• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Heroizmi i UÇK-së në filateli – kujtesë, krenari dhe identitet

August 15, 2025 by s p

Besnik Fishta/

Historia e shqiptarëve në shekullin XX është ndër më të veçantat dhe më të dhimbshmet në Evropë. Askush tjetër në këtë kontinent nuk e nisi dhe nuk e mbylli shekullin me luftë për liri e ekzistencë, duke kaluar pothuajse çdo dekadë në përpjekje të pandërprera për çlirim. Në këtë hark njëqindvjeçar, epopeja e fundit, ajo për çlirimin e Kosovës nga okupatori serb, u shndërrua në kulmin e guximit dhe të sakrificës. Bijtë dhe bijat e këtij populli, të bashkuar në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, shkruan faqe që do të mbeten përherë ndër më të lavdishmet e historisë moderne shqiptare. Gjaku i tyre i derdhur nuk ishte i kotë: ai hodhi themelet dhe forcoi shtetin më të ri të Evropës,  Kosovën e pavarur.

Ky realitet i lavdishëm nuk mbeti vetëm në faqet e librave të historisë. Filatelia kosovare, që nga viti 2000 e deri më sot, ka ngritur një homazh të qëndrueshëm për heronjtë e UÇK-së, duke i përjetësuar ata në pulla postare. Portretet e komandantëve dhe dëshmorëve janë kthyer në simbole që udhëtojnë nga një cep i botës në tjetrin, shpërndarë kujtesë, respekt e krenari. Midis tyre, figura e Adem Jasharit, e skalitur në mënyrë ikonike si simbol i qëndresës familjare dhe popullore, qëndron përkrah emrave të tjerë të pavdekshëm si Zahir Pajaziti, Agim Ramadani, Fehmi e Xhevë Lladrovci, Rexhep Mala, Ilir Konushevci e shumë të tjerë, duke krijuar një galeri që mishëron frymën e heroizmit.

Në këtë kontekst, pulla postare nuk është vetëm një mjet i zakonshëm komunikimi. Ajo është dëshmi historike, dokument që ruan dhe përcjell memorien kolektive të një kombi që nderon heronjtë e tij. Është një formë edukimi për brezat e rinj dhe një përkujtesë e gjallë për ata që e jetuan historinë në kushte të jashtëzakonshme. Çdo pullë është një monument i vogël në përmasa, por i madh në peshë shpirtërore e simbolike.

Filatelia e Kosovës i ka dhënë zë kësaj historie të madhe duke e sjellë në formatin më të prekshëm: në dorën e çdo qytetari, në albumin e çdo koleksionisti, në arkivat e institucioneve që ruajnë kujtesën. Ajo ka forcuar identitetin kombëtar dhe ka dëshmuar se sakrifica nuk harrohet, por përkujtohet me krenari.

Në një kohë kur kujtesa sfidohet nga shpejtësia e informacionit, pullat e Kosovës mbeten dëshmi të palëkundura të rrugëtimit të shqiptarëve të Kosovës drejt lirisë. Heroizmi i UÇK-së, i gdhendur në to, do të mbetet përherë një kapitull që nuk zbehet, por ndriçon gjithnjë e më fort në ndërgjegjen e kombi

Galeria filatelike e heronjve të UÇK-së (2000–2025)

2008 – Adem Jashari, Hero legjendar i UÇK-së
Pullë përkujtimore që nderon themeluesin dhe figurën emblematike të UÇK-së, simbol i sakrificës familjare dhe qëndresës kombëtare.

 

2009 – 10-vjetori i Masakrës së Reçakut
Kujtesë vizuale për një nga ngjarjet që tronditi opinionin ndërkombëtar dhe nxiti ndërhyrjen për çlirimin e Kosovës.

   

2010 – Mbrojtësit e Lirisë
Emision i përkushtuar atyre që ranë në mbrojtje të lirisë dhe dinjitetit të popullit shqiptar gjatë viteve të luftës.

   

2012 – Flakadanët e Lirisë
Pulla që nderon figurat që ndezën frymën e çlirimit dhe që u bënë pishtarë të shpresës për një Kosovë të lirë.

     

2013 – Femrat kosovare të shquara
Ndër to, edhe gratë që u rreshtuan në krah të luftës për liri, duke kontribuar me guxim, mençuri dhe sakrificë.

    

2014 – Fehmi dhe Xhevë Lladrovci
Çifti i njohur i luftëtarëve që ranë së bashku në emër të një ideali të përbashkët: lirinë e Kosovës.

    

2014 – Adrian Krasniqi
Dëshmori i parë i UÇK-së, simbol i fillimit të luftës së armatosur dhe shpërthimit të hapur kundër pushtuesit.

   

2015 – Hashim Hajdini: “Mbrojtja e Pragut”
Përkujtim për luftëtarin që dha jetën për të mbrojtur pragun e shtëpisë dhe nderin e popullit të tij.

 

2015 – Iljaz Kodra
Një ndër figurat e hershme të rezistencës, përfaqësues i brezit që nuk u dorëzua përballë shtypjes
.

   

2015 – Ukshin Hoti
Ideolog, filozof dhe veprimtar – një mendje e ndritur që frymëzoi brezat dhe që mbeti simbol i qëndresës pa kthim.

   

2015 – Dëshmorët Lleshi
Familje dëshmorësh që përfaqëson përmasën kolektive të flijimit dhe trashëgiminë heroike ndër breza.

    

2016 – Dëshmorët e rënë
Pullë përkujtimore për të gjithë ata që nuk arritën ta shohin Kosovën e lirë, por që kontribuan për të.

   

2016 – Beteja e Kosharës: Agim Ramadani & Sali Çekaj
Emision që përkujton njërën nga betejat më të lavdishme të UÇK-së dhe dy nga komandantët më të shquar të saj.

     

2017 – Xheladin Gashi – Plaku
Komandant me përvojë dhe urti, pjesë e rëndësishme e strukturës luftarake dhe morale të UÇK-së.

 

2018 – Heronjtë Xhelal Hajda – Toni dhe Selajdin Mullaabazi – Mici
Përkujtim për dy luftëtarë nga Gjakova që dhanë jetën me dinjitet e vendosmëri në mbrojtje të atdheut.

      

2018 – 20-vjetori i Lavdisë
Pullë jubilare që përkujton dy dekada nga përfundimi i luftës dhe nisja e epokës së re të shtetndërtimit.

       

2018 – Bekim Berisha dhe Bedri Shala
Figura të guximshme që luftuan në disa fronte, duke mishëruar bashkimin e të gjitha trojeve për një ideal të përbashkët.

     

2018 – Dëshmorët e Gjakovës
Nderim për qytetin që dha shumë në luftën për çlirim dhe për bijtë e tij që mbetën në altarin e lirisë.

2018 – Heronjtë Xhelal Hajda – Toni dhe Selajdin Mullaabazi – Mici
Ky emision përkujton dy figura të ndritura të luftës nga treva e Gjakovës, të cilët ranë për lirinë me përkushtim dhe kurajë të jashtëzakonshme. Ata përfaqësojnë heroizmin lokal të bërë pjesë të kujtesës kombëtare

2024 – Sali Çekaj, Hero i Kosovës
Figura vizionare dhe organizative, i nderuar me titullin më të lartë shtetëror për kontributin e jashtëzakonshëm në luftë.

Filed Under: Histori

Lufta hibride me metodat e zjarrvënies: Dimensioni i ri i kërcënimeve asimetrike

August 15, 2025 by s p

Prof. Dr. Muhamet Racaj
Universiteti “Nënë Tereza”, Shkup/

Lufta hibride ka evoluar duke përfshirë mjete jokonvencionale për destabilizim, ku zjarrvënia strategjike është një instrument efektiv. Ky studim trajton rastet e zjarrvënieve të qëllimshme në vende të Evropës dhe Ballkanit, duke përfshirë Greqinë, Turqinë, Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi, Kroacinë, Serbinë, Bosnjën dhe Kosovën, të dokumentuara nga raportet e BE-së dhe NATO-s. Metodologjia bazohet në analizën e raporteve zyrtare, arrestimeve të personave të dyshuar dhe të dhënave operacionale nga agjencitë e sigurisë. Analizat tregojnë se zjarrvënia ka karakter hibride, me synim dobësimin e kapaciteteve mbrojtëse dhe destabilizimin politik. Rezultatet nënvizojnë nevojën për mekanizma të integruar parandalues dhe bashkëpunim ndërkombëtar. Studimi është i rëndësishëm për politikëbërës, ekspertë të sigurisë dhe autoritetet civile.

Në dekadën e fundit, lufta hibride është bërë një instrument i fuqishëm i konfrontimit ndërkombëtar. Ajo shtrihet përtej konfliktit ushtarak tradicional dhe përfshin mjete të sofistikuara: operacione kibernetike, dezinformim, presion ekonomik dhe zjarrvënie të qëllimshme. Në Evropë dhe Ballkan, zjarret e qëllimshme kanë shkaktuar dëme të mëdha mjedisore, ekonomike dhe sociale, duke shpërqendruar kapacitetet shtetërore.

Zjarrvënia e qëllimshme nuk është akt sporadik; analizat e BE-së dhe NATO-s konfirmojnë se shumë raste në Evropë dhe Ballkan janë të orkestruara dhe pjesë e operacioneve hibride, shpesh të lidhura me tensione gjeopolitike dhe motive kriminale. Arrestimet e personave që i kanë vënë zjarret në vende si Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut e konfirmojnë këtë realitet[^1][^2].
Synimi kryesor është të analizojë fenomenin e zjarrvënieve strategjike si komponent i luftës hibride, të identifikojë metodat, objektivat dhe pasojat, dhe të ofrojë rekomandime për përforcimin e mekanizmave mbrojtës dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.
Studimi sjell kontribut të rëndësishëm në literaturën e sigurisë duke evidentuar dimensionin mjedisor dhe strategjik të luftës hibride, duke ofruar të dhëna empirike nga Evropa dhe Ballkani dhe duke lidhur rastet e arrestimeve me strategjitë hibride të dokumentuara nga BE dhe NATO.

PJESA KRYESORE

1.Lufta Hibride dhe Elementi i Sigurisë

• Definimi: Lufta hibride përdor mjete jo-konvencionale për të destabilizuar shtetet pa akt të hapur ushtarak.
• Zjarret si instrument: Arrestimet në Kosovë dhe Bosnjë-Hercegovinë konfirmojnë përdorimin e zjarrvënieve për presion mbi institucionet, krijimin e panikut dhe ndërhyrje në rendin kushtetues².
• Roli i NATO-s dhe BE-së: Monitorim, analizë inteligjence dhe koordinim për parandalim të operacioneve hibride.
• Pasojat: Dobësim ekonomik, krizë mjedisore, presion social dhe potencial destabilizues për vendet më të cenueshme.

2.Metodat e Zjarrvënies në Kontekstin e Luftës Hibride
• Zjarrvënia si Operacion Psikologjik – panik dhe presion mbi qytetarët dhe institucionet[^3].
• Objektivat Strategjike – shkatërrimi i burimeve natyrore, dobësimi ekonomik, presion politik dhe shpërqendrimi i forcave të sigurisë.
• Metodat Operacionale – përdorimi i agjentëve lokalë, koordinim me dezinformim, shfrytëzim i kushteve klimatike.

3.Pasojat e Zjarrvënieve Hibride

• Ekonomike: humbje të konsiderueshme financiare dhe detyrime për rindërtim.
• Ekologjike: degradim i ekosistemeve, humbje biodiversiteti.
• Shëndetësore: sëmundje respiratore dhe efekte kronike.
• Sigurisë: dobësim i kapaciteteve operativ e rritje e nevojës për ndihmë ndërkombëtare.

4. Mbështetje me burime për elementin e “luftës hibride” dhe zjarrvënie strategjike nga raportet e BE-së dhe NATO-s.

● Burimeve zyrtare, raporte inteligjence dhe incidente të dokumentuara.”
• NATO dhe sabotazhi me zjarrvënie: Një analizë nga CSIS raporton se Rusia ka ndërmarrë sulme me zjarr në objektiva si dyqanet IKEA në Lituani, një qendër tregtare në Poloni, dhe ndërhyrje të tjera sabotimi, si një metodë e njohur e luftës hibride .
• Incidente të sabotazhit; pajisje ndezëse në shpërndarjet me avionë: Investigimi i EBU-së dokumenton më shumë se 60 incidente madhore hibride gjatë 2024 në Evropë që përfshijnë sabotaže, zjarrvënie dhe dezinformim — të gjitha konsiderohen si sulme hibride .
• Sabotazhe të koordinuara në Europë: Wikipedia për “Russian hybrid warfare in Europe” paraqet incidente konkrete, si zjarrvëniet në Poloni, Gjermani dhe Mbretërinë e Bashkuar gjatë 2024, që autoritetet i lidhen me operacione të orkestruara nga aktorët rusë .
• Raporte të forta për rritje të sabotazheve hibride: Rusi ka zhvilluar një fushatë hibridësh që përfshin zjarrvënie, manipulime informacioni dhe shantazh energjetik. RUSI raporton mbi 200 incidente të dyshuara hibride nga 2014 deri në 2024, me shumicën që ndodhin pas fillimit të luftës në Ukrainë .
• Rritje e kërcënimeve mbi Ballkanin: EUISS thekson nevojën për bashkëpunim të përforcuar BE–NATO në Ballkan për t’u përballur me kërcënime hibride, ndërsa rajoni identifikohet si i brishtë ndaj ndërhyrjeve të tilla .

4. Fenomeni alarmues i zjarreve pyjore në shtetet e Evropës dhe Ballkanit gjatë vitit deri më 12 gusht 2025.

Në periudhën 2024–gusht 2025, Europa dhe Ballkani përjetuan valë të nxehtit ekstreme dhe thatësira të gjata, duke favorizuar shpërthime të shumta zjarrish. Raportet e BE-së dhe NATO-s konfirmojnë se disa zjarre në Ballkan dhe Evropë nuk janë thjesht incidente natyrore, por pjesë e operacioneve hibride, duke përdorur zjarrin si mjet destabilizues. Arrestimet e disa personave në Kosovë dhe Bosnjë-Hercegovinë për zjarrvënie të qëllimshme mbështesin këtë vlerësim².
4.1.Ballkani
• Shqipëri: 34,000 ha të djegur që nga korriku 2025; disa zjarre të dyshuara të lidhura me veprimtari kriminale dhe ndërhyrje të koordinuara¹.
• Kosovë: 72 vatra, disa të dyshuara për zjarrvënie të qëllimshme si pjesë e skenarëve destabilizues; reagimi mbështetet nga FSK dhe aleatët².
• Mali i Zi: Operacione masive pranë Podgoricës dhe zonave fqinje; disa zjarrvënie të dyshuara për presion mbi komunitetet lokale³.
• Bosnjë-Hercegovinë: 58 vatra aktive; arrestime të dyshuara për zjarrvënie të qëllimshme; përdorim i dronëve dhe stafeve të trajnuara për kontroll.
• Serbi: 64 vatra zjarresh; disa incidente të dyshuara për operacione dezinformimi dhe presion politik.
• Maqedoni e Veriut: 49 vatra; mungesa avionësh, pjesëmarrje e FARK-ut në operacione tokësore.
• Kroaci dhe Sllovenia: 35 dhe 21 vatra; modele pozitive me dronë, AI dhe bashkëpunim ndërkufitar për monitorim dhe paralajmërim të hershëm³.

4.2.Evropa Perëndimore

• Spanja: 50,000 ha të djegur; përdorim i 12 avionëve zjarrfikës dhe 2 helikopterëve³.
• Portugalia: 44,000 ha të djegur në Trancoso; ndërhyrje e koordinuar me flota BE-je.
• Franca: Zjarre në Gironde dhe Provence; koordinim me EU Civil Protection Mechanism.
• Itali: 38,000 ha të djegur; përdorim avionësh amfibë dhe stafe të trajnuara³.
• Gjermani, Rumania, Bullgaria, Hungari, vendet Baltike: 12–27 vatra secila; përdorim dronësh dhe monitorim AI për reagim të shpejtë.
• Greqia: Flotë ajrore e avancuar; disa zjarre të dyshuara për manipulim publik dhe destabilizim¹.

5. Kapacitetet për Shuarjen e Zjarreve

Kapacitetet ajrore:
• BE-ja mobilizoi 22 avionë zjarrfikës dhe 4 helikopterë për 10 vende anëtare³.
• Ballkani ka flotë të vjetëruar; Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria shpesh mbështeten nga aleatët ndërkombëtarë².
Kapacitetet tokësore dhe personeli:
• Evropë: 650 zjarrfikës të trajnuar; mekanizma koordinimi përmes EU Civil Protection³.
• Ballkani: Mungesë e konsiderueshme stafi të trajnuar dhe rezervë; disa vende si Shqipëria dhe Kosova raportojnë mungesa kritike¹².
Përfundime dhe Rekomandime
• Përmbledhja: Zjarrvënia hibride është një instrument efektiv për destabilizim, i konfirmuar nga BE dhe NATO, duke përfshirë arrestime të autorëve në Kosovë dhe Ballkan.
• Mendime përfundimtare: Ky fenomen kërkon qasje të integruar ndërsektoriale dhe bashkëpunim rajonal.

• Rekomandime:

• Hartimi i strategjive kombëtare kundër zjarrvënieve hibride.
• Bashkëpunim rajonal dhe ndërkombëtar për monitorim dhe reagim.
• Forcim i inteligjencës dhe përdorimi i teknologjive për zbulim të hershëm.
• Ligje të ashpra dhe masa penale për aktorët e arrestuar.
• Edukim publik dhe mekanizma raportimi bashkëpunues me qytetarët.
• Hartimi i strategjive kombëtare dhe rajonale kundër zjarrvënieve hibride.
• Investim në flota ajrore dhe tokësore moderne dhe trajnime për stafe të specializuara.
• Përdorim i dronëve, AI dhe teknologjive për paralajmërim të hershëm.
• Bashkëpunim ndërkombëtar për ndarjen e informacionit dhe koordinimin e emergjencave.
• Integrimi i masave parandaluese kundër përdorimit të zjarrvënieve si armë destabilizuese.

• Forcimi i kapaciteteve emergjente: Investime në trajnime dhe pajisje moderne.
• Bashkëpunimi rajonal: Mekanizma të përbashkët për reagim ndaj zjarreve dhe kërcënimeve hibride.
• Politika parandaluese: Strategji për parandalimin e zjarreve dhe identifikimin e kërcënimeve hibride.

Referenca / Fusnota

[^1]: European Union Agency for Law Enforcement Cooperation (Europol), Annual Report on Serious and Organised Crime Threat Assessment, 2023.
[^2]: NATO Strategic Communications Centre of Excellence, Hybrid Threats and the Use of Environmental Sabotage, Riga, 2022.
[^3]: Smith, James. Wildfires as a Tool of Hybrid Warfare. Journal of Security Studies, Vol. 15, No. 4 (2021): 45–62.
[^4]: Hellenic Fire Service, Annual Report, 2021.
[^5]: Turkish Ministry of Interior, Incident Report on Wildfires, 2021.
[^6]: Albanian Civil Emergency Agency, Bulletin on Wildfires, 2022.
[^7]: Ministry of Interior, North Macedonia, Fire Investigation Report, 2021.
[^8]: Montenegrin Police Directorate, Border Incident Report, 2022.
[^9]: Kosovo Fire and Rescue Services, Official Reports 2022–2023.
[^10]: Croatian Firefighting Association, 2022 Annual Report.
[^11]: European Environment Agency, Wildfires in Southern Europe, 2023.
[ 12] Racaj, M. (2025). Zjarret në Ballkan: Ndërmjet emergjencës, improvizimeve dhe mungesës së strategjisë, 6 gusht 2025.

Filed Under: Sociale

Papa Shën Pali VI dhe Shën Nëna Tereze

August 15, 2025 by s p

Dom Lush Gjergji/

Nëna Tereze është e madhe dhe e njohur në mbarë botën në rend të parë prej Zotit, pastaj jetës dhe veprave të saja, dhe së fundi përkrahjes së madhe të Papëve, sidomos Shën Palit VI.

          Papa Pali VI ka përcjell me vëmendje, kujdes dhe dashuri atërore jetën dhe veprën e Nënës Tereze. Ja vetëm disa dëshmi dhe hapa konkret në këtë kuptim dhe drejtim. Deri sa shumë njerëz të Kishës, si dhe jashtë saj, nuk mund ta kuptonin karizmën e veçantë të Nënës Tereze, dashurinë flijuese dhe dhuruese për Zotin dhe Njeriun, pa kurrfarë dallimi dhe përjashtimi, Papa Pali VI pati mirëkuptim dhe përkrahje të plotë për Nënën Tereze, nëpërmjet saj, si thoshte ai “për veprën e Zotit”.

         Do të mbes në histori vizita e tij baritore Indisë (1964), me rastin e Kongresit Eukaristik. Gjatë ditëve 3-6 dhjetor 1964 ishte Kongresi Eukaristik në Bombay, me pjesëmarrjen e Papës si dhe të Nënës Tereze.

          Papa Shën Pali VI në homelinë e tij ceku disa pika të rëndësishme të lidhjes mes Eukaristisë së jetës së krishterë: sepse Ajo është “qendër e fesë së krishterë, zemra që rrahë  e Kishës, vendi ku Jezu Krishti na bënë edhe ne pjesëmarrës në flijimin e Tij për mbarë njerëzimin…”

          Pika e dytë e homelisë së Papës ishte: “Eukaristia, fuqia misionare, sepse pas ushqimit me Korpin dhe Gjakun e Tij, edhe ne jemi të ftuar “ta jetësojmë, dëshmojmë dhe bartim Atë nëpërmjet të Vërtetës dhe Dashurisë.!

          Pika e tretë ishte kjo: Eukaristia si ftesë bashkimi me Zotin dhe me të afërmin, “bashkësi kjo që e rrezaton dhe ndriçon dashurinë e Zotit për ne,”

          Pika e katërt dhe e fundit ishte Eukaristia si burim shprese dhe paqeje, në një botë plot me sfida, shpesh pa Zotin dhe të afërmin.

           Përshtypja e Papës për jetën dhe veprën e saj ishte aq e madhe, troditëse, sa që vendosi t’ia dhuronte automjetin  personal “Cadillac” me të cilin kishte lëvizur dhe udhëtuar në Indi me këtë motivim: “për t’i ndihmuar asaj në dobi dhe në të mirë të të varfërve”. 

          Nëna Tereze e qiti këtë automjet në Lotari të Indisë dhe  fitoi mjaft para, kuptohet, si gjithmonë, për të varfëritë ndër më të varfër, sepse ishte dhuratë e Papës Pali VI dhe Nënës Tereze e cila tashmë kishte emër dhe famë botërore. Ky gjest e bëri Nënën Tereze shumë të njohur në Kishë dhe në botë.

          Tregohet edhe kjo ngjarje. Në listën e pjesëmarrëse dhe folësve për Kongresin Eukaristik ishte edhe emri i Nënës Tereze. 

          Ajo ishte nisur, së bashku me bijat e saja shpirtërore, “Misionaret e Dashurisë”, por rrugës  e kishte parë dhe gjetur një njeri në buzë të vdekjes.

          Ishte ndalur si “Samaritani i Mirë”, për ta mjekuar dhe ndihmuar atë njeri,  nëpërmjet atij, vetë Jezu Krishtin, së bashku me disa motra tjera. 

          Motrave të cilat e përcillnin iu kishte thënë: “Shkoni ju dhe adhurojeni Krishtin ne Bukën e Shuguruar, në Kungim, ndërsa unë dhe motrat me mua, do ta adhurojmë dhe shërbejmë në trajtën e njeriut në buzë të vdekjes…”

          Pas Kongresit Eukaristik, Papa Pali VI butësisht e kishte qortuar kështu: “Nëna Tereze, Ju ishit në listën e folësve të Kongresit Eukaristik, por nuk erdhët…”

          Nëna Tereze, pa hamendje, kishte thënë: “Po, Shenjtëri, unë u nisa së bashku me motrat tona për ta nderuar, adhuruar dhe për t’ju lutur Krishtin në Eukaristi, por e takova dhe e gjeta në trajtën e njeriut në buzë të vdekjes.  Prandaj u ndala, e mjekova dhe ndihmova vetë Krishtin e vuajtur në të…” 

          Papa Pali VI e kishte dëgjuar me shumë vëmendje, dhe pas pak mendimi dhe meditimi, i tha Nënës tonë Tereze kështu: “Ne ndoshta në krye me mua, kemi bere ndonjë “paradë”, ndërsa Ti e paske adhuruar vërtet Krishtin në trajtën e Njeriun buzë vdekjes,,,”

          Përshtypja, përjetimi, dëshmia e Nënës Tereze, në botën e mjerimit në Indi, e kishin tronditur në shpirt dhe në zemër Papën Pali VI.

           Pas kthimit në Romë, i kishte thënë Sekretarit të Shtetit të Vatikanit, kardinalit Jean Marie Villot (1905 – 1975) kështu: “Ne duhet të bëjmë diçka për Nënën Tereze,,,”

          Kardinali ishte përgjigjur: “Do të lutemi për Nënën Tereze dhe veprat e saja…”

“Mirë shumë, por nuk mjafton… Duhet konkretisht të bëjmë diçka për ta dëshmuar nderimin, falënderimin dhe përkrahjen tonë asaj, Kishës katolike në Indi…”

           Papa Pali VI, i kishte dërguar një çek personal “për të varfëritë e Nënës Tereze”, duke përkujtuar dhe ndihmuar gjithnjë veprën e saj në dobi të  mjerëve në Indi dhe në botë.

          Sot “Misionaret e Dashurisë” janë afro 6000  në 762 kuvende apo bashkësia në mbarë botën, në Afrikë, Azi, Oqeani,  Amerikë dhe Evropë, me selinë apo Shtëpinë Amë në Kalkutë (Indi).

          Më 10 shkurt të vitit 1965 me dekretin papnor “Decretum laudis” Papa Pali VI e kishte pranuar dhe lartësuar bashkësinë  e “Misionareve të Dashurisë” si “kongregatë të drejtës papnore”.

           Sivjet kremtojmë 60 – vjetorin e këtij dekreti papnor, që iu dha atyre më shumë besueshmëri dhe autonomi brenda Kishës katolike në Indi dhe në botë. Ky dekret është një akt zyrtar që garanton edhe njohjen formale, si dhe lejen ndaj kësaj Kongregate nga ana e Selisë së Shenjtë.

           Kjo domethënë që Kongregata ka treguar dhe ka dëshmuar se është në përputhje të plotë me doktrinën e Kishës Katolike sipas mësimit dhe besimit të Popullit. të Zotit.

          Kjo ua mundësoi atyre që së shpejti të mund të përhapeshin dhe vepronin në mbarë botën. Fill pas kësaj mirënjohjeje dhe pranimi “Misionaret e Dashurisë” filluan zgjerimin në botë: në Venecuelë (26 korrir 1965), shtëpia e parë jashtë Indisë e kështu me radhë në Evropë, Afrikë, Amerikë, kudo në botë.

          Papa Shën Gjon Pali II për 50 vjetorin e themelimit të Misionareve të Dashurisë, ndër të tjera shkruan kështu: “Me 7 tetor 1950, në KaLKUTË, NË Kapelën e vogël pranë Creek Lane nr. 14, arqipeshkvi Perier caktoi që themeluesja dhe 11 shoqet e saja të para do të themelonin një Kongregatë Rregulltare të së drejtës ipeshkvore…

Mu 15 vite më vonë, më 1 shkurt 1965, Papa Pali VI e dha Decretum laudis që përcaktonte që Motrat Misionaret e Dashurisë si Kongregatë me të Drejtë papnore…

Qysh në fillim Nëna Tereze dhe Misionaret e Dashursë dëshironin “ta shuanin etjen e paskajshme të Jezu Krishtit për dashuri ndaj shpirtrave… duke punuar për shëlbimin dhe shenjtërimin e të varfërve ndër më të varfër (Letra e Themelueses)…

Duke e përkujtuar me dashuri Nënën Tereze, ia besoj Zemrës së Krishtit të gjitha degët e Misionareve të Dashurisë Zemrës së Papërlyer të Marisë…”

Nga Vatikani, 2 tetor 2000                                   Papa Gjon Pali II

          Papa Pali VI përkrahu edhe themelimin e Shoqatës ndërfetare dhe ndërkombëtare “Bashkëpunëtorët e Nënës Tereze” më 29 mars 1969, duke  dhënë bekimin dhe pëlqimin e tij. 

          Në Audiencën e Shën Papës Pali VI kushtuar Nënës Tereze, sidomos  “Bashkëpunëtorëve të Nënës Tereze”, rreth domethënies së saj për Kishën dhe për botën,  sidomos përkushtimi dhe shërbimi – dashuria për “të varfër ndër më të varfër”, Papa Shën Pali VI ndër të tjera pati thënë: 

          “Bijë dhe bija të dashura, mirë se keni ardhur në Shtëpinë e Papës! Jemi të informuar që këto ditë  jeni mbledhur në Romë për takimin tuaj kombëtar. Ne jemi të gëzuar për numrin tuaj këtu të pranishëm, për përshpirtërinë tuaj  të jashtëzakonshme me angazhimin  që keni marrë për njerëzit vëllezër apo motra në nevojë. Këta janë shenja  që porosia e dashurisë, që e ka shpallur Jezu Krishti, vazhdon të depërtimin dhe fryt dhënien  me shpirtra të hapur  dhe të gatshëm, edhe pse ndonjë herë në mes të manifestimeve të dhunshme  dhe jo normale, dhunë fizike  dhe psikike, si dhe propaganda e madhe  e ideologjive  që nxisin urrejtje , mënjanim ndaj të tjerëve, si dhe tundimeve të shpeshta  të individualizmit, që d.m.th.. se jeni të tunduar të thoni: çfarë lidhje kam unë me këtë? Unë jam në pjesën time dhe nuk më interesojnë të tjerët.. 

           Është tundim, po e përsërisë, aq i shpeshtë dhe i përhapur në shoqërinë tonë, individualizmi në të cilin bien ndonjë herë edhe vijuesit e Krishtit…

          Dua ta shfaqi këtu  emocionin tim të madh, është kënaqësia ime e madhe që t’ju pranoj këtu, që t’ju shohë së bashku të gjithë të frymëzuar nga kjo ndjenjë për ta tejkaluar egoizmin për të qenë vëllezër, shokë, për të qenë të aftë që t’i kuptoni ata që vuajnë, për t’i ngushëlluar.

          Për mua është një ngushëllim tejet i madh. Dhe falënderoj para së gjithave  të dashurën Nënën Tereze (buzëqeshja e drejtuar kah ajo), si dhe ata që e përcjellin, ndihmojnë, kuptojnë, marrin pjesë në mendime dhe ideale  të saja. Për mua është çast lumturie. Më duket një moment i jetës ungjillore që e bashkë ndajmë. Dhe unë jam i par që e mbledh frytin e këtij takimi, që të jam edhe unë nxënës i atij Krishti i cili dëshiron që të gjithë të jemi të bashkuar në shkollën e tij. Që të jemi të aftë, edhe pse nuk jam i denjë, që të jam mësuesi i juaj, për t’iu  thënë: Vazhdoni, vazhdoni të jeni besnikë, sepse e keni zgjedhur pjesën më të mirë (Khs. Lk 10, 42).

          Në cilësinë e “Bashkëpunëtorëve të Nënës Tereze” të Kalkutës, ju dëshmoni që keni medituar dhe zbatuar fjalët e ndritura të Krishtit, sipas ungjillit të Mateut: ju kujtohet, në gjyqin përfundimtar Krishti gjykatës, Kreu i njerëzimit që vjen për të gjykuar dhe ndarë  të gjallët dhe të vdekurit…

Shën Gjoni thotë: Kush e do vëllain jeton në dritë.” (1 Gjn 2, 10) 

          Vazhdoni, bijë dhe bija të dashura, me qëndrueshmëri bujare dhe me angazhim sa më të madh që të punoni për përhapjen dhe rrezatimin  e bamirësisë së vërtetë dhe pa interes, të vetëdijshëm që sjellja dhe përvoja e juaj konkrete dhe e ndjeshme  e dashurisë suaj për Hyjin (khs. Ibid, 4, 11 – 12. 19 – 21), për të shëmtuar dhe të përvuajtura të varfërve, ju nëpërmjet fesë, mund ta zbuloni fytyrën e Krishtit.

          Na pëlqen t’i përkujtojmë fjalët e Shën Avgustinit, i cili duke e komentuar letrën e parë të Shën Gjonit, shkruan: “Nëse e do vëllain, a e do ndoshta vëllain e jo Krishtin? Si është e mundshme, nëse ti i do gjymtyrët e Krishtit? Nëse, pra,  ti i do gjymtyrët e Krishtit, ti e do Krishtin; dhe nëse e do Krishtin, e do Birin e Hyjit; e nëse e do Birin e Hyjit, e do Zotin Hyj të qiellit dhe të tokës. Nuk mund, pra, ta ndash, nëse e do Kryet, ti i do edhe gjymtyrët.” (S. Agustini, In episolam Joannis tractatus, X, 3: PL 35, 2055 – 2056).

          Ne urojmë që të gjithë bijtë tanë të din ta dëgjojnë dhembjen dhe klithjet  e atyre që vuajnë, të atyre që janë të uritur, sepse të gjithë, në paqe, në bashkëpunim dhe në solidaritet, mund të jetojmë dhe ta realizojmë dinjitetin njerëzor dhe atë të bijve të Hyjit”.

Me Bekimin tonë Apostolik                                              Papa Pali VI

(E shtune, 6 maj 1978)

          Më 22 gusht 1968 Nëna, Tereze hapi shtëpinë e parë të “Misionareve të Dashurisë”, në Romë në lagjen “Torfiscale”, gjithnjë me ftesë dhe bekim të Papës Pali VI.

         Më 6 janar 1971, Papa Pali VI ia dorëzoi Nënës Tereze “Shpërblimin për Paqe – Gjoni XXIII”, që dëshmonte edhe njëherë nderimin, përkrahjen, dashurinë e tij për Nënën Tereze, për “Misionaret e Dashurisë”, për të varfëritë e botës.

Me atë rast Shën Papa Pali VI ndër të tjera tha: 

          “Ky Shpërblim ndërkombëtar i Paqes, me emërtim  të Paraardhësit Tonë Gjoni XXXIII, Nënës Tereze, këtu e pranishme, ndoshta na duket që çdo gjë tashmë është thënë…

          Ne të gjithë e hetojmë se ende çdo gjë ka mbetur për t’u thënë… qëllimi i këtij Shpërblimi është Paqja, kësaj murgeshe së thjeshtë, vepra e saj, në veçanti në aspektin historik, shoqëror, njerëzor, në të cilën caktohet veprimi…, mbetet shumëçka për të komentuar, për të menduar dhe për të kuptuar,,,

          E mira ekziston, e mira është vepruese, e mira mbizotëron: çfarë ballafaqimi, çfarë mësimi, çfarë shprese…

          Është e vërtetë:  e mira duhet të bëhet në përvuajturi, në heshtje, pa asnjë synim zbrazëtie dhe reklame, s’duhet të presë shpërblimin prej njerëzve dhe në kohë; këtë na ka mësuar Zotëria, që drita nuk vendoset nën magje, por mbi pishtar, që t’i ndriçojë gjithë të pranishmit në shtëpi (kjo sigurisht i pëlqen të thjeshtës Nënës Tereze…), ndërsa synimi tjetër është lavdia e Atit qiellor (Khs. Mt 5, 15 – 16), prej të Cilit vjen çdo e mirë,,,,

          E mira shpërndahet. Ashtu është edhe e keqja, fatkeqësisht,  sa është e fortë  fuqia ngjitëse dhe sa përgjegjësi kemi!…

          Është e mrekullueshme: një element i ri erdhi në shprehje; motivi mbinatyror që e bënë të guximshme dhe të shpejtë veprimin e tillë; motivi mistik, motivi ungjillor, që e shndërron fytyrën e të uriturit, të fëmijës në lëngim, të njeriut në buzë të vdekjes, të gërbulurit që qelbët, të kriminelit të rrezikshëm, në fytyrën misterioze të Krishtit; është një lloj tërheqje  shpirtërore e cila i afron Motrat, Vëllezërit, që e kanë kushtin e dashurisë; pasi dashuria tashmë është bërë motivi  i lartë, që i tërheq  të tjerët…

          Një herë më tepër në historinë e Kishës si dhe në përparimin e shoqërisë, Ungjilli zbatohet dhe kremtohet, dhe e ndez në zemrat e njerëzve gëzimin e të mirës, shpresën e jetës ideale, të vërtetën e ndritshme të fjalës së Shën Irineut: “Lavdia e Hyjit është njeriu që jeton” (Adv. Haer. IV, 20, 7; PG 7, 1037)…

           Personi që ne sot e nderojmë  me këtë shpërblim, është saktësisht dëshmia e kësaj vlere të lartë; njeriun në përngjasim me Hyjin, gjymtyrë e Krishtit, pasqyrë në të cilën e zbulon vetveten, e zbulon vëllain. E thjeshta Nëna Tereze, në figurën e së cilës ne zbulojmë me mijëra e mijëra njerëz të kushtuar – full time – në shërbim personal të  tyre që janë më shumë në nevojë, bëhet shembull dhe simbol i kësaj zbulese, në të cilin është fshehtësia e paqes në botë… 

          Vëllazëria dhe paqja  janë sinonim ontologjik. Njëra dhe tjetra kanë një rrënjë të përbashkët, për ne shumë të qartë, në dashuri; dhe që ne na paraqitet si Misionarja e   Dashurisë; apostullesha e vëllazërisë dhe lajmëtarja e paqes.

          Ja përse asaj ia japim shpërblimin e paqes; si dhe atyre që e bashke ndajnë  ndjenjat e dhe veprimet e saja…”

(E mërkurë, 6 janar 1971)                        Papa Pali VI

          Këto janë disa nga çastet dhe rastet e rëndësishme të  bashkëpunimit mes Papës Shën  Pali VI dhe  Shën Nënës Tereze, që përpos fryteve të shenjtërisë së ndërsjellët kanë dhënë edhe kontribut dhe madh dhe tejet të çmuar si në Kishë, ashtu edhe në botë.

P.s.! Ky Shpërblim nuk ka vazhduar dhe nuk iu ka ndarë më askujt!

Letnicë, 2025                                                               Don Lush GJERGJI

Sivjet po ashtu është edhe 50 – vjetori i marrjes së “Medaljes së Lirisë”, çmimi më i lartë i SHBA- së, që ia ka dorëzuar Nënës Tereze Presidenti atëhershëm Ronald REAGAN (21 qershor 1975). 

Ai kishte një nderim dhe admirim të madh për Nënën Tereze, jetën dhe veprimtarinë e saj. Me atë rast ai e kishte cilësuar Nënën Tereze  si “qytetare e botës, duke pranuar që jeta she puna e saj kishte frymëzuar shumë amerikanë për t’i ndihmuar njerëzit në nevojë.

Nëna Tereze e kishte pranuar “Medaljen e Lirisë”, në emër të varfërve, nga të cilët tha ajo, bota e sotme do të ketë më shumë paqe dhe liri, demokraci, ndërsa të varfrit e ndryshëm dhe njerëzit në nevojë, do t’ia sjellin botës shpirtin e flijimit dhe solidaritetit.

Presidenti Ronald Reagan tha: “Në heshtje dhe në admirim e dëgjova dhe isha para Nënës Tereze shumë i vogël, duke mos dashur të humbi anjë moment për ta dëgjuar, kuptuar dhe pranuar një të vërtetë të madhe: “Ajo është vërtet Nëna e mbarë njerëzimit!”

          Po ashtu sivjet është edhe 50 vjetori i pritjes solemne në Selinë e OKB-së në New York. Me atë rast Javier Peres De Cuellar (1920 – 2020), kryetari i OKB-së pati thënë: “Unë e paraqes gruan më të fortë të botës: Nënën Tereze. Ajo vërtet është Kombet e Bashkuara!”

Filed Under: Opinion

Vepra “Portret vrasësish në grup”, apo “deus absconditus”?

August 15, 2025 by s p

Arben Iliazi/

Para pak kohësh kam lexuar një intervistë të shkrimtarit Dashnor Kokonozi për ObserverKult, mbi krijimtarinë dhe procesin krijues ku, mes të tjerash, thuhet: Te romani “Portret vrasësish në grup”, mjaft më parë se të përvijoja subjektin, realiteti shqiptar dhe i ndonjë vendi tjetër me kishte shtyrë drejt idesë se procesi i shndërrimit të diktaturave në demokraci nuk mund të funksiononte normalisht si më parë me demokracitë e mëdha, se ai ishte mbyllur tashmë, sikurse ishte mbyllur procesi magjik i evolucionit të shndërrimit të majmunit në njeri. Duheshin gjetur rrugë të tjera, të cilat edhe parashtrohen në roman në mënyrë gati provokuese, nisur nga “përvoja” politike e primatëve”.

Intrigohem menjëherë kur dëgjoj fjalën “provokim” nga një shkrimtar, ndaj u interesova për ta gjetur librin.

Ja një fragment nga romani:

“ – Atëherë a mund të thuhet se edhe veprimtaria, të themi politike e majmunëve është provë tjetër e prejardhjes sonë prej tyre? – pyeti Kloteska duke qeshur.

– Ne nuk rrjedhim nga majmunët, – tha prof. Waal, duke e kërkuar me sy nëpër sallë, – ne jemi majmunë. Bashkë me ta, majmunët, njerëzit bëjnë pjesë në klasën e hominidëve. Më thjesht nuk bëhet.

Në sallë shpërthyen të qeshura, që u shoqëruan nga duartrokitje të gjata”.

***

Kisha lexuar vetëm romanin e parë të Dashnor Kokonozit, “Shtrati i Prokustit” (1989), ku sfidohet infantilizmi i diktaturës. 

Një njohës i mirë i regjimit totalitar, autori edhe në këtë roman, ravijëzon një këndvështrim të tijin, duke shenjuar një realitet historik, ku neurozat ndjekin njëra-tjetrën. Në parantezë mund të them se Kokonozi nuk është nga ata shkrimtarë që bien pre e nostalgjisë.

“Portret vrasësish në grup”, është një roman modern, me një intrigë turbulluese, duke artikuluar disa universe semantike, ku tregohet se çfarë ndodh me njeriun demokratik në procesin e shndërrimit antropologjik të shoqërive moderne. Antropologjia ka ndikuar mbi shkrimtarin në integrimin mes dimensionit sintaksor dhe dimensionit semantik.

Në qendër të romanit është historia e një grupi studentësh, të cilët duke zgjedhur të mos largohen nga vendi vihen në kërkim të një të ardhmeje tjetër, këtë herë nisur nga zbulimet më të fundit të antropologëve. Ishin këta që duke vëzhguar primatët kishin zbuluar se edhe paraardhësit, kur punët nuk shkonin mirë, ndodheshin para mëdyshjes nëse duhej të braktisnin koloninë, apo t’i zgjidhnin problemet duke vënë në jetë protokollet e ritualeve të tyre, mjaft të lashtë.

Shoqëritë njerëzore, ashtu si individët, në lojërat e tyre, ëndërrat dhe deliret e tyre, nuk krijojnë asnjëherë modele në mënyrë absolute, porse e kufizojnë veten duke zgjedhur kombinime të caktuara të një repertori ideal.

Romani flet për një filozofi tjetër të historisë, ku demokracia nuk ka skema të gatshme, por duket pikërisht në gjestet e thjeshta të jetës së përditshme, ku gjithë kombet e rruzullit kanë mënyrën e tyre për të qenë të pashembullt dhe të papërsëritshëm. I armatosur me imperativat e antropologjisë sociale, autori ka meritën se i fut bëmat njerëzore brenda kontekstit dhe i gjykon të pashkëputura nga konteksti ku janë përftuar, në bazë të kritereve jashtëkohore. Asgjë nuk zhvillohet ashtu siç mendojnë njerëzit. As rendi shoqëror dhe liria nuk mund të jenë “deus absconditus” (Perëndia i fshehur). Vetëm njeriu i iluminuar mund të quhet i lirë. Në vend t’ua nënshtrojë faktet normave ideale, autori vë në dukje se vetë normat kanë një gjenezë e një kontekst të tyren. Nuk ka asgjë absolute, por vetëm ndodhi rajonale dhe parime rrethanore. Në këtë roman thjesht jemi përpara historisë së shpagimit, si përshembull vetëvrasjes së një vajze, dashuria e së cilës vdes në zyrat e policisë dhe kjo mbetet për t’u vërtetuar, sikundër mbetet për t’u vërtetuar edhe ideja apo ambicia e dikujt, që kërkon të mbrojë doktoraturën e tij duke u ofruar vendeve të dështuara për eksperimentim një alternativë të demokracisë athinase. Është e vërtetë që retë e mendimit të turbullt u përhapën nga dielli i Athinës, pasi miti ia dorëzoi armët arsyes, dhe kjo ngjarje do të shënonte fillimin e historisë së mirëfilltë. Por për autorin, kjo mënyrë të menduari të veçantë dhe të përkohshëm, në mungesë të sensit historik, të bën të dalësh nga vetja. Nuk mund t’i qasesh një epoke të re të historisë njerëzore, duke prekur kafkat e antikitetit. Epoka e re mund të ketë rrënjë filozofike në shekujt e kaluar, por progresi moral i njerëzimit duhet lidhur me progresin e tij intelektual, duke u vendosur njëkohësisht në truallin politik të mbrojtjes së lirive dhe në atë kulturor të formimit të individëve.

Pra nuk mund t’ia nënshtrosh epshmërinë e pafundme njerëzore një vetie kinse identike për të gjithë, apo një mase të njëtrajtshme. Sokrati duhet të krahasohet më njerëzit e kohës së tij dhe të merret si model për atë kohë, jo për kohët moderne.

Platoni dhe Aristoteli, pas Sokratit, ditën të vënë re se njeriu është thelbësisht një qënie shoqërore. Ajo që bënë pasardhësit e tyre është parashtrimi si i lartë i idealit të njeriut të urtë të shkëputur nga jeta shoqërore. Por lidhja e ideve nuk mund të jetë gjithmonë e tillë, ndaj ndryshimet e gjera politike ndodhin jashtë skemave tradicionale. 

Njeriu nuk është produkt i të gjitha kohëve, ndaj çdo periudhe historike dhe çdo kombi të rruzullit tokësor i përgjigjet një tip specifik i antinomisë së lirisë, që është në origjinë të ekzistencës, në transhendencën e tij.

Shkrimtari ynë është i sigurtë në kuptimësinë e kohës, se njeriu është i pandarë nga situata, ndryshe nga disa autorë “modernë”, që nisen ta pushtojnë botën e historisë duke u armatosur me norma universale. Opusi krijues i Dashnor Kokonozit është mjaft i pasur, me vepra si: Shtrati i Prokustit, Habia, Trans, Transaksioni, Familja e Shenjtë, Martesa e palumtur e Stanishit, e të tjera.

Mund të jetë një imazh i teksti

Filed Under: ESSE

A do ta mbajë Grenelli fjalën që ta lirojë Thaçin?

August 15, 2025 by s p

Analizë nga Rafael Floqi

Disa kohë më parë gjatë fushatës presidenciale në një intervistë të drejtpërdrejtë me mua për ALBTVUSA, ish i dërguari i Kosovës për Presidentin Trump, Richard Grenell deklaroi se “Presidenti Trump do ta lirojë ish- Presidentin Hashim Thaçi që ndodhet në Hagë” .

Deklarata mund të dukej elektorale ne atë kohë zgjedhjesh në Michigan, ku duhej që shqiptarët të ndihmonin Trump-in, por Richard Grenell ka reaguar sërish pas protestës së mbajtur të enjten më 7 Gusht kundër padrejtësive të Gjykatës Speciale në Hagë, duke e cilësuar atë si një shenjë inkurajuese.

Në një intervistë për Klan Kosovën, Grenell e quajti Gjykatën Speciale “një njollë të madhe për evropianët” dhe kritikoi faktin që ish-krerët e UÇK-së po mbahen në paraburgim për më shumë se pesë vjet. “Ky nuk është një sistem i drejtë i drejtësisë. Kur mbani dikë kaq gjatë në burg me akuza të çmendura politike, kjo flet më shumë për ndjekjet politike që po i bëjnë evropianët. Është e tmerrshme dhe tregon natyrën politike të Evropës. Evropa duhet të përqendrohet më shumë në ekonomi dhe më pak në politikë,” tha ai.

Grenell e cilësoi ish-presidentin Hashim Thaçi si “peng” të Gjykatës Speciale. “Ajo që i kanë bërë në pesë vitet e fundit është të mbajturit peng. Është një situatë e tmerrshme dhe duhet të dëgjoni zërat në gjithë Evropën që po thonë se kjo është e papranueshme. Nëse doni një sistem të drejtë drejtësie, kjo është tmerrësisht e gabuar,” u shpreh ai.

Akuzat në Hagë padrejtësi ndaj luftës së drejtë të popullit të Kosovës

Vendimi për lirimin e liderëve të UÇK-së duhet të jetë një zhvillim historik që shkon përtej një procesi gjyqësor individual – ai prek vetë narrativën e luftës çlirimtare të Kosovës dhe raportet ndërkombëtare mbi të.  Hashim Thaçi, si një nga figurat kryesore të UÇK-së dhe më pas President i Kosovës, ka qenë për shumë shqiptarë simbol i rezistencës dhe sakrificës. Përballja e tij me akuzat në Hagë u pa nga një pjesë e madhe e opinionit publik si një padrejtësi ndaj luftës së drejtë të popullit të Kosovës.

Richard Grenell, ish-emisar special i Presidentit Trump për dialogun Kosovë–Serbi, ka treguar në disa momente mbështetje për drejtësinë dhe ka ngritur zërin për nevojën e proceseve të paanshme së pari me televizionin ALBTVUSA disa kohë gjatë fushatës zgjedhore presidenciale. Angazhimi i tij, sidomos në planin diplomatik, ka qenë i lidhur ngushtë me ruajtjen e stabilitetit në rajon dhe shmangien e proceseve të politizuara edhe pse i akuzuar si mik i serbëve. Por Grenell në moment nuk ka asnjë pozicion zyrtar në lidhje me Kosovën dhe ndërmjetësimi që bëri në Venezuelë ka shkaktuar reagime dhe kundërshtime në departamentin e shtetit me sekretarin Rubio.

Stili diplomatik i Grenellit 

Richard Grenell ka një vijë të qartë në karrierën e tij diplomatike: ai nuk ndjek gjithmonë protokollin e diplomacisë klasike, por preferon ndërhyrje të shpejta, të drejtpërdrejta dhe me efekt politik të menjëhershëm – një stil që e përdori si ndërmjetësues për dialogun Kosovë–Serbi dhe e ripërdori së fundi në Venezuela që me gjithë lirimin e disa pengjeve çoi në vendosjen e 50 milionë dollarëve kërkesë për kokën e Maduros.

 Në Kosovë (2019–2020), si i dërguar special i Presidentit Trump, Grenell shmangu diskutimet e gjata mbi çështjet historike dhe politike, duke u fokusuar te marrëveshje ekonomike dhe projekte konkrete (linja hekurudhore, marrëveshja për fluturime, energjia).    Ai e paraqiti veten si menaxher marrëveshjesh, jo si negociator ideologjik. Në Kosovë, kjo solli nënshkrimin e Marrëveshjes së Uashingtonit (2020), e cila ishte më shumë një paketë ekonomike e ndërmjetësuar nga SHBA, sesa një zgjidhje e drejtpërdrejtë e statusit politik.    Po bën marrëveshje të fokusuara tek objektiva të prekshme: lirimi i amerikanëve, kthimi i të dëbuarve, zbutje selektive e sanksioneve (p.sh., për Chevron) në Meksikë , njësoj si në rastin e Kosovës, kjo e vendos Grenellin në qendër të suksesit diplomatik, por edhe e ekspozon ndaj kritikave nga brenda administratës (në këtë rast nga Marco Rubio dhe të tjerë).

Ish-Prokurori Jake Smith me sindromën “Anti-Trump”

Nga ana tjetër, Prokurori Jake Smith, në rolin e tij ligjor, si në rastin e Thaçit dhe atë të hetimeve kundër Trump përfaqëson një sistem që shpesh është kritikuar për mungesë të balancës në trajtimin e palëve në konflikt. Megjithatë, çdo vendim për sa i përket liderëve të UÇK-së, nëse mbështetet nga prova të pamjaftueshme ose shkelje procedurale, do të tregojë se drejtësia nuk duhet të bazohet në agjenda politike, por në fakte të qëndrueshme. 

Nga ana tjetër, ishte po ky Jake Smith si prokuror federal i emëruar si këshilltar special për të trajtuar hetime specifike, duke përfshirë disa akuza që lidhen me Presidentin Donald Trump. Raportet nga viti 2023 deri në vitin 2025 sugjerojnë se Smith ka drejtuar hetime për çështje të tilla si trajtimi i dokumenteve të klasifikuara nga Trump ose hetime të tjera ligjore. Ka pasur presion politik dhe publik nga mbështetësit dhe aleatët e Trump, të cilët e kanë kritikuar rolin e Smith si të motivuar politikisht ose të padrejtë. Trump dhe ekipi i tij ligjor kanë denoncuar publikisht këshilltarë specialë si Smith, duke i cilësuar hetimet si një “gjueti shtrigash” ose persekutim. I këtij mendimi është dhe Grenell i cili e lidh qëndrimin anti- Thaçi të Smith me atë anti-Trump.

Në interviste me mua Grenell pat thënë se kur Kosova ishte afër të një marrëveshje me Serbinë. Sipas tij: pasi një grup prokurorësh nuk mundën të gjenin prova kundër Thaçit dhe ish-prokurori tha se nuk kishte asgjë në të, e mbylli dosjen dhe u largua. Haga vazhdoi të shpenzonte dollarë amerikanë dhe Jack Smith kaloi vite gjoja “duke hetuar krimet e luftës.” “Dy ditë më vonë, mora vesh se Smith pat thënë:  “Nuk mund ta mbyll këtë çështje .” Tre apo katër javë më vonë, Jack Smith shpalli aktakuzën kundër Thaçit. Dhe pikërisht para se të vinte në Shtëpinë e Bardhë, Thaçi u dërgua në Hagë dhe ai është ende aty në burg.”

Ç’tregojnë protestat masive në Prishtinë

Mijëra qytetarë u mblodhën në Prishtinë për të protestuar kundër Dhomave të Specializuara për Krime Lufte (njësoj si “Gjykata Speciale”) që gjykon ish-krerët e UÇK-së: Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi dhe Rexhep Selimi. Ata akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, akuza që ata i mohojnë.

Organizata e Veteranëve të Luftës së UÇK-së (OVL-UÇK) dhe disa partie politike e veteranë të tjerë. Protesta u zhvillua me moton “kundër padrejtësisë” dhe “në mbrojtje të së vërtetës”. Në disa artikuj u tha se gjykata “po deformon historinë e Kosovës” dhe po mundohet “ta njollosë luftën çlirimtare”. Dhomat e Specializuara pranuan prova materiale të dorëzuara nga institucione të Serbisë—si Departamenti i Sigurisë Shtetërore, Ministria e Brendshme dhe Komanda për Kosovën dhe Metohinë.

Kjo ngjarje shkaktoi reagim kritik nga Ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, e cila e cilësoi pranimin e këtyre dokumenteve si “thellësisht të papranueshëm”, duke e quajtur si një deformim të rëndë të drejtësisë dhe një fyerje ndaj viktimave të luftës.

OVL-UÇK dhe organizata si SHIL dhe SHFD kritikuan rrëzimin e një mocioni mbrojtës, duke e cilësuar si “zhgënjyes dhe shqetësues për drejtësinë”. Ato paralajmëruan se gjykata po bëhet “mjet për rishkrim të historisë” dhe jo një garant për drejtësi të paanshme.

Një komunikatë e OVL-UÇK kritikoi gjithashtu kufizimet procedurale në Dhomat e Specializuara si pjesë të një “sulm të strukturuar ndaj së vërtetës për luftën çlirimtare” 

Analistët kanë vlerësuar vitin 2025 si “vit i zgjidhjes”, duke theksuar presionet mbi dëshmitarët dhe mungesën e mjaftueshme të aktakuzave për disa krime të pretenduara. Në muajt e fundit, Dhomat Speciale dënuan tri ish-pjesëtarë të UÇK-së me 7 vite burg për pengim të drejtësisë. Gjykimi aktual vazhdoi me dëshmitarë të larguar dhe me dënime për pengim të drejtësisë, por edhe me kritika për procesin dhe paanshmërinë.

Nevoja e një marrëveshje Kosovë -Serbi sa më eminente

Fjalët e Richard Grenell, si ish-i dërguari presidencial për negociatat Kosovë–Serbi, hapin një dritare të qartë mbi një realitet të thjeshtë: “Ballkani ka nevojë jo vetëm për marrëveshje politike, por për një themel të fortë ekonomik, këtë ai e ka cituar  edhe në një intervistë me mua gjatë fushatës elektorale. Grenell kujton se Presidenti Trump e udhëzoi të mos humbiste kohë në retorika politike, por të punonte për zhvillimin ekonomik — për të krijuar vende pune të paguara mirë, për t’i dhënë shpresë të rinjve dhe për t’i mbajtur ata në vendin e tyre. Qëllimi ishte i qartë: ekonomia të bëhej ura që lidh popujt, duke zbutur konfliktet e trashëguara. 

Ky koncept është më tepër idealist dhe parë me syrin e biznesmeni se ekonomia i zgjidh të gjitha, dhe kjo ishte para se vetë Trump të ndeshej me realitetin kokëfortë të luftës dhe paqes si me Rusinë dhe Ukrainën dhe Gazën dhe Izraelin kur interesat janë territoriale përtej atyre ekonomike.

Por në të njëjtën kohë doli ideja e shkëmbimit të territoreve, të cilin Grenell e mohon se ka qenë objekt i bisedimeve dhe që ai të kishte pasur dijeni. Edhe pse koncepti pat qarkulluar qysh nga fillimi i viteve 2000, ai u bë realisht temë serioze ndërkombëtare vetëm më 2018 me promovimin nga Hashim Thaçit m e mbështetjen e Edi Ramës ( të Sorosit Ballkani i, Hapur” dhe gatishmërinë e Aleksandar Vuçiçit  për ta diskutuar, të lehtësuar në heshtje nga disa figura ndërkombëtare si Mogherini e Bolton, por qe  kundërshtuar fuqishëm nga Gjermania dhe një pjesë e madhe e BE-së. 

Në intervistë me mua Grenell tha se problemi i kufijve, nuk kishte qenë temë e bisedës dhe se ideja ishte futur nga këshilltari Bolton dhe ishte kundërshtuar fuqishëm nga zonja Merkel.

Në një konferencë shtypi në Berlin, kancelarja Angela Merkel , aso kohe pat thënë se : “Kufijtë e shteteve të Ballkanit Perëndimor janë të vendosur dhe të palëvizshëm… Kjo duhet të thuhet përsëri dhe përsëri, sepse herë pas here shfaqen tentativa për të diskutuar kufijtë, dhe ne nuk mund ta lejojmë atë.” 

Dhe pse ne interviste Grenell pohoi se kjo nuk ishte tema e takimit, por edhe po te hidhej aty, ne e kishim të qartë reagimin e znj. Merkel më 2018, për idenë e korrigjimit të kufijve Kosovë–Serbi kur pat deklaruar se : “Integriteti territorial i shteteve në Ballkan nuk është monedhë që mund të shkëmbehet për një paqe afatshkurtër.” 

“UÇK është lavdi, jo akuzë”

Por çdo zhvillim ekonomik ka nevojë për një themele të forta kombëtare dhe për një të vërtetë historike të pandryshueshme. Për shqiptarët, ky themel është Lufta Çlirimtare e UÇK-së — një epope e përmasave historike, që i dha fund një epoke shtypjeje dhe i hapi rrugë lirisë. UÇK-ja nuk ishte vetëm një formacion ushtarak; ajo ishte vetë zemra e kombit në momentin më kritik, një sakrificë që ndryshoi përjetësisht hartën politike të Ballkanit dhe fatin e shqiptarëve.

Sot, kjo histori përballet me një sfidë të re: deformimin e saj. Gjykata Speciale e Hagës, e krijuar jashtë territorit të Kosovës dhe me varësi të dukshme nga faktorë të jashtëm, ka dhënë deri më tani një bilanc të padrejtë — shumicë të akuzuarish shqiptarë dhe pakicë serbësh, duke krijuar një narrativë të rrezikshme që e zbeh realitetin e krimeve të luftës. Ky është një rrezik jo vetëm për imazhin e UÇK-së, por për vetë të ardhmen e kombit, sepse historia e shtrembëruar është një armë po aq e rrezikshme sa edhe agresioni ushtarak. 

Në thelb, lirimi i tyre do të ishte jo vetëm një lehtësim personal për individët e akuzuar, por edhe një rehabilitim i pjesës së historisë së Kosovës që lidhet me luftën për liri. Ky moment duhet të shërbejë si thirrje për bashkim kombëtar dhe për të forcuar imazhin e Kosovës si një shtet që respekton drejtësinë, por nuk lejon që ajo të përdoret si mjet presioni politik.

Pikërisht protesta e 7 gushtit nuk është një ngjarje e zakonshme. Ajo është një thirrje e ndërgjegjes kombëtare, një manifestim i krenarisë dhe i mbrojtjes të së vërtetës. Është një ribashkim popullor që i kujton botës se pa sakrificën e UÇK-së, nuk do të kishte as shtet të pavarur, as mundësi për zhvillim ekonomik, as marrëveshje tregtare e as hapje kufijsh. Ata dërguan mesazhin e qartë: që historia e Kosovës nuk mund të ribëhet nga të huajt.

Njohja e dyanshme mes Serbisë dhe Kosovës. A është e mundshme?

Propozimi amerikan për njohje të dyanshme mes Serbisë dhe Kosovës, që po përmendet tani në kontekstin e Presidentit Trump, lidhet me disa arsye strategjike dhe politike që bashkohen në këtë moment:

Presidenti Trump, ka interes të tregojë rezultate të prekshme në politikën e jashtme. Një marrëveshje historike mes Kosovës dhe Serbisë do të shërbente si shembull i aftësisë së tij për të zgjidhur konflikte të vjetra, sidomos në një rajon ku edhe administratat e mëparshme amerikane nuk kanë arritur zgjidhje përfundimtare.

Richard Grenell ka qenë emisar i posaçëm për dialogun Kosovë–Serbi dhe ka ruajtur kontakte të forta në të dyja palët. Ai ka interes ta përmbyllë procesin që nisi gjatë mandatit të tij, dhe momenti i tanishëm i shërben për të rikthyer vëmendjen te diplomacia e administratës Trump.

 Me lirimin e mundshëm të liderëve të UÇK-së, rritet disponimi politik në Kosovë për të marrë vendime të mëdha dhe për t’i dhënë fund disa pengesave historike. Në këtë klimë, një marrëveshje e njohjes së dyanshme do të kishte më pak rezistencë nga ana e opinionit publik.

Për SHBA-të, njohja e ndërsjellë do të stabilizonte rajonin e Ballkanit, do të rriste ndikimin amerikan në raport me BE-në dhe Rusinë, dhe do të mbyllte një nga dosjet më problematike të pasluftës në Evropë.

Beogradi dhe Prishtina janë nën presion për shkak të krizave ekonomike, energjetike dhe të sigurisë. SHBA mund të shfrytëzojë këtë moment për të ofruar stimuj ekonomikë dhe politikë në këmbim të njohjes së ndërsjellë.

Në thelb, ndodh tani sepse është një kombinim i interesit të Trump, i klimës së re politike pas zhvillimeve në Hagë, dhe i momentit të favorshëm diplomatik ku të dyja palët mund të pranojnë kompromis për të marrë mbështetje të madhe ndërkombëtare.

Dhe propozimi  i kongresistes republikane Claudia Tenney e caktuar si bashkwkryesuese Kaukusit serb në Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA-së, e angazhuar në çështjet që lidhen me të drejtat e serbëve në Kosovë, duke përfshirë edhe legjislacionin lidhur me marrëveshjen e Brukselit të vitit 2013, nuk vjen tani më kot.

Më 25–30 korrik 2025, Tenney dhe Chrissy Houlahan (demokrate) i dërguan një letër presidentit amerikan Donald Trump, duke i bërë thirrje që të ndërmjetësojë një marrëveshje normalizimi që të përfshijë njohjen reciproke ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Në letrën e publikuar në rrjetet sociale, ato theksuan se ky është një moment unik historik për paqe afatgjatë në rajonin e Ballkanit, duke sugjeruar edhe një vizitë të mundshme të Trump-it në të dyja vendet si pjesë e procesit ndërmjetësues. Ky veprim u përshëndet nga ekspertë dhe media si një impuls i ri drejt një marrëveshjeje finale, duke vënë theksin në rëndësinë e një marrëveshjeje të qëndrueshme për paqe në rajon. Kjo letër edhe pёr shkak të lidhjeve të Tenney me lobin serb duhet të ketë marrë miratim nga Beogradi  pёr të zbutur presionin amerikan të presidentit Trump në lidhje me marrëdhëniet e Serbisë me Rusinë.

Kjo deklaratë për ndërmjetësim nga lobi serb, mund të shihet si frikë e Serbisë  për një marrëveshje që do të anonte më shumë nga Kosova, duke pasur parasysh lidhjet e Vuçiçit me Rusinë ,situatën e vështirë të tij politike në Serbi, dhe përkrahjen që Trump hapur i ka bërë Presidentes Osmani edhe pse ka mënjanuar disi Kurtin. 

Përdorimi i ndikimit amerikan për arritjen e një marrëveshjeje normalizimi

Në këtë kuptim, mesazhi i Grenell për fokusin tek ekonomia dhe mesazhi i protestës për mbrojtjen e historisë nuk janë të ndara — ato janë dy anët e së njëjtës medalje. Ekonomia ndërton të ardhmen, historia ruan shpirtin e kombit. Pa njërën, tjetra është e rrezikuar.

Gjatë presidencës së Trump (2017–2021), SHBA vazhdoi të mbështesë Kosovën në arenën ndërkombëtare, përfshirë forcimin e marrëdhënieve ushtarake dhe diplomatike.

Në vitin 2020, administrata Trump ndërmjetësoi një marrëveshje ekonomike midis Kosovës dhe Serbisë në Shtëpinë e Bardhë, por marrëveshja nuk përfshinte njohjen reciproke zyrtare, dhe temat kryesore politike mbetën të pazgjidhura. Trump shfaqi mbështetje të fuqishme për njohjen e Kosovës, por nuk insistoi në presion të fortë ndaj Serbisë për njohje reciproke. Albin Kurti është kryeministri i Kosovës, i njohur për qëndrimet e tij të forta kombëtare dhe shpesh kritik ndaj ndërhyrjeve të jashtme që cenojnë sovranitetin e Kosovës. Në periudha të ndryshme, Kurti kritikoi disa nga kushtet e vendosura nga SHBA në marrëveshjet ekonomike që nuk trajtonin çështjet politike thelbësore si njohja reciproke. 

Kurti ka shprehur edhe herë pas here rezerva ndaj disa ndërmjetësimeve amerikane, duke kërkuar që ato të jenë të balancuara dhe të respektojnë sovranitetin e Kosovës. Në nivel politik, figura si Claudia Tenney (përmendur më parë) kanë tentuar të nxisin një rol të Trump në ndërmjetësim, e pranueshme edhe për kryeministrin në detyrë Albin Kurti i cili ka folur, për njohje reciproke nga Serbia. 

Shqiptarët, kompleksi i inferioritetit dhe rasti i Kosovës me Gjykatën Speciale

Kompleksi i inferioritetit tek shqiptarët nuk mbetet vetëm tek fushat e kulturës, gjuhës apo modës – ai shpesh merr formë politike dhe juridike, duke bërë që udhëheqësit tanë të pranojnë marrëveshje ose struktura që vende të tjera nuk do t’i pranonin kurrë pa kushte të forta.

Rasti më i freskët dhe i rëndë është ai i Kosovës dhe pranimi i Gjykatës Speciale, një strukturë gjyqësore e krijuar jashtë vendit, me gjyqtarë e prokurorë të huaj, për të hetuar ekskluzivisht ish-udhëheqësit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Trashëgimi nga periudha e pasluftës – Pas vitit 1999, vendimmarrja kryesore në Kosovë ishte e kontrolluar nga UNMIK-u, më pas nga EULEX-i dhe ambasadat kryesore. Kjo krijoi një kulturë politike ku “po nuk e tha i huaji, nuk vlen”. Mungesë përvoje shtetformuese – Udhëheqësit e dalë nga lufta nuk kishin një traditë të gjatë qeverisjeje; për shumë vendime madhore prisnin miratimin nga Brukseli ose Uashingtoni. Presioni diplomatik – BE dhe SHBA e paraqitën Gjykatën Speciale si “test besnikërie” dhe “garanci për të ardhmen e Kosovës në perëndim”. Në vend që të kërkonin rishikim të mandatit apo garanci të barazisë para ligjit, udhëheqësit kosovarë e pranuan në formën më të ashpër.

Pranimi pa kushte  qe shenja e kompleksit

Hashim Thaçi dhe klasa politike e asaj kohe pranuan vetë tezat e huaja për krijimin e Gjykatës Speciale: U legjitimua ideja se vetëm gjyqtarët e huaj mund të bëjnë “drejtësi të paanshme”. U pranuan rregulla procedurale që shpesh janë më të rënda se në gjykatat ndërkombëtare për krime lufte. Nuk u kërkua balancë për hetimin e krimeve të palës serbe – njëanshmëri që asnjë vend normal nuk do ta pranonte.

Kjo nuk ndodhi vetëm nga frika e sanksioneve diplomatike, por edhe nga një bindje e brendshme se “ne nuk jemi të aftë të gjykojmë vetë” dhe se “mirë është si thonë të huajt”.

Për pasojë u bë dëmtimi i sovranitetit juridik – Kosova ka një gjykatë që nuk është as plotësisht e saj, as plotësisht ndërkombëtare, por e vendosur jashtë vendit dhe mbi institucionet e Kosovës. Goditja e imazhit të luftës së UÇK-së – Duke pranuar të vetmin narrativ të të huajve për “krimet e luftës”, Kosova dobësoi argumentin e vet historik dhe moral. Dobësim politik i udhëheqjes – Thaçi dhe bashkëpunëtorët e tij, që mendonin se po fitonin pikë me ndërkombëtarët, përfunduan të izoluar dhe të akuzuar nga po ata ndërkombëtarë.

Kjo histori është shembull klasik se si kompleksi i inferioritetit përkthehet në vet shkatërrim politik:

Udhëheqësit e Kosovës menduan se duke treguar bindje absolute ndaj kërkesave të huaja, do të garantonin mbështetje të përhershme ndërkombëtare.

Në fakt, pranuan një mekanizëm që më pas u përdor kundër tyre dhe kundër vetë narrativës së pavarësisë së Kosovës. Ironikisht, kjo i dha Serbisë një mjet të fuqishëm propagandistik, duke e paraqitur luftën çlirimtare si kriminale.

Mësimi që nuk duhet harruar

Kompleksi i inferioritetit nuk është vetëm ndjesi e brendshme – është një sëmundje politike që mund të shkatërrojë arritjet kombëtare në tavolinën e negociatave. Rasti i Gjykatës Speciale duhet të mbetet një shembull i hidhur: kur nuk beson tek vetja, do të shkruash historinë me fjalët e të tjerëve – dhe ata rrallë e shkruajnë në favorin tënd.

Prandaj, sot shqiptarët duhet të jenë të bashkuar në disa fronte: të punojnë për një zhvillim ekonomik që mban të rinjtë në vend në Kosovë, të sigurojnë sovranitet mbi tërësinë territoriale dhe të mbrojnë me vendosmëri të vërtetën e luftës çlirimtare. 

Vetëm  kështu sigurojmë që sakrifica e djeshme të mos shkojë dëm dhe që e nesërmja të ndërtohet mbi themele të forta. 

Dhe që besojmë tek ndërkombëtarët duhet që Grenell/ Amerika  të realizojë premtimin e tij për lirimin e Thaçit me shokë, ashtu siç ma pat premtuar me gojë mua vetë ai gjatë një interviste.

Filed Under: Komente

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 217
  • 218
  • 219
  • 220
  • 221
  • …
  • 2778
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT