• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Abazoviç merr drejtimin e Malit të Zi, zbulohet përbërja e qeverisë së pakicës. Ja sa ministra janë shqiptarë

April 28, 2022 by s p

GAZETA PANORAMA

Në seancën e Kuvendit të Malit të Zi, më 28 prill në Cetinje, u votua Qeveria e pakicës e kryeministrit Dritan Abazoviç, me çka përfundoi mandati teknik tremujor i Qeverisë së kryeministrit Zdravko Krivokapiç, të cilit iu votua mosbesimi më 4 shkurt.

Shumica e re parlamentare, e cila votoi për Qeverinë, më herët zgjodhi Danijela Gjuroviçin për kryetare të Parlamentit, e cila zhbllokoi punën e legjislativit pas gati tre muajsh.

Për zgjedhjen e Qeverisë votuan 45 deputetë nga gjithsej 81 sa janë në Parlamentin malazias, ndërsa 3 përfaqësues të socialdemokratëve ishin kundër.

Për kabinetin e Abazoviçit votuan 16 deputetë të partive që përbëjnë Qeverinë nga Lëvizja Qytetare URA, Partia Popullore Socialiste pro-Serbe (SNP), Partia Socialdemokrate (SDP) dhe partitë kombëtare të shqiptarëve, boshnjakëve dhe kroatëve, si dhe 29 deputetë të Partisë Demokratike të Socialistëve (DPS) të Millo Gjukanoviçit, i cili nuk ka përfaqësues në Qeveri.

Qëllimi i Qeverisë së re është të zhbllokojë procesin e integrimit evropian të Malit të Zi dhe zgjedhjen e pozitave udhëheqëse në Gjyqësor, theksoi kryeministri Abazoviç.

Në seancë nuk morën pjesë deputetë nga Fronti Demokratik Pro-Serb dhe Demokratët, të cilët kundërshtojnë fuqishëm Qeverinë e pakicës të mbështetur nga DPS-ja.

Këto parti, së bashku me lëvizjen URA të Abazoviçit dhe SNP-në, kanë qenë në pushtet që nga zgjedhjet e gushtit 2020, kur pas tri dekadash e zhvendosën DPS-në në opozitë. Një vit e gjysmë pas zgjedhjeve, për shkak të mosmarrëveshjeve politike, ajo shumicë parlamentare u shpërbë dhe anëtari më i vogël i saj, partia URA e Abazoviçit, hyri në procesin e formimit të një qeverie të pakicës me mbështetjen e DPS-së së Gjukanoviçit.

Prandaj, Fronti Demokratik dhe Demokratët e akuzojnë Abazoviçin se ka tradhtuar vullnetin elektoral të qytetarëve dhe kërkojnë zgjedhje të reja.

Prioritetet e Qeverisë së Abazoviçit

Duke prezantuar programin e qeverisë, Abazoviç tha se ai do të bazohet në sundimin e ligjit dhe zhvillimin ekonomik, ndërsa lufta kundër korrupsionit, investimet e qëndrueshme, integrimi në Bashkimin Evropian (BE) dhe mbrojtja e mjedisit do të jenë fushat kryesore të veprimit.

Ai tha gjithashtu se me largimin e DPS-së së Gjukanoviçit nga pushteti në zgjedhjet e gushtit 2020, Mali i Zi hyri në një fazë të re zhvillimi, duke deklaruar se qeveria e re, ekzekutive dhe legjislative, nuk arriti të përmbushte qëllimet e pritura.

“Qeveria e mëparshme dhe Parlamenti nuk arritën të gjenin një gjuhë të përbashkët dhe kjo është një nga arsyet pse reformat e nevojshme politike dhe sociale kanë ngecur për një kohë të gjatë. Zgjidhja e çështjeve të hapura që kanë bllokuar rrugën evropiane të Malit të Zi dhe proceset e tjera reformuese do të jenë fokusi i punës së qeverive të reja”, tha ai.

Prioritetet e politikës së jashtme të qeverisë

Abazoviç tha se prioritetet e politikës së jashtme të Malit të Zi përcaktohen me Kushtetutë dhe theksoi nevojën për të përmirësuar marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe ruajtjen e besueshmërisë së Malit të Zi në NATO.

“Agresioni i Rusisë kundër Ukrainës, të cilin qeveria e mëparshme e ka dënuar tashmë dhe është zotuar të respektojë sanksionet e BE-së ndaj Rusisë, ka shkaktuar zhvillime të trazuara gjeopolitike. Pavarësisht këtyre sfidave dhe gjenerimit të krizave të reja, Malit të Zi i janë hapur perspektiva të reja për t’u anëtarësuar në BE”, tha ai.

Prioritetet e qeverisë së tij përfshijnë reformën e shërbimit të sigurisë dhe reformën zgjedhore. Ai tha se Qeveria do të punojë në mbrojtjen e standardeve dhe në këtë kontekst edhe rritjen e pensioneve dhe përfitimeve sociale. Instrument kyç për luftën kundër korrupsionit është miratimi i Ligjit për shqyrtimin e prejardhjes së pasurisë, të cilin, siç tha Abazoviç, do ta dorëzojë në Kuvend me procedurë urgjente.

Çështje të diskutueshme

Tri temat për të cilat palët në përbërje të Qeverisë kanë negociuar më së shumti janë regjistrimi i popullsisë, nënshkrimi i Marrëveshjes Themelore me Kishën Ortodokse Serbe në Mal të Zi dhe iniciativa rajonale Ballkani i Hapur (Open Balkan).

Në ekspoze, Abazoviç ka komentuar shkurt për këto tema.

Ai tha se ligji për regjistrimin e popullsisë është duke u planifikuar në përputhje me standardet evropiane. Kjo çështje shkakton tensione në Mal të Zi sepse për një pjesë të opinionit politik nuk është çështje statistikore, por çështje të regjistrimit kombëtar dhe fetar.

Ndër prioritetet e programit të qeverisë së re është rregullimi i marrëdhënieve kontraktuale me bashkësitë fetare në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Malit të Zi. Me marrëveshjen bazë, shteti i Malit të Zi duhet të saktësojë marrëdhëniet pronësore-juridike me kishën ortodokse serbe.

Edhe pse nuk e ka përmendur konkretisht Ballkanin e Hapur, Abazoviç ka thënë se Qeveria do të merret me shqyrtimin e iniciativave rajonale në kuadër të qëllimit kyç – anëtarësimit më të shpejtë të Malit të Zi në BE. Partitë pro-malazeze janë kundër Iniciativës për Ballkanin e Hapur, e cila e konsideron atë pjesë të projektit të “botës serbe”, qeverisë aktuale në Serbi.

Kush e përbën Qeverinë e pakicës?

Qeveria e pakicës përbëhet nga Lëvizja Qytetare URA e Abazoviçit, Partia Popullore Socialiste pro-serbe, Partia Socialdemokrate dhe partitë kombëtare të shqiptarëve, boshnjakëve dhe kroatëve.

Kabineti i ka 18 ministri, katër zëvendëskryeministra dhe dy ministra pa portofol.

Abazoviçi ka mbështetjen e 46 deputetëve nga 81 sa ka gjithsej Kuvendi i Malit të Zi.

Ai, po ashtu, ka mbështetjen parlamentare të Partisë Demokratike të Socialistëve (DPS) të presidentit malazez, Millo Gjukanoviç, por pa pjesëmarrjen e saj.

Katër pozitat e zëvendëskryeministrave u janë ndarë partive që përbëjnë Qeverinë e re.

URA e Abazoviçit udhëheq pesë ministri, përfshirë edhe atë të Punëve të Brendshme, me në krye Filip Axhiqin.

Ministria e Çështjeve Evropiane udhëhiqet nga Jovana Maroviç, e cila është zgjedhur edhe zëvendëskryeministre nga radhët e URA-s.

Partia Popullore Socialiste, përveç postit të zëvendëskryeministrit, i cili mbulohet nga kreu i partisë, Vlladimir Jokoviç, udhëheq gjashtë ministri. Jokoviç do të jetë edhe ministër i Bujqësisë. Partia e tij ka marrë edhe udhëheqjen e Ministrisë së Drejtësisë, asaj të Financave, të Arsimit, të Shëndetësisë dhe të Sportit.

Kryetari i Partisë Socialdemokrate, Rashko Konjeviç, është zgjedhur zëvendëskryeministër dhe ministër i Mbrojtjes. Nga kjo parti, Ministrinë e Punëve të Jashtme e udhëheq Ranko Krivokapiç, ish-kryetar i Parlamentit të Malit të Zi.

Kryetari i Partisë Boshnjake, Ervin Ibrahimoviç, është zgjedhur zëvendëskryeministër dhe ministër i Investimeve Kapitale. Kjo parti udhëheq edhe Ministrinë e Punës dhe Mirëqenies Sociale, me në krye Admir Adroviçin.

Përfaqësuesit e shqiptarëve, ndërkaq, kanë marrë dy poste ministrore.

Ministër për të Drejtat e Njeriut dhe të Pakicave është zgjedhur kreu i Partisë Demokratike, Fatmir Gjeka, ndërsa ministër i Administratës Publike është Marash Dukaj nga Alternativa Shqiptare.

Iniciativa Qytetare Kroate – subjekt jashtëparlamentar – ka marrë postin e ministrit pa portofol, i cili udhëhiqet nga Adrijan Vuksanoviç.

Personalitete jopartiake në kabinetin e Avbazoviçit janë Bilana Shqepanoviç në Ministrinë e Shkencës dhe Masha Vllaoviç në Ministrinë e Kulturës dhe Medias.

Zgjedhjes së Qeverisë së re të pakicës i ka paraprirë zgjedhja e kryetares së Kuvendit, Danijella Gjuroviç, nga Partia Popullore Socialiste.

Qeveria e re është zgjedhur gati tre muaj pasi Kuvendi i këtij vendi ka votuar mocionin e mosbesimit ndaj Qeverisë së kryeministrit Zdravko Krivokapiç, më 4 shkurt.

Tre ditë më vonë, më 7 shkurt, është shkarkuar edhe kryetari i Kuvendit, Alleksa Beçiq, udhëheqës i Demokratëve.

Qeveria e Krivokapiçit është formuar në dhjetor të vitit 2020 nga një koalicion mes Frontit Demokratik pro-serb dhe pro-rus, Demokratëve dhe Lëvizjes Qytetare URA.

Kjo Qeveri ka pasur një shumicë të ngushtë në Kuvend – prej 41 deputetësh – por ka kthyer DPS-në e Gjukanoviçit në opozitë pas tri dekadash.

Dallimet në qëndrime midis partnerëve të koalicionit kanë nisur të shpërfaqen shumë shpejt pas formimit të tij dhe palët shpesh nuk kanë qenë të njëzëshme në vendime./REL

Filed Under: Analiza

MBROJTJA E KOSOVËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE

April 28, 2022 by s p

MA. AGIM ALIÇKAJ

-Ministrja Gërvalla në OKB krenare me luftëtarët e lirisë

Bija e heroit të kombit Jusuf Gërvalla, Ministrja e Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës Donika Gërvalla-Schwarz, jua përplasi në fytyrë përfaqësuesve të shteteve kriminale serbe dhe ruse në mbledhjen e Këshillit të sigurimit të OKB-së. “Unë jam krenare që e përfaqësoj  shtetin ku ushtarët trima të UÇK-së e mbrojtën popullin e vet, shtëpitë e veta dhe vendin e vet. Është çështje personale e juaja por unë nuk do të isha krenare t’i përfaqësoja shtetet tuaja”.

         Në takimin e saj dhe të zëvendësministres Liza Gashi me komunitetin shqiptaro-amerikan në Konsullatën e Republikës së Kosovës në New York, u bisedua për forcimin e lidhjeve të shtetit me mërgatën dhe për kundërvënjen ndaj veprimeve të vazhdueshme armiqësore të shtetit jocivilizues serb.

         Serbia duhet të trajtohet si shtet kriminal. Nuk ka lëshime as kompromise me agresorë të pashpirt dhe të papërmirësueshëm si Rusia dhe sateliti i saj në Ballkan, Serbia. Presionet e shteteve perëndimore ndaj qeverisjes së Kosovës për të bërë lëshime me shpresë se Serbia do të shkëputet nga Rusia janë të kota, të padrejta, joparimore dhe në kundërshtim me vlerat demokratike dhe njerëzore të cilat ato i promovojnë. Koha e dialogut të pabarabartë dhe shantazheve serbe ka përfunduar me zgjedhjet e lira të shkurtit 2021

         Cilido politikan dhe veprimtar shqiptar, kudo në Trojet tona dhe në Mërgatë, që ju nënshtrohet presioneve për kinse “të ruajtur dhe avancuar marrëdhëniet miqësore” me këto shtete është qyqan, interesaxhi, i pavlerë dhe anti-kombëtar. Çka të duhen “marrëdhëniet miqësore” nëse e humbë lirinë dhe shtetin?! Për më keq, cilido ai që bashkëpunon me shtetin serb apo rus, në çfarëdo forme për çfarëdo arsye, deri sa ato udhëhiqen nga shovenist dhe kriminel si Putin, Lavrov, Vuçiq, Daçiq dhe Vulin e ka vendin e garantuar në murin e turpit dhe të tradhëtisë kombëtare dhe njerëzore.

         Ekziston vetëm një zgjidhje e konfliktit në Ballkan. Njohja e Kosovës nga pesë shtetet e mbetura evropiane dhe anëtarësimi i saj me procedurë të shpejtuar në NATO, izolimi ekonomik, diplomatik dhe ushtarak i Serbisë, si dhe presioni mbi te për të zgjedhë demokracinë evropiano-amerikane apo diktaturën e errët anti-njerëzore ruse. Amerika dhe sidomos Evropa duhet të marrin mësim nga agresioni rus në Ukrainë. Vetëm Amerika dhe Presidenti Biden mundet dhe duhet të prijë në këtë drejtim. Me diktatorët dhe kriminelët si Putin dhe Vuçiq nuk bën punë përkëdhelja, kompromisi dhe shpërblimi, bën punë vetëm mundja, dënimi dhe shkatërrimi i tyre.

         Kombi shqiptar është i renditur me botën perëndimore, duhet të jetë dhe është falënderues por jo nënshtrues, në asnjë mënyrë dhe në asnjë rrethanë. 

         Edhe pse komb paqëdashës, i cili nuk ka bërë kurrë agresion ndaj popujve tjerë, gjithmonë në mbrojtje të lirisë dhe trojeve të veta, duhet të përgatitet për luftë. Këtë e vërteton agresioni rus në Ukrainë dhe aksionet e fundit terroriste serbe kundër policisë së Kosovës. Përgaditja dhe forcimi i ushtrisë së Kosovës duhet të bëhet me urgjencë. Krahas buxhetit të  shtuar të shtetit, çdo shqiptar, kudo që gjendet e ka obligim për të kontribuar me mundësitë e veta në Fondin e Sigurisë të krijuar nga Qeverisa e Republikës së Kosovës. Ai nuk është fond i një qeverie, por fond i ekzistencës kombëtare shqiptare.

         Në shenjë respekti dhe falënderimi për NATO-n e Amerikën për  shpëtimin e popullit shqiptar nga gjenocidi serb, me moton “Përulemi para luftëtarëve të lirisë” unë me bashkëautorin, luftëtarin e lirisë, prof. Dr. Nusret Pllana kemi botuar librin e xhepit “Never Forget”-“Mos harro kurrë” i cili e dokumenton gjenocidin serb mbi shqiptarët, nga një kopje të së cilit ja dhurova zonjave të nderuara Donika Gërvalla dhe Liza Gashi, dhe i cili mund t’i shërbejë në ballafaqimet e tyre të ardhëshme me përfaqësuesit e shtetit kriminal serb.

Filed Under: Analiza

XHEVAT KALLAJXHIU –  EDITOR I “DIELLIT” NË NJË KOHË TË VËSHTIRË HISTORIKE

April 28, 2022 by s p

IDRIZ LAMAJ/

                

Xhevat Kallajxhiu ishte gazetar, studiues dhe shkrimtar i njohur në tri periudha të ndryshme historike të Shqipërisë; në kohën e Shqipërisë së lirë, gjatë pushtimit fashistë të atdheut, dhe në mërgimin e tij të gjatë. Punoi për tre dekada  në redaksinë e seksionit shqip pranë  Zërit të Amerikës.  Pasi doli në pension, për 10-të vjet ishte editor i gazetës Dielli. 

Ai  ndrroi jetë në megrim në moshën 86 vjeçare. Në një shkrim të shkurtë nekrologjik të botuar në gazetën e njohur amerikane, THE WASHNGTON POST, tre ditë pas vdekjes së tij, jepet ky shenim: 

“…Xhevat Kallajxhiu ndrroi jetë me 6 Nëntor 1989 në spitalin Southern  Marylan Hospital Center në moshën 86 vjeçare.  Zoti Kallajxhiu jetoi në Forestville të shtetit Maryland dhe kishte lindur në Shqipëri.  Ai ishte gazetar dhe redaktor para dhe gjatë luftës dytë botërore. Në vitin 1949 emigroi në Shtete të Bashkuara të Amerikës, pasi kaloi pesë vjet nëpër kampet e refugjatëve në Itali.  Ai  për disa kohë punoi në New York si lavapjatës, para se të bëhej lexues (speaker) i lajmeve në Radion “Europa e Lirë”. Në vitin 1954 u transferua në Washington ku punoi për  “Zërin Amerikës” deri sa  doli në pension,  në vititn 1973…”.  Shenimi i gazetës THE WASHINGTON POST  mbështetet në të dhënat e dokumentave të tij shtetrore amerikane. 

Xhevat Kallajxhiu mori në dorë drejtimin e  gazetës Dielli, tre vjet pasi doli në pension, në vitin 1976. Po të shikohet me vemendje ajo përiudhë, Kallajxhiu u angazha në vepriomtarinë e Vatrës dhe drejtimin e  Diellit në një kohë mjaftë të ndërlikuar. Ndikimi politik i regjimeve komuniste  të Tiranës dhe Beogradit (në dy mënyra të ndryshme ), para se Kallajxhiu të fillonte detyrën e editorit të Diellit, ishte shumë i thell në komunitetet shqiptare, këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ai lloj ndikimi infektues i të dy regjimeve në fjalë,  i cili kishte mbjellur urrejtje të thell midis nesh, natyrisht kishte depërtuar edhe në radhët e Vatrës.  

Ky shkrim i mbështetur në korresponencën e Kallajxhiut dhe disa miqëve të tij, në shumë shkrime të Diellit dhe në shfletimin e një deng faqesh të Dosjeve të Sigurimit, synon pasqyrimin e gjendjes së vështirë të drejtimit të Diellit nga  Kalljaxhiu. Sipas korrespondencës, Kallajxhiu s’parit ndeshet me reagimet e ashpra nga intelektualët e mërgatës politike. Dr. Hamdi Oruçi i shkruan këtë letër me 10 Shkurt, 1977:

I ndereshmi z. Kalljaxhi, 

Nuk pajtohem aspak me mendimet e jueja të shfaquna në letrën e juej të Shkurtit 1977. E qoftë i lavduem Zori se kemi ende ndonji vend tjetër ku mund të botojmë “materialin” që “Dielli” i djeshëm dhe i sotëm nuk i botojnë. 

E kuptoj drejtimin që doni ti jepni fletores “Dielli” – pa dritë. Shkrimet e IDRIZ LAMAJT  mbi Kaleshin klasifikohen “të kaluara dhe jo asktuale”, ato të FEKEÇIT, “nuk kuptohen nga ana e lexonjësëve të “Diellit”, ato të Mahmud Cungut nuk mund të botohen pa i ndryshuar se ashtu e do puna”, ato të Alarupit  janë të gjata dhe nuk kemi vend, ato të tjerëve, me bazë kulturore nuk merren parasysh. Pikërishtë edhe ato punimet  e mija të vogla nuk mund të botohen pa ndryshime, dhe mund të botohen në katër pjesë pa komente. Dmth., hiqi mendimet e paraqitë skeletin. Ashtu i do mushka e kali ushqimet.  Lopa nuk i han fjalët e diktatorit gjinokastrit ‘faqezi’ për “Kosovën”, që ai e si shumë të tjerë vetëm llomotitin por nuk e kuptojnë as Kosovën e as kosovarët, bile tallen me atë dhe ata, pikrishtë siç nuk kuptojnë arbreshtë  e Italisë  por  duen ‘me pasion’ arbreshët e Amerikës, fjalët e faqeziut Diktator Gjinokastrit  nuk tingllojnë mirë sepse mund të gudulisin  të kaluemen  që nuk asht e bardhë, siç asht i shkreti NEXHAT PESHKËPIA:

Dr. Hamdi Oruçi ishte mik i Kallajxhiut, antar i shquar i Vatrës, kontribues i veçantë i Diellit dhe studiues i njohur. 

Letra e Dr. Oruçit nuk mud të shikohet vetëm si mendim i tij personal. Shumë intelektual të mërgatës politike ishin zemruar në Kallajxhiun. Sipas tyre, jo vetëm për zbutjen e  qendrimeve të tij ndaj regjimit komunist në Shqipëri dhe mënyrën e trajtimit të çështjes të Kosovës në gazetën Dielli, por edhe për menjanimin  e shkrimeve të intelektualve të mërgatës piltike. Ata nuk reagonin me polemika në shtypin e mërgatës, por e kritikonin ashpër me anë të korespondencës. Përjashtim të veçantë bëri Bilal Xhaferi,  i cili  polemizoi me Diellin  në Krahun e Shqiponjes,  me shkrimin: “SHUMË PO NDRITË  E PAK PO NXE”

Pas ndërhyrjes time për uljen e tensionit kundër Diellit,  Bilali më dërgoi një letër të gjatë, në të cilën shkruan: 

“… Ne të dy kemi një gjë të përbashkët me njëri-tjetrin dhe me mijëra bashkë-atdhetarë të tjerë në mërgim, që luftojnë për idealet kombëtare; kjo botë e madhe e lirë, na ka kushtuar shtrenjtë, por nuk na ka thyer dot shpirtin për të luftuar gjeri në fund…”  Disa paragrafe të kësaj letre, ai i përdoroi më vonë në një shkrim tjetër, i cili nuk ka të bëjë me Diellin dhe me Vatrën. (Bilal Xhaferi, Krahu i shqiponjës, janar, 1978)”.  

Nëpër faqet e dhjetra letrave të Kallajxhiut, dërguar miqëve të tij:  Rexhep Krasnqit, Hamdi Oruçit, Hasan Dostit, Zef Nekajt, Petraq Vuçanit, Nesti Andreas, etj. shihet edhe humori i tij thumbues ndaj kohës: Ç’jemi katandisur në të. 

Në maj të vitit 1977, ai botoi në Dielli një shenim shumë të shkurtë rreth poezive të mija të  përkthyera në italishtë  nga Nermin Vlora. Në qershor të atij viti me shkruan në një letër: Kam ra në hall, nuk dij ç’të bëjë? Një mik  i përbashkët më shkroi: Ç’farë poeti është ai ? Kur t’i kthej përgjegjen do t’i  shkruaj: Nermini nuk dinë mirë italishtën.  Me 6 Janar 1978 më dërgoi  këtë  kartolinë urimi për Vitin e Ri:  

I dashuri z. Lamaj,

Më ndjeni që po i përgjigjem me vonesë letrës suaj të 18 Dhjetorit. Kam qenë shumë i zënë me punë. Edhe mua me erdhi keq që nuk munda t’ju shihja gjatë  në Festën e Flamurit. Në reportazhin mbi Kremtimet në New York, që do të bëhet në numërin e Janarit 1979 të Diellit, bëj fjalë për Vatrën, Legalitetin dhe Komitetin (është fjala Komitetin “Shqipëria e Lirë” il).

Edhe mua nuk me pëlqejnë polemikat dhe qëndroj larg dhe faji është i dyanshëm, sepse po të hedhësh, duhet edhe të preç, bile më rënd. 

Çështjen  e konfliktit kufitar  shqiptaro-grek e kam mbyllur dhe s’do të bëj më fjalë. Prandaj edhe shenimet që më keni dërguar ju, do ti ruaj me një anë, nuk do ti përdorë tashi. Por nëse keni diçka ekskluzive mbi Çamërinë, të lutëm m’i dërgoni. Tani për tani kam nevoj për një recension për të dy veprat e fundit të Prof. Martin Camajt. Nesti Andrea me tha se ju jeni i vetmi që mund të shkruani me kompetencë për këtë dhe se i keni lexuar veprat e tij, dhe i keni pëqyer. 

A ka mundësi pra që të bëni një recension mbi këto dy vepra. Do të më bëni një nderë të madhe, edhe nëse ato i botoni më vonë në ndonjë vend tjetër. Dielli duhet të jetë i pari, mos ma merrni për të madhe. 

Në këtë rast ju bëj urimet më të mira për Vitin e Ri,  qoftë i mbarë për të gjithë ju! Xhevat Kallajxhiu.

Korrespondenca e Kallajxhiut, sipas disa letrave dërguar H. Oruçit dhe R. Krasniqit, është pasyrim i sinqert dhe real i  kohës kur drejtonte Diellin.  Ai i shkruan Krasniqit me 12 Dhjetor, 1978: “… Në qoftë se nuk kemi kujdes Vatra ndahet. Krahu jonë ka më pak se 100 antarë. Ne  nuk kemi mundësi të  sigurojmë  botimin e Diellit. Nese bëjm këtë, pala tjetër del fituese, ata gjëjnë përkrahje për botimin e gazetës…” 

Po të shikohen me kujdes Dosjet e Sigurimit  gjatë kohës që ai ishte drejtues i Diellit, shihet qartë se përcillej secila veprimtari e tij, e lëre më shkrimet që botonte në Dielli. Të gjitha bisedat dhe raportet e punës të Vatërs përfundonin  në zyrën e misionit të Shqipërisë pranë OKB-së. Për shembull:

“Gjatë punimeve të Kuvendit, Harri Stoja, me cilësinë e kryetarit të organizatës, u shpreh qartazi se “Vatra” nuk duhet të mbaj qendrim armiqësorë ndaj Shqipërisë, duhet të afrohet më shumë me Shqipërinë, qellimi i “Vatrës” të mos jetë përmbysja e regjimit në fuqi në Shqipëri.” (GJENDJA NË ORGANIZATËN “VATRA”, TIRANË –  6, 27,  1985,  DOSJA – 3347).

Gjatë atyre viteve, Kallaxhiu ballafaqohet edhe me një sfidë tjetër shumë të ndërlikuar; me ndikimin e thellë të politikës jugosllave mbrënda komunitetve shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Konsullata e Jugosllavisë në New York kishte kërkuar një takim me udhëheqësit e Vatrës dhe ata ishin shkuar në zyrën e konsullatës, ku kishte marrë pjesë edhe Kallajxhiu. Pas takimit, “një miku i tij” e kritikon ashpër Editorin e Diellit. Kllajxhiu i përgjigjet me një letër private, e cila, si për çudi letra  përfundon në Dosjet e Sigurimit të Shqipërisë. Paragraf i letërs tij: 

“… Neve vamë të Osman Gashi sepse na ftoj. Neve nuk  kemi frik të vemi edhe te Titua – , edhe tek të tjerët kur është puna për të mbrojtur Shqipërinë etnike. Këtë dua ta dini tani e përherë. Unë jam 70 – të e ca vjeç dhe e mora drejtimin e Diellit që ti sherbej atdheut e jo të mbyll ditët me turp. Unë nuk kam  nevoj për para, sepse nuk kam nevoj përse të jetoj më. Unë nuk kam nevoj të bëhëm president as mbret i Shqipërisë, sepse unë e hëngra timen…”. 

Osman Gashi ishte përfaqësues i konsullatës Jugosllave në New York. Në raportin e stërholluar të vizitës, i cili gjindet në Dosjet e Sigutimit, shihen edhe reagimet e Kallajxhiut kundër disa “kolegëve” të tij vatranë.  Pas demontratave të përgjakshme në Kosovë, në vitin 1981,  ashpërsohet qendrimi i Vatrës kundër regjimit jugosllav. Editori përforcon fushatën e formës  nacionaliste të mërgatës politike në gazetën Diellit.  

Ikonën e gazetarisë tonë në mëgrim,  gjatë sherbimit 10 vjeçarë si Editor i Diellit, Dr. Elez Biberaj e vlerëson në këtë mënyrë:  

“… Pas një karriere të shquar prej tre dekadash në Zërin e Amerikës, zoti Kallajxhi u bë  redaktor i Diellit, post në të cilin shërbeu nga viti 1976  deri në vitin  1986. Ai e ringjalli Diellin , rriti standardet gazetareske, zgjeroi fushatë e mbulimit dhe u përqendrua veçanerisht në sfidat me të cilat ndeshej diaspora, Shqipëria, Kosova dhe Çamëria…” (Dr. Elez Biberaj: Kumtesë e me rastin e 110 vjetorit të temelimit të gazetës “Dielli”).

Xhevat Kallajxhiu në megrim përjetoi grindje të thella dhe polemika të ashpra  midis shokëve të tij të ngushtë në éliten e Ballit Kombëtar. Gjatë përiudhës 10 vjeçare në sherbim të Diellit, ai u ballafaqua me intriga, presione dhe prapaskena të kohës. Si rrall kush, të gjitha i përballoi me durim stoik dhe karakter të hekurtë prej atdhetari klasik. Bëri jetë të thjeshtë familjare dhe ishte mikpritës në shtëpi. Asnjë herë nuk e lëshoi penën nga dora.

50 vjetët e fundit kam pas fatin të njihem përsonalishtë, të shkembej letra dhe bashkëpunoj me EDITORËT e DIELLIT: Athans Gegaj, Refat Gurrazezi, Qerim Panariti, Xhevat Kallajxhiu, Bilal Xhaferi dhe Llazo Vishnja (ndihmës editor),  Arshi Pipa, Anton Çefa, Dalip Greca dhe Sokol Paja. Dëshmi janë faqet e Diellit me shkrime të ndryshme, të  nënshkruara me emër, pseudonime, dhe shpesh vetëm me dy shkronja – IL

Ju falenderoj përzemërsishtë për vememdjen tuaj gjatë leximit të këti shkrimi të thjeshtë, të shkruar kohë më parë. 

Filed Under: Analiza Tagged With: Idriz Lamaj

PORTRETI I NJË ARTISTI

April 25, 2022 by s p

Nga Ramazan Çeka

Nik Çarku, bilbili i bjeshkëve tona, që me zërin e tij pushton zemrat e shqiptarëve anë e mbanë botës.

Bjen lahuta e çiftelia,

Përcjell fyelli e sharkia,

Po i kndojn’ trollit e bajrakut

Me za t’ambël të Nik Çarkut.

   Sa herë që ulem të përshkruaj portretin e një personazhi nga bota e artit dhe kulturës, për ta realizuar sa më mirë atë, gjithnjë i referohem edhe opinionit të mirë që ai gëzon mes artdashësve dhe vëmëndjes mediatike, lokale apo kombëtare, të cilat nuk reshtin së shpërndari informacione dhe vlerësime pozitive për të gjithë artistët, kudo që janë. 

   Në përgjithësi, pothuajse të gjithë këta artistë, falë vetë punës së tyre të palodhur, por edhe bashkëpunimeve të shumta me ta, janë shndërruar në të mirënjohur, në kolegë e bashkëpuntorë prestigjiozë, miqësia me të cilët më jep edhe mua krenari e kënaqësi të pamasë. 

   Mes gjithë këtyre personazheve të artit muzikor dhe njëkohësisht miqve të spikatur të jetës sime, një vend të veçantë zë edhe muzikanti e këngëtari i talentuar Nik Çarku, djali i nderuar i Dukagjinit, i veshur me cilësitë më të mira të burrit të Malësisë, zëëmbël e shpirt madh, që veç dhuntisë që i ka falur Zoti për të kënduar, e ka bërë të njohur edhe si kantautor, sepse një pjesë të krijimtarisë së tij ai e ka shkruar e kompozuar vetë. 

   Nik Çarku vlerësohet si një artist i madh që kompletohet me cilësi e virtute si një qytetar model, si një intelektual dhe familjar i përkushtuar, mikpritës e bujar në konak, i matur dhe manifestues i traditave më të mira shqiptare në komunitetin ku bën pjesë. Ai është një inxhinier i shkolluar në Amerikë që drejton një grup inxhinierësh amerikanë në degën e elektromekanikës dhe energjisë termike në një nga kompanitë më të njohura në New York City ESRT. (Pjesë e Empire State Building),  por njëkohësisht është i angazhuar edhe si profesor në Institutin Technic TRI New York City.

   Të gjitha këto angazhime të jetës së përditshme, nuk e privojnë Nik Çarkun nga jeta artistike, sepse në shpirtin e tij nuk flejnë, por rrijnë zgjuar dhe shfaqen pasioni për këngën dhe vlerat kombëtare të saj, që ai i ka marrë me vete nga Shqipëria dhe i mban e i manifeston të gjitha atje.

   Nik Çarku ka lindur në një nga perlat e Alpeve Shqiptare, në Thethin e bukur e të pashoq, por është rritur në një vend të bukur e të pashoq, siç është Shkodra, në djepin e kulturës shqiptare, nga e cila ai mori dashurinë për këngën e bukur popullore, humorin e saj por dhe bekimin që e ndjek nga pas edhe sot e kësaj dite.

   Ashtu si të gjithë emigrantët që kanë shkelur Tokën e Ëndrrave, Amerikën, edhe Nika nuk e pat të lehtë, por falë karakterit të tij, shpirtit të paepur të malësorit dhe optimizmit të artistit, ai arriti shpejt të bënte emër mes komunitetit të shqiptarëve, sepse me zërin dhe krijimtarinë e tij ai u vu në shërbim të tyre. Këngët, që shpejt krijuan një repertor të gjërë, u bënë pjesë e pandarë e eventeve familjare e shoqërore të Diasporës në gjithë Amerikën.

   Nik Çarku, falë punës së tij të palodhur, u bë kështu një këngëtar i preferuar, por edhe një ambasador i këngës popullore shqiptare në gjithë hapsiren amerikane.

   Nika nuk është thjesht një këngëtar që mjaftohet me interpretimet e tia, por është edhe një kompozitor dhe rapsod i talentuar edhe si instrumentist, pasi ai bie çiftelisë dhe fizarmonikës.  

   Krijimtaria e Nik Çarkut nuk ka ngeluar asnjëherë brenda kornizave të një krijimtarie vetjake, por është gërshetuar me bashkëpunimet e tij të shumta me kolegë poetë e kompozitorë si: poetët Gjokë Beci, Sali Mani, Kadri Fikaj, Gjovalin Lumaj dhe Ramazan Çeka, duke vijuar me kompozitorët; Ymer Neli e Behar Neli, si dhe me Edmond Xhani në orkestren e Radio Televizionit Shqiptar dhe me kompozitorin Tom Lleshaj në Amerikë, duke u bërë kështu garanci e suksesit në aktivitete kulturore, festivale e koncerte, por dhe festa kombëtare, si ngjarje të rëndësishme kulturoro-artistike dhe historike për komunitetin shqiptar në Amerikë, si dhe në gëzime familjare. 

   Për këto aktivitete mund të veçojmë ngjarje të tilla si: “Festa e Flamurit” dhe “Vite të Reja” në Los Angelos, San Francisco California, Boston, Michigan, Filadelfia, New York e deri në Australi e në Londër, Angli, duke bashkëpunuar në koncerte të ndryshme me maestro Raif Hyseni dhe këngëtaren e madhe Merita Halili, Anita Bitri, Sunaj Saraçi, Vera Uruçi, Haxhi Zeneli, Haxhi Maqellara, etj.  

   Puna e palodhur dhe me shumë vlera e këtij artisti ka sjellë edhe vlerësimin e tij nga institucione të pushtetit vendor si “Qytetar nderi” në “Malësi të Madhe”, “Qytetar nderi” në Komunen Rrethina, si dhe shumë vlerësime e mirënjohje të tjera.

   Këto vlerësime janë bërë këtij artisti në karrieren e tij, nisur nga sukseset që ai ka korrur, duke lënë të pashlyera interpretimet brilante të këngëve: “Luj Lirie Lujë” (1994), “Kam Kosoven gjak e shpirt”, “Jemi bij të këtij vendi”, “Ulni burra t’pajtojmë vendin”, “Bjeshkëve të Shalës ju çoj një fjalë”, “Vehten e mallkova”, “100 vjete Malsia priti”, “Kënga e Zeqir Kukës” etj, etj.

   Të gjitha këto që unë po shkruaj për këtë personazh, për portretizimin e tij fizik e shpirtëror, tregojnë se unë atë e njoh mirë, jo vetëm si shkodran, por edhe si artist, sepse këto karakteristika më kanë motivuar që të krijoj me të jo vetëm marrëdhënie shoqërore, por edhe marrëdhënie pune, siç është bashkëpunimi në krijimtarinë artistike, e cila që nga njohja e parë ka pasur jo vetëm vlerësime, por edhe suksese.

   Dashuria për Atdheun, dashuria dhe respekti për njeriun, dashuria për këngën dhe traditen shqiptare, janë jo vetëm motivimi i tematikës së krijimtarisë së këtij artisti interpretues, por edhe kredoja e tij, frymëzimi i tij kombëtar, që në gjithë këto vite i kanë sjellë reputacion dhe suksese, jo vetëm në trevat shqiptare, por kudo anë e mbanë botës ku jetojnë shqiptarë.

   Kjo tematikë e gjërë pasqyrohet më së miri në repertorin e tij të pasur, me të cilin vazhdon të jetë në majat e suksesit si një kulm i karrierës së tij të hershme si këngëtar, kantautor apo rapsod.

   Në repertorin e tij ka larmi tematika e jetës shqiptare, historike e bashkëkohore. Ai i këndon me epizëm ngjarjeve të mëdha historike, por i këndon me lirizëm e ndjenjë edhe dashurisë, familjes dhe natyrës së vendeve tona të mrekullueshme.

   Nik Çarku duke bashkuar zërin e tij brilant me vargun dhe tingullin që burojnë nga trashëgimia më e mirë e artit muzikor shqiptar, janë të mirëpritura, janë të pëlqyera, por janë edhe të vlerësuara për misionin që bartin si trashëgimia më e pasur kombëtare tek brezat e rinj, sidomos tek ata që kanë lindur dhe rritur në Amerikë.

   Unë mendoj se ky këngëtar, që në Amerikë nuk është i vetmi, ka një rol shumë të rëndësishëm në ruajtjen, evidentimin dhe trashëgimin e vlerave etno-kulturore të Kombit tonë, mision të cilin ai e përmbush me atë që din të bëjë më mirë, me zërin e tij, interpretimin dhe krijimtarinë e tij, të cilët i ka të pastër, autentik dhe thellësisht shqiptar, prandaj edhe unë bashkohem me vlerësimin më të bukur që mund t’i bëhet këtij këngëtari, duke e quajtur “Bilbili i bjeshkëve tona”, vlerësim që tashmë ia ka dhënë gjithë publiku shqiptar, që nga bjeshkët e Thethit e deri në Nju Jorkun e largët.

   Të bindur se suksesi dhe fama nuk i falen e as nuk i dhurohen askujt, por arrihen falë punës dhe përkushtimit të gjithsecilit prej nesh, kjo e bën më të kuptueshme se si arriti të marrë famë në botën e suksesit këngëtari Nik Çarku. 

   Dhe kështu, duke hedhur penelatat e fundit në realizimin e portretit të këtij artisi, jam i sigurtë se në kornizën e këtij shkrimi kam arritur vetëm sa ta skicoj atë, pasi duhet shumë punë për ta realizuar ashtu siç e meriton, megjithatë me respektin më të veçantë për gjithë punën dhe përkushtimin e tij, si dhe me një dashamirësi vllazërore i uroj Nik Çarkut suksese pafund në karrierë e mbi të gjitha mbarësi në punë e në familje.

   Prill 2022

Filed Under: Analiza

100 vjetori i marrëdhënieve Shqiptaro-Amerikane – Bashkëbisedim në Vatër / Ftohet komuniteti shqiptar në New York e më gjërë që të marrë pjesë

April 22, 2022 by s p

Filed Under: Analiza

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 189
  • 190
  • 191
  • 192
  • 193
  • …
  • 971
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • QERIM VRIONI DHE FOTOGRAFËT QË SHKRUAN HISTORINË
  • Çamëria, kur e vërteta kërkon shkrim, përgjegjës dhe afat!
  • Dhurata, buzëqeshje dhe urime në shkollën shqipe “Skenderbej”
  • ROLI I PRESIDENTES OSMANI NË RIKTHIMIN E BESIMIT DHE BASHKËPUNIMIT TË KOSOVËS ME SHBA-NË DHE BE-NË
  • WHEN KOSOVA WORKS, AMERICA SPEAKS
  • Shkolla shqipe “Gjergj Fishta” – Long Island, New York festoi festat e fundvitit
  • Fotografia e Gjon Milit dhe CHARTRES CATHEDRAL -Një monument i entuziazmit Kristian
  • Lamtumirë legjenda jonë e mikrofonit në gazetarinë sportive Ismet Bellova!
  • Politika e mençur…
  • VEPËR NGA MË TË PASURAT E MË NJERËZORET NË MENDIMIN KRITIK
  • KOZMOPOLITIZËM
  • “Kur shpirti kthehet në gërmadhë lufte”
  • VATRA TELEGRAM URIMI AKADEMIKES JUSTINA SHIROKA PULA ME RASTIN E ZGJEDHJES KRYETARE E AKADEMISË SË SHKENCAVE DHE ARTEVE TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS
  • Suzana Shkreli: “We can make history by electing Michigan’s first Albanian Secretary of State”
  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT