• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for September 2020

VATRA NDEROI ME “MIRËNJOHJEN E ARTË” HEROIN KOMBËTAR ADEM JASHARI DHE FAMILJEN HARADINAJ

September 30, 2020 by dgreca

Gjatë vizitës së tij në Kosovë, me 30 Shtator 2020, Kryetari i VATRËS z. Elmi Berisha ka nderuar me Mirënjohjen e Artë Heroin Kombëtar, Legjendën e Kosovës, Adem Jashari.

Mirënjohja iu dorëzuar prej kryetarit Berisha, zotit Bekim Hamëz Jashari, Kryetar i Skenderajt. Në tekstin e Mirënjohjes shkruhej: Federata Panshqiptare e Amerikës ”VATRA” nderon me Mirënjohjen e Artë Komandantin Legjendar të luftës për çlirimin e Kosovës, Heroin e Kombit, Adem Jashari (pas vdekjes).

        Vatra vlerëson figurën legjendare të Adem Jasharit si arkitekt dhe komandant i Lëvizjes popullore për çlirimin e Kosovës, i cili me vizionin dhe heroizmin e tij, me qëndresën dhe sakrificat sublime të familjes, frymëzoi popullin e Kosovës në betejën finale për Liri!

    Adem Jashari me heroizmin dhe sakrificat sublime të tij dhe të familjarëve, mbetet simbol i qendresës në mbrojtjen e trojeve të Arbërit ndaj spastrimit etnik të pushtuesit serb; mbetet simbol i lirisë dhe Paqes!             

      Duke nderuar figurën legjendare të Adem Jasharit Vatra nderon Familjen JASHARI dhe të gjithë luftëtarët e Lirisë.

        Në statusin e tij në facebook kryetari i Skenderajt, nipi i heroit, Bekim Hamëz Jashari shkroi: Në një takim miqësor prita Kryetarin e Federatës Panshqiptare- Vatra, Elmi Berisha, së bashku me bashkëpunëtorë, me të cilët biseduam rreth bashkëpunimit në realizimin e projekteve të përbashkëta. Pata nderin që në emër të familjes sime të pranoj një mirënjoje nga “Vatra” për kontributin e Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe familjes Jashari në çlirimin e vendit.

E falënderova Kryetarin Berisha për angazhimin e tij dhe lobit shqiptar në SHBA në përkrahje të shtetit tonë.Ishte konkluzion i përbashkët që shteti ynë nuk ka krijuar kushte të favorshme për investime nderkombëtare dhe për më tepër pengesat burokratike po pengojnë zhvillimin ekonomik të shtetit tonë.

     Kryetari i Vatrës shoqërohej nga Vatranët Gjok Deçkaj dhe Naim Dedushaj.

MIRËNJOHJE E ARTË EDHE PËR FAMILJEN HARADINAJ

Po me 30 Shtator 2020 Kryetari i Vatrës nderoi me “Mirënjohjen e Artë” familjen Haradinaj, duke vlerësuar kontributin e kësaj familje që i dha luftës së Kosovës komandant dhe dëshmorë.

Mirënjohja iu dorëzuar z. Ramush Haradinaj i cili falenderoi Vatrën edhe përmes një statusi në facebook.Në tekstin e Mirënjohjes shkruhej: Federata Panshqiptare e Amerikës “VATRA” nderon me Mirënjohjen e Artë familjen Haradinaj për sakrificat dhe kontributin e dhënë në luftën për çlirimin dhe pavarësinë e Kosovës.

     Vatra vlerëson heroizmin dhe sakrificat e familjes Haradinaj, e cila nuk kurseu as jetët e bijëve të saj për Lirinë dhe Pavarësinë e Kosovës. Ajo i dha Kosovës dëshmorë e heronj.

       E gjithë familja Haradinaj ishte pjesë dhe kontribuse e luftës për liri dhe frymëzuese në betejën kundër pushtuesit serb.

   Vatra nderon birin e familjes, z. Ramush Haradinaj,i cili tregoi akte heroizmi në krye të UÇK-së për zonën e Dukagjinit.

    Edhe pas lufte familja Haradinaj ishte kontributore për ndërtimin e shtetit dhe demokracisë në Kosovë. Ramush Haradinaj me trimëri e zgjuarsi përballoi akuzat për krime lufte të ngritura nga Tibunali i Hagës, duke mbrojtur jo vetëm veten dhe familjen, por edhe Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës.

Filed Under: Featured Tagged With: Adem Jashari, Elmi Berisha, Mirenjohje e Arte, Vatra

KUMTESË E DR. GËZIM ALPION PËR NENË TEREZËN-SPONSORIZUAR NGA SHOQATA ANGLO-SHQIPTARE NË LONDËR

September 30, 2020 by dgreca

Nga Frank Shkreli-Me kënaqësi e pranova ftesën e Kryetarit të Shoqatës Anglo-Shqiptare me qëndër në Londër, Z. Stepehen Nash, ish-i ngarkuari me punë në ambasadën britanike në Tiranë (1993-1995) dhe Ambasador në Shqipëri 1998-99 për të marrë pjesë (via Zoom) në mbledhjen vjetore të shoqatës, në të cilën folësi kryesor ishte Prof. Dr. Gëzim Alpion, i ftuar i posaçëm, për të folur mbi librin e tij më të ri në anglisht, kushtuar Nenë Terezës.  Biseda e Prof. Alpion titullohej, “Nga Shkupi në Kalkuta: Udha e Nenë Terezës drejtë Shenjtërisë”, (“From Skopje to Calcutta: Mother Teresa’s path to sainthood”). Dr. Gëzim Alpion është i punësuar në Departmentin e Politikës Shoqërore, Sociologjisë dhe Kriminalistikës të Universitetit Birmingham të Anglisë.  Libri më i ri i Dr. Alpion – që ishte subjekt i debatit via Zoom, nën kushte të kufizuara për shkak të epidemisë, organizuar nga Shoqata Anglo-Shqiptare – është: “Nenë Tereza: Shenjtëresha dhe Kombi i saj”, (Mother Teresa – The Saint and her Nation)https://telegraf.al/opinion-2/frank-shkreli-nene-tereza-shenjteresha-dhe-kombi-i-saj-e-autorit-dr-gezim-alpion/.

Në të vërtetë, ia vlen, që me këtë rast, të njoftohemi me Shoqatën Anglo-Shqiptare, me seli në Londër, e cila sponsorizoi fjalën e mbajtur nga Prof. Dr. Gëzim Alpion për Nenë Terezën – autor i librit më të ri në anglisht mbi jetën dhe veprimtarinë e saj.  Kjo shoqatë ka një të kaluar të kahmotëshme dhe të pasur me një histori të vlefshme për marrëdhëniet midis dy vendeve, ndërkohë që ka luajtur një rol të rëndësishëm në përhapjen e kulturës dhe të historisë së Kombit shqiptar gjatë dekadave në Britaninë e Madhe dhe më gjërë. 

Në portalin e Shoqatës Anglo-Shqiptare thuhet se ajo mban takime të rregullta gjatë vitit duke u përqëndruar në historinë, kulturën dhe muzikën shqiptare, por edhe shfaqë filma dhe sponsorizon promovime librash me subjekte nga historia e Shqipërisë ose libra mbi personalitete me origjinë shqiptare, si Nenë Tereza. Nepërmjet një gazete elektronike që botohet tre herë në vit, Shoqata Anglo-Shqiptare njofton lajme dhe zhvillime të ndryshme programore të shoqatës, ndërkohë që boton artikuj mbi fusha dhe aspekte të ndryshme të jetës, historisë dhe kulturës shqiptare, në përgjithësi. 

Nga viti 2011 janë bërë përpjekje për të rigjallëruar Shoqatën Anglo-Shqiptare në Londër. Në historikun e saj, thuhet se kjo shoqatë e ka zanafillën në një komitet i themeluar në vitin 1912 nga Aubrey Herbert. Ish-Koloneli i nderuar Aubrey Herbert, ishte një ushtar britanik, diplomat, udhëtar dhe oficer i inteligjencës i lidhur ngusht me pavarësinë e Shqipërisë.  Thuhet se atij iu ofrua dy herë froni i Shqipërisë. Nga 1911 deri në vdekjen e tij, ai ka shërbyer si anëtar konservator i parlamentit britanik.   Qëllimi i këtij ish-diplomati anglez ishte të mbronte të drejtën e Shqipërisë për pavarësi, thuhet në jetëshkrimin e tij. 

Edhe enjohura prej shumë shqiptarëve, Edith Durham, e njohur si mike e madhe e shqiptarëve, ishte një artiste britanike, antropologe, e cila me shkrimet e saja vuri në dukje miqësinë e saj me shqiptarët dhe mbështetjen e saj për Shqipërinë due për shqiptarët.  Ajo edhe si shkrimtare u bë e famshme për tregimet e saja antropologjike të jetës në Shqipëri në fillim të shekullit të 20-të. Edith Durham thuhet se ishte gjithashtu një anëtare e hershme aktive dhe Sekretare e Shoqatës Anglo-Shqiptare. Ajo është vlerësuar si korrespodente, shkrimtare, udhëtare dhe antropologe e interesuar për Ballkanin në fillim të shekullit të kaluar, sidomos për shqiptarët.  

Pas Luftës së Parë Botërore, Shoqata ka monitoruar ngjarjet në Ballkan dhe ishte një kanal i rëndësishëm përmes të cilit lajmet nga Shqipëria i përcilleshin Qeverisë Britanike dhe publikun të gjerë.  Pas Luftës së Dytë Botërore shqetësimi kryesor i saj ishte fati i shqiptarëve anti-komunistë të arratisur nga Shqipëria komuniste e Enver Hoxhës. Që nga shembja e regjimit komunist në vitin 1991 dhe ardhja e demokracisë, Shoqata ka rivendosur lidhjet e saj me Shqipërinë, në një mënyrë më normale.

Shoqata Anglo-Shqiptare ka festuar më 2012, 100-vjetorin e thememlimit të saj  me një seri ngjarjesh me atë rast dhe ka vazhduar me një program të pasur, përfshirë dy ceremoni të mëdha në kujtim të Gjergj Kastriotit Skenderbe, një në Kolegjin Pembroke në Kembrixh në vitin 2016 dhe një tjetër me 16 Nëntor 2018, në Akademinë Britanike në Londër.

Ishte pra në këtë frymë e traditë veprimtarie që Shoqata Anglo-Shqiptare e Londrës sponsorizoi të martën një bisedë për Nenë Terezen me autorin, tani të njohur botërisht, si autor i librave në anglisht për jetën dhe veprimtarinë e Nenë Terezës, Prof. Dr. Gëzim Alpion i Universitetit Birmingham në Angli.  Në kumtesën e tij prej 45 minutash “Nga Shkupi në Kalkuta: Udha e Nenë Terezës drejtë Shenjtërisë”, duke u mbështetur në librin e tij të fundit “Nenë Tereza – Shenjëtorja edhe Kombi i saj” (Bloomsbury Academic 2020), Dr. Alpion theksoi se jeta dhe trashëgimia e Nenë Terezës duhet shikuar nga tri këndveshtrime, sipas tij: kombëtare, stërgjyshore dhe personale.

Në pjesën e parë të bisedës prej 15-minutash, Z. Alpion eksploroi me të pranishmit virtualë sistemin e besimit të shqiptarëve para ardhjes së besimeve monoteiste, përpara se të përqëndrohej në traditën e tyre të krishterë apostolike.  Profesori Alpion nënvijoi pohimin e tij kryesor se në këtë aspekt bazat e qytetërimit evropian janë triadike, d.m.th. ilire, greke dhe romake, theksoi ai.

Në pjesën e dytë të bisedës së tij, Dr. Alpion identifikoi disa nga arsyet që qëndrojnë pas migrimit të brendshëm të shqiptarëve, të gjurmueshme që nga pushtimi romak i Ilirisë.  Z. Alpion argumentoi se migrimi i paraardhësve të Nënë Terezës nëpër tokat e banuara shqiptare është një shembull modern i këtij fenomeni të përjetshëm që është parë më së fundmi më 1999 me dëbimin e rreth një milion shqiptarëve nga Kosova.

Në pjesën e fundit të kumtesës, Dr. Gezim Alpion foli për ndikimin e fatkeqësisë – vdekja e babait të saj nga helmimi dhe humbja e 8 të afërmve nga gripi spanjoll (1918-1920) – në thirrjen e Nënë Terezës, zgjedhjen e Indisë si destinacion dhe misionin e saj jetësor. Profesori Alpion arrin në përfundimin se, gjatë shtatë dekadave të jetës së saj misionare, besimi i Nënë Terezës – si për sa i përket të ashtuquajturës, “natës së errët të shpirtit” ashtu dhe raportit të saj me njerëz të besimeve të ndryshme në Indi dhe më gjerë – shfaq anët shpirtërore të kombit të saj, pohoi autori i librit të tij, më të ri në anglisht: “Nenë Tereza – Shenjëtorja dhe Kombi i saj” (Bloomsbury Academic 2020).

Kumtesa e Profesorit Gezim Alpion u pasua me pyetje-përgjigje nga autori dhe me komente nga disa prej pjesëmarrësve virtualë.  Krenaria e Prof. Alpion për Nenë Terezën dhe për Kombin shqiptar ishte e dukshme gjatë gjithë prezantimit ku morën pjesë, virtualisht, një numër i madh të ftuarish të zgjedhur, të huaj dhe shqiptarë, nga mbarë bota. Madje, Profesori Alpion deklaroi se ishte krenar që është shqiptar. Duke e dëgjuar me vëmendje edhe unë e ndjeva veten krenar që kemi profesorë, akademikë e shkrimtarë si Dr. Gëzim Alpion, të cilët me punën e tyre na nderojnë siu shqiptarë, ndërsa me paraqitjen e tyre i shtojnë namin Kombit tonë, kudo në botë, ashtu siç ka bërë edhe Nenë Tereza — bijë e Kombit tonë — gjatë gjithë jetës së saj, në atë mënyrën e vet, si Nenë e tashti edhe si Shenjëtore e mbarë botës.

Sa bukur, thashë me vete duke dëgjuar kumtesën e Profesorit tonë të nderuar nga Dibra, që një akademik shqiptar  ndonëse jeton jashtë Atdheut, ngrihet mbi të gjithë — që nepërmjet Nenë Terezës — t’i paraqesë botës një frymë të njomë, më fisnike dhe më frytdhënse, se ato për të cilat fatkeqsisht na njeh bota, për arsye të historisë sonë të shekullit të kaluar due më mbrapa në histori.  Në një mënyrë, Prof. Gëzim Alpion — duke u folur të huajve dhe duke shkruar për Nenë Terezën në gjuhën e tyre — ai po ben aq sa mundet për t’i kujtuar botës duke ri-përtërir, para syve dhe veshëve  të atyre që ndoshta nuk i njohin sa duhet traditat dhe zakonet tona shekullore, e të cilat mund të jenë ndryshkur gjatë shekujve, duke zbuluar kështu, sidomos për të huajt por edhe për shqiptarët, bukurinë që fshihet në thellësitë shpirtërore dhe stërgjyshore të Kombit shqiptar. Gjithmonë qofshë faqebardhë, Profesor Alpion. Nderon veten, Dibrën dhe Kombin. Të lumtë!

Frank Shkreli

Mother Teresa

          Prof. Dr. Gëzim Alpion                           Kopertina e librit më të ri në anglisht

Kryetari i Shoqatës Anglo-Shqiptare, Z. Stephen Nash, CMG dhe ish-i ngarkuari me punë në ambasadën britanike në Tiranë (1993-1995) dhe Ambasador në Shqipëri 1998-99, drejtoi takimin virtual në platformën video-zoom nga Londra, kushtuar Nenë Terezës

Filed Under: Opinion Tagged With: Dr.Gezim Alpion, Frank shkreli, Kumtesa-Nene tereza

Debati Presidencial Trump-Biden mes Retorikes dhe sulemeve personale

September 30, 2020 by dgreca

Kandidati presidencial demokrat në Shtetet e Bashkuara, Joe Biden dhe presidenti, Donald Trump, i kaluan 90 minuta kaotike në debatin e tyre të parë presidencial, me ndërprerje të fjalës dhe përplasje verbale, duke nxjerrë në pah stilet shumë të ndryshme të dy kandidatëve për president.

Ata debatuan për pandeminë e koronavirusit, nominimin e një gjykatëse të re të Gjykatës Supreme, rendin dhe ligjin si dhe marrëdhëniet racore.

Trump dhe Biden, gjatë debatit shumë shpesh i flisnin njëri-tjetrit, dhe në një moment Biden e quajti Trumpin një “gënjeshtar, një palaço”, pastaj “këlysh i Putinit”, si dhe në një moment i tha: “A do ta mbyllësh gojën, burrë?”.

Trump, nga ana e tij tha se “e majta radikale” e ka Bidenin të “mbërthyer përreth gishtave” dhe tha se djali i tij Hunter, kishte përfituar në mënyrë të papërshtatshme gjatë punës në Ukrainë, duke shfrytëzuar lidhjes e babait të tij.

Akuzat e ndërsjella mes kandidatëve, bëheshin aq shpesh, sa që moderatori i debatit, Chris Wallace, nga Fox News, u shfaq i acaruar disa herë. Ai ishte veçanërisht i irrituar me Trumpin, duke iu lutur presidentit që të mos ndërpresë dhe duke i kujtuar atij se ekipi i fushatës kishte rënë dakord me rregullat e debatit.

Të dy kandidatët nuk i shtrenguan dorën njëri-tjetrit në fillim të debatit, pasi ky akt tradicional u hoq nga plani për shkak të pandemisë së koronavirusit. Përballja mes tyre u ndoq nga një audiencë në sallë prej më pak se 100 personash. Ngjarja u mbajt në mjediset e universitetit “Case Western” në qytetin Klivland të Ohajos.

Biden gjatë debatit e sulmoi Trumpin lidhur me trajtimin e pandemisë së koronavirusit, duke thënë se presidenti “priti e priti” për të vepruar dhe se ai “ende nuk ka një plan”.

Ai i tha Trumpit që të “dilte nga gracka e rërës” – duke iu referuar lojës golf të cilën e praktikon Trump – dhe të shkonte në Zyrën Ovale për të dalë me një plan dypartiak në mënyrë që të shpëtojë njerëzit nga pandemia.

Por, Trump iu përgjigj: “Ne kemi bërë një punë të shkëlqyeshme”, duke shtuar, “por unë të them ty, Joe, ti kurrë nuk do të mund ta kishe bërë punën që ne bëmë. Nuk e ke në gjak këtë punë”.

Trump përsëri sinjalizoi gjatë debatit se ai mund të mos pranonte një humbje në zgjedhje dhe kritikoi votimet e hershme dhe fletëvotimet me postë. Në të kaluarën ky lloj i votimit është praktikuar në Shtetet e Bashkuara pa probleme serioze. Trump këmbëngul se ato janë të ndjeshme ndaj mashtrimeve.

Biden u bëri thirrje votuesve të votojnë “sido që të jetë mënyra më e mirë për ju”, duke thënë se Trump “nuk do të jetë në gjendje t’ju ndalojë të përcaktoni rezultatin e këtyre zgjedhjeve”.

Kandidatët kaluan një pjesë të kohës duke debatuar mbi nominimin që Trump i bëri Amy Coney Barrett si gjyqtare në Gjykatën Supreme për të zëvëndësuar të ndjerën, Ruth Bader Ginsburg. Biden dhe demokratët e tjerë e kanë kundërshtuar Trumpin për vendimin e ndërmarrë kaq pranë mbajtjes së zgjedhjeve.

Por, Trump tha se republikanët kanë fituar zgjedhjet më 2016 dhe për këtë arsye kanë të drejtë të zgjedhin.

Trump gjithashtu u deklarua për një raport hulumtues të publikuar nga gazeta New York Times në të cilin pretendohej se ai ka përdorur zbrazëtira ligjore për të paguar më pak taksa në të ardhurat personale në vitet e fundit.

Trump këmbënguli se ai ka paguar “miliona” taksa dhe tha se të gjithë udhëheqësit e biznesit bëjnë të njëjtën gjë si ai “nëse nuk janë budallenj”. Ai tha se publiku do të njoftohet për kthimin e tij personal të taksave, por nuk do të tregoi kur do të ndodhë

Disa orë para debatit kandidati demokrat, Joe Biden, publikoi deklaratat e tij tatimore që tregojnë se ai dhe gruaja e tij Jill paguan më shumë se 346.000 dollarë taksa federale dhe pagesa të tjera për vitin 2019 me të ardhura prej gati 985.000 dollarësh.

Kur gjatë debatit u hap tema për marrëdhëniet racore në Shtetet e Bashkuara, Trump anashkaloi një pyetje nëse ai ishte i gatshëm të dënonte supremacistët e bardhë dhe grupet ushtarake.

“Unë do të thoja se pothuajse gjithçka që shoh vjen nga krahu i majtë, jo nga krahu i djathtë”, u përgjigj Trump.

“Unë jam i gatshëm të bëj gjithçka. Unë dua të shoh paqen”, tha ai.

Biden akuzoi Trump për përdorimin e “gjithçkaje në përpjekje për të gjeneruar urrejtje dhe ndarjes racore”.

Trump ia përmendi Bidenit mbështetjen për një ligj kundër krimit sa ka qenë senator në vitet 90-ta, dhe tha se Biden kishte trajtuar afro-amerikanët “gati më keq sa çdokush në këtë vend”.

Toni i ashpër gjatë debatit të parë, menjëherë ngriti pikëpyetje nëse dy debatet tjera midis Biden dhe Trump do të zhvillohen ashtu siç është planifikuar.

Debati tjetër në kuadër të fushatës është midis kandidatëve për nënpresident. Nënpresidenti aktual, Mike Pence dhe senatorja Kamala Harris do të debatojnë më 7 tetor.

Përgatiti: Kestrin Kumnova

Filed Under: Featured Tagged With: debati i apre-Trump-Biden, Sulme personale

“ATI” OSE POEZIA E MBIJETESËS

September 30, 2020 by dgreca

Shkrimtari Ardian-Christian Kyçyku flet nga Rumania në një rrëfim ekskluziv për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, paraqet librin e tij të fundit “Ati”. Në rastin e “Atit”, drama është vetë jeta. Krejt qënia e Atit, ndonëse endet mes një bote tejet të prekshme e madje të rëndomtë, bart një poezi të epërme, që nuk bëhet për art a zbavitje, por për mbijetesë. Me shkrimtarin Ardian-Christian Kyçyku bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.


“ATI”APO HISTORIA E NJE BABAI SHQIPTAR

Ngaqë në kohën e sotme lexohet pak, autori ndihet shpesh si ndonjëri nga ata mashtruesit tek “Rrobat e reja të mbretit”. Ndaj edhe jam i detyruar të them dy fjalë për ngjarjen. Një baba shqiptar, i varfër dhe i trajtuar si shumë “askushë” të tjerë, befas blindon derën, i thyen këmbën djalit të vetëm, Adriatikut, dhe e mbyll në shtëpi, duke i dhënë të përkthejë në anglisht, sipas porosive të një urdhëri të fshehtë, “Kanunin”e Lek Dukagjinit. Ndërkaq, Ati lyen flokët, vishet dhe sillet si i biri, duke ua bërë të njohur sa më shumë vetëve rrugët ku do të endet çdo ditë, kafenetë a dyqanet, ku do të ndalet, orët kur do të ndodhet në një vend a në tjetrin.Vazhdimi mund t’i japë secilit lexues një “çelës” të vetin për zbërthimin e kësaj tragjedie që, në trajta të ndryshme, vijon të rrënojëkudo fate familjesh e farefisesh.

ATI, ME EMRIN ZEF, Ç’DO TË THOTË KY PERSONAZH PËR LEXUESIT?

Është një baba shqiptar plot halle nga ata që, sipas ligjeve të jetës, duhet të mbyllen pas vdekjes, dhe me gëzime që mjaftojnë për ta mbajtur shpirtin gjallë. Vetëm se, në rastin e Atit, tragjedia që synon të shmangë mund t’ia pakësojë vdekjes fuqinë për të mbyllur halle. Ati bën çmos të shpëtojë mbiemrin dhe vijimësinë e farefisit nga rrjedh. Librin e kam shkruar në vitin 2003. Për të davaritur çdo hije dyshimi mbi ndonjë blasfemi të tërthortë, po shënoj se Zefi nuk është Jozefi apo Josifi i Dhjatës së Re. Nëse ndërkohë nuk e kanë vrarë, – Zot na ruaj! – në vend të të birit, ose nuk ka vdekur nga pleqëria, Ati vazhdon tëendet nëpër Tiranë, duke pritur ta vrasin. Nuk dua t’i fryj përtej caqeve rolin dhe ndikimin e letërsisë, por duhet të dëshmoj se, mes rreshtave të librit ka disa “kode” që, po të jenë zbërthyer si duhet nga pjesëmarrësit në ngjarje, mund t’ia kenë ndërruar mendjen gjakësit, ose të paktën ta kenë stepur të mendohet edhe një herë. Se mrekullitë janë të mundshme gjer edhe kur thjesht i ëndërrojmë në frymë fëminie. Ky libër më ka shtyrë të dëshiroj me gjithë shpirt që të bëhet sa më i njohur, kurrsesi jo për shitje e bujë, por thjesht se ndoshta shpëton, ose zgjat të paktën një jetë. 

SI SHKRIHET NË ROMAN INSTIKTI I MBROJTJES SË PASARDHËSIT?

Ngjarja zgjon mendime dhe ndjenja që s’para i lakmojnë shpesh bashkëkohësit, ose që dynden vetëm të tjetërsuara. Duke zëvendësuar të birin në jetën e përditshme, Ati, në fakt, i “merr” jetën dhe ngulmon t’ia heqë familjes / farefisit fatin që, për shkak të përsëritjes së gjërave brez pas brezi, duket më i drejti dhe i pashmangshëm. I “merr jetën” të birit dhe nxjerr jetën e vet në “mejdan”, që t’ia ndërpresin pikërisht për të zgjatur jetën e fisit. 

CILA ËSHTË DRAMA DHE CILI ËSHTË TENSIONI I BRËNDSHËM I PERSONAZHIT KRYESOR? 

Në rastin e Atit, drama është vetë jeta. Mund të duket e stisur, por kjo jetë e tij është plot dritë dhe vë në lëvizje një përfytyrim që do t’ia kishte zili çdo artist. Krejt qënia e Atit, ndonëse endet mes një bote tejet të prekshme e madje të rëndomtë, bart një poezi të epërme, që nuk bëhet për art a zbavitje, por për mbijetesë. 

SHËNDËRRIMI I NJERIUT, SI AKT I VIJIMËSISË

Njeriu që gjithë jetën ka qenë degdisur në skaj të vëmendjes, trajtuar gati nga të gjithë si numër pa kuptim, magjeps e shtang kur niset të shpëtojë emrin. Veç të tjerash, për shembull, Ati sajon edhe ekzistencën e një urdhëri të fshehtë, shumëshekullor, me anëtarë në mbarë rruzullin, dhe i cili ndoshta duhet themeluar vërtet. Në prag pleqërie, Ati bindet se, më bukur e më me kuptim se aq, s’ka si të jetojë. Hyn i vetëdijshëm në një vdekje për gjakmarrje, vdekje që shkruan poezi çast pas çasti në lëkurën e tij, pa ia shtrenjtuar, por as pa ia ulur çmimin lëkurës së tij prej “askushi”. Nuk ka ku gjen as poezi, as  vdekje më të bukur. Nga një pikëpamje, ata që kërcënojnë t’i marrin gjakun ia shndërrojnë krejt ujin e trupit në gjak. Ndoshta edhe është mirënjohës për sprovën e tmerrshme që përballon dhe lutet ta ketë jetën sa më të gjatë jo siç dëshiron vetiu çdo vdekatar,  por që të mos jetojë jashtë Bukurisë. 

IRMA, NËNA, MBART NJË PESHË JO TË VOGËL NË NGJARJE

Pa fjalë të tepërta e lotsjellëse, Irma është një nga mishërimet e nënës shqiptare.  Zoti jep jetën perms saj, ndërsa ajo rron, me një lumturi të papërshkueshme nga të tjerët apo nga letërsia, për fëmijën që ka lindur dhe për burrin me të cilin ka ngjizur fëmijën. Duket e përulur, sepse qëndron prorelart, në tjetër qiell metaforik. Kam përshtypjen se  ajo mbërrin një dekikë para të shoqit, ose ka qenë gjithmonë në Bukurinë që përmenda. 

MISTIKA DHE BEFASIA NË NJË KOHË TË ÇMENDUR QË ÇMEND EDHE NJERËZIT

“Koha e çmendur” është hapësira e pafajshme ku jemi mësuar të mbledhim, si në plehëra,  mëkatet, pamundësitë dhe lëkundjet tona. Çmenduria nuk është ves. E madje nuk është as  krejt sëmundje, përderisa vetë poezia (mbase për ta çmësyshur) shpesh “çmohet”  si përmasë apo degë e çmendurisë. Koha është shuma e veprimeve dhe e mendimeve të atyre që janë “bashkëkohës” me të. Besoj se më e saktë do të ishte “Kohë jo njerëzore”, në mos po “çnjerëzore”. Kjo nën kupton ngutjen e njerëzve për ta fshehur dhimbsurinë,  mirëkuptimin, mëshirën, ndarjen vllazërisht të dashurisë ndaj vetes me të tjerët, dhe empatinë, aq sa ato të fiken përfundimisht. Në mjegullën që buron nga çdo vetëngujim i  tillë, apo edhe “vetëvrasje”, njerëzit, të cilëve hallet iu duken të padrejtë, ëndërrojnë e  mezi presin të bëhen si të tjerët (ata padrejtësisht fatlumët), dhe anasjelltas. Për fat të keq,  harrohet e vërteta se zhdukja e halleve i heq shpirtit luftën e domosdoshme dhe e kërcënon me zbrazëti, ose me fikje. Sa për mistikën, – lidhur edhe me “kodet” e tekstit e të nëntekstit, – aspak rastësisht “ati” gjendet në jo pak fjalë të librit dhe të kësaj bisede: f-ati, Adri-ati-k, g-ati/shmëri, k-ati, zgj-ati, fsh-ati, pall-ati, ati-j, ç-atitë, arr-ati-a, shtr-ati, emp-ati-a e të tjera. 

KUSH ËSHTË ARDIAN KYÇYKU

Ardian Kyçyku njihet me pseudonimin letrar: Ardian-ChristianKyçyku / Kuciuk), ka lindur në Pogradec më 23 gusht 1969,  është autor i mbi 50 librave origjinalë shkruar në gjuhët shqip e rumanisht. Kreu studimet e larta në Universitetin Shtetëror të Tiranës, në Fakultetin e Historisë e të Filologjisë, dega Gjuhë-Letërsi. Doktor i shkencave filologjike, doktorant në teologji, profesor universiteti dhe rektor. Bashkëthemelues dhe bashkëdrejtues i Revistës Haemus. Fitoi çmimin Kombëtar të Letërsisë “Penda e Argjendtë” për tregim (2012); Qytetar Nderi i Pogradecit (2014); Akademia Kult – Çmimi “Libri artistik i vitit /   Shkrimtari i vitit” (2015 dhe 2018); Çmimi II “Katarina Josip” për Dramë Origjinale Shqipe  (2016); Çmimi i Madh – Festivali Ndërkombëtar i Filmit Trèscourt (2017); Ambasador i Kombit, Tiranë 2019.

Filed Under: Opinion Tagged With: Ardian-Christian Kyçyku, ATI, Poezia e mbijeteses

Kryeministri Hoti vizitoi Ipeshkvinë e Kosovës

September 29, 2020 by dgreca

-Kryeministri Avdullah Hoti vizitoi Ipeshkvinë e Kosovës, ku është pritur nga Ipeshkvi Dodë Gjergji-

 PRISHTINË, 28 Shtator 2020-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti, i shoqëruar nga ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi dhe zëvendësministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Teuta Sahatqija, e emëruar nga kryeministri Hoti si pikë kontakti e Qeverisë së Republikës së Kosovës me Selinë e Shenjtë në Vatikan, ka vizituar Ipeshkvinë e Kosovës, ku është pritur nga Ipeshkvi Dodë Gjergji.

Gjatë këtij takimi, kryeministri Hoti e falënderoi Imzot Dodë Gjergjin për mirëkuptimin e Ipeshkvisë së Republikës së Kosovës dhe të të gjithë komunitetit katolik të vendit ndaj masave të Qeverisë dhe të institucioneve shëndetësore të vendit për menaxhimin dhe parandalimin e pandemisë Covid – 19, të cilat, sigurisht, kanë prekur veprimtaritë e bashkësive dhe të komuniteteve fetare. 

Po ashtu, kryeministri Hoti e vlerësoi rolin e Ipeshkvisë së Kosovës në të gjitha proceset historike nëpër të cilat ka kaluar Kosova, si dhe kontributin e saj të rëndësishëm në jetën e përgjithshme shoqërore, kulturore e shpirtërore të vendit.

“Harmonia dhe bashkëpunimi i ngushtë i bashkësive fetare ka krijuar përherë një frymë të veçantë dashurie, mirëkuptimi e tolerance ndërmjet etnive dhe besimeve të ndryshme në Kosovë”, tha kryeministri Hoti.

Ndërsa, ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, e falënderoi kryeministrin Hoti për vizitën, për mbështetjen e përhershme të Qeverisë, si dhe për miratimin e Projektligjit për liritë fetare.

Filed Under: Politike Tagged With: Avdullah Hoti, Viziton Ipeshkevine

  • 1
  • 2
  • 3
  • …
  • 42
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike
  • Lirizmi estetik i poetit Timo Flloko
  • Seminari dyditor i Këshillit Koordinues të Arsimtarëve në Diasporë: bashkëpunim, reflektim dhe vizion për mësimdhënien e gjuhës shqipe në diasporë
  • Ad memoriam Faik Konica
  • Përkujtohet në Tiranë albanologu Peter Prifti
  • Audienca private me Papa Leonin XIV në Selinë e Shenjtë ishte një nder i veçantë

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT