Nga Liliana Pere/
Profili Dijana Toskes/
Dijana Toska është një emër i përveçëm në jetën publike e shoqërore në Kosovë dhe Maqedoni. E lindur në Shkup dhe e shkolluar për juriste në Prishtinë, karriera e saj fillon me gazetarinë ku edhe u profilua në një figurë me ndikim publik dhe impakt shoqëror e intelektual. E edukuar në një familje përparimtare, Dijana Toska ishte nisur në rrugët e jetës me idenë se bota që na rrethon është refleksion i sjelljeve dhe prirjve tona. Kjo aksiomë i shërbeu asaj të bëhet ekzemplar i vetëpërgjegjësisë, duke i shërbyer atyre kauzave që e bëjnë njeriun faktorin e ndryshimeve pozitive në shoqëri.
Me emrin e Dijana Toskës lidhen një mori ngjarjesh e suksesesh.Është autore dhe producente e debateve të shumta televizive, e emisioneve dokumentare edhe e filmit të parë dokumentar në Kosovën e pasluftës “Lugina e dhembjes dhe e shpresës – Bllaca”.
Në opinion mbahet mend si gazetarja më elegante e të gjitha kohërave në televizionin e Prishtinës dhe RTK dhe si lobiste e të drejtave të njeriut.
Është nderuar nga VOA me mirënjohje për kontribut të jashtëzakonshëm dhe dekoruar me ÇMIMIN, ”Mbretëresha Teuta”.
Ka botuar librin – “Maqedonia në gazetarinë time”, një vepër e veçantë që regjistron në mënyrë precize radiografinë e viteve nëntëdhjetë në Maqedoni, vite këto të cilat u foksuan mjaft profesionalisht në një kronikë të gjatë gazetareske të Dijana Toskës.
E edukuar në frymën e tolerancës dhe mirëkuptimit ndërnjerëzor, me punën dhe formimin e saj Dijana Toska ka sjellë në shoqëri edhe modelen e veprimatares që prodhon ide dhe i bën ato pronë e gjithë shoqërisë. Ky altruizëm sublim u vërejt së fundmi edhe me rastin e projektit të “Himnit të Nënës Terezë” dhe Shtëpisë së Nënës Terezë në Prishtinë, ide këto që u lançuan në publik nga Dijana si rrugëtregues se kah duhet të lëviz shoqëria shqiptare. Ky mesazh i dërguar nga ajo u pranua mjaft mirë nga publiku dhe nga segmente të ndryshme diplomatike, politike, kulturore vendore e ndërkombëtare.
Ajo, po vazhdon ta mbindërtojë profilin e saj me elanin e pashuar të një feniksi që do të jep dritë në zonat e pandiçuara të mendjes dhe shoqërisë njerëzore.
Lutem ndiqni bashkebisedimin.
***
E dashur Znj.Toska, a mund të na jepni një panorame tuajën të shkurtër: për lexuesit tanë: kur keni lindur, ku, dhe cfare paraqet ne kontekstin historik, ne te kaluarën dhe sot qyteti i lindjes për ju?
**
Kam lindur më 26 prill 1961në Shkupin e bukur.Eshtë kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Maqedonisë.Eshtë qendër diplomatike,politike,kulturore e akademike. Gjatë periudhës ilire ishte kryeqendër e Dardanisë.
Shkupi është qytet modern, me të kaluar historike dhe të begatshme.I njohur qysh në kohën e lashtë nga Romaket me emrin Skupi, ndërkohë qëhistorianët shkruajnë se ngjarjet më të rëndësishme në historinë e tij janë shënuar qysh në vitin 518.
Ura e gurit është një ndër monumentet historike, e ndërtuar në shekullin XV e cila lidh brigjet e lumit Vardar.Pastaj, Kalaja e Shkupit, Bit pazari, Kurshumli-Hani, Hamami i Daut Pashës ështe galeri arti…Politika sërbe e jugosllave në rrjedhën e viteve të regjimit të tyre bëri ç’shqiptarizimin masiv të qytetit.
Sot,Shkupi është ndarë në dysh dhe ka humbur bukurin e të jetuarit me dinjitet, sidomos për shqiptarët.
**
Znj.Toska, Familja eshte strehëza dhe foleja e ngrohtë e gjithësecilit, desha te mësoj unë dhe lexuesi kush është ajo dhe sa jeni e përkushtuar ndaj saj?
Babai i ndjerë,Ilmi Toska, nëna Mira, tre vëllezër,dy motra e nënte nipër.
Familja është ajo që i dhuroj denjësisht tërë preokupimin e qënies sime.Ajo është pjesa më e bukur e jetës sime, e ëndrrave të mia, engjëlli im mbrojtës i frymëmarrjes sime. Ajo ndikoi shëndetshëm në rininë dhe në pjekurinë time.Prandaj,për shëndetin e tyre lutem bashkë me zotin për cdo ditë.
**
Znj.Toska,a mund të na tregoni për shkollimin tuaj dhe më pas ne investimin tuaj per t’u rritur profesionalisht, si vazhdoji jeta juaj në rrjedhën profesionale?
**
Shkollën fillore e të mesme i kam kryer në Shkup.Fakultetin juridik dhe avokatin në Prishtinë më 1984.Në karrierën time mbi 30-vjeçare kam punuar gazetare, korrespodente, drejtore, producente eprogrameve politike dhe bashkëpunëtore e agjensive të ndryshme të lajmeve vendëse endërkombëtare në Televizionin e Prishtinës dhe Radio Televizionin e Kosovës, në VOA, Rilindje,Lajm, ligjëruese në Akademinë Policore nëVushtrri.Përfaqësuese rajonale e KEN-Knowlegde Economy Network me seli ne Bruksel dhe ICPE.
Autore dhe producente e debateve të shumta televizive, e emisioneve dokumentare edhe efilmit të parë dokumentar në Kosovën e pasluftës “Lugina e dhembjes dhe e shpresës – Bllaca”.
Kryetare e bordit të Qendrës Kosovare për Luftimin e Kancerit në GJi,JETA/VITA, si dhe drejtore ekzekutive e OJQ-së Litlle People of Kosova, e cila në vitin 2013 fitoi Çmimin e OKB-së për të Drejtat e Njeriut.
Veprimtare dhe lobiste e të drejtave të njeriut, për çka dhe kam fituar mirënjohje të ndryshme.
Mirënjohje edhe nga VOA- për kontribut të vazhdueshëm e të jashtëzakonshëm të
transmetimeve të VOA në gjuhën shqipe dhe shumë vite të shquara të shërbimit ndaj çështjes sëmediave të lira dhe promovimit të demokracisë dhe të drejtave të njeriut në Ballkan.
E dekoruar dhe me ÇMIMIN, ”Mbretëresha Teuta”, për kontributin e dhënë në promovimin dhe fuqizimin e rolit të gruas shqiptare në botë për vitin 2015 nga Klubi i femrave shqiptare të Kroacisë.
**
E dashur Dijana, ju keni një karrierë të lakmueshme., qe flet per nje pune dhe përkushtim te madh nga ana e juaj. A jeni larguar ndonjëherë nga Maqedonia dhe ky largim a ka ndikuar në punën tuaj profesionale?
**
Meqë shqiptarët nuk kishin mundësi të studionin në gjuhën e tyre amtare u detyrova pas mbarimit të gjimnazit më 1979 të largohem nga Maqedonia për ti vazhduar studimet në Kosovë.
Herën e dytë më 1984,pasi që u shpalla nacionaliste nga sistemi komunist, e më pas më 1996 sërish si korenspodente e VOA-as, kur sigurimi shteteror i Maqedonisë më morri akreditimin dhe më krijoi tronditje të mëdha familjare e profesionale.
Prandaj,karrierën time prej gazetareje e drejtuan fuqi të tjera, duke më shndërruar në një nomade, herë në atë anë e, herë në këtë anë të kufirit, por pa dëshirën time. Si në çdo profesion, edhe në gazetari, njeriu mëson dhe zhvillohet në ecje e sipër, kurse unë, për një kohë relativisht të shkurtër, mësova shumë gjëra që, ndoshta, nga ndonjë pozicion tjetër nuk do t’i kisha ditur. Mësovase ndonjëherë profesioni të bëhet barrë në jetë, por jo rrallë, pa problemet që t’i shkakton profesioni, nuk mund ta njohësh anën e padukshme të jetës. Thjeshtë, gazetaria për mua ishte dhe mbetet rreze rentgeni, që depërton atje ku nuk mund të depërtojë syri i thjeshtë, ndonëse për këtë ajo paguan edhe çmimin e saj. Ndonjëherë më të lartë e, ndonjëherë, më të ulët. Unë pagova (dhe për këtë ndjehem krenare) çmimin e mospërkuljes para mentalitetit policor të një politike,që nuk arriti të reformohej, në njërën anë dhe, e ngritjes së dinjitetit profesional në kushtet e mospërfilljes së fjalës publike në Maqedoni, në anën tjetër.
**
E dashur Dijana Toska, karriera juaj u zhvillua duke punuar dhe guxuar, duke provuar shumë pozicione, paqesore dhe me guxim e ndergjegjesuar mes dy stacioneve, Shkup-Prishtinë, ishte dashuria për profesionin apo familjen që i bashkonte këto dy qytete?
**
Stacionet e autobusëve dhe të trenave nuk janë, thjeshtë, pika prej ku shkojnë e vijnë njerëzit. Aty ndodhin edhe drama njerëzore. Fatet e individëve udhëtojnëçuditshëm dhe rastisin të struken për një moment në ndonjë qoshe të stacioneve. Edhe muadisa herë më kishte ndodhur të isha strukur në vetminë time dhe të pritja autobusin, që do të më kthente nga Shkupi në Prishtinë. Ky nuk ishte një udhëtim i zakonshëm. Nuk po ndodhte vetëm udhëtimi fizik imi, por më shumë se kaq. Po prehej si me thikë shiriti i një udhëtimi profesional. Po e leja Shkupin e ëndërrave të mia rinore, aty ku, më vonë, realizova edhe vetveten në përmbushjen e misionit të vështirë prej gazetareje dhe po i kthehesha Prishtinës, aty ku fillova ngritjen time profesionale e intelektuale.
Shkupi dhe Prishtina gjatë gjithë kohës ngelën tek unë dy stacione, që i lidhë një fije e padukshme dhe, sa më shumë që tentoj ta tërheqë atë fije, ajo bëhet edhe më e fortë dhe më e pashkëputshme. Asnjëherë nuk arrita ta kuptoj se dashuria për profesionin dhe përkushtimi për familjen i bashkonte këto dy qytetet, apo natyra ime kërkimtare provonte të nxirrte në pah dy anët e një trupi, që fuqishëm forconte zhvillimin tim ndër vite. Sido që të jetë, unë isha pjesë e sagës ballkanike, që të gjithëve na bënte të qanim dhe të qeshnim, si dhe me lotët e zemërimit tonë gatuanim shpresat për një të nesërme më të mirë.
Është e vërtetë se ajo e nesërme erdhi, por sa u bë mirë, sidomos për ne që kishim sakrifikuar shumëçka të shtrenjtë tonën, mbetet të analizohet, sot, e sidomos nesër, nga ata që do të vijnë pas nesh.
**
Znj.Toska, cili ështe roli i gruas në shoqëri ne luften e vazhdushme per te formuar identitetin social professional, me vlerat qe ato kane, dhe i burrave në vecanti ne kontekstin e barazis gjinore, a mendoni se përvec meshkujve të cilët i paragjykojnë vlerat e grave të ketë ndikuar edhe religjioni nëse me religjion nënkuptoni besimin në njerëzimin?
**
Duhet pranuar se femra shqiptare, në të shumtën e rasteve, e ka pranuar rolin e saj stereotip dhe ka mbetur ajo që është kërkuar nga shoqëria që të jetë. Por, shikuar historikisht, gjithmonë kanë ekzistuar femra, të cilat i kanë thyer këta kufinj të padukshëm, të imponuar nga koha, rrethi dhe tradita. Me vendosmërinë dhe luftën për të fituar të drejtat e tyre është ndërtuar një tretman i ri civilizues i identitetit të femrës.
U kam thënë haptas se ata burra, që kanë guxim barazinë gjinore ta trajtojnë si aspiratë kombëtare, i kisha respektuar e vlerësuar si demokratë që, parasëgjithash, dijnë të çmojnë vlerat shoqërore. E të tillët janë edhe patriot, që ia duan të mirën shtetit dhe angazhohen që shteti i tyre të bëhet pjesë e civilizimit.
Disa burra kanë paragjykime antifeministe, sipas të cilëve, anatomia është fati i femrës.Ata nuk duan të kuptojnë se ne jemi të ndryshëm seksualisht, por të barabartë si njerëz.Seksi nuk ka ndikime në karakterin e as në personalitetin e njeriut. Individualiteti social i njeriut nuk është i lidhur apo i kushtëzuar me atë seksual. Roli shoqëror i gruas nuk është i lidhur me seksin, por me sistemin shoqëror. Vetëm injoranti mund ta paragjykojë femrën si të dobët, pa kaçik për punë të “burrave”
**
Një debat i filluar kahmoti nga burrat e botës, por doli të jetë i dështuar. Dolën injorantë në vlerësime e paragjykime.Shumë gra të fuqishme në botë, me rezultatet që arritën, duke qenë në poste udhëheqëse shtetërore, dëshmuan se çështja e seksizmit-diskriminimit të gjinive s’është asgjë tjetër veç racizëm.Me mijëra gra sot në rruzullin tokësor sfidojnë çdo punë dhe problem që u paraqitet.Secila prej tyre e din se çka kërkon nga jeta, sepse e ka kuptuar jetën në mënyrë më reale e praktike se shumica e burrave të botës.Sa i përket religjionit, më lejoni ta citoj neurologen italiane, fituesen e çmimit Nobel, Rita Levi Mancini, e cila me një rast pati thënë: Asnjë religjion i kuptuar drejtë nuk e margjinalizon gruan para burrit. Por gratë patjetër duhet ta kuptojnë se vlera e tyre qëndron mbi normat që i diktojnë burrat dhe shoqëritë konsumuese.
Indira Gandi, në kohën e saj, në pyetjen e një gazetari rreth përcaktimit të saj religjioz, ishte përgjigjur: varet nga ajo çka mendoni me fjalën religjion. Është e vërtetë,se unë nuk i vizitojë tempujt, e as nuk iu lutem zotrave. Mirëpo, nëse me religjion nënkuptoni besimin në njerëzimin, në vend të zotrave, do të insistojë që njeriu të bëhet më i mirë dhe më i lumtur, atëherë unë jam religjioze.
**
Znj. Dijana. Gazetaria e mbështetur në fakte është një lobim i suksesshëm pro ose kundër një dukurie a procesi i cili ndikon drejtpërdrejt në krijimin e opinionit të gjërë, qoftë për të mirë apo të keq., ju jeni autore e librit,“Maqedonia ne gazetarin time”,cka ju shtyri të shkruani këtë libër?
**
Ndoshta ishteedhe një dëshirë në ndërdijen time për të lënë gjurmë për një lloj gazetarie të zhvilluar në një kohë vendimtare politike për popullin shqiptar, ku jorrallë, raportet i tejkalonin primesat profesionale dhe anonin nga nacionalja, pastaj, kushtet në të cilat raportonim, të cilat mund të jenë të paimagjinueshme për kolegët e mi të kësaj kohe, ideali, guximi dhe, më kryesorja ndoshta, një përpjekje për të dëshmuar se, për një pjesë të gjeneratës sime, gazetaria ishte një dashuri me të cilën dhe për të cilën sfidohej e tërë qenja njerëzore, intelektuale e kombëtare.
Më duket se jemi gjenerata e fundit, që kemi punuar në këso kushtesh, të cilat do të jenë të paimagjinueshme për një brez të ri gazetarësh të shekullit 21.Unë pata atë lloj fati të punoj në dy sisteme krejtësisht të kundërta me njëra-tjetrën, në atë komuniste e në sistem demokratik në transicion, që kërkonin impenjim secila e më rëndë e secila në mënyrën e vet.Prandaj, them me këmbëngulje, se shkollë më e mirë e gazetarisë se ngjarja nuk ka.Ajo të mëson ta peshosh fjalën, të meson se si ta vlerësosh, mënyrën se si ta thuash, nga cilat këndvështrime ta trajtosh, si ta ndërtosh mozaikun, me një fjalë, si ngjarja që mund ta zhvilloj sensin e të qenit analitik, asgjë tjetër nuk mund ta ketë këtë ndikim të drejtpërdrejtë në formësimin e personalitetit të një gazetari.Gazetaria e mbështetur në fakte është një lobim i suksesshëm pro ose kundër një dukurie a procesi i cili ndikon drejtpërdrejt në krijimin e opinionit të gjërë, qoftë për të mirë apo të keq.
Lajmi është një mall që duhet ta shesësh në treg.Dhe sa më të mirë e ke mallin, më kualitativ, paketimin cilësor, marketingun e zhvilluar, pashmangshëm tregun ndërkombëtar e ke të garantuar. Fundja, për mua të zhvillosh gazetari të besueshme, të rezatosh në raportet tua sigurt, guxim e korektësi, ky është kulmi që mund të arijë një gazetar në profesionin e tij, e jo titulli, të cilin asnjëherë në jetën time nuk e kam lakmuar. Dhe, natyrishtë kushti i parë është ta duash profesionin, dhe këtë dashuri nesër do ta gjesh kudo që do të sillesh nga respekti që do ta gjesh në public. U përpoqa që gazetarisë sime në Maqedoni t’i jepja imazhin, shpirtin dhe përkushtimin tim, gjithëçka që kisha investuar profesionalisht në tërë këto vite në personalitetin tim prej gazetareje.Jeta ime është porosia ime.
**
Znj.Dijana Toska, Libri dhe puna juaj si gazetareeshte vleresuar shume,. Ju ne stilin tuaj gazetaresk keni një angazhim te qartë për demokraci dhe solidaritet, dhe gjithmonë në mbrojtje te të drejtave te njeriut e karakterizuar me diturinë dhe sinqeritetin dhe vertetesinë e informacionit, por kjo eshte dhe nje sfide intelektuale njekohesisht. A mund të na veconi dicka?
**
Përurimi ishte një manifestim kulturor,tejet dinjitoz dhe me pjesëmarje të personaliteteve të njohura nga Kosova,Maqedonia e Shqipëria sipas vlerësimeve nga mediume të shumta të cilat e përcollën këtë ngjarje. Po u a percjell vetëm disa nga vlerësimet e shumta që u thanë, gjatë përurimit, në media,recenzentët, kritikët…
Emin Azemi: Ky libër, aq sa është një shirit i incizuar memorjesh për një kohë e një proces, po aq është edhe traktat në formë manuali për metodën e punës së një gazetareje model.
Gert Ahrens,Ambasador:Si njëra nga ajo kohë e një numri tejet të vogël të intelektualeve shqiptare, Dijana Toska bashkon shqiptarinë e saj me angazhimin e qartë për demokraci dhe për të drejtat e njeriut.Bisedat e mija me të gjithnjë kanë qenë të karakterizuara me diturinë dhe sinqeritetin e saj, prandaj, jo vetëm që ishin burime të rëndësishme të informacionit, por edhe sfidë intelektuale për mua.
Nano Ruzhin,Ambasador:E armatosur intelektualisht me të gjitha këto vlera universale, Dijana Toska u imponua si dëshmitare e vërtetë e, ndonjëherë, edhe e ashpër e tranzicionit të rëndë maqedonas. Dijana Toska kishte kauzën personale dhe akoma e ka, por ajo, parasëgjithash, është luftëtare për multietnicitetin dhe për demokracinë.Sot po e kritikon edhe shoqërinë, në të cilën jeton, me të cilën në mënyrë të vërtetë e plotëson rolin e intelektualit të angazhuar e me përvojë. Detyrë e intelektualit është të tregojë për dobësitë dhe parregullsitë edhe me çmimin të humbë nga simpatitë e pushtetit.
**
Znj Toska, Në esencë ju mbetet konsekuente e hapur, kritike, direkte dhe me shumë ndjenjë për humor. Për fat të keq, pak ka në Ballkanin e sotëm si Dijana Toska. Edhe sot nuk e keni a humbur sharmin dhe ashpërsinë e dikurshme të gazetarisë Nga intervistat e shumta që keni zhvilluar ju ka ngelur ndonjë porosi në mendje?
**
Po sigurisht,me knaqësi rikujtoj porosit e Presidentit Rugova,Fehmi Aganit,Mahmut Bakallit…Por ishte aktivistja e madhe e përmasave botërore, Kristinë Von Khol të cilën e kujtoj me respekt të thellë.Paslargimit të saj nga Shkupi, në mars 1994, pas një qëndrimi disa ditësh, ku ishte marrë me fatin e të rinjve shqiptarë të Kosovës, që po i iknin gjahut të soldateskës serbe.E ruaj me xhelozi porosinë impresionuese që mikja ime nga Vjena ma la: “Ti ndiqe lirinë që kaq shumë e do. Mos u ndal para kritikave, rrëmujave e ndërskamëseve, që t’i krijojnë ndonjëherë edhe ata që më së paku e pret. Përpiqu t’i sfidosh duke pasur gjithnjë në mendje se në beteja të rënda zhurmë bëjnë vetëm ata që mbeten në publik, e jo lojtarët. Këtë mos e harro kurrë, mikja ime”.
**
Znj .Toska, së fundi po realizoni një projekt gjenial.Si ju lindi ideja të bëni një Himn për Nënën Terezen, a mund të na thoni si ndihet Dijana duke qenë pjesë integrale e këtij projekti madhor ?
**
Në dhjetor të vitit 2014 në Shkup po mbahej simpoziumi kushtuar 100 vjetorit të vdekjes së pagëzuesit të Nënës Tereze, Dom Zef Ramaj. Nga kumtesat e paraqitura ndjeja krenari për veprimtarinë dhe civilizimin që ishte zhvilluar në qendër të Shkupit 200 vjet më parë, nga familjet shqiptare. Ndërkohë tek unë rritej zemërimi se neglizhenca e moskujdesi i duhur ndaj figurave tona të shquara të historisë jo rrallëherë është interpretuar gabimisht e përvetësuar nga popujt tjerë. Pati tendenca të tilla edhe ndaj Nënës Tereze, duke qenë e lindur në Shkup, të thuhej se është me kombësi maqedone. E frymëzuar nga kjo ngjarje, propozova të bëjmë himnin e Nënë Terezës. Vendosa për poezinë “Lamtumirë” të shkruar nga Nënë Tereza në anije kur ajo po largohej më 1928 për në Kalkutë.Muzikën e kishte realizuar kusheriri i saj, Lorenc Antoni me kërkesë të Don Lush Gjergjit, pak para vdekjes së tij.
Me 5 janar 2015, shkova në Katedralen në Prishtinë, takova, Don Lush Gjergjin, biografin e Nënës Tereze, për t’ia paraqitur projekt idenë për Himnin dhe shtëpinë e Nënë Terezës që të filloj të ndërtohet në Prishtinë.
Misioni i intelektualit është polidimensional, por jo të gjithë intelektualët kanë shansin të identifikojnë ato vlera që, nuk janë vetëm personale, por edhe kolektive-kombëtare. Është e kuptueshme që çdo intelektual i mirëfilltë, në një moment historik për kombin, ka dëshirë të reflektojë, të realizojë ndoshta një ëndërr të tij që do të vuloste dhe linte gjurmë për brezat që do të vinë.Ky moment ishte pikërisht tani në prag të shenjtërimit të Nënës Tereze. Një ide timen desha t’ia fal kombit dhe shtetit tim, desha të jemi të bashkuar dhe në këtë hapërim hyjnor kombëtarë ti falënderohemi bijës sonë për lavdinë universale që na e dhuroi.Kam shkrirë gjithë kapacitetin tim intelektual,moral, kombëtar që idesë time t’i jap udhë deri në përmasat e sensibilizimit gjithëkombëtar…Ndjesia ishte e veçantë, por nuk arrita ti gëzohem shumë, ngase humba Babën tim pikërisht në momentin kur kisha më së shumti nevojë ta kem pranë dhe ti shijojmë bashkarisht, tingujt e Valsit Hyjnor.Kjo është jeta dhe sakrifica e një intelektuali të ndërgjegjshëm,ti sfidojë dhembjet shpirtërore dhe ti përfundojë me sukses obligimet morale njerëzore.Tërealizoj një ëndër të tij për kombin e tij, të krijojë një testament që do të shërbente si kod moral i bekimit të njerëzimit.
**
E dashur Dijana Toska, Valsi Hyjnor do të arrijë të interpretohet në Vatikan në ditën e shenjtërimit të Nënës Tereza ikonës grandioze me përmasa botërore, duke përmbushur nje detyrim moral per te ndricuar vepren humane dhe punen e saj te shenjte ?
**
Po natyrisht.Ne na e dhuroi zoti Gonxhen para 105 vjetësh. Jemi duke jetuar dhe shfrytëzuar ende namin e saj, por pa bërë përpjekje si komb për ta vazhduar më tutje veprën e saj.Edhe pse, si komb kemi kapacitet, madje në momente historike e të rëndësishme për kombin kemi dëshmuar edhe unitet e solidaritet.
Kemi rastin historik si komb dhe shtet që ta dëshmojmë veten dhe të hapim një faqe të ndritur të historisë sonë drejt shtatorit te vitit 2016 në Vatikan, kur miliona njerëz nga rruzulli tokësor do të përcjellin shenjtërimin e Nënës Tereze. A ka identifikim më të madh për popullin shqiptar që Himni të interpretohet LIVE dhe Shqip.
Jemi popull i bekuar të cilit kjo reklamë i vjen aq natyrshëm sa që çdo popull tjetër në botë kishte për ta dëshiruar. Por, dihet se projektet e mëdha, sado të kenë për bazë entuziazmin dhe altruizmin individual, nuk mund të realizohen nëse në ballë të tyre nuk qëndrojnë institucionet shtetërore. Kosova e ka shansin si shtet ta dëshmojë pikërisht sensin e shteformësisë përmes ikonës grandioze me përmasa botërore – Nënë Tereza, duke i dhënë asaj mbështetjen që e meriton, në të gjitha aspektet.
**
Znj.Toska,nëse flasim për religjionin,a do të duhej që ky himn të jetë edhe një thirrje për kapërcimet fetare,sidomos tani kur vendet tona po monitorohen nga faktori ndërkombëtar e konsideroni si shans që nëpërmjet këtij projekti të kuptojë bota se Nëna Terezë, ka prejardhjen nga ky popull i vogël, si e perceptoni ju bamiresinë në shekullin e XXI ?
**
Nëna Terezë është figurë universale e dashurisë, e unitetit në mes të popujve e racave, e dashurisë ndaj njeriut, çfarëdo përkatësie qoftë fetare, racore, etnike …Me Himnin e saj ne si komb vetëm mund ta vulosim tolerancën fetare që mbisundon me shekuj mes nesh dhe të dëshmojmë se disa thirrje të individëve janë më shumë raste aksidentale të importuara nga jashtë për qëllime të caktuara.Shqiptarët historikisht kanë demonstruar në praktikë tolerancën fetare, kurse dëshmia më e fortë për këtë është pikërisht figura e Nënë Tereze, e cila tashmë konsiderohet si aset kombëtar për gjithë shqiptarët, pa dallim përkatësie fetare.
Miliona njerëz në botë ndoshta për herë të parë do ta kenë rastin ta dëgjojnë gjuhën e ëmbël amtare të Nanës Tonë, përmes poezisë,Lamtumirë, që shkroi me dorë të vetë në gjuhën shqipe dhe përmes Himnit që bijtë e bijat e sajë e bënë në shenjë dashurie e nderimi për jetën e veprën e saj. Prandaj, ky është një rast historic dhe i papërsëritshëm në historin e kombit shqiptarë.
Zhvillimet teknologjike kanë ndikuar në tjetërsimin dhe largimin e njeriut nga njeriu.Si kurrë më parë në këtë shekull ne kemi nevojë për kujdes e dashuri ndaj njëri tjetrit.Fatkeqësisht njeriu modern sot nuk ka një vision të qartë për veten dhe botën edhe përkundër stërngarkimit me informacione të ndryshme.Kisha dashur që kjo vepër artistike të riprodhohet dhe shfrytëzohet për të mirën e njerëzimit në të gjitha mënyrat e mundshme.Të jetë një ndihmesë për një vision më të qartë për botën, sepse ndonjëherë vetëm edhe një tingull i mjafton bukuris së njerëzimit.Valsi Hyjnor do të jetë një dhuratë përnjerëzimin nga shpirti shqiptarë si dëshmi e dashuris sonë të madhendaj njerezimit,paqës,tolerancës, dashurisë dhe vetëm dashurisë.
**
E dashur Znj.Toska.Vetëm një organizatore e shkëlqyeshme mund ti mbledh rreth vetes 200 artistë nga të gjitha trojet shqiptare. Si i ja arritët dhe cfarë e karakterizon bashkëpunimin tuaj me kolegët?
**
Nën dirigjimin virtuoztë maestros, Bujar Llapaj, orkestrim të rafinuar të kompozitorit,Genc Tukici, interpretimit shpirtëror të divës tonë kombëtare,Inva Mula, violinistes së mirënjohur nga Maqedonia,Sihana Badivuku,nën përcjellje të orkestrit gjithëkombëtarë dhe korit të Filharmonisë së Kosovës të udhëqur nga Baki Jashari,fjalët e Nanës Tonë,bijat e bijtë e saj i shndëruan në vepër muzikore.
Figura unifikuese dhe mbresëlënëse e Nënës Tereze, u shpreh simbolikisht edhe në vetë përbërjen e ekipit që u morr me realizimin e himnit. Artistë, producentë e organizatorë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Diaspora të mbledhur rreth kësaj ideje artistike, e bëjnë porosinë që shpreh ajo, më madhështore dhe më reflektuese për botën. Imazhi i kësaj vepre artistike do të jetë një ‘’biometri’’ për gjithë ato gjenerata shqiptarësh të shquar të cilët në rrethana e kohë të ndryshme nuk arritën të kenë komunikim normal me botën e qytetëruar. Nëna Tereze dhe vepra e saj humane po e shpërfaq edhe njëherë talentin dhe zgjuarsinë e artistëve shqiptarë në dioptrinë më të lavdishme“
Ky tesatament moral i njerezimit që kombi shqiptarë do tia dhurojë botës u bë realitet,falë përkushtimit,dashurisë dhe sakrificës që tregoi gjithë ekipi realizues.
Sic e dini, Himni është regjistruar dhe jam tepër e kënaqur e krenare,si me përmbajtjen dhe mesazhin që vet kompozimi përçon. Është qëndisur dhe i është përshtatur jetës dhe veprës e sidomos namit që gëzon Nana jonë në botë – atë universal, fetar e kombëtar.
Me 5 shtator në Katedralen e Nënës Terezë në Prishtinë, në ditën ndërkombëtare të bamirësisë të shpallur nga OKB-ja, me një concert madhështor u përurua, Himni i Nënës Tereze.
Shpresoj se do të jemi krenar për jetë e mot si komb, sa herë e kudo që do të interpretohet në botë.
Faleminderit, Liliana Pere përintervistën dhe punën e palodhur e të shkëlqyer që bën me Org e GSHB për njohjen e vlerave tëgrave shqiptare që lanë gjurmë me punën dhe profesionin që ushtruan në botë.
Ju faleminderit, Ishte një kënaqësi intervista me Ju.
Ju faleminderit e dashur Dijana Toska. Gazetarja e suksesshme me multidimesione profesionale dhe atdhetarie te mirë Keni guximin e shqiponjes, bukuri dhe qytetari te veçante. Je nje penë e forte e lakmueshme dhe impresionuaese per vërtetesinë dhe trajtimin professional te informacionit, ezauroni gjithmone culture. Jeni nje model i shkelqyer i veprimatares që prodhon ide dhe i bën ato pronë te gjithë shoqërisë. Ky altruizëm sublim u vërejt së fundmi edhe me rastin e projektit të “Himnit të Nënës Terezë” dhe Shtëpisë së Nënës Terezë në Prishtinë,si dhe ne krijimtarinë tuaj. Ju uroj suksese nga zemra. Faleminderit
Liliana Pere
Ing Informatic
President: International Organization.
” Albanian Woman in the World
Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP