Sokol Paja – Page 94 – Dielli

MEDVEGJA, BUJANOVCI DHE PRESHEVA NË BETEJËN NDAJ COVID-19

May 26, 2020 by dgreca

Shqiprim Veliu dhe Mirlinda Xhelili bashkëshortët mjekë shqiptarë nga Presheva rrëfejnë për “Diellin” sistemin e shëndetësisë në “Luginë” dhe gjëndjen në Landin Gjerman Sachsen ku ata po specializohen në Mjekësi Interne në “Paracelsus Klinik”, intervistë dhënë gazetarit Sokol Paja.

ANALIZË E SISTEMIT SHËNDETËSOR NË MEDVEGJË, BUJANOVC DHE PRESHEVË

Nuk do të na mjaftonin orë të tëra për të treguar se nga cfarë vuan dhe cfarë mungon atje në Luginën e Preshevës. Besoj se edhe ju e dini tashmë se këto tre qytete janë të vogla duke përfshirë diku rreth 100000 Banorë që jetojnë dhe veprojnë atje. Duke parë nurmin e popullatës shtrohet pytja: A e gëzojnë kjo popullatë një Spital interdiciplinar, ku qytetarët mund të drejtohen dhe të kërkojnë ndihmë për shëndetin e tyre?! përgjigja është JO. Këto qytete nuk kanë një spital ku mund të drejtohen dhe të kërkojnë ndihmë shëndëtsore, pavarësisht sigurimeve shëndëtsore që i paguajnë shtetit të Sërbisë. Në këto qytete ka vetëm Poliklinika ambulatore ku mjekët që punojnë atje është për të ardhur keq në lidhje me kushtet në te cilat ata punojnë , nuk kanë as gjërat primare për tju dhënë ndihmë, duke u nisur që nga ilaçet e mos të flasim për paisje tjera mjeksore bazike. Çfarë ndodhë pastaj ?! këtu shfaqen problemet dhe pakënaqësit me popullaten duke ofenduar mjekët që japin gjithcka nga vetja por që nuk kanë kushte, detyrohen të përgojohen mjekët se nuk na dhanë ndihmën, nuk na dhanë ilacet, nuk na gjetën zgjidhje. Nga ana tjetër dhe populli nuk ka fajë përshkak se stresa që jeton atje shumica janë me të ardhura mesatare që një antarë familje punon dhe i mbanë gjithë pjestarët tjerë te familjes. Ata detyrohen që të shkojnë të kërkojnë ndihmë në Sërbi në Qytetin më të afërt që ka spital. Kjo ju kushton shumë si nga ana ekonomike ashtu dhe nga kërkesat dhe procedurat burokratike të panevojshme që ju bëhen. Ajo çfarë i nevojitet këtyre qyteteve dhe popullatës që jeton atje është një Spital përshkak se Presheva plotëson kushtet si nga numri i popullatës po ashtu dhe pozita strategjike e Luginës së Preshevës e cila shtrihet mes 3 shteteve: Kosovës, Maqedonisë dhe Sërbisë. Ajo që do të doja është që përmes Gazetes Dielli të lobojmë të gjithë së bashku e veçanërisht lobit shqiptaro-amerikan që nëpermjet ambasades Amerikane në Beograd si dhe tek qeveritë e dy shteteve Shqiptare (Kosova dhe Shqipëria) të nisin një iniciative në lidhje me ndërtimin e një spitali rajonal në Luginën e Preshevës. Kjo do të ishte një frenim i diskiriminimit të vazhdueshëm që po i bëhet asaj popullate.

SITUATA E COVID-19 NË LANDIN SACHSEN GJERMANI

Situata aktuale në qytetin ku punojmë Landin Sachsen është relativisht stabile. Numri i rasteve të reja është në rënie, por zonat per rreth sidomos qytetet më të vogla janë akoma zona të ashtëquajtura zona të nxehta me më shumë raste të reja brenda 24/h të fundit. Ajo për çfarë jemi të lumtur është se numri i te prekurve dita ditës po bie, dhe simptomat aktuale që shfaqin pacientët janë më të lehta në krahasim me rastet që kemi hasur në fillimet e pandemisë. Në spitalin ku punojmë ne të vdekur nga COVID nuk ka pasur. Ata që fatkeqësisht kanë vdekur dhe kanë pasur një corona test pozitiv shkak i vdekjes nuk ishte Corona, por ishin sëmundjet tjera kronike nga të cilat vuanin pacientët.

PUNA DHE NDIHMA NDAJ SHQIPTARËVE NË LANDIN SACHSEN

Ndihma e dhënë ndaj shqiptareve në Gjermani në lidhje me angazhimin në grupin e punës në Sachsen, është bërë në kuadër të angazhimit te shoqata e mjekeve shqiptarë në Gjermani. Shoqata e mjekëve shqiptare në Gjermani në këtë situatë pandemie ka dhënë një kontribut të madhë qoftë në shpërndarjen e informacioneve mes kolegesh në lidhje me protokollet e fundit me menyrat e trajtimit, ashtu dhe në angazhimin për tju ardhur në ndihmë të gjithë shqiptarëve që jetojnë dhe veprojnë në Gjermani përkatsisht ne Landin Sachsen. Numri i shqiptarëve që jetojnë në këtë Land nuk është dhe shumë i madh, por ne kishim vënë në dispozicion të gjitha mundësit e komunikimit me mjekët e shoqatës si numrat e telefonit, email adresat në mënyrë që t’ju ofrohej një mënyrë më e lehtë kontaktimi me neve mjekët, pa rrezikuar ardhjen në spital dhe kontaktin me pacientet e infektuar. Kemi pasur shqiptarë që ishin për momentin në këtë kohë krize në Gjermani por ishin pa siguracione shëndetësore. Me ata kemi kontaktuar përmes telefonit dhe u kemi dhënë këshilla si dhe i kemi dëgjuar për ankesat që kishin. Në shumicën e rasteve shkak ishte dhe paniku që mbizontronte tek të gjithe jo vetem tek ata, kshtu që jemi munduar ti kursejmë. Ka pasur dhe nga ata që kemi hasur në urgjencën e spitalit, kemi plotsuar formularin në lidhje me ankesat dhe kriteret nese i plotësonin për një test kundër Covid. Ata që nuk kam plotsuar kriteret nuk u kemi bërë testin në mënyrë që ti kursejmë, se siç e ceka dhe me lartë shumica ishin pa sigurime shëndetësore. Ne u kemi sqaruar të gjitha kriteret dhe i kemi dhënë këshilla në lidhje me mënyrën e mbrojtjes nga infeksioni.

KUSH JANË ÇIFTI BASHKËSHORT SHQIPRIMI DHE MIRLINDA

Shqiprimi dhe Mirlinda kanë lindur në Preshevë ku kanë mbaruar shkollën 8 vjeçare dhe Gjimnazin. Studimet për mjekësi i kanë mbaruar në Tiranë në Universitetin e Mjekësisë. Pasi mbaruaan studimet si shumë nga kolegët e tyre në pamundësi për të punuar dhe vepruar në vendilindje kanë migruar në Gjermani. Në shtetin gjerman u janë ofruar mundësitë që të zgjedhin drejtimin ku duan të specializohen dhe aktualisht po zhvillojnë specializim në drejtimin Mjekësi Interne në “Paracelsus Klinik”.

SHQIPTARËT NË AUSTRALI DHE BETEJA E SHTETIT AUSTRALIAN NDAJ COVID-19

May 25, 2020 by dgreca

Miranda Xhilaga PhD në Virology, Monash University Melbourne, Australi, rrëfen ekskluzivisht për Gazetën Dielli, betejën e shtetit Australian ndaj Covid-19, intervistë dhënë gazetarit Sokol Paja

SITUATA E COVID-19 NË AUSTRALI

Australia numëron më shumë se 7079 raste të konfirmuara infeksoni me SARS-CoV2, nga të cilët 6440 janë shëruar dhe 100 kanë humbur jetën. Numrat e ulët në krahasim me USA e shumë vende të tjera të Europës janë pasqyrim i masave të menjëhershme për izolimin dhe gjurmimin e kontakteve të të infektuarve me anëtarë të komunitetit. Shumica e këtyre rasteve janë identifikuar si qytetarë australianë që janë kthyer nga udhëtime në vende ku virusi kishte filluar të përhapej. Tani këtu ka vetëm 1000 raste aktive, dhe gjatë javës së kaluar, shkalla e infeksionit ditor ka mbetur e ulët. Testimi mbetet i lartë, me më shumë se 730,000 teste të ndërmarra deri tani.

MASAT E MARRA NGA QEVERIA AUSTRALIANE

Që në fillim u morën masa të rrepta: u mbyllën kufinjtë ajrorë me jashtë dhe kufinjtë tokësorë mes shteteve. U mbyllën shkollat, restorantet, vendet publike, u anulluan aktivitete, u mbyll pothuajse e gjithë ekonomia, u izoluam të gjithë nëpër shtëpitë tona dhe filloi testimi i menjëhershëm ndërsa spitalet vunë në dispozicion gjithcka mund të duhej. Ky quhet Niveli 3 izolimit. Shumica e të punësuarve vazhdojnë të punojnë nga shtëpia. Për shkak të grushtit që mori ekonomia, shumë humbën punën por qeveria australiane iu erdhi në ndihmë të gjithëve pothuajse me paketa të vecanta ndihme. Paketa e parëishte $131 billion, përfshirë ndihmë jo vetëm për individët por edhe për bizneset e vogla etc. Fëmijët kanë pothuajse dy muaj që mësojnë online.

SI PARAQITET KURBA E TË INFEKTUARVE

Tashmë kurba është sheshuar. Kabineti qeveritar kombëtar ka përgatitur një plan për hapjen graduale të ekonomisë, tani ne mund të mblidhemi deri në 500 persona jashtë dhe 100 persona në ambjente të brendshme. Mund të ftojmë miq në shtëpi, të frekuentojmë restorantet, të bëjmë ushtrime fizike në grupe, të mund të vizitojmë shtëpi që shiten dhe fëmijët fillojnë shkollën gradualisht duke filluar nga data 26 Maj. Por mesazhi është i qartë: cdo hap që bëjmë drejt këtyre relaksimeve duhet të shoqërohet me një angazhim mbarë-kombëtar për t’iu qëndruar besnikë këtyre rregullave: qëndrim 1.5 metra larg nga individë të tjerë, të vazhdojmë larjen e duarve dhe respektojmë higjenën e kollës / tështitjes, të qëndrojmë në shtëpi kur nuk jemi mirë, dhe të testohemi nëse kemi vështiresi në frymëmarrje ose ethe, të shkarkojmë aplikacionin COVID-Safe që të mund ta ndjekim përhapjen e virusin shpejt, dhe të zhvillohen plane të sigurta COVID për vendet e punës ndërsa shume prej nesh kthehemi ne pune. I gjithë suksesi për të parandaluar një valë të dytë varet nga zbatimi i këtyre rregullave.

SHQIPTARËT NË AUSTRALI

Në Australi jeton një komunitet shqiptar që përfshin më shumë se 11 000 individë ardhur nga të gjitha trojet shqiptare. Nuk ka shifra për minoritete të caktuara prekur nga pandemia në Australi në media. Ky është një komunitet i bashkuar dhe shifra të tilla egzistojnë vetëm për studime të ardhshme në fushën e shëndetit publik ndoshta. Por ajo që di është se qeveria australiane, duke marrë parasysh nivelin e ndryshëm të njohjes së gjuhës angleze, është kujdesur të publikojë informacione rreth COVID 19 në gjuhën shqipe. Radio SBS në shqip, drejtuar nga Z. Sani Kajtazi në Melbourn, ka bërë gjithashtu një punë të shkëlqyer për ndërgjegjësimin e komunitetit shqiptar.

MESAZHI PËR LEXUESIT E GAZETËS DIELLI DHE DIASPORËN NË USA

Dua të theksoj se ndërsa gjendja në Australi përmirësohet nga dita në ditë, në vende si USA, Europën, Rusia etj, vazhdon lufta e përditëshme për të shpëtuar sa më shumë jetë e për të ulur numrin e infeksioneve. Jemi në këtë situatë së bashku. Shpresojmë për një zgjidhje të shpejtë dhe që humbjet e kaq shumë jetëve të na jenë bërë mësime të rëndesishme për epidemi të ardhshme. Ju uroj uroj lexuesve të Gazetës Dielli shëndet të mire. Ruani veten për të ruajtur njëri tjetrin.

PËRJETIMET QË MBETEN NË JETËN E NJERIUT PAS PANDEMISË COVID-19

May 23, 2020 by dgreca

Dr. Fejzulla Nebiu, Mjek Psikiatër në Shtëpinë e Shëndetit në Preshevë, rrëfen për gazetën Dielli New York, problemet e shëndetit mendor tek njerëzit post Covid-19, intervistë dhenë gazetarit Sokol Paja./

PROBLEMET E SHËNDETIT MENDOR NË SHOQËRINË POST-COVID-19

Pas pandemisë dhe situatave të pazakonta shoqëritë dhe individët me shumë gjasa do të përballen me probleme në shëndetin mendor. Shtimi i stresit dhe ankthit janë çrregullimet mendore nga të cilat mund të preken më së shumti individët në mbarë globin. Kjo diçka e panjohur (Covid 19) të bën të ndihesh i stresuar, të jesh në siklet, të ndihesh më shumë frikë, pasiguri për vete, paqëndrushmëri në shoqëri e familje, me ndryshime në rutinën e përditshme. Këto dhe shumë gjëra të tjera mund të sjellin luhatje të mendimeve negative, deri edhe në ekstreme. Shumëçka varet nga personaliteti dhe emocionet që përjetohen në ato situata. Pra covid kalon, por përjetimet dhe mendimet mbeten në jetën e secilit prej nesh.

SI TA ADMINISTROJMË LIRINË

Periudha drejt kthimit në normalitet (nga brenda shtëpisë në liri) ka të mirat, por edhe pasojat e veta. Aktualisht është e nevojshme të vazhdojmë të mbajmë distancën, por të komunikojmë më shumë mes veti, ende nuk ka përfundur gjithçka. Duhet të flitet dhe të pranohen hapur vështirësit, t‘i qëndrojmë afër nevojtarit dhe ta duam më shumë njeri tjetrin-solidaritet dhe humanizëm. Ishim në situatat kur të gjithë kemi qenë pothuajse të izoluar. Fëmijët nuk shkonin në çerdhe, nxënësit nuk vijonin mësimet nëpër shkolla, dikush humbi biznesin apo vendin e punës, pleqët mbeten tërësisht të izoluar dhe pa kontakte, dikush humbi më të dashurit. U prish rutina dhe planet e jetës. Tash pas kësaj faze mbeten postraumat e tek një numër do të paraqiten edhe probleme me shëndetin fizik e mendor.

SI TË SHMANGIM STRESIN, ANKTHIN, PANIKUN

Personat e prekur nga Covid e që e kanë kaluar ndihen të stigmatizuar pa fajin e tyre, por duhet të ballafaqohen me realitetin e krijuar dhe t‘u jepet mundësia të flasin për përjetimet. Nëse është e nevojshme duhet ofruar mbështetje, rehabilitim, pse jo dhe trajtim. Jo të gjithë reagojnë njësoj në situata të tilla. Dalja, komunikimi, marrja me hobi, muzikë, lexim, sporte të ndryshme ua lehtëson dhe mundëson më lehtë të menaxhojnë stresin, ankthin, panikun e frikën. Ka dhe efektet pozitive kjo situatë: përafrimi dhe ndeja me familjarët, kthimi në zanatet dhe traditat e vjetra, gatim i ushqimit në shtëpi, njohja më mirë me jetën e tjera.

SFIDAT E SHËNDETËSISË NË PRESHEVË

Duke marr parasysh pozitën gjeografike që ka Presheva dhe Lugina në tërësi, numrin e popullatës dhe ndarjet kufitare me trungun shqiptarë me Kosovën dhe Maqedonin e veriut, vërtet jemi të kufizuar dhe të izoluar në çdo aspekt të jetës normale. Masat lehtësuese për covid të lenë përshtypjen sikur shumëçka ka përfunduar, për çka edhe këto masa respektohen shumë pak. Por ngarkesat me stresin, ankthin dhe pasojat tjera lidhur me shëndetin mendor tek sa kanë nisur. Lugina e Preshevës ka shumë vështirësi sa i përket sistemit shëndetësor. Ka vetëm shtëpinë e shëndetit, nuk ka spital, ballafaqohet me mungesa të mëdha të kuadrove e apataturave, barnave dhe materialeve tjera medicinale, por edhe me mungesë të sigurimeve shëndetësore kjo më shumë si pasojë e papunësisë së madhe. Reformat shëndetësore, sikur edhe gjithçka tjetër kanë ngecur.

MESAZH PËR LEXUESIT E DIELLIT

Diaspora shqiptare kudo që është ka treguar dhe dëshmuar atdhedashurinë në çfarëdo forme që është kërkuar. Kontribut të veçantë kanë treguar shqiptarët në Amerikë. Kjo tregon se mendjet e tyre jetojnë me ne, së bashku në trojet stërgjyshërore. Shëndet dhe mirëqenie për diasporën shqiptare dhe lexuesit e ”Diellit“.

SHQIPTARËT NË KROACI DHE BETEJA E SHTETIT KROAT NDAJ COVID-19

May 22, 2020 by dgreca

Shoip Shoipi doktor në qendrën klinike “Spitali i Motrave Bamirëse“ në Zagreb, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli New York, Kroacinë në betejën ndaj Covid-19, intervistë dhënë gazetarit Sokol Paja.*

SITUATA E COVID-19 NË KROACI

Që nga fillimi i epidemisë, në rreth 4 milionë banorë sa ka Kroacia, deri më sot janë konfirmuar 2232 raste të COVID -19 dhe 96 persona të ndjerë. Gjithsejt 1967 pacient janë shëruar, ndërsa deri me ditën e sodit aktiv janë 169 individ. Kroacia, ashtu edhe si shtetet e tjera ballkanike, patën fatin e mirë që nuk i përjetuan skenat tash më të njohura në Itali, Spanjë dhe Francë, por nuk u përballuan me të njëjtën situatë si vende ku qasja ndaj shenjave të para të pandemisë nuk ishte në nivelin e duhur (si SHBA dhe Mbretëria e Bashkuar). Ndoshta edhe nga përvoja e shteteve të lartpërmendura, institucionet kompetente të shtetit kroat reaguan në kohë dhe nuk lejuan përhapjen e pakontrolluar të infeksionit. Me kalimin e kohës, si kusht për zbutjen e masave restriktive të vendosura kah mesi i muajit mars (ndalim i grumbullimit të njerëzve, punës së shitoreve, ngjarjeve sportive, ndalim i mundësisë të lëshohet vendi i përhershëm i banimit pa leje speciale nga autoritetet etj) ishtezvoglimi i numrit të ri të të infektuareve në një afat stabil prej 5-7 ditësh. Edhe pse kishte sinjale se prezenca e virusit në Kroaci bie, zbutja e ndalesave të numërta u zgjat deri më 11 maj, për faktin se u vërejt rritje e të infektuarve brenda shtëpive të specializuara për të moshuar, që dukshëm e rriti lakoren e numrit të përgjithshëm tëtë infektuarve dhe, për fat të keq, edhe numrit e të ndjerëve. Sigurisht që ky numër relativisht i vogël i të infektuarve dhe të ndjerëve ka efektet e veta anësore të lidhur me masat restriktive. Veprimtaria e ngadalësuar ekonomike, që direkt lidhet me vendet e punës, ishte një nga arsyet që javën e fundit këto masa të shfuqizohen, duke u përpjekur të vëndoset një ekuilibër midis shëndetit nga njëra anë, dhemirëqenies ekonomike nga ana tjetër. Çerdhet dhe shkollat me fëmijë prej klasës së parë deri klasën e katër (me kusht që të dy prindërit të jenë të punësuar) janë të hapura, transporti publik përsëri është aktiv etj. Edhe pse të gjithë bashkë jemi në pritje të gjetjes së vaksinës dhe barit adekuat për shërim të infeksionit, në kontekstin kur këto të dyja mungojnë, metodat mesjetare (karantina dhe izolimi) u treguan si hap i parë i suksesshëm për ballafaqim serioz me pandeminë. Duke vazhduar të mësojmë për sëmundjen (por edhe duke ulur numrin e të infektuarve), masat e ndërmara gradualisht janë duke u zbutur.

MASAT QË MORI QEVERIA KROATE

Kur shfaqet një virus për të cilin nuk dime asgjë dhe popullata duhet mbrojtur, reagimi i parë është shpesh tejet ekstrem dhe konservativ, ashtu si edhe ndodhi në shumicën e vendeve të prekur nga pandemia. Siç përmenda edhe më lartë, nisur nga përvoja e vendeve të tjera që kishin numër dukshëm më të madh dhe përhapje të vrullshme të të infektuarve, sjellja e shtetit kroat ishte e përgjegjshme, çka rezultoi me përhapje të ngadalshme të infeksionit dhe një shkallë të ulët të vdekshmërisë. Infeksioni depërtoi nga Italia dhe nga kroatët që i kaluan pushimet dimërore në qendrat e skijimit në Austri. Do kisha dasht të potencoj se Kroacia ka një traditë relativisht të gjatë të funksionimit të qendrave të shëndetit publik. Me ndihmën e fondacionit Rockefeller, më 1926, në kuadër të fakultetit të Mjekësisë në kryeqytetin kroat është krijuar Shkolla e Shëndetit Publik “Andrija Shtampar”. Shkolla që atëherë luan një rol të rëndësishëm në edukimin e popullatës dhe ndërmer aktivitete specifike në favor të shëndetit publik, e nga 1982 ajo është edhe qendër bashkëpunimi e Organizatës Botërore të Shëndetësisë për kujdesin primar shëndetësor. Punën dhe parimet e shkollës e kanë ndjekë dhe kultivu shtetet ballkanike, por edhe më gjërë në Europë, SHBA dhe Kinë, ku Andrija Shtampar jetoi dhe riorganizoi shërbimin e shëndetit publik gjatë viteve 1933-36. Kroatët kanëedhe një historik të hershëm me epidemitë. Dubrovniku, tash i njohur si qytet bregdet, në mesjetën e vonshme (si Republika e Dubrovnikut, apo Raguzës më saktësisht) ka qenë port i rëndësishëm dhe me vizitorë-tregtarë nga tërë bota, më 1377 si i pari në botë prezanton karantinën, si masë mbrojtjeje ndaj sëmundjeve infektive, veçanërisht nga murtaja. Ky vendim, publikohet nëstatutin e Republikës, në të ashtuquajturin Libri e Gjelbër (Liber Viridis) dhe thotë:Veniens de locis pestiferis non intret Ragusium nel districtum (Kushdo që vjen nga zonat e infektuara, nuk do të hyjë në Dubrovnik ose territorin e tij).Percaktohet që as vendasit dhe as të huajt që vijnë nga zonat e infektuara të murtajës nuk mund të hyjnë në qytet nëse nuk kalojnë 30 ditë në ishujt Mrkan, Bobari dhe Supetar afër Cavtatit, gjegjësisht Dubrovnikut. Paralel me luftën me pandeminë, në mars Zagrebin e goditi një tërmet i cili, për shkak të frikës nga përsëritja e goditjes, rezultoi me zhvendosje të popullatës larg kryeqytetit kroat, në brendi të shtetit dhe qytetet bregdetare. Institucionet reaguan me kufizim të lëvizjes së qytetarëve, nga një vend në tjetër dhe nga adresa e përhershme e banimit. U ndërpre qarkullimi publik, brenda dhe ai mes qyteteve të ndryshme. Po ashtu, çdo instuticion ose ndërmarje publike apo private u desh të kufizon numrin e të punësuarve në minimum. Edhe pse kishte pakënaqësi për kufizimin e lëvizjes, masat u respektuan. Në parim, qytetarët kroat janë të disiplinuar dhe kjo vjen nga kultura relativisht e lartë politike dhe vetëdija qytetare, e cila në situatën konkrete me pandeminë gjeti reflektim në respektimin e masave të ndërmara.

SHQIPTARËT NË KROACI

Në Kroaci zyrtarisht ka të regjistruar rreth 18.500 shqiptarë, nga vise të ndryshme shqiptare, kryesisht nga Kosova dhe Maqedonia e Veriut. Pjesa më e madhe e tyre merren me hotelieri dhe gastronomi, por dy dekadat e fundit shqiptarët janë prezent në çdo sferë të jetës shoqërore, ekonomike dhe politike dhe luajnë rol të dallueshëm në këtë kontekst. Pandemia i prek shqiptarët aq sa i prek fqinjët e tyre kroat. Brengos fakti se, meqë një pjesë e konsiderueshme e tyre meren me gastronomi, sezoni turistik që pritet të jetë dukshëm më i dobët këtë vit, të reflektohet edhe tek suksesi i bizneseve shqiptare.

E ARDHMJA E PANDEMISË NË KROACI

Numri i të infektuarve javën e fundit jep shpresë për kahje pozitive në tentimin për mposhtjen e pandemisë. Këto ditë regjistrojmë nga 2-3 në nivel ditorë të infektuar dhe nga 10-15 të shëruar, kurse numri i të ndjerëve është 1-2 persona. Numri më i madh i të ndjerëve ka qenë me moshë mbi 70 vjeçare dhe me ndonjë sëmundje paraprake kronike. Ka edhe shumë gjëra që akoma mbeten të panjohura për virusin COVID-19, dhe si profesionist mundohemi që, brenda konturave të punës së përditshme, të kuptojm logjikën e zhvillimit të sëmundjes dhe mënyrën më të mirë për të fituar luftën. Besoj që me çdo provë të rradhës, riten edhe njohuritë tona dhe aftësia që sa më parë të gjendet vaksina dhe bari. Lehtësimi i masave të fundit është rezultat i një dëshire të madhe për të qenë në gjendje të jetojmë përsëri jetë normale, si një dëshirë shumë e arsyeshme, por sigurisht edhe si rezultat i përmirësimit të dukshëm të pasqyrës me të infektuar. Tani më është e kuptueshme që ekziston një tregues i qartë se mund të vazhdohet me heqjen e karantinës, në mënyrë që shumë biznese dhe kompani që varen nga kontakti me njerëzit të mund të funksionojnë në treg. Si do të rezultoje e gjithe kjo në fund, për të qenë të sinqertë, është herët për të thënë.E dijmë që një pjesë e masave akoma mbeten në fuqi, si distanca fizike, pastrimi ose dezinfektimi i duarvepërdorimi i domosdoshëm i maskave në hapësira publike apo largimi i mundësisë që njerëzit të shtrëngojnë duart apo përqafohen, pa mare parasyshë afërsinë emocionale. Këto masa mund të vazhdojnë të rezultojnë në zvoglimin e përhapjes së virusit ose eliminin e tij gradual.

MESAZHI PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË USA

Do kisha dasht të përcjell përshëndetjet më te përzemërta lexueseve të Diellit, bashkatdhetarëve si dhe Federatës Panshqiptare Vatra për misionin e tyre. Është kënaqësi të jesh i vetëdijshëm dhe vazdosh të dëgjosh për punët që janë bërë dhe bëhen për të drejtat dhe interesat tona individuale dhe kolektive dhe promovimin e vlerave tona të veçanta. Si mjek dhe individ që meret me punë shkencore, lidhur me pandeminë, do kisha porositur si vijon: nuk është mjaft çka porosit politika apo institucionet, shtabi emergjent apo cilat janë masat e tyre të preferurara; është kyç respektimi i rregullave të duhura. Çdo individ mund të bëjë një ndryshim të madh nëse e kupton se këto rregulla vlejnë për të gjithë, duke mos anashkaluar asnjë individ në veçanti dhe se rezultati përfundimtar është në dobi dhe kënaqesi të të gjithë neve.

KUSH ËSHTË SHOIP SHOIPI

Shoip Shoipi është me origjinë nga Gostivari i Republikës së Maqedonisë së Veriut. Studimet e mjeksisë i ka kryer në Univesitetin e Zagrebit, ku edhe jeton 30 vitet e fundit. I punësuar është në qendrën klinike “Spitali i Motrave Bamirëse“ në Zagreb. Me profesion është specialist-urolog, subspecialist në onkologji urologjike dhe subspecialist për urolitiazë. Ka doktoruar në shkencat biomedicinale në temën e karcinomit te fshikzës urinare. Në kohën e pandemisë, klinika ku është i angazhuar, drejt për së drejti ka qenë dhe është e inkuadruar në intervenimet dhe operimet e të semurëve me virusin SARS- CoV-2. Është anëtarë i Këshillit të Pakicës Kombëtare Shqiptare të qytetit të Zagrebit, si dhe anëtarë i Shoqates së Urologëve të Kroacisë dhe Shoqatës së Urologëve të Europës.

*Per me shame fotografi shine ne Facebook dielli vatra

Saimir Maloku, një rrëfim për tmerrin dhe ferrin komunist

May 21, 2020 by dgreca

Nga Sokol PAJA/*

“Të arrestohet menjëherë. Është armik i poshtër”. Ky shënim i Mehmet Shehut në kartelën personale në degën e Sigurimit të Shtetit, do ti ndryshonte jetën përgjithmonë tragjikisht Saimir Malokut dhe familjes së tij. Nga ky shënim i kryeministrit komunist do të fillonte një kalvar vuajtjesh e persekutimi i pashëmbullt.

Saimir Maloku sot përbën një dëshmi të gjallë të vuajtjes dhe mbijetesës në ferrin komunist shqiptar. Maloku me ekzistencën dhe tregimin e ferrit të tij, përpiqet të na rrëfejë e dëshmojë mizorinë e komunizmit, pashpirthmërinë, ligësinë, çmendurinë, paligjshmërinë e sistemit, torturën e dhunën dhe mbi të gjitha ashpërsinë e egersinë deri në kafshëri të sistemit komuniste që tmerroi shqiptarët për 50 vjet. Saimir Maloku u akuzua prej regjimit komunist si spiun i 17 vendeve kapitaliste dhe agjent i anglezëve në veçanti. Me profesion inxhinjer elektronik në ushtri, Saimir Maloku u përndoq, u hetua, u shantazhua nga 120 spiunë dhe bashkëpunëtorë të Sigurimit të Shtetit dhe 9 hetues të regjimit. Saimir Maloku vuajti 9 vjet në burgjet më të egra dhe më të frikshme të diktaturës. Përveç dënimit, Maloku familjarisht vuajti po kaq vite survejim, gjurmim, përgjime dhe inskenime nga Sigurimi i Shtetit, bisha e tmerrshme që mbante në këmbë diktaturën staliniste nëpërmjet frikës, panikut, përndjekjes, dhunës, arrestimeve dhe tmerrit që ajo shkaktonte ngado. Pas gjyqit të fals, Saimir Maloku u mbajt për 200 ditë nën tokë, nën ujë e baltë i fshehur prej komunistëve, në një kohë që familja e kërkonte në të gjitha burgjet e Shqipërisë.

Fatin e keq të Saimir Malokut e patën shumë shqiptarë të cilët edhe për 1 fjalë goje të pathënë dhe dy dëshmitare të sajuar, dergjeshin burgjeve e kampeve të punës me 10 vite në birucat e frikshme të regjimit diktatorial. Saimir Maloku u burgos për 9 vite nga ish-Sigurimi i Shtetit nën akuzën e agjitacionit dhe propagandës për shkak të shpikjes së një pajisjeje Kanoçe që shërbente si antenë televizioni për të parë stacione të huaja për të cilat komunizmi i ndalonte rreptësisht. Në komunizëm duhej parë dhe ndjekur vetëm ato që thoshte partia e punës. Çdo tentativë tjetër të dërgonte direkt në burg. Nëse nuk i bindeshe partisë, ishe armiku më i poshtër i klasës dhe pushtetit, partisë e popullit. Komunizmi kontrollonte gjithçka e çdo gjë deri edhe te shijet e njerëzve. Gjithçka që nuk mirtohej nga partia-shtet shpallej e ndaluar, e rrezikshme dhe e dënueshme.

Pjesën kryesore të dënimit politik Saimiri e kaloi në kampin politik të minierës së Spaçit dhe më pas të Burrelit e Ballshit. Drama e Saimir Malokut nuk mbaron këtu: për të njëjtin “krim” i arrestojnë dhe të atin Reshit Maloku por Sigurimi i Shtetit e anulloi dënimin me burg për shkak të gjendjes së rënduar shëndetësore pasi Reshiti ishte i paralizuar dhe në pamundësi lëvizje. Absurdi në familjen Maloku qëndron në faktin se u terrerizua e gjithë familja dhe se i ati edhe pse kishte 2 vite që kishte vdekur, prapë se prapë ndiqej nga Sigurimi i regjimit komunist me dosje speciale. Komunizmi u shëndërrua në një një mallkim që të ndiqte edhe në varr. Për një krim që nuk e kishte kryer asnjëherë, Saimir Maloku u gjend në një gjyq komunist teatral pa flet akuzë, pa familjarë të pranishëm, pa avokat dhe ndërsa torturohej pak para fillimit të gjyqit i thuhej të firmoste dhe të pranonte çfarëdo ishte shtruar në dokumentat gjyqësorë se ndryshe do vritej ai dhe do i zhdukej familja. Mes vuajtes mizore, prapë se prapë Saimir Maloku qëndroi duke mos u dorëzuar asnjëherë. Me orë të tëra Saimiri u mbajt i lidhur këmbësh e duarsh. Qëndroi me orë të gjata i lidhur teksa goditej mizorisht prej hetuesve. Maloku nuk pranoi akuzën dhe për këtë fakt hetuesit e rrahën barbarisht duke i thyer nofullën, dhëmbët, gjymtyrët dhe gjaku më shpërtheu gjithndej- rrëfen Saimir Maloku në librin e tij. Katër ishin gjërat më të dhimbshme e më të tmerrshme në burgjet komuniste sipas Saimir Malokut: dhuna, tortura, uria dhe shkëputja më familjen. Mes dhimbjesh dhe vuajtjesh, Saimir Maloku tregon se lehtësim prej Zotit, mes tmerrit komunist, në burg kishim disa nga priftërinjtë dhe klerikët më të mëdhenj të Kishës Katolike të cilët ishin profesorët tanë, baballarët tanë që na drejtonin, orjentonin e këshillonin sesi të silleshim në burg dhe të ruheshim nga provokimet e Sigurimit në burgje, miniera, galeri e kampet e punës së detyruar. Bashkëvuajtës të Saimir Malokut ishin Dom Simon Jubani, At Zef Pllumi, Imzot Frano Ilia, Dom Ndoc Sahatçija, Kardinal Ernest Simoni, Kardinal Mikel Koliqi, Dom Nikollë Mazreku etj. Dëshmi persekutimi në ferrin komunist si e Saimir Malokut e shumë shqiptarëve që vuajtën padrejtësishtm janë pasyrë e errët e tmerrin dictatorial. Nxjerrja në dritë e kësaj errësirë makabre është një çlirim jo vetëm për shpirtin e atyre që vdiqën por edhe të atyre që qëndruan heroikisht si Saimir Maloku e mijëra bashkëvuajtës të kohës.

*Per me shume fotografi shihni ne Facebook dielli vatra