Nga Hyqmet ZANE/

“Toleranca qëndron si flamur mbi ndërtesën e qytetërimit”, është një nga citimet
më optimale që përkufizojnë shoqëritë demorkatike dhe që na vijnë si postulate
mësimi nga mendjet e arta që mesazhet e tyre vijnë të frskëta në ditët e sotme.
Por që të kuptosh këto mesazhe duhet që tek njerëzit në përgjithësi dhe
veçanërisht tek politikanët ato duhet të jenë busull orientuese në shërbim të
implementimit të demokracisë në vendet në zhvillim, aq më tepër në vendin tonë.

Realitetet e zhvillimeve politike në Shqiëpri po shfaqin hapur tendenca të
intolerancës demorkatike dhe përqafimin e elementëve të dukshëm ekstremistë, ku
hapur mungon toleranca. Kemi 22 vjet në tërësinë e viteve demorkatike dhe
sidomos në këto 8 vjetët e fundit, nga ana e opozitës është manifestuar
intoleranca përmes rrugëve të bojkotit që nuk është demorkatike si praktikë apo
përmes dhunës me hunjë ndaj policisë së shtetit dhe institucioneve legjitime
Vizita e komisionerit Fyle në Shqiëpri, mund të komentohet siç do njeri apo
tjetri krah i politikës. Më shumë ardhja e komisionerit Fyle ishte mesazh për
kryeopozitarin socialist që të kuptojë dhe të bëhet tolerant në sytë e Europës dhe njëherazi edhe para shqiptarëve, nëse vërtet flitet për të mirën e një kombi të tërë. Por ngërçi i politikës shqiptare as këtë herë nuk u kapërcye, si
rezultat i ngërçit që ka brenda vetes kryesocialisti. Në formën e një
kundrabedali, Rama shfaqi hapur tendencat e një anormaliteti tipik që e
portretizon atë si apendiks i regjimit të duiktaturës në Shqipëri që për 45 vjet
tregoi hapur se jo vetëm nuk e njihte tolerancën, por përkundrazi njohu dhe
zbatoi në mënyrën më ekstreme të diktaturës, eskluzivisht staliniste. Në këtë
kuptim, Edvin Rama është produkt i një shoqërie që nën hijen e demorkacisë
gjeneroi simptomat e sëmundjes së diktatorit për të dhunuar dhe mbyllur brenda
vetes një popull të tërë. Jo më kot thuhet se “Njerëzit anormalë janë edhe më
shumë viktima të marrëzisë njerëzore”. A nuk ishte i tillë Enver Hoxha, a nuk u
bënë të tillë edhe bashkëpunëtorët e tij, a nuk lindën dhe u edukuan si të tillë
edhe bijtë e diktaturës që sot janë bërë politikanë të së majtës ekstreme. Në
këtë pikë ka pasur të drejtë Frojdi që nuk pranoi kurrë që një gjë të jetë
produkt i rastësisë ose i pakuptimtë. Bërthama që kërkon të krijojë Edvin Rama
në PS është tipike marrëzia e sëmundjes që studionte Frojdi ku pavetëdija sulmon
gjithmonë vetëdijen, subkoshienca sulmon koshiencën për të vendosur diktat.

Saktësia me të cilën psikologët dhe psikoanalistët e mëdhenj kanë përkufizuar
fenomenet që kapin veçanërisht personalitetet e politikës dhe jetës publike janë
të qëlluara dhe saktësisht të sinkronizuara me atë çfarë tipizon vetë
kryesocialistin dhe disa përkrahës të tij. E them këtë se një përsonalitet nuk
mund të kuptohet me anë të një formule të ngurtë ; por vetëm e vetëm nëpërmjet
formës së fatit të tij, që rrjedh nga vetë jeta që bën. Cili nuk e ka njohur nga
afër dhe nuk ka shprehur habinë për figurën e këtij njeriu që të zhgënjen me
sjellet e tij, me fjalorin e tij, me mendësitë dhe tezat e tij. Të tillë atë nuk
e bëri PS, por ai vetë erdhi si i tillë dhe i zgjeroi rradhët e tij mbi bazën e
forcës së subkoshiencës, pavetëdijes së trukuar dhe mveshur me dogmën e
propogandës populiste.
Kush nuk mund ta pranojë se si Enver Hoxha u bë një i tillë vetëm nga një
shigjetim që i bëri atij Miladini serb që ia njohu egon dhe ia kuptoi mendjen, i
bleu qëllimet dhe ia shiti ligësinë. Dhe dogma e komunistëve triumfoi mbi të
vërtetat e nacionalistëve siç cilësoheshin të tillë kundërshtarët politikë të
Hoxhës. E ashtuquajtura “fitorja”, shumë shpejt u kuptua si humbje dhe njëherazi
edhe si pushtim që shpejt u transformua në diktaturën më të egër në Europën
Lindore. Me një stad të ri dhe me një performancë të re vjen edhe Edi Rama në
sytë e shqiptarëve, pasi siç thotë Fatos Nano me gojën e tij, që e mori me thonj
të paprerë nga Franca dhe e bëri ministër të kulturës dhe, ky Edi, i hëngri
kokën vetë Fatosit dhe e degradoi PS në një parti antieuropianiste, me
pavetëdije të theksuar që diktohet nga subkoshienca e kryetarit.

Ndërkombëtarët fillimisht e kuptuan Ramën si risi, por shpejt e pikasën si
rikthim i së shkuarës dhe riciklimit të vesit të mashtrimit me dogmat dhe
fjalimet e tij në emër të popullit. Peshkimi i njerëzve që vijnë si “fryte” të
bllokmenëve të kuq për të drejtuar në të ardhmen qeverinë, haptazi do të thotë
rikthim në diktaturë dhe në filozofinë e diktatorit, pjsë e së cilës ishte edhe
vetë familja e tij.
Pavetëdija që sundon Edi Ramën është pavetëdija që Rama kërkon ta implementojë
si teori dhe praktikë jo vetëm në PS, por edhe në drejtimine punëve të këtij
vendi. Nuk janë të paktë ata që thonë se “mjerë ky popull se çfarë do të pësojë
nëse vjen Edi në krye të qeverisë”. Këtë dëshirtë të këtij pinjolli të
diktaturës tashmë e kanë kuptuar edhe vetë ndërkombëtarët që në opozitë ai nuk
po i dëgjon këshillat e tyre, pale të mendosh se çfarë mund të bëjë ky njeri në
pozitë. Eksperimentet dhe lënia e një populli si kavie në një laborator të madh
me tela me gjemba, nuk ka për tu përsëritur më, sepse tashmë ka ardhur koha e
rënies së ringjalljeve të së keqes apo rilindjes së neodiktaturave.
Dua të them se veprën e keqe edhe mund të mos e përsërisësh dhe të pendohesh që
e ke bërë, por mendimet e këqija lindin vetvetiu veprimet e këqija. Një vepër e
keqe sheshon udhën për të tjera vepra të këqija, por mendimet e këqija të
shtyjnë detyrimisht në këtë udhë. Edhe në veprat e shenjta janë të saktësuara
këto momente, ashtu si edhe shkencëtarët e psikoanalizës i kanë përkufizuar siç
edhe bëri Frojdi, në mënyrë që shoqëria të mos përsëritë më vetveten në sensin
negartiv.
Hyqmet ZANE