Shkruan : Sokol PAJA – 30 vjet më parë Dom Simon Jubani pasi kishte vuajtur padrejtësisht 26 vjet në burgjet komuniste celebron meshë për herë të parë pas 23 vitesh ateizëm zyrtar në Shqipërinë pa Zot. Mesha e parë e lirisë në Shqipërinë komuniste më 4 nëntor 1990 në Kapelën e Varrezave të Rrmajit në Shkodër, shënoi pluralizmin fetar dhe fillimin e fundit të regjimit ateist që sundoi në Shqipëri për  afro 50 vjet. Mesha e parë e lirisë ishte një hap i guximshëm i klerikut Dom Simon Jubanit dhe besimtarëve katolik që u pasua 2 javë më vonë me faljen në Xhaminë e Plumbit, duke shënuar rikthimin e besimit të  mohuar padrejtësisht nga diktatura komuniste. Mesha e lirisë ishte një rikthim edhe më i fuqishëm institucional, shpirtëror, fetar dhe ideologjik në zbraztirën që shkaktoi ateizmi në Shqipërinë totalitare. Me ardhjen në pushtet komunistët shqiptarë ushtruan një terror dhe raprezalje fizike dhe institucionale ndaj klerit të gjitha besimeve në Shqipëri. Institucionet, faltoret, kuvendet, shtypshkronjat, mediat dhe drejtuesit më të lartë fetar u persekutuan në mënyrë të pashëmbullt. Mesha e lirisë ishte një thirrje mbarë popullore për liri dhe vetëdijësim patriotik për Shqipërinë dhe lirinë që do vinte më pas. Humnera ateiste po mbushej me frymën dhe shpirtin e Zotit të shpallur armik  për më shumëse dy dekada në Shqipërinë moniste. Meshtari i lirisë Dom Simon Jubani lindi në Shkodër më 8 mars 1927 dhe ndërroi jetë më 12 korrik 2011. U burgos dhe u përndoq nga regjimi diktatorial me 26 vjet burg duke vuajtur në burgjet më të tmerrshme të diktaturës shqiptare. Dom Simon Jubani, ishte prifti i guximshëm Jezuit, atdhetar e shqiptar i madh që e donte shumë lirinë, përparimin e zhvillimin e kombit e shtetit pa diktaturë por me liri, progres e zhvillim. Dom Simon Jubani sfidoi regjimin ateist shqiptar me kremtim të Meshës së Shenjtë në varreza të Rrmajit në Kapelën e Shenjtë në një kohë kur ende Sigurimi  i Shtetit vazhdonte e përndiqte këdo që shfaqte prirje jo vetëm fetare por  gjithçka që binte ndesh me diktaturën komuniste. Në moshën 16-vjeçare Dom Simoni filloi seminarin në shkollën Jezuite në Shkodër. Në vitin 1958 mori urdhërat e meshtarisë dhe u dërgua në Mirditë si famullitar. U lirua nga burgu më 13 prill 1989. 

DOM SIMON JUBANI DHE PREDIKIMI NË MESHËN E LIRISË 

“Vllazën dhe Motra! Le t’i kujtojmë për një minutë në heshtje të gjithë këta të vdekun që kemi ndër këto vorreza dhe të gjithë ata Vllazën e Motra tona, që kanë ra për një Shqipni Europjane gjatë këtyne 46 vjetve të shkueme. Në vitin 1443, kur Heroi i ynë Kombëtar, Gjergj Kastrioti, u arratis prej Stambollit dhe u kthye në Atdhe, e përshëndeti Popullin Shqiptar me këto fjalë: “Lirinë nuk ua solla unë por e gjeta midis jush!” Unë, i padenjë për këte mision po ju tham: Se, fenë nuk ua pruna unë, por e gjeta të ndezun ndër zemrat Tueja! Shkodra qytet me një histori ma të lashtë se dymijvjeçare, Shkodra dikur kryeqyteti i Ilirisë, Shkodra e Gentit e Teutës e Agronit, Shkodra që deri para 50 vjetësh i ka dhanë gjithë Shqipnisë tonin moral kulturor, politik, fetar e ekonomik, kjo Shkoder asht gati edhe sot me bashkpunue me Tiranën e me të gjitha qytetet e Shqipnisë, sepse trashigimtarët e Gjergj Balshës së madh dhe të Marin Barletit, mbasardhësit e Bushatlive, të Fishtës, të Oso Kukës, të Don Ndoc Nikës, të Don Ndre Mjedjës, të Gurakuqit, trashigimtarët e Frashërlive, të Konicës, të Fan Nolit gjinden këtu në këto troje Shqiptare, të gatshëm me e ripërtri edhe njëherë traditën e autoritetin që ka gëzue Shqipnia mbrendë e jashtë Atdheut! Amen.”.

DOM SIMON JUBANI NGA “MESHA E PARË” TE “BURGJET E MIA”

Dom Simon Jubani i la lexuesit shqiptar një trashëgimi të jashtëzakonshme kryeveprat e tij : “Mesha e parë” dhe “Burgjet e mia”. Në këto dy libra Dom Simoni rrëfen çdo detaj të ferrit komunist  që kaluan jo vetëm klerikët fetarë por mbarë populli shqiptar për gjysmë shekulli. Në librin “Mesha e parë” Dom Simoni shprehet se: “gjatë diktaturave, askush nuk e din vedin të sigurtë sepse nuk e din cilin ke pro e cilin kundra, orë e çast i ban analizë ndërgjegjes së vet: mos ja kam prishë humorin sovranit, mos fola me ndokënd pak si tepër, mos kam ngjallë dyshime me ndonji llafe të pa matun, me dy kuptime, mos i buzqesha pak, duhej të më shkonte buza vesh më vesh prej servilizmit, mos nuk u tregova i rreptë sa duhet me armikun e klasës”. Në lidhje me  ridënimet e të burgosurve brenda burgjeve e kampeve të punës në librin “Burgjet e mia” Dom Simon Jubani shpjegon zinxhirin e spiunëve dhe shprehet se: “Mbas zyrës së përkthimeve, vijshin spijujtë tjerë pa shkollë: kuzhinieri, pastruesi, marangoni, këpucari, rrobaqepësi, llogaritari, magazinieri. Këta na delshin dishmitarë, kur duhet të dënoheshin rishtaz”. Dom Simon Jubani te kryevepra e tij “Burgjet e mia” thotë se në diktatura ishte e domosdoshme rebelimi ndaj nënshtrimit diktatorial.  Prifti Jezuit shpjegon ankthin e tmerrshëm në diktaturë: “Ndër regjimet diktaktoriale, ma mirë se kushdo, jeton ai që rebelohet, që nuk i dhimbet jeta. Të tjerët, që nga ma i randësishmi, deri te ma i mbrami shërbëtor i diktatorit, jetojnë të gjithë në ankth, pa e dijtë ke kanë mik e kë anmik, tue pritë kur po ngrihet trekambëshi e po bahet gati stoli. E sigurisht s’i bjen kurrë ndër mend me marrë pjesë ndër komedinat që kemi luajtë gjithë zell e qejf në birucat e burgut. Sepse, qyqarët, lejnë e desin në skenën e tragjedisë”. Dom Simon Jubani në kryeveprën e tij “Mesha e parë” arsyeton persekutimin e kishës katolike prej komunistëve: “Komunistat donin ta shembnin tue vra, tue burgosë, tue internue, suprimue të gjitha institucionet kristiane në Shqipëri. Këta ndërtuen qindra institucione dhe shkolla ateiste por s’mundën të zëvendësonin kristianizmin me fletushkat e Marksit. Komunizmi na bani edhe ma të famshëm se na shtoi numrin e martirëve” arsyeton tragjizmin dhe persekutimin ndaj klerit fetar në Shqipëri, në librin e tij kryevepër, Dom Simon Jubani.