“Njё politikan i urtё, tё cilit i kёrkuan njё parim pёr tё qeverisur mirё, u pёrgjigj: “Lejoni miqtё tuaj t’u japin kёshilla”-
Melchiorre Gioia (1767 – 1829), publiçist dhe ekonomist italian/
-Episodi i mos dekretimit tё Sandёr Lleshit mё sjell ndёrmёnd tё tillё tё ngjajshёm nё jetёn tonё politike. Para pak vitesh presidenti Nishani nuk pranoi tё dekretojё dy ambasadorё nё Vatikan, tё miratuar nga qeveria dhe Kuvendi i Shqipёrisё. Ata ishin pёrkatёsisht, profesori i filozofisё nё Universitetin Urbanian tё Romёs, z. Ardian Ndreca dhe shkrimtari i mirёnjohur nё gjithё botёn shqipfolёse e mё gjёrё, z. Visar Zhiti. Edhe ata vazhduan punёn si tё ngarkuar me punё, si kryetarё misioni nё Shtetin e Vatikanit, pёr habinё e madhe tё dinjitarёve tё tij. Nuk do tё donja qё presidentёt shqiptarё tё kishin njё farё alergjie pёr intelektualё tё shquar tё Vendit tё tyre e tё gjejnё gjithfarё mёnyrash pёr tё mos pranuar futjen e tyre nё jetёn politike, administrative e diplomatike tё tij.
Nga Eugjen MERLIKA/
Ka mё se njё javё qё opinioni publik, politik e mediatik shqiptar, krahas ngjarjeve absurde tё Bularatit, tё fryra jashtё mase nga mendёsi tё lashta shoviniste ballkanike, po pёrtyp e ripёrtyp pa prerё njё kundёrshtesё politike ndёrmjet dy nga pёrfaqёsuesve mё tё lartё tё Shtetit, kryeministrit dhe presidentit tё republikёs. Nё dukje ёshtё njё kundёrshti qё buron nga njё interpretim i ndryshёm i kushtetutёs, sё cilёs i referohen tё dy palёt, me dy pёrfundime tё ndryshme, madje tё kundёrta. Ёshtё fjala pёr emёrimin e gjeneral Sandёr Lleshit si ministёr i punёve tё Brёndёshme nё vend tё ish ministrit Fatmir Xhafa, qё dha dorёheqjen.
Vendimi i presidentit ka shkaktuar njё krisje tё fortё institucionale tё panevojshme, qё i shёrben vetёm sedrave tё dy drejtuesve tё shtetit, por jo interesave tё tij. Sigurisht, do tё kishte qёnё mё mirё qё kryeministri tё ishte kёshilluar mё parё me presidentin pёr emёrimin e ministrit tё tij e jo tё gjente rrugёn mё tё shkurtёr tё tuitimit nё internet, por presidenti nuk duhej tё “hakmerrej” ndaj ish mikut dhe bashkёpuntorit tё tij, duke hedhur poshtё propozimin e tij. Nё gjithё kёtё “sherr” institucional e vetiak ёshtё viktimё personi i Sandёr Lleshit, njё ushtarak me njё integritet moral tё shёndoshё e me njё pregatitje intelektuale tё lakmueshme pёr nivelin e jetёs politike shqiptare. Gjeneral Lleshi ёshtё njё shёrbyes i shtetit, i parrjeshtuar nё asnjё formacion politik, jo vetёm sepse, siç thotё ai, ”partia ime ёshtё Shqipёria”, por ndoshta edhe sepse nuk gjen n’asnjё prej tyre, si shumё shqiptarё tё tjerё, njё projekt atdhetar tё denjё e t’aftё pёr pёr tё futur Vendin nё rrugёn e rimёkёmbjes sё plotё e tё integrimit n’Evropё, njё synim qё ёshtё vendimtar pёr tё sotmen e t’ardhmen e Shqipёrisё. Nё njё farё mёnyre ai mё kujton figurёn e nderuar tё njё tjetёr atdhetari, tё Dr. Mentor Ҫokut, qё pёrsёriste gjithmonё “partia ime ёshtё Lidhja e Prizrenit”, duke u munduar tё jepte ndihmesёn e tij tё vyer nё kohёt e para tё tjetёrsimit tё sistemit, nёpёrmjet kёshillash tepёr tё vlefshme pёr pёrfaqёsuesit pa pёrvojё politike tё pas komunizmit.
Sandёr Lleshi i shёrbeu shtetit me devotshmёri dhe ndjenjё tё lartё pёrgjegjёsie nё pozitёn e njё ushtaraku tё lartё tё republikёs, deri sa politika nuk e zhgёnjeu me veprimet e saj partiake e nё kundёrshtim me rregullat e marrёdhёnieve ndёrmjet institucioneve. Kur ai e ngriti zёrin nё mbrojtje tё parimeve tё funksionimit tё shtetit demokratik, simbas mёsimeve qё kishte marrё nё shkollat ushtarake tё botёs perёndimore, politika, nёpёrmjet njё ministri e njё presidenti, u hakmuarr duke e liruar nga detyra. Pёrballё njё padrejtёsie tё kёtillё ai nuk zgjodhi rrugёn e protestёs sё bujshme, por atё tё padisё ligjore nё organet gjyqёsore, duke pritur nё heshtje pёrfundimin e saj. Ai erdhi mbas katёr vitesh me njohjen e sё drejtёs pёr dёmshpёrblimin pёr vitet e humbura, por nuk u kthye mё nё punёn e tij.
Mё vonё ai pranoi propozimin e kryeministrit Rama, pёr tё qёnё kёshilltar i tij pёr çёshtjet ushtarake e jo pёr kanabisin, siç u shpreh nё mёnyrё mjerane dikush nga Opozita. Bota ёshtё e mbushur plot me shёmbuj, nё tё cilёt edhe njerёz me bindje politike tё ndryshme kanё bashkёpunuar, njёri nё rolin e shtetarit e tjetri n’atё tё kёshilltarit. Nё kёta vite mё duket se sfera e mbrojtjes nuk ka pasur probleme tё veçanta e tё dukёshme, pra edhe puna e tij n’atё fushё nuk ka vend pёr kritika objektive.
Mbas dorёheqjes sё Fatmir Xhafajt kryeministri i propozoi gjeneral Lleshit postin e ministrit tё Brendshёm. Ai ka pranuar, besoj duke u nisur nga parimi pёr t’i shёrbyer Atdheut, nga njё pozicion politik i rёndёsishёm, por gjithmonё duke mbetur jashtё kornizёs sё politikёs zyrtare. Duket se mund tё jetё njё kundёrshti nё vetvete ky vёshtrim, por duke mbajtur parasysh personalitetin dhe formimin e tij, besoj se qёndron plotёsisht nё kuadrin logjik. Sandёr Lleshi merr pёrsipёr njё detyrё tё vёshtirё, nё njё çast aspak tё shkujdesur tё jetёs politike tё Vendit. Jam i bindur se kёtё e bёn, jo pёr interesa tё ngushta vetiake dhe as pёr prirje protagonizmi, por pёr t’i shёrbyer pёrsёri Vendit tё tij.
Nё kёtё shёrbim, armёt mё tё fuqishme qё ai mban nё dorё janё ndershmёria, dashuria pёr Atdheun e, ndoshta, ndonjё besim i brёndshёm se ёshtё koha pёr t’i kushtuar atij tё gjithё zellin dhe aftёsitё e tij. Por tё gjitha kёto nuk i thonё asgjё presidentit Meta, i cili “nuk ka krijuar bindjen e plotё pёr t’i dhёnё besimin kandidaturёs sё z. Sandёr Lleshi si ministёr i Brendshёm”. Ndoshta presidenti ёshtё tepёr pragmatik, nuk i beson mё idealeve tё cilёt, gjatё kёtyre 27 vjetёve nё vorbullёn e politikёs pas komuniste, ka parё se si shkelen e bёhen thёrrime pёr hir tё interesave tё klaneve, tё partive, tё pasurimit tё paligjshёm tё klasёs politike. Si i tillё ai e thёrret tri herё kandidatin pёr ministёr tё shkojё e tё bisedojё me tё, por ai nuk pranon e shkon vetёm kur ёshtё marrё vendimi.
Ka diçka tё pakuptueshme nё kёtё veprim tё gjeneralit, qё nuk shpjegon arsyet e mos pranimit tё ftesёs sё kryetarit tё Shtetit, ashtu sikurse ky i fundit nuk shpjegon motivet e mungesёs sё “bindjes” sё tij kundrejt emёrimit. Duke shkuar me hamёndje nё zhbirilimin e kёtyre arsyeve, duhet tё mbajmё parasysh mjedisin ku zhvillohen ngjarjet, njё terren tё mbarsur me probleme tё rёnda ligjёshmёrie. Duhet tё mbajmё parasysh gjithashtu edhe karakterin e veçantё tё natyrёs sё veprimtarisё sё ministrit tё Brendshёm, sidomos nё Shqipёrinё e sotme, ku lufta kundёr krimit ordiner dhe tё organizuar, kundёr korrupsionit deri nё sferat e larta tё shtetit, mbetet njё kёrkesё e dorёs sё parё, jo vetёm e shoqёrisё shqiptare, por edhe e qarqeve politike ndёrkombёtare, kryesisht e aleatёve strategjikё, BE dhe SHBA.
Nё kёta kushte, ndoshta, kandidati pёr ministёr ka nguruar shumё pёr t’u ballafaquar me presidentin para emёrimit, pёr motive qё i din vetёm ai. Por, sidoqoftё, koha do t’i nxjerrё nё shesh kёto prapaskena tё çёshtjes Lleshi. Ndёrkaq ai ka filluar punёn si zv. ministёr dhe akti i tij i parё politik ishte ai i pёrzёnies sё 52 grekёve qё shkelёn ligjet dhe rregullat e shtetit tonё brёnda kufijve tё tij dhe shpalljes sё tyre si tё padёshirueshёm pёr Shqipёrinё, njё veprim qё besoj se ka miratimin e shumicёs dёrmuese tё shqiptarёve.
Episodi i mos dekretimit tё Sandёr Lleshit mё sjell ndёrmёnd tё tillё tё ngjajshёm nё jetёn tonё politike. Para pak vitesh presidenti Nishani nuk pranoi tё dekretojё dy ambasadorё nё Vatikan, tё miratuar nga qeveria dhe Kuvendi i Shqipёrisё. Ata ishin pёrkatёsisht, profesori i filozofisё nё Universitetin Urbanian tё Romёs, z. Ardian Ndreca dhe shkrimtari i mirёnjohur nё gjithё botёn shqipfolёse e mё gjёrё, z. Visar Zhiti. Edhe ata vazhduan punёn si tё ngarkuar me punё, si kryetarё misioni nё Shtetin e Vatikanit, pёr habinё e madhe tё dinjitarёve tё tij. Nuk do tё donja qё presidentёt shqiptarё tё kishin njё farё alergjie pёr intelektualё tё shquar tё Vendit tё tyre e tё gjejnё gjithfarё mёnyrash pёr tё mos pranuar futjen e tyre nё jetёn politike, administrative e diplomatike tё tij.
Duke u munduar t’i konsideroj si tё rastёsishme kёto veprime tё paligjёsueshme tё kryetarёve tё shtetit, do t’u kujtonja atyre se vlerёsimi, nё shkallёn e duhur, i potencialeve intelektuale tё shquar tё bashkёqytetarёve tё tyre, ёshtё njё ndёr detyrat mё parёsore qё ata, si drejtues dhe garantё tё demokracisё, duhet tё venё nё jetё nё veprimtarinё e tyre. Rasti i mos dekretimit tё Sandёr Lleshit, me gjithё problematikёn e saj disi tё veçantё, mё duket se nuk pёrputhet me interesat e vёrteta tё Shqipёrisё, mbasi njё personalitet i tillё ёshtё njё rezervё e çmuar e pasurisё intelektuale e morale tё Vendit tonё, njё vlerё e shtuar pёr Qeverinё, pavarёsisht ngjyrёs politike tё saj.
Nё kёtё kohё pandershmёrie zotёruese, refuzimi i njё intelektuali tё ndershёm nё mbarёshtimin e shtetit, mё duket njё veprim tejet i dёmshёm pёr sot e pёr t’ardhmen e Shqipёrisё bashkёkohore, madje do t’a quaja njё privilegj qё nuk duhet t’a ketё asnjё shqiptar, qoftё ky edhe njё Kryetar Shteti. Aq mё shumё bёhet e papranueshme njё mendёsi e tillё, kur ёshtё prodhim i tekave apo i sedrave tё sёmura tё njerёzve tё veshur me pushtet, pёr mё tepёr nё njё Vend qё mёton tё quhet demokratik e, si i tillё nё tё meritokracia duhet tё jetё parimi kryesor i funksionimit tё shtetit.
Pardje kryeministria njoftoi se presidenti do tё rishikojё vendimin e tij kundrejt kёrkesёs sё dytё tё qeverisё pёr emёrimin e Sandёr Lleshit nё postin e ministrit tё Brendshёm. Uroj qё presidenti t’a rishohё me njё sy tjetёr vendimin e tij tё parё, t’a ndryshojё atё nё dobi tё dekretimit, mbasi kam bindjen se Sandёr Lleshi do tё jetё njё ministёr shembullor e pёr tё tillё Shqipёria ka e do tё ketё gjithnjё nevojё. Uroj e shpresoj qё koha mos tё pёrgёnjeshtrojё bindjen time.
Nёndor 2018