-Një fëmijë i jashtëzakonshëm në Tiranë, vetëm katër vjeç, di të numurojë, të shkruajë emra, di të tregojë vjersha dhe përralla pafund…./
Nga Avdulla Kenaçi/
Para tre vjetësh, në një nga linjat e autobusit urban në Tiranë ndodhi një ngjarje e pakëndëshme. Shoferi u grind keqas me faturinon. Të bërtiturat u ngritën në kupë të qiellit, ashtu siç dijnë të bëjnë ballkanasit. Asnjë nga pasagjerët nuk po ndërhynte, megjithëse që të gjithë e ndiqnin të shqetësuar grindjen, por një zë i hollë fëmije, i padukshëm, thirri:
– Xhaxhi, mos bërtit, është turp…
Grindja pushoi si e komanduar me shkopin magjik, zërat u mekën. Një heshtje e frikëshme. Kush foli? Cfarë ishte ai zë ëngjëlli si i rënë nga qielli?! Të gjithë kërkonin me sy se nga erdhi ajo thirrje fëminore. Dhe kryet e të gjithëvë po ktheheshin nga një nënë e re e cila mbante në duar një fëmijë pesëmbëdhjetë muajsh. Faqet e saj ishin ndezur prush. I dukej sikur vetë ajo kishte bërë një faj. Edhe ajo ishte çuditur. Ishte zëri i birit të saj, Noelit, ai që bëri shkaktoi aq shumë habi. Nuk i besohej. Dhe nuk dinte si ta merrte, për krenari apo për marri. Por pasagjerët ngriheshin mbi majat e gishtrinjëve për të parë më mire kush ishte ai që solli qetësinë. Dhe pyesnin: “Ku është?’ “Kush është?”. “Uaa, pse ky foli, ky qënka kaq i vogël’. “S’më besohet…” – thosh një tjetër. Ngjarja kaloi gojë më gojë në gjithë rrethin familjar. Kujtoheshin farefisi me radhë, brez pas brezi, kush ka folë para kohe, kush ka ardhur i belbër, kush ka folë më parë e kush ka folë më pas. Mos vallë në fisin Domi kishte ardhur një njeri ndryshe?! E po nuk e quanin kot Noel…..
Noeli e ka zgjedhur emrin vetë. E po si, do të thoni ju, si mundet që një i porsalindur ta zgjedhë emrin vete?! Ja që është e vërtetë. Ngjarjet rrodhën kështu: Lindi pas shumë kohësh në familjen me shumë njerëz me origjinë nga Bicajt e Kuksit. Kishte kohë që në farefis nuk dëgjohej zë fëmije, prandaj edhe kush e kush më parë kërkonte që të kishte privilegjin të ishte ai që do t’i vinte emrin. Secili nga farefisi i tij dëshëronte të ishte nuni. U sollën në memorie emra të vjetër e të rinj, por e ëma, Gjylja këmbëngulte të kishte një emër të ri që ai të mos ndjehej inferior në radhët e brezit të vet. Mirpo ku lëshonin pe hallat, tezet, gjysh stërgjyshi e me radhë…Për të mos u zemëruar asnjeri, u zgjodh një rrugë origjinale; secili të shkruante emrin e vet dhe pusullën le ta zgjidhte vetë fëmija, ta tërhiqte me dorën e tij. Po a do të mund ta bënte ai një gjë të tillë?! Ai ishte vetëm katër ditë. Ishin të gjithë në ankth. E si mund të urdhërohej një i sapolindur të merrte nga pjata një pusullë?!
– Do ta bëjë – këmëbëngulte e ëma. Kaloi një minut, dy…Kur të gjithë i kishin prerë shpresat se ai mund ta bënte atë veprim. Fëmija zgjati doçkën dhe tërhoqi një pusullë. Gjyles i shkëlqyen sytë. “Le të ketë zgjedhur çfarë të dojë, mendoi ajo, fati i tij..” Dhjetra duar u lëshuan për të hapur atë pusullë që tërhoqi ai. Përsëri sytë e të ëmës shkëlqyen. NOEL, emëri që dëshëronte ajo, megjithëse e kishte përcaktuar halla e madhe që kishte ardhur posaçërisht nga mërgimi, nga Italia. Zoti po ia plotësonte dëshirën Gjyles ashtu edhe siç ia plotësoi kur lindi djalë. E pse të mendonte kështu kur ishte ajo vetë femër? Kishte një arsyetim të saj; fëmija i parë duhet të jetë djalë që të udhëheqë në familje, t’u dalë zot atyre që vijnë më pas. Nuk është punë pasurie. Për vajzën në Shqipëri ka ende ndrydhje, paragjykime, mentalitete, sidomos në zonat veriore…Dhe Noeli e nisi jetën i përkëdhelur nga të gjithë. Ishte një fëmijë ndryshe nga të tjerët. Nuk flinte asnjë sekond pa pasur njeri aty pranë. Vendosi një orar të vetin, pikërisht kur një nga prindërit nuk lëvizte nga dhoma, do ta gjeje në gjumë midis orës 23 dhe 4 të mëngjesi si dhe në drekë. Po si t’ia bënin në drekë? Nuk mund t’i rrinin gjithënjë pranë. Vinin tek koka e tij celularin me muzikë. Muzika e qetësonte. Dhe është pikërisht muzika klasike ajo që i pëlqen më shumë. Në moshën një vjeç nisi të flasë dhe çudia është se shqiptoi drejt çdo fjalë , asnjë tingull të belbët. Ndryshe nga fëmijët e tjerë nuk është i fiksuar pas një lodre, por kërkon t’i dijë të gjitha si funksionojnë. I vëzhgon, i çvidhos, i veçon, i bashkon, i lidh, i zgjidh gjersa lodrat që eksploron i mërziten dhe i hedh në një kënd. Pastaj i detyron prindërit t’i blejnë të reja. Dhe po vendosi të dojë një gjë, nuk ka zot që e ndalon. Kukullat nuk i ka qejf. Nuk janë të vërteta, thotë.
I pëlqejnë shumë përrallat dhe vjershat të cilat i mban mënd thuajse të gjitha. Ka një kujtesë fenomenale. Prindërit dhe hallë Ida tashmë duhet të lexojnë pafund që të furnizojnë kujtesën e Noelit me ato vjersha e përralla që nuk ia kanë treguar ndonjëherë. Dhe ndodh në mbrëmje, para gjumit që ata kanë zbrazur memorien e tyre, por Noeli kërkon e kërkon të reja. Si ta qetësojnë?! I kthehen:
– Noel, tani na trego ti se cilën nga përrallat ke pëlqyer më shumë. Dhe ai nis të parën, të dytën….Pastaj dëgjohet zëri i tij thirrës:
– Po ty të paska zënë gjumi.

Noeli tani shkon në kopësht, është më i rritur. Por ka një kërkesë tjetër. Përrallat dhe vjershat duhet t’ia lexojnë nga librat sepse edhe edukatore Rita dhe Ola i lexojnë nga librat. Dhe prindërit e tij, Hekurani dhe Gjylja e shëtisin librari më librari duke e pyetur se a të pëlqën ai titull apo ky titull.
– Këtë jo, thotë ai se e ka në kopësht edukatore Ola, këtë tjetrin e ka edhe edukatore Rita, këtë këtu nuk e kanë, këtë dua.
Di të numurojë deri në njëzetë, di të shkruajë emrin e vet dhe të prindërve, ndërsa anglisht numuron deri në dhjetë.
Tani i është qepur hallë Idës. Ajo i gjen lojra nga ekrani i kompjuterit. I ka mësuar se si t’i gjejë edhe ai vetë. Ida është bërë njeriu më i dashur, ajo e ka zhytur në pafundësitë e kompjuterit dhe thotë:
– Shpesh më vë në pozitë të vështirë me pyetjet e tij të pafundme. Duhet të lexoj më parë vetë që t’i përgjigjem saktësisht Noelit. Në familje jemi në garë se kush e do më shumë. – Ida ka mbaruar shkollën e lartë për ekonomiste dhe është më e lidhur me kompjuterin, e njeh informatikën, por i duhet të dijë edhe sit ë gjejë lodra dhe përralla me figura, sepse Noeli di të vizatojë, veçanërisht peisazhe deti dhe peshq..

Teksa ishim të gjithë në kafe me prindërit dhe hallë Idën, Noeli e ndjeu që nuk ishte bisedë për ta dëgjuar ai, u mënjanua në një karrike aty afër dhe nga celulari i së ëmës vazhdoi të shkarkonte lodra. Një celular fare i vockël dhe unë mendova se atij i duhet një Ipad. Po nuk guxova ta them këtë sepse për fëmijë të tillë të jashtëzakonshëm duhet jo vetëm Ipad, por edhe kushte të tjera, edhe më specifike. Shoqëria shqiptare ka detyrime ndaj yre. Talentet i duhen kombit. Ndoshta së shpejti ai dhe brezi i tij, do t’i kenë të gjitha duke ia kthyer investimin dhe diturinë Atdheut. Ndoshta në Shqipëri po ngrihet një brez që do ta shpjerë vendin shumë më përpara. Ndoshta ka shumë Noelë, por unë njoha dhe u befasova nga ky fëmijë që u përshkrova më lart.