Koment nga Rafael Floqi/
I krijuar 2500 vjet më parë, betimi i Hipokratit është një kod i lashtë etik i bërë historikisht nga mjekët. I atribuohet mjekut grek Hipokratit dhe mbetet një nga tekstet mjekësore më të njohura greke. Në formën e tij origjinale, betimi kërkon që mjekët e rinj të betohen për një numër perëndish shëruese “Betohem për Apollonin, shëruesin, për Eskulapin, për Hygeinë (shëndetin) dhe për të gjitha fuqitë e shërimit, dhe thërras të dëshmojnë të gjithë perënditë dhe perëndeshat që të mund ta mbaj këtë betim dhe të premtoj me të mirën e aftësisë dhe gjykimit tim, për të mbështetur standardet specifike etike. Kwto mund t’i lexoje lexon edhe ne Butrintin e Lashtë në tempullin e Eskulapit.
Prolog
Këto parime përfshijnë konfidencialitetin mjekësor dhe moskeqësinë. Pavarësisht se u shkrua rreth 2500 vjet më parë, dhe versionet e modernizuara të betimit ende recitohen nga mjekët sot. Ky betim shërben si shprehje themelore e etikës mjekësore në botën perëndimore, duke udhëhequr dhe informuar praktikën mjekësore deri më sot.
Në Durrës në lagjen time në kohën e fëmijërisë sime ndodhej një çift i varfër pleqsh pa fëmijë, që jetonin në një kasolle ne fund te një rrugice buzë kodrës. Fëmijët e vinin plakun e gjorë në lojë sa herë e shihnin rrugës, mosha kishte bërë të veten, dikur ai kishte qenë luftëtar i Bajram Currit, por në atë kohë atë e quanin Shabani i Nuries, dhe unë pas berihajt e vija në loje si të gjithë fëmijët e lagjes, gjer atë ditë kur im at mjek pat shkuar në atë kasolle të mjerë me morra dhe kishte vizituar atë Shabanin e Nurijes. Ky ishte një mësim për mua dhe sa më shumë dëgjoj për historinë e skandalit të Onkologjikut mbushem me pezm. Babai im Koço Floqi nuk e harroi betimin e Hipokratit dhe pse e futën në burg, ky edhe aty i mjekoi të burgosurit. Ai vuajti vetëm pse kishte kuruar një mikun e tij të persekutuar…
Bluza e Bardhë vs. Ilaçet Klandestine
Në një vend ku mjekët e arrestuar shpërndajnë ilaçet në mënyrë klandestine, ndërsa pacientët me kancer privohen nga mjekimi në spitalin publik, duket se sistemi shëndetësor ka hyrë në një telenovelë të keqe. Eshtw mw shumw skandal i sistemit më i madh se komploti i shtatë bluzave të bardha? Le të hedhim një vështrim.
Komploti i shtatë bluzave të bardha, ku mjekët kishin një kod të fshehur për të shmangur pacientët e tyre, duket si një sitcom e vjetër në krahasim me këtë skandal të ri. Të paktën bluzat e bardha ishin të dukshme, ndërsa ilaçet klandestine janë më të fshehta se një fjalë e vjedhur në një lojë fjalësh.
Për të gjithë ata që e kanë hallin e mjekimeve të shtrenjta, arrestimi i këtyre mjekëve është një dëshmi e sistemit të kalbur shëndetësor. Nuk ka rëndësi se sa të pamoralshëm, makabër apo kriminalë janë ata; fakti që ata shisnin ilaçet me çmime të papërballueshme është një goditje për moralin dhe për xhepat e pacientëve dhe sa për Hipokratin asnjerit s’i shkoi ndër mend.
Kryeministri që Brodhi Botën që të shpëtonte veten
Ndërkohë, kryeministri brodhi botën si lypsar për vaksina, duke dashur të shpëtojë jetën e popullit të vet. Por, a ishte kjo një sukses rilindas, apo një gënjeshtër me bisht? Statistikat tregojnë se Shqipëria renditet sot e fundit në Evropë për numrin e mjekëve për 10 mijë banorë. Në vend që të kujdeset për shëndetin e popullit, kryeministri duket se është më i interesuar të shpëtojë vetëm veten.
Në Shqipëri, vdesin 8 bebe në çdo 1 mijë lindje. Ky tregues i tmerrshëm reflekton përhapjen e varfërisë dhe mungesën e shërbimeve mjekësore. Ndërsa kryeministri brodhi botën për vaksina, foshnjat po vdesin sa dyfishi i rajonit. Ndoshta duhet të ndryshojmë sloganin: “Shpëto jetën, por vetëm nëse ke para.”
Check Up” për sistemin shëndetësor
Ndërsa kostoja e mjekësisë rritet, ne duhet të kërkojmë zgjidhje. Mund të fillojmë me një “Check Up” për sistemin shëndetësor. Por, kujdes, kjo ka një kosto prej tetë milionë eurosh në vit. Nëse nuk kemi para, mund të provojmë “sterilizimin” e sistemit, që kushton rreth 17 milionë euro në vit. Ose, mund të shpresojmë që koncesioni për dializën në pesë spitale të na shpëtojë, edhe pse kushton mbi 9 milionë euro në vit. Për shërbimet laboratorike spitalore, duhet të paguajmë mbi 18 milionë euro në vit. Në fund të fundit, kemi një opsion të vetëm: të shpresojmë të mos vdesim.
Në një skenë të ngjashme me telenovelat e këqija, ku mjekët vjedhin ilaçet e të sëmurëve me tumor për t’u shitur më pas në mënyrë klandestine, duket se sistemi shëndetësor është bërë një labirint i korruptuar. Por, a është ky skandal më i madh se komploti i shtatë bluzave të bardha? Le të hedhim një vështrim.
Vjedhja e Ilaçeve: Një Realitet i Neveritshëm
Në thelb, ilaçet nuk janë vjedhur vetëm nga mjekët; ato para janë në xhepat e qeverisë. Nëse do të fusnim dorën në xhep, do të gjenim paratë e ilaçeve të vjedhur, të pajisjeve mjekësore që nuk funksionojnë, të pronave që janë vjedhur nga qytetarët, dhe të tenderëve të korruptuar. Në fakt, vjedhja nuk ndodh vetëm tek mjekët. çdo nivel i administratës dhe qeverisë është prekur. Kryeministri, zëvendëskryeministri, ministrat, deputetët, kryebashkiakët, drejtorët – të gjithë vjedhin. Në këtë lojë të korruptuar, qëllimi është i njëjtë: pasuria personale dhe mbajtja e pushtetit.
Çfarë ka ndodhur tek Onkologjiku është vetëm një pjesë e një historie më të gjerë. Vjedhja ndodh në çdo institucion të administratës dhe qeverisë. Ndërsa mjekët vjedhin ilaçet, qeveria vjedh në shkallë më të gjerë. Në këtë lojë të fshehtë, të gjithë duan të pasurohen dhe të mbajnë pushtetin.
Shërbimi Falas ose Paguaj ose Vdis
Të sëmurët me kancer, të cilët kërkonin trajtim ose të paktën një kurë për sëmundjen e tyre, u trajtoheshin si klientë të një biznesi. Në vend të shërbimit falas në spitalin shtetëror, ata u drejtoheshin në klinika private. Logjika ishte e thjeshtë: “Paguaj ose vdis”. Skema ishte e njohur dhe aplikohet në disa spitale shtetërore, por kësaj radhe ndëshkimi ka ardhur për mjekët e Onkologjikut.
Një gjetje tjetër e tmerrshme është ajo e aparaturës së terapisë së kobaltit. Kjo aparaturë përdoret për trajtimin e pacientëve me sëmundje tumorale, veçanërisht të sëmundjeve të kancerit të lëkurës. Por ajo nuk është vënë asnjëherë në punë që nga viti 2021. Për më tepër, ajo ishte vendosur në një mënyrë që rrezikonte jetën e vetë mjekëve dhe personave që qëndronin pranë saj. Ndoshta kjo aparaturë ishte një tjetër variant i “paguaj ose vdis”.
Kuptohet se mosfunksionimi i aparaturës së kobaltit nuk ka ndodhur rastësisht, për mungesë të ndonjë pajisje.
Edhe kjo është pjesë e të njëjtës skemë zhvatëse “paguaj ose vdis”, që i drejton pacientëve drejt spitaleve private, ku aparaturat e ngjashme janë tërësisht funksionale. Por në rastin e aparaturës së kobaltit, kuptohet se skema shkon akoma më lart se disa mjekë apo te administratori i Onkologjikut, të cilët janë vënë në pranga
Çfarë të bëjmë?
Ndërsa mjekët me bluza të bardha përfundojnë në pranga, ne duhet të kërkojmë llogari. Shëndetësia nuk duhet të jetë një lojë korruptive. Le të shpresojmë që drejtësia të triumfojë dhe të sigurojë që të gjithë pacientët të trajtohen me kujdes dhe respekt, pa pasur nevojë të zgjedhin mes shërbimit falas dhe vdekjes.
Ndërsa vjedhja vazhdon, ne duhet të kërkojmë llogari. Në vend që të shpërndajmë ilaçet klandestinë, duhet të ndërtojmë një sistem shëndetësor të ndershëm dhe efikas. Nëse nuk e ndryshojmë këtë lojë të korruptuar, do të vazhdojmë të paguajmë çmimin e kësaj vjedhjeje – jo vetëm në para, por edhe në jetë.
Njerëz mendoni çfarë të bëni, që të mos vdisni.
Zgjedhjet e 2013 u fituan nga socialistët me një betim fals “ Shëndetësi falas” ndërsa sot kudo dëgjon
“Paguaj ose vdis”.