Arian Galdini/
Mehdi Frashëri, një nga personalitetet më të shquara të Shqipërisë në shekullin XX, shquhet si mendimtar, politikan dhe veprimtar me një vizion të thellë për shqiptarizmin dhe kombin shqiptar. Ai ishte një udhëheqës politik, publicist dhe diplomat, që gjithnjë mbrojti idenë e kombit si një organizëm moral dhe shpirtëror, të bazuar mbi vlerat më të mira të qytetërimit dhe traditës shqiptare. Me veprat dhe mendimet e tij, Frashëri krijoi një urë midis traditës së Rilindjes Kombëtare dhe nevojave të një shteti modern shqiptar.
Mehdi Frashëri i përket asaj plejade të mendimtarëve shqiptarë që e shihnin kombin si një entitet organik, ku tradita, gjuha dhe morali janë shtyllat mbi të cilat ndërtohet një shoqëri e fortë. Në veprat e tij, si “Shqiptarët dhe bota” dhe shkrimet e shumta publicistike, ai thekson rëndësinë e njohjes së thellë së historisë kombëtare dhe të lidhjes shpirtërore mes shqiptarëve. Një nga idetë më të rëndësishme të Mehdi Frashërit është nevoja për një identitet të përbashkët kombëtar, të bazuar jo vetëm në gjuhën dhe kulturën, por edhe në një moral të lartë kolektiv. Ai shkruan: “Një komb që nuk njeh vetveten dhe nuk kupton vlerat e tij është një komb që ndodhet gjithnjë në mëshirën e të tjerëve.”
Kjo qasje e Frashërit është e lidhur ngushtë me Neoshqiptariz min, i cili kërkon të rigjallërojë shqiptarizmin duke e përballur atë me sfidat e modernitetit dhe globalizmit. Një nga kontributet më të mëdha të Mehdi Frashërit ishte vizioni i tij për shtetin shqiptar si një instrument për zhvillimin dhe ndriçimin e kombit. Ai besonte se shteti duhet të bazohej mbi parimet e drejtësisë, meritokracisë dhe respektit për dinjitetin e individit. Në shkrimet e tij, Mehdi Frashëri kritikon ashpër korrupsionin dhe keqqeverisjen, duke i konsideruar ato si pengesa kryesore për progresin kombëtar.
Në këtë kontekst, ai shkruan: “Një shtet që nuk përfaqëson vlerat e kombit të tij nuk është gjë tjetër veçse një shfaqje e rreme që dëmton shpirtin dhe të ardhmen e një populli.” Idetë e tij për shtetndërtimin dhe drejtësinë sociale mbeten thelbësore për doktrinën e Neoshqiptarizmit, e cila synon të krijojë një shtet shqiptar që reflekton dhe mbron identitetin dhe interesat kombëtare. Doktrina e Neoshqiptarizmit, e cila synon një rishikim të vlerave kombëtare në kontekstin modern, gjen në mendimin e Mehdi Frashërit një burim frymëzimi të jashtëzakonshëm. Disa nga elementët kryesorë të këtij bashkëveprimi janë:
1. Kombëtarizmi i bazuar në kulturë dhe traditë
Mehdi Frashëri e pa shqiptarizmin si një sintezë të traditës dhe përparimit. Për të, moderniteti nuk duhej të shërbente për të zhbërë kulturën kombëtare, por për ta përsosur atë. Ky parim është një nga shtyllat e Neoshqiptarizmit.
2. Roli i elitave intelektuale
Ai besonte se elitat intelektuale duhet të jenë udhërrëfyesit e një kombi, duke udhëhequr jo vetëm politikisht, por edhe moralisht dhe kulturalisht. Në këtë aspekt, Frashëri është një pararendës i doktrinës së Neoshqiptarizmit, e cila thekson rëndësinë e eduki
mit dhe ndriçimit si elementë qendrorë të ringjalljes kombëtare. 3. Lufta kundër dekadencës dhe konflikteve të brendshme
Mehdi Frashëri e kritikonte ashpër përçarjen dhe mungesën e unitetit midis shqiptarëve. Për të, një komb nuk mund të përparojë nëse ndasitë e brendshme mbizotërojnë mbi interesin kombëtar.
Në veprën e tij, Mehdi Frashëri e trajton shqiptarizmin jo thjesht si një ideologji politike, por si një mision moral dhe shpirtëror. Ai thekson rëndësinë e rregullimit të shpirtit dhe ndërgjegjes kombëtare, duke argumentuar se pa një moral të fortë, asnjë komb nuk mund të përparojë.
Në këtë frymë, ai shkruan:
“Shqiptarizmi nuk është një flamur që valëvitet në erë; është një thirrje për shpirtin dhe zemrën e çdo shqiptari.” Kjo qasje është një burim frymëzimi për Neoshqiptarizmin, i cili synon të rindërtojë identitetin kombëtar shqiptar mbi bazat e moralit, kulturës dhe drejtësisë. Idetë e Mehdi Frashërit mbeten jashtëzakonisht të rëndësishme për të kuptuar sfidat dhe mundësitë me të cilat përballet Shqipëria sot. Në një botë ku globalizmi dhe presionet e jashtme shpesh kërcënojnë identitetin kombëtar, mendimi i Frashërit ofron një udhërrëfyes të vyer për mbrojtjen dhe zhvillimin e vlerave kombëtare. Mehdi Frashëri mbetet një nga mendimtarët më të mëdhenj të shqiptarizmit, duke ofruar një vizion të qartë dhe frymëzues për kombin shqiptar. Trashëgimia e tij intelektuale dhe politike është një burim i pashtershëm për doktrinën e Neoshqiptarizmit, e cila kërkon të ndërtojë një Shqipëri moderne dhe të fortë mbi bazat e traditës, kulturës dhe moralit. Në frymën e Mehdi Frashërit, Neoshqiptarizmi nuk është vetëm një rikthim te vlerat e së kaluarës, por edhe një përpjekje për të krijuar një të ardhme më të ndritur dhe më të drejtë për kombin shqiptar.