub. Me ekipin Kombëtar Trashi ka luajtur tre ndeshje dhe shënuar një gol. Sipas transfermarket vlera e Trashit është 495 Th.

Armando Broja. (Holland Vitesse)

Dy ndeshje një gol me skuadrën hollandeze të Vitesse. Sulmuesi i Kombëtares Shqiptare Armando Broja, është në pronësi të klubit të njohur anglez Chelsi, por është transferuar tek Vitesse në formë huazimi në mënyrë që sulmuesi të ketë më shumë hapsira për të luajtur. Armando Broja shihet si e ardhmja e sulmit kuqezi. Ai realizoi debutimin me ekipin Kombëtar në ndeshjen me Lituaninë. Sipas transfermarket vlera e 19 vjecarit është 1.1 milion euro.

Ardian Ismajli( Itali, Spezia)

Pas katër sezonesh me Hajduk Split, me 84 ndeshje dhe dy gola të realizuara,Ardian Ismajli do të luajë këtë sezon me skuadrën Spezia në Seria A. Spezia sezonin e kalur zuri vendin e tretë në Seria B dhe pas ndeshjeve playoff fitoi të drejtën për të luajtur në Seria A. Për të përforcuar mbrojtjen, italianët afruan në merkato qëndërmbrojtësin e Kombëtares Shqiptare. Ismajli ka luajtur 11 ndeshje me kuqezinjtë. Vlera e tij në merkato është 1.05 milion euro. Kontrata me Spezia është tre vjecare dhe skadon në qershorin e vitit 2023.

Myrto Uzuni Hungari, Ferencvaros.

Pas dy sezonesh me Lokomotivën e Zagrebit në Kroaci, me 59 ndeshje dhe 16 gola të realizuar, mesfushori kuqezi Myrto Uzuni do të luajë në kampionatin hungarez me Ferencvaros. 25 vjecari ka një vlerë prej 1.98 milion euro. “Beratasi” ka luajtur tetë ndeshje më Kombëtaren kuqezi. Uzuni ka nënshkruar një kontratë që skadon në fundin e qershorit të vitit 2024.

Militantëve të të gjitha partive politike në Kosovë

September 23, 2020 by dgreca

Shkruan:Nue Oroshi- Militantizmi është një veti apo një shprehi e cila paraqitët tek partiakët të cilët e shohin në të shumtën e rasteve liderin e tyre partiak si idol.Ata krijojnë një lidhje të afërt shpirtërore me liderin e tyre sa që edhe kur ka të drejtë edhe kur gabon në të shumtën e rasteve i gjejnë njëqind e një mijë fakte të paqena për ta mbrojtur atë, dhe për ta ngarkuar partinë tjetër për ta sulmuar.Në Kosovë kemi dy lloje militantësh.Militantët verbal apo të pa paguar të cilët janë të shumtë dhe bëjnë zhurmë të madhe vetëm e vetëm që lideri i tyre të ketë të drejtë dhe militantët lëvizës të cilët shfrytzojnë interesat e pushtetit për tu pasuruar.Militantët verbal pavarësisht se si ndërrohen pushtetet, ata në të shumtën e rasteve nuk përfitojnë gjë prej këtij militantizmi por ju mjafton që njëherë në katër vjet ta shohin liderin e tyre dhe t´iu jap dorën dhe një buzëqeshje mashtruese në një fushatë elektorale sa për të marrë votën e tyre.Kurse militantët përfitues janë të tjerë.Ata janë si ushujza apo zvarraniku që ju afrohen çdo lloj pushteti që vjen,kryesore është që të përfitojnë tenderet dhe të jenë mirë me pushtetin.Të këta lloj militantësh nuk ka rëndësi se kush vjen në pushtet, por kryesore është që ata të mos i prishin interesat e tyre biznesore.Meqenëse të gjithë këta militant partiak gjinden kudo nëpër Kosovë si në fshatë si në lagje të qyteteteve dhe në të shumtën e rasteve edhe përplasën me njëri-tjetrin duke mbrojtur liderët e tyre partiak dhe duke harruar që kafet e mëngjesit i pijnë se bashku në shitorët e fshatit.Ata janë lindur dhe rritur se bashku.E nuk është e moralshme që ti ndajnë interesat partiake.

Për ata që nuk e dijnë dëshiroj t´iu jap një spjegim se si veprojnë partitë politike në Kosovë.Lideret politik të Kosovës ata ngacmohen me njëri-tjetrin vëtem në Parlament të Kosovës nëpër debate televizive,konferenca shtypi, apo në ndonjë kremte që gjuajnë me fjalë me njëri-tjetrin.Por kur të bjen muzgu i mbremjës dhe fillon të errësohet nata,ata skajeve të restorantëve të Prishtinës apo ndonjë qyteti tjetër bashkohen,hanë dhe pinë pije të shtrenjeta e meze të mira dhe ndajnë tenderet në shenjë ngadhënjimi.Të tillët i ke në të gjitha partitë politike të Kosovës.Ndërsa ju militantët partiak gjuheni në mbremje me fjalë me bashkëfshatarin e juaj që mund të ketë qëlluar që të ka ndihmuar gjatë tërë ditës kur e ke pasur nevojën që të është shkaktuar ndonjë defekt në makinat e punës bujqësore apo ka shpejtuar që të ndihmon në kohëra të vranëta kur mblidhen livadhet e kur shpejtohet që mos ti zënë shiu dhe ti prishë të tërat.Kështu që do të ishte e mirë që me bashkëfshatarët nëpër fshatra apo me bashkëqytetaret nëpër lagje të qytetete të shkoni mirë në mes vete pavarësisht dallimeve politike.

Këtu dëshiroj të potencoj një rast.Me rastin e mbajtjes së zgjedhjeve në Prizren në vitin 2009 –2010 sepse u mbajten tri runde të zgjedhjeve për kryetar komune, zgjedhje të rregullta plus dy balotazhe, në një fushatë zgjedhore ku ishim ndarë në dy grupime të mëdha politike në qytetin e Prizrenit në një anë ishin partitë shqiptare me kandidatin e tyre kurse në anën tjetër ishte PDK me partitë e minoriteteve me kandidatin e tyre.Zgjedhjet shkuan në balotazhë dhe kandidati i partive shqiptare për 200 vota doli me i votuari.Në atë rast pati një tronditje të Qeverisë qendrore që në këtë kohë po i kalonin vitet e mjaltit në qeverisje qëndrore PDK dhe LDK. Ne nga Prizreni që atëherë koalicionin tonë e quanim Koalicioni i Lidhjes së Prizrenit ku i patëm shkaktu një termet qeverisjes qendrore sepse PDK e humbi Jeruzalemin e saj siç e quanin ata vet dhe për disa orë ishte prishur koalicioni.Është e njohur deklarata e zanzibarit që këtë sihariq e kishte dhënë Hajredin Kuqi për prishjen e koalicionit qendror.Meqenëse të dyja partitë kishin lakmuar për të ruajtur pushtetin ishin ulur sërish në tavolinë Hashim Thaqi dhe Fatmir Sejdiu.

Njëri ishte kryeministër e tjetri president.Ata ranë dakort edhe me përkrahjen dhe miratimin e Eqrem Kryeziut atëherë nënkryetar i LDK-së dhe kryetar i degës së LDK-së në Prizren, që ti falin edhe për një mandat qeverisjeje Prizrenin PDK-së.Meqenëse ligjerisht nuk kishte mundësi sepse kandidati i koalicionit për Lidhjen e Prizrenit kishte fituar 200 vota më shumë, ata kërkuan që të mbahet balotazhi i dytë që nuk ka ndodhur asnjëherë në historinë e politikës.Kështu ai balotazh ishte tash vetëm një farsë sepse çdo gjë ishte kryer në tavolinë.

Ky ishte vetëm një shembull se si vepron politika jonë në Kosovë.Shembuj të tillë kemi mjaftë ku bëhen pazare politike dhë vështirsitë me të mëdha të partive tona politike për të krijuar një qeveri nuk është programi qeverisës e as orientimi ideologjik i partive politike.Vështirsitë më të mëdha janë tek ndarja e pushtetit që nënkupton edhe ndarjen e buxhetit të Kosovës.Prandaj në fund kam një këshillë miqësore për të gjithë ju militant të partive politike në Kosovë.Mos përplaseni në mes vete për liderët e tuaj partiak.Por shikoni nëpër fshat apo lagje të qytetetve se çka keni mangësi dhe bëhuni bashkë e kushtëzoni liderët partiak pavarsisht se të cilave partive politike janë se pa u bërë rregullimi i infrastrukturës në fshat apo lagje të qyteteve,pa u krijuar kushtet për punësimin e të rinjeve dhe të rejave, nuk do t´iu votojmë.

Militantizmi i tepruar edhe kur liderët e juaj politik e kanë gabim qonë në krijimin e kultit të liderit që nuk ekziston në botën demokratike perëndimore kurse në komunizëm quhet diktator.Kohërat e diktaturave dhe diktatorëve kanë përfunduar në trojet shqiptare prandaj kritikoni liderët tuaj politik kur e kanë gabim dhe mbroni ata kur kanë të drejtë.

Karakteri ne Lidership !

September 23, 2020 by dgreca

Shkruan:Iris HALILI*-

Sa here duam te sjellim nje shembull akti heroik, mendja na shkon tek mitet. Sa here duam te bejme percaktimin e liderit frymezues dhe realizues mendja serisht na shkon tek heronjte mitik. Ata mbeten te tille jo vetem per nga forca dhe bukuria trupore, por se pari per nga forca e karakterit qe u drejton trupin dhe mendjen. Heronjte mitik i bashkon nje tipar i perbashket: Forca e karakterit!

Cfare eshte karakteri ?

Origjinen e fjales karakter e gjejme tek Greqishtja e vjeter “kharassein” qe do te thote “te gdhendesh, te skalitesh”. Aristoteli do t’a konsideronte karakterin si nje proces qe lind se pari ne mendimet tona, me pas fillon e shfaqet ne veprimet tona deri sa kthehet ne hobi qe na drejton totalisht ne cdo hap qe hedhim. Edhe studimet moderne mbeshteten kryesisht tek Aristoteli dhe e shikojne karakterin si nje proces ne zhvillim te panderprere qe do ta quanim- te skaliturit e vetvetes, nje rrugetim “gdhendje dhe “skalitje” vlerash tek individi. Ne kete proces bashkohen dhe nderthuren emocionet, intelekti dhe morali. Cdo person eshte unik fillimisht per nga pamja dhe personaliteti i tij, por me se shumti ai pranohet apo refuzohet ne mjedisin social per nga karakteri qe zoteron, dhe kjo pasi te gjitha marredheniet njerezore perfundojne ne thelb ne marredhenie te karakterit. “Talenti eshte dhurate, por karakteri eshte zgjedhje” na keshillon John Maxwell.

Kur themi – ka karakter apo eshte me karakter, ne mendje na vijne te gjitha ato vlera qe e dallojne nje karakter te mire. Mes tyre rreshtojme: ndershmerine, besnikerine, mirenjohjen , kurajon per te thene e vepruar drejt, tolerancen, empatine, pergjegjesine, aresyen, respektin ndaj rregullave dhe respektimin e tyre, mendjen e hapur dhe pa komplekse, mos perdorimin e njerezve per perfitim personal, koherencen mes fjaleve dhe veprave, altruizmin, perkushtimin ne pune e dije, perkujdesjen pa interes, te mosberit keq askujt dhe ne asnje rrethane etj etj.

Cdo individ qe ka keto vlera eshte pa dyshim nje karakter i shkelqyer. Cdo karakter i shkelqyer mund te drejtoje shkelqyer veten dhe te tjeret rreth tij. Prandaj, mes gjithe tipareve te lidershipit, karakteri eshte dhe mbetet paresori. Sic theksonte John Mac Arthur:“Virtualisht, cdo tipar qe vertet e kualifikon nje person ne lidership eshte direkt i lidhur me karakterin” !

Lideri me karakter gezon besim total dhe imponon respekt !

Lidershipi eshte nje forme e shfaqjes se marredhenieve njerezore. Cdo forme e shfaqur dhe ushtruar lidershipi eshte nje forme e shfaqur dhe ushtruar karakteri. Kur duam, admirojme apo percmojme nje lider ne ne fakt me se shumti duam, admirojme apo percmojme ne thelb karakterin e tij. Kur ndjekesit fillojne te shikojne mangesi karakteri tek lideri ata natyrshem e braktisin ate se pari emocionalisht. Ketu fillon edhe shembja e marredhenies lider- ndjekes.

Lideri me karakter eshte nje nder dhuratat/sukseset me te rendesishme qe nje shoqeri mund te kete. Asnje lloj vlere, qofte kjo vlere personaliteti, intelekuale, inteligjente, fetare apo ushtarake nuk mund te kompensoje vleren e karakterit. Eshte kjo vlere qe i jep liderit me se shumti forcen e bindjes tek ndjekesit; e ben ate te besueshem dhe imponon respektin duke i mbajtur keshtu te dyja palet te lidhura fuqimisht. “Aftesite mund te cojne ne maje, por duhet karakteri qe te mbetesh aty”, nenvizonte John Wooden .

Lideri eshte ne prove karakteri qe nga casti qe ka vendosur te udheheqe deri ne castin qe ka vendosor te dorehiqet. Shekspiri na iluminon : “Vlera me e madhe e nje njeriu shfaqet kur ka ne dore te bej keq dhe nuk e ben”. Fatekeqesisht, jo rralle here historia e njerezimit ka ndeshur lidere qe fitoren e kane konsideruar personale dhe te gjitha aktet e mevonshme i kane mbeshtetur ne mbrojtje te pushtetit personal.

Lideri me Karakter eshte si Perseu !

Ashtu sikunder Perseu ne mitin Grek qe me inteligjence e strategji arriti t’i prese koken monstres Medusa e me pas ia coi ate pikerisht Athines qe i kish dhene fuqine dhe strategjine, lideri me karaker cdo fitore ja dedikon ndjekesve. Ai kthehet ne nje lider transformues qe synon fuqizimin e ndjekesve duke leshuar perdite e me shume pushtet personal!

Lideri me Karakter eshte si Sizifi !

Sizifi ne mitin Grek i kishte premtuar njerezimit heqjen e vdekjes. Perendite e Olimpit te inatosura per kete akt te Sizifit e denuan ate te mbaje pafundesisht nje gur te rende mbi shpine, gur qe do te duhet ta shpinte ne maje te malit; Fatekqesisht sapo e vendoste ne maje, guri binte dhe Sizifi duhej t’a ngarkonte serisht ne shpine e t’a ngjiste serisht ne maje ne ate rrugetim te veshtire qe ishte percaktuar te mos rreshtete kurre. Miti na sjell nje Sizif te paperkulur dhe ne vetmohim per te arritur premtimin e mbajtur njerezve. Ne arritje te misionit ai kishte besim se nje dite do te mund te bente realitet endrren, ndaj per gjate gjithe kohes ne shohim nje Sizif me shprese dhe nje Sizif ne veprim. Sikur thote Albert Camy: “Ne duhet t’a perfytyrojme Sizifin te lumtur ”. I lumtur, pasi edhe nese deshtoi ne mision ai kurre nuk deshtoi ne karakter.

Lideri me karakter eshte si Sizifi. Karakeri i tij vihet ne prove ne momente te veshtira. Ai nuk dorezohet kurre ne mbajtje te premtimit, ka gjithmone shprese dhe besim ne arritje te tij dhe kthehet vete ne nje shembull integriteti, optimizmi dhe aksioni te panderprere.

Lideri me karakter eshte si Prometeu !

Te drejtosh me karakter do te thote gjithashtu te mos tradhetosh asnje cast kauzen e ndjekesve, edhe atehere kur pushteti personal mund te lekundet, edhe atehere kur vete jeta mund te te vihet ne rrezik. Prometeu ne mitin Grek kurre nuk e tradhetoi kauzen te cilen i kishte premtuar njerezimit, dhurimin e zjarrit. Trupi i tij pervelonte nga dhimjet e plageve e ai serisht rezistoi duke u kthyer ne simbol te sakrifices eterne. Ai u dhuroi njerezve flaken, dhe u be heroi etern i tyre.

Ndonese ky mit apo dhe te tjeret e permendur duken shume larg realitetit qe hasim rendom ne lidership, fatmiresisht njerezimi ka pasur lidere qe kane sakrifikuar cdo gje ne emer te misionit te premtuar dhe natyrshem vepra e tyre ka bere histori. George Washington, Gandi, Martin Luther King apo Mandela jane shembujt reale dhe shembelltyra te verteta te liderve me karakter. Fitorja qe ata na dhuruan e beri njerezimin dhe boten me te mire, pasi demonstroi se rruga e pershkruar me karakter con gjithmone ne fitoret me jetegjata dhe te vlefshme.

Lidershipi ne vetvete eshte nje nderthurje e strategjise me karakterin, ku cdo fitore duhet te kete ne themel nje strategji te arrire dhe nje karakter te mire, por ashtu sikunder nenvizonte gjenerali Amerikan Norman Schwarzopf : “Neqoftese do te duhet te mbeteshim pa njeren nga keto, le te mbetemi pa strategjine”! Kjo do te thote se fitorja mbetet e tille vetem kur fiton karakteri.

Lideri me karakter nderton nje shoqeri me karakter !

Karakteri i liderit merr rendesi paresore pasi eshte ky qe formeson karakterin e mjedisit ku drejton. Heroi yne kombetar Gjergj Kastriot Skenderbeu ndertoi per me shume se nje cerek shekulli nje komb krenar dhe te pamposhtur si vete karakteri i tij. Karakteri i erret i Enver Hoxhes ndertoi nje Shqiperi po kaq te erret. Demoni qe ai kishte brenda vetes krijoi nje shoqeri te ngjashme ku njeriu humbi cdo vlere humane ne emer te vlerave partiake.

Lideret e epokes post – komuniste do te duhej te perballeshin me normat e demokracise dhe te anashkalonin modelin e autokracise apo diktatorshipit me te cilin ishin rritur dhe edukuar sipas te vetmit model qe kishin pasur. Ne nje proces te veshtire transformues, mund te themi se ato vazhdojne te perballen me kete sfide karakteri. Nderkohe dramatikisht vazhdojne te perpeliten edhe me sfiden tjeter ku do te duhej te rezistonin pa kushte – grykesine.

Lideri pa karakter eshte tipik!

E cilesoj tipik pasi ai i ngjan kaq shume personazhit tipik ne letersine e realizmit socialist, i pershkruar por jo i ndertuar me vlera te larta fizike e morale, por i vendosur skematikisht dhe me ngjarje klishe dhe fund te paraditur. Sado ta shtrydhim kujtesen zor se ne mendje na ka mbetur ndonje nga keta tipiket e asaj letersie, dhe kjo sepse ata ishin krijuar te tipizuar por jo karaktere natyrale, ata duhet te shkonin tek fundi i paracaktuar ku gjthmone fitonin por asnjehere duke u zhvilluar apo rritur ne ngjarje( ata ne fakt as nuk krijonin dot ngjarjen), pasi ngjarja ishte skeme dhe ata gjthmone do te dilnin fitimtare pak rendesi kishte se cfare do te ndodhte!!

Po keshtu dhe lideri tipik nuk eshte karakter; ate e drejton qellimi dhe jo vlera, pasi paresor per te eshte pushteti personal. Zhvillimi dhe ngjarjet ne lidershipin tipik jane skeme – cdo gje justifikohet ne arritje dhe mbajtje te pushtetit. Sikunder tipiket ne letersine e realizmit socialist, lideret pa karakter jane te gjithe nje prerje, protagoniste te ngjashem ne situata qe perserisin vetveten dhe fokus vetem tek pushteti personal, fuqizimi i ketij pushteti me cdo mjet e kusht. Edhe ata lider tipik qe bejne prapagande dhe duket sikur punojne ne funksion te ndjekesve, ne fakt nuk e bejne per interesat e ketyre te fundit por thjesht per te cimentuar pushtetin personal. Rasti me fatlum eshte kur interesat e ndjekesve realizohen dhe ne te njejten kohe kjo krijon natyrshem forcimin e pushtetit te liderit. Shume here ata shfaqen aq pasionant ne sherbim te ndjekesve sa pasioni i tyre i fshehur per pushtet trajtohet gabimisht si sherbim ndaj ndjekesve. Tipik ne veprime, ne arritje te pushtetit keta lloj lideresh jane ne gjendje te behen lideret me frymezues, por jane pikerisht keta qe e humbin kontrollin dhe etiken, behen arrogant, nervoz dhe te paparashikuar pikerisht ne castin qe ndiejne t’u lekundet pushteti. Eshte e pritshme qe aktet e tyre mund te kthehen nga me ekstremet. Shume lidere te tille i kemi pare te behen autoritare dhe diktatore. Eshte pikerisht ky momenti kur duhet te shfaqet me shume se kurre fuqia e ndjekesve dhe vihet ne prove karakteri i nje shoqerie te tere. Ne pergjithesi shoqerite e shendosha i kuptojne qe ne fillesa, i luftojne pa kompromis dhe i largojne nga qarkullimi lideret pa karakter, ndersa shoqerite e dobeta manipulohen, hutohen e me pas dorezohen. Ne momente krizash eshte karakteri i liderit por edhe ai i ndjekesit qe vihet ne prove. Ndaj eshte shume e rendesishme qe ndjekesit te mos bejne kompromise kur diktojne shenjat e para te mungeses se karakterit tek lideri. Ata kurrsesi nuk duhet te bien ne apati e renkojne fatin e keq duke u mjaftuar me psheretimat :“Ah sikur te kishim nje lider me karakter”. Ne te kunderten ata duhet te veprojne fuqishem, dhe ti drejtoje motoja : “Nuk ka shprese pozitive nese mungon ne krye lideri me karakter”.

Ne perfundim, mund te shtojme se kur merret ne shqyrtim lidershipi diskutimi per ndikimin e karakerit ne te eshte ndoshta me i gjeri. Kjo pasi lidershipi eshte pike se pari veprim dhe cdo veprim njerezor percaktohet thellesisht nga karakeri. Duket sikur mes te gjithe faktoreve qe ndertojne apo krijojne fatin e lidershipit, qofshin keta faktor personal apo social, historik, rrethanor apo natyror, asnjeri nuk mund te krahasohet me peshen qe luan karakeri. Te gjitha studimet mbi kete debat kane nje perfundim te provuar ne realitet: “99% e deshtimeve ne lidership jane deshtime te karakterit”.

*Iris Halili ka perfunduar studimet ne USA per Master ne Lidership si dhe programin e Doktorates per Lidership dhe Zhvillim Organizatash. Ne Shqiperi ka punuar Pedagoge e Letersise se Huaj ne Departamentin e Letersise prane Fakultetit Histori -Filologji , UT si dhe Shefe Kabineti e Presdentit te Republikes (2002 ne 2005). Prej viit 2009 jeton dhe punon ne Florida , USA.

1
2
3
…
5354
Next Page »