Mergata – Dielli

“ZËRI I ARBËRIT”, ZËRI I SHQIPTARËVE NË NORVEGJI

January 20, 2021 by dgreca

Imri Trena, themelues dhe kryeredaktor i Radiostacionit “Zëri i Arbërit” në Norvegji flet për Diellin e Vatrës New York në një rrëfim ekskluziv dhënë gazetarit Sokol Paja.

PANORAMA RADIOFONIKE NË KOSOVË NËN REPRESIONIN SERB

Unë kam pasur një dashuri të veçantë për radion që kur isha nxënës i shkollës së mesme, (1979) ku isha bashkëpuntor i disa emisioneve në Radio TV e Prishtinës. Po në ato vite edhe isha bashkëpuntor i radiostacioneve regjionale, Radio Ferizaj, si korrespondent nga terreni ndër vite dhe në Radio Gjilani. Për të përshkruar ato vite e sfida, duhet një vepër, por sfidë në vehte, ishte bashkëpunimi ndër vite me Radio Vatin dhe rreziqet të cilat i barta ato vite; sa unë, edhe më tepër miku im zotëri Refik Agushi. Ai udhëtonte nga Shkupi për në Ferizaj për çdo ditë, ngaqe kishte puntorinë, argjendëtarinë në Ferizaj. Ai më barte letrat për në redaksinë e radio Vatit në lagjen Nerez në Shkup. Në ato letra unë përshkruaja gjendjen e nderë e cila shkonte ditë e më tepër nga pika e vlimit që kulmoi me atë gjenocid në vitet 1998/99 që e vëreja sapo dilja nga shtëpia. Gjendje shtetërrethimi në të gjitha anët, arrestime, rrahje, burgosje e vrasje masive! Letrat ua dërgoja emisionit informativ i cili emitohej ora 18 e ku redaktohet nga z.Rexhep Memedi, ish- gazetar i Radio Shkupit e ato vite ishte përgjegjës i Radio Vatit; pastaj emisionit “Eureka”, të cilin shkurt e ka udhëhequr edhe znj.Radije Hoxha, por më gjatë znj.Lindita Bilalli. Unë në mungesë të pasaportës kurr s`munda ta vizitoj këtë redaksi e të takohem me ata njerëz që na u ishin bërë të afër e të dashur; por që aq shumë i ndihmova e rrezikova me z.Refik Agushi. Nga ish përgjegjësit e stafi lëre që kurr s`mora një të vetmin falënderim (z.Rexhep Mehmedit) i cili më është falënderuar disa herë, sepse aq shumë i kam kontribuar edhe në realizimin e emisioni; “Emisioni për fshat”, emitohej nga ora 11:00 çdo të dielë. I kam pas dërguar qindra këshilla profesioniste nga lëmia e bujqësisë dhe ato këshilla Ai m`i ka ruajtur dhe m`i ka dërguar në Norvegji përmes mikut të tij, Nehat Zharku. Edhe një detaj, sa jemi ne falënderues! Ishte gjendje lufte dhe kam shkuar njëher me tren në Han të Elezit në punëtorinë e personave të cilët ishin të afërt apo pronar të radio Vatit. Materialet, informatat flitnin për situatën e cila mbretëronte në Ferizaj, Kaçanik e rrethinë dhe ata në vend që të më falënderoheshin së paku, më thanë: -“Ti po na rrezikon me këto informata”! Ai po “rrezikohej”, ndërsa unë çuditërisht jo e aq më tepër që kurr një cent s`jam paguar nga ai radiostacion, dëshmi janë gazetarët e gjallë. Ato letra po të binin në duart e pushtetarëve, jam fort i bindur se s`do të isha në mesin e të gjallëve sot. Emrin e mbiemrin time e dinte vetëm Redaktori përgjegjës, e në emisionin “Eureka” shkruaja me pseudonimin “Besniku”, ndërsa në emisionin “Për fshat” me emër e mbiemër. Kam shpëtuar fatmirësisht nga shkaku sepse shoku im i fjalës dhe i besës z.Refik Agushin e kanë njohur doganierët, e kanë ditur se ai shkon në vendin e punës për çdo ditë dhe s`është kontrolluar në detaje. Më parë, po sidomos viteve 1989, e `90 kur u mbyllën RTV Prishtina dhe radiostacionet rajonale nga regjimi serb, i vetmi zë që na mbante gjallë ishin RTV shqiptar, Radio Tirana (ishte e penguar, por me mënyra të ndryshme e dëgjonin fshehtas). E dëgjonim tek të afërmit ku kishim besim të plotë, e veçmas tek ata të cilët i kishin shtëpitë majë kodrave, përndryshe pengesat ishin shumë të mëdha. Nëse ziheshe duke dëgjuar mediat e lartë përmendura, cilësoheshe si nacionalist e irridentist dhe përfundojë menjëherë në burg. Pastaj aty pasonin rrahjet, maltretimet, dënimet me dhjetëra vjet burg e në shumë raste edhe me mbytjet me torturë.

SI FILLOI TRANSMETIMET RADIO ZËRI I ARBËRIT NË NORVEGJI

Unë mbërrita në Norvegji më 30 maj 1999 si refugjat lufte, së bashku me 9 anëtarë të familjes. Atje në Kosovë përjetova terrin informativ. Këtu sapo erdha, më dukej se më çonte peshë malli për Atdhe (Shqipëri e Kosovë). Gjuhën, asnjë fjalë, as anglishten se njihja! Në vitin 2001 kuptova se ishte një radiostacion regjional në afërsi, qytezën ku jetoja. Jetonim në një strehimore, mbi 350 shqiptar, familje të traumatizuara, me plagë në shpirtë e zemër; fëmijët kishin dalë nga binarët e jetës; Në Oslo e komunat për rreth ishin edhe dhjetëra strehimore tjera me shqiptarë të sapo ardhur nga lufta. Në fillim të muajit qershon me një përkthyes shqiptar shkuam në Redaksinë e Radio Follo (radiostacion regjional) dhe iu tregova qëllimin. U habitën, pse?! Gjendshmëria ime dha fryt; iu tregova për njerëzit e sapo ardhur, s`kishte parabola ato vite; s`kishim nga të informoheshim. Më thanë përgatit një emision prej një ore! Ku, si e me çka me përgaditur? Me një kasetofon të hedhur betohem në deponi mbeturinash, kam inçizuar një orë program: Himnin Kombëtar, Fjala ime hyrëse, emisioni informativ, emisioni për fëmijë, pikat muzikore me tematikë atdhetare, prezantova Shote dhe Azem Galicen, disa fjalë të mendimtarëve të mëdhenjë, fjalë të urta dhe një pikë humori e programi i parë prej një ore. E dërguam në studio audiokasetën, ai përkthyesi ua përkthente përmbajtjen e programit. Kryeredaktori Kjel Mathisen dhe Redakori Jan Vidar Magnusen mbetën të mahitur. Skema programore ishte e stërngarkuar, më thanë diku në vjeshtë me emituar programin e parë. Me lutjen time që të fillojmë më 2 Korrik (dita kur më 2 Korrik, 1990 në Kosovë ishte publikuar Deklarata e Pavarësisë), ëndërra m`u realizua. Fillova i vetëm, pa asnjë përkrahje dhe madje kishte të atillë edhe që më penguan, s`dua të merrem me emrat e tyre, i din mërgata shqiptare këtu. Tërë barra që nga dita e themelimit ra mbi mua dhe me pak gjumë e shumë punë, Radio Zëri i Arbërit filloi të pushtoj votrat shqiptare në mërgatë e në atdhe. Në vitin e pestë, me transmetimin e programit edhe në valët e internetit duke iu falënderuar bashkëpuntorit, z.Afrim Aliu nga Kumanova, Zëri Arbërit pushtoi botën shqiptare. Pastaj për punën tonë shkruan edhe krijuesit e gazetarët si; Shaban Cakolli, profesori Sabit Abdyli, gazetarët e veprimtarët si; Haxhi Muhaxheri, Berat Luzha; korrespondeti nga Kosova, veprimtari Shaban Çupi, gazetari në pension z.Rexhep Memedi nga Shkupi (të cilit ndër vite i kishim kontribuar në Radio Vat). Data 2 korrik është datë historike për stafin e shqiptarët në Norvegji, për ata të cilët ia dinë vlerën. Radio Zëri i Arbërit është radio ndër të rrallat në mërgatë ku me asnjë çmim s`toleroi e as nuk lejon të emitohen pseudovlera, këtë e dinë më së miri dëgjuesit. Radio Zëri i Arbërit që nga fillimi mbeti po i njëjti dhe kurrë se humbi shkëlqimin e dëgjueshmërinë, edhe pse nga mërgata shqiptare në Norvegji s`u ndihmua me asgjë tash e 20 vite. Në Shoqatën Kulturore Shqiptare «Nëna Tereze» në Ski iu është përgadit studioja ku pritet të kalojmë (ndoshta këtë vit, në vitin jubilar të 20-tin të ekzistimit). Çmimet? Mjaftojnë falënderimet e dëgjuesve tanë! Më e vlerësuara prej nesh, dy herë përmendja në Kalendarin Historik të Botës Shqiptare në Radio Tirana; Mirënjohja nga Republika e Kosovës, Ministria e Diasporës, më 2014; Mirënjohja nga Lidhja e Shkrimtarëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Gjermani më 3 qershor, 2012 nga z.Martin Çuni; Mirënjohja nga Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptar ”Papa Klementi XI Albani”, në Suedi nga z.Hysen Ibrahimi; Mirënjohja nga Ambasadori i Republikës së Maqedonisë, i cili ishte i akreditur në Mbretërinë e Norvegjisë, z.Enver Abdullahu, portreti i shenjëtores Nëna Terezë; Biblioteka Popullore e Ferizajt, z.Enver Zhinipotoku; Revista ”Doruntina” nga z.Ragip Rama etj. Mbi të gjitha, pjesëmarrja në Konferencën e parë Mbarëkombëtare e Radiove në Prishtinë 12 e 13 shkurt 2015. Mirënjohja edhe më e lartë ura lidhëse me Radio Tirana çdo të dielë nga ora 20:30 me emisionin “Larg&Afër” e z.Jaho Margjeka; pastaj Radio Kosova, emisioni ”Më Afër” e z.Demir Reshiti; Radio Liria në Austri me z.Haxhi Muhaxheri; më parë me Radio Dukagjinin, z.Feim Kurhasanaj e RTV ”Zëri i Kosovës në Kopenhagën që nga fillimi e ditët e sotme; z.Ibrahim Xhemajli, z.Ixhet Lutfiu etj. Me radiostacione në internet (i kemi ndërpre bashkëpunimin ngaqe s`emitojnë vlera, por pseudovlera). Këto të fundit, i kanë bërë dëme të pariparueshme Kombit, sepse kanë indokrinuar të rinjë me pseudovlera dhe programe boshe; programe me fjalë koloare rrugësh ku si kushtohet kujdes as gjuhës, as kulturës. Ndihmat fare të pakta na kanë ardhur nga dëgjuesit mërgimtar. Me ato pak ndihma kemi botuar librin monografik. “Me Zërat arbënor të Radio Zëri i Arbërit”, korik, 2014; kemi blerë paisjet për studio të cilat kërkojnë të renovohen shpesh sepse 24 orë transmetohet program (drejtëpërdrejtë nga ora 20:00 – 01:00) për çdo ditë, 1738 orë programe të drejtëpërdrejta në vitin 2020 (viteve tjera edhe më shumë). Sa i përket ngjarjeve të Kombit, s`ka asnjë radiostacion tjetër që i përkujton si Radio “Zëri i Arbërit” tash e 20 vite. E them këtë me plot përgjegjësi, si Kryeredaktor i këtij mediumi. Le të del dikush e le ta demantoj këtë të dhënë, e jani urdhëroni e kontrollojeni Arkivin e Radios se si i kemi renditur e përkujtuar ato; po tek e fundit i kemi dëgjuesit dëshmitar, kjo na mjafton. Kanë kulmuar nga Shpallja e Pavarësisë së Kosovës, 17 shkurt, 2008; Pranimi Shqipërisë në NATO e ngjarjet tjera. Kurse, sa i përket politikës dhe temave me konatacion fetar, ato s`kan zënë vend e kurr s`do t`iu kushtojmë vend në programet tona. A pak po kanë dëgjuesit programe tjera të kësaj natyre madje në dhjetëra media ”prestigjioze” ku jo rrallë herë janë edhe neveritëse, ky është mendimi im personal dhe pse të mos e them haptazi? Mërgata shqiptare ka probleme tjera më qenësore; mjafton asimilimi brezit të ri për të cilët pak kush brengoset në shtetet tona.

PROGRAMET MË TË RËNDËSISHME TË RADIOS ZËR I ARBËRIT

Programet më të rëndësishme të radios “Zëri i Arbërit” janë: Emisioni për fëmijë – “E dua Atdheun” një emision që sajohet me këngë të përzgjedhura për më të dashurit tanë, fëmijët; rubrikat tjera interesante si: të flasim bukur gjuhën shqipe, këndi recitatorëve, bisedat me fëmijë dhe përralla për fëmijë. Emisioni tjetër radiofonik “Mikrofoni i dëshirave tuaja” një emission ku priten kërkesat muzikore ku mund të telefonojnë dëgjuesit dhe t’i pëshëndesin më të dashurit e tyre; të shkruajnë në dritarëzen e radios; në tel mobil e celular dhe skype. Një tjetër emision që transmetohet në bashkëpunim me radio Tiranën në Shqipëri është “Kalendari Historik i Botës Shqiptare” në këtë emision përmenden ngjarjet më të rëndësishme nga e kaluara jonë e dhembshme, por edhe e lavdishme e kombit shqiptar.

ARKIVI I RADIO “ZËRI I ARBËRIT”

Punën tonë serioze dhe me një përkushtim të veçantë e bënë edhe Arkivi i pasur i radios që nga programi i parë historik, i datës 2 Korrik, 2001. Për secilën ditë këtij Arkivi i shtohet nga një rreze dritë, emisionet e emituara, emrat e kontributi dëgjuesve për secilën ditë. Pjesa e parë i kushtohet programeve të emituara brenda javës e cila mbetet pas nesh (kontributi dëgjuesëve); Pjesa e dytë dëgjuesit mund të lajmërohen apo shkruajnë për vërejtjet e sygjerimet për programin e radios; Pjesa e tretë dhe e fudit – emitimi i programeve të emituara, intervistave e thesarëve me vlerë. Me interesim priten edhe Top lista e këngëve(qytetare, argëtuese, popullore e folklorike, ditëve të mërkura). Fjala e bukur artistike ditëve të enjte, Kuizi i diturisë ditën e premtë, emisioni «Thesarët e odës shqiptare» të shtunave…mbrëmja gazmore e së dielës. Plane konkrete tjera s`kemi, na mjaftojnë këto programe t`i mbajmë siç duhet ku dëgjuesit i kemi shembull për të gjitha mediat tjera, më të paktë numerikisht, por neve kjo s`ka brengosë aspak. Më mirë pak dëgjues e dinjitoz se sa shumë e me pasur mosmarrëveshje ata mes vehte e me u reflektuar negativisht edhe në mundin dhe ecurinë e punës sonë. Falënderojmë publikisht redaksinë e Diellin e Vatrës në New York duke iu uruar shumë suksese në misionin tuaj shumë të vështirë, por edhe fisnik edhe në vitin e ri 2021.

“SHQIPONJAT E MËNDAFSHTA”, PIKË REFERIMI PËR SHQIPTARËT NË BARI TË ITALISË

December 29, 2020 by dgreca

Aurela Hasku drejtuese e shoqatës “Shqiponjat e Mëndafshta” rrëfen ekskluzivisht për gazetën DIELLI, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, krijimin e një shoqatë shqiptare të gruas që vepron në Bari të Italisë dhe aktivitete që bëjnë në dobi të fëmijëve shqiptarë në Bari, gruas shqiptare dhe komunitetit shqiptar që jeton e punon në rajonin e Pulias – Itali. Katër femra shqiptare intelektuale dhe të suksesshme në Bari: Aurela Hasku, Eva Meksi, Rezarta Hysenaj dhe Fabiola Ismaili me shoqatën e tyre “Shqiponjat e Mëndafshta” janë kthyer në një pikë të rëndësishme dhe referuese për komunitetin shqiptar në Bari të Italisë. Me Aurela Haskun bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

“SHQIPONJAT E VOGLA” FESTOJNË NË BARI

Në mozaikun e larmishëm të organizatave e shoqatave shqiptare që veprojnë në diasporë së fundmi është krijuar një shoqatë shumë premtuese e femrave shqiptare që jetojnë e punojnë në Bari të Italisë ku ka një popullsi të konsiderueshme shqiptare. Me rastin e festave të fundvitit dhe pse në kushtet e jashtëzakonshme të pandemisë globale, shoqata shqiptare e gruas “Shqiponjat e Mëndafshta”, ka organizuar një takim me më të vegjëlit ku përveç femrave, fokusi i kësaj organizate janë dhe fëmijët dhe ruajtja e identitetit shqiptar te fëmijët e vegjël të lindur në Itali. Me përkrahjen e Konsullës shqiptare në Bari zonjës Mburimi, shoqata “Shqiponjat e Mëndafshta”, organizoi një takim mbresëlënës me fëmijët, këto shqiponja të vogla, një brez i shkëlqyer fëmijësh, i lindur jashtë Shqipërisë, shpeshherë mbartës i dy nënshtetësive që ka nevoje për t’u afruar dhe prezantuar me gjuhën, historinë, kulturën dhe traditën shqiptare, elementë këta që ju përkasin që në lindje. Fëmijët u pritën me buzëqeshje dhe krahe hapur nga i gjithë trupi konsullor si edhe grupi drejtues i shoqatës “Shqiponjat e Mëndafshta”. Së pari qëllimi i këtij takimi ishte të përqëndronte vëmendjen tek shtresa më delikate dhe prekëse në këtë vit të vështirë, siç janë fëmijët. Së dyti, krijimi i mundësive per t’i afruar me njohjen e origjinës së tyre. Fëmijëve u dhuruan tekste në gjuhën shqipe dhe dhurata të tjera të vogla nga vajzat e shoqatës “Shqiponjat e Mëndafshta”. Përgjatë takimit atmosfera e dhomës së pritjes ishte e zbukuruar me rast festash dhe ambienti, akoma më i ngrohur, nga tingujt e violinistes Anila Bodini, e cila luajti për fëmijët këngën e famshme shqiptare “Ja na erdhi viti ri”. Shoqata e Gruas “Shqiponjat e mëndafshta” po bëhet gjithmonë e më tepër një pikë referimi e rëndësishme për komunitetin shqiptar në Bari. Nëpërmjet punës dhe angazhimit të kësaj shoqate, si dhe falë ideve dhe angazhimit të tyre, bashkëatdhetarët e Barit marrin pjesë aktive në aktivitete të ndryshme patriotike dhe kulturore.

“SHQIPONJAT E MËNDAFSHTA” SI PIKË REFERIMI PËR SHQIPTARËT NË BARI

Në shtator të vitit 2020, para 3 muajsh, u krijua në Bari të Italisë e para shoqatë e gruas shqiptare “Shqiponjat e Mëndafshta”. Kjo shoqatë është e përbërë nga disa vajza shqiptare që jetojnë prej vitesh në Bari, qyteti ku kanë studiuar dhe tashmë punojnë e kanë ndërtuar jetën e tyre. Grupi drejtues i shoqatës “Shqiponjat e Mëndafshta” është i përbërë nga: Aurela Hasku- Presidente, Eva Meksi- zëvëndes Presidente, Rezarta Hysenaj- Sekretare, Fabiola Ismaili- Ekonomiste. Logo e shoqatës tonë është krijuar nga artisti shqiptar Tani Nebi, i biri i Agim Nebit. Interpretimi i tij për logon ka qenë ajo e shputave të shqiponjës në kuq e zi që përqafojnë një lule vjollcë. Pra Forca dhe delikatesa, ajo ç’ka ne jemi dhe duam të jemi për të ardhmen tonë. Forca e një gruaje pa humbur delikatesën, elegancën dhe shembullin e mirë. Ideja e kësaj shoqate ka lindur me tepër nga nevoja për të krijuar dhe pasur një hapsirë për komunitetin shqiptar këtu në Bari. Diçka që ka munguar ndër vite vjen e organizuar nga disa vajza e gra shqiptare intelektuale dhe të suksesshme në Bari të Italisë.

SHOQATË E KOMUNITETIT SHQIPTAR NË PULIA

Duke qenë se si grup pune ishim të gjitha vajza, u mendua të krijohej një shoqatë për Gruan dhe e përbërë nga gra. Për t’u bërë pjesë e shoqatës sonë nuk ka kufij nacionaliteti. Si qendër gjendemi në Bari por shtrihemi në të gjithë rajonin e Pulias. Qëllimi i kësaj shoqate është ajo për të folur për Gruan shqiptare, historinë dhe rolin e saj në shoqëri, në të shkuarën por pa harruar edhe ndikimin e kësaj figure hyjnore tek ne gratë bashkëkohore. Ne synojmë që të tregojmë me veprimtarinë dhe aktivitetet tona se si kanë ndikuar tek ne edukimi, principet dhe virtytet e ngulitura, si e kemi krijuar pozicionin tonë në shoqërinë ku aktualisht jetojmë, përkundrejtë vështirësive dhe paragjykimeve etj. Një qëllim tjetër i rëndësishëm për shoqatën tonë është ajo e promovimit të kulturës dhe librit të shkrimtarëve bashkokohorë shqiptarë këtu në Itali. Një nga aktivitetet tona të para ka qenë prezantimi i një libri në italisht por i shkruar nga Darien Levani tek një nga libraritë më të rëndësishme të Barit siç është “La feltrinelli”.

AKTIVITETE NË SHËRBIM TË SHQIPËRISË

Shoqata jonë edhe pse nga ana juridike është krijuar prej 3 muajsh, ne si realitet aktive dhe grup pune jemi prej më shumë se 2 vitesh. Kemi qenë pjesë aktive dhe vullnetare në tragjedinë e tërmetit që përjetoi Shqiperia në nëntor të 2019. Në Spitalin poliklinik të Barit, kanë qenë të shtruar në gjendje të rëndë dy nënshtetas shqiptar, të cilët janë gjetur nën rrënoja, dhe ne jemi përkujdesur për ta dhe familjarët e tyre, si duke i ndihmuar nga ana e komunikimit me gjuhën por edhe me sisteminin e familjarëve të tyre. Që nga krijimi i kësaj shoqate e deri në ditët e sotme, edhe pse vetëm prej 3 muajsh edhe në kushte të pazakonta Pandemie, shoqata jonë nuk ka pushuar së qënuri pjesë aktive si pjesëmarrje nëpër takime të ndryshme ku flitet për emigracionin, historinë e Shqipërisë dhe rolin e diasporës. Por ka qenë edhe ideatore e shumë aktiviteteve ku kemi qenë pjesa organizuese për Barin e darkës shqiptare e organizuar me date 3 tetor 2020, falë iniciativës së Olti Buzit – ideatori i grupit “Zbulojmë Shqipërinë” dhe drejtori i gazetes online Albanianews. Gjithashtu për muajin nëntor kemi organizuar një video kundër dhunës ndaj grave, pikërisht në ditën ndërkombëtare kur celebrohet çdo 25 nëntor të çdo viti. Kemi qenë mbështetës dhe moderatorë për ditën e 28-29 nëntorit, në bashkëpunim me Konsullaten shqiptare në Bari. Një takim ku pati ndër të ftuar edhe një grup arbëresësh. Projektet tona janë të shumta. Është e qartë që periudha e vështirë në të cilën po jetojmë nuk na ndihmon aspak. Por jemi të bindura që me punë dhe përkushtueshmeri do arrijmë të realizojmë. Një nga projektet tona më të rëndësishme dhe ku synojmë të përkushtohemi është themelimi i një shkolle në gjuhën shqipe. Një realitet që në të gjithë këto vite emigrim, prej pothuajse 30 vjet, nuk egziston akoma në qytetin ku jetojmë, pra në Bari. Gjuha është nismëria e çdo gjëje, ura lidhëse e çdo pike me kombin. E ndjejmë për detyrë dhe përgjegjësi tu mësojmë gjuhën shqipe fëmijëve tanë. Me anë të mësimit të gjuhës shqipe mund të njihen me historinë, traditat dhe kulturën shqiptare. Me pak fjalë të njohin origjinën dhe ta kultivojnë me përkujdesje pasi jemi të bindura për diçka, nuk mund të krijojmë një të ardhme pa ditur nga vijmë.

Për një nacionalizëm modern shqiptar

July 6, 2020 by dgreca

Nga Marjana Bulku/Nacionalizmi modern, një shkencë e munguar por gjithmonë prezente në jetën tonë ku dominimi i politikës i ka eklipsuar ngjyrat e nacionalizmit kaq të nevojshëm për ruajtjen e autenticitetit në kushtet e globalizimit kulturor.

Ndërkohë që valët e emigrimit bënë që pjesa më e madhe e shqiptarëve të jetojnë jashtë trojeve të tyre etnike nacionalizmi mbetet një bazë e fuqishme për edukimin e vlerave identitare.

Po a i ka pasur Shqipëria kushtet për ta forcuar dhe pasur prezent nacionalizmin etnik, romantik, gjuhësor, fetar apo kulturor?!

Edhe pse shumë prej tyre interferojnë njëri-tjetrin edukimi me këto ndjesi nacionaliste në trojet tona ka munguar edhe pse pa frikë duhet pohuar që territorit shqiptar nuk i kanë munguar kalatë shekullore, kullat e lashta, veshjet tradicionale plot kolorite lokale, histori të pa shkruara, folklor i pasur, objekte kulti, artistë, nobelistë madje edhe shenjtorë. Pra Shqipëria e ka pasur plotësisht terrenin e duhur për ta ngritur nacionalizmin në nivelet e modernes.

Specifikisht nacionalizmi romantik që pikturohet nga vargjet e Bajronit, i cili i bëri përmendore natyrës, cilësive, heroit, duke tipizuar vendin tonë si: “Shqipëri, vendi ku lindi Iskanderi, o nënë e rreptë burrash të ashpër e fisnikë”, një natyralizëm kaq organik i cili e ka të shtruar terrenin folklorik, historik dhe kulturor”.

Kur ndjek komunitetin irlandez në USA duket sikur prek me dorë kulturën e tyre, veshjet e tyre, stilin e tyre të jetesës deri në ngjyra e arredim. Edukimi me vlerat kombëtare bëhet përmes nxitjes së ndjesive nacionaliste, pa zhurmë e bujë, bëhet përmes njohjes së historisë dhe folklorit pse jo edhe fesë si rruga më e mirë e zhvillimit të virtyteve. Shembulli i përkryer i nacionalizmit diasporik është komuniteti jezuit në USA por kudo ato janë nëpër botë, një nacionalizëm fetar që edukon të gjitha elementet (etnik, gjuhësor, ideologjik, kulturor), njē model i pa të dytë por nga ku kupton se emigrimi masiv, shpërndarja e shqiptarëve kudo në botë e bën të domosdoshëm një sjellje të re në jetesën e re, në tokën e re, eksportimin e nacionalizmit që mbase mund të quhet nacionalizëm diasporik.

Eksportimi i tipareve rrënjësore, ruajtja e tyre, transmetimi i tyre në mjedisin e ri jo vetëm që identifikon kombësi por edukon vlera historike e kulturore. Tetorin e kaluar një komunitet italo-arbëresh në Nju Jork e shfrytëzoi Kolumbus Day Parade, traditën 73 -vjeçare nju jorkeze, për të shpalosur kulturën arbëreshe, ku veshjet, këngët, flamuj edhe shqiptarë, bënë paradë avenjuve më të famshme të metropolit amerikan ku performonin 100 grupe dhe mbi 35 mijë artistë të cilët nderonin identitetin e tyre, e ku arbëreshët tanë parakaluan me dy flamuj atë shqiptar dhe italjan por me gjuhën e gjallë arbëreshe që i bën ende krenarë ata por edhe ne. Nacionalizmi diasporik dhe edukimi i brezave me të duket si një mundësi e re të ardhmes si një qasje ndaj kulturës tonë ku jo vetëm simbolet dhe flamuri janë identitet përbashkues, por edhe folklori, historia dhe mbi të gjitha kultura jonë e cila ka në themele vlera , emra, vepra me të cilat mund të nxitet një e ardhme më e mirë.

Diaspora vazhdon të paguajë sigurimin kufitar për vetura

June 27, 2020 by dgreca

Qytetarët e Kosovës që jetojnë dhe punojnë në shtete të ndryshme të Evropës, sa herë që hyjnë në Kosovë obligohen që në kufi të paguajnë një shumë të mjeteve financiare për sigurimin e veturave të tyre.

Personat që hyjnë në Kosovë me auto-vetura duhet të paguajnë 15 euro për qëndrimin prej 15 ditësh. Ndërkaq, qëndrimi për një muaj kap vlerën e sigurimit prej 20 eurosh. Këto tarifa ndryshojnë nga kategoria e mjeteve motorike dhe periudha e qëndrimit në Kosovë.

Njëri nga ta është Fidaim Zeqiri, i cili që gjashtë vite jeton në shtetin e Gjermanisë. Ai thotë se çmimi i policës së sigurimit nuk është shumë i lartë. Por, vonesa për shkak të kolonave të gjata, për të përfunduar këtë obligim është e mërzitshme.

“Ka pasur raste kur kam pritur më shumë se një orë deri sa të vjen radha për të paguar. Ne edhe ashtu bëjmë rrugë të gjatë për të ardhur në Kosovë dhe pritja për këtë pagesë është maltretim”, thotë Zeqiri.

Qeveria e kaluar e Kosovës, e udhëhequr nga Albin Kurti ka aprovuar një kërkesë të Ministrisë se Financave për krijimin e një mekanizmi për mbulimin e obligimeve të sigurimit kufitar nga Qeveria e Kosovës.

Kjo do te vlejë për të gjithë bashkëatdhetarët dhe të huajt që janë subjekt i policës kufitare dhe vijnë në Kosovë për vitin 2020.

Në anën tjetër, zyrtarë të Qeverisë së Kosovës, të udhëhequr nga Avdullah Hoti, nuk kanë dhënë ndonjë përgjigje se a kanë filluar procedurat për zbatimin e këtij vendimi apo do të anulohet.

Hoti në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, ditë më parë ka thënë se “qeveria do analizojë me kujdes të gjitha vendimet e marra nga qeveria e kaluar, për të siguruar se a janë në përputhje më ligjin”.

Pagesa e sigurimit kufitar të auto-përgjegjësisë është e obliguar me ligj për të gjitha mjetet motorike me tabela të huaja, të cilat hyjnë në territorin e Republikës së Kosovës. Aty përfshihen edhe automjetet e mërgatës, diasporës së Kosovës.

Në Byronë Kosovare të Sigurimeve pohojnë se janë të gatshëm për diskutime lidhur me këtë çështje, edhe pse sipas tyre, kjo është komplekse dhe kërkon trajtim profesional.

Blerim Pushkolli, drejtor ekzekutiv në Byronë Kosovare të Sigurimeve (BKS), thotë se një vendim eventual do të krijojë implikime financiare dhe duhet te shikohet edhe aspekti ligjor. Sigurimi kufitar është i bazuar në Ligjin për Sigurimin e Detyrueshëm nga Autopërgjegjësia.

“Duhet të mendohet mirë për shkak të bartjes se rrezikut me lëshimin e çdo police të sigurimit. Implikimi financiar është mjaft i lartë, për shembull për një rast të siguruar që kushton 15 euro për 15 ditë, kërkesa e personave për dëmshpërblim mund të shkojë deri në 1.2 milion euro. Kurse për dëmet e shkaktuara nga përdorimi i autobusit dhe mjeteve motorike të destinuara për transportin e lëndëve të rrezikshme, zbatohet dyfishi i shumave minimale të sigurimit”, tha Pushkolli.

Ai shtoi se nëse koston e sigurimit kufitar do ta merr përsipër Qeveria e Kosovës, atëherë do të ketë implikime financiare dhe rëndim të buxhetit të Kosovës, i cili mbulohet kryesisht nga tatim-paguesit kosovar.

“Dhe këtu është normale të shtrohet pyetja, si të ngarkohen taksapaguesit kosovarë që ta paguajnë sigurimet e drejtuesve të mjeteve motorike më regjistrime të huaja?

Por, Byroja Kosovare e Sigurimit do të jetë bashkëpunuese në proces dhe do të respektoj çdo vendim që merret nga Qeveria e Kosovës”, thotë Pushkolli.

Nga tarifat e sigurimeve kufitare, thotë Pushkolli, vitin e kaluar janë grumbulluar mbi 7.7 milionë euro të hyra, kurse pagesa e dëmeve të paguara nga BKS për periudhën e njëjtë rezulton vlerën prej 7.9 milionë eurosh.(Kortezi: Nadie Ahmeti-Evropa e Lire)

KËSHILLI KOORDINUES I DIASPORËS DISKUTOI ME QEVERINE PER VOTEN E DIASPORËS

June 27, 2020 by dgreca

INFORMIM: KËSHILLI KOORDINUES I DIASPORËS DISKUTOI ME QEVERINE TE DREJTEN E VOTES TE DIASPORES/

ANËTARËT E KËSHILLIT KOORDINUES TË DIASPORËS ZHVILLUAN NJË MBLEDHJE ONLINE MBI TË DREJTËN E VOTËS ME KRYEMINISTRIN, Z. EDI RAMA/

Anëtarët e Këshillit Koordinues të Diasporës (KKD) zhvilluan me 22 qershor një mbledhje online me Kryeministrin, z. Edi Rama, për të diskutuar mbi të drejtën e votës për shtetasit shqiptarë që jetojnë jashtë vendit. Në mbledhje morën pjesë edhe Ministri i Shtetit për Diasporën, z. Pandeli Majko; Ministri i Brendshëm, z. Sandër Lleshaj; bashkëkryetari i Komisionit Parlamentar për Reformën Zgjedhore dhe anëtari i Këshillit Politik, z. Damian Gjiknuri; Drejtoresha e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, znj. Mirlinda Karcanaj. Që prej krijimit të Këshillit, anëtarët e tij kanë bashkëpunuar dhe janë angazhuar vazhdimisht për çështjet që kanë të bëjnë me përfaqësimin e interesave të shqiptarëve të larguar nga vendlindja dhe forcimin e marrëdhënieve të tyre me Shqipërinë. Sipas rendit të ditës, diskutimi u hap nga Kryeministri, i cili theksoi angazhimin e Qeverisë për të punuar për garantimin e votës për shtetasit shqiptarë që jetojnë jashtë vendit.

Mbledhja vijoi me diskutimin e Kryetarit të KKD-së, z. Mark Gjonaj, dhe Ministrit të Shtetit për Diasporën, z. Pandeli Majko. Ministri Majko u shpreh se maxhoranca ka vullnetin e plotë për sigurimin e të drejtës së votës për të gjithë shtetasit shqiptarë që jetojnë jashtë, e cila është një e drejtë kushtetuese. Më pas, mbledhja vijoi me diskutimet e anëtarëve të KKD-së mbi mundësinë e kontributit të kësaj strukture në procesin e garantimit të votës.