Nga Rafael Floqi /
Ishte Michigani ku Sanders ndërtoi një mrekulli të zgjedhjeve paraprake katër vjet më parë, duke mërzitur Hillary Clinton dhe duke shtyrë axhendën e tij populiste në të gjithë Midëestin industrial. Rezultati tregoi jo vetëm pamundësinë e Clintonit për të fituar me votuesit e klasës punëtore në zgjedhjet e përgjithshme, por mbështeti argumentin e Sanders që, duke garuar përsëri, ai mund të kishte sukses aty ku Clinton dështoi, në një garë ndaj kundër Donald Trumpit.
Por a ka mundësi që këtë të martë, Sanders mund të mos ta fitojë shtetin? Edhe pse sondazhet e para së martës kanë shënuar nga humbje për Joe Biden, në të gjithë Jugun dhe në Massachusetts dhe Minesota – një sondazh i Detroit News / WDIV-TV e vendosi Biden përpara Sanders me gati 7 përqind në Michigan. Dhe kjo ndodhi përpara se Super e marta t’i jepte të gjithë forcën e momentit Bidenit që e siguroi nga fitorja në Karolinës së Jugut, duke bërë që demokratët e moderuar të bashkoheshin rreth tij dhe të bindnin më shumë votues të pavendosur që t’i bashkoheshin atij.
“Kjo gjë mund të përfundojë të gjitha zgjedhjet paraprake brenda tre javësh,” tha Paul Maslin, një sondazhues i lartë demokrat, i cili punoi në fushatat presidenciale të Jimmy Carter dhe Hoëard Dean, sipas gazetës së majtë “Politico”. “Nëse Joe nuk bën ndonjë gafë të tmerrshme. Ai do të fitonte votat e zezakëve minimalisht nga 25-75%. Pasi ai. nuk ka hijen negative të Hillarit. Dhe nëse njerëzit do të duan ta mundin Trumpin, atëherë kjo garë ka mbaruar ”.
Por këshilltarët e Sanders besojnë se zgjedhjet në Michigan mund të punojnë në favor të senatorit të Vermontit javën që vjen, me një fitore për të rivendosur vazhdimin e të mëtejshëm të tij në garë.
Përballja e javës së ardhshme përfaqëson një numër shumë më të vogël të delegatësh, por Michigan – me 125 delegatë – është një shtet kritik për zgjedhjet e përgjithshme dhe një tregues për demokratët. Një humbje këtu mund të minojë në mënyrë të konsiderueshme argumentin e Sanders për elektibilitetin e tij.
“Biden mund ta mundë, Bernien në Michigan,” tha Michael Ceraso, i cili punoi për Sanders në vitin 2016 dhe ishte drejtori i fushatës së Pete Buttigieg në New Hampshire para se ai të linte fushatën e tij. Biden, tha Ceraso, “e kupton që ndërtimi i koalicionit ka të bëjë me kompromisin, i cili do të ndihmonte atë në Michigan, ku elektorati është ekonomikisht i larmishëm, kryesisht i bardhë, me një popullsi të madhe votuese afrikano-amerikane.”
Biden ka pak gjurmë pranie në shtet dhe fushata e tij ka rezervuar vetëm 500,000 dollarë në kohën për reklama TV këtu. Por ai mund të gjejë rrugëdalje të reja.
Barry Goodman, një financues i Biden në Michigan, tha që Biden të hënën do të marrë pjesë në një fushatë mbledhje fondesh në shtet, nikoqirët e të cilit përfshijnë Goodman, ish-guvernatorin e Michiganit James Blanchard dhe kryebashkiakun e Detroitit, Mike Duggan.
“Të gjithë duan të hyjnë në bandën e tij tani,” tha Goodman. “Unë mendoj se nëse Joe fiton Michiganin me 10 Mars Bernie mund të mos largohet ende. Por në javët në vijim, kur ai të humbasë edhe në Florida, Mississippi dhe Georgia, mendoj se ai do të duhej të tërhiqet. “
Fushata e Sanders ka qenë prej kohësh e sigurt për Michiganin, për shkak të përfundimit të fitores së tij në vitin 2016, si dhe pranisë së tij të kaluar midis punonjësve të bardhë të klasës punëtore dhe votuesve myslimanë. Në një sondazh të YouGov i bërë në mes të shkurtit, Sanders kryesonte mbi Bidenin në Michigan me nëntë pikë përqindje.
Në fakt Bernie Sanders është kandidat kryesor sot vetëm për shkak të mënyrës se si ne i rritëm fëmijët tanë vitet e fundit në SHBA.
Por, si arriti një socialist i prirur për gjithë jetën me ide te majta dhe madje komuniste që lëvdon Castron dhe dikush që kurrë nuk fitoi kurrë më parë në zgjedhje si demokrat, të jetë në krye të zgjedhjeve partiake demokrate.
Përgjigja e thjeshtë është, se ai po mbështetet nga miliona votues të rinj demokratë dhe ata janë votues aktivë të Sanders, edhe pse nëse prindërit e tyre nuk arrijnë ta kuptojnë këtë ?
Ja se si ndodhi kjo: Amerikanet u bindën se të gjithë kolegji ishte 100% i nevojshëm për fëmijët amerikane dhe më pas e bëmë të papërballueshëm. Që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, tufa e arsimtarëve, politikanëve dhe gazetarëve që e bënë të krijohet bindja se kolegji ishte thelbësor për suksesin në karrierë u bë shumë më i fortë dhe kjo mbyti çdo kundër argument.
Në të njëjtën kohë, kostot e shkollimit në kolegje kanë shpërthyer lart falë shumë programeve qeveritare që prodhuan pasoja të paqëllimshme, por të parashikueshme. Më së shumti filloi në 1978 kur u hodhën më shumë kredi dhe subvencione për një numër studentësh. Kostoja e shkollimit në kolegj është rritur gjashtë herë më shumë sesa shkalla e inflacionit duke filluar që nga vitet 1970. Tani, miliona të rinj amerikanë janë rënduar me shumë hua kolegji, që duken të pamundura për t’u shlyer. Borxhi i përgjithshëm i huave studentore në ShBA tani arrin në më shumë se 1.6 trilionë dollarë.
Ndaj a është çudi që kaq shumë prej tyre tërhiqen nga një kandidat presidencial , i cili jo vetëm premton të falë borxhet studentore, por e paraqet gjendjen e tyre në vështirësi, si rezultat i lakmisë së korporatave dhe përparësive të gabuara të qeverisë?
Për fat të mirë të Sanders, votuesit e rinj që e mbështesin atë për premtimet për faljen e borxheve te shkollimit të kolegjit nuk do të jenë shumë të interesuar në historinë e tij familjare. Gruaja e tij Jane Sanders ishte presidente e Kolegjit Burlington dhe ajo dhe administratorët e tjerë raportohet se ishin subjekt i një hetimi të gjatë të FBI-së pasi mashtruan oficerët e kredisë bankare për numrin real të fondeve të donacioneve të premtuara kolegjit. Hetimet e FBI për çështjen përfunduan në 2018, dhe Jane Sanders nuk u akuzua. Por politikat që ajo mbikëqyri e zbatoi, të cilat përfshinin presione për zgjerime të mëdha në kampus, ishin tregues i disa prej shkaqeve thelbësore të rritjes së kostove të studimit në kolegjet e Amerikës.
Establishmenti i të dyja partive i ka injoruar votuesit e rinj, sado e shenjtë dhe e rëndësishme është kjo gjë, pasi politikanët amerikanë e bëjnë gjendjen e arsimit në kolegje të shëndoshë. Kjo nuk është asgjë në krahasim me mënyrën se si liderët nga të dy partitë flasin për programe për amerikanët e moshuar si për Sigurimet Shoqërore dhe Medicare.
Asnjë prej tyre nuk është mister, pasi amerikanët e moshuar gjithmonë kanë pasur më shumë gjasa të votojnë. Edhe pse votuesit e moshës 18-29 vjeç kanë pasur rritje të numrit të pjesëmarrjes në zgjedhjet e fundit, qytetarët e moshuar ende përbëjnë pjesën më të madhe të kolegjit elektoral. Në vitin 2016, 71% e amerikanëve 65 vjeç dhe më të vjetër votuan në krahasim me vetëm 46% të moshave 18-29 vjeç. Në periudhën afatmesme të vitit 2018, ky hendek u ngushtua në 66% në 36%, por gjithsesi mbetet një hendek dallues .
Të rinjtë janë mbështetës të zjarrtë por nuk janë të gatshëm të shkojnë në votime. Shtetet e Bashkuara kanë shkallën më të ulët të pjesëmarrjes së votuesve të rinj në botë. Në të dy zgjedhjet presidenciale në SHBA dhe ato afatmesme, votuesit e moshuar dalin me dyfishin e nivelit të të rinjve. Ky model nuk ka ndryshuar në zgjedhjet e fundit. Në vitin 2018, sondazhet vlerësuan nivele të larta historike të pjesëmarrjes së të rinjve; megjithëkëtë, edhe në këtë vit të mbarë për pjesëmarrjen e të rinjve, gjithsej 7 në 10 të rinj mori pjesë në zgjedhjet. Provat e hershme tregojnë se gjërat nuk do të duken shumë më ndryshe se në vitin 2020, përkundër faktit se të rinjtë do të kenë një sasi të konsiderueshme ndikimi nw zgjedhjet paraprake dhe se sa në zgjedhjet e përgjithshme.
Shumë njerëz argumentojnë se amerikanët e rinj nuk arrijnë të votojnë sepse janë apatikë ndaj politikës. Punëdhënësit zakonisht përshkruajnë mijëvjeçarët si shumë cinikë, shumë të interesuar dhe të vetëmbyllur sesa për të hedhur një fletëvotim. Por kjo pretendim thjesht nuk është i vërtetë. Të rinjtë e sotëm janë shumë të interesuar për politikën. Nga 2000, 76% e të rinjve thonë se janë të interesuar për politikë dhe 74% thonë se i intereson ai që zgjidhet. Dhe këtu është ndryshimi. Para zgjedhjeve, plot 81% e të rinjve thonë se synojnë të votojnë. Por çfarë i pengon ? Megjithëse shumë të rinj duan të votojnë, ata kanë shumë më shumë gjasa sesa homologët e tyre të moshuar të largohen nga pengesat në rrugën e tyre pasi nuk kanë votuar më parë .
I gjithë ky përqendrim tek votuesit e vjetër dhe fondet e pensionit të tyre është një ndjenjë e bukur, por është e gabuar. Një studim i vitit 2017 mbi pasurinë e bazuar mbi moshën në ShBA tregon se një familje tipike e kryesuar nga një i rritur 65 vjeç apo më i vjetër ka 47 herë vlerën neto më shumë se një familjeje e kryesuar nga amerikanët e rinj. Pra gjyshi dhe gjyshja kanë para. Nga ana tjetër të ndihmosh njerëzit e moshuar që ndodh të jenë të varfër ose në kufijtë e varfërisë është diçka ndryshe. Por supozimi që shumë prej nesh ka për njerëzit e moshuar që kanë nevojë për më shumë ndihmë financiare në Amerikë është e kundërta e së vërtetës.
Po te shohim Obama Care Aktin e Kujdesit të Përballueshëm, i cili fjalë për fjalë është marrëzi mbështetej nga Amerikanët e rinj dhe më të shëndetshëm që të plotësonin faturën financiare për të mbuluar njerëzit e moshuar dhe të sëmurë, dhe ju shihni pikërisht një model po këtu.
Sanders flet shumë për Sigurimet Shoqërore, dhe ai është padyshim vetë një qytetar i moshuar. Por ai zakonisht zgjeron premtimet e tij në fushatë për të përfshirë njerëz të rinj, siç bëri kur ai mori drejtimin me premtimin e Medicare for All në vitin 2017.
Tani kur Kongresi ishte në zjarr. Për të gjitha ndryshimet e politikave dhe minutat politike demokratët shpenzojnë të kur kritikojnë Presidentin Trump, sulmet më të qëndrueshme ndaj Trumpit nga institucioni Demokratik mbesin akuzat se Trump po mbështet epërsinë e të bardhëve dhe po kontrollohet nga Presidenti rus Vladimir Putin.
Këto janë akuza të sipërfaqësore dhe është e vështirë të pranohet që edhe shumica e demokratëve të zgjedhur, në fakt, i besojnë ato. Sanders mund të jetë një politikan në karrierë, por ai kurrë nuk ka qenë një politikan kryesor i Partisë Demokrate. Personi dhe marka e tij politike përshtatet shumë më mirë në narrativën e urrejtës se Partisë Demokratike. Establishmenti po korr atë që ka mbjellë. Si rezultat, duket gjithnjë e më shumë Sanders ka një moment të pandalshëm edhe pas Super se Martës dhe përtej, sidomos pas tërheqjes së Elisabeth Warren. Megjithatë të shohim?
Pyetja e madhe tani është nëse establishmenti demokrat do të përpiqet të shmangë Sanders përpara rasti është në Michigan ose gjatë Konventës Kombëtare Demokratike. Prandaj zgjedhjet ne Michigan me 125 delegatë këtë të martë kanë rëndësi. Por sido që të ndodhë, Partia Demokrate po luan me zjarrin pasi rrezikon të tjetërsojë përgjithmonë votuesit e rinj.