Nga Asllan BUSHATI/
Marrdhëniet e Shqipërise me Turqinë,nga cdo kënd shikimi që ta shikosh pas vitit 1991, kanë qenë dhe jane shumë të mira e herë herë dhe të shkëlqyera. Personalisht midis viteve 1992-1997 kam qenë i ftuar për specializim dhe veprimtari të sigurisë kombëtare të Shqipërise, disa herë nga autoritetet turke në Ankara. Në këto vite kam qenë i ftuar nga Ambasada Turke në Tiranë pothuajse në cdo evendiment të sajë. Kam shkëmbyer mendime dhe dokumenta shumë të rëndësishme për vendin tim me autoritetet e këtij vendi, të cilët në cdo rast kanë treguar për vendin tim, për mu si person , për detyrën dhe postin që kisha një respect, ndieshmëri të vecantë, sinqeritet dhe besueshmëri të madhe. Sot që po shkruaj këto rrjeshta gjejë rastin ti falenderoj me gjithë zemër për gjithcka ata kanë bërë për për Shqiprinë , për mu dhe për cdo autoritet civil e ushtarak shqipëtar.
Turqia në këtë gati cerek shekulli,e ka ndihmuar Shqipërinë në shumë drejtime dhe mbi të gjitha ka bërë shumë investime të cilat kanë hapur vende pune dhe kanë përmirsuar jetën e bashkëkombasve të mi. Statistikat thonë se volume i përgjithshëm i shkëmbimeve tregëtare shkon në 460 milion euro ne vit dhe kjo ka tendencë të rritet më tej. Po ashtu sot mësova se Komuniteti Musliman turk ka vendosur të sponsorizojë ndërtimin e Xhamisë madhe(Namasgjasë) në qendër të Tiranës dhe se Qeveria Turke do te ndihmojë dhe në ndërtimin e godinës së re të Parlamentit Shqiptar. U gezova dhe përsëri i falenderoj institucionet turke për sa më lart përfshi edhe Presidentin Erdogan. Duket se është firmosur dhe një document i ri për ceshtjet e sigurisë midis dy vendeve ,dhe se është rënë dakort për rritjen e shkëmbimeve tregtare deri ne kufijtë e shumës së një milliard eurove në vit dhe shtimin e investimeve në fushën e energjisë etj.
Interesante për mu ishte edhe prononcimi për ceshtjet akute të ditës sic është ai i Kumanovës. Presidenti shqiptarë Nishani mu duk më i drejtpërdrejtë kur tha se:” ajo ishte ngjarje plot hije të dyshimta dhe përpjekje për ta shëndërruar atë në burim konflikti ndëretnik”. Por edhe Presidenti Erdogan tha se sigurimi i paqes është i domosdoshëm. Paqa e stabiliteti ne Maqedoni duhet të sigurohen me bisedime e me zbatimin e marrveshjes së Ohrit.Duhet të bëjmë dallim midis atijë që humbet dhe atijë që fiton, por në rastin e terrorizmit –tha ai- në fakt humbasin të dy palët.
Personalisht do të kisha dashur të flitej më hapur duke thënë troc se në Kumanovë u krye një masakër e vërtetë ndaj shqiptarëve. Dhe se kjo masakër është vepër e autoriteteve Maqedonase me në krye Gruevskin dhe në bashkëpunim me agjenturën ruse,serbe e atë vendase , për të valvitur flamurin e nacionalizmit maqedonas, për të larguar vëmendjen nga veprimtaria anti kushtetuese dhe anti ligjore për të cilat Gruevski akuzohet dhe për ta trasferuar konfliktin e Krimesë e Ukrahinës në Ballkan.
Por vec sa më sipër, në fjalët dhe qëndrimin e Erdoganit, më vinte herë herë nërmend një libër i Dautoglusë me një filozofi neo-otomaniste në frymën e perandorisë Osmane të shekujve 16-17-të. Ky libër në esencë bën thirrje që të futen në një formë të re nën ombrellën e Turqisë së sotme: Shqipëria, Kosova, Maqedonia , Bosnja etj . Më duket se filozofia e këtij libri në shumë aspekte është këthyer në një strategji të menduarit dhe vepruarit të lidershipit te sotëm turk. Po ashtu duket se është edhe mentalitet i Erdoganit, pra një përpjekje për të luajtur në ditët e sotme kartën e Ballkanit kundër BE-së. Kjo lëvizje e Erdoganit në gjykimin tim , është më shumë lëvizje inatëcore se sa realiste . E thënë ndryshe me qënëse Turqia është kandidate për në BE prej dekadash (qysh nga viti 1963) dhe nuk ka shanse tash për tash të pranohet si anëtare me të drejta të plota, në një formë ose në një tjetër t’i bëjë karshillëk Europës Perendimore. Unë mendoj po ashtu se prania e Turqisë në Ballkan , me investime e veprimtari dobipruese për rajonin dhe vetë Turqinë nuk përbën asnjë të keqe, përkundrazi është një gjë e mirë. Por luajtja e kartës anti BE është jo e drejtë ,jo dobipruese dhe për shqiptarët e papranueshme. Shqipëria megjithëse ka qenë nën pushtimin otoman për pesëqind vjet, ajo gjeografikisht, etnikisht, në mentalitet, zakone e tradita, kulturë ,është europiane. Shkrimtari ynë i madh Ismail Kadare ka thënë se Shqipëria ka gabuar dy herë në historinë e saj duke u larguar nga Europa të cilës i përket, së pari nga pushtimi turk dhe së dyti nga pushtimi komunist. Një gabim i tretë do të ishte tërësisht i pafalshëm.
Nga vizita e Erdoganit ne Tiranë mësuam edhe për një të ashtu quajtur marrveshje strategjike midis dy vendeve gjysëm të gatuar nga Edi Rama dhe Erdogan kur ky i fundit ishte Kryeministër i Turqisë. Përmbajtja e këtij documenti nuk është bërë i njohur as të paktën në mënyrë evazive se cilat do të jenë fushat e bashkëpunimit strategjik. Por unë përnjëherëshi sapo e dëgjova si concept ,dyshova dhe do te vazhdoj të dyshoj edhe në të ardhmen se kjo gjë do ti shërbejë kombit tim. Si ish ushtarak i lartë në Ushtrinë Shqiptare, si intelektual dhe si Nënkryetarë i Federatës Panshqiptare Vatra, gjykoj se partnerë strategjik te Shqipërisë janë: SHBA-ja,Be-ja dhe Nato-ja antarë të së cilës jemi.
Erdogan, ju kërkoi autoriteteve shqiptare të luftojnë kundër disa grupeve të cilat në Turqi konsiderohen armiqësore (për Erdoganin), por që kane veprimtari edhe në Shqipëri në disa fusha si arsimi, biznesi etj. Kërkesa ishte me aq theks sikur Shqipëria është një apendikx i Turqisë. Në këndvështrimin tim kjo është e pa pranueshme, sepse Shqipëria është një vend sovran, i lirë e me kushtetutë e ligje jo të njëjta me ato të Turqisë. Pra veprimtaria e kujdo personi juridik e fizik analizohet e trajtohet vetëm në përshtatje me legjislacionin shqiptar. Këto që po them unë do të kisha dashur ti dëgjoja nga goja e autoriteteve shqiptare.
Por, parë në tërësi, vizita e Presidentit Turk në Shipëri së bashku me delegacionin qe e shoqëronte atë, shpresoj dhe dëshiroj të ketë qenë e suksesëshme dhe ti sherbejë ngritjes së mirëqenies së shqiptarëve dhe forcimit të bashkëpunimit bilateral. Kontestimet e më sipërme në sanjë mënyrë nuk duhen marrë si dashakeqe, por si një mendim opozitarist për ti ndrequr punët më mirë në të ardhmen.