Lusida Zaka, mësuese e shkollës shqipe “Gjergj Fishta” në Lesvos të Greqisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “Vatra”, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Lesvos (Mitilini, Plomar, Petra) Greqi, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Lusida Zaka bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.
Historiku i shkollës shqipe “Gjergj Fishta”
Shkolla e gjuhës shqipe “Gjergj Fishta” në Lesvos hapi dyert e saj në 5 Nëntor 2022. Pas përpjekjeve kolosale të kryesisë së Komunitetit Shqiptar Lesvos, nga të gjitha organet vendore morëm një mbështetje të madhe, për përdorimin e një klase në shkollën më të madhe dhe më të mirë të qytetit Mitilini “Liceu i Përgjithshëm”. Me një emocion të veçantë organizuam dhe përjetuam, festën e hapjes së shkollës “Gjergj Fishta” ku fëmijët me buzëqeshjet e tyre dhe me vjershat në gjuhën shqipe i dhanë një entuziazëm të veçantë aktivitetit. Në këtë festë morën pjesë të ftuar nga pushteti lokal dhe qendror grek, të ftuar nga komuniteti shqiptar në Greqi dhe aktivistë të shoqatave të tjera shqiptare në Greqi. Gjithashtu na nderuan me pjesëmarrjen e tyre edhe: Kryetari i Bashkisë Mitilini: z.Kiteli, deputet i Syriza: z.Burnus, deputet i PKG: znj.Komninaka.
Organizimi i mësimit shqip në Lesvos
Mësimi shqip zhvillohet çdo të shtunë mbasdite në orën: 17:00 – 20:00, ku fëmijët i kemi ndarë sipas grupmoshave: grupi i parë: 6-11 vjeç nga ora 17:00 – 18:30. Grupi i dytë: 11-16 vjeç nga ora 18:30 – 20:00. Gjatë këtyre 2 viteve kemi përjetuar emocione të veçanta me fëmijët, jo vetëm duke parë njohuritë e tyre të mira të gjuhës në të folur, por me këngët dhe recitimet e tyre, i bëjnë me entuziaste festat tona kombëtare.
Materialet mësimore
Materialet mësimore që përdorim është botimi i fundit i Qëndrës së Botimeve për Diasporën “Gjuha shqipe dhe kultura shqiptare”. Në seminarin e organizuar në vjeshtën e 2022 nga e njëjta qëndër për mesuesit në diasporë, përveç trajnimit u shkëmbyen përvoja e mendime shumë të vlefshme nga kolegët, të cilët kishin vite përvojë në mësimdhënien e gjuhës shqipe. Të gjithë ishin të një mendimi se ky botim është
më i miri deri më tani dhe shumë profesional e praktik. Duke parë njohuritë e femijëve duhet të theksoj se prindërit kanë bërë një punë të mirë me fëmijët e tyre. Kuptohet kanë njohuri më tepër në të folur gjë kjo që i jep një shtysë më tepër për të mësuar. Përsa i përket njohurive të gjuhës fëmijët ndahen në grupe të ndryshme. Më e vështirë është puna me fëmijët e dytë apo më të vegjëlit. Nga përvoja ime si nënë, në fëmijët e dytë vështirësohen më shumë mundësitë për ti mësuar, sepse lodhja është më e madhe dhe ndërkohë që fëmija i parë ka përparuar shumë në të dyja gjuhët dhe përparësi kanë mësimet në gjuhën greke. Dëshira nuk ju mungon dhe përpiqen sado kohën e kanë të kushtëzuar.
Një thirrje për të mbështetur mësimin shqip
Thirrja që ju bëj të gjithëve është se fatmirësisht jetojmë në një kohë dixhitale me material të bollshëm dhe duke zgjedhur me kujdes gjuhë të folur e të shkruar letrare të punojmë sa më shumë me fëmijët tanë. Kemi një gjuhë të bukur që duhet të vazhdojmë ta ruajmë. T’ua mësojmë fëmijëve të pastër e të bukur pa huazime duke ju bashkangjitur dhe rikujtuar traditat dhe vlerat e shqiptarit. Rilindasit tanë punuan me shpirt për këto, ajo që duhet të bëjmë në është ta ruajmë me kujdes.
Mirënjohje themeluesve e kontributorëve të shkollës “Gjergj Fishta”
E gjithë puna organizuese për hapjen e shkollës i atribuohet kryesisë së Komunitetit Shqiptar të Lesvos: Elban Dervishbehaj, Katerina Hysolliu, Marseld Jano dhe anëtarëve të tjerë të kryesisë. Mobilizuan prindërit, bënë kërkesat përkatëse në organet vendore, organizuan gjithçka që ne sot të gëzojmë shkollën tonë në ishullin Lesvos. Bashkëpunimi me organët vendore siç e theksova dhe me lart është shumë i mirë.
Mbështetja e shoqërisë greke dhe vështirësitë në mësimin e gjuhës shqipe
Përsa i përket shoqërisë ku jetojmë është interesante për ta të mësojnë veçoritë e gjuhës dhe për tu nderuar është ndihma e tyre në përpjekjet tona. Vështirësitë e hasura janë të ndryshme. Klasat janë me fëmijë të moshave të ndryshme dhe me shkallë njohurish të ndryshme. Teknologjia e sotshme është shumë e vlefshme përsa i përket leximit dhe dëgjimit të materialeve të ndryshme, ndërsa të shkruarit mendoj se kërkon më tepër praktikë. Për këtë temë patëm nderin të mernim pjesë në një konferencë të organizuar nga Universiteti i Egjeut në bashkëpunim me disa universitete të Evropës. Ishte një ndihmë për ne të merrnim pjesë në metodat e reja të mësimdhënies në një kohë ku dygjuhësia është e pranishme kudo.
Pasion i veçantë puna më fëmijët shqiptarë
Duke i parë fëmijët të recitojnë të këndojnë e të vazhdojnë të vijnë në mësim e festa të organizuara është emocion i veçantë. Them me shumë gëzim se efekti është shumë pozitiv. Të gjithë mësuesit e shkollës shqipe “Gjergj Fishta” në tre degët e saj: Mitilini: Lusida Zaka, Plomar: Flora Cako, Petra: Marjana Lami dhe Jeton Lami, japin kontributin e tyre vullnetar, jo vetëm për mësimin e gjuhës shqipe tek fëmijët tanë, por dhe për përcjelljen e kulturës, traditave dhe zakoneve shqiptare.
Kush është mësuese Lusida Zaka?
Quhem Lusida Zaka jam nga Divjaka. Kam studiuar mësuesi në degën histori -gjeografi në Universitetin “Eqerem Çabej”, Gjirokastër. Jetoj prej 20 vitesh në Mitilini së bashku me familjen. T’i rikthehemi përsëri mësuesisë pas kaq vitesh ka qënë një emocion i veçantë, por edhe një sfidë.