Intervistë me autorin e librit BESA, biznesmenin dhe shkrimtarin italo-amerikan Louis Romano/
Nga BEQIR SINA, New York/
NEW YORK CITY : Lindur në Bronks, Nju Jork në vitin 1950, Louis Romano është një biznesmen i suksesshëm i cili filloi karrierën e tij letrare duke shkruar poezi urbane në vitin 1968. Karriera e tij në shitje, reklamat dhe fushatat e marketingut, vazhdon edhe sot në kapacitetin e tij si një CEO dhe kryesor i Informa Energy Inc, një broker kompanisë së energjisë.
“FERMA e PESHKUT” ishte puna Romanos si debutues, një trillim me krimin e Familjet Mafioze, që e përshkruan historinë e një mikut të tij gangësterë, Gino Ranno dhe të dashurë e tij njëzet vjet-më e re Lisa. Takimi tyre me një tregtar të pamëshirshme të drogës kolumbiane me emrin Lucho Gonzales kthehet në një luftë terren modern, i vendosur në peisazhin e famshëm të Hamptons.
Mirëpo, përvoja e vërtetë të jetës së Louis Romanos, është nga aty ku lindi dhe u rritë, në Nju Jork, në një kohë kur gangësterët dhe kultura italiane ishin në pikun e tyre, për të ndikuar më shumë se vetë personazhet në librin e tij. Libri “BESA”, është i dyti në serinë e personazheve të Gino Rannos. Libri shtejllohet dhe sillet rreth ngjarjve kryesisht në lagjet Bronx dhe Manhattan, të New Yorkut. Ku themeltare për shqiptarët është fjala e nderit e një shqiptari BESA, e tyre, e cila është krenari që i ka bërë shqiptarët luftëtarë të patrembur për shekuj me radhë.Në roman këto ndikime janë parë përmes përshkrimeve pragmatike të njerëzve dhe zakoneve, karaktereve të veprimit fluidë, dhe mjaft të vërteta të jetës së tyre.
Louis Romano, fletë në këtë intervistë, për gazetën Bota Sot, për librin BESA, mbasi ai e ka promovuar librin më parë në New York, dhe më pasë në Detroit, në ndërkohë që ditën e enjëte, ai do ta promovojë në mbrëmje mes miqve të tij të shumtë, në restorantin “Zupa” në Manhattan – New York
Pyetje:Z. Romano – Na tregoni si biznesmeni u bë autor i katër librave!
Louis Romano : Fillova karrierën time të biznesit në vitin 1979, kur unë isha një shitës për Amerada Hess, kompania e madhe e shpërndarejs së karburanteve. Unë bëra disa poteza pozitive në rritjen e biznesit të kompnisë së energjisë. Kam qenë për 14 vjet si zëvendës president i lartë i kompanisë Castle Oil, pastaj për kompaninë Styvesant Energy si zevendës Drejtor Ekzekutiv i tyre deri sa fillova në kompaninë time me partnerin tim, Janet Garofalow, pesë vjet më parë.Kompania Informa Energjisë ishte rritur bukur në atë kohë. Më pastaj me gjithë djalin tim të madh hapëm një kompani në Nju Xhersi e cila quhet Homewell Senior Care, një agjenci, kjo e cila merret me kujdesin në shtëpi për të moshuarit. Tani megjithë librin INTERCESSION i cili doli në qarkullim më 3 maj kamë bërë pesë libra të botuara.

Pyetje:Kur dhe si jeni bërë i njohur me shqiptarët?
Louis Romano : Pashko Gojcaj ishte prezantimi im i parë me pronarët shqiptarë në qytetin e Bronxit. Kur unë isha një shitës nafte(salesman) për kompaninë Hess, aty e takova këtë njeri të madh dhe ai më njohu me shumë pronarë shqiptarë, nga ata që kan pasuri e patundshme, në mesin e tyre, dhe miku tim të dashur zotin Hamdi Nezaj dhe të tjerë miq shqiptarë shumë të mirë.

Pyetje:Kur keni filluar të menduarit në lidhje me shkrimet e tua me shqiptarët dhe pse, si u ka lindur kjo ide?

Louis Romano : Nuk e mbajë mend se kush më dha një kopje të Kanunit, disa vjet më parë. Një libër i madh i kuq – hardcover, si një dhuratë. Me të marrë Kanunin jam ul në tryezën time dhe për muaj unë fillova të lexoja dhe e studiova atë. Pra, Kanuni i Lekë Dukagjinit ishte padyshim libri, i cili kishte një efekt të jashtëzakonshëm për mua për “shkrimet e mia me shqiptarët dhe pse më ka lindur kjo ide!. Pasi kam shkruar më parë për Fermë Peshku në lidhje Mafian italo-amerikane dhe një tregtari kolumbian të drogës, me ngancmoi dhe lidhja shqiptarve me këto grupe, megjithëse, lidhja e gangsterëve shqiptarë duket të jetë një ide emocionuese për një roman fiction, ishte më mirë se një libër tjetër i cili ishte midis poezis dhe prozës.

Pyetje:Ju keni botuar librin “Besa” dhe e keni promovuar atë në komunitetet shqiptare të Detroit dhe New Yorkut. Pse në këto dy komunitete të veçanta shqiptare ?
Louis Romano : E pra, në New York, sepse ky qytet është vendi ku kam lindur dhe jam rritur, dhe nga që jam shumë i miqësuar me shqiptarët. Me ndihmën e mikut tim të dashur Rick Elezi dhe miqtë e mi Shpresa Elezi, Dino Erbeli, dhe shokun tim për jetë Hamdi Nezaj dhe Jack Berisha, i cili është një mik më i ri, të gjithë më kann dihmuar shumë për të promovuar librin Besa në New York. Me këta miq të mirë unë mund të them se kam mësuar shumë rreth kulturës shqiptare. Ndërsa në Detroit, e kam bërë promovimin e këtij libri në Kishën Katolike Shqiptare, me ndihmën e mikut tim Simon Qafa dhe Zef Berisha.
Pyetje:Zoti Romano: Pse e keni titulluar librin tuaj BESA ? ndërsa në libër flisini për GJAKMARRJAEN ! Fjalën e nderit të një shqiptari Besën, që është krenari që ka bërë familjet shqiptare të patrembur për shekuj me radhë në luftërat shekullore, Ndërkohë, që idenë për rrëfimin e “BESES” më parë, e kan hedhur, dijetarët, studiuesit dhe shkrimtarët hebraik, në lidhje me aktin historik mbas Luftës së Dytë Botërore, ku shqiptarët i mbrojtën hebrenjët, të cilët flasin në një këndëvështrim krejt të kundërt nga ai që tregoni ju në këtë libër . Si e shpjegoni ju këtë ?
Louis Romano : Po, libri im BESA është kryesisht për Gjakmarrjen. Unë fillimisht dëshoroja për titullin e librit, të ia vendosja – Gjakmarrja. Por pasi e shkrova dhe në një konsultim me mqit e mi, e ndjeva më mirë për t’a titulluar atë BESA, sepse, në këtë libër janë shumë mesazhe të nderit dhe krenarisë shqiptare, të cilat i gjen brenda librit. Nderi i miqësisë është me Hamdi Nezaj (karakteri i mikut tim të dashur) dhe Gino Ranno, protagonisti i librit. Nder dhe respekt që nga Shpresa deri tek Gino . Gjithashtu, aty është një edhe mesazh që thonë shqiptarët mos ” “Me e pre në besë”. Unë nuk dua të jap këtu më shumë sqarime, mbasi dua që njerëzit t’a lexojnë librin BESA, pra, kjo ishte arsyeja për këtë karakter. Për të treguar se kur dikush thyen premtimin ose tradhton familjen e tij.

Pyetje:Çfarë ju duket si provokative, nga përvojat emocionuese dhe të paharrueshme që ju keni pasur me shqiptarët?
Louis Romano : Jan kaq shumë sa nuk mund t’i them me një intervistë. Martesa im e parë shqiptare, njohja ime e parë me shqiptar. Negocimi i çmimeve të naftës, me shqiptarët, gjithashtu ka qenë gjithmonë i paharrueshëm. Por, më e paharrueshme, është ajo duke u martuar me gruan time që është arbreshe.

Pyetje:Nga i keni marrë temat dhe subjektet e librit tuaj? Sa e vështirë ishte për ju për të marrë informacion dhe subjektet e hulumtimit përgjatë vijave të familjeve mafioze, të cilat ju shkruani në lidhje me këtë libër?
Louis Romano : Unë jam i lindur dhe rritur në Bronx. Familja ime ka pas në pronësi një restorant në rrugën 187 dhe Arthure Avenue. Gjyshi im ishte nga Sicilia. Sicilianët, kan një fjalë “Omerta”, e cila është se heshtja është fjala për të thënë shumë gjëra. Gjyshi im nuk më foli kurrë për këto gjëra. Ndoshta, ai nuk mund të jetë i lumtur me librat e mi.
Pyetje:Nga përvojat reale të jetës dhe trashëgimia e familjeve mafioze në jetën siciliane a mund të ketë një ndikim në librin tuaj ?
Louis Romano : Nuk janë përvojat reale të jetës siciliane në këtë libër, ashtu si ka qenë në Fermën Peshkut … me Familjet Mafioze, libri është trillim i marrë nga tregimet e shumta të jetës reale nga djemtë e prapët sicilian dhe shqiptar, të Bronxit.

Pyetje:Cilat ishin reagimet fillestare ndaj librit tuaj, Besa?
Louis Romano : Reagimet kan qenë të mrekullueshme nga njerëz të cilët mund të vënë librin tim në listën e atyre librave, për të fituar 5 çmime “për shkrimin më të mirë dhe filmin më të mirë të vitit”, në pyetjet se pse kam shkruar në lidhje me shqiptarët “e keqë”.Shumë shqiptarë e kan librin tim, po kështu ka shumë që nuk e kanë lexuar atë. Sfida ime është që librin Besa ta marrë çdo shqiptarë, e veçanërisht burrat duhet për ta lexuar këtë libër ashtu si tjerët.

Pyetje:A keni miq shqiptarë që mund të jenë ata të cilët ju kan frymëzuar dhe të ngjallën interesin tuaj të Besës së shqiptarëve?
Louis Romano : Me Qindra! Unë kam përmendur disa prej tyre më lart në pyetjet e para, por unë duhet të them se unë e di se çdo shqiptar ka treguar me mua një miqësi dhe besnikëri të veçantë. Prej atyre kur kam nisur për shitur naftën, gazin natyror dhe elektricitetin, deri tek ata që janë në sponsorizimin e librave të mi. Unë kisha një promovim libëri, javën e kaluar në New Jersey me ndërmjetësim e miqve të mi … dua të them se mbështetja nga komuniteti shqiptar, në këtë promovim ishte e mahnitshme. Dhjetra shokët e mi erdhën atje. Ata janë miqt e mi të vërtet.

Pyetje:A është ky libër i bazuar në ngjarje të vërteta?
Louis Romano : Disa janë të vërteta, disa janë trillime – fiction!

Pyetje:Çfarë mesazhi mendon se përcjell libri juaj BESA ? në një kohë si kjo që jetojmë ne sot kur nuk mungon ligji dhe drejtësia !
Louis Romano : BESA është thelbësore për komunitetin shqiptar. Ideja e gjakmarrjes është krejtësisht një tjetër gjë, në krahasim me Besën . Mohanda K. Gandi ka thënë thënë: “Një sy për një sy e bën gjithë botën të verbër – “An eye for an eye makes the whole world blind.”

Pyetje:Zoti Romano shumë të faleminderit për kohën e marrë për të folur me gazetën kombëtare Bota Sot.

Louis Romano : Nga zemra ime, Jam i nderuar !.