Nga Brahim Ibish AVDYLI/
Gjatë shqyrtimit të materialit, e pamë shumë më të arësyeshme që të fillojmë prej këtij punimi t`i quajmë “Shpalime për Evropën e Bashkuar dhe Shqiptarët, prej genezës e deri më sot” e jo “Evropa e Bashkuar dhe Shqiptarët”, sepse këto punime janë thjeshtë një persiatje e thuktë në trajtimin e kontinentit të Evropës në suazat e gjenezës dhe të lindjes së tij si kontinent, si bashkim shtetesh e forcash, që tani janë të bashkuara në bashkësi ekonomike dhe politike, që tenton të zgjerohet edhe më tutje, qoftë edhe me imponime sociale, ekonomike e politike, pa u ndalur as për një qast në domethënien e shqiptarëve prej gjenezës së tyre, si pjesë përmbajtësore. Në radhë të parë, do të shqyrtojmë gjenezën e fjalëve të para, të cilat kanë të bëjnë me shqiptarët.
Arbërit, shqiptarët, stërnipër të epirotëve të Lekë e Pirro Molosit, e kanë pasur të barazuar emrin binjak Epir=Arbër, do të thotë Arban=Arbën=arë bënë. Sipas Sylejmon Lokajt dhe Dhimitër Pilikës, Epiri është metatezë e gabuar dhe vjen prej fjalës IPE/IPERI, sepse do të thotë SHQIPE/SHQIPERI. I tërë jugu i vendit (pra i Shqipërisë) dhe e tërë krahina shqiptare e Çamërisë (në Greqi) e thotë edhe sot këtë fjalë, madje më mirë na e shpjegon Dhimitër Pilika, me këngët popullore. Nga IPE dhe IPERI vjen fjala SHQIPËRI, që lidhet drejtë për së drejti me fjalën EPIR, që do të thotë: toka që është më poshtë, pra SHQPËRIA. Këtu kemi një lëvizje të gabuar të shkronjave prej atyre që nuk e dinë të flasin vetë SHQIPEN, të folurit sipas SHQIPES, zogut të qiellit, shenjën treguese të Zotit . Kur janë kthyer Danaeanët dhe Kadmenet, prej Afrikës dhe Egjiptit, e bënë gjuhën që sot shpjegohet sipas shkencëtarëve “gjuha e vjetër greke”, dhe që e “vendosin” me pa të drejtë para gjuhës shqipe. Ata nuk e dinë se gjuha vjetër greke ka vetëm fjalë shqipe, Linearin A të Kretës, shekullin e 16 p.e.r., “fillimit” të Evropës si kontinent, që mund të deshifrohet nëpërmes të folurit të dialektit gegë , gegërishte, giga=giganti, nga fjalët e para të folura: gega, giga, goga.
Kur thonin Arbër e kishin të qartë se e kishin fjalën Epir, dhe kur i thonin Epir e dinin se e kishin fjalën për Arbërit. Fjala arbër është krijuar nga dialekti toskë, që është krijuar më vonë; ndërsa sipas dialektit gegë, i cili është i pari prej gjenezës së fjalëve gua (guha, gjuha) si mjet i vetëm komunikimit, dhe gea-geo (dheu, toka), e që ka emërtimin e Zotit të tokës, GEA, nga fjala e vjetër shqipe gje, në kuptimin e gjetjes së tokës nga e gje (lype tokën se e gje, e gjenë), si kuptim i foljes shqipe- me e gjetë, për të gjetur, dhe e krijoi emërtimin gen-i, si geni i njeriut (genesis), që substancionohet në kuptimin e gjetjes së përgjigjes së njeriut, e të folurit të njeriut, kur njeriu gjegjet, pra përgjigjet, ai është që gjegjet, geget, dhe që kuptohet se ai është geget, pra që ka të folurit e njeriut, d.m.th. është gega . Këtyre fjalëve ne do t`u kthehemi edhe njëherë më vonë, siç do të shpjegojmë fjalën dialekt, por këtu po e themi njëherë se diftongu ge e ka kuptimin e dheut, e tokës, në kohezonin linguistiko-historik, pra të asaj që u krijua prej dheut, prej tokës dhe sot e kësaj dite themi se kur vdes njeriu i kthehet tokës, pra dhé është e dhé do të bëhet, sepse nga ajo është krijuar, nga dheu, toka, e përsëri do të shkojë te dheu e toka. Diftongu ge (difton dhee, dhé, pra tokë) jep kuptimin e dheut, të atij që u krijua nga Dheu dhe nga ai rrodhi emërtimi i fjalës gega, si antroponim gjeneral i banorit të atij vendi. Nga kjo rrjedhë antroponimi Gega i Gegënisë dhe toponimi Gegënia. Ky diftong ge formoi termat Gea (Perëndia lidhet me fjalët gea, gua, geni, gega, guga, goga, që e bartin në vehte lashtësinë e njeriut, në formimin e koncepteve të sotme linguistike). Gjuha e njeriut të parë (gua, guha, gjuha) pra është krijuar nga dheu (geu, geo, Geo), dhe Geo do të thotë Zot, At dhe Ëmë (Amë), pra Babë e Nanë, Krijuesi, i Pari. Pra, ndër të parët ka qenë GEA, dhea, dheu, ku i ka mbështetur këmbët, me të ecur, dhe kur i ka nxjerrë fjalët e para nga gua, guha, gjuha . Ndërsa etnonomi (etnonimi) ar-ban ndoshta i ka fillesat e veta të hershme kur kanë shikuar qiellin dhe e kanë vërejtur diellin që shëndritë, por kjo është vetëm një hipotezë dhe ne po merremi me etnonomin arbër-arban-arbën i cili e përcakton etnonomin shqiptar. Ajo lidhet me diftongun më të lashtë gjuhësor ar, i përcaktuar si emër përmes zanores ë, arë-ara, dhe difton gjënë e parë të të gjallit, pra njeriut, në formimim e vet si emër që e shprehë kushtimisht gjuhën e natyrës. Fjala arë shpehë natyrën në gjuhën e saj të parë, pjesën e çelur të tokës natyrore, copë toke, e dheut, tokën e bukës, pra ekzistencën e njeriut. Kjo kupton arën e bukës, arën që bënë bukën e motmotit. Ara e bën bukën. Pra, është e para ara dhe vlenë mbi të gjitha.
Mdër të parat nga veprimtaria e shqiptarëve të parë, pos blegtorisë, ka qenë mundësia për të bërë arë pune, pra, detyra e parë e tyre ka qenë arë bërja, dhe janë quajtur arë bërësit, atyre që do të mbanin familjet e gjëra, fartefiset dhe fiset duke bërë arë pjesët më të bukura të tokës punuese, të tokës më të mirë punuese, të ajkës së tokës, që bënte misër e grurë dhe kjo ishte pjesë e veçantë e punës së tyre jetësore, në mes pranverës dhe vjeshtës; pra kur toka do mbjellë dhe korrë nga ara të mbjellat për t`ia dërguar ato familjes së gjërë, për të ngrënë, për të siguruar për dimër, edhe pjesën tjetër të vitit, deri sa të korret pjesa e re e të mbjellave. Kështu që ara e bën bukën e matmotit.
Diftongu ar që difton natyrën e etnonomit (etnonimit, është thënë gabimisht) arbër, i cili na dëfton natyrën e vet të shpjegimit dhe është e kuptueshme se flet për arin, materialit të çmuesëm, ar, ari, i cili për element e ka simbolin Au në përcaktimin e materialit të vlershëm dhe të argjentit (Ag), që përfshihen në
gjuhën e sotme shqipe prej etimologjisë së parë, ar-ari, i artë, e artë, të artë, të arta, prarim prej arit, praruar me ar, prej arit, etj.
Kjo gjë lidhet në mënyrë të dyfishtë me ethymologjinë (dhe këtë fjalë do ta shpjegojmë më vonë kur të shpjegojmë edhe fjalët e tjera, sepse kjo shkruhet gabimisht etimologji, dhe jo ethymologji) me shprehjet shqipe (skipe, spikja), që tregojnë (diftojnë) peshën e artë të fjalës së parë, që lidhet ndoshta edhe me hipotezën tonë të mësiperme, por në mënyrë të drejtëperdrejtë me fjalët arbën, arban, arbër, duke krijuar fjalët shqipe arë e artë- duart e arta të punëtorit-puna është ar- punëtori në arë bënë punë të artë-ara është ari, etj. etj. që e ka kuptimin e metalit të çmuar, i cili, për ndryshim nga gjuhë të tjera e fuqizon ethymologjinë shqiptare të emrit ARBËR.
Prej këtu kanë lindur te arbërit ndarjet e kohës së një viti; në muaj të vitit, në stinë dhe muaj, ditë dhe orë, në kalendarin e parë të nxjerrë prej tyre. Këtu
kanë rrjedhur mitet, rrëfimet e krijimit të botës, që fillon prej at-las-it=Ati i la këto gjëra si kanë thënë të parët, të vjetrit, ata që e dinin kush do të jemi ne= pasardhësit e tyre, pra e kanë pasur si detyrë të tyre që ndjekin faren tonë=fara e jonë=faraonët, dhe kanë qenë të lindur prej Zotit të Madh, i cili i ka krijuar njerëzit prej dheut, dhe e cila ishte e para që do ti japë për të ngrënë njeriut, të korrat që do të korrte ai. Në shenjë të kësaj, pas të korrave shtrohej darka e lamës te shqiptarët, arbërit, arëbërësve. Sot e kësaj dite ka mbetur e gjallë dhe festohet një natë e vetme në vit. Njeriu është krijuar prej Zotit të shenjtë, që fluturonte, prej vetvetes, siç ka qenë Ai, në shëmbëllimin e tij .
AT-LAS-i rrjedhë prej pellazgo-shqipes, pra arbërësve, arbërit, që do të thotë në shqip: ati i la=at jam unë, që-i-lashë këto rrëfime porosi brezave, si është krijuar bota. E tërë bota e përdorë këtë fjalë prej nesh, pa u menduar se prej kujt e ka marrur këtë fjalë shqipe. Pra, ATLAS është për tërë Botën, se si është krijuar bota, prej ATIT TË SHENJTË, ZOTIT, BABAIT TË BOTËS.
Këto rrëfime të shenjta janë janë përcjellur nëpër tërë njerëzimin, pa e pasur si detyrë që të shpjegojnë fjalën ATLAS, por të shjegojnë se si është krijuar bota dhe këtë e ka të bërë me kohë, vite, shekuj e mileniume. Pra, u bënë të njohura në tërë botën. Por, askush nuk e ngritë gishtin në kokë të thotë se ky popull i vogël që ka mbetur sot sa një pikë e vogël, ka bërë luftë shekullore për të mbrojtur VETEN e ATDHEUN, për të pasur një vend ku do TË FLASË, e morën vesh këtë apo e nuk e morën vesh popujt e tjerë. AI POPULL, që ka mbetur gjallë kundër popujve SHEJTANË (gegërisht: gogë), fqinjë me tokën tonë, që kanë ardhur nga pjesët e tjera të BOTËS; e quajnë TOKË TË TYRE- TOKËN TONË; pa frikë, pa turp, aspak me një brejtje të ndërdijes, ma lavdi të rremë se po bëjnë diçka “të mirë” për veten e tyre, ËSHTË KOMBI SHQIPTAR.
Ne po përpiqeni t`ia ofrojmë Evropës së Bashkuar, si shtet dhe si kontinent, TË VËRTETAT E GJENEZËS, ndërsa ajo i zë armiqtë tanë më shumë se ne- shqiptarët si miq, edhe pse ia kemi dhënë një kontribut të denjë për të gjitha gjërat e themelimit; për ndërtim; për shkenca; për dije të mirëfilltë; për histori, etj. Në kemi bërë përpjekje dhe po përpiqemi t`ia shpjegojmë se grekët, serbët, sllavët, bullgarët, rusët, turqit, apo më mirë të themi osmanët, janë armiqë
tanë të përbetuar, dhe se vrapojnë para nesh kudo me “shkencat” e tyre .
Aty nuk do të logariten edhe popujt e tjerë, si spanjolët e portugesët, apo pjesërisht anglezët, italianët dhe françezët, që janë poashtu kundër nesh, duke përfshirë këtu një mori të tërë “shkencëtarësh” dhe “albanologësh” shqipfolës e shqiptarë, apo e njerëzit e pavetëdishëm të popullit tonë.
SHQIPJA është fjala kryesore emruese amtare për GJUHËN SHQIPE, është SHQIPJA që FLUTURON rreth ZOTIT, dhe të tjerët nuk e njohin. Kësaj gjuhe i thoshin “GJUHË BARBARE”, sidomos grekët, sepse nuk e njihnin se ishin TË HUAJ, edhën kryesisht nga Libia dhe Egjipti. GJUHA SHQIPE ishte GJUHË E ZOTIT. Prej kësaj gjuhe i morën emrat e perëndive, të mitologjisë, gjuhën, etj. të futura nën mbaresat dhe shkrimin e tyre, të cilat janë me rrënjë të gjuhës shqipe. Gjuha amtare është e ËMA, AMA, e cila e krijoi emërtimin e vetëm për gjuhën shqipe, linguinomin GJUHA SHQIPE, pra SHQIPJA, dhe ëma që krijoi atroponimin SHQIPTAR, ëma-emër që krijoi më vonë toponimin SHQIPËRIA. Shqipja është OMA që omnon, AMA që amnon, ËMA që emron tri shprehjet kryesore, që përcaktojnë gjuhën në linguistikë:
1. Antroponomi- emrimi i njeriut -shqiptarë, pjesëtar i popullit shqiptar, populli shqiptar, kombi shqiptar, atdheu shqiptar, prej të cilit u formuan fjalëformimet shqipe: shqiptari, shqiptare, shqiptarja, shqiptaria, shqipta-rizmi, shqiptarizma, shqipërim-i-e-et, shqipëron, etj.
2. Toponomi-Shqipnia, Shqipëria, emërtimi i vendit, i tokës e njeriut, d.m.th. toka e shqipes, atdheu i tij.
3. Linguinomi- spikja, skipe-guha skipe-gjuha shqipe-të folurit shqip, folja shqipe, e që me spikja (kupto: shqipja) nënkuptohet shpikja, zbulimi dhe spikamë, e spikatur- e përsosur, zbulimi i spikatur për të folurit e gjuhës, shpikja e spikatur (spikje e spikatur), të folurit e përsosur.
Kjo do të thotë FLAS SKIPAS, sepse fjala SKIPJA është fjala kryesore, është nomuse omtare (OMA NOM), që e krijoi linguinomin dhe nomimin për gjuhën shqipe-SKIPJA (spikja skipe-gjuha shqipe) oma nom, që e krijoi antroponomin SKIPTAR, dhe oma nom, që e krijoi toponomin Skipnia-Skipëria. Shqipja si SKIPE është fjalë shqipe, është emërtimi prej të cilit rrodhi dhe u formua fjala emër për shqiptarin, me të cilin nëkuptohet ZOGU I QIELLIT, emri i shpendit SHQIPONJA, në gegërishte SHQIPOJA dhe në toskërishte SHQIPONJA, apo emri për gjuhën- SHQIPJA, prej të cilit vie emri i përbashkët për shqiptarët- SHQIPTARI, SHQIPËRIA.
Emërtimi i zogut të qiellit në gjuhën më të vjetër shqipe, është SKIFTER, SKIFTERI, SKIFTRAT, kurse me ndryshimin e tingullit të lashtë illiro-pellazg i zanores I në Y rrodhi emrimi Skyfer, skyfter, skyfteri, skyfterat. Popullata gegë thot edhe sot e kësaj dite: “filani ish Skyfer”, “Skyfer e mi Skyfera ish filani”, etj. Ky ndryshim tingullor i I-së në Y në të folmen dialektore krijoi mjaft probleme linguistiko-ethymologjike (jo etimologjike, sepse është gabim!) në vetë emrin shqipja-shqypja, shqipoja-shqypoja, shqiptari-shqyptari, Shqipnia-Shqypnia. Pra ndryshimin e tingullit të zanores I në Y duhet kuptuar si ndryshim fonetik dialektor, të cilin e hasim edhe në shkrimet e disa rilindasve tanë, përkundër gjuhës së folur dhe duhet të mbështetemi në gjuhën shqipe të vjetër pellazgjike apo në illirishten e re, të cilat, për çfarëdo arësye politike nuk themi se i njohim dhe se janë të folme kronologjikisht dhe gjuhësisht shqiptare dhe shqipe.
Fjalët e hershme shqipe- skifter, skifteri, edhe para atyre emërtimeve më të lashta- skipter, skipteri, skiptar, skiptari për emërtimin e zogut të qiellit, skipes, dhe ai që fliste skip, që po të merrej gjeneza amtare kur udhëheqnin amazonet- gjinia femërore i thonin shqiponja, na qojnë ka fjala emërtuese iliro-pellazge skip. Ky trashëgim evolutiv i fjalës së lashtë SKIFTER-SKIPTER-SKIPTAR është aq e lashtë në tërë gadishullin ilirik, aq e lashtë sa shkon tej për tej kohërave dhe periudhave historike, që në parahistori.
Neve na mbesin të pashtruara drejtë dhe të pazgjidhura drejtë problemet e mëdha e kryesore, që na shpiejnë në një fono-morfologji historike të veçantë, e cila është vetëm një fonetikë historike dhe e posaçme, sipas së cilës u bë shkak kryesor që të mos njihej botërisht emërtimi antroponomistik-SHQIPAR dhe emërtimi toponomastik SHQIPNIA, SHQIPËRIA, por të njihet në botë emrat alban, gjuha albane, dhe toponomi ALBANIA, që janë hedhur nga të tjerët.
Ne do t`u kthehemi edhe më vonë te pjesët e parapara të gjuhëve. Por, do të shpjegojmë tani për tani se këtij toponomi i janë veshur një numër jo i vogël i gjuhëtarëve të huaj dhe gjuhëtarëve shqiptarë.
Sot, mjaft “shkencëtar” të tillë, nëpër tërë botën dhe botën shqiptare, quhen thjeshtë “albanolog”. Në Shqipërinë e sotme quhen si të tillë në radhë të parë prej ndikimit apo subndikimit politik e ekonomik të shtetit e popullit fqinj-Italisë dhe italianëve, sepse ata janë ndikuar gabimisht prej latinishtes, të cilët edhe ashtu e kanë prejardhjen e vetëm prej nesh dhe fjalorit të Ilirishtes. Gaius Plinius Sekundus ka thënë se ilirët e kanë krijuar të parin alfabet dhe romakët shkrimin e tyre e morën nga ilirët dhe e kanë patur nëpër duar prej temelimit të gjuhës së tyre dhe gjuhëve latine, të krijuara më vonë. Zatën, prej këtu janë ndikuar në krijimin e historisë së tyre dhe të Evropës si kontinent, sa që thonë se neve “nuk na njohin”, sepse “historia ia nis prej tyre”, dhe harrojnë thënien e tyre shekullore “historia është mësuesja e jetës”.
Në qoftë se historia është mësuesja e jetës, atëherë njerëzimi duhet të mësojë nga historia, jo nga pseudohistoria. Historia thotë se shqiptarët ishin të parët e Evropës; ishin djemtë e Zotit dhe flasin gjuhën shqipe. Në vend se të merremi me këtë çështje, po marrim një rast të historisë, prej librit të parë të Evropës, poemën “ILIADA” të Homerit, të vitit 800 p.e.s., ku e gjejmë të përshtatur apo të përkthyer Himnin e Homerit, “Tokës, nënës së përgjithshme”, të cilën, e citon dhe e shkruan James Williamin Pandeli, ku thuhet:
“Do ti këndoj Tokës së begatshme, nënës së përgjithshme, nga të gjitha krijesat, më e moçmja. Ajo i ushqen të gjitha krijesat që janë në botë, në mbarë ato vende të mrekullueshme dhe në çdo shteg deti dhe në çdo gjë që fluturon; çdo gjë ushqehet nga boshllëku i saj.
Me ty; o mbretëreshë, njerëzit janë të bekuar me fëmijtë e tyre dhe janë të bekuar me të korrat e tyre dhe ty të takon t`i japësh kuptim jetës së njeriut vdektar, ose ta marrësh me vete. Është i lumtur njeriu që ti e shpërblen me kënaqësi! Ai i ka të gjitha gjërat me bollëk: toka e tij pjellore përplot me misër, kullosat plot me bagëti, e shtëpia e tij e mbushur me plot begati. Njeriu i tillë sundon drejtë; në qytetet e tij me gra të ndershme; pasuri e madhe dhe shëndeti i shoqëron ata; djemtë e tyre ngazëllehen me kënaqësi të përhershme e bijat e tyre me lule flokëqëndisur, luajnë dhe kërcejnë nëpër fusha përplot lule të njoma. Kështu, pra, janë ata që ti i shpërblenë, o hyjni e shenjtë, shpirt zemërgjërë”.
“Rrofsh, Nënë e Zotrave, grua e gjithësisë, më shpërble me përmbajtjen e kësaj kënge timen që ma gëzon zemrën!
E tani unë do të përkujtoj ty dhe me një këngë për ty”.
Nuk do mend se këtu u këndohet arbërësve, pra arbërve, shqiptarëve, atyre që në radhë të parë e populluan këtë kontinent, që flisnin shqip, që janë ata që i kushtojnë jetën “Mretëreshës”, “Nënës së Zotrave”, GEA (AT dhe ËMË), e që më vonë i thonë se ishte Dhé-Mitra, në gjuhën që e flisnim ne, dhe në gjuhën e përshtatur të asaj kohe përmes Danaeanëve e Kadmit (prej Afrikës dhe Egjiptit) greqishtes, Dhemetra, të cilët i thonë vetëm Demetra, pa një germë (në vend të shqipes, e cila e ka DH-në, por atyre nuk ua qet gjuha) , dhe është i njëjtë me emrin e parë, sepse Hyjniu apo Hyjnesha, zemërgjëra Dhemetra është ajo që ka bekuar të gjithë njerëzit e botës dhe i ka shpërblyer me fëmijtë e tyre të gëzuar; me të korrat e shumta e pasuninë e madhe, me tokën pjellore përplot me misër dhe kullosat me plotë bagëti, etj. që i japin kuptim jetës së tyre vdektare.
Kjo flet qartë për SHQIPEN, sepse që në zanafillë të jetës kishte kuptim. Nuk është një gjuhë e krijuar artificialisht “që në mesjetë”, me fisin “albanoi”, që ka mësuar të flasë shqip “me shkrimin e parë të formulës së pagësimit, me 1462”, dhe as me “ardhjen prej veriut” të shqiptarëve në shekujt e hershëm nga “stepat e rusisë” për të “zhdukur fiset mesdhetare”, e cila nuk është fare shkencë dhe thotë ate që e duan rusët, miqtë e tyre të shumtë, edhe shqipfolës.
Sikur kanë harruar këta “shkencëtarë” dhe dalin para nesh me “të vërtetat” e tyre të shumta, madje nëpër duart e “albanologëve” shqiptarë, që e falsifikojnë “shkencën e albanologjisë”. E fillojnë “historinë” e tyre dhe “historinë e Arbërit” që prej mesjetës, sikur nuk kanë parë me qëllim ëndërr tjetër. Ka në mes tyre edhe pak shkencëtarë shqiptarë, që paditurisht shkojnë nëpër “shkencat” e Rusisë e Greqisë, sikurse albanologu apo historiani shqiptar, Prof. Dr. Kristo Frashëri, me librin “Etnogjeneza e shqiptarëve” .
Ne, do t`i shqyrtojmë pra në vazhdimet e mëtutjeshme, disa të ashtuquajtur “shkencëtar” e “albanologë” të botës, të cilët do ti kritikojmë…