Federata Panshqiptare e Amerikës Vatra fton dhe njofton komunitetin shqiptar në New York e më gjërë se me datë 15 Mars 2022, ditën e Martë, ora 6.00 PM, në Selinë qëndrore të Vatrës në Adresë: 2437 Southern Blvd, Bronx, NY 10458 bëhet promovimi i librit “Ambasador i pushtetit të butë” shkruar nga Ambasador Mal Berisha. Ftohet komuniteti shqiptar të marrë pjesë në këtë ceremoni nderimi dhe festë të librit.
Kanë thënë për librin:
“Ambasadori Mal Berisha ka sjellë këtu një larmi episodesh, të përshkruara si tregime të shkurtra, të cilat lexohen me kërshëri dhe ëndje. Ai nuk synon të zbulojë para lexuesit të panjohurat apo enigmat e punës së një ambasadori, siç bëjnë rëndom ish – diplomatët e lartë, kur dalin në pension dhe duan të lënë dëshminë e rëndësisë së vet të jashtëzakonshme gjatë jetës në shërbimin e jashtëm. Jo. Nisur nga këto rrëfime, do thënë se ambasadori Mal Berisha nuk vuan nga asnjë delir protagonizmi. Ai shtyhet nga dëshira për të pohuar se, duke i shërbyer Shqipërisë, ka arritur të ketë edhe për veten e tij një jetë të bukur me gjithë andrallat e saj, gjë që i shkon një burri të realizuar” – Besnik Mustafaj.
“Mal Berisha mbetet jo thjeshtë më aktivi, por ndofta më i suksesshmi nga të gjithë ambasadorët tanë, kudo që ata kanë shërbyer. Asnjë shenjë inferioriteti, asnjë moment lëkundjeje, por krenar, dinjitoz dhe i barabartë me çdo përfaqësues tjetër diplomatik, Mali paraqitet në çdo pritje, takim apo veprimtari që zhvillohet. Madje, ai me arsye të ftohtë, me fakte dhe argumente të pakundërshtueshme debaton dhe fiton ndaj çdo qëndrimi kaqdashës a provokues, sidomos kur vihet në diskutim çështja jonë kombëtare, pra Kosova e Çamëria apo ata të R.M.V.” – Shpendi Topollaj.
Ju mirëpresim të gjithëve.

Ekipi artistik ndërkombëtar “Freda World Music”, nën drejtimin e Maestro Leonardo Quadrini, organizon ditën e Shtunë, më 2 Prill 2022, ora 19:30 te Salla “Zankel” performanca origjinale të muzikës klasike e arieve klasike nga Verdi, Puccini, Donizetti dhe të tjerë në Zankel Hall në Carnegie Hall ku e ftuar speciale do jetë Ramona Tullumani, soprano kryesore e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit në Shqipëri. Në një intervistë ekskluzive për Diellin e Vatrës në New York, dhënë Editorit Sokol Paja, soprano Ramona Tullumani flet me detaje për organizimin, rëndësinë e aktivitetit artistik me famë ndërkombëtare dhe fton bashkatdhetarët në  Amerikë për t’iu bashkuar kësaj nate magjike.

NJË SHQIPTARE NË CARNEGIE HALL

Një kënaqësi e veçantë për mua, është një moment i rëndësishëm në karrierën time. “Carnegie Hall” është një ëndërr për çdo artist dhe unë ndjehem shumë e kënaqur që më erdhi kjo ftesë e mrekullueshme nga Anthony Freda dhe nga agjensia e tij.

NJË SOPRANO SHQIPTARE NË “FREDA WORLD MUSIC”

Ky është një ekip i cili realizon koncerte dhe shfaqe në skena shumë të rëndësishme në Evropë dhe botë. Për momentin është vendosur ky koncert në New York. Shpresoj që të jetë një sukses për këtë agjensi dhe për Anthony Fredën.

NJË SOPRANO SI PROMOTORE E TRADITËS OPERISTIKE SHQIPTARE

Mendoj që arti im është një vlerë shumë e madhe per kulturën e vendit tim. Artistët janë diplomatët më të mirë në botë. Unë kam prekur shumë skena në Europë dhe mendoj që tani ishte momenti më i përshtatshëm për karrierën time për të qënë në New York.

OPERA SHQIPTARE DHE VËMENDJA E MUNGUAR E INSTITUCIONEVE KULTURORE

Opera ka një histori shumë të hershme në vendin tim. Unë duke qenë mbesa e baritonit të famshëm shqiptar Ramiz Kovaçi e njoh mirë vlerën e operës shqiptare dhe të zhvillimit të saj, lindjes dhe vlerësimit që ajo ka dhe ka pasur në vendin tim. Ka shumë për të bërë, por mendoj që nëse është dëshira dhe ndjesia e duhur çdo gjë mund të realizohet. Pa art nuk ka kuptim asgjë…

FORCA E ARTIT PËR TË TRANSFORMUAR SHOQËRITË

Çdo kohë ka pasur tranzicionin e saj në art. Arti lëviz, ndryshon, zhvillohet apo qëndron në vend, ndonjëherë edhe bastardohet, por përsëri arti i vërtetë nuk vdes kurrë, përkundrazi, këto tranzicione e bëjnë akoma më të fortë.

SHTETI DUHET TA NDIHMOJË ARTIN, TALENTET E REJA

Mendoj që shteti ndryshon, politikat e tij ndryshojnë, si janë në një kohë, s’janë në një tjetër, por rëndësi ka që arti dhe artistët të jenë të fortë, rëndësi ka të dalin talente, gjë që vitet e fundit ka pësuar vështirësi. Shteti duhet ta ndihmojë artin, talentet e reja, artistët e rëndësishëm të vendit…

NJË MESAZH PËR BASHKATDHETARËT NË USA

E lumtur pafund që do të përformoj para jush, para shqiptarëve të mrekullueshëm, që jetojnë e punojnë në SHBA. Mezi po pres te jem aty, me ju. Të këndoj dhe të mbush zemrat tuaja, që jam e bindur se janë gjithmonë me mall për atdheun tonë të dashur.

KUSH ËSHTË SOPRANO RAMONA TULLUMANI?

Ramona Tullumani ka lindur në Tiranë. Është një soprano e njohur me origjinë shqiptaro-bullgare. Ka studiuar në Liceun Artistik për piano dhe muzikë klasike. Është diplomuar në Akademinë e Arteve në Tiranë për kanto. Që në vitin e parë të Akademisë zhvilloi një “Master Class” me sopranon e njohur Katia Ricciarelli. Pas diplomimit ka marrë pjesë në “Master Class” me sopranon Raina Kabaivanska në Sofje, Bullgari. Ka kryer specializimin në Vjenë me Eda Muser. Ka luajtur rol kryesor në shumë opera të cilat janë zhvilluar në Shqipëri, Itali dhe Bullgari, ku do të përmendim disa prej tyre, “Rigoletto”, “La Traviata”, “Boheme”, “Elisir D’Amore”, “Rigoletto”, “Gianni Schicchi”, “Flauti magjik”, “Peshkatarët e perlave” dhe “Le Villi”. Ka marrë pjesë në shumë koncerte, ku më i dashuri për të është ai i “Tre Tenorëve”. Ka kënduar në ditëlindjen e Papës në Vatikan në Romë.

Xhelal Zejneli

“7 Marsi” – Dita e Mësuesit

Zgjimi i identitetit kombëtar dhe i kulturës së Rilindjes ndër shqiptarët në këtë periudhë ishte i lidhur ngushtë jo vetëm me veprimtarinë politike dhe botuese, por edhe me përpjekjet për shkollë në gjuhën shqipe. Të tria sferat kulturore në të cilat ndahej Shqipëria, kishin sjellë me vete sisteme të ndryshme shkollash fillore të huaja. Shqiptarët e fesë islame mund të shkonin vetëm në medresetë në gjuhën turke, ku mësohej teologji dhe arabishtja. Shqiptarët e fesë katolike nuk kishin fare shkolla, para se të ngriheshin institucionet arsimore, që ishin kryesisht italiane, nga françeskanët dhe jezuitët në Shkodër dhe përreth saj në mesin e shekullit XIX. Këtu bën pjesë edhe një shkollë françeskane e ngritur në vitin 1855 si dhe Kolegjia Papnore e hapur nga jezuitët më 1859. Këtyre duhet shtuar edhe Kolegji i Shën Françesko Saverit, i njohur me emrin Kolegja Saveriane, që u hap në Shkodër më 1877. Në fillim të shekullit XX ky institucion, i drejtuar nga jezuitët pati mbi 400 nxënës.

Shqiptarët e fesë ortodokse në jug të Shqipërisë kishin mundësi të hynin në shkollat me bazë gjuhën greke.

Pra, deri në gjysmën e dytë të shekullit XIX, mësimi në Shqipëri jepej në gjuhë të huaja, rrethanë kjo që e bëri të pamundur shkollimin e masave të popullsisë.

Porta e Lartë i shihte arsimimin dhe librat në gjuhën shqipe si veprimtari subversive dhe e gjykonte të arsyeshme të ndalonte të gjitha shkollat dhe botimet në gjuhën shqipe, duke e zhytur kësisoj gjithë Shqipërinë në padije dhe errësirë të thellë. Edhe ndonjë shkollë në gjuhën shqipe, që kishte mundur të hapej, ishte mbyllur menjëherë.

Edhe kisha ortodokse greke në Shqipërinë e jugut e shihte veprimtarinë kulturore shqiptare si rrezik për monopolin e saj mbi shkollën. Madje ajo kërcënonte me shkishërim cilindo që pranonte alfabetin shqip, e madje në raste të caktuara, për të ruajtur statusin e vet, nuk iu resht as vrasjeve.

Në këto kushte të rënda, ideologët e lëvizjes së zgjimit kombëtar të Rilindjes në fund të shekullit XIX ia kushtuan një pjesë të mirë të energjive të tyre luftës dhe përpjekjeve për shkollat në gjuhën shqipe. Vetëm nëpërmjet këtyre shkollave shqiptarët do të mund të mësonin dhe të shkruanin gjuhën e tyre shqipe dhe do të kapërcenin prapambetjen e së kaluarës.

Lufta për shkolla në gjuhën shqipe ishte në të vërtetë një luftë e dyanshme, si kundër Portës së Lartë që e kishte nxjerrë shkollimin shqip jashtë ligjit, ashtu edhe kundër kishës ortodokse greke, e cila e ndiente se do të humbiste autoritetin e saj mbi grigjën shqiptare nëse lejohej shkollimi në gjuhën shqipe. Në këtë pikë Patrikana ortodokse dhe autoritet osmane në brigjet e Bosforit ishin në pajtim të plotë.

Një nga mësuesit e parë shqiptarë të periudhës së zgjimit kombëtar ishte Petro Nini Luarasi (1865-1911). Ky ishte në pararojë të lëvizjes për çeljen e shkollave shqipe. Një tjetër figurë e shquar e arsimit dhe e kulturës shqiptare është Papa Kristo Negovani (1875-1905), i njohur edhe me emrin Kristo Harallambi. Më 12 shkurt 1905 u masakrua nga banditët e hierarkisë ortodokse greke, bashkë me pesë shqiptarë të tjerë, midis tyre eshë i vëllai.

Ndër edukatorë të tjerë të shquar shqiptarë të kësaj kohe është familja Qiriazi ose Kyrias nga Manastiri. Nga kjo familje shquhen Gjerasim Qiriazi (1858-1894), vëllai i tij Gjergj Qiriazi (1868-1912), motrat e tyre Sevasti Qiriazi – Dako (1871-1949) dhe Parashqevi Qiriazi (1880-1970).

Me ndihmën e mësuesit të tij të anglishtes, misionarit amerikan Xheni (Jenney), Gjeraqimit iu dha mundësia të studiojë në kolegjin amerikan në Samokov të Bullgarisë. Në këtë kolegj ndoqi shkollimin edhe i vëllai Gjergji. Më 1908 Gjergji ishte delegat në Kongresin e Manastirit. Naim Frashëri i dha mundësi Sevasti Qiriazi – Dakos të studionte në kolegjin amerikan me emër Robert College në Stamboll dhe të luante një roj veprues në arsimimin e femrave shqiptare. Ajo mori pjesë në ngritjen e shkollës së vashave në Korçë më 1891. Mori pjesë edhe në Kongresin e Manastirit (1908). Edhe Parashqevi Qiriazi, e njohur edhe me emrin Paraskevi D. Kirias studioi në Robert College në Stamboll. Mori pjesë në Konferencën e Paqes në Paris më 1919 si përfaqësuese e bashkësisë shqiptaro-amerikane.

Figurë e shquar e arsimit katolik në periudhën e Rilindjes qe Anton Xanoni (1862-1915). Njihej edhe me emrin Ndoc Zanoni. Në zgrip të shekullit ushtroi ndikim në zhvillimin e gegërishtes. Vjen nga një familje jezuite. Më 1883 kreu shkollimin në Valencia të Spanjës.

Mati Logoreci (1867-1941) ishte edukator dhe botues Në Monfalkone afër Triestes bëri shkollë për mësues. Më 1 maj 1889 hapi një shkollë në Prizren, e para shkollë shqipe në Kosovë.

Arsimimin e katolikëve shqiptarë në Perandorinë Osmane, nën kujdesin e Kultusprotektoratit, e drejtonte konsullata austro-hungareze.

*   *   *

Duke e parë të pamundur futjen e gjuhës shqipe në shkollat e huaja, Komiteti Kombëtar i Korçës, i themeluar në vitin 1886, një vit më vonë, përkatësisht në fillim të vitit 1887 vendosi të krijonte shkolla shqipe të veçanta, të pavarura nga shkollat që administroheshin nga silogu grekoman. Ndërsa patriotët e Korçës dhe të Bukureshtit po përpiqeshin të siguronin pajisje, librat mësimorë dhe lokalin për shkollën, ideologu i Rilindjes Kombëtare Shqiptare – Sami Frashëri (1850-1904) dhe bilbili i gjuhës shqipe – Naim Frashëri, pas kërkesave të reja që i paraqitën qeverisë turke, shkëputën prej saj lejen, në emrin e Pandeli Sotirit (1843-1891) për çeljen e një shkolle private shqipe në Korçë.

Pandeli Sotiri ishte veprimtar i shkollës shqipe, dëshmor i Rilindjes Kombëtare. Lindi në fshatin Selckë të Lunxhërisë (Gjirokastër). Në Normalen greke të Qestoratit pati mësues atdhetarin Koto Hoxhi (1824-1895) i cili u mësonte nxënësve fshehurazi shkrim e këndim në gjuhën shqipe. Pandeli Sotiri studimet e larta për mjekësi i kreu në Vjenë. Mori pjesë në themelimin e “Shoqërisë së të Shtypurit Shkronja Shqip” (1879-1891) në Stamboll dhe u zgjodh anëtar i kryesisë s saj. Bashkë me publicistin rilindës Jani Vreto (1822-1900) ndihmoi për formimin e degëve të “Shoqërisë së Stambollit” në kolonitë shqiptare të Bukureshtit, të Egjiptit etj. Jani Vreto ishte adhurues i kulturës helene. Për këtë arsye Faik Konica (1875-1942) e quajti grekoman. Pandeli Sotiri drejtoi revistën kulturore, arsimore e letrare “Drita-Dituria” (1884-1885). Emri i tij është i lidhur ngushtë me shkollën e parë kombëtare shqipe Mësonjëtorja Shqipe e Korçës si drejtor i parë i saj dhe mësimdhënës i lëndëve: aritmetikë, histori, gjeografi, mësim natyre dhe gjuhë frënge. Ishte një ndër nismëtarët e themelimit të “Shoqërisë së Mësimit Shqip” (1888) në Korçë. U vra pabesisht në Stamboll nga armiqtë e çështjes kombëtare shqiptare, nga agjentët grekomanë.

*   *   *

MËSONJËTORJA E PARË SHQIPE E KORÇËS – Pas një lufte këmbëngulëse gati dyvjeçare, më 7 mars 1887 u çel në Korçë shkolla e parë kombëtare dhe laike shqiptare, drejtor i së cilës ishte Pandeli Sotiri. Si lokal për shkollën shërbeu shtëpia e dhuruar nga patrioti i mërguar korçar Mandi Tërpo.

Qysh ditën e parë në këtë shkollë u regjistruan 35 nxënës. Numri i tyre erdhi duke u rritur dhe në vitin e dytë arriti në 200. Ishte një shkollë fillore me fizionomi të plotë kombëtare dhe laike, ku të gjitha mësimet jepeshin në gjuhën shqipe. Shkolla u hap në kushtet e pushtimit osman, me nismën e një grupi rilindësish dhe me mbështetjen e masave patriotike korçare dhe atyre të mërgimit. Mësimi jepej falas për nxënësit meshkuj dhe femra të çdo lloj besimi fetar apo shtrese shoqërore. Nxënësit mësonin shkrim e këndim, gjuhë shqipe, gramatikë shqipe, aritmetikë, gjeografi dhe histori të botës dhe të Shqipërisë etj. Drejtuesit a saj ishin veprimtarë të shquar të arsimit kombëtar.

Çelja e shkollës shqipe të Korçës ishte një ngjarje e shënuar dhe një fitore për gjithë Lëvizjen Kombëtare Shqiptare. Ajo ishte kurorëzimi i përpjekjeve të përbashkëta të organizatave patriotike të të mërguarve shqiptarë dhe të mëmëdhetarëve brenda vendit. Mësonjëtorja e Parë Shqipe e Korçës nuk varej dhe nuk financohej prej asnjë shteti apo shoqërie të huaj. Ajo u hap, u financua dhe u mbrojt nga populli dhe nga shoqëritë shqiptare të mërgimit.

Dita e përurimit të saj u kthye në një ditë feste. Të nesërmen e kësaj ngjarjeje, më 8 mars 1887 veprimtari i Rilindjes Kombëtare, veçanërisht i arsimit në gjuhën shqipe Thimi Vasil Marko (Korçë, 1855 – Korçë, 1922) i shkruante publicistit Visar Dodanit (rreth v. 1857-1939) në Bukuresht: “Dëshira jonë u mbarua; shkolla shqipe u hap, druri që mbollëm këtu e dy vjet, sot lulëzoi dhe dha pemë të ëmbla. Përpjekjet e faqezinjve grekomanë dështuan.”

Drejtuesit e saj ishin veprimtarë të shquar të arsimit kombëtar. Turqishtja mësohej si gjuhë e huaj, më vonë u fut edhe frëngjishtja. Si tekste mësimore përdoreshin ato që ishin përgatitur nga Naimi e Samiu dhe që ishin shtypur e dërguar falas nga kolonia shqiptare e Bukureshtit. Mësonjëtorja e Korçës u bë qendër e përhapjes së shkrimit e të këndimit të gjuhës shqipe edhe për të rriturit. Ajo ishte gjithashtu qendër e përhapjes së ideve kombëtare shqiptare. Duke qenë shkollë e përbashkët për fëmijët e besimeve të ndryshme, ajo ndihmonte bashkimin e shqiptarëve pavarësisht nga feja dhe ngrinte tek ata ndërgjegjen kombëtare.

Përveç Pandeli Sotirit që qe drejtori i parë i kësaj shkolle, në të punuan si drejtorë e mësues edhe atdhetarë të tjerë të shquar si veprimtari i Rilindjes Kombëtare Thanas Sina (1859-1934), Petro Nini Luarasi (1865-1911), atdhetari i Rilindjes Kombëtare Naum Dhimitër Naçi (1871-1927) i njohur si Nuçi Naçi, veprimtari i Rilindjes Kombëtare, i shkollës shqipe dhe i shtypit shqiptar Thoma Avrami (1869-1943) etj. Th. Avrami, si delegat i Korçës, mori pjesë edhe në Kongresin e Manastirit (1908). Në vitet 1911-1912 drejtoi Mësonjëtoren Shqipe të Korçës.

Në pranverë të vitit 1891, pas Pandeli Sotirit, drejtimin e shkollës shqipe në Korçë e mori Petro Nini Luarasi. Njëherazi, ai ndihmoi edhe financimin e shkollave të tjera në Shqipërinë e jugut. P. N. Luarasi ishte edhe zëvendëskryetar i kongresit të dytë të Manastirit, më 1-6 prill 1910, në të cilin u zgjodh përfundimisht debati për alfabetin e shqipes. Vdiq në Gostivisht më 17 gusht 1911. Sipas të dhënave të caktuara, e helmoi kleri grek, në bashkëpunim me xhandarët vendës.

*   *   *

Çelja e shkollës kombëtare të Korçës ngjalli entuziazëm ndër atdhetarët e mbarë vendit dhe u bë nxitje për çeljen e shkollave të tjera në krahina të ndryshme të Shqipërisë. Disa javë më vonë u çelën shkolla shqipe në Pogradec, në Rekë e Ohër dhe u bënë përgatitje për të tilla shkolla në Elbasan, Leskovik,  Ersekë, etj. Shkrimi shqip filloi të mësohej edhe në mjaft fshatra. Shkollën shqipe në Pogradec e hapi vëllai i Pandeli Sotirit – mësuesi Koço Sotiri (1847-1909) më 14 mars 1887. Më 1889, shkolla shqipe u hap edhe në Prizren.

Komitetit Kombëtar të Korçës filluan t’i vinin nga krahina të ndryshme të Shqipërisë, bashkë me përgëzimet edhe kërkesa të shumta për t’u dërguar tekste shkollore që të përhapnin mësimin e shqipes, qoftë në shkollë, qoftë jashtë saj.

*   *   *

Po në këtë kohë u themelua në Korçë Shoqëria e Mësimit Shqip në krye me Alo Dishnicën. Kjo shoqëri kishte si detyrë kryesore të organizonte e të drejtonte veprimtarinë e aktivistëve, të shpërndarë në krahina të ndryshme të Shqipërisë, për mbajtjen e shkollave të çelura, për hapjen e shkollave të reja shqipe, për grumbullimin e fondeve dhe për shtypjen e teksteve shkollore.

*   *   *

Kundër shkollës shqipe të Korçës shpërthyen valë të furishme kundërshtimi nga qarqet antishqiptare greke. Propaganda fetare, shpifjet, shantazhet, frikësimet dhe shtrëngimet kundër mësuesve, nxënësve, prindërve dhe përkrahësve të shkollës kombëtare shqipe, qenë mjetet e zakonshme të agjenturave greke dhe të autoriteteve osmane. Viktimë e këtij reaksioni antishqiptar ra dhe vetë drejtori i shkollës së Korçës, Pandeli Sotiri, i cili u vra më 1891 në Stamboll nga agjentët grekomanë. Por, atdhetarët shqiptarë, mbarë populli shqiptar, të etshëm për dritë e dituri, kurrë nuk u përulën para trysnisë së forcave obskurantiste mesjetare që synonin t’i mbanin shqiptarët në errësirë.

*   *   *

Mësonjëtorja e Parë Shqipe e Korçës veproi 15 vjet, duke përballuar vështirësitë dhe pengesat e nxjerra nga pushtuesit dhe nga disa klerikë antikombëtarë. Në prag të shekullit XX ajo u bë me gjashtë klasa. Shumica e atyre që mbaruan këtë shkollë, u bënë veprimtarë të shquar të lëvizjes për çlirimin kombëtar, në rrugën e pandalshme të kombit shqiptar drejt integrimit në familjen perëndimore.

*   *   *

Shkolla e vashave në Korçë – Hapja e të parës shkollë shqipe, të njohur zyrtarisht, në Korçë më 1887, e frymëzoi Gjeraqimin dhe të motrat Sevasti e Parashqevi, të hapnin një shkollë për vajzat. Me ndihmën e Naim Frashërit (1846-1900) dhe të misionarëve amerikanë e anglezë, ato morën autorizimin e duhur në Stamboll dhe më 15 tetot 1991 hapën të parën shkollë shqiptare të vashave në Korçë.

Mësuese të para të kësaj shkolle ishin Sevasti Qiriazi, Fanka Efthimi, e lindur në Manastir, Polikseni Luarasi dhe Parashqevi Qiriazi. Polikseni Luarasi, e lindur në Korçë në vitin 1880, ishte e para mësuese që dilte nga bankat e shkollës së parë shqipe për vashat në Korçë. Njëherazi, ajo është edhe e para tipografe femër në Shqipëri.

*   *   *

Prej vitit 1960, “7 Marsi” festohet si ditë e mësuesve dhe e nxënësve, si përkujtim i themelimit të Mësonjëtores së Parë Shqipe të Korçës. Në këtë festë vlerësohen traditat më të mira të shkollës kombëtare shqipe, të figurës së nderuar të mësuesit dhe të gjithë punonjësve të arsimit, si edukatorë të brezit të ri, si veprimtarë dhe ndërtues aktivë të një shoqërie të përparuar. Kjo ditë festohet me nderim çdo vit në të gjitha trojet shqiptare në Ballkan.

Festohet pra në Shqipëri, në Kosovë, në Kosovën lindore (Preshevë, Bujanoc, Medvegjë), në Maqedoni, në Mal të Zi dhe ndër çamë. E feston edhe diaspora shqiptare në Evropë, në ShBA etj.

 Xhelal Zejneli

Familja Buçpapaj njofton bashkatdhetarët se më 13 Mars 2022, ditën e Dielë, nga ora 10 AM deri në 4 PM hap të pame për të dashurin e saj Ilir Buçpapaj.Familja Buçpapaj do të presë vizita ngushëlluese në Royal Regency Hotel, që ndodhet në adresën:165 Tuckahoe Rd, Yonkers, NY 10710 *** Mjeshtri i kamerës, regjisori dhe publicisti i njohur, skenaristi, Meshtri i Madh Ilir Buçpapaj, ndërroi jetë të dielën me 23 Janar 2022 në Nju Jork. Komuniteti shqiptar në SHBA e nderoi gazetarin e shquar me homazhe, me pjesmarrje masive me 26 Janar 2022, nga ora 3 PM-8 PM. Familja Buçpapaj priti ngushëllime në në Shtëpinë Mortore LUCIA BROS-FUNERAL, në adresën:569 EAST 184 Street, Bronx, NY 10458.Trupi i Ilirit që nga 5 shkurti 2022 pushon në vendlindje, në TPLA të Krasniqes së Tropojës sipas amanetit që ai pat lënë familjes.

Nga Frank Shkreli                     

Serbia dhe Bjellorusia janë të vetmet vende evropiane që refuzojnë të vendosin sanksione ekonomike kundër Rusisë, si masa për të dënuar agresionin e Rusisë në Ukrainë, ashtu siç kanë bërë shumë vende anë e mbanë botës, por sidomos ato evropiane. Serbia është prononcuar se nuk do të vendos sanksione kundër Rusisë për agresionin e saj ndaj një vendi të pavarur e demokratik.  Por këtë javë në Asamblenë e Përgjithëshme të Kombeve të Bashkuara, Serbia votoi me 141 vende të tjera për të kërkuar ndalimin e agresionit rus në Ukrainë. Siç dihet, kjo është një votë vetëm simbolike, si shumë vota të tjera në të kaluarën në organizatën botërore të kësaj natyre, që nuk do të ketë asnjë ndikim mbi zhvillimet ushtarake e poilitike në terren, në Ukrainë. 

Megjithëse jam i sigurt se Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama e di mirë se kjo vote në Asamblenë e Përgjithëshme nuk ka asnjë rëndësi sa i përket gjëndjes në Ukrainë — as nuk i prishë hiç punët e Moskës me Beogradin dhe se vota të tilla në OKB nuk kanë asnjë vlerë përveçse mund të shprehin qëndrimin e vendeve anëtare mbi një subjekt të veçantë. Por, çuditërisht, është Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, i vetmi që mendon se vota e Serbisë në Asamblenë e Përgjithshme që “dënon” Rusinë për agresionin në Ukrainë, tregon, sipas tij, se, Serbia ka bërë një këthesë, se “Vota e Serbisë kundër Rusisë unifikon Ballkanin Perëndimor me Perëndimin”, sipas një shënimi të Z. Rama në rrjetin social.  Serbia nuk ka ndryshuar aspak qendrimin e saj në lidhje me sulmin barbar të Rusisë kundër Ukrainës, pasi janë të mjaftueshme deklaratat e Beogradit zyrtar që tregojnë se e kundërta është e vërtetë. Por edhe zyrtarë të lartë perëndimorë janë shprehur se Serbia është përcaktuar në krahun e Moskës dhe se agresioni i Putinit kundër Ukrainës së pavarur e demokratike gjatë ditëve të fundit, është i njëjtë, një kopje me të njëjtat justifikime — e luftës së Millosheviçit kundër Kosovës 20- e sa vjet më parë. 

Kjo është e qartë, por ajo që po habit njerëzit, sidomos shqiptarët kudo, por edhe disa zyrtarë të lartë perendimorë, është fakti se pse e ndjenë si obligim Kryeministri i Shqipërisë të lëvdojë e të mbrojë votën e Serbisë në OKB, si një kthesë, si shenjë se Serbia me votën e saj “kundër” Rusisë, po “unifikon Bashkimin Perendimor me Perendimin”.  Sipas disa mediave, Beogradi zyrtar është shprehur një ditë a dy pas votës në Asamblenë e Përgjithëshme se Serbia votoi në favor të 5 pikave të para, nga 13 pikat gjithsejt që kishte rezoluta kritike ndaj Rusisë dhe jo për rezolutën në terësi. Hajde merre vesh tani se si dikush mund të arrij në përfundimin se vota gjysmake e Serbisë në OKB (në favor të 5 pikave dhe jo në favor të rezolutës së plotë) kundër Rusisë, “unifikon Ballkanin Perëndimor me Perëndimin”, kundër pushtimit të Ukrainës nga diktatori Putin.

Qëndrimi Serbisë është një politikë jo vetëm dyfytyrësie, por edhe pafytyrësie nga ana e Beogradit zyrtar si dhe nga ata që shprehen pozitivisht për këtë politikë dhelpërore të Serbisë, duke e cilësuar atë si “unifikuese” me Perëndimin.  Sepse, po të ishte Serbia e disponuar seriozisht për të dënuar agresionin rus në Ukrainë, ajo do duhej të dënonte më së pari agresionin dhe krimet serbe kundër njerëzimit në Kosovë dhe në ish-Jugosllavi.  Presidenti serb Vuçiq, i përkëdheluri i disave, mbron gjithnjë agresionin kundër Kosovës dhe krimet e kryera atje ndaj mijëra shqiptarëve të pafajshëm, viktima të regjimit fashist serb. Gjithashtu, Serbia jo vetëm që  nuk njeh, por bën ç’mos për të minuar pavarësinë e Republikës së Kosovës dhe së bashku me Rusinë, për vite tani, vepron kundër njohjeve ndërkombëtare të shtetit të  Kosovës,, në entet ndërkombëtare dhe rajonale. 

Udhëheqsit e Serbisë sot, disa prej të cilëve kanë qenë bashkpuntorë të Millosheviqit, përfshir Vuçiqin, nuk ka sesi të dënojnë pushtimin e Ukrainës nga Rusia sepse diktatori kriminal Putin në Ukrainë po kopjon, pothuaj me përpikmëri, veprimet barbare të Millosheviqit në Kosovë, siç u shpreh Kryeministri britanik, Boris Xhonson, javën që kaloi në parlamentin britanik duke folur rreth sulmit rus në Ukrainë. Udhëheqsi britanik krahasoi agresionin e Putinit në Ukrainë me atë të Millosheviçit në Kosovë në vitet 1998/99.  “Unë mendoj se njëra nga gjërat më impresionuese se çfarë Putin po bën është sa i përafërt është krahasimi midis veprimeve të tij dhe atyre të Sllobodan Millosheviçit. Ekzaktësisht i njëjti nonsens i përdorur mbi lidhjen mistike mes Kosovës dhe Beogradit dhe Kievit me Moskën. Ekzaktësisht i njëjti agresion dhe kujtoni se Sllobodan Millosheviç vdiq gjatë gjyqit”, ka thenë Boris Johnson.

Ndërsa javën e kaluar, një zë nga Amerika, ish-ambasadori i SHBA-ve në Republikën e Kosovës, Filip Kosnet dha alarmin në lidhje me qendrimin e Serbisë në lidhje me sulmin barbar të Rusës kundër Ukrainës: “mbajeni shënim”, ka shkruar ai, “Vuçiq mbajti anën e Putinit, jo Perëndimit.”

“Pra, duket se presidenti i Serbisë, Vuçiç ka zgjedhur Putinin në vend të Perëndimit – ndërsa pretendon se duart e tij janë të lidhura nga opinioni publik dhe fshihet pas Kishës (ortodokse). Kjo nuk është udhëheqje; është moral frikacaku. BE, SHBA ju lutem mbani shënim’, ka shkruar ish-ambasadori i SHBA në Kosovë, Philip Kosnett në rrjetin social.

Unë do t’përfshija në këtë porosi të Ambasadorit Kosnet — drejtuar SHBA-ave dhe BE-së — edhe Tiranën zyrtare, në krye me Kryeministrin Rama dhe mbarë klasën politike shqiptare që – para se të bëjnë deklarata të tilla pro-serbe në lidhje me tmerin që po ndodhë sot në Ukrainë  — të kujtojnë mirë se çfarë ka ndodhur në Kosovë, pak më shumë se 20-vite më parë, por edhe të mos harrojnë — në euforizmën e tyre, në mbështetje të “Ballkanit të Hapur” — se çfarë qëndrimi zyrtar vazhdon të mbajë Serbia dhe pasardhësit e Millosheviqit në lidhje me Kosovën dhe me shqiptarët në përgjithësi. 

Mos harroni vitin 1999. Mos harroni deportimin në masë e me dhunë nga trojet stërgjyshore të afër një milion shqiptarëve të Kosovës.  Veçanërisht, ju lutem mos harroni aq shpejt vrasjen e mbi 12.000 viktimave civile të pafajshme dhe të pa-armatosur, të vrarë nga regjimi terrorist serb, qindra masakra dhe varrezat masive e pa shenjë si dhe ata të cilëve ende nuk u dihet fati. Kujtoni gjithashtu edhe përdhunimin e 20.000 femrave të Kosovës. Serbia ende nuk i njeh as nuk i pranon këto krime të fund shekullit 20-të kundër shqiptarëve!  Mendoni mirë se ç’po bëni dhe njëherazi kujtoni — është lutja dhe porosia ime drejtuar Kryeministrit të Shqipërisë dhe Tiranës zyrtare në përgjithësi – këto viktima, të gjalla e të vrara nga Serbia, jo më larg se dy dekada më parë – para se të hidheni në prehër të Serbisë, duke u bërë avokat i politikës së Beogradit ndaj agresionit rus në Ukrainë.  Bota e di tashmë, se Vuçiqi është në anën e Putinit dhe jo të Perëndimit!

Në përkujtimin e 578-vjetorit të “Besëlidhjes së Lezhës”, (2 mars 1444 -2 mars 2022), dhe duke pasur parasysh gjëndjen ndërkombëtare në Evropë– Kombi shqiptar ka nevojë për bashkim, bashkim idesh e interesi. Situata aktuale që po ndryshon, mot pas moti, kërkon vepra bashkimi dhe dashuri vëllazërore, jo përçarje. E kam thenë shpesh se diplomacia dhe marrëdhëniet e Shqipërisë dhe të shqiptarëve me Beogradin zyrtar, duhet të kalojnë nepërmjet Prishtinës! Kam drojë se kini humbur drejtimin, të nderuar vëllëzer shqiptarë! Është momenti historik për një Besëlidhje të re Shqiptare – në bashkpunim me miqtë perendimorë në krye me Shtetetet e Bashkuara të Amerikës — në mbrojtje të ideve dhe interesave kombëtare afatgjata. 

Frank Shkreli