Mergata – Dielli

“IN THEIR FOOTSTEPS” NË FERRAGOSTO BRONX 2022

September 12, 2022 by s p

Luis Romano dhe Simon Qafa nënshkruajnë librin me autograf në Festivalin e përvitshëm Ferragosto 2022 në Bronx, New York. Federata Panshqiptare e Amerikës Vatra do ta promovojë ditën e Mërkurë më 21 Shtator 2022 ora 7 PM në Selinë Qëndrore të Vatrës në New York, librin historik mbi familjen patriotike dhe antikomuniste Qafa. Në librin e sapo dalë nga botimi “IN THEIR FOOTSTEPS” përshkruhet historia e Familjes Qafa, rrugëtimi nga Kosova në Amerikë, lufta antikomuniste në vitet 1949-1958 e patriotit Pjetër Çup Qafa në malet e Shqipërisë si rezistencë kundër komunizmit në Shqipëri. Në këtë libër përfshihet edhe historia e jetës së Simon Qafës, nga Kosova, Vatikani dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Autori i librit Luis Romano është një autor i mirënjohur italo-amerikan, autor i 17 librave.

Serbisë duhet t’i merren privilegjet e të qenit kujdestar arbitrar i vujatjeve serbe në Ballkan

September 11, 2022 by s p

Shkruan Mehmet PRISHTINA

Është koha që pikërisht amerikanët të organizojnë një konferencë ndëkombëtare e cila do t’i vendoste parametrat bazë për shtetësinë e Kosovës, qëndrueshmëria e së cilës nuk do të mund të varej nga fqinjët e saj, e më së paku nga Serbia. Kësaj të fundit duhet t’i merren privilegjet e të qenit kujdestar arbitrar i vujatjeve serbe në Ballkan, sepse jo vetëm serbët, por edhe kombet e tjera, përfshi edhe shqiptarët, jetojnë në disa shtete. Nëse Serbisë i lejohen këto privilegje, atëherë mbetet e hapur Kutia e Pandorës që Ballkani asnjëherë të mos gjej qetësi.

Nëse i referohemi mjediave të Beogradit, Presidenti serb Vuçiq ka marrë nga dy këshilltarët e Macron dhe Scholz, gjatë vizitës së tyre në Serbi, një propozim për një kornizë krejtësisht të re për bisedimet në Bruksel, e cila, siç ka thënë Vuçiq, duhet të çojë tek zgjidhja përfundimtare me Republikën e Kosovës.

Por në anën tjetër, zgjidhja përfundimtare duket të jetë një makth për Vuçiqin, pasi që ai edhe pas takimit me delegacionin evropian përsëriti qëndrimin se kurrë nuk do ta njeh shtetin e Kosovës.

Pas angazhimit shtesë të diplomatëve nga Parisi dhe Berlini, si mbështetje të negociatorit Lajçkak, procesi i dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë ka gjasa të hyjë në një faze të re, me një qasje pak a shumë të ndryshme. Kjo edhe për faktin se, siç tha Dushan Janjiq, nga Forumi për Marrëdhënie Etnike në Beograd, shtetet e Quint-it – Gjermania, Franca, Britania e Madhe, Italia dhe SHBA-ja – po krijojnë një zë të përbashkët lidhur me këtë proces. Sipas Janjiqit Quint-i mund të jetë duke përgatitur një konferencë ndërkombëtare për Kosovën dhe Serbinë.

Pavarësia e Kosovës, si projekt i inicuar nga forcat liridashëse e përparimtare të Kosovës dhe i ndihmuar nga SHBA, BE e NATO, vazhdon të jetë temë dilemash e bisedimesh në Beograd dhe përderisa është kështu zgjidhja përfundimtare, të cilën po e kërkojnë kaq shumë ndërkombëtarët, nuk mund të arrihet pa një vetëdijësim të klasës politike, proces ky mjaft i ngadalshëm.

Se ky proces vështirë po ecë në Beograd, tregon edhe një analizë e Grupit ndërkombëtar të krizave, i cili qysh në vitin 2006 tërhiqte vërejtjen se “Serbia duhet të inkurajohet që të angazhohet në projektin për pavarësinë e Kosovës dhe të nxjerr përfitimet më të mëdha të mundshme për interesat e saj afatgjate dhe për minoritetin serb në Kosovë, nga ky proces, por duke ia bërë të qartë se nuk e ka të drejtën e vetos mbi vendimin e bashkësisë ndërkombëtare për statusin e Kosovës”.

Pra, Kosova, sipas diskursit serb, edhe pse ka shpallur pavarësinë para 15 viteve, sërish nuk mund të quhet një shtet i përfunduar, sepse kjo po varet nga krerët e Beogradit të cilët gjatë bisedimeve me ndërkombëtarët e paraqesin Kosovën sikur të ishte problem i brendshëm i Serbisë.

Nga kjo grackë serbe nuk kishin mundur të shpëtonin edhe politikanët e Kosovës që udhëhoqën dialogun me Serbinë, të cilët pranuan të rinegocojnë për statusin e Kosovës. Pasojat e këtij keqmenaxhimi të dialogut, po vërehen sot kur Kosova është e detyruar të bisedojë me Beogradin për statusin e serbëve lokal sikur ata të ishin shtetas të Serbisë e jo të Kosovës. Kjo ka ndikuar që edhe diplomatët perendimorë të jenë të kujdeshëm dhe hezitues, duke ndjekur inercinë e dikursit serb sipas të cilit Kosova ka ende punë për të bërë deri sa të bëhet shtet funksional. Me fjalë të tjera, Kosova bëhet shtet funksional vetëm atëherë kur do të formojë Asociacionin e e komunave me shumicë serbe, një kërkesë kjo që u përsërit edhe nga kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabiq, gjatë vizitës në Kosovë e cila tha se “është koha për të formuar Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë”, ndërkohë që kryeministri Kurti është kundërpërgjigjur duke thënë se Kosova nuk mund të pranojë formimin një “asociacioni njëetnik”.

Komuniteti ndërkombëtar, në anën tjetër, vazhdimisht përsërit se marrëveshjet e arritura duhet të zbatohen, përfshirë edhe atë për Asociacionin.

Kohët e fundit në mediat serbe ka qarkulluar edhe një ofertë perëndimore për zgjidhjen e çështjes së Kosovës sipas modelit të dy Gjermanive. Këtë e ka konfirmuar edhe njëri nga bashkëpunëtorët e Vuçiqit, Milovan Drecun sipas të cilit “Duket se oferta perëndimore për zgjidhjen e çështjes së Kosovës do të jetë modeli i dy Gjermanive me krijimin e Asociacionit, por, me kompetenca ndryshe nga ajo e marrëveshjes”.

Modeli i dy gjermanive që ofrohet për të rregulluar raportet në mes të Kosovës dhe Serbisë, nuk ka hasur në miratimin e klasës politike të Kosovës, por as të vëzhguesve ndërkombëtarë. Javë më parë studiuesja e komunikimit Suzana Starikov ka komentuar raportimet e gazetës serbe “Danas”, duke iu referuar disa burimeve diplomatike, se Perëndimi mund të aplikojë modelin e dy Gjermanive për zgjidhjen e problemit Kosovë-Serbi. Ajo ka thënë se i duhet thënë jo kësaj ideje që ia mohon shtetësinë Kosovës.

“Ajo që autorët e këtij modeli, siç raportohet, Gjermania dhe Franca po kërkojnë nga Kosova, është të mohojë shtetësinë e vet dhe madje të turpërohet nga ajo. Serbia nuk duhet të parandalojë direkt anëtarësimin e Kosovës në Kombet e Bashkuara, por i dërguari i Kosovës në OKB nuk duhet ta quajë veten ambasador. Përgjigja për këtë? JO! NEIN! JO!”. Strikov e ka quajtur model cinik që mohon historinë. Ajo ka shkruar se ndarja mes Kosovës dhe Serbisë nuk është e njëjtë sikur ndodhi ndarja e Kosovës nga Shqipëria. “Pavarësisht nga fakti që ky “model” në të vërtetë paraqet status quo-në si “progres” në njohjen e Kosovës nga Serbia është gjithashtu cinike në mohimin e historisë”.

Përderisa Qeveria e Kosovës mirëpret “përkushtimin shtesë të dy shteteve të rëndësishme të Bashkimit Evropian” – Gjermanisë dhe Francës – në arritjen e marrëveshjes ligjërisht të obligueshme për normalizimin e plotë të marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë, me “njohjen reciproke në qendër”, autoritetet në Serbi nuk e komentuan publikisht angazhimin shtesë të Gjermanisë dhe Francës në dialog.

Në zhargonin diplomatik ndërkombëtar është futur edhe sintagma “kërkesa maksimaliste”, e cila është bërë pengesë për arritjen e kompromisit në mes të Kosovës dhe Serbis, e që i atribuohet qëndrimeve ekstreme të Beogradit dhe Prishtinës. Ndonëse një sintagmë e tillë godet më tepër Kosovën, ajo megjithatë nuk është bërë pengesë të përdoret nga diplomatët si një instrument për të amortizuar pakënaqësitë eventuale gjatë procesit të dialogiut. Se kjo është kështu vëreteton edhe qëndrimi i diplomacisë amerikane, sipas së cilës kërkersat e ashtuquajtura maksimaliste nga të dyja palët do të duhej të pësojnë “hekurosje”, sidomos pas letrës së para disa muajve të Antony Blinken, i cili kishte adresuar disa detyra që duhet t’i kryejnë Prishtina dhe Beogradi, të përmbledhura në tri çështje kruciale: njohja reciproke, respektimi i të drejtave të minoriteteve (aludohet në statusin e serbëve), përfshi edhe ekzekutimin e vendimeve gjyqësore që kanë të bëjnë me ta (aludohet në statusin e tokës përreth Manastirit të Deçanit) si dhe çështja e të pagjeturve ( aludohet në detyrimet e autoriteteve serbe për identifikimin e vendndodhjeve të varrezave masive me shqiptarë të ekzekutuar).

Prej të gjitha këtyre çështjeve, statusi i serbëve mbetet “thembër Akli” për politikën e Kosovës. Nga mënyra si është trajtuar deri më tani kjo çështje, sidomos në vitet e mëhershme, Kosova ka demonstruar një qëndrim defanziv, duke pranuar gjithçka që është servirur në tryezën e bisedimeve. Si rezultat i këtyre qëndrimeve është projektuar edhe narrativi i Beogradit mbi statusin e mjerueshëm të serbëve të Kosovës i cili me patjetër duhet përmirësuar, paçka se Pakoja e Ahtisarit kishte ofruar garanca shtesë për minoritetin serb në Kosovë, përfshi edhe ulëset e garantuara në Parlament, madje edhe përtej konventave ndërkombëtare.

Tani çka i mbetet të ndërmerr Qeveria Kurti që të gjitha gjërat të biejnë në vendin e vet, pa shkaktuar ndonjë pakënaqësi te njëra palë, apo te tjetra. Me fjalë të tjera, çak duhet të bëjë Qeveria e z. Kurti që, në njërën anë, të plotësohen disa ambicje të Serbisë por me kush që të ruhet sovraniteti i Kosovës, dhe në anën tjetër, të demonstrohet politika e vendimarrjes autonome kosovare por pa i prishur raportet me amerikanët.

Këto dhe pyetje tjera të vështira, Qeveri e Kosovës duhet t’i shqyrtojë me miqtë amerikanë, duke kërkuar nga ata garanca shtesë për dy çështje tepër të rëndësishme: që Kosova të bëjë kompromis deri në kufinjt e moscenimit të sovranitetit të saj dhe të kërkoj reciprocitet në mes të drejtave të shqiptarëve në Jug të Serbisë dhe serbëve në Kosovë.

Procesi i dialogut Kosovë-Serbi nuk ka pasur një emërues të përbashkët në qendrat kryesore vendimmarrëse botërore, për faktin se Washingtoni ka një qasje tjetër ndaj këtij procesi, duke imponuar zgjidhje të shpejt dhe gjithpërfshirëse, ndërkohë që Brukseli dhe disa kancelari evropiane këtë proces e shohin ende të papërfunduar, për të cilin ka ende punë për t’u bërë.

Si përfundim, ajo çka mund të përshkruhet dhe përmblidhet me pak fjalë situata aktuale nëpër të cilën po kalon Kosova, si pasojë e çështjeve të pazgjidhura me Serbinë, është fakti se ka ardhur koha që shtetësia e Kosovës duhet të kalojë në fazën e konsolidimit, por kjo nuk mund të arrihet pa ndihmën e amerikanëve dhe NATO-s. Prandaj është koha që pikërisht amerikanët të organizojnë një konferencë ndëkombëtare e cila do t’i vendoste parametrat bazë për shtetësinë e Kosovës, qëndrueshmëria e së cilës nuk do të mund të varej nga fqinjët e saj, e më së paku nga Serbia. Kësaj të fundit duhet t’i merren privilegjet e të qenit kujdestar arbitrar i vujatjeve serbe në Ballkan, sepse jo vetëm serbët, por edhe kombet e tjera, përfshi edhe shqiptarët, jetojnë në disa shtete. Nëse Serbisë i lejohen këto privilegje, atëherë mbetet e hapur Kutia e Pandorës që Ballkani asnjëherë të mos gjej qetësi.

Prishtinë, 10 shtator 2022

Revolucioni i Brishtësisë së Nënë Terezës

September 5, 2022 by s p

PhD Ines Murzaku/

Dhjete vjet me pare ne 2012, OKB-ja nderoi Nënë Terezën për shërbimin e më të varfërve të varfërve. OKB-ja vendosi 5 shtatorin si Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë, me fokus ndihmën e njerëzve në nevojë përmes filantropisë dhe vullnetarizmit. Zgjedhja e asaj date nuk ishte e rastësishme, shpjegoi OKB-ja:

“Data e 5 shtatorit u zgjodh për të përkujtuar përvjetorin e ndarjes nga jeta të Nënë Terezës së Kalkutës… Për më shumë se 45 vjet ajo u shërbeu të varfërve, të sëmurëve, jetimëve dhe të vdekurve, ndërsa udhëhoqi zgjerimin e Misionarëve të Bamirësisë, fillimisht në Indi dhe më pas në vende të tjera, duke përfshirë bujtina dhe shtëpi për më të varfërit dhe të pastrehët. Puna e Nënë Terezës është njohur dhe vlerësuar në mbarë botën dhe ajo ka marrë një sërë çmimesh dhe vlerësimesh, duke përfshirë Çmimin Nobel për Paqen. Nënë Tereza vdiq më 5 shtator 1997, në moshën 87-vjeçare.

Mbeshtetja e denje për të drejtat e njeriut dhe dinjitetin njerëzor i dha Nene Terezes një vend nderi në Portikun e të Drejtave të Njeriut të Katedrales Kombëtare (Episkopale) në Uashington DC Portiku i të Drejtave të Njeriut i Katedrales u është kushtuar atyre individëve “të cilët kanë ndermarrë veprime me rendesi thelbesore në luftën për të drejtat e njeriut, drejtësinë sociale, të drejtat civile dhe mirëqenien e qenieve të tjera njerëzore.”

Imazhi i nënës i gdhendur në gur qëndron në shoqërinë e mbeshtetesve të të drejtave të njeriut Rosa Parks dhe ish-Zonjës së Parë Eleanor Roosevelt, e cila kryesoi Komisionin e parë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut, i cili miratoi Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut më 10 dhjetor 1948.

Çfarë u solli Nënë Tereza Shteteve të Bashkuara dhe botës për gjithë këto nderime? Cilat janë “revolucionet” e Nënë Terezës dhe cili prej atyre revolucioneve pati përparësi në jetën e saj?

Do të doja të diskutoja gjashte revolucionet e Nënë Terezës (Lutjes, Vuajtjes, Varferise, Sherbimit, Spreses dhe Brishtesise) dhe të fokusohesha veçanërisht te Revolucioni i butësisë, i cili për gjykimin tim është revolucioni dhe kontributi më i rëndësishëm që nëna ka dhënë në shoqërinë tonë të copëtuar dhe të brishtë bashkëkohore. Revolucioni i butësisë së nënës ajo u tregoi njerëzve mundësinë për të parë përtej vetvetes.

Gjashte Revolucionet e Nënë Terezës

1 Revolucioni i lutjes – Ku lutja takohet me veprimin

Dashuria për lutjen është meditimi – Vënia në veprim e meditimit – Ndryshe nga kongregacionet e tjera fetare, lutja për Misionarët e Bamirësisë është më pak e strukturuar dhe duket të jetë më e lirë dhe më fleksibël. Gjithashtu ajo është e orientuar drejt meditimit, por me një qasje të ndryshme ndaj meditimit: Misionarët e Bamirësisë janë medituese të qytetit, os medituese aktive. Monastizmi klasik dhe revolucioni monastik paten si fokus fuga mundi – duke ikur nga bota për në shkretëtirë, mal, ose pyje të thella dhe per te qendruar ne heshtje apo ne meditim. Ata duhej të largoheshin sa më shumë që të ishte e mundur nga njerëzit, nga qyteti, nga zhurma. Ky nuk ishte rasti për Nënën dhe Misionarët e Bamirësisë – ata i bënë të dyja: meditimin dhe veprimin; ata ishin dhe janë meditues në zemër të botës moderne. Misionarët e Bamirësisë meditojen dhe punojne, ose puna per te ndihmuar te varferit ishe si zgjatim i meditimit. Pra, lutja dhe veprimi, veprimi dhe lutja janë në rrjedhë të vazhdueshme. Jeta e tyre aktive ushqen jetën medituese dhe jeta medituese informon jetën aktive. Dashuria është çelësi në gjetjen e ekuilibrit midis të dyjave (meditimit dhe veprimit) – kjo risi solli revolucionin e lutjes së Nënë Terezës.

2 Revolucioni i Vuajtjes – Ku vuajtja takohet me dashurinë

Vuajtja nga identifikimi dhe imitimi – Vuajtja është me të vërtetë e përbashkët; eshte kollektive, vuajtjet nuk mund të përballohen vetëm. Fokusi i Misionareve te Dashurise eshte të lehtësonte vuajtjet e Krishtit siç e shihnin dhe e ndjenin në sytë e të varfërve dhe atyre që vuajnë. Kryqet në kapelat e Misionarëve të Bamirësisë në mbarë botën janë fjalët “Kam etje” – këto fjalë u kujtojnë misionarëve rendesine e gjithçkaje që bëjnë. Vuajtja dhe “Kam etje” ato e shohin në çdo person të cilit i shërbejnë. Për Nënën, çdo person që vuante ishte Krishti që vuante – kjo është vuajtje nga identifikimi. Por nëna shkoi një hap më tej – ajo u identifikua gjithashtu me të vuajturin, duke e bërë të vetën vuajtjen. Ajo mbante barrën e tyre – pra identifikoheshe me te varferit ne menyre radikale, duke jetuar ne varferi si te varferit, duke qenë një me ta (të vuajturit). Në misticizmin e saj dhe errësirën e zgjatur shpirtërore, ajo imitoi vuajtjet e Krishtit në Kryq dhe vuajtjet e “vuajtjet e njeriut të zakonshëm”. Dashuria është çelësi për të lehtësuar vuajtjet – Jezusi donte të ndihmonte duke ndarë jetën, vetminë, agoninë dhe vdekjen e njerëzve. Shpengimi erdhi për shkak të identifikimit. Këtu është çelësi për të kuptuar teologjinë e vuajtjeve shpenguese të Nënë Terezës – gjithë shkretimi i njerëzve të varfër të të gjitha feve, “jo vetëm varfëria e tyre materiale, por varfëria e tyre shpirtërore, duhet të shpengohet dhe ne duhet ta ndajmë atë, sepse vetëm duke qenë Një me ta a mund t’i shpengojmë, pra duke e sjellë Zotin në jetën e tyre dhe duke i sjellë ata te Zoti” – ky ishte imitimi i saj revolucionar dhe radikal.

3 Revolucioni i Varfërisë – Aty ku jetohet dhe personalizohet varfëria

Varfëria e shenjtëruar – Nëna e dinte se as ajo dhe as urdheri i saj fetar nuk mund të ndryshonin varfërinë e botës apo shqetësimin ekonomik të kombeve. Nuk mendonte dhe vepronte me plane te medhaja, pese/dhte vejecare. Jo. Ky nuk ishte misioni i saj. Misioni i saj ishte individualizimi i varfërisë në të gjitha shtresat e saj, që përfshinte më të voglin nga vëllezërit, të uriturit, të vetmuarit, të eturit, të paditurit, të zhveshurit dhe të padashurit – Nëna i vuri emër dhe fytyrë varfërisë në të gjitha manifestimet e format e saj. “Shumë flasin për të varfërit, por nuk u flasin të varfërve”, shkroi ajo në ditarin e saj. Të dëgjosh dhe të jetosh me të varfërit është thelbi i teologjisë së Nënë Terezës për të varfërit dhe varfërinë. Varfëria për të ishte një dhuratë sepse të jep liri.

Ne rregullat e urdherit te saj, Nënë Tereza flet për “Varfërinë e Shenjtëruar apo te konsakruar” – një varfëri e përsosur dhe e përhereshme, një varfëri që për të nuk ishte një abstraksion akademik, por një varfëri e e jetuar. Varfëria, përveçse një ideal ose një zotim, ishte dhe është një realitet i jetuar dhe një parim udhëzues për Misionarët e Bamirësisë. Ajo foli për shëlbimin e varfërisë – ky është revolucioni i saj i varfërisë.

4 Revolucioni i Shërbimit – Ku Teologjia Takon Shërbimin

Dashuria në Veprim është Shërbim dhe Besimi në Veprim është Shërbim – Shërbimi falas me gjithë zemër për më të varfërit e të varfërve është zotimi i katërt i Misionarëve të Bamirësisë. Shërbimi, në një farë mënyre, është thjesht një mjet për të shprehur «qënien tuaj/prezencen prane nje personi qe po vuan—dhe shpesh me njerëzit më të varfër nuk mund ta lehtësoni plotësisht problemin e tyre». Por duke qenë me ta, duke qenë për ta, çdo gjë që mund të bësh për ta bën ndryshim. Çështja është të bëni diçka, sado e vogël, dhe të tregoni kujdes përmes veprimeve tuaja “duke bërë gjëra të vogla me dashuri të madhe” – ky ishte parimi i shërbimit të Nënë Terezës.

Puna e Misionarëve të Bamirësisë nuk është një profesion, por një vokacion, i zgjedhur lirisht në bindje të përkushtuar dhe dorëzim total. Puna ishte mënyra e saj për të jetuar Perëndinë. Shërbimi, nëse nuk ndërthuret me dashurinë, është i kotë. Shërbimi është dashuri në veprim. Këto ingredient perbejne teologjisë së shërbimit të Nënë Terezës.

5 Revolucioni i Shpresës – Ku Shpresa takohet me Shëlbimin

Shkoni dhe Bëhu një shkak shprese dhe gëzimi – Virtytet teologjike të besimit, shpresës dhe bamirësisë janë në thelb të jetës shp të Nënë Terezës. Drejtoni nga dëshpërimi në shpresë – spiritualiteti françeskan takohet me spiritualitetin terezian. Shpresa e saj për t’u sjellë dritë atyre në errësirë do të përmbushej, por në një farë mënyre qe ajo nuk e kishte parashikuar. Shpresa u sprovua kur kaloi natën e errët të shpirtit, por ajo nuk e la kurrë. Ishte shpresa me rrënjë të thella në besim që e lejoi atë të ngulmonte gjatë dekadave të errësirës së zgjatur shpirtërore. Shpresa e saj ishte të sillte njerëzit në parajsë, sepse ajo besonte se “Ne jemi krijuar për parajsë”. Nëna hartoi hapat drejt parajsit, duke ofruar si shembull rrugën e saj të vogël. Njerëzit nisin rrugën e tyre për në parajsë në tokë dhe nëna bëri premtimin se do t’i udhëzonte njerëzit nga lagjet e varfra në parajsë edhe nëse do të bëhej shenjtore: “Nëse ndonjëherë bëhem shenjtore – me siguri do të jem një nga “errësira”. Unë do të mungoj vazhdimisht nga Parajsa – për të ndriçuar dritën e atyre që janë në errësirë në tokë.” Kjo është teologjia e saj e shpresës së pakufishme për të bërë jetën në tokë ashtu siç është në qiell.

6 Revolucioni i Brishtësisë – Ku dashuria zëvendëson hidhërimin

Shko te të varfërit me butësi të madhe – Butësia mësohet dhe imitohet : Nënë Tereza e mësoi butësinë në moshë të re. E reja Gonxhe ishte e rrethuar me shumë butësi nga familjarët e saj, veçanërisht nga e ëma. Familja e nënës nuk ishte familja e përsosur; ishte një familje e zakonshme me të metat dhe papërsosmëritë e saj. Por besimi dhe butësia e tyre e zakonshme doli të ishte transformuese dhe e jashtëzakonshme në ndikimin që do të kishte te shenjtoria e ardhshëm dhe butësia që ajo do t’u ofronte falas të gjithë atyre që do të prekte.

Së dyti, Nënë Tereza e praktikonte butësinë teologjikisht. Kjo ishte butësi nga identifikimi me arketipin (Jezusin) dhe Marinë. Veç kësaj, ajo ishte një butësi e zbatueshme ndaj kujt po i shërbente. Ajo, me butësi, identifikohej me të gjitha kategoritë e njerëzve që u shërbente dhe të cilëve shoqëria donte t’i hidhte poshtë. Ajo jetoi dhe ishte një me ta, duke shkuar në nivelin e “errësirës” dhe të varfërisë së njerëzve të cilëve u shërbente; ajo lehtësoi barrën e njerëzve duke e bërë errësirën e tyre me butësi. Teologjia e nënës për të buzëqeshur është e lidhur me revolucionin e saj të butësisë.

Nënë Tereza praktikoi butësi me vështrimin, përqafimin dhe buzëqeshjen e saj

Fytyra është ajo pjesë e trupit që është gjithmonë e zhveshur dhe më e ekspozuar. Por ka më shumë, fytyra – shpreh ndjenjat, dëshirat, pritjet dhe vuajtjet e personit. Fytyra nuk është vetëm tërësia e elementeve që e përbëjnë atë nga jashtë, por një formë që shndërrohet në fjalë dhe vizion.

Në fytyrën e rrudhosur të Nënë Terezës, të varfërit – dhe të gjithë ata që e takuan – patën mundësinë të “shikonin” fytyrën e butë dhe të dhembshur të dashurisë së Atit për njerëzimin. Për Nënë Terezën është thënë se “e gjithë zemra e saj ishte në sytë e saj”. Ndonjëherë, tha ajo, oferta më e madhe e dashurisë që mund t’i bëjmë Perëndisë është të mbajmë gjuhën ose të buzëqeshim. “Shpesh vetëm një fjalë, një vështrim, një veprim – dhe errësira mbush zemrën e atij që duam,” do të na kujtonte ajo.

Buzëqeshni

Një buzëqeshje rrezatuese ishte e vazhdueshme në fytyrën e Nënë Terezës, edhe kur ajo po kalonte errësirën e ftohtë të akullt, vetminë, shkretimin dhe braktisjen. Nëna i kushtoi vëmendje të veçantë buzëqeshjes dhe gëzimit dhe kërkonte që motrat e saj të buzëqeshnin me bollëk. Një nga vendimet që ajo mori gjatë tërheqjes së vitit 1956, dhe në të cilën ajo ngulmoi gjatë gjithë jetës së saj të jetuar me errësirën shpirtërore, ishte t’i buzëqeshte Perëndisë. Buzëqeshni më me butësi, lutuni më me zjarr dhe të gjitha vështirësitë do të zhduken – kjo ishte maksima e Nënë Terezës. “Gëzimi është një nga mbrojtjet më të mira kundër tundimeve.”

Por kishte më shumë në buzëqeshjen e nënës. Nëse dikush mund ta vëzhgojë atë duke buzëqeshur në veprim, nëna nuk buzëqeshi vetëm me gojën dhe fytyrën e saj, por edhe me sytë e saj. E gjithë fytyra e saj ishte përfshirë në një buzëqeshje të thjeshtë. Krahas gojës, ajo komunikonte me sytë e saj të qeshur, të cilët sipas ekspertëve janë treguesi më i rëndësishëm i një “shpirti të ëmbël”. Deri në fund të jetës së saj, në daljet e saj publike, nëna shfaqte një gojë të qeshur dhe të përfshirë në buzëqeshjen e saj ishin sytë e saj të qeshur therës. Në një intervistë që i dha korrespondentit të BBC-së Bill Hamilton në maj 1993, një muaj pas vizitës së parë të Papa Gjon Palit II në Shqipëri nëna flet për gjendjen e njerëzve në Shqipëri pas rënies së komunizmit. Ajo është e gëzuar për lirinë e sapogjetur dhe kthimin e saj në vendin e saj. Gjatë gjithë intervistës mund të shihet buzëqeshja e saj e gjerë, e vazhdueshme dhe ngjitëse në fytyrën e saj, shoqëruar me sy të qeshur.

Angelo Cardinal Comastri shpjegon një histori personale me Nënë Terezën që ka të bëjë me buzëqeshjen e saj që e shoqëronte gjithmonë dhe që ai e konsideronte ngjitëse. Kardinali kujton nënën që merrte pjesë në një festë për profesionin e motrave të reja fetare në një famulli romake, kur një fotograf po e shqetësonte nënën duke bërë fotografi me blic mu përpara fytyrës së saj. Kardinali ndërhyri, duke i kërkuar fotografit që të mos e shqetësonte nënën duke bërë foto kur ajo ishte duke u lutur. Fotografi u përgjigj troç duke thënë se “Nënë Tereza ka një nga fytyrat më të shëmtuara që kam hasur, por sytë e saj janë më të lumturit që kam parë ndonjëherë, si është e mundur kjo?” Kardinali Comastri u trondit nga komenti dhe në fund të festës i përsëriti mamasë atë që fotografi kishte komentuar për sytë e saj. Për habinë e tij të madhe dhe me thjeshtësinë dhe përulësinë e saj të zakonshme, ajo u përgjigj: “Sytë e mi janë të gëzuar, sepse duart më kanë tharë shumë lot. Provojeni, ju siguroj se funksionon kështu.”

Sa herë që takoni dikë, përshëndeteni me një buzëqeshje. Dobia e buzëqeshjes është se do t’ju mbajë gjithmonë të pranueshëm për të gjithë. Në të njëjtën kohë do t’ju bëjë ju, fytyrën tuaj, të dukeni bukur. Nëse jeni ndonjëherë i zemëruar, përpiquni të buzëqeshni me forcë dhe së shpejti do të shihni se e keni harruar zemërimin tuaj, duke buzëqeshur me të gjithë.

Revolucioni i butësisë së nënës ishte radikal, aktiv dhe transformues dhe gjithmonë i shoqëruar me një buzëqeshje. Ajo ishte me të vërtetë një revolucionare e Revolucionit të Butësisë.

“E djeshmja ka shkuar. E nesërmja nuk ka ardhur ende. Kemi vetëm të sotëmen, Prandaj, le të fillojmë” (NenëTereza)

TË PIKTUROSH ATË QË NDJEN…

August 17, 2022 by s p

Piktori Resul Jusufi rrëfen për Diellin e Vatrës në New York, projektet e së ardhmes, emocionet, numrat, ngjyrat, ndjejat, filozofinë e artit dhe fuqinë e shëndërrimit të numrave në një emocion të veçantë në pikturë. Në një rrëfim ekskluziv dhënë Editorit të Diellit Sokol Paja, artisti Resul Jusufi zbulon për publikun hapjen së shpejti të Ekspozitës personale në New York dhe analizon pikturat e tij në akrilik, në kanavacë, karton e letër ku spikat stili i pikturave si ekspresionizëm abstrakt.

BOTA SI NJË VEND KU ARTI ËSHTË DOMOSDOSHMËRI

Arti është jetë por edhe jeta është art. Arti është ushqim shpirtëror për njeriun, jeta do të ishte vërtetë e varfër pa të, nuk do të kishte kuptim mendoj unë. Ai është memorizuesi më i mirë i kohës që ne e jetojmë. Nuk mund ta imagjinojë jetën pa art. Ura me e mirë, dhe më e lehtë e komunikimit mes njerëzve dhe e largimit të stereotipeve mes tyre, mendoj që është ajo përmes artit. Arti në kuptimin filozofik është gjithçka e menduar nga mendja e njeriut dhe e bërë nga dora e tij. Arti i përket universales, e ka fuqinë dhe magjinë përtej asaj që ne mund të mendojmë.

TË PIKTUROSH ATË QË NDJEN, JO ATË QË SHEH

Pikturoj atë që ndiej jo atë që shoh, i pikturoj ndjenjat jo objektet. Ndikimi, inspirimi për të bërë një pikturë për mua është e para vetë jeta, mund të jetë një shëtitje në natyrë, degjimi i zërit të zogjëve, shushurima e gjetheve, një bisedë e mirë me një mik, një libër me poezi, një film, një këngë, shfaqje teatri, filmi, vizitë në galeri etj. Është pak e vështirë të vlerësoj vetë pikturën time. Po tregoj ato që kam degjuar nga piktor, kolegë, kuratorë po citoj: “piktura jote Resul është unike është e veçantë”. Të pëlqyerit është relative dikush e pëlqen e dikush jo, mendoj kjo eshte shumë normale. Nese mund te theksoj një karakteristikë në pikturen time kisha me thënë janë numrat që përdori në pikturë, sidomos këto vitet e fundit. Ashtu natyrshëm ka ardhur tek unë përdorimi i numrave në pikturë. Shpesh më pyesin çfarë simbolizojnë numrat në pikturën tënde, u them numrat që shihini në pikturë ata nuk janë më numra por jane emocione.

SUBJEKTI, KONCEPTI, MESAZHI I ARTIT TË RESUL JUSUFIT

Pikturat e mia janë në akrilik, disa janë në kanavacë, karton e letër. Stili i pikturave është ekspresionizëm abstrakt. Pikturoj sepse më bën të ndihem mirë. Nëpërmjet artit kam mundësi t’i njohë të panjohurat e jetës. Gjithashtu dua të tregoj përmes ngjyrave formave abstrakte që pozitiviteti duhet jetë triumfues në jetë. Në shumicën e rasteve pikturave nuk i’u vendos tituj, nga që mendoj se i kufizoj ato duke i vënë një emër. Stili i pikturave është i tillë dhe e kërkon që ato të jenë të lira. Tjetra është secili që do të ketë mundësi t’i shikoj pikturat, të ndiejë në mënyrën e vetë jo duke u bazuar ne titull. Koncepti është një ndërthurje mes lojës me ngjyrat drejt pikës maksimale të asaj që ndiej, mendoj, në një situate apo rrethanë të caktuar. Mesazhi eshte që kurrë mos ndalo së menduari pozitivisht, pvarësisht në çfarë rrethane, situate mund të jeshë, gjithashtu dua të përcjellë edhe meszhin “paqe dhe dashuri për të gjithë njerëzit e botës kudo që jetojnë ata”.

RAPORTET: DRITË – ERRËSIRË, JETË – VDEKJE NË PIKTURË

Pa dritë nuk ka jetë, drita është e domosdoshme për jetën. Mund të them shkelëqimi i dritës dominon në shumicën e pikturave te mia. Siç e theksova dhe më herët, arti im është i orientuar drejt pozitivitetit, duke kerkuar forma të reja përmes kompozimit me ngjyrën si dhe lojës me numrat drejtë një llogaritjeje abstrakte.

TË EDUKOSH PËRMES ARTIT…

Rruga më e mirë për të promovuar vlerat njerëzore, mendoj se është përmes artit dhe kulturës. Ndërgjegjësimi i shoqerisë ndaj fenomeneve negative më lehtë arrihet përmes një vepre arti, çoftë pikturë, film, këngë etj. Unë mendoj që arti në vetëvete e ka karakterin edukues, informues, por edhe provokues. Duke na shtyrë që të mendojmë, dhe në kët mënyrë arti na orjenton drejt së panjohurës.

ARTI SI ZHVILLUES I AFTËSITË KRIJUESE

Arti është ndjenjë, imagjinatë, sa më shumë të punojmë me imagjinatën, krijojmë vepra arti, na shpie drejtë rrugës së vetëdijësimit për gjërat e pa njohura, duke na i bërë të njohura, si dhe na ndihmon të ngritemi në nivele më të larta në drejtim të vlerave njerëzore.

ANGAZHIMET PROFESIONALE TË PIKTORIT RESUL JUSUFI

Para një muaji isha në Lituani, isha pjesë e ekspozitës kolektive në muzeun Rokiskis. Gjithashtu në qyetetin Kaunas pata shumë takime me artist të ndryshëm, vizitova disa galeri dhe muze. Në galerinë “BALTA” pata dhe një diskutim me artistët e qyetetit lidhur me artin dhe ne veçanti pikturen. Ide për projekte të reja,plane mendoj se ka çdo artist. Tash së fundmi kam marre një ftesë zyrtare nga një Galeri në Manhattan të New Yorkut. Ndonjëherë për artistin është pak e vështirë në mënyrë individuale të shfaqë artin e tij pa mbështetje institucionale e sidomos për një artist shqiptar në një vend të huaj larg atëdheut nuk është e lehtë. Por kam besim dhe do të përpiqem të bëj zgjidhje që të realizohet kjo ekspozite në New York.

ARTI SI PIKËTAKIM KULTURASH, TRANSFORMIMESH DHE IDESH

Takimet në ngjarjet kulturore, si festivalet e filmit, teatrit, bienalet, ekspozitat, janë ngjarje që gjithmonë sjellin risi në rrafshin kulturor. Takime me artistë nga vende e kultura të ndryshme , shkëmbimi i përvojave me ta janë shumë frymëzuese për atistin. Pastaj dhe komunikimi direkt me publikun i japin artistit një shtysë të madhe drejtë kreativietit, kërkimeve për vepra dhe projekte të reja artistike.

KUSH ËSHTË ARTISTI JUSUFI SI AMBASADOR I PIKTURËS E KULTURËS SHQIPTARE NË AUSTRI

Prej disa viteve jeton dhe krijon në Graz të Austrisë, ka pasur disa ekspozita individuale dhe kolektive në galeri të ndryshme të qytetit, si dhe në disa vende alternative, vlen të përmendet instalacioni “këpuca e vetmuar “ e vitit 2018. Eshtë anëtar i shoqatës së piktorëve të qytetit të Grazit “KUNSTLERBUND “ (është një shoqatë thuaj se me traditë 100 vjeçare ). http://www.kuenstlerbund-graz.at/web/?c=kuenstler&sc=jusufi_resul. Gjithashtu dhe në Vienë është antëar i shoqatës së piktorëve “iG bildendekunst “ https://igbildendekunst.at/en/service/iaa-card/. Ekspozita e parë ka qenë në galerine e qyetit Chienow Poloni viti 1998, që nga ajo kohë ka pasur disa ekspozita individuale dhe kolektive në vende të ndryshme si në: Kosovë (në galerinë kombëtare të Kosovës, në vitin 2007 dhe 2008 ishte i nominuar për çmimin Myslim Mulliqi), Gjermani, Shqipëri, Kroaci, Poloni, Korenë e jugut, Taivan, Lituani, Austri, Zvicerr, dhe eskpozita e ardhshme do të jetë në Itali festivali ndërkombëtar i piktures “SORRENTO” 2022 https://www.syart.it/en/syart-sorrento-festival-vi-edition-2022/, që do të mbahet në tetor, marrë pjesë me tri piktura. Ka pasur fatin të vizitojë disa nga ekspozitat e piktorëve më eminent Austriak , e t’i takoj e të bsiedoj me ta në ekspozitat e tyre si : Hermann Nitsch, Christian Ludwig Attersee, Günter Brus, fotografin e mirënjohur Robert SACKL https://www.sackl-kahr.com/ad-personam/. E shumë artistë të tjerë, kurator, galerist, perfaqesues të kultures së qytetit te Grazit e të vienes. Takimi në nivele të tilla akademike, bisedat me ta rreth artit në Shqipëri e në Kosovë , e në përgjithësi për artin, ka qenë kënaqësi dhe nder për z.Jusufi. ai fitoi çmimin për arritje profesionle si dhe promovimi i paqes përmes artit të tij në festivalin “Peace Again”, Geoje , Koreja e Jugut , 2021 WCA (World contemporary art) në Hong Kong viti 2019, pjesëmarrës mbi 50,000 artist nga 147 vende, z.Juzufi u shpall “artist of the week”, gjithashtu është përzgjedhur një pikturë e tij “painting of the day”. https://www.instagram.com/p/B0cn3x5gkS0/?hl=en

Resul jusufi i lindur në vitin 1968, në Kosovë. Ka studuar në fakultetin teknik në Prishtinë për ndërtimari pastaj ka studiuar në akademinë e arteve të bukura në Tiranë për Teater (aktor ), si dhe ka studiuar në akademinë e filmit dhe të televizionit per regji filmi në Vrshavë të Polonisë. Ka botuar një dramë moderne me titull “NESER” (histori pa histori), botuar nga Shtëpia botuese “FAIK KONICA” Tiranë në vitin 1995. Resuli ka realizuar disa shfaqje teatarale me pantomimë në Kosovë e Poloni. Gjithashtu ka realizuar disa instalacione, videoinstalacione, filma të shkurtër, perfomansa etj Ka realizuar, organizuar shumë workshope në shumë vende të ndryshme të Evropës. Resuli verpron si artist i pavarur, me kohë të plotë.

https://www.instagram.com/jusufiresul/?hl=en

https://www.facebook.com/resul.jusufi.

Nuk jepet me qera atdheu

July 30, 2022 by s p

Gezim Zilja/

Konferenca e ambasadorëve në Londër, mbajtur në 1912–1913 ishte një takim i gjashtë Fuqive të Mëdha të asaj kohe (Britania e Madhe, Franca, Gjermania, Austro-Hungaria, Rusia dhe Italia). Më 29 korrik 1913, ambasadorët vendosën formalisht për të njohur Shqipërinë si shtet sovran të pavarur nga Perandoria Osmane. Konferenca mori vendime që prekën gjysmën e territorit, të banuar nga shqiptarë etnikë dhe rreth 40% e popullsisë shqiptare u la jashtë kufijve të Shqipërisë. Vilajeti i Kosovës iu dha Serbisë dhe Çamëria, Greqisë. Kur qeveria shqiptare u njoh me vendimet e Konferencës së Londrës, ministrat e qeverisë dhe të tjerë patriotë u mbodhën rreth Ismail Qemalit, me lutje e thirrma të forta, kërkuan që të kundërshtohej vendimi dhe të vazhdonin luftën për Kosovë e Çamëri. Plaku i urtë iu përgjigj: “Bijtë e mi! Në kushtet kur vetëm një pjesë e vogël e vatanit është nën qeverisjen tonë dhe në Jug ka pllakosur greku e në Veri sërbi ka mundësi të humbim edhe më shumë nga ajo që na kanë caktuar. Brezat që do të vijnë pas nesh në mos e zmadhofshin dot Shqipërinë le të mbajnë këtë që do tu lemë ne të njohur nga Fuqitë e Mëdha.”

Njëqindedhjetë vjet më vonë Shqipëria është më në rrezik se kurrë, për copëtimin, shkatërrimin, dhënien me qira dhe humbjen e kontrollit mbi 28.000 km2 e saj. Shqipëria rrezikon të humbas një pjesë të sipërfaqes detare me Greqinë. KM-ja ynë, ky piktor aventurier dhe antishqiptar si politikan i “madh” hedh në koshin e plehrave Vendimin e Gjykatës Kushtetuese të Shqipërisë dhe e çon çështjen në Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës, pa ia kërkuar kurrkush. Me një servilizëm të paparë dhurohen hektarë të tërë lëndinash e fushash me bukuri mahnitëse në Këlcyrë e Përmet për varrezat e ushtarëve grekë të rënë në Luftën e Dytë Botërore. Një absurd i madh po ndodh me Portin i Durrësit, nga pasuritë më të mëdha e me karakter strategjik të Shqipërisë në zemër të bregdetit Adriatik. Me vendimin e Belinda Ballukut e të KM-së, pa asnjë diskutim në komunitet e parlament miratohet dhënia falas e Portit të Durrrësit, arabëve të Emirateve të Bashkuara. Janë 80 ha tokë dhe e 60 ha det që u dhurohet arabëve. Po projektohet që tu dhurohen toka e lëndina në Përmet për ndërtime e rezidenca. Porto Romano një pjesë u është dhuruar oligarkëve shqiptarë prapa të cilëve fshihen shoqëri të huaja mafioze, që kanë ndërtuar rezervuarë nafte jashtë çdo rregulli e kriteri. Një pjesë do t’u jepet hollandezëve për të ndërtuar Portin e Ri të mallrave, dhe po në Porto Romano, KM-ja po u lutetet amerikanëve për të ndërtuar një bazë detare të NATO-s sikur Porto Romano të jetë sa Gjiri i Meksikës. Amerikanët kanë marrë ca dhjetëra ha në Kuçovë, kanë ndërtuar një qytezë disa hektarëshe për muxhahidinët iranianë, po dhe vende të tjera të pashpallura. Kjo është e tepërt për një vend me sipërfaqe kaq të vogël si Shqipëria. Porti i Vlorës me 5ha tokë e 5.5 ha akuarium, në zemër të Skelës, me dy kalata 339m dhe 322m, jepet me koncesion për 35 vjet, për pallate buzë ujit, që ligji nuk e lejon. Ish Bazat Ushtarake Detare dhe bregdeti, nga Liqeni i Shkodrës deri në Sarandë, minierat, fushat naftëmbajëse, Butrinti, Syri i Kaltër, kështjellat, pyjet, ujëmbledhësit, dhe dhjetëra koncesione miliardëshe u janë dhënë e po u jepen investitorëve strategjikë, d.m.th pushtetarëve, miqve, kushërinjve, nuseve e dhëndurëve të Rilindjes, pa asnjë kriter ekonomike me kontrata skllavëruese. Prapa këtyre “investitorëve strategjikë” të emëruar nga KM-ja ku nuk mungojnë as gaztorët e estradave e njerëz me nga 100.000 lekë në banka, fshihen emra të tjerë të mafies kombëtare dhe asaj ndërkombëtare. Tani do të jepet me koncesion dhe Pallati i Brigadave dhe ç’të ketë tepruar. KM-së nuk i shkon mendja që tokat shtetërore t’u jepen si kompensim ish pronarëve e të bëhej një lloj drejtësie me pronat. Edhe sikur një ditë të vijë në pushtet një qeveri e drejtë, shqiptarët do të mbeten skllevër të etërve, bijëve, larove të diktaturës dhe peshkaqenëve të mafies së huaj me të cilët bashkëpunojnë mbi dhe nën dhe’. Nuk është çudi, që Zaho Edvin Rama, pas njëzet-tridhjetë vjetësh jo vetëm të jetë kryeministër i Shqipërisë por edhe pronar legjitim i Pallatit Mbretëror prej 36 hektarësh. Kush do ta ndalojë? Qeveritarët dhe deputetët e PS-së për turpin e përjetshëm të tyre firmosin e vulosin me një unitet absurd gjithçka, mjafton që soji dhe sorollopi i tyre të majmen e mos tu hyjë gjemb në këmbë. Në këtë Shqipëri të Rilindjes, 90% e shqiptarëve ndihen të huaj dhe pa asnjë shpresë për të ardhmen. Nëse populli nuk ngrihet në protesta për të ndalur grabitjet e mëtejshme, e rrëzuar këtë qeveri thellësisht antishqiptare, në 28 mijë km2, në vendin e shqiponjave, pas dhjetë-njëzet vitesh, me shumë gjasa gjuha shqipe do të kalojë si gjuhë e tretë pas anglishtes dhe arabishtes. Dhe ky do të jetë fundi i Shqipërisë.

PS.Militantët e rilindjes do të thonë se pa investime të huaja nuk ka zhvillim. Plotësisht e vërtetë. Por jo me kontrata skllavëruese ku shteti në vend të marrë, vetëm u jep para koncesionarëve. Mjafton të përmendin fushat naftëmbajtëse dhe minierat e kromit që veçse kanë shkatërruar florën e faunën përreth, paguajnë rroga mjerane për punëtorët dhe ZERO taksa shtetit me pretendimin absurd se nuk janë shlyer ende (20-30 vjet) investimet që kanë bërë.