Analizë nga Rafael Floqi/
UASHINGTON (AP) – Donald Trump po teston përsëri fuqinë e miratimit të tij tek republikanët dhe po i shqetëson më shumë demokratët që e detyrojnë atë të bëjë vrapim me pengesa me procese gjyqësore pa fund drejt zgjedhjeve të ardhshme presidenciale.
Me një postim në mediat sociale në mëngjes herët të premten, Trump u fut në garën kaotike për të zëvendësuar Kevin McCarthy si kryetar i Dhomës së Përfaqësuesve, duke mbështetur përfaqësuesin e Ohajos Jim Jordan për këtë post. Lëvizja, ishte shembulli i fundit i përpjekjes së Trump për të forcuar ndikimin e tij brenda një Partie Republikane që ai tashmë e ka riformuar rrënjësisht në tetë vitet që nga oferta e tij e parë në Shtëpinë e Bardhë.
“Unë mendoj se ai e bën mirë. Shpresoj që ai ta bëjë mirë, “tha Trump, kandidati kryesor për nominimin e GOP 2024, për Jordan në një intervistë të premten me Real America’s Voice. “Ai ka konkurrencë, siç e kuptoni. Dhe ata të dy janë gjithashtu miqësorë me mua. Njerëz shumë të mirë dhe vërtet të mirë. Do të shohim se çfarë do të ndodhë.”
Me një kontroll të fortë të Trump në bazën e GOP, suporti i tij mund të pastrojë në mënyrë efektive fushën në shumë zgjedhje paraprake të Kongresit. Por gara për Spiker është më komplekse, një luftë brenda-partiake që do të luhet në fshehtësi në pika dhe në një mjedis të tensionuar me shumë republikanë të zemëruar për rrëzimin e McCarthy-it. Jordan po përballet me të paktën një kandidat tjetër – Udhëheqësi i shumicës së Dhomës së Përfaqësuesve, Steve Scalise – i cili gjithashtu është në marrëdhënie të mira me Trump. Është e paqartë se kush syresh i ka votat të mjaftueshme për të fituar garën dhe nëse Jordan do të humbiste, një tjetër aleat i Trump mund të dilte fitues.
Të marra së bashku, dinamika do të thotë se mbështetja e Jordans nga Trump mund të ketë pak ndikim për të ndikuar në rezultatet. Dhe kjo në fund të fundit mund të mos ketë shumë rëndësi.
Pavarësisht se kush do të bëhej kryetari i radhës, Trump do të kishte një ndikim të pamohueshëm mbi republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve. Ishin mbështetësit e tij – të udhëhequr nga deputeti i Floridës, Matt Gaetz – ata që orkestruan rrëzimin e McCarthy-t dhe bashkuan 8 votat e tyre me demokratët dhe që kanë udhëhequr pjesën më të madhe të agjendës së Dhomës së Përfaqësuesve. Edhe pas pranimit të një rregulli mes GOP që edhe një kongresmen i vetëm mund të kërkonte rrëzimin e kryetarit dhe të çonte në votime. Ata nuk kanë qenë në gjendje ose nuk kanë dashur të tërhiqen nga kontrolli i tij dhe tani e gjejnë veten duke shkuar drejt një zgjedhjeje tjetër presidenciale me atë në krye të biletës zgjedhore, edhe pse shumë në parti shqetësohen për zgjedhjen e tij në nëntor dhe ndikimin e tij të mundshëm në votat e pakta.
Por faktorë të tjerë janë në lojë në diskutimet e ndërlikuara. Zgjedhjet për kryeparlamentarin janë gara që mund të kthejnë marrëdhëniet personale dhe marrëveshjet midis ligjvënësve të dalin jashtë linjave ideologjike.
Mbetet gjithashtu e paqartë se sa kapital politik Trump synon të përdorë votat në emër të Jordan-it. Ndërsa Trump ishte gati të mbështeste Jordanin, ai ishte i zemëruar që përfaqësuesi i Teksasit, Troy Nehls, e dha lajmin përpara se të ishte gati, sipas dy republikanëve të njohur me të menduarit e tij, të cilët folën në kushte anonimiteti.
Ndërhyrjet tek të 11-tët të Trump-it e ndihmuan McCarthy-n të fitonte postin e Spikerit pas 15 raundeve të votimit në janar, por pengesat në atë rast ishin aleatët e Trump. Kësaj here shumica e konservatorëve të linjës së ashpër ishin rreshtuar tashmë pas Jordanit.
Në vend të kësaj, Jordan u ka bërë ballë të moderuarve republikanë, duke u përpjekur t’i bindë ata se ata do të dëgjohen nëse ai zgjidhet, pavarësisht reputacionit të tij si kongresist i linjës së ashpër. Mbështetja e Trump e lidh Jordan edhe më afër me ish-presidentin, duke e bërë potencialisht më të vështirë për anëtarët e moderuar që ta mbështesin atë.
Nga ana e tij, Jordan tha se miratimi do t’i ndihmonte ofertës së tij për kandidim.
“Ai është lideri i partisë sonë dhe unë mendoj se ai do të jetë presidenti i ardhshëm”, u tha Jordan gazetarëve të premten në Capitol.
Përtej dinamikës së menjëhershme në Capitol Hill, përfshirja e Trump në garën e kryetarit flet për rolin e tij të jashtëzakonshëm në parti. Më shumë se tre muaj përpara votimeve të para të fushatës së 2024-ës, republikanët janë gjithnjë e më të hapur për t’iu referuar Trumpit si udhëheqës të partisë. Kjo përkundër faktit se ai përballet me katër aktakuza të veçanta penale.
Dhe ndërsa ai shfaqet edhe një herë në një pozicion të fortë për të kapur nominimin e GOP, prirja e Trump për në qendër të vëmendjes doli dhe një herë në pah.
Pasi krijoi një stuhi mediatike të hënën kur u shfaq në gjyqin e tij për mashtrim civil në Nju Jork, Trump u hodh shpejt tek lajmet mbi Spikerin që kërcënuan të zhvendosnin vëmendjen nga drejtimi i tij. Pasi disa nga aleatët e tij më të afërt ngritën idenë fantastike se vetë Trump mund të shërbente si kryeparlamentar – ndoshta në një bazë të përkohshme – Trump e nxiti dhe flirtoi me nocionin e hyrjes së tij në lojë për të shpëtuar grupin pa lider nga kaosi që pat ndihmuar për ta ndezur.
“Shumë njerëz më kanë telefonuar për vendin e Spikerit. Gjithçka që mund të them është se do të bëjmë gjithçka që është më e mira për vendin dhe për Partinë Republikane”, u tha Trump gazetarëve në gjykatë të mërkurën.
Ai më vonë tha për Fox News Digital se do të ishte i hapur për të shërbyer 30 deri në 90 ditë në këtë rol.
Trump po planifikonte së shpejti një udhëtim në Capitol Hill, ku planifikohej t’u drejtohej republikanëve në një forum kandidatësh me dyer të mbyllura – një udhëtim i raportuar fillimisht nga The Messenger – që do të kishte shënuar vizitën e tij të parë në ndërtesë që nga dhuna e 6 janarit, kur një turmë mbështetësish të tij sulmuan ndërtesën, duke u përpjekur të përmbysnin zgjedhjet që ai humbi ndaj Presidentit Joe Biden.
Por ai udhëtim nuk pritet më, sipas Nehls dhe të tjerëve të njohur me planet. Një tjetër anëtar republikan i Dhomës, Greg Steube nga Florida, postoi në X, “@realDonaldTrump për Kryetar”. Dhe prezantuesi i Fox News, Sean Hannity, u tha shikuesve më 3 tetor se “disa republikanë të Dhomës së Përfaqësuesve” kishin “kanë qenë në kontakt dhe kanë filluar një përpjekje për të caktuar ” Trumpin si kryetar.
Të nesërmen, vetë Trump nuk e përjashtoi perspektivën. “Shumë njerëz më kanë telefonuar për Spikerin”, tha ai jashtë gjykatës së qytetit të Nju Jorkut, ku përballet me një gjyq civil që përfshin zotërimet e tij të biznesit. “Gjithçka që mund të them është se ne do të bëjmë gjithçka që është më e mira për vendin dhe Partinë Republikane dhe popullin tjetër.”
Është teknikisht e mundur që Trump mund të marrë rolin, thonë ekspertët. Por si çështje praktike, është shumë e pamundur.
“Një kryetar i Dhomës nuk duhet të jetë anëtar i Kongresit,” tha për PolitiFact në vitin 2021 John Fortier, një studiues në Institutin Amerikan të Ndërmarrjeve. Por kjo është e mundshme me kushtetutë.”
Shumë kohë përpara mundësisë së një presidenti Trump, nocioni i një Spikeri jo-anëtar i Dhomës së Përfaqësuesve ka qenë diskutuar nga gazetarët dhe politikanët e tjerë, të cilët janë përfshirë në lojëra sallonesh rreth asaj se cila figurë e madhe mund të ishte në gjendje ta sjellë institucionin në formë. Por ky skenar nuk i është afruar asnjëherë realizimit dhe është bërë diçka si një shaka e vazhdueshme në Uashington, D.C. Nga ana tjetër dolën edhe shkrime në shtyp se mund të mos jetë kongresist, por nuk duhet të ketë akuza për krime (fellony) e ai falë demokratëve ka katër.
Ndërsa Jordan ka qenë prej kohësh një nga kampionët më të mëdhenj të Trump në Hill. Ai ka udhëhequr hetimet ndaj prokurorëve që kanë akuzuar ish-presidentin për sjellje kriminale dhe ka ndihmuar në udhëheqjen e përpjekjeve për të fajësuar Biden dhe Hunter Biden për korrupsion.
Përpara 6 janarit, ai e ndihmoi Trumpin të hartonte një strategji se si Kongresi mund ta ndihmonte Trumpin të përmbyste humbjen e tij ndaj Bidenit. Në këmbim, Trump i dha atij Medaljen Presidenciale të Lirisë – nderimi më i lartë civil i vendit – pesë ditë pas sulmit në Kapitol.
Scalise, një anëtar veteran i udhëheqjes, i cili gjithashtu po konkurron për çekanin e Spikerit, ka mbështetje nga një pjesë e konsiderueshme e Konferencës Republikane, ndërsa ligjvënësit e tjerë të GOP ose po kërkojnë dikë tjetër, ose po presin të bëjnë të njohura zgjedhjet e tyre.
Përfshirja e Trump në trazirat e GOP-së të Dhomës së Përfaqësuesve vjen pikërisht në kohën kur udhëheqësit republikanë janë përpjekur ta zvogëlojnë dramën dhe ta qetësojnë temperamentin. Të premten, një debat i planifikuar i Fox News mes kandidatëve u anulua. Republikanët po përpiqen gjithashtu të shmangin spektaklin e garës së zgjatur të kryetarit, duke gjetur një kandidat konsensual në takimet me dyer të mbyllura javën e ardhshme.
Megjithatë, shumë prej tyre po përgatiten për një garë disaditore. Herën e fundit që ata u mblodhën të gjithë në të njëjtën dhomë – pak pasi McCarthy u hoq si folës – u hodhën fyerje dhe disa ligjvënës madje menduan se kjo mund t’u kthehej në një goditje.
Gara ishte dominuar nga tre ligjvënës që shiheshin si besnikë ndaj Trump: Jordan, Scalise dhe Rep. Kevin Hern nga Oklahoma që votuan secili kundër certifikimit të rezultateve të zgjedhjeve presidenciale të vitit 2020. Të shtunën, Hern vendosi të mos e kërkonte postin, duke thënë në një deklaratë se republikanët e Dhomës “duhet të bashkohen – dhe ta bëjnë atë shpejt. Është e qartë për mua se një garë me tre anëtarë … vetëm do ta zgjasë këtë proces më gjatë, duke krijuar ndarje të mëtejshme, gjë që do ta bënte më të vështirë për çdo kandidat që të fitojë numrin e kërkuar të votave.
Kjo besnikëri ndaj Trump nga Jordan dhe Scalise mund të jetë e dobishme për Trumpin nëse ai fiton. Axhenda e Trump gjatë kohës që ishte në detyrë shpesh pengohej nga udhëheqësit e kongresit nga partia e tij, ndërsa ai u përplas me kryetarin e atëhershëm të Dhomës së Përfaqësuesve, Paul Ryan, R-Wis., dhe udhëheqësin e atëhershëm të shumicës në Senat, Mitch McConnell, R-Ky.
Në vitet që nga largimi nga Shtëpia e Bardhë, Trump është shkëputur nga precedenti i kaluar dhe ka mbështetur qindra kandidatë të të njëjtin mendim, duke shpresuar të mbushë Dhomën dhe Senatin me ligjvënës që ndajnë pikëpamjen e tij America First, nëse ai bëhet përsëri president.
Trump e bëri të qartë qëllimin e tij përfundimtar në fillim të kësaj jave, kur shkroi në faqen e tij të Truth Social se ai do të “bënte gjithçka që është e nevojshme për të ndihmuar me procesin e përzgjedhjes së Kryetarit të Dhomës, në afat të shkurtër, derisa të bëhet përzgjedhja përfundimtare e një spikeri republikan të madh . – Në fjalim ai kërkoi që ta ndihmonte atë të zgjidhej si President të ri, por me shumë përvojë, QE UNË, TA BËJ AMERIKËN SË MADHE SERISH i tha turmës ai ”.