• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

KUR FORCA E SE DREJTES SHPETON KRIMIN KUNDER NJEREZIMIT

March 27, 2017 by dgreca

Në vend të përvjetorit/
Shkruan:Ismail Gashi-Sllovia/
Memorandum I ASSHA (SANU) per debimin e shqiptreve nga trojet e tyre etnike, ne krah me  bekimin e Kishes Ortodokse, kishte hartuar Projektin “PATKOI”, qe ishte vazhdimesi e dhjetra projeteve antishqiptare serbve, qe nga “Nacertania” e Garashninit e vitit 1844, e deri te Memorandumi I 1986.Te cilit gjate bombardimeve te NATO-se, me  gjitha formacionet e forcave ushtarake e policore te dhunes  serbe iu permbajten me perpikeri.  Ne hapesiren  lindore te treves  se Lypjanit  Gadimja e Eperme me fashtrat e aferta malore Vrelle e Plitkoviq, mbeten nje nenpatkua i projektit serbe, me fashtrat e fundit e te vetmet ,ne te cilet  shqiptaret e ndjekur nga dhuna serbe mund te strehoheshin, deri me 16 prill 1999.Ne Gedime pas sulmeve serbe fashatit  Babush te Muhaxhireve me 28 mars 1999, banoret e te cilit erdhen ne Gadime te Eperme, si dhe ne vazhdim, kur u sulmuan fashtrat Gllavice e Marec I Vogel  e Gadimja e Poshtme.  Shumica e banorve  te tyre fashtrave poashtu u strehuan ne Gadime te Eperme, Mandej pas debimit nga dhuna serbe te shqiptareve nga Kishnapola, Gadishi e Sllakovci, shumica shqiptareve te ndjekur erdhen poashtu ne Gadime te Eperme. Ndersa, me 15 prill 1999 u sulmua  Akllapi, e  sidomos asaj dite u pas sulmit tragjike ne Sllovi, me 45 te vrare. qe pervec banoreve te vet Sllovia, kishte edhe mbi 5 mije refugjate te strehuar nga hapesirat e ndryshme shqiptare, po ate dite ndodhi edhe  debimi I shqiptareve nga Samllusha. Shumica e te ndjekurit edhe nga keto fshatra u strehua ne Gadime te Eperme, si edhe banoret e ndjekur pas sulmeve te 15 prillit 1999 ne Bresalc, Zhegoci, pas Betejesse Zhegocit, ne Zhegoc dhe fshatit Verbice e Zhegocit. Te nesermen, me 16 pril 1999,mbi njemije banore, kryesisht  gra, femije e burra  te moshuar, pas udhetimit te gjithe nates me shi e te ftohet  mes  15 e 16 prillit 1999, arriten ne Vrelle te Gadimes mga vazhduan  rrugen e u strehuan ne Gadime te Eperme .
                Keshtu qe Gadimja e Eperme, Vrella e Plitkoviqi, praktikisht mbeten te vetmet vendbanimet ende te pa sulmuara nga forcat serbe. Me 16 prill 1999, per te realizuar symimin e ndjekjes, gjithnje sipas Projektit “Patkoi”, forcat e dhunes serbe organizuan sulme vrastare dhe ndjekjes se shqiptareve edhe nga keto vendbanime te mbetura. Plitkoviqin e sulmuan kah ora 11-te e paradites, pasi ishte vendbanim I vogel, me popullate te mbetur, aty nuk vonuan shume dhe vazhduan sulmet edhe ne Vrelle per te arritur ne Gedime te Eperme, diku para ores 15 e pasdites. Forca policore e ushtarake u duken nga krahu I Vrelles ne lindje te Gedimes, erdhen ne fasht duke djegur e leshuar britma kercnimi,Kallen disa objekte banime dhe objekte ndihmese.Popullata nen kercnim te dhunes serbe, masovisht doli nga shtepit dhunshem  mori rrugen e ikjes. Pjestaret e dhunes serbe arriten ne familjaret e pjeses lindore te fshatit dhe i detyruan te drejtohen ne kolone ne drejtim te Gedimes se Poshtme per ne autoudhen Shkup-Prishtine ne drejtim te Lypjanit. Gedimja e Eperme, vendbanim me shume banues, thuaja nga gjithe trevat e hapesires Prishtine, Lypjan, Ferizaj e Gjilanit me rrethine, si dhe shumefishin  e te strehuareve aty. Diku kah ore 15 gadimasit bashk me te strehuarit e tyre, mes te cileve kishin strehuar edhe kater ushtare te plagosur te UCK, me  afro 25 mije civile te pa armatosur shqiptare, ne kolone te gjate, me traktore, vetura, automjete te ndryshme madje edhe me qerre kuajsh e  deri edhe me autobuset e kompanive transportuese vendore “ Gmica”,”Nexhi” dhe “Jehona” ne percjellje, kercnimi e turture psikike e fizike,  u nisen ne rrugen e egzodit per Shqiperi. Forcat policore e ushtarake serbe, ishin ne percjellje rigoroze e kercnuese, perkunder kontrellit rigoroz te rruges, me qellim qe askush nga kolona mos te shkeputet, e te hyje ne fshatrat shqiptare. Per disa momente, disa nga familjaret u pervodhen dhe ne forma te ndryshme arriten te hyjne ne fashtrat per rreth rruge, Llugaxhi, Guvnaselle-Bujari, Banulle,Gllogoc, deri sa nuk u vrejten nga pollcia sebe, e cila menjehre vendosi police ne gjitha rruget dalese nga magjistrale ne keto fshatra  deri ne Lypjan. Ne qytezen e Lypjani, mu para stacionit policor, disa police vendore serbe, ndalen disa automjete nga kolona e qytetareve civile shqiptare, i kerncuan, I fyen dhe kerysisht ju kerkuan para dhe stoli ari. Askush nga pjestaret e kesaj kolone, deri ne afersi te Shtimes, nuk ka mundur ti shpetoje syrit vezhgues te policies dhe ushtrise vrastare serbe, Apo me ndonje forme tjeter  te ndahet nga vezhgimit kercnues serbe e te hyje ne ndonjerin nga keto fsahtra. Ashtu ne percjllje e kercnim kjo kolone egzodi vazhdonte rrugetimin ikjes nga dhuna serbe. Pati ndonje  rast qe eshte cfrytezuar mundesia e kthimit ne ndonjerin fshat shqiptar edhe deri ne Shtime, si ne Davidovc ku pak familjare arriten te  ndahen nga kjolona, dhe ne Shtime, ku me leje te policise serbe, bile me urdherin e tyre, disa familje ashkalijsh u shkeputen nga kolona dhe te futen ne ndonjeren nga familjet ashkalish te Shtimes.  Kolona vazhdoi rrugtimin e kercnimit e rrezikut Grykes se Caraleves e deri ne Duhel e Suhareke, kolona e te ndejkureve, pervec qe ishte eksponuar dhunes,plackitjes e kercniumit ishte e rrethuar per rreth rruge nga forcat policore serbe.Kishte pervec sharjeve dhe kercnimeve edhe placktije,kerkim te hollash dhe stoli ari. Gjate ketij rrugetimi dallohet postblloku policor te Fabrika e Suharekes “Ballkan” si dhe momente te shpeshta rrezikimi deri ne dhunen serbe, qe vazhdoi  deri ne Prizren.U dallua vecmas edhe kersnimi nga policia e dehur serbe ne Zhur Dhe ndonje postbllok tjeter deri e ne vendkalimin kufitar me Shqiperine Morine, ku arriten ne mbremjen e 16 prillit 1999.Gadi gjithe nata dhe ore te paradites kaloi ne kontrolim te vendkalimit ne Morine. Nje kohe popullata e shpetuar, tash e gezuar, qe arriten te dalin ne “token e premtuar” ne teritor te Shqiperise. Ku u priten nga shume media nderkombetare te cilat inqizonin e merrnin rrefimet e qyteatareve,per ate qe perjetuan ne kete rrugtim kalvari, Ne Kukes arriten te “rahatohen” ne mbremjen e 17 prillit 1999.  Kjo kolone e te ndjekureve shqiptare, gjithnje sipas projktit te Akademise Serbe “Patkoi”, qe kishte qellim debimin e shqiptareve jashte trojeve etnike nga gjithe hapesirat shqiptare te Kosoves. Shqiptaret e ndjekur nga Gedmija e Eperme, me 16 prill 1999, ishin jo vetem banore te Gadimes, Por, aty kishte edhe nga shume vende te Kosoves, qe me pare ishin strehuar ne vendbanime te ndryshme. Vendstrehimi I fundit per ata ishte Gedimja e Eperme nga e cila bashke me gedimasit u depertuan ne Shqiperi, kaluan rrugen deri ne Kalvar.Per rrugtimin e egzodit shqiptare gadimas,  dijne dhe mund te tregojne shume, vetem vet perjetuesit e asaj golgot, si dhe sa u ofenduan, si u rrehen e u lenduan fizikisht e shpirterisht, e sa u kercnuan dhe sa u plackiten e u vodhen pergjate kesaj golgote deri ne shpetimin vellezrore neToken e Premtuar, mes vellezerive ne Kukes Te Shqiperise. 
Per debimet shqiptare, golgoten e Egzodit 16 prill 1999, nga Gadimja e Eperme dhe te strehuarve te tjere shqitare aty, ngjashem dihet e njihet  edhe Egzodi  nga Mitrovica duhet dhe kemi sa te flasim e te shruajme, edhe pse poashtu njihen edhe depertimet e shume shqiptareve ne dite e kohe te ndryshme, por jo kaq masiv sic jane te njoihgura kolonat nga Gadimja e Eperme dhe masivitetit I ndjekjes se shqiptareve nga Mitrovica.  Shqiptaret dhe egzodi I tyre nga dhuna serbe,praktikisht dhe natyrshem mori tri drejtime kryesore. Ata, sipas projektt serbe Patkoi,  u depertuan ne tri drejtime te mdha. Zakonishte ku ishin dhe jane toka etnike shqiptare dhe te shtetit shqiptar. Drejt Kanalit te Shkupit-Maqedonise, ne  drejtim te Malit te Zi dhe shumicen e ndjekur shqiptare e drejtonin,  ne drejtim te Shqiperise, Serbet kishin te vetmin qellim gjenocidal, qe synin ne patrimin etnik te planifikuar, zbrazjen e trevave shqiptare te Kosoves, per moskthimin e tyre, dhe populllezimin e kesaj hapesire etnike autoktone shqiptare me “banore” serbe.

Filed Under: Opinion Tagged With: 1999, Eksodi kosovar, Ismail Gashi-Sllovia

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT