* Të pranishëm edhe artistë të njohur nga Shqipëria e Kosova: Artistja e Popullit Tinka Kurti, Kosova Çun Lajqi, Diellza Kolgeci,si dhe personalitete shqiptare të diplomacisë, politikës dhe biznesit.
*Filmat do të gjykohen nga një juri, në përbërje të së cilës janë Gilberta Lucaj, regjisori Lee Percy, dhe Paul Kurti…
Nga BEQIR SINA – New York City
CHELSA NEW YORK CITY : Festivali i tretë i Filmit Shqiptaro – Amerikan i ashtuquajtur Albanian American Festival në metropolin e botës Nju Jork , ka filluar me shfaqjen e premirerave të saj mbrëmë më 2 tetor dhe përfundon të Ejten me 9 tetor. Për tetë ditë, sa do të zgjasë festivali, në qendrën e kinemasë SVA – Nju Jork, do të shfaqen me dhjetëra filma, të metrazhit të gjatë, metrazhti të shkurtër, dhe filmat dokumentar, cilët do të konkurrojnë për shtatë çmime.
Ky aktivitet që realizohet për të tretin vit me rradhë dhe synon të sjell së bashku për një javë disa nga regjizorët dhe aktorët më në zë të kinematografisë mbarë shqiptare, nga Kosova, Shqipëria, dhe të gjitha trevat shqiptare.
Një traditë e bukur, kjo e cila ka lindur vitet e fundit në Nju Jork dhe quhet Festivali i Filmit Shqiptar në SHBA., e realizuar falë përpjekjeve të komunitetit të artistëve shqiptarë, në SHBA, po bënë atë që sallat e kinemave, të kryeqendrës botërore të kinematografisë – Nju Jorkut, t’i dedikohen edhe këtë vit kulturës, artit dhe vizionit të talenteve shqiptarë në trojet tona e kudo nëpër botë.
Ndërsa, artdashësit e shumtë shqiptarë dhe amerikanë të përjetojnë për tetë ditë emocionet e filmave më të rinj dhe më cilësorë të cilët do të shfaqen në shqip dhe anglisht në qendrën e kinemasë SVA – Nju Jork,
Festvali nisi rrugëtimin e tij me me filmin nga Kosova “Heroi” i Luan Kryeziut
Pjesëmarrës në festival janë artistë të ndryshëm shqiptarë nga Kosova, Shqipëria, Mali i Zi, Maqedonia, SHBA-ja apo hapësira të tjera ku ata jetojnë. Festivali nisi mbrëmë në qendrën e Kinemasë SVA me një kolazh të filmave më të mirë shqiptarë gjatë këtyre viteve, me shfaqjen e filmit “Heroi” të regjisorit nga Kosova, Luan Kryeziu dhe interpretimin e aktorit Çun Lajçi.
Gala e hapjes dhe mbrëmjet para shfaqjes së filmave u dha mundësinë pjesëmarrësve të takojnë figura të shquara të kinemasë shqiptare, e asaj botërore, të krijojnë lidhje me distributorë filmikë të huaj ose thjesht të bëjnë fotografi me njerëz të famshëm të artit – kulturës, politikës, diplomacisë dhe shou-biznesit.
Ndërkohë, në hapjen e Festivalit të 3të të Filimit Shqiptarë në Nju Jork, morën pjesë shumë personalitete, si aktorët e mëdhenjë : Artistja e Popullit Tinka Kurti, aktori me rrenome nga Kosova Çun Lajqi, aktoria Diellza Kolgeci, asembleisti i parë shqiptarë në asamblenë e Nju Jorkut, zoti Mark Gjonaj, përfaqësuesit e shteti të Shqipërisë e Kosovës ambasadori Ferit Hoxha, Konsulli i Kosovë Korab Mushkolaj, dhe shume figura të tjera nga bota e filmit dhe shou biznesit, veprimtar të dalluar të komunitetit; kompani R.E.M., zoti Harry Bajraktari dhe Giorgio Kolaj si dhe Sekretari i Përgjithshëm i Lidhjes se Prizrenit Tomë Mrijaj, nga Kosova, Prof. Dr. Muhamet Shatri, zyrtarë i lartë i Ministrisë së Diasporës për Grumbullimin e Lëndës Arkivore dhe Muzeale dhe njëherazi president i Shoqatës Mbarëshqiptare “Trojet e Arbërit”.
Festivalin e hapi drejtori i AAFF aktori Ariot Myrtaj – i cili tashmë është bërë një figurë e njohur dhe e dashur në komunitetin shqiptar. Ai është aktori energjik dhe i talentuar nga Kosova – i cili nuk ngurron të përkrahë e të marrë pjesë në projektet e shqiptarëve të tjerë këtu në Nju Jork, e më gjerë.
“Ky kryeqytet i botës – me madhështinë e tij – qytet “zhurmaxhi”, dhe me shumë ngjyra me plotë jetë, dhe me një botë të tërë në miniaturë, për tre vjet me radhë me bukurin e artit të filmagrafisë po flet edhe gjuhën e ëmbël dhe të bukur shqipe, e ngjyrysor me ngjyrat kuq e zi” u shpreh të fillim të fjalës së tij Arioti.
Duke shtuar se :”Ky festival dhe pjesmarrja e juaj në këtë festival – i bënë një nder të veçantë vendit tonë – spese në këtë kryeqendër botërore, në këtë qytet shumë të bukur – jemi duke promovuar kulturën e artit tonë të bukur, nëpërmjet kinematografisë shqiptare”
Ai vuri re se arti e kultura shqiptare nuk kishin një nga elementët më kryesorë për përfaqësimin e tyre dinjitoz në botë: vëmendjen e artdashëve të huaj dhe mbarë shqiptarë, se sa një festival të këtill mbarë shqiptarë. Ndërsa, më tej faleminderoi përzemërsisht duke i dhënë secilit prej stafit të tij meritat e tyre, për ta bërë këtë festival gjithëshqiptar – pra “për të bashkuar grupe të tjerë aktivistësh të motivuar vetëm nga dëshira e mirë – tha Myrtaj – për të bërë diçka pozitive për komunitetin, duke faliminderuar Ministrin e Kulturës së Kosovës, dhe Konsullatës së saj- Misionin e Shqipërisë, si edhe përkrahjen e biznesmenëve largpamës me origjinë shqiptare. “Këto përpjekje, tha ai të gjithanshme, sjellin edhe këtë vit festivalin e shumëpritur të filmit shqiptar”.
Artistja e Popullit Tinka Kurti thotë se :”Me thënë të drejtën jam e befasur me këtë festival dhe jamë shumë e lumtur që shqiptarët e Amerikës – që kan arritur të mbajnë një festival të till – të kinematografisë shqiptare në Nju Jork, një festival kaq të bukur me një publik kaq të madh natyrisht që është një mrekulli për të gjithë ne shqiptarët!” tha Kurti.
Kurse, Prof. Dr. Muhamet Shatri, një zyrtarë i lartë i Ministrisë së Diasporës për Grumbullimin e Lëndës Arkivore dhe Muzeale dhe njëherazi president i Shoqatës Mbarëshqiptare “Trojet e Arbërit”, do ta quante Festivalin në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, edhe një arritje tjetër e shqiptarëve të Amerikës, në fushën e artit e kulturës shqiptare i cili ngërthen një fakt një festival mbarë shqiptarë, mbasi është festivali që i përfshin dhe i përfaqason të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë.
“Pra, ky festival tha professor Shatri, ka të simbolizuar në ngerthën e saj – atë, aspiratën e mbarë kombit tonë “Bashkimin e të gjithë Shqiptarëve”, dhe shtoi se ne kemi parë shpesh herë filma amerikan të cilët na kan inkurajuar gjithmonë, me kryeheronjët e tyre, që kan luftuar për të drejtën dhe mbrojtejn e tyre, por tani erdhi koha të shohim edhe filmat tanë në SHBA, vendin aleat dhe mik i përjetshëm i shqiptarëve, sidmos për atë që bënë SHBA – për çlirimin, lirinë e pavarësinë e Kosovës, tash po na japin të njëjtin frymëzim- ”
Natyrisht, që dëshirojë me shtue tha professor Shatri se ” Festivali i Filmit Shqiptar në SHBA, kjo kolanë e përzgjedhur e filmave shqiptarë, jo pa qëllim mendojë është hapur me filmin “The Hero” – ku në qendër të filmit është vendosur një hero i luftës çlirimtare të popullit shqiptar të Kosovës ndaj serbëve, për të treguar atë sesi edhe SHBA – kan vepruar me heronjët e tyre, kur erdhi koha në atë që simbolizon aspiratat e popujve që luftojnë për liri, për të jetuar në paqe, demokraci dhe prosperitet, bazuar në vlerat e përbashkët të lirisë, sundimit të ligjit dhe respektimit të drejtave të njeriut”, ka një domethënie të vërtet.
” Gjithashtu, ky festival vijojë profesro Shatri mes shumë të tjerash është për të mos harruar kurr Kosovën atë çfarë u bë për lirinë e popullit të Kosovës, luftën e UÇK-së, dëshmorët, mijëra civilë të vrarë, ata mijëra që u zhdukën, atë shkatërrim total – sakrificën e popullit të Kosovës për çlirimin e vendit, kontributin e bashkësisë ndërkombëtare, e veçanërisht ish-presidentit të SHBA-së, Bill Clinton, George W. Bush dhe administartës së Preidentit Obama”
Për gazetën “Shqip” dje Violana Murataj thotë se “Mendoj se është një nga iniciativat më të mira për promovimin e artit dhe artistëve shqiptarë jashtë vendit të tyre”, thotë Violana Murataj, e cila është konkurrente në këtë edicion, në zhanrin e filmit dokumentar me filmin “Ditëlindja”. Murataj jep një histori të vendit, i cili është pushtuar nga bunkerët gjatë komunizmit. Rreth 800 000 bunkerë ndodhen në vendin e vogël në pjesën perëndimore të Ballkanit. Bunkerët janë simbol i qëndrimit totalitar, që teksa i sheh sot të sjellin në mendje luftën ndaj armikut dhe tmerrin. Në 25-vjetorin e lindjes së saj, regjisorja ka vendosur ta bëjë ditëlindjen në bunker. Ajo do të përballet me makthin që përçojnë nga jashtë këto krijesa. Regjisorja nuk do t’i shohë me frikë, por do të krijojë jetë brenda tyre. Duke shkuar tej në të shkuarën, Violiana i bën bunkerët pjesë të realitetit bashkëkohor, dhe jep një këndvështrim si duhen parë ato tani.
Kjo gazetë shkruan se sot, në kategorinë e filmave me metrazh të shkurtër dhe dokumentar, do të konkurrojnë filmat “Oqean” (Shqipëri), “Kadenca” (Kosova), “One Eye Shut”, (Shqipëri / SHBA) nën regjinë e Andamion Muratajt, ku interpretojnë Luan Bexheti dhe Anisa Dema, “Jetë të riciklueshme” nën regjinë e Blerina Goces.
Në ditën e tretë, në ekranin e festivalit, sipas saj në rubrikën “Retrospektivë”, do të shfaqet filmi “Përrallë nga e kaluara” me regji të Dhimitër Anagnostit. Narracioni i komedisë “14 vjeç dhëndër” të A. Z. Çajupit, ku tregohet historia e martesës së Gjinos 14-vjeçar me Marigonë 20-vjeçare, është një ndër prodhimet më të mira të kinemasë sonë.
Nuk do të mungojnë gjatë këtyre ditëve (festivali zgjat deri më 9 tetor) edhe diskutimet mbi situatën kinematografike sot. Një temë e zgjedhur nga organizatorët është ndikimi që ka pasur lufta dhe komunizmi në filmin artistik shqip.
Pjesëmarrës në këtë festival është edhe filmi “Amel” nën regjinë e Morea Raça. Filmi bën fjalë për aktoren Amel, e cila e provon fatin në një audicion filmi të një produksioni ndërkombëtar. Ajo arrin të kualifikohet dhe të marrë një rol në këtë film, por më vonë i shfaqen pengesat në rrugëtimin e saj. Në film luajnë aktorët: Makfire Miftari, Bekim Mulaj, Veton Osmani, Hazir Haziri, Shengyl Ismajli, Arvanit Krasniqi.
Regjisorja Morea Raça me filmin “Amel” ka marr Çmimin Special të Jurisë në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Fano. Një tjetër film konkurrues është dhe ai me titullin “Shqiptari”, ku interpreton aktori Nik Xhelilaj, nën regjinë e Johannes Naber. Interesante është dhe pjesëmarrja e filmit “Besa” me regji të Rachel Goslins, i cili flet për hyrjen e nazistëve në Shqipëri.
Ky festival që në dy vitet e para të tij organizohej nën emrin Java e Filmit Shqipëtar në SHBA nga Ariot Myrtaj dhe Mrika Krasniqi, duket se nga “mosmarreveshjet” mes tyre, kan bërë që këtë vit do të kemi dy organizime të njëjta pra : Festivalin e Filmit Shqipëtar nën organizim të Ariot Myrtaj që tashmë ka filluar mbrëmë dhe do të kemi edhe Javën e Filmit Shqipëtar, nën organizim të Mrika Krasniqit që do të mbahet po në Nju Jork dhe në të njëjtën kinema në 21 deri 27 Nëntor 2014.
Filmat do të gjykohen nga një juri, në përbërje të së cilës janë Gilberta Lucaj, regjisori Lee Percy, dhe Paul Kurti.