Prishtinë, 21 prill 2022

Të nderuar gazetarë,

Të dashur qytetarë,

Fillimisht, dëshiroj të falënderoj senatorët Shaheen, Murphy dhe Tillis për vizitën e tyre në Republikën e Kosovës. I falënderoj për rolin, kontributin, angazhimin e tyre për çlirimin, demokratizimin, zhvillimin e Kosovës dhe për promovimin e paqes, sigurisë dhe stabilitetit afatgjatë jo vetëm për Kosovën por për mbarë rajonin tonë drejt integrimeve evropiane dhe euroatlantike.

Në takimin tonë të përbashkët, kam theksuar se kurrë nuk ka qenë më e rëndësishme se tani, që të gjitha shtetet demokratike të qëndrojnë bashkë kundër luftës agresore dhe ilegale të Rusisë në Ukrainë. Me këtë rast edhe njëherë e ritheksojmë solidaritetin dhe admirimin tonë për popullin e Ukrainës, lidershipin politik të tij, dhe qëndrueshmërinë e luftën çlirimtare që po bëjnë.

Në këtë kontekst, Kosova ka mbajtur qëndrimin e njëjtë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, NATO-n dhe Bashkimin Evropian, ndërkaq në anën tjetër kemi autokracitë të cilët mund të jenë të ndara nga populli i tyre, por po bashkëpunojnë me njëra-tjetrën.

Në veçanti i njoftova senatorët për sukseset e shtetit të Kosovës, për të cilën Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë kontribuar aq shumë si në luftë ashtu edhe në paqe, si para shpalljes së pavarësisë po ashtu edhe pas saj.

Kosova është një rrëfim i suksesit, i rezistencës së popullit të saj dhe luftës çlirimtare, bashkë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, NATO-n, Bashkimin Evropian, në veçanti me ndërhyrjen e para 23 viteve, kur u ndal gjenocidi i Serbisë mbi popullin tonë.

Sot Kosova është krenare me të arriturat e saj. Rritja ekonomike në vitin e kaluar ka qenë 10.53 për qind të bruto produktit vendor, investimet e huaja direkte janë shtuar për 22 për qind, eksportet janë rritur për 83 për qind, buxheti i shtetit krahasuar me dy vite më parë për 26 për qind, të hyrat tatimore janë rritur për 34 për qind pa e ndryshuar politikën fiskale. Dhe gjithashtu Kosova ka shënuar përparim në luftimin e krimit dhe të korrupsionit, për çfarë jemi ngritur për 17 vende sipas indeksit të perceptimit të korrupsionit të Transparency International, dhe gjithashtu jemi të 60-tit në glob e të parët në rajon sipas “World Justice Project”.

Ky takim me këta tre senatorë vjen pas takimit virtual që kemi pasur më 22 mars, me kongresistët Ritchie Torres, Darrel Issa dhe Robert Aderholt. Edhe në atë takim patëm kërkuar mbështetjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për anëtarësimin e Kosovës në NATO, për çfarë është e rëndësishme që Kosova të bëhet pjesë e Programit të Partneritetit për Paqe drejt anëtarësimit të plotë.

Gjithashtu, nuk kemi harruar që ta theksojmë rëndësinë e rritjes dhe thellimit të bashkëpunimit edhe sa i përket ekonomisë, edhe mbrojtjes e të sigurisë, ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Unë i falënderoj edhe njëherë nga zemra tre senatorët për Shtetet e Bashkuara të Amerikës krejt çfarë kanë bërë për vendin tonë dhe popullin tonë, por gjithashtu edhe për kontributin e tyre personal për paqe, demokraci dhe drejtësi. Faleminderit!

-Presidentja Osmani priti në takim Ambasadorin Amerikan, Jeffrey Hovenier, është diskutuar për zhvillimet e fundit në vend dhe rajon, si dhe thellimin e bashkëpunimit në mes Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës në fushën e sigurisë/

PRISHTINË, 7 Prill 2022-Gazeta DIELLI/ Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani sot ka pritur në takim të rregullt Ambasadorin Amerikan në Prishtinë Jeffrey Hovenier.

Njoftimi i dërguar nga Presidenca thekson se, në takim është diskutuar për zhvillimet e fundit në vend dhe rajon, si dhe thellimin e bashkëpunimit në mes Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës në fushën e sigurisë.

Presidentja Osmani diskutoi me Ambasadorin Hovenier realizimin e projekteve zhvillimore në fushën e energjetikës në Kosovë me mbështetje nga Shtetet e Bashkuara te Amerikës.

Me tej, Presidentja Osmani dhe Ambasadori Hovenier biseduan edhe për axhendën e takimeve ndërkombëtare të Presidentes në vende të ndryshme të botës.

Me 12 Tetor 2022, Presidenti i Republikës së Irelandës, Michael D.Higggins do te presë një një takim zyrtar, gazetarin dhe shkrimtarin shqiptar, Ndrek Gjini.

Në ftesën që zoti Gjini ka marrë nga Sekretari i Përgjithshëm i Presidencës thuhet se në këtë takim, i cili do të zhvillohet në Presidencë në orën 14:30 do të diskutohet përveç të tjerash edhe rreth librit me poezi të Prersidentit Higgins, i cili është përkthyer nga Anglishtja në Shqip  nga zoti Gjini dhe botuar para disa muajsh nga shtëpia botuese “Klubi i Poezisë” në Tiranë.

Zoti Gjini do t’i prezantojë me këtë rast Presidentit Higgins këtë botim mjaft cilësor si dhe do t’I dorëzojë atij disa kopje të këtij libri.

Ndrek Gjini banon familjarisht për mëse 20 vjet në Republikën e Irelandës ku dhe është shkolluar me kohë të plotë duke marrë Bachelor Honours në Studimet e Trashigimisë Kulturore si dhe Master of Arts në Letersi. Ai është lektor i jashtëm në Universitetin Nacional të Irelandës në Galway, si dhe Managing Editor i revistës letrare “The Galway Review”. Gjini ka punuar më parë në Drejtorinë e Kulturës pranë Bashkisë së qytetit Galway, si dhe në Drejtorinë Arsimore të këtij qyteti si Kordinator Programi. Para disa vitesh ai është nominuar (shortlisted) nga bashkia e qytetit Galway për çmimin “Përsoni i Vitit”. Ndrek Gjini ka botuar dy libra në gjuhen Angleze si dhe mjaft shkrime, esse dhe studime në shtypin Irlandez.

Gjeneral ® Piro Ahmetaj, 4 Prill 2022/

4 Prilli 2022 shënon 73 vjetorin e themelimit të Aleancës së Atlantikut të Veriut (NATO). Strategu i Luftës II-të Botërore, Komandant i parë i NATO-s,  Presidenti i Sh.B.A, Gjeneral * Dwight D. Eisenhower, 73 vjet më parë, e projektoi Aleancën Transatlantike si “instrument politiko-ushtarak për garantimin e paprekshmërisë territoriale të vendeve anëtare” në përballjen me ish-BRSS, etj duke hedhur kështu themelet e Aleancës më të fuqishme dhe me të suksesshme në historinë e njerëzimit në mbrojtje të paqes, lirisë, interesave gjeopolitike dhe vlerave të demokracisë perëndimore. 

Sot, pas 73 vjetëve, NATO jo vetëm ka përmbushur misionin e ruajtjes së paprekshmërisë të sovranitetit teritorial të vendeve anëtare, por ka shërbyer edhe si një mekanizëm i suksesshëm i paqes, ndërtimit të mirëbesimit dhe bashkëpunimit reciprok mes vendeve, rajoneve dhe kontineteve. 

Zhvillimet e pas viteve 1990, shkërmoqja e ish-BRSS, Traktatit të Varshavës dhe ndryshimet e mjedisit të sigurisë, “imponuan” që NATO t’i rrisë ambiciet dhe të rikonfirmohet si “model suksesi” për paqen dhe sigurinë ndërkombëtare. 

Kështu, NATO “mbijetoi”  edhe nëpërmjet një procesi transformimesh të strategjisë, strukturave, infrastrukturës, modernizimit si dhe bashkëpunimit me vendet anëtare dhe jo-anëtarë, etj.

Një ndër projektet themelore të këtij suksesi është politika e “Dyerve të Hapura” [Open Door Policy] e cila ka shërbyer edhe si derë dhe garanci e shtuar për demokratizimin dhe integrimin në BE të vendeve të lindjes ish komuniste. Konkretisht NATO nga 16 vende 30 vite me parë, sot është zgjeruar me 30 vende anëtare.

Në hapësirën e NATO-s jeton një popullsi rreth një miliard banorë, ndërsa ekonomia e 30 vendeve përfaqëson rreth gjysmën e ekonomisë botërore. 

Forcat e armatosura të 30 vendeve të NATO-s arrijnë në 7 milion e gjysmë, prej së cilës rreth 3 milëon e gjysmë forcë active dhe po kaq forcë rezervë. Tre vende, përkatësisht, Sh.B.A. Franca dhe Anglia zotërojnë armë bërthamore, bashkë me të edhe fuqinë e Aleancës për shkurajimin e kundërshtarëve [deterrence] dhe moslejimin e përshkallëzimit të konflikteve. 

Megjithë problematikat, shpenzimet e mbrojtjes, për vitin 2021 të 30 vendet e NATO-s, arriten shifrën rekord në mē shume se 1 trilion USD.

Historia e NATO-s në Kosovë, mbetet shembulli i konfirmimit të fuqisë dhe kredibilitetit të saj në dobi të paqes, vlerave të lirisë dhe demokracisë. 

Nga ana tjetër, 73 vjet e kanë provuar katërcipërisht rolin jetik të ShBA-ve, e cila mban barrën kryesore të fuqisë, angazhimeve dhe shpenzimeve ushtarake, p.sh buxheti mbi 750 miliard USD për vitin 2021, ose dyfishin e 29 vendeve të tjera anëtare të NATO-s, përfshi edhe Rusinë. 

Thënë këtë, trysninë pozitive që SHBA ushtron ndaj  anëtarëve të tjerë për të rritur buxhetin e çmoj legjitime dhe të domosdoshme njëherësh për kredibilitetin e Aleancës. 

Prandaj 3-4 vitet e fundit 29 vendet e tjera të NATO-s e kanë rritur buxhetin me rreth 150 miliard USD, duke mos përfshirë angazhimin e Gjermanise për të shtuar edhe rreth 100 mld  për modernizimin e aftësive ushtarake, bashhkë me të edhe peshën e saj në NATO.

Ndërsa në ditët e sotme, jo vetëm Ukraina por bota mbarë po përballet me marrëzinë shpërfillëse të Rusisë së Putinit ndaj rendit ndërkombëtar të sigurise, e cila nisi me aneksimin e Krimesë në 2014 dhe prej 24 Shkurtit 2022 me sulmin neonazist të ndërmarrë për pushtimin e një vendi sovran, si dhe për sprovimin e kredibiltetit, kohezionit, fuqisë ushtarake dhe interesave gjeopolitike të Aleancës Transtlantike (NATO/SHBA). 

Në përgjigje, rreth 40 mijë trupa luftimi, 130 avione dhe 140 anije ushtarake të NATO janë dislokuar në kufijtë lindorë të saj  (Poloni, Vendet Balltike, Europën Qëndrore dhe Juglindore), duke demostruar si asnjëherë më parë fuqinë e pakonkurueshme ushtarake në mbrojtje të tërësisë teritoriale (artikulli 5) si dhe të interesave gjeostrategjike të Aleancës Trasnatlantike. 

Thënë këtë, me statusin e  ekspertit të angazhuar ripërsëris se:  “Rusia do ta humbasë jo vetëm LUFTËN për pushtimin e Ukrainës por edhe do gjunjëzohet në përballjen me kredibilitetin, solidaritetin,  me fuqinë e zgjerimit të demoracisë dhe interesat Euroatlantike (USA & NATO & BE)”! 

Bashkë me humbjen e Luftës Rusia po diskreditohet tashmë në sytë e botës, sigurisht do të humbasë rolin dhe peshën gjeopolitike në botë, fatmirësisht përfshi edhe në Ballkanin perëndimor, Mesdhe, etj. 

II. Mbas 13 vitesh, Shqipëria mbetet anëtare edhe më e përkushtuar ! 

Data zyrtare e pranimit të Shqiperisë është e përcaktuar 1 prilli 2009. Por për ta nxjerrë nga konteksti i  “datës së gënjeshtrave” si dhe për ta ndriçuar më shumë, si “gjetje të mënçur” për festimin e kësaj ngjarjeje kombëtare është mirë bashkangjitur me atë të themelimit tē Aleancës, më 4 Prill. 

Përtej “konfiktualitetit extrem, bëmave dhe gjëmave kombëtare (1997, etj) nga privatizimi dhe shpërdorimi politik i pushteteve”, anëtarësimi i RSH mbetet ndoshta arritja e vetme, në mos e vetmja fare si produkt i konsensusit politik të gjerë nga të gjitha forcat politike si dhe mbështetjes së jashtëzakonshme mbarëpopullore.  

Në këtë udhëtim 15 vite (1994-2009) drejt dhe 13 vjet pas anëtarësimit në Aleancë, Shqipëria u shndërrua nga konsumatore në kontribuese për sigurinë rajonale. Prej vitit 1996, në operacionet në Bosnjë, Irak, Afganistan, Kosovë, Gjeorgji, Ukrainë, Mali, etj, kanë marrë pjesë rreth 8000 ushtarakë, çka krahasuar me popullsinë, ky kontribut ka qenë me shumë se modest dhe i shumëvlerësuar.  

Shqipëria sigurisht mbetet modeste në kapacitete, por vijon të luaj rol të spikatur për paqen, stabilitetin demokratik, integrimin e  vendeve të Ballkanit në NATO/BE si dhe në jetësimin e interesave gjeopolitike të Sh.B.A dhe NATO-s në rajon, në mesdhe dhe më gjerë. 

Prandaj sot në 4 Prill, në 13 vjetorin e anëtarësimit të RSh në NATO,  kujtojmë me mirënjohje të thellë miq të mëdhenj dhe aktorë me peshë si Presidentët Bush dhe Klinton; Sekretarët e Shtetit Baker, Allbright, Powell, Rice, ata të Mbrojtjes si Perry, Rumsfeld, Gate, etj si edhe gjeneralët e mirënjohur, Clark, Jones, Stavridis, Petraus, Mattis, etj, për mbështetjen e jashtëzakonshme në përmbushje të aspiratës së Shqiptarëve.  

Kështu përtej festimeve dhe krenarisë legjitime për këtë arritje historike, mbetet e përherëshme detyra për ta ngritur edhe më lartë stekën e Shqipërisë si një anëtare e denjë dhe e përkushtuar e Aleancës. 

Mjedisi dhe rreziqet ndaj sigurisë kolektive po ndryshojnë në mënyrë të paparashikuar, prandaj NATO dhe 30 vendet e saj mbeten në transformim të pandërprerë. 

Edhe për Shqipërinë, anëtarësimi nuk ishte/mbetet stacioni i fundit, por një fazë e re, me përfitime (si shembull projekti për bazën e Kuçovës), detyrime, sfida dhe përgjegjësi shtesë. 

Prandaj, si të gjitha vendet e NATO-s, edhe qeveria Rama 3 duhet ta rikthejë në “paketën e prioriteteve” reformën e sistemit të sigurisë dhe mbrojtjes kombëtare, duke zhvilluar aftësi operacionale për mbrojtjen e tërësisë teritoriale nga çdo kërcënim, për të mbajtur barrën si dhe për të vijuar të kontribuojë në sfidat e Aleancës (Nenin 5 të NATO-s] por edhe në Kosovë, Bosnjë, Ukrainë etj. 

Po ashtu, e çmoj posaçërisht në interesat strategjike të RSh, të zhvilloj projekte të përbashkëta me Kosovën dhe vendet e rajonit për t’u përballur me kërcënimet asimetrike si: “emergjencat civile, pandemitë, rastet renegate, terrorizmi, rreziqet kibernetike, ekstremizmi i dhunshëm, krimi i organizuar, trafiqet e paligjshme, emergjencat civile, krizat e refugjatëve, etj”. 

Për më qartë, do i këshilloja faktorët e Tiranës dhe Prishtinës zyrtare që: “humbja e Luftës ndaj Ukrainës, për pasoje ulja e peshës së Rusisë dhe të Serbisë në rajon është një rrethanë mjaft e favorrshme gjeopolitike për të konfirmuar projektin: “2 shtete një komb i vetëm” si dhe për të integruar masat e përbashkëta shtetërore në dobi të anëtarësimit së Kosovës në NATO si dhe për zhvillimin e interesave kombëtare në rajon, mesdhe, etj”!  

Është e mirëartikuluar se në reformat e sigurisë kanë përparësi interesat kombëtarë. Por, këto reforma kërkojnë vizion, gjithëpërfshirje dhe konsensus politik sa më të gjerë. Edhe pas vendimit historik të Gjykatës Kushtetuese (2015) mbetet ende e domosdoshmëri të mirë-harmonizohen 3 pushtetet, Ekzekutivi  Kuvendi dhe Presidenti, në lidhje me vendimarrjet strategjike në fushën e sigurisë dhe të mbrojtjes kombetare.  

Në shtesë, gjykoj se në këtë udhëtim 13 vjeçar pas anëtarësimit, Tirana zyrtare ka bërë gjënë e duhur, pasi është rreshtuar me kohezion të pakushtëzuar në krah të Aleancës Trans-Atlantike (ShBA, NATO-s dhe BE),  po vijon të kontribuojë në tavolinat e vendimarjeve të mëdha (NATO dhe UN) dhe me kapacitete modeste në mbështetje të Ukrainës, etj; në mbrojtje të stabilitetin demokratik, anëtarësimin në NATO/BE, vlerave demokratike në Ballkan dhe më gjerë”.

Dhe, për ta përmbyllur kam përzgjedhur fjalët-epitaf të ish-Presidentit te SHBA Kennedy, në hapje të Konferencës së Parë të Sigurisë së Mynihut (MSC) në 1963: “Ti hedhim sytë përtej rreziqeve të së sotmes, te shpresat e së nesërmes”. Thënë këtë, besoj fort te fuqia e Aleancës më të  suksesshme në historinë e njerëzimit edhe për 73 vitet që do vijnë … !

Ndërsa si një ndër dëshmitaret/expertët e udhëtimit 28 vjeçar të Shqipërisë drejt/pas anëtarësimit në NATO (1994-2022), do këshilloja emergjente përgatjen e një Platforme Kombëtare për transformimin rrënjësor të sistemit të Sigurisë, me qëllim: “modernizimin e qasjes zyrtare (SSK-2022), strukturave, paisjeve dhe kapaciteteve; trajtimin dhe motivimin e personelit; përmirësimin rrënjësor të aftësive operacionale dhe kulturës së bashkëpunimit mes strukturave dhe agjensive shtetërore përgjegjëse, në interes të sigurisë së jetës, shëndetit, pronës, dinjitetit dhe mirëqenies së qytetarëve; garantimin e stabilitetit demokratik, rikthimin e besimit të Shqiptarëve në vlerat e shoqërive euro-atlantike; mbrojtjen dhe zhvillimin e interesave kombëtare; përmbushjen e detyrimeve si dhe forcimin e pozitës së RSH në NATO”.

E fundit, por mbi të gjitha, në reformat e sigurisë dhe mbrojtjes kombëtare, “asnjë grosh nuk vlejnë” as protagonizmi, as privatizimi i arritjeve dhe festave, triumfalizmi, propaganda partiake, por vetëm veprat, dashuria, nderimi dhe përulësia për vendin, vizioni afatgjatë dhe përkushtimi në ushtrimin e detyrave shtetërore, përgjegjësia e lartë ndaj interesave mbarë-kombëtare, “besimi dhe bekimi” ndaj partneritetit strategjik me SHBA, NATO-n, etj.  

*Gjeneral ® Piro AHMETAJ,

Seinor Expert për SK, Rajonin & NATO-n,

Zv/President i Këshillit të Atlantikut, Ish:

Këshilltar Ushtarak i Presidentit të RSh,

Zv/ShShPFA & Përfaqësues Kombëtar në SHAPE/NATO!

Call for papers – Albanian Studies Program 

Department of Eastern and Central European History and Historical Russistics 

Faculty of Humanities, Eötvös Loránd University (ELTE BTK), Budapest 

is organizing the International Conference:  

SAINTS AS PROMOTERS OF GOOD NEIGHBORLINES  Case Study: MOTHER TERESA 

9-10 June 2022 

Keynote lecture: Prof. Dr. Ines MURZAKU, Professor of Religion, Chair and Director of Catholic  Studies Department and Program at Seton Hall University and International Federation of Catholic  Universities, Head of Catholic Studies International Group.  

Saints are often celebrated beyond their national, territorial, political, and even religious borders, becoming  living examples of how to love others and how to promote neighborliness, even and especially when such  neighborliness seems to be impossible for human nature. Mother Teresa was born and grew up not only in  times of turmoil, but also in a region where people who had ethnic, religious, economic, cultural, and  educational differences were clashing in the most extreme ways. And yet, the power of a saint is most often  shown in these times and places of turmoil, as the saint brings peace. Particularly, devotion to saints who  lived in areas of conflict is known to encourage unity and peace. In this conference, we aim to display how  Mother Teresa unites the world through her love for humanity. By highlighting as much as possible her  uniting and peace-bringing spirit, we would like to explore not only how a person may change the world  but also how people unite and interact around the saints, improving their relations with one another.  

We welcome proposals for 20-minute papers from researchers from all academic disciplines and at any  stage of their career. Postgraduate students and early career researchers are particularly encouraged to  submit. Attendance at this conference is free of charge. 

Please, send your abstract of no more than 250 words and a short biography to Etleva Lala  (lala.etleva@btk.elte.hu) until 22 April 2022. Papers are expected to be published until Oct. 2023, on the  20^th anniversary of Mother Teresa’s Beatification.