Shkruan: Sokol PAJA –

Shtypi Katolik Shqiptar i ka fillimet e tij në vitin 1891 me të parën revistë katolike : “Elcija e Zemërs Jezu Krisctit”. Kjo revistë dilte në treg çdo muaj. Nga viti 1891 deri në vitin 1913 revista doli me 12 numra. Kjo revistë ishte organ i Eterve Jezuitë në Shqipëri dhe u shtyp në shtypshkronjën “Zoja e Papërlyer”. Përgjatë pushtimit otoman revista kishte shpërndarje dhe përmbajtje të kufizuar dhe të kontrolluar. Në këtë periudhë revista “Elcija” trajtonte vetëm probleme fetare dhe mesazhe me përmbajtje fetare pasi ndalohej nga regjimi i atëhershëm otoman trajtimi i problematikave të tjera si për shembull atdhetare. Për shkak të kushteve historike “Elcija” në fillimet e saj nuk kishte qëllim tjetër veçse për të përhapur me devocion mësimet dhe dashurinë e zemrës së Krishtit. Në fillimet e saj ka qënë vetëm fetare dhe vetëm përmbante shkrime që i drejtofshin lavdi e nderime zemrës së Krishtit, pastaj në varësi të kohës erdhi dhe u bë në përshtatje me zhvillimet politike në shërbim jo vetëm të kishës por edhe të atdheut. Nga viti 1908 deri ne vitin 1913 në  revistën “Elcija” u botua si shtojcë edhe pjesa e dytë me përmbajtje kulturore”. Në këtë periudhë, revista “Elcija” duke filluar që me kongresin e Manastirit dhe me shënjat e para të dobësimit të Perandorisë Osmane filloi të trajtonte tema gjithëpërfshirëse duke i dhënë rëndësi të veçantë trajtimit të çështjes atdhetare. Kjo revistë trajtontë me delikatesë dhe përgjegjshmëri të veçantë tema të rëndësishme kombëtare. Revista “Elcija e Zemërs Jezu Krisctit” dha një ndihmesë të madhe në nxitjen e atdhedashurisë dhe të vetëndërgjegjësimit kombëtar tek shqiptarët. Kjo revistë me temat e trajtuara i dha një hov të madh lëvizjes  kryengritëse për pavarësi të popullit shqiptar. Në vitin 1914 revista Elcija e Zemërs Jezu Krisctit kthehet në një revistë me po atë program veçse me një tjetër emër:  “Lajmëtari i Zemërs Jezu Krishtit”. Përgjatë gjithë ekzistencës së saj, kjo revistë ashtu si gjithë kleri katolik dha një ndihmes ëtë jahstëzakonshme në zhvillimin dhe emancipimin kultoror e patriotik te lexuesit. Gjithmonë krahas trajtesave fetare, i kushtohej në faqet e kësaj reviste faqe për historinë, kulturën, antropologjinë, letërsinë, estetikën, fjalët e urta popullore, doke e zakone të shoqërisë shqiptare. Kjo si revistë katolike e vazhdoi veprimtarinë  e saj deri në vitin 1944 që shënon edhe mbylljen e dalëngadalë të shtypit shqiptar nga regjimi diktatorial i Enver Hoxhës. Regjimi komunist shqiptar ndaj klerit fetar dhe sidomos ndaj klerit katolik ishte shumë radikal pasi ndjehej në inferioritet kulturor ndaj klerikëve katolik të shkolluar në universitetet më të mira në botë për kohën. Shtypi katolik me ardhjen në pushtet të partisë komuniste filloi të përndiqet dhe u mbyll shpejt, pasi për këtë parti dhe shoqëri të kohës nuk pranohej mendimi ndryshe dhe veprimtaria e shtypit katolik biente ndesh me ideologjinë e partisë komuniste. Fryma kristjane me frymën bolshevike ishin diametralisht të kundërta. Komunistët pasi vranë dhe burgosën klerikët më në zë në Shqipëri, ata konfiskuan shtypshkronjat, shkollat, kopshtet, gazetat e revistat, qëndrat kulturore, manastiret dhe çdo ambjent fetar duke e kthyer në pronë të komunistëve dhe administrimin e shtetit njëpartiak. Shtypi Katolik shqiptar megjithëse u mbyll dhe u persekutua në mënyrën më të tmerrshme që njohu historia me turturat që u bënë ndaj klerikëve katolikëve, përsëri ky shtyp me vlerat dhe meritat që pati në zhvillimin dhe kultivimin e ideve atdhetare, zhvillimin e gjuhës shqipe, zhvillimin e shoqrisë shqiptare, njohjen e çështjes shqiptare në evropë e shumë merita të tjera në jetën politike, kulturore, dhe religjioze shqiptare. Shtypi i klerit katolik shqiptar ishte përherë tribunë atdhedashurie dhe përbën një faqe të ndritur në historinë e shtypit dhe të popullit shqiptar.