Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

ORGANIZATAT EKSTREMISTE SERBE NE KOSOVE

by

Vlerësim për librin “Organizatat ekstremiste serbe në Kosovë”/

Nga Dr. Mark  NDRECA (kandidat)/

Sapo e mora në dorë librin “Organizatat ekstremiste serbe në Kosovë”, të autores Fetnete Ramosaj, e lexova pa ju nda e me një frymë…, dhe kjo ndodhi së paku për dy arsye:

Së pari, për vlerësimin e “hipotekuar” për autoren, e cila gjithherë shquhet për stilin e saj realist dhe përcjelljen e drejtpërdrejtë dhe PA APOLOGJI të fakteve, sado tronditëse qofshin ato.

Së dyti, për topic-un shumë interesant të përzgjedhur prej autores Ramosaj, ku fjalëkyçi bazë është EKSTREMIZMI. Siç dihet, në ditët tona, veprimtaritë e strukturuara ekstremiste, për shkak të profilit të tyre kërcënues në fushën e sigurisë dhe pavarësisht ideologjive motivuese; etno-nacionaliste, politike apo religjioze, apo formatit e “mbulesave” të paraqitjes, janë dhe do të mbeten preokupacione të dorës së parë në shoqëritë demokratike kudo në botë.

Besoj, se edhe ky element ka qenë një shtysë e fuqishme, për studiuesen Fetnete Ramosaj që ta paraqesë këtë botim shumë interesant dhe të vlefshëm jo vetëm për lexuesit e thjeshtë, por edhe për profesionistët dhe ekspertët e fushës së sigurisë.

Autorja ia ka dalë që në librin e saj “Organizatat ekstremiste serbe në Kosovë”, të ndërtojë një strukturë të qartë e solide duke sinkronizuar mjeshtërisht e në mënyrë analitike tre komponentë bazikë:

dokumentet historike, arkivore.

informacionin e përditësuar faktik të mbledhur drejtpërsëdrejti nga terreni;

opinionet dhe rekomandimet e ekspertizës lidhur me specifikat e ekstremizmit serb.

Ne jetojmë në një rajon me shumë diversitete për shkak të historisë së origjinës dhe prejardhjeve etnike të popujve përbërës, traditave, historisë së përjetuar; të shkuarës problematike me kriza dhe konflikte të brendshme, shpesh herë të dhunshme e të motivuar nga shkaqe dhe interesa të ndryshme. Ky back-graund historik i rajonit tonë, dëshmon më së shumti për dy kategori konfliktesh prezente: konfliktet brenda sllave dhe konfliktet sllavo-shqiptare; ose përcaktuar ndryshe, si dimensioni shqiptar i konflikteve në Ballkan, për të cilin tashmë, trevat tona e në veçanti Kosova, i kanë akoma plagët e hapura.

Ndaj nuk ka se si, që këto përjetime konfliktuale, të mos kenë lënë gjurmë të thella në marrëdhëniet e brendshme ndërmjet popujve dhe shteteve të rajonit. Andaj në këtë kontekst konfliktual, ka spikatur veprimtaria e organizatave ekstremiste serbe, e cila ka gjetur hapësirat e saj për t’u gjalluar – intensive, e organizuar, e strukturuar, e mirëfinancuar; me mision dhe objektiva të përcaktuara.

Tipar i qenësishëm në veprimtarinë shumëvjeçare të organizatave ekstremiste serbe në Kosovë, rezulton motivimi dhe mbështetja e gjithanshme financiare e logjistike nga ana e segmenteve politiko-shtetërore në Beograd.

Ashtu siç është dëshmuar dhe siç konfirmohet edhe prej studiuesve të huaj:

“Përdorimi i konspiracioneve dhe i organizatave sekrete, përdorimi i terrorizmit politik kundër qeverive në fuqi, apo prej këtyre të fundit, si mjete për fitimin e pushtetit, të ruajtjes, ose të përforcimit të tij, kanë rrënjë të thella në Serbi…” (Shiko: “Dokumente Historike mbi një ideologji serbe”, fq. 101. Autorë: Grmek, Gjidara e Shimak.)

Në këtë linjë kontekstuale, mendoj se duhet ruajtur përceptimi ynë sot për këtë qasje të vjetër serbe, e cila ka qenë dhe mbetet prezente në forma të ndryshme përmes organizatave të shumëllojshme ekstremiste me veprimtari në Kosovë e më gjerë. Prandaj, libri që kemi në dorë, na jep një ndihmesë të madhe në këtë drejtim.

Në faqet e këtij libri, ne gjejmë të provuar, se si veprimtaria e organizatave ekstremiste serbe në Kosovë, është e ngritur mbi traditën historike duke iu përshtatur linjave të spikatura të ekstremizmit global, motivuar kryesisht nga ideologjitë ekstreme etno-nacionaliste. Për më tepër, kur ekstremistët tradicionalistë tashmë e kanë pushtetin në Serbi.

Prania e strukturave ndërkombëtare të sigurisë në Kosovë ka pasur impaktet e saj në drejtim të limitimit të hapësirave dhe të kufizimit të protagonizmit sfidues të veprimtarisë ekstremiste serbe, mirëpo përderisa mbështetja ndaj tyre e ka bazamentin tek strukturat politiko-shtetërore në Beograd, problemi do të vijojë të mbetet i komplikuar edhe në terma kohore më afatgjata.

Duke lexuar këtë libër, të krijohet përshtypja se Fetnete Ramosaj, ‘tërheq vëmendjen” dhe “dërgon një mesazh” edhe për strukturat e institucionet e sigurisë së Kosovës dhe jo vetëm, që të shfaqin ndjesitë e tyre reaguese e parandaluese përballë sfidave të ekstremizmit të nesërm, shprehur së pari, kah bashkëpunimi i mundshëm ndërmjet organizatave ekstremiste të motivuara nga ideologjitë ekstreme etno-nacionaliste, me organizatat ekstremiste të motivuara nga ideologjitë ekstreme religjioze. Dhe së dyti kah bashkëpunimi i mundshëm dhe jeta simbiotike ndërmjet organizatave ekstremiste etno-nacionaliste e religjioze me grupet e krimit të organizuar.

Në këtë kontekst, gjykoj, se asnjë Strategji kundër veprimtarive ekstremiste e antikushtetuese të organizatave e grupimeve të ndryshme klandestine nuk mund të ndërtohet pa njohur në detaje: të shkuarën e tyre, të sotmen dhe veprimtarinë perspektive të synuar prej këtyre organizatave… Ndaj ky libër na e jep këtë mundësi, duke na ofruar me shumë njohuri e informacion analitik për taktikat, format, dhe metodat që kanë përdorur e përdorin organizatat ekstremiste serbe kundër Kosovës dhe më gjerë.

Në përfundim, unë dëshiroj që ta falënderoj edhe njëherë autoren Fetnete Ramosaj dhe të shpreh një vlerësim të veçantë për kurajon, guximin dhe kontributin e saj shkencor e atdhetar.

NJË LIBËR I RRALLË, KU TRAJTOHEN çështjet më të ndjeshme të sigurisë në Kosovë

by

Përkitazi me botimin e librit “Organizatat ekstremiste serbe në Kosovë”, i autores mr. Fetnete Ramosaj, botoi Instituti për Studime Gjeopolitike dhe Siguri, Prishtinë, 2013, 182 faqe. /

Nga Faton Mehmetaj*/

Ne Foto”Pamje nga promovimi i librit me 18 shtator 2013/

Libri i mr. Fetnete Ramosajt “Organizatat ekstremiste serbe në Kosovë” është një libër me tematikë të rrallë, pak të trajtuar nga studiues dhe hulumtues të ndryshëm vendorë e të huaj, sepse megjithatë konsiderohet si “temë e nxehtë”. Edhe përkundër kësaj, Ramosaj ka bërë një punë të shkëlqyer, në radhë të parë hulumtuese e mjaft argumentuese, duke e faktuar në mënyrë të përsosur veprimtarinë e këtyre organizatave në Kosovë. Faktikisht, libri është një përmbledhje e fakteve, e provave dhe e argumenteve, është një libër i dokumentuar që tregon në mënyrë kronologjike për aktivitetin e këtyre organizatave, të cilat datojnë qysh para 100 vjetësh e që janë aktive edhe sot, me shtrirje në Kosovë dhe në viset tjera shqiptare, por edhe në vende të ndryshme të Europës dhe të botës.

Edhe në këtë kohë kur rajoni po synon të integrohet në Unionin Europian, kur bota dhe Europa po bëjnë plane për një Evropë të bashkuar e unike, megjithatë organizatat ekstremiste dhe terroriste serbe, si një instrument shtetëror i Serbisë, vazhdojnë të veprojnë në Kosovë dhe në disa shtete të Europës e të botës. Përmendim këtu vetëm rastin e terroristit Breivik në Oslo të Norvegjisë, i cili deklaroi haptazi se për të kryer këtë akt është inspiruar nga organizatat sekrete serbe. Nga po të njëjtat organizata u vra ministrja e jashtme suedeze Ana Lind, pastaj gazetarja e BBC-së Jill Dando etj., për mbështetjen që i dhanë Kosovës, u vra edhe boshnjaku Shefko Sallkoviq në pjesën veriore të Kosovës etj. Duhet përmendur sulmet e njëpasnjëshme mbi popullatën civile, sukmet mbi strukturat politike serbe, që kanë kanë shfaqur çfarëdo shenje për të bashkëpunuar me institucionet e Republikës së Kosovës, sulmet dhe vrasjet e policëve vendorë e ndërkombëtarë, sulmet e vazhdueshme me eksploziv, ku ka pasur edhe viktima, të plagosur dhe dëme të shumta materiale, vrasjet e vazhdueshme të civilëve shqiptarë, në mesin e të cilëve ishte edhe Selver Haradinaj, në pjesën veriore të Mitrovicës, pastaj sulmet e organizuara kundër disa pikave doganore të Kosovës, duke mos e anashkaluar as sulmin e 17 marsit 2008, në të cilin u plagosën rëndë e lehtë 63 pjesëtarë të policisë së UNMIK-ut, 45 pjesëtarë të KFOR-it, dhe 70 protestues serbë. Ky sulm ishte përgatitur nga pjesëtarët e MUP-it dhe ushtarakët rezervë të ushtrisë së Serbisë.

Këto organizata vazhdimisht kanë bërë agresion ndaj Kosovës dhe pjesëve të caktuara të saj. Ishte pikërisht organizata e parë sekrete terroriste serbe me përmasa ndërkombëtare “Dora e Zezë” (“Crna Ruka”), që nëpërmjet degës së saj me veprim në Bosnjë “Mlada Bosna” (“Bosnja e Re”) organizoi vrasjen e Arkidukës Franc Ferdinandi, në Sarajevë, më 28 qershor 1914, për shkak se ai e kishte penguar daljen e Serbisë në Detin Adriatik. Kjo vrasje u mor si shkak për fillimin e Luftës së Parë Botërore. Duhet nënvizuar se në atentatin kundër Arkidukës Franc Ferdinand,  kishte marrë pjesë pos tjerëve edhe shefi i shërbimit zbulues-kundërzbulues të Ushtrisë Serbe dhe kryesori i “Dorës së Zezë”, koloneli Dragutin Dimitrijeviq – “Apis”-i dhe Vasa Çubrilloviqi, më vonë kryetar i Akademisë së Shkencave të Serbisë dhe përpiluesi e disa elaborateve famëkëqija, në të cilat në detaje parashihej shfarosja e shqiptarëve.

Për të treguar pajtueshmërinë dhe lidhshmërinë historike me veprimtarinë e organizatave ekstremiste e terroriste sekrete e gjysmësekrete serbe që trajtohen në këtë libër, me iniciativën e Vuk Jeremiqit, në cilësinë e kryesuesit të Asamblesë së Përgjithshme të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, u këndua kënga “Marshi mbi Drin”, nën tingujt e të cilit 100 vjet me parë u vranë e u masakruan qindra mijëra banorë shqiptarë e popuj të tjerë të ish-Jugosllavisë.

Përderisa në njërën anë, në këtë kohë kur Europa dhe bota po na sugjeron t’ia shtrijmë dorën e pajtimit Serbisë e t’ia falim krimet e terrorin që e ka bërë mbi popullin shqiptar për më shumë se 100 vjet me radhë, në anën tjetër deri më tani në asnjë rast Serbia jo vetëm që nuk ka kërkuar falje, por po vazhdon të na terrorizojë, të na shantazhojë e diskreditojë me të gjitha mjetet, sikurse herëve të tjera, edhe përkundër marrëveshjeve të arritura, të cilat po i përdorë vetëm për të përfituar në kohë. Në këtë prizëm duhet parë edhe nismat e institucioneve më të larta të Serbisë për rehabilitimin e Drazha Mihajloviqit, Aleksandër Rankoviqit e të tjerëve, të cilët në vazhdimësi bënë krime mbi popullin shqiptar.

Në këtë libër argumentohet se nën orkestrimin e shërbimeve sekrete serbe, në pajtueshmëri të plotë edhe me elitat politike të cilat gjithnjë kanë qenë të koordinuara me Akademinë e Shkencave të Serbisë, janë planifikuar vrasjet e krerëve dhe prijësve të popullit shqiptar, duke filluar nga Hasan Prishtina, Shtjefën Gjeçovi, albanologu i shquar Millan Shuflaj, Nazim Gafurri, Ymer Berisha, Xheladin Hana, Halim Spahia, Enver Hadrit etj. Nga kjo strukturë janë bërë planet për shpërnguljen e shqiptarëve me dhunë nga trojet e veta, është bërë spastrimi i kohëpaskohshëm etnik nga popullsia shqiptare, nëpërmjet terrorit dhe gjenocidit që e kanë zhvilluar në kohë lufte apo edhe në rrethana të tjera. Me qëllime të tilla organizuan ndërrimin e dhunshëm të fesë tek shqiptarët, mbylljen e shkollave dhe burgosjet dhe vrasjet e intelektualëve në zë, mohuan kombësinë dhe autoktoninë e popullit shqiptar, ua uzurpuan pronat disa herë nëpërmjet “reformave agrare”, i burgosën të gjithë ata që patën guxim t’i ngritin çështjet kombëtare, shkruan qindra libra për ta tjetërsuar e mjegulluar të kaluarën dhe historinë e shqiptarëve, bënë gjithçka për të na e mohuar gjuhën dhe flamurin. Edhe sot pa ndryshuar në asnjë dimension Serbia i vazhdon politikat e veta ndaj Kosovës, pa kurrfarë korrigjimi edhe pse në luftën e fundit bëri tmerre të papara ndaj popullit shqiptar. Për këtë arsye me të drejtë, Hasan Prishtina, në artikullin me titull “Kush e sundon Jugosllavinë”, të botuar në gazetën “Kosova” (1933) thoshte se Jugosllavia ka qenë qysh në fillim shtet i sunduar prej shoqatash të fshehta terroriste. Pothuajse të gjitha këto organizata atëherë e sot, qëllim kryesor e kanë bashkimin e të gjitha territoreve që kishin pakica të kombësisë serbe në një shtet me Serbinë dhe serbizimin e tyre. Këto organizata atëherë e sot janë përpjekur për aneksimin e Kosovës, Maqedonisë, Vojvodinës, Malit të Zi, Bosnjë-Hercegovinës dhe tërë bregdetit Adriatik.

Duhet nënvizuar se organizata sekrete terroriste serbe “Dora e Zezë” nga e cila i kanë marrë orientimet organizatat tjera simotra, në programin dhe statusin e vet  (përkatësisht në “kushtetutën” dhe “rregulloren”), moto e kishte sloganin: “Ujedinjenje ili Smrt” (“Bashkim ose Vdekje”). Kjo organizatë dhe organizatat tjera deri në ditët e sotme përbëheshin kryesisht nga ushtarakët serbë të dalluar për aksione e sakrifica, udhëheqës të grupeve militante çetnike si dhe intelektualë të dalluar, të gjithë të kombësisë serbe, nënshtetas serbë dhe banorë të Serbisë, të përbetuar për ta kryer detyrën që parashtronte motoja e programit të kësaj organizate.

Që nga përfundimi i luftës në vitin 1999 e këndej këto organizata shpesh e kanë cenuar sigurinë tokësore duke hyrë “ilegalisht” dhe me dhunë në territorin e Kosovës, siç është rasti me organizatën “Garda e Car Llazarit” e dhjetëra të tjera si kjo. Këto organizata jo vetëm që kanë bërë thirrje të vazhdueshme për luftë, por kanë kryer edhe aksione konkrete brenda territorit të Kosovës, kanë marrë përgjegjësi për aktet e kryera terroriste etj. Shumica e pjesëtarëve të këtyre organizatave kanë qenë pjesëmarrës në luftën e Kosovës 1998-1999, kanë marrë pjesë në masakra e në vrasje, sepse dihen me emra e me mbiemra. Të tillët sot pritet të hyjnë në Policinë e Kosovës, në MPB, në AKI e në organe të tjera të sigurisë. Kjo nuk është për t’u habitur ngase edhe pas mbarimit të luftës shumica e çetnikëve dhe kriminelëve serbë të luftës i morën pozitat më të larta në shoqëri.

Ekstremizmi serb, radikalizmi dhe nganjëherë aktet e dhunshme terroriste edhe më herët edhe gjatë këtyre katërmbëdhjetë viteve kanë qenë të pranishme në Kosovë. Shpesh e kemi anashkaluar praninë e këtyre organizatave, e kemi anashkaluar, e kemi minimizuar, e kohëve të fundit e kemi bërë praktikë të mos flasim fare për to.

Megjithatë kur ndodhemi përballë argumenteve, vlerësojmë ndryshe dhe adresimet janë të qarta. Kështu ndodh kur kemi në duar librin ekskluziv “Organizatat ekstremiste serbe në Kosovë”, në të cilin adresohen çështjet më të ndjeshme të sigurisë në Kosovë. Ky libër i rrallë do t’u shërbejë strukturave të inteligjencës, AKI-së, policisë, gjyqësisë, qarqeve shkencore e politike, opinionit të brendshëm dhe atij të jashtëm, për të ditur realisht për ngjarjet që kanë ndodhur dhe po ndodhin në të vërtetë në Kosovë dhe rreth saj.

*Faton Mehmetaj (Dr. Kandidat i Shkencave Politike dhe  Marrëdhënieve Ndërkombëtare)