Sokol Paja – Page 96 – Dielli

SUKSESI GJERMAN NË LUFTËN NDAJ COVID-19 DHE SHQIPTARËT NË BERLIN

May 15, 2020 by dgreca

Doktor Ardian Mustafai së bashku me bashkëshorten e tij mjeke Margarita Dalipi-Mustafai rrëfejnë Berlinin ekskluzivisht për gazetën Dielli, New York, intervistë dhënë gazetarit Sokol Paja/

COVID-19 NË GJERMANI DHE PASOJAT

Gjermania në Eurozonë ishte shteti më i suksesshëm në luftën ndaj pandemisë që ka paralizuar globin. Edhe pse shteti gjerman shërben si model shumë efikas në luftimin e kësaj sëmundje, prapë se prapë pasojat janë ndjerë në të gjitha fushat e jetës. Pandeminë Globale të quajtur COVID-19 të shkaktuar nga SARS-CoV-2, pritet ta pasojnë një sërë ndikimesh dhe luhatjesh si shëndetësore, njerëzore, ekonomike, e shoqërore në përgjithësi. Asgjë sdo jetë si më parë. Dëmi në ekonomi, ngadalësimi në zhvillimin e sipërmarrjeve dhe kryesorja humbjet në jetët njerëzore kanë sjellë një shqetësim jo të vogël te popullsia vëndase. Për shkak të menaxhimit të shkëlqyer të krizës që shpërtheu nga pandemia globale, ndërhyrjes së shpejtë të institucioneve, efikasitetit të sistemit shëndetësor dhe planit të masave, bëri që Gjermania edhe pse me numrin më të madh të banorëve krahasuar me shtetet tjera të Bashkimit Evropian, e kaloi me suksese këtë sfidë, bazuar nga numri i të infektuarve si dhe numri i atyre që përfunduan letalisht. Ky sukses u garantua nga fakti se Qeveria gjermane, Ministria e Shëndetësisë së Gjermanisë në koordinim me Institutet e varësisë, filluan testimet masive të popullatës, për detektimin e hershëm të personave që mund të ishin prekur nga pandemia globale. Situata aktuale përsa i përket numrit të të shëruarve spontanisht është në rritje e sipër, duke marrë parasysh se ende nuk ka vaksinë për të kuruar Covid-19. Një tjetër tregues shpresëdhënës në lidhje me të ardhmen pozitive është fakti se numri i të infektuarve nuk ka shënuar rritje të madhe. Sipas rekomandimeve më tëfundit nga autoritet shëndetësore, prej muajit Maj 2020, kemi lehtësime në qarkullimin hekurudhor, atij të transportit publik, hapjen e shumë lokaleve dhe hotelerive të ndryshme, shkollave e çerdheve për fëmije, mbajtjen e manifestimeve të ndryshme, normal në numër të konsiderueshëm të njerëzve. Por ajo që duhet theksuar mbi të gjitha është detyrimi për mbajtjen e maskave në të gjithë Landet e Gjermanisë.

INSTITUCIONET SHTETËRORE NË LUFTË NDAJ COVID-19

Përsa i përket masave të marra nga shteti gjerman për luftimin e COVID 19, qeveria Gjermane në bashkëpunim me institutionet mjekësore të varësisë, që në fillim të janarit të vitit 2020 ka ndërmarrë aktivitete të ndryshme për parandalimin e përhapjes së SARS-CoV2. Institucionet sensibilizuan popullatën nëpërmjet rekomandimeve të dala nga Institutet Virologjike, si Robert-Koch – Institutit me seli në Berlin, po ashtu edhe të tjerëve në vend, duke mbajtur distancën prej 2 metra nga njëri-tjetri, mos dhënien e duarve gjatë përshëndetjeve, mos lejimin e mbajtjes të asnjë lloj manifestimi sportiv, kulturore, social, përdorimin e domosdoshëm të maskave në fytyrë, pastrimin e shpeshtë të duarve, testimi i numrit të madh të popullatës, etj.

SHQIPTARËT NË GJERMANI

Bashkatdhetarët shqiptarë në Gjermani kanë qenë shumë pak të prekur dhe fatmirësisht pa pasoja në jetë të humbura. Nga strategjia e suksesshme e qeverisë dhe nga ndërgjegjsimi i shpejtë bëri që shqiptarët të shpëtojnë paqë. Përsa i përket numrit të të infektuarve shqiptarë në Gjermani, në bazë të të dhënave nga ana e grupeve të punës të Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Gjermani në të gjitha Landet e Gjermanisë, rezulton të jetë shumë i vogël. Në lidhje me këtë, Shoqata e Mjekëve Shqiptarë në Gjermani u vu në dispozicion për çdo lloj informate apo njoftimi nga ana e mjekësve që t’i shërbejë popullatës shqiptare në Gjermani si udhërrëfyes, në rast infektimi, si ndihmesë se ku ata të orientohen dhe drejtohen për të ndjekur më pas hapat mjekësorë. Përsa sa i përket sferave të tjera, normal që shumë shqiptarë që shërbejnë në Gastronomi e Hotelieri janë të goditur nga kjo murtajë. Ne jemi shpresëplotë se me këto lehtësime të lëvizjeve të njerëzve e rikthimit në jetën normale në Gjermani, do fillojnë të frymojnë lirshëm edhe shqiptarët që jetojnë e punojnë në Gjermani. Hapja e shtetit do ndikojë pozitivisht si ekonomikisht dhe psikologjikisht për qytetarët e kyçyr nga pandemia globale.

TREGUESIT NË VAZHDIM TË COVID-19 NË GJERMANI

Shifrat që vijnë nga Gjermania janë gjithnjë e në përmirësim çka japin shumë shpresë në ecurinë pozitive të luftës së suksesshme ndaj pandemisë botërore Covid-19. Kurba e të infektuarve ka ndryshueshmëri në varësi të ditës dhe javës. Gjersa në fillim të vitit shkalla e infektueshmërisë rritej, ku një person i infektuar mund të infektonte 10 të shëndoshë, pra shkalla1, me kalimin e kohës, shënoi ulje nga 0.6 – 0.7. Parashikimet për shkallën e infektueshmërisë për momentin është vështirë të parashikojmë, pasi në dallim nga dita në ditë, por ajo që pritet të shihet në vazhdim është numri i të shëruarve spontan, gjë që ka shënuar rritje të lartë. Me shpresë që pas këtyre lehtësimeve të kohëve të fundit në lëvizje të njerëzve, dhe hapjen e lokaleve dhe lejimin e manifestimeve të ndryshme, nuk do kemi valë të dytë të infektimit, kjo do na pamundësonte të vlerësonim pasojat e mundshme. Në lidhje me jetët e humbura të qytetarëve gjermanë ndër shkaqet kryesore tëvdekjeve në moshat e thyera kanë qenë shkaqe duke filluar nga ato kardiovaskulare, pulmologjike, diabetike, kanceroze, immunitet të dobët, këta janë më të prekur, ku fatkeqësisht një pjesë pëfundon në ventilimn mekanik me Intubacion, dhe si rrjedhojë përfundojnë letalisht. Kujdesi duhet të jetë jashtëzakonisht i lartë perderisa nuk kemi ende vaksinën në disponim, nuk do mund të themi se kemi arritur sukses në parandalimin apo shërimin e COVID-19, sepse në çdo çast mundet që SARS-CoV2 të infektojë dhe të kthehet në ditët më të këqija të shpërthimit të pandemisë. Përfundimi i një epidemie nga çasti i infektimit çka do të thotë 28 ditë nga i infektuari i fundit si i testuar negativ. Deri tek ky moment magjik, besoj do na nevojitet një kohë e gjatë. Në këtë betejë sa institucionale sa shëndetësore sa njerëzore nevojitet bashkëpunim dhe kujdes i të gjitha hallkave pasi një zinxhir i vetëm nuk mund të bëjë asgjë në luftë me ketë virus agresiv.

MESAZHI PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË SHBA

Nëpërmjet kësaj interviste dua të përshëndes lexuesit e Diellit, komunitetin shqiptar në USA dhe veçanarisht federatën panshqiptare Vatra si një federatë mbarë shqiptare me një rol të jashtëzakonshëm në ruajtjen e identitetit kombëtar, gjuhës, traditës e kulturës dhe promovimin e çdo shqiptari të suksesshëm. Vatra është model i organizimit dhe funskionimit të diasporës shqiptare. Për të gjithë komunitetin shqiptar në USA unë do t’ju bëja thirrje qëtë kenë kujdes të shtuar në këtë betejë të egër me virusin vdekjeprurës. Lexuesve të gazetës Dielli do ju rekomandoja që ruajtja e distancës prej 2 metra të jetë e panegociueshme, të bëhet shpesh larja e duarve, të mos përshendesim me duar, mbajtja e maskave nëpër qytet dhe në hapsirat publike. Sipas të gjitha të dhënave të Instituteve Virologjike deri tek Vaksina do nevojitet të paktën edhe 1 vit kohë, deri atëherë infeksioni nëçdo kohëështë i mundshëm. Prandaj ti përmbahemi regullave të lartë përmendura. Virusin do ta mundim të gjithë bashkë me punë, kujdes mjekësor, distancim social dhe higjienë personale.

KUSH JANË MJEKËT BASHKËSHORTË ARDIAN MUSTAFAI DHE MARGARITA DALIPI-MUSTAFAI

Dr.med.Ardian Mustafai është nga Tetova e Republikës së Maqedonisë së Veriut, jeton dhe punon me vite në Gjermani si mjek Internist-Kardiologji si dhe në Mjekimin Intensiv me Reanimacion në Klinikën Universitare Ruppiner Kliniken në periferi të Berlinit, si dhe njëherësh është Nënkryetar i parë i Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Gjermani. Dr.med. Margarita Dalipi-Mustafai është nga Struga e Republikës së Maqedonisë së Veriut, jeton e punon me vite në Gjermani si mjeke Internist-Nefrologji, si dhe në mjekimin Intensiv me Reanimacion në Klinikën Universitare Ruppiner Kliniken në periferi të Berlinit. Puna e mjekut Ardian Mustafai në diagnostikën Klinike në Kardiologji konsiston në trajtimin e sëmundjeve Kardiovaskulare nëpërmjet Diagnostikës së Ultrazërit të Zemrës, Ultrazërit Transezofageal, Stress-Ultrazërit të Zemrës, Ultrazërit me mjetë Kontrast, Ergometrisë, Kontrollimin e Pacemaker, si dhe Kateterizimit të zemrës si Diagnostikë. Në mjekimin Intensiv kryesisht mjekët bashkëshortë merren me ventilimet mekanike, Intubimet endotraheale dhe Reanimacionet. Puna e doktor Ardianit në Klinikën e Nefrologjisë ka të bëjë kryesisht me Dializimin, Hemofiltracionet, Plazmaferezen, Immunofiltracionet, Biopsisë e Veshkave, si dhe Ultrazërin e Veshkave. Doktor Ardian Mustafai është anëtar i shoqatës së kardiologëve të Gjermanisë. Të dy bashkëshortët janë pjesëmarrës në shumë Konferenca e Kongrese të ndryshme vendore e ndërkombëtare në fushën e mjekësisë.

SI U GJUNJËZUA BELGJIKA NGA COVID-19

May 14, 2020 by dgreca

Intervistë ekskluzive për gazetën Dielli në New York e doktor Ramadan Jasharit, kardiokirurg në Bruksel, Belgjikë, dhënë gazetarit Sokol Paja./

Kardiokirurg Ramadan Jashari Drejtor i European Homogeraft Bank (EHB) në Bruksel ka skanuar situatën e pandemisë botërore Covid-19 në shtetin e Belgjikës. Megjithë faktin se Belgjika ka një sistem shëndetsor shumë të sofistikuar sipas doktor Jasharit, si numri i të prekurve, ashtu edhe numri i viktimave, janë shumë të larta. Belgjika radhitet ndër vendet me morbiditet dhe mortalitet më të lartë në Botë. Kategoritë më të ekspozuar ndaj sëmundjes sipas doktor Ramadan Jasharit ishin personat me: sëmundje pulmonare kronike (bronkit kronik, astme bronkiale), sëmundje kardio-vaskulare kronike dhe rastet me dëmtim të zemrës, pacientët me dëmtim të veshkave dhe mëlçisë, ata me diabete të rëndë dhe personat me kancer apo ata me imunitet të suprimuar.

BELGJIKA E PUSHTUAR NGA COVID-19

Pandemia COVID-19 ka prekur shumë rëndë vendin ku unë jetoj dhe punoj. Deri sot janë prekur nga COVID-19 më shumë se 52.011 persona, që është numër i madh për një popullatë prej 11.500.000 banorësh). 8.521 kanë humbuur jetën gjatë kësaj periudhe. Është interesant se mbi 50% e të prekurve si dhe të viktimave nga COVID-19 ishin persona që jetonin në senoiri (qëndra për banim dhe përkujdesje) dhe në moshë të thyer (mbi 70 vjeç). Megjithë faktin se Belgjika ka nje sistem shëndetsor shumë të sofistikuar (qëndra të mjaftueshme hospitalore me reparte intensive moderne dhe me mjaft aparatura dhe personel), si numri i të prekurve, ashtu edhe numri i viktimave, janë shumë të larta. Belgjika radhitet ndër vendet me morbiditet dhe mortalitet më të lartë në Botë (pas Italisë, Spanjës, Britanisë së Madhe, Francës). Të gjitha kategorite moshore ishin të prekura, me një dominim diku 50% të kategorive mbi moshën 70 vjeçare. Pastaj, kategoritë më fragjile ndaj sëmundjes ishin personat me morbiditet të njohur kronik si: sëmundje pulmonare kronike (bronkit kronik, astme bronkiale), sëmundje kardio-vaskulare kronike dhe rastet me dështim të zemrës, pacientët me dështim të veshkeve dhe mëlçisë, ata me diabete të rëndë dhe personat me kancer apo ata me imunitet të suprimuar.

MASAT QË MORI QEVERIA BELGE

Prej fillimit të pandemisë, Belgjika u organizua në atë mënyrë që ndau qarkullimin e pacientëve COVID-19 nga ata me sëmundje tjera. Pra, Klinikat kishin dy shsrbime urgjente dhe dy lloj shërbimesh të pacientëve të hospitalizuar. Numri më i madh i shtretërve u vu në dispozicion të pandemisë. Gjatë tërë periudhës së pandemisë (edhe në këtë moment) vetëm diku rreth 55-60% të kapaciteteve hospitalore u okupuan me pacientë COVID-19. Nuk pati mungesë të respiratoreve e as të stafit medikal. Megjithatë, një numër i madh i personelit medikal dhe paramedikal ishte i prekur nga virusi (gjatë përkujdesjes për pacientet). Në Belgjikë ekziston një numër i madh i seniorive (qëndra për banim dhe përkujdesje për persona të moshuar). Me gjithë faktin se masat restrictive për lëvizje u implementuan shpejt dhe në mënyrë strikte, virusi depërtoi edhe këtu. Me një shpejtësi marremendëse përfshiu një numër të madhe të këtyre personave, që rezultoi me një numër shumë të madh viktimash në këto seniori. Nga numri i përgjithshëm i viktimave në vend (8521), 4041 janë nga këto qëndra, të tjerët kan vdekur në Klinika dhe në shtëpitë e tyre. Mirëpo, nga të gjitha rastet e vdekjeve në senioritë, vetem 20% janë të konfirmuar me teste e 80% janë raste “të mundshme” COVID-19. Pra, shifrat duhen marrë jo si raste absolutisht COVID-19 të konfirmuara. Një ndër shkaqet e munshme për numrat kaq të lartë të prekurve në Belgjike është se numri i personave të testuar ka qenë relativisht i vogël gjatë disa javëve të para, derisa pandemia nuk peëfshiu senioritë. Prej datës 7 prill është krijuar “Platforma Nacionale” COVID-19, kur fillon të rritet numri i testeve (prej diku 5.000 testeve në ditë deri në fund të Marsit kalon 20.000 teste në ditën nga data 7 prill). Mbi dy të tretat e testeve bëhen në seniori, e 1/3 nëpër Klinika. Një numër i madh i pacientëve me siptoma të lehta (pa indikacion për hospitalizim) janë kthyer në shtëpi me kusht që të “vetizolohen” dhe të marrin antiinflamatorë. Shumë prej tyre janë shëruar pa ndonjë konsekuence të rëndë. Disa të tjerë kanë patur evolucion jo të favorshëm dhe janë kthyer në Klinika për hospitalizim.

SHQIPTARËT NË BELGJIKË

Komuniteti shqiptar në Belgjikë numëron diku rreth 85.000-90.000 banorë, të cilët janë të integruar në bashkëjetesën belge. Kjo do të thotë se ata kanë mbulesë për kujdesin shëndetësor, spitalet, trajtimin medikal etj. Në këtë mënyrë është e vështirë të dihet se sa persona nga komuniteti shqiptar kanë qenë të prekur dhe sa kanë qenë viktima të COVID-19. Nga kontaktet e mia me komunitetin, kam kuptuar për 4 raste, nga të cilët me tragjikja ishte vdekja e një gruaje rreth 60 vjeçare, e cila kishte patur hemoragji cerebrale dhe ishte pranuar në Klinikë në gjendje komatoze. Ky ishte edhe shkaku i vdekjes së saj. Megjithatë, i kishin bërë testin dhe kishte rezultuar pozitiv. Pra, ky rast dëshmon se, po të kishte më shumë teste, ndoshta numrat e të prekurve do ishin më të lartë se sa duken në këtë moment. Duhet theksuar se edhe një numër i madh i personelit mjeksor ka qënë i prekur nga pandemia, që ka patur ndikim në vështirësitë rreth organizimit të punës nëpër repartet COVID-19 dhe ato të tjerat (jo-COVID-19). Në Kliniken tonë rreth 20 mjekë dhe mbi 35 persona të tjerë (infemirë, personel ndihmës) ishin të prekur dhe të detyruar të largohen (përkohesisht) nga detyra, megjithë të gjitha masat mbrojtëse gjatë punës. Në Belgjikë kanë qenë të hospitalizuar nëpër të gjitha Klinikat e vendit 16.061 pacientë me COVID-19 deri më sot. Mirepo, më shumë se 13.201 janë liruar nga Klinikat si të shëruar. Në këtë moment më shumë se 2.555 vende në Klinika janë të okupuara me pacientë COVID-19, nga të cilët më shumë se 508 gjenden në Kujdesin Intensiv.

PERSONAT E RREZIKUAR DHE TRAJTIMI I TYRE

Sa i përket trajtimit, varet nga gjëndja e pacientit, është dashur të adaptohet edhe trajtimi. Pacientët e rëndë me vështirësi serioze respiratore, u trajtuan me ventilim artficiac, që do të thotë se duhen intubuar dhe duhet të mbahen në respirator gjateë disa ditësh deri disa jave. Të tjerët, trajtohen me terapi jo-specifike, si antinflamatore dhe dilataore bronkial. Natyrisht, me suport vitaminiash dhe ushqim kalorik. Ndërsa, sa i përket trajtimit specifik antiviral, deri në këtë moment nuk ka medikament të konfirmluar kundër Coronavirusit. Janë dhënë antimalarikët (Hydroxyxchloroquin, Chloroquin sulphate) si dhe antiviralet, si Remdesivir, i cili është sjellë në treg në kohën e epidemisë së Ebola-s në Kongo në 2018 dhe i cili kishte dhënë rezultate kontradiktore. Megjithatë, në fillim të pandemisë, disa qendra në Vuhan kishin përdorur Remdesivirin. Ekzistojnë disa publikimie me rezultate kontradiktore nga ajo priudhë. Megjithatë, në Belgjike Remdesivir konsiderohet si medikamente më i pranueshem dhe më efikas. Në Belgjikë këto ishin medikamentet principale. Deri në këtë moment nuk ka vaksine të testuar, edhe pse në Univesitetin e Leuven-it thuhet se vaksina është e gatshme. Por, akoma duhet testuar, gjë që do nevojiten edhe disa muaje derisa ajo të jetë e aksesueshme për tërë popullatën belge.

KUSH ËSHTË DOKTOR RAMADAN JASHARI

Kardiokirurg Ramadan Jashari – MD, FETCS, është Drejtor i European Homogeraft Bank (EHB) nga viti 2007 e në vazhdim. Aktiviteti kryesor i kësaj qëndre është evaluimi dhe përgatitja e valvulave kardiale dhe i vazove të gjakut për ti transplantuar nga dhuruesit te pacientët. Në këtë pozicion doktor Jashari punon që prej vitit 1997 dhe prej 2007 e udhëheq këtë Institucion. Aktiviteti bëhet jo vetëm në Belgjikë, por në shumë vende të Europës. Doktor Jashari është anëtar nderi i Asociacionit Europian të Bankave të Indeve dhe qeliva me origjinë nga njeriu (EATCB), ku ka qenë anëtar i Bordit 2007-2012 dhe President nga 2012 deri më 2015. Doktor Jashari është anëtar i këshillit botues si dhe “peer revewer” i revistës ndërkombëtare shkencore «Cell and Tissue Banking». Doktor Ramadan Jashari ka një aktivitet të ngjeshur kerkimor- shkencor, të cilin e ka zhvilluar si kirurg në Belgjikë e pastaj si kërkues shkëncor në Bankën Europiane të Homograftit. Ka prezantuar mbi 120 komunikime shkencore dhe mbi 20 posterë dhe ka botuar 56 artikuj shkencore në revista ndërkombëtare.

DR. LIVIA QOSE-SHQIPTARËT NË TURQI DHE BETEJA E SHTETIT TURK NDAJ COVID-19

May 13, 2020 by dgreca

Livia Qose mjeke në Ankara, Turqi, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, New York, Turqinë në betejën me Covid-19, intervistë dhënë gazetarit Sokol Paja

Livia Qose mjeke në kryeqytetin turk Ankara, deklaron se “në shtetin turk ka me qindra mijëra shqiptarë që jetojnë aty, pa përmendur ata me origjinë shqiptare, dhe sidomos studentët. Ata duken më të ndikuarit, pasi universitetet dhe shkollat e mbyllën sezonin e pranverës. Para tre javësh ishin fluturimet e fundit të cilët kthyen në Shqipëri, të gjithë qytetarët e mbetur në Turqi, të cilët sigurisht u karantinuan për dy javë atje. Të tjerë shqiptarë që punojnë në Turqi, nuk kanë lëvizur, por kanë zgjedhur të vazhdojnë jetën e tyre këtu, duke ndjekur edhe masat që qeveria turke ka ndërmarë dhe publikon çdo ditë. Deri më tani, nuk rezulton asnjë shqiptar viktimë e COVID-19 në Turqi” sqaron mjekja Livia Qose për Diellin e Vatrës, New York.

SITUATA E COVID-19 NË TURQI

Tashmë kryefjala e këtyre ditëve, madje muajve të fundit, në të gjithë globin është COVID-19. Si e gjithë bota, edhe Turqia gjendet ende duke luftuar. Sigurisht nuk mund të jetë sfida e njëjtë me epidemitë e thjeshta të gripeve sezonale, sepse kemi të bëjmë me një virus që përhapet shumë shpejt, duke patur një spektër shumë të gjërë të sëmundjes, duke filluar nga një grip i thjeshtë e deri në një infeksion të gradës së fundit që mund të të marrë edhe jetën. Fatkeqësisht, akoma nuk është zbuluar vaksina apo qoftë edhe një kurë e sigurtë. Deri më tani në Turqi janë bërë mbi një milion teste tek qytetarët, nga të cilat 138.657 janë raste pozitivë dhe përsëri nga të cilët, mbi 90 mijë janë shëruar. Një lajm i mirë është se numri i viktimave ka ardhur duke u ulur nga dita në ditë, por për fat të keq kemi humbur rreth 3786 pacientë. Deri më tani nuk rezulton asnjë shqiptar viktimë e COVID-19 në Turqi.

MASAT E MARRA NGA QEVERIA DHE RIHAPJA E TURQISË

Përsa i përket masave që janë marë, lajmërimet për mbrojtjen dhe parandalimin e përhapjes së virusit ndodhen kudo në Turqi në forma të ndryshme, duke i bërë njerëzit më të ndërgjegjshëm. Lëvizja e lirë nuk është kufizuar gjatë ditëve të javës (veç personave nën 20 dhe mbi 65 vjeç), ndërkohë që në fundjavë ndalohet çdo lloj lëvizjeje (duke përjashtuar këtu punojësit e shërbimit shëndetsor dhe të bizneseve esenciale me leje pune). Qytetet nuk komunikojnë me njëri-tjetrin. Të gjitha linjat, qoftë tokësore, apo ajrore janë ndalur dhe njerëzit nuk mund të udhëtojnë. Lirimi i parë i masave ndodhi në 11 maj, të hënën, kur qendrat tregtare dhe ato estetike u rihapen pas gati dy muajsh të mbyllur. Gjithashtu, e diela, 10 maj, ishte edhe dita e parë që të moshuarit mbi 65 vjeç dolën jashtë karantanimit për katër orë, pas 50 ditësh të izoluar. Masa e rradhës që do të largohet mendohet të jetë hapja e fluturimeve, fillimisht brenda vendit në fund të majit (në fillim do të hapen 60% e tyre) dhe më pas ato jashtë në fillim të qershorit. Turqia është një destinacion shumë i frekuentuar nga turistët dhe pritet të ketë një fluks lëvizjeje drejt hoteleve bregdetare pas shpalljes së lëvizjes së lirë. Ndaj masat për sezonin e ri veror kanë filluar të merren, duke përfshirë edukimin e punonjësve të sektorit turistik në lidhje me pandeminë, dezinfektimin e plazheve dhe ambienteve të përbashkëta, si dhe distancimi social; 1,5 metra largësi midis tavolinave dhe 60 cm karriget nga njëra-tjetra. Gjithashtu, është bërë publik edhe lajmi për riphapjen e Grand Bazaar-it 500 vjeçar në Stamboll, i cili tërheq mesatarisht 300.000 turistë në ditë. Pazari i Madh do të rihapet në 1 qershor. Më tej nuk e dimë si do të procedohet, sa do zgjasin apo cilat do të jenë hapat e rradhës, por është e sigurt se pa patur një kurë definitive apo një vaksinë, njerëzit duhet të vazhdojnë të jenë të kujdesshëm. Për momentin në çdo market apo farmaci të Turqisë nuk lejohet hyrja pa maska (ndërkohë shteti turk vazhdon të dërgojë në adresat e shtëpive të qytetarëve maska falas). Përsa i përket nënshtetasve turq të mbetur në ShBA për shkak të pandemisë dhe anullimit të fluturimeve, Turkish Airlines do të kryejë fluturime nga New York dhe Chicago më 15 maj, Houston në 16 maj dhe Miami në datën 17 maj. Personat të cilët janë diagnostifikuar me Covid-19, nuk do të pranohen në avion. Ndërkohë pasagjët e tjerë do qëndrojnë 14 ditë në karantinë në Turqi. Përsa i përket kurbës së të infektuarve, rastet aktive kanë rënë ndjeshëm, ndërkohë që ajo e pacientëve të shëruar është rritur me gati 60% (sipas të dhënave të publikuara nga Qendra Kërkimore John Hopkins në ShBA).

SPITALET ME POLIKLINIKA TË VEÇANTA

Në hyrje të spitaleve është vendosur një zonë triazhi për të filtruar pacientët. Ata të cilët shfaqin shenja klinike që ngjajnë me Coronavirusin, drejtohen në poliklinikën e COVID-19. Çdo spital ka krijuar një poliklinikë të veçantë vetëm për pacientët e pandemisë. Të gjithë mjekët, qoftë specializantë apo të përgjithshëm, po punojnë pa u lodhur, me orare të zgjatura. Procedurat e mëtejshme për rastet pozitive, duke u bazuar edhe në gjendjen shëndetsore të pacientit (loë, moderate and high risk), vazhdohen në bazë të protokolleve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, si edhe Ministrisë së Shëndetësisë në Turqi. Personave të cilët janë stabil dhe pa komplikacione (shenjat vitale janë brenda limitit normal) u kërkohet të vetizolohen për dy javë. Persona të tjerë të cilët shfaqin shenja klinike, si kollë, temperaturë e lartë, dispne (vështirësi në frymëmarje), në historikun e tyre kanë patur kontakt me një person pozitiv ndaj coronavirusit, u bëhet testi (PCR). Janë 114 laboratorë diagnostifikues për COVID-19 në të gjithë Turqinë. Në momentin që testi rezulton pozitiv pacienti pyetet për personat që ka qenë në kontakt në 2 javët e fundit. Secili nga këta persona kontaktohet për të bërë testin (apo për t’u informuar ndaj vetëkarantinimit nëse nuk shfaqin shenja klinike shqetësuese).

MESAZHI PËR LEXUESIT E GAZETËS DIELLI

Mesa duket jemi në përfundim të kësaj vale të gjatë dhe të lodhshme të virusit të ri, por kjo nuk do të thotë se rreziku është larguar. Virusi vazhdon të endet dhe duket se shtëpia është akoma vendi më i sigurt. Kurbat tregojnë ulje dhe kjo për shkak të izolimit të suksesshëm. Nuk duhet të tregohemi të pakujdesshëm, sado fort të besojmë në imunitetin e trupit tonë. Duhet të vazhdojmë të mendojmë për gjyshërit tanë, për personat me imunitet të dobësuar për shkak të sëmundjeve kronike (DM, HT, sëmundjet kardiovaskulare, kanser etj). Distancimi duhet mbajtur ende, pavarësisht masave të liruara. Nuk kemi të bëjmë me një mikroorganizëm të vështirë për t’u vrarë, mjafton një dezinfektant me bazë alkooli dhe një sapun i thjeshtë. Ndaj duhet të shfrytëzojmë çdo informacion që mjekësia ka gjetur për virusin, për ta kthyer në avantazhin tonë. Por veç kujdesit fizik, që jam e bindur është mësuar përmendsh, për shkak të vëmendjes globale që i është kushtuar, dua të ndalem edhe tek ai mendor. Tashmë në emergjencë, janë shtuar rastet e pacientëve me atak të panikut, për shkak të stresit. Nuk është aspak e thjeshtë, kemi të bëjmë me një rast të jashtëzakonshëm, i ndryshëm nga çdo herë tjetër, por ajo që duhet të na qetësojë është mendimi se në shtëpi jemi të sigurt. Shtëpia ka qenë puna, restoranti, kafeneja, hoteli, pushimi, biblioteka dhe më tepër se fatkeqësi, e gjitha kjo duhet të konsiderohet si një frymëzim për të bërë atë që kishim harruar të bënim, kur ishim shumë të zënë për të kapur metronë, për të arritur oraret, shkollën, punën, zyrën, takimet. Ndaj le të shfrytëzohet kjo periudhë për të marë frymë, për t’iu gëzuar jetës dhe për të rivlerësuar gjërat e vogla që na japin një mendje dhe shpirt të shëndoshë. Dhe shëndeti i trupit do të ndjekë.

MJEKËT SHQIPTARË NË GJERMANI NË BETEJËN NDAJ COVID-19 DHE NDIHMA NDAJ BASHKATDHETARËVE TË TYRE

May 12, 2020 by dgreca

Intervistë ekskluzive për gazetën Dielli në New York e Dr. Marsela Ceno drejtuese e Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Gjermani, dhënë gazetarit Sokol Paja.*

Mjekët Shqiptarë në Gjermani përbëjnë një pjesë shumë të rëndësishme të sistemit shëndetësor gjerman. Ata janë shëndërruar në një lokomotivë të jashtëzakonshme në luftën që shteti gjerman po zhvillon ndaj pandemisë botërore Covid-19. Mjekët shqiptarë jo vetëm në Gjermani por kudo në europë dhe në botë përbëjnë sot një krenari kombëtare me profesionalizmin e lartë dhe humanizmin e pashëmbullt të treguar në ndihmë të çdo pacienti por sidomos patriotëve dhe bashkatdhetarëve shqiptar që gjendeshin nëpër europë në kulmin e pandemisë globale Covid-19.

NDIHMA NDAJ SHQIPTARËVE NË GJERMANI

Sapo Koronavirus po përhapej frikshëm edhe në Gjermani, dhe si pasojë mbyllja e kufijve do të linte në këtë vënd shumë shqiptarë pa siguracion, pa mjekë familje, ndoshta edhe pa njohuri të mjaftueshme të gjuhës gjermane, Dr.Marsela Ceno tregon se ajo, në cilësinë e kryetarës së Shoqatë së mjekëve shqiptarë në Gjermani, doli në datën 17 mars 2020 me deklaratën e mëposhtme: Shoqata e Mjekëve Shqiptarë në Gjermani duke vlerësuar emergjencën ne të cilën ndodhet gjithë bota sot, vendosi të japë kontributin e saj duke ofruar asistencë shëndetësore për të gjithë shqiptarët që në këto ditë të vështira gjenden në Gjermani. Të gjithë mjekët anëtare të shoqatës në shenjë humanizmi dhe patriotizmi kanë dakordësuar për të ofruar këtë ndihmë në komunitet shqiptare ku ata jetojnë dhe punojnë në mënyrë vullnetare. Mjekët e shoqatës janë duke u ardhur në ndihmë të gjithë shqiptarëve që ndodhen në Gjermani, pushuesve, punëtorëve që shfrytëzojnë periudhën e 90 ditëve të qëndrimit, të gjithë atyre që janë me apo pa vizë (leje qëndrimi), pa mjek familje, pa sigurimin e duhur shëndetësor dhe që nuk dinë mirë gjuhën gjermane. Këta mjekë të shpërndarë në 16 Lande të Gjermanisë po bëjnë një xhest të jashtëzakonshëm patriotik dhe humanitar në kushtet e një krize botërore emidimeologjike me fund të panjohur.
Deklarata e mësipërme u pasua nga formimi në një kohe rekord i 14 ekipeve të asistencës, ku u angazhuan rreth 80 mjek në të gjithë Republikën e Gjermanisë. Mjekët vendosën në dispozicion numrat e tyre të telefonit dhe adresat private të email. Në fillim patëm një valë të madhe shqiptarësh që na drejtoheshin përmes email, whatsapp ose inbox te faqja e shoqatës me pyetje rreth shënjave se si shfaqej sëmundja e shkaktuar nga Covid 19. Nuk ishin të pakta dhe rastet që na u drejtuan për të ditur se si do të organizohej riatdhesimi i tyre. Të gjitha këto raste ju dërguan ambasadave përkatëse të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut në Gjermani. Më tej, pyetjet që na u drejtuan më tepër ishin sqarimi i simptomave të ngjashme me ato të COVID 19 dhe cfarë duhet të ndërmerrnin qytetarët për të kufizuar rrezikun e infektimit. Në rastet e paqarta kemi zhvilluar biseda telefonike me këta qytetarë dhe në varësi të anamnezës, gjëndjes së përgjithshme, i kemi këshilluar të qëndrojnë për 14 ditë në kushte shtëpie dhe të drejtohen te mjeku sapo situata të përkeqësohej. Unë personalisht kam patur rastin të kontaktoj me një djal të ri nga Shqipëria i cili në pritje të rezultatit të testit po kalonte një gjëndje ankthi. Në mungesë të mundësisë për tu kuptuar në gjuhën gjermane me mjekët, motra e tij nga Shqipëria më kontaktoi në inbox. Pasi fola me të riun, i propozova të shkonte edhe njëherë të qëndra spitalore në mënyrë që unë të flijsa me mjekun që e kishte vizituar. Si përfundim, cdo gjë shkoi më së miri. Rasti me këtë të riun por edhe shume raste të tjera të raportuara nga kolegët e mi, tregojnë se bashkëqyetaret patën një ndihmë të madhe edhe thjesht nga suporti moral që ju ofruam. Raste të tilla të ngjashme i gjetëm kryesisht në grupmoshat 25-35 vjecare, kryesisht grupmosha që ishte me qëndrim në Gjermani për arsye shkollimi, punësimi ose pushime. Në ditët në vijim, pjesa me e madhe prej nesh u kontaktua nga femijët e prindërve të moshës mbi 50 vjec, të cilët kishin ardhur në Gjermani për të vizituar fëmijët e tyre dhe koha e gjatë e qëndrimit këtu çoi në mbarimin e ilaçeve. Këto raste u ndihmuan përmes lëshimit të recetave private. Nuk mungojnë edhe rastet kur mjekët me iniciativën e tyre personale kanë siguaruar ilaçe për persona në nevojë në mënyrë private.
Mund të them, se numri i shqiptarëve të kontaktuar nga të gjithë mjekët që u angazhuan në ekipet e asistencës arrin tek 150 persona. Nuk kemi shifra zyrtare se sa mund të jetë numri i shqiptarëve të infektuar nga Covid 19. Për fat të mirë, nuk kemi informacione se qytetarë shqiptarë në Gjermani mund të kenë humbur jetën si pasojë e infektimit me Koronavirus.
Përpara disa ditësh mësuam se disa mjekë shqiptarë ishin infektuar dhe ndodheshin në karantinë, por gjëndja e tyre ka qënë e qëndrueshme. Një tjetër formë e kontributit tonë ishte edhe informimi i publikut përmes intervistave të dhëna për pothuajse të gjitha mediat në Shqipëri, Kosovë e Maqedoninë e Veriut. Pothuajse në çdo e ekran e në çdo emision ka qenë i ftuar se paku një nga mjekët e shoqatës, për të informuar e për të qetësura shqiptarët me profesionalizmin dhe sigurinë që ofron petku i mjekut. Në rastin tonë ka qenë jo vetëm një kënaqësi, por një detyrë e kryer me dëshirë ndaj vendit tonë.
Një formë tjetër e informimit të publikut ishte publikimi në faqen tonë të shoqatës të artikujve të shkruajtur nga dhjetra mjekë të shoqatës ku u trajtuan tema dhe ju përgjigjën pyetjeve kryesor të publikut, si psh:
1. Si filloi Epidemia e Skiatorëve? – nga Dr. Besmir Elmazi
2. Sa i rrezikshëm është COVID 19 gjatë shtatzanisë- nga gjinekologjia Dr. Vjosana Gosnishti.
3. A janë të rrezikuar diabetikët? – nga Dr. Muki Mala
4. Ndikimi i COVID 19 tek pacientët me diabeit- nga Dr. Kristi Xhunga
5. Ndikimi i COVID 19 tek pacientët me tension të lartë- nga Dr. Ali Hajdari
6. Si bëhet mjekimi i pacientëve me COVID 19 në terapi intensive- nga Dr. Ardian Mustafai
7. Si mund të rrezikojë COVID 19 shëndetin e lëkurës dhe kujdesin që duhet treguar- nga Dr. Merita Hajdari-Zeqiri
8. Pasojat e mundshme të karantinës në shëndetin mendor- nga Dr. Gjergji Merja
9. Kur mund të jetë gati vaksina anti Covid 19 nga – Dr. Shkëlqim Reci

EKSPERTËT E EPIDEMIOLOGJISË QË JU BASHKUAN MJEKËVE SHQIPTARË NË GJERMANI NË KOHËN E PANDEMISË

Një nga qëllimet kryesore të të gjithë mjekëve shqiptarë që ju bashkuan ekipeve të asistencës por edhe imi personal ka qëne përhapja në publik e informacioneve sa më reale në lidhje me përhapjen e virusit, mjekimin, parandalimin apo edhe zbulimit të një vaksine të mundshme. Të gjithë shkrimet e mësipërme janë të bazuar në humultime shkencore botërore. Një ndihmë e madhe për ne, që na e bëri më të lehtë ndihmën tonë, ishte bashkimi i dy ekspertëve të epidemiologjisë, nga të cilët përfituam shume:
Dr. GANI ABAZI NGA HARVARD

Në datën 9 prill 2020 Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Gjermani iu bashkua një emër i njohur shqiptar në mjekësinë amerikane, Dr. Gani Abazi, ekspert i shëndetit publik në Universitetin e Harvardit në USA. Anëtar nderi, Dr.Abazi gjithashtu do të jetë i këshilltar i jashtëm i shoqatës nga USA.Duke ofruar asistencën e tij në këtë periudhë të vështirë të krijuar nga virusi COVID-19 ai tha se bashkërisht mund të kontribuojmë në edukimin shëndetësor të popullatës sonë, në projekte që i ndihmojnë gjeneratat e reja të mjekëve, dhe në projekte mjekësore nga Amerika dhe Gjermania, programe edukative dhe në vizita profesionale për pacientët tanë në Kosovë, Shqipëri dhe në vende të tjera të Evropës Juglindore ku jetojnë shqiptaret.

DR. DORIAN BARDHI NGA ROMA
Një tjetër epidemiolog iu bashkua shoqatës sonë, Dr. Dorian Bardhi i cili që punon në Institutin Kombëtar të Sëmundjeve Infektive `Lazzaro Spallanzani, Romë. Përtej punës si mjek ai i vuri në dispozicion Shoqatës së Mjekëve Shqiptar në Gjermani raportet ditore në lidhje me përhapjen, numrat e infektimeve, masat e marra në Itali dhe përtej. Raportet u përkthyen në gjuhën shqipe nga një grup pune prej disa mjekësh dhe u vunë në dispozicion të kolegëve por edhe qytetarëve që dëshirojnë të kenë më shumë informacione të sakta dhe të besueshme në lidhje me Koronën.

SHOQATA E MJEKËVE SHQIPTARË NË GJERMANI

Shoqata e mjekëve shqiptarë në Gjermani është themeluar zyrtarisht në datën 16 shkur 2020. Në statut, ndër të tjera theksohet se kemi të bëjmë me një shoqatë jo-fitimprurëse, e depolitizuar, e cila nuk ndjek qëllimet politike të asnjë forcë politike si brënda dhe jashtë vëndit, dhe e hapur ndaj të gjithë atyre që respektojne statutin dhe qëllimet e saj, pavarësisht profesionit ose origjinës. Qëllimi dhe synimi kryesor i kësaj shoqate është të krijoje një platformë bashkëpunimi dhe ndihme të ndërsjelltë për të gjithë mjekët shqipfolës duke vënë në funksion të mjekëve që duan të punojnë në Gjermani përvojën tonë; duke lehtësuar integrimin e tyre përmes shkëmbimit të informacionit dhe eksperiencës, duke u munduar të bëjmë sa më të qartë cilat janë kushtet e marrjes së aprobacionet dhe variacionet në cdo Land të Gjermanisë. Të krijojme mundesinë për të bërë sa të lehtë për tu kuptuar se si funksionon sistemi i siguracioneve në Gjermani. Në një faze të më vonshme, atëhere kur mjekët kanë kaluar vështirësite e fillimit, përmes një data baze, networking, synojmë të shkëmbejme informacionet shkencore për të ritur profesionalizmin e cdo mjeku përmes organizimit të takimeve, simpozium, kongrese ose webinare. Gjithashtu me shume rëndësi është edhe krijimi i një networku me të gjithë mjekët shqiptarë kudo që janë në mbarë botën për të patur mundësi që të shkëmbejmë ekspericat tona dhe të marrim pjesë në projekte të përbashkëta. Gjithashtu, ne synojmë të krijojmë ura bashkëpunuese me sistemet shëndetësore në Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut; bashkëpunim me dhomat e mjekëve në shtetet përkatëse dhe dhënien e ndihmës konkrete në vëndet tona të origjinës. Nga ana organizative, shoqata përbëhet nga Kryesia, Komisioni Mbikqyrë dhe Grupet e Punës. ë barabartë në instancat drejtuese të shoqatës. Kryesia aktuale përbëhët si më poshtë: Dr.med. Marsela Ceno kryetare e shoqatës, Dr. Ardian Mustafai, mjek primar kardiolog në Berlin, i lindur në Tetovë, Maqedonia e Veriut, është nënkryetari i parë. Dr. med. Univ. Ali Hajdari, mjek primar kardiolog në Thüringen, i lindur në Drenas, Kosovë është emëruar në pozicionin e nënkryetarit të dytë, Dr. Gjergji Merja, mjek specializant në neurologji dhe kardiologji në Nordrhein-Westphalen, i lindur në Tiranë, Shqipëri, është sekretar i thesarit. Komisioni mbikqyrës ka të drejta këshilluese dhe mbikqyr mbarëvajtjen si nga ana statutuore ashtu edhe financiare. Për cështjet statutuore komisioni drejtohet nga Dr. med. Valon M. Baraliu Mr.sc, mjek primar neurokirurg në Freiburg (nga Kosova) dhe Dr. Labinot Marku, mjek primar neurokirurg në Hannover (nga Dibra e Madhe) dhe për cështjet financiare përgjegjëse është Dr. Angjelina Karamani, e lindur në Durrës, pecialiste për mjekësi interne në Düsseldorf.

KUSH ËSHTË DR.MARSELA CENO

Dr. Marsela Ceno ka lindur në Korcë në datën 10.11.1985. Pas përfundimit të studimeve të larta për mjekësi të përgjithshme në verën e 2010 në Fakultetin e Mjeksisë në Tiranë, i drejtohet Gjermanisë ashtu sikurse edhe dhjetra mjekë të tjerë të sapodiplomuar më shpresën për të filluar specializimin në fushën e kirurgjisë. Në maj të 2012 fillon praktikën 6 mujore në spitalin Klinikum Mittelbaden Rastatt. Gjatë kësaj periudhe 6 mujore jep me sukses provimin e gjuhës gjermane niveli C1 dhe provimin e njëhësimit të diplomës duke marrë kështu aprobacionin dhe njëkohësisht të drejtën për të ushtruar të drejtën e profesionit të mjekut në Gjermani. Në janar 2013 fillon specializimin për kirurgji të përgjithshme dhe viscerale, specializim që u përfundua në nëntor të 2019 në spitalin Klinikum Mittelbaden Baden-Baden. Gjatë periudhës së specializimit përfundoi doktoraturen në Universitetin e Ulmit dhe mori pjesë në shumë kongrese si brënda dhe jashtë Gjermanisë. Ajo ka fituar çmimin për posterin më të mirë në kongresin vjetor të kirurgjisë në Esslingen, Gjermani në tetor 2016 dhe çmimin ndërkombëtar Bassin për referimin më të mirë në kongresin e 13 të Asia Pacific Hernia Society në Kaohsiung, Taiwan në shtator 2017. Dr. Ceno është anëtare e Europian dhe America Hernia Society dhe merr pjesë rregullisht në kongrese me punime shkencore.

* Fotografite i shihni ne Facebook dielli vatra

KANADAJA NË BETEJËN NDAJ COVID-19 DHE SHQIPTARËT NË TORONTO

May 11, 2020 by dgreca

Doktor Luli Rrafshi Adjunct profesor në Departamentin e Mjekësisë Familjare në “Schulich School Medicine and Dentistry University of Western Ontario”, intervistë ekskluzive për gazetën Dielli, dhënë gazetarit Sokol Paja.

Shteti kanadez ashtu si mbarë bota po përballet me një virus shkatërrimtar, betejë që duket me një fund të largët deri në zbulimin e vaksinës kuruese. Si shumë shtete në Europë edhe Kanadaja u gjend e papërgatitur përballë betejës me Covid-19. Marrja me vonesë e masave dhe mungesat në bazë materiale e bënë më të ngadalshëm reagimin ndaj valës shkatërruese të virusit. Masat shtrënguese në Kanada vazhdojnë të jenë të forta dhe fatmirësisht qytetarët shqiptarë e kanë kaluar me sukses valën e pandemisë botërore Covid-19.

SITUATA E COVID-19 NË KANADA

Doktor Luli Rrafshi Adjunct Profesor në Departamentin e Mjekësisë Familjare në “Schulich School Medicine and Dentistry University of Western Ontario” shpjegon se : “Sa i përket corona virusit dhe gjëndjes në Kanada, sikur në shumë vende të botës po ashtu edhe në Kanada, jemi duke u përballuar me një sëmundje të panjohur deri tani dhe shumë të rrezikshme për njerëzimin. Numri i të infektuarve është në rritje e sipër, diku mbi 66, 000 të infektuar deri tani dhe më shumë se 4400 të vdekur deri më sot. Spitalet mbeten në gjëndje stabile e po ashtu klinikat intensive, por mungesa e ndjeshme për veshje mbrojtëse të stafit medikal mbetet e ndjeshme dhe prezente. Në mungesë të terapisë dhe vaksinës kundër virusit corona, nuk do të jetë rrugë e lehtë për tu tejkaluar kjo gjëndje e vështirë ku kanoset vdekja e shumë njerëzve e sidomos atyre në moshë të avancuar dhe me sëmundje të tjera kronike që i bëjnë ata edhe më fragjil për të mbijetuar.( diku afër 40% -50% e të vdekurve duket të ndodhin në shtëpitë e të moshuareve apo nursing homes/Long term care facilities).

E ARDHMJA DHE SHQIPTARËT NË KANADA

Sipas Doktor Luli Rrafshi adjunct profesor në Departamentin e Mjekësisë Familjare në “Schulich School Medicine and Dentistry University of Western Ontario”, kurba e të infektuarve mbetet stabile këtu në Kanada, diku përafërsisht 1-2 mijë të infektuar brenda 24 orëve dhe diku 150-200 të vdekur brenda ditës. Në luftën ndaj corona virus, nuk ka shërim e as vaksinë për parandalim, e vetmja armë është kujdesi i jashtëzakonsëm vetjak, distancimi social dhe qëndrimi në shtëpi. Pra, unë ju këshilloj rreptësisht që të rrini në shtëpi, sepse vetëm kështu shpëtoni jetë duke parandaluar bartjen e virusit. Deri më tani nuk kam hasur të ketë ndonjë shqiptar të infektuar, dhe sa jam në dijeni edhe me shoqatat tjera shqiptare në Toronto, ende nuk ka të prekur shqiptar nga ky virus në Kanada. Sa i përket rihapjes, Provincat e Kanadasë duket sikur vijnë me plane paksa të ndryshme, në Ontario ku edhe unë jetoj, lëvizja e njerëzve mbetet e lirë por e kujdesshme, ku rekomandohet dalje vetëm për të blerë gjëra esenciale por edhe ndalohet mbledhja e njerëzve e më shumë se 5 përsonave në një vend. Po ashtu parqet e qyteteve, shkollat dhe bizneset jo esenciale mbeten akoma të mbyllura dhe ende nuk ka një plan të rihapjes së menjëhershme.

KËSHILLA PËR LEXUESIT E DIELLIT

Doktor Luli Rrafshi adunct profesor në Departamentin e Mjekësisë Familjare në “Schulich School Medicine and Dentistry University of Western Ontario” tregohet shumë i rreptë me masat parandaluese që duhet të ndjekin qytetarët për të fituar betejën me Covid-19. Pra, distancimi social, qëndrimi në shtëpi dhe natyrisht pastrimi i kujdesshëm i duarve mbetet gjëja më e rëndësishme po ashtu edhe maskat dhe dorezat në përditshmërinë tonë. Qytetarët e Kanadasë janë tani të vetëdijshëm dhe ndjekin udhëzimet e Ministrisë së Shëndetësisë së Kanadasë rreth parandalimit të bartjes së COVID-19. Si qytetar dhe si mjek, këshilloj të gjithë njerëzit që të vazhdojnë të mbajnë distancimin social dhe të vazhdojnë ti ndjekin rregullat dhe udhëzimet që janë të përcaktuara atje ku edhe jetojnë ata. Kthimi në “jetë normale” – të gjithë ne shpresojmë që së shpejti ti kthehemi jetës normale por mendoj që së shpejti do mësohemi me një “jetë normale” të re.

KUSH ËSHTË DOKTOR LULI RRAFSHI D CCFP FCFP

Doktor Luli Rrafshi është i specializuar në Mjekësinë e Përgjithshme Familjare dhe mban titullin a Adjunct Professor në Schulich School of Medicinë në Universitetin e Mjekësisë në London Ontario. Doktor Luli Rrafshi ka shumë vite që praktikon Mjeksinë Familjare si dhe shumë vite eksperiencë në Mjeksinë Emergjente në Provincat e Nova Scotia si dhe Ontario të Kanadasë. Aktualisht doktor Luli Rrafshi ushtron detyrën në Poliklinikën Active Care Medical Centre së bashku me disa mjekë të tjerë ku dhe ofrojnë shërbime mjkësore diku përafërsisht 15 – 18 mijë pacientëve.