Nga Bekim Bislimi/
Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, i cili aktualisht po mbahet në Prishtinë, ka tërhequr dhjetëra studentë nga vende të ndryshme të botës, për të ardhur në këtë seminar për të mësuar gjuhën shqipe, por edhe kulturën e shqiptarëve.
Në mesin e tyre ka edhe studente nga Serbia, të cilat tashmë janë duke studiuar gjuhën shqipe në Katedrën e albanologjisë në Beograd.
Ato thonë se tashmë Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, për çdo vit është bërë vendtakimi i albanologëve nga e gjithë bota, si dhe ka krijuar mundësi krejtësisht më të mëdha për të komunikuar në gjuhën shqipe se sa në vendin ku janë duke i bërë studimet, në Beograd.
Danica Avramoviq nga Jagodina, është studente në Universitetin e Beogradit, në Katedrën e Albanologjisë.
Sivjet, është hera e tretë që ajo ka ardhur t’i ndjekë kurset e gjuhës shqipe në seminar dhe tashmë është në nivelin e tretë të këtyre kurseve, që vlerësohet si nivel për ata që tashmë e njohin mirë shqipen.
Duke folur për Radion Evropa e lirë, Avramoviq thotë se ajo çfarë i pëlqen në seminar, është mundësia që ta njohë dialektin gegë të gjuhës shqipe dhe të folmen e përditshme në Kosovë.
“Ne në katedër (në Universitetin e Beogradit) mësojmë gjuhën standarde, gjuhën letrare dhe kur vijmë për herë të parë këtu e kemi problem të adaptohemi me të folurën e Kosovës, me gegërishten. Por, është mirë. Mund të kuptohemi tani me njerëz në rrugë dhe mendoj që është një përparim shumë i madh. Mendoj që kjo është falë seminarit, sepse çdo vit vij këtu dhe praktikoj apo ushtroj gjuhën”, thotë Avramoviq.
Përshtypje të ngjashme për Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare ka edhe Anja Zhivkoviq nga Leskovci, e cila po ashtu është studente në Katedrën e Albanologjisë në Beograd.
Ajo është në seminar për herë të dytë, në nivelin e tretë të kursit të gjuhës shqipe. Siç thotë ajo për Radion Evropa e Lirë, mësimet për dallimet e dialekteve të gjuhës shqipe, e kanë pasuruar dijen e saj për shqipen.
Në këtë drejtim, sipas saj, e kanë ndihmuar mjaft shume profesorët e Fakultetit Filologjik të Universitetit të Prishtinës, të cilët janë pjesë e seminarit.
“Po, na kanë ndihmuar shumë, sepse, për shembull, kemi bërë një shëtitje me profesorin, në qytet. Ishim edhe në treg. Ai na ka treguar për gjuhën e rrugës. Ne mësojmë vetëm nga librat dhe është pak e vështirë sepse nuk jemi në kontakt me gjuhën çdo ditë. Këtu është mirë, sepse edhe në rrugë por edhe në fakultet flasim shqip, çdo ditë, atje (në Beograd) nuk kemi mundësi”, bën të ditur Zhivkoviq.
Të dy këto studente serbe nga Beogradi, thonë se para se të fillojnë të studiojnë gjuhën shqipe, janë ballafaquar me paragjykimet që ka pasur rrethi për studimet e tilla.
Avramoviq thotë se ka pasur mjaft raste kur njerëz që e rrethojnë, kanë shprehur çudinë pse ajo studion shqipen.
“Është thjeshtë një si çudi. Njerëzit habiten që një serb dëshiron të mësojë gjuhën shqipe. Por, jo pse është ndonjë gjë e keqe, por sepse është gjë e pazakonshme”, thotë Avramoviq.
Por, çfarë do t’u thotë lidhur me vizitën në Prishtinë, njerëzve në rrethin e saj Anja Zhivkoviq, kur të kthehet në Beograd?
“Sinqerisht, ata nuk janë shumë të interesuar, sepse ka ende shumë paragjykime. Por, ndoshta janë mësuar me këtë gjë sepse unë ju flas për çdo ditë për atë që studioj dhe jam shumë e interesuar. Për shembull, kur u them se është njësoj situata këtu dhe në Beograd, se njerëzit janë shumë të ngjashëm, ata janë pak të habitur, në mënyrën ‘nuk e dinim’. Kjo është sepse kanë paragjykime”, shprehet Zhivkoviq.
Danica Avramoviq, shpreh mendimin se ekzistojnë paragjykimet te shumë njerëz edhe në Serbi, por edhe në Kosovë, për popujt e të dyja vendeve. Por, ajo thotë se kjo ndodhë nga mosdija e të dyja palëve.
“Mendoj që paragjykimet lindin nga mosdija. Por, meqë shqiptarët këtu kanë pasur kontakte me serbë, mendoj që nuk kanë aq shumë paragjykime si në Serbi. Në Serbi, njerëz që nuk kanë pasur kontakt, për shembull Serbia qendrore apo veriore, kanë pak paragjykime. Jam e sigurt që do të kalojnë, sepse duhet të kalojnë. Nuk mund të jetojmë të ndarë si njerëz. Jemi fqinjë dhe duhet të bashkëjetojmë ndonjë ditë”, thotë ajo.
Studentet nga Serbia, pjesëmarrëse në Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, thonë se e vlerësojnë mikpritjen e njerëzve në Prishtinë dhe siç thonë ato, nuk kanë hasur në asnjë problem deri më sot.
Ato thonë se do të shkojnë nga Prishtina me përshtypje të mirë, për t’u kthyer sërish në seminarin e vitit të ardhshëm.