Fejton nga Rafael Floqi

Rama : “Do hysh në burg, se më shave nga vëllai”

Iluzioni se SPAK ishte një organ i pavarur nga qeveria, sidomos nga ndikimi magjik i Edi Ramës, po shfaqet si një komedi e zezë që i ka rrënjët te tragjikomedia politike shqiptare.

Skenari? Një kryeministër si Edi Rama që i shkruan me mjeshtëri kapitujt e “drejtësisë së re”, ndërsa SPAK-u mban rolin e protagonistit që vepron siç duhet, por vetëm për skenën dhe kamerat. Dhe në këtë shfaqje, Gazment Bardhi, një nga kritikët më të zëshëm të qeverisë, rrezikon të shndërrohet nga opozitari i guximshëm në “kokë turku” të drejtësisë.

Edi Rama, në monologun e gjatë të një të diele, nuk ka pushuar mbi gjysmë ore duke folur për persekutim imagjinar politik nga kundërshtari. Teksa monologu i Ramës në rolin e viktimës, heroit dhe të inkriminuarit rrjedh si një lumë fjalësh që nuk e njeh as bregun, as burimin, një pyetje qëndron pezull: a është ky monolog një pikturë surrealiste që vetëm ai mund ta kuptojë, apo një pasqyrë ku kërkon të shohë veten si shpëtimtar i një kombi që nuk e kërkoi kurrë?

Në teatrin politik shqiptar, Rama duket se luan njëkohësisht të gjitha rolet – viktima që përndiqet nga “Saliu”, heroi që lufton me gjuhën e tij të artë dhe i inkriminuari që ka zgjedhur vetë bashkëpunëtorët, por që befas na thotë se nuk ka pasur kurrë faj. Në këtë kaleidoskop fjalësh, ndjekësit mbeten të magjepsur, ndërsa skeptikët qeshin duke menduar se gjithçka është një pjesë cirku ku klouni është edhe regjisori, edhe trapezisti.

Por, nëse ndalemi te logjika e kësaj “shfaqjeje”, ajo çalon aq shumë sa as Rama vetë nuk arrin ta mbulojë me fjalët e tij të stërholluara. Ai pretendon të jetë persekutuar nga një opozitë që ndodhet prej më shumë se një dekade jashtë pushtetit, ndërkohë që vetë ka mbajtur frerët për një çerek shekulli. Logjika e tij e çuditshme mund të përmblidhet në një fjali të vetme: “Fajin e ka gjithmonë dikush tjetër, edhe kur gjithçka është në duart e mia.”

Në stilin e një narcizi të vetëngopur, ai projekton një imazh të përkryer në pasqyrën e popullit, ndërsa në sfond të gjithë shohin anëtarët e larguar nga kabineti i tij si viktima të skenarëve politikë. A mund të jetë një hero që shpëton të gjithë, ndërkohë që pranon se “zgjedh bashkëpunëtorët më të këqij”? Apo ndoshta heroi ynë ka një koncept të ri të moralit: “Të gjithë janë të fajshëm, përveç meje, që jam aq i mirë sa nuk i shkarkoj derisa të më detyrojnë.”

Në fund të fundit, Rama i njeh mirë të gjitha rregullat e lojës. Me një dorë lëshon “koka turku”, me tjetrën kërkon duartrokitje për vendosmërinë e tij. Dhe kur vjen puna te bashkëpunimi me të dyshuarit për krim, ai ka një qasje gati poetike: “Jam unë që zgjedh, jo ata që më zgjedhin.” Një frazë e mrekullueshme për në librat e shkencës politike, por një thikë me dy presa në realitet. 

Kur Edi Rama kritikohet për bashkëpunëtorët, ai mban një qëndrim të prerë: “Çdo njeri mban përgjegjësinë e vet!” Kjo frazë tingëllon si një moto spartane e një lideri që distancohet nga çdokush që mund t’i dëmtojë imazhin. Por, kur vjen fjala te vëllai i tij, Olsi Rama, logjika e “çdo njeriut me përgjegjësinë e vet” shpërbëhet si një kartë letrash përballë erës.

Në skenën e akuzave për përfshirjen e dyshuar të Olsit në afera të errëta – nga lojërat e fatit te lidhjet e dyshimta me individë problematikë – Rama nuk distancohet, as nuk kërkon sqarime të mëtejshme. Përkundrazi, ai kthehet në një avokat të zjarrtë të familjes. Në këtë moment, filozofia e përgjegjësisë individuale shndërrohet në një fjalor emocional: “Olsi është vëllai im, ai nuk ka lidhje me këtë dhe pikë.” A nuk është interesante se si përgjegjësia individuale shndërrohet në një kështjellë të paprekshme kur bëhet fjalë për gjakun tënd?

Kur është fjala për Dakon, Roshin apo Kajmakun, Rama heq dorë prej tyre me një thikë politike të mprehtë, duke thënë: “Ata janë zgjedhjet e mia, por gabimet e tyre janë të tyret.” Por Olsi? Jo, jo, Olsi nuk gabon. Olsi është i mbrojtur nga një mur i pakalueshëm i lidhjes vëllazërore. Kritikat? Thjesht shpifje. Provat? Një komplot. Si mund të jetë një njeri i zakonshëm përgjegjës për çdo hap që hedh, kur Olsi, një figurë kaq e afërt, është përjashtimi i madh?

Dhe në fund, kushdo që dëgjon monologun e tij mbetet me dyshimin: a është vëllai i tij një qytetar si të gjithë të tjerët, apo Rama mbron vetëm ata që i zgjedh vetë? Sepse kur bëhet fjalë për Olsin, loja duket e qartë: përgjegjësia? Vetëm për të tjerët. Familja? E shenjtë, e paprekshme dhe mbi të gjitha – jashtë çdo akuze.

Mesazhi kërcënues i Ramës për Bardhin tingëllon si një SMS që vjen direkt nga Departamenti i Regjisë: “Shiko, Gaz, mos harro që SPAK është si një lojë shahu. Ushtarët bien të parët, por mbreti mbetet gjithmonë në këmbë.”

Në këtë skemë të stisur, prokurorët e SPAK-ut kanë luajtur rolin e Sherlock Holmes-it, por me një lupë të manipuluar që sheh vetëm çfarë i intereson kryeministrit. Hetimet për Ols Ramën dhe lidhjet e tij të supozuara me grupin e Xibrakës përfunduan si një përrallë ku as fantazia më e egër nuk arriti të gjente “prova”. Kështu, në mungesë të një “hajduti” në anën e pushtetit, SPAK zbuloi një “kriminel” në opozitë.

Dhe ndërkohë që kërcënimet për burgime bëhen pjesë e retorikës së përditshme, duket se drejtësia shqiptare po na kthen në një epokë ku Kafka dhe Orwell do të ishin të mahnitur nga kreativiteti ynë politik. Sepse në Shqipëri, drejtësia është e pavarur… derisa të vijë një telefonatë nga kati i tretë i Kryeministrisë.

Satira këtu qëndron në kontradiktat e tij: Rama flet për pastrimin e skenës politike, ndërsa zë vend në një fron të ndërtuar mbi lidhje dhe pazarllëqe. Dhe kur thotë se “faji është i tjetrit”, populli qesh, jo sepse e beson, por sepse gjithçka tingëllon si një shaka e stërzgjatur, një monolog pa fund i një aktori që ka harruar skenarin.

Satira këtu është e thjeshtë: për- Ramën, ligji moral është elastik – shtrihet dhe ngushtohet sipas nevojës. Ai bëhet një moralist kur flet për të tjerët, por një vëlla kur flitet për Olsin. Njëlloj si në një tavolinë pokeri, ku ai hedh gjithçka në lojë me letrat e të tjerëve, por kur është fjala për familjen e tij, mban kartat nën mëngë dhe deklaron: 

“Kjo nuk është lojë!”

Albert HABAZAJ/

Përgjegjës i Bibliotekës shkencore “Nermin Vlora Falaschi”, Universiteti “Ismail Qemali”, Vlorë

Një ngjarje e shënuar letraro-kulturore e hijeshoi Vlorën – Qytetin e Diellit dhe Detit ditën e premte të 10 Janarit 2025, kur në Universitetin “Ismail Qemali”, Vlorë erdhi kryemiku i asaj paraditeje poeti i njohur shqiptar Preç Zogaj. Ai e kishte nisur nga Gjirokastra Udhëtimin Poetik të Shenjtëruar me librin më të ri me poezi të zgjedhura “Në çdo pasqyrë na sheh mëkati”, për të marrë bekim në Qytetin e Flamurit. Dhe Vlora e mirëpriti me bujari, siç di të presë mëmëzonja e Pavarësisë. Ai erdhi dhe u përcoll siç i takon, si mik i lartë, burrë me vlera, njeri i mirë dhe zotni i ditur e me zemër të madhe, sepse Vlora e ka njohur, e ka dashur, e njeh dhe e do për virtytet e tij dhe ndihmesën e rëndësishme që i ka dhënë letërsisë shqipe, prozës dhe poezisë, publicistikës dhe gazetarisë, kulturës kombëtare dukshëm, si dhe politikës e shtetit shqiptar. Preç Zogaj erdhi në Vlorë i shoqëruar nga zotërinj të nderuar dhe miq të mirë të shkrimit të mendimit dhe ndjenjës si: poeti dhe studiuesi dr. Aleksandër Çipa, kreu i Unionit të Gazetarëve Shqiptarë, nga studiuesi i njohur i letërsisë, ish-pedagog i “Universitetit “Eqerem Çabej” Gjirokastrë, prof. Gëzim Basha, Pedagog i Letërsisë Moderne në Universitetin Wisconsin, SHBA, si dhe nga dr. Henri Çili – një figurë e njohur në sferën akademike dhe publike në Shqipëri, me një karrierë të mirënjohur si themelues dhe drejtues i Universitetit Europian të Tiranës dhe botues i këtij vëllimi poetik të jetës së autorit Zogaj. Ai u prit siç pritet miku fisnik nga vetë Rektorja e Universitetin “Ismail Qemali”, Vlorë, prof.dr. Aurela Saliaj, nga Dekani i Fakultetit të Shkencave Humane, prof.dr. Ronad Zisi, ish – Rektor i Universitetit tonë, studiues i njohur i Letërsisë shqipe, nga pedagogë e mësues, studentë e nxënës të shkollave të mesme të qytetit, poetë, shkrimtarë dhe artistë, Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëve “Petro Marko” Vlorë, gazetarë, intelektualë dhe dashamirës të poezisë së tij. 

Veprimtaria, që u zhvillua në sallën “Ali Asllani” të Universitetit pati pjesëmarrje të madhe, seriozitet, vëmendje dhe interes të dukshëm, që u vërejt në diskutimet, pyetjet, përgjigjet dhe mesazhet që u përcollën, në vlerësimet për “Pasqyrën e mëkatit” si vëllimin poetik të jetës letrare 40-vjeçare të lezhjanit tonë 67-vjeçar, ndjenjathellit e mendimurtit të përmasave kombëtare Preç Zogaj. 

E zonja e shtëpisë, Rektorja e Universitetit “Ismail Qemali”, prof. dr. Aurela Saliaj e përzëgoi autorin për vlerat që i lë letërsisë shqipe dhe vlerësoi dëshirën e tij për ta sjellë më pranë të rinjve, pse jo për t’i nxitur që edhe ata të lexojnë dhe shkruajnë poezi. Pas paraqitjes së jetëshkrimit letrar të autorit Zogaj që bëri znj. Deliana Proj, njohjen me veprën letrare dhe autoritetin krijues të poetit e bëri dr. Henri Çili, botues i “UET” PRESS, ndërsa një vështrim analitik të thukët e bëri prof. Gëzim Basha – një njohës shumë i mirë i veprës së autorit Preç Zogaj, ardhur enkas nga Amerika. 

Takimi vijoi në formën e një bashkëbisedimi të dëlirë midis autorit dhe pjesëmarrësve në sallë, i moderuar nga përgjegjësja e Departamentit të Gjuhës Shqipe dhe Letërsisë në Fakultetin e Shkencave Humane të Universitetit “Ismail Qemali”, Vlorë prof. as. dr. Monika Hasani Hoshafi.

Pjesë e diskutimit mbi natyrën, stilin, karakteristikat dhe elementët e veçantë të poezisë së Zogajt, të prodhuar në trajektoren e 40 viteve gjatë periudhave të ndryshme të jetës sa tij, u bënë nga pedagogët dr. Ermir Xhindi – kritik i njohur dhe mendimtar letërsie, nga dr. Edlira Çerkezi, pedagoge letërsie në departament dhe Msc. Albert Habazaj, përgjegjës i Bibliotekës shkencore dhe kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve “Petro Marko”, Vlorë.

Nuk e quaj të udhës të flas për mjetet letrare e stilistikore të poetit, veçoritë e profilin letrar të Preçit, ngaqë nuk dëshiroj të përsëris ato që dihen apo atë që e kanë bërë të tjerët më mirë se sa unë, as të përshkruaj çfarë folën lektorët seriozë të asaj veprimtarie mbresëlënëse në Universitetin e Vlorës, sepse poezia e zgjedhur e Zogajt është e mirëpritur nga lexuesi i çdo moshe. Ajo rron se mbushet sa te thjeshtësia e autorit, tek kultura e tij e plotë, sepse i ka rrënjët në gurrën e kulluar popullore dhe trupin e fortë, degët me lule me aromë të këndshme, ndaj gjethet poetike i çelin të reja në çdo poezi, të tijat, origjinale, të freskëta, të pastra, të kaltra, të shëndetshme, të dobishme, me frymë moderne e fytyrë qytetare, me eshtër kombëtare, me  vlera artistike dhe estetike të larta. Se është poezi e vlerësuar, prandaj e ka vendin sipër, tek poezia e mirë shqiptare, që lexohet me ëndje dhe dëshirë, se ka art të bukur dhe mesazhe të larta humane. Dhe për këtë i shprehim mirënjohjen e gjithëkohshme poetit lezhjan, që është edhe nga Vlora, edhe nga Elbasani, edhe nga Gjirokastra, edhe nga Tropoja, edhe nga Tepelena, edhe nga Skrapari, edhe nga Durrësi, edhe nga Shkodra, edhe nga Gjakova, edhe nga Skrapari, edhe nga Saranda edhe nga Ulqini, edhe nga Fieri, edhe nga Korça, edhe nga Pogradeci, edhe nga Mirdita, edhe nga Dibra, edhe nga Preveza… Ai vërtet vjen nga areali poetik i Lezhës, por tashmë i përket poezisë shqipe. Poezia e Preç Zogajt është Karta e Identitetit të Dashurisë Njerëzore, në të gjitha kuptimet dhe shkallëzimet e mrekullueshme që rrok hapësira e kësaj fjale; është Pasaporta e Mirënjohjes Dritërore në të gjitha virtytet bujare që rrok organigrama e këtij visari shpirtëror. Sikurse në jetën e përditshme aktive të këtij personaliteti, këto cilësi që shpreha e vërejmë “Në çdo pasqyrë na sheh mëkati”, librin 550 faqsh me poezitë e zgjedhura të 40 viteve: 1984-2024, duke iu qasur tematikave të larmishme, me ngjyra të ngrohta dhe të ëmbla, me fuqinë e imazhit, të tejdukshme, të paububushme, me gjuhën e ndjerë të një poeti të vërtetë dhe për të vërtetën, një  pjesë e tyre botuar për herë të parë. Ai është një poet i lindur, por ka ditur ta mbajë, ta ruajë dhe t’i shërbejë si duhet shëndetit letrar, duke lexuar e krijuar vijueshëm e përditësueshëm letërsinë më të mirë botërore dhe shqiptare, duke krijuar stilin e tij, gjuhën e tij për poezinë gjithmonë të re, që, si një mjeshtër i artit të fjalës, di ta përcjellë realitetin jetësor në të gjitha këndvështrimet e mundshme, me të gjitha ngjyrat e dukshme dhe të padukshme, me gjerësi e thellësi metaforike në vargje lakonike, me trishtim e optimizëm, bukur e me dhembje, me dashuri dhe plagë, të bekuar nga humanizmi letrar, estetik dhe religjioz, në ballë të luftës së pambarimtë të së resë me të vjetrën, pa u dukur, pa u mburrur, që unë jam ai luftëtari përparimtar.

Vargjet e Zogajt të ngelen në mendje, sepse kanë shumë kuptime, të fusin në mendim dhe të frymëzojnë të bëhesh i mirë, i bukur dhe i dobishëm edhe në vjershërim, sepse siç u shpreh studiuesi i tij G. Basha “Përmbledhja e poezisë së zgjedhur të Preç Zogajt është një kaskadë gjuhësore mahnitëse dhe manifestim i plotë i maturisë estetike, që konfirmon jo vetëm vendin e autorit në hierarkinë kanonike të poezisë shqipe, por edhe kapacitetin e sotëm të shqipes për ta mbërrirë sublimimin poetik me spontanitet fluid”. 

Atë ditë, tek “Ali Asllani” në Universitet, në fjalën time të vogël për nderim të Preçit tonë të madh, si njeri, si mirësi, si letërsi artistike dhe estetike, si standard i lartë intelektual dhe qytetar, gazetar, politikan e shtetar, i urova me zemër mirëseardhjen në Vlorë dhe në emër tim, edhe të poetëve të Vlorës, që e vlerësojnë dhe e nderojnë. Ai ka arritje në poezi, sepse mbështetet me elegancë në folklor, pa u zënë në befasi nga folklorizmi, sepse pi ujë të kulluar nga gurra dhe i shijon. Dhe vijon Udhëtimin shkrimor e poetik në këmbë, me dinjitet, me emrin e tij të përveçëm. Por, si mund ta harrojmë ne që Preç Zogaj tha ato fjalë aq të mira dhe na vlerësoi shumë Ali Asllanin dhe Fatos Arapin e mua m’u bë zemra mal. Ai kujtoi engjëllorin Ndoc Gjetja dhe Rudolf Markun modern, duke u treguar pa u dukur një shembull i shkëlqyer i Mirënjohjes. Në parantezë, vlen të theksoj se Universiteti ynë ka krijuar një traditë të mirë për paraqitjen e poetëve më në zë para studentëve tanë, kolegëve të penës dhe miqve të shumtë. Kemi bërë përurime të autorëve të njohur si Rudolf Marku, Mero Baze, Vllasova Musta, Daut Gumeni, Odise Kote, e do ta vijojmë me dëshirë e mirësi stafetën, krahas autorëve tanë të Vlorës, patjetër. 

Para auditorit të përzgjedhur e shumë të interesuar, përmenda faktin, që unë kam nga Lezha tash e gjysmë shekulli Tonin Nikollin, vëllamin tim jo vetëm poetik dhe i kujtova, që ai, burri i lartë Preç Zogaj, sikurse Petraq Risto e Xhevdet Shehu, janë treguar dashamirës me ne, kur, në rininë e hershme studentore, apo më herët si nxënës të blertë në Tiranë, na botonin shkrimet e vjershëzat tek “Zëri i Rinisë” mua, Odise Kotes, Toninit, Adrian Lagjit, si letrarë të rinj të atyre viteve… 

Ndërkohë, ne në Vlorë, ndihemi mirë dhe bëhemi besimtarë shpirtërorë te shenjtëria e trinisë. Ku e kam fjalën. Fatmirësisht, na kujtohet, që nga tre qytete të vegjël “provincialë” si Lezha, Tropoja dhe Tepelena dolën nga tre trima atë poezisë së re, dhe, përkatësisht nga Lezha: Ndoc Gjetja (dritë kujtimi!), Rudolf Marku e Preç Zogaj, nga Tropoja Hamit Aliaj (dritë!), Ndoc Papleka e Skënder Buçpapa, nga Tepelena Petrit Ruka dhe Qazim Shemaj (dritë u pastë kujtimi), si dhe Iliran Zhupa, të cilët tronditën “bablokët e metropolit”, u hëngrën arrët ujqërve të Tiranës dhe qyteteve të mëdha… edhe pse nuk mund të pranohet si term akademik, 3 Trinitë themeluan shkollat poetike të Lezhës, Tropojës e Tepelenës, pa le të bëhen xhelozë “të rëndët”… 

Ne kemi Poetin e Vlorës, Hiqmet Meçaj e “Tokës së pagjumë”, identitarin tonë të ndritshëm në rrafsh kombëtar, i cili u shfaq lart qysh nga viti 1963, që në vitin 1983 fitoi çmimin kombëtar “Libri më i mirë poetik i Vitit”, që pati shumë, shumë dashamirës, por patjetër edhe ca të verbuar nga ligësia dhe paaftësia. Sikurse 3 lezhjanët, 3 tepelenasit, 3 tropojanët, edhe Hiqmeti Ynë na frymëzonte shumë dhe na frymëzon, aq më tepër për sfidat e tij nëpër dallgët dhe furtunat e kohës, që ka përballuar me stoicizëm, deri sot në moshën 81-vjeçare… 

Shkurt, atë ditë me Preçin u kënaqëm dhe mësuam shumë. “Është gëzim për mua, kur shoh Poet Preçin midis jush! Është bukur, kur Universiteti juaj bëhet zëdhënës i Shkrimit dhe Shkruesit! Është lumturi kur shoh Bashkimin Poetik të krijuesve shqiptarë”, më shkruan Tonin Nikolli nga Zvicra. “Takim mbresëlënës me mjeshtrin e poezisë shqipe, poetin Prec Zogaj në Universitetin “Ismail Qemali” Vlorë, u shpreh poeti dhe shkrimtari Eqerem Canaj, sekretar i Shoqatës së Shkrimtarëve dhe Artistëve “Petro Marko”, Vlorë. “Ishte një ndër takimet më moderne të kohëve të fundit, duke u nisur nga mënyra e organizimit, etika organizative dhe respekti që z. Preç imponon me atë çka prezanton në krijimtarinë e vet shumëplanëshe” tha mësuesja e devotshme dhe poetja e njohur e Vlorës Anila Toto. 

Dhe në fund të këtij takimi me vlera, si qershia mbi tortë u regjistrua në kujtesën e Universitetit dhe të Vlorës së kulturës edhe një kujtim i bukur i poetëve vlonjatë me poetin e njohur shqiptar Preç Zogaj, pas përurimit të vëllimit poetik “Në çdo pasqyrë na sheh mëkati” në sallën “Ali Asllani”, Universiteti “Ismail Qemali”, Vlorë, e premte, 10.01.2025:

Nga e majta në të djathtë: Ergys Alushi, dr. Aleksandër Çipa, prof. Gëzim Basha, Anila Toto, prof. Aurela Saliaj (Rektore e Universitetit “Ismail Qemali” Vlorë, dr. Henri Çili (botues, themelues dhe drejtues i UET), Preç Zogaj, Eqerem Canaj, Ruzhdi Bajrami, Elma Rama dhe Albert Habazaj.

Faleminderit, Rektore për këtë mundësi që na dhe, që solle Poetin Preç Zogaj në Vlorë!

Pavarësia e Kosovës në New York.

Shtëpia botuese prestigjioze “Springer“ ka botuar në gjuhën angleze librin “Surgical Decision Making”, të autorit të njohur nga fusha e kirurgjisë Prof. Dr. Rifat Latifi, i cili me përvojën e tij të pasur dhe me ndikimin e tij profesional dhe akademik, që ka lënë gjurmë të pashlyera në analet e kirurgjisë globale, këtë libër e sjell për të gjithë adhuruesit, ekspertët, studiuesit e shumtë kudo në botë, si një sihariq për këtë fillim vit.

Profesor, Rifat Latifi tashmë konsiderohet si një ekspert me nam në arenën ndërkombëtare dhe çdo prezantim i tij shkencor e studimor, pritet me kënaqësi nga publiku dhe jo vetëm.

Ndryshe lajmin për botimin e librit e ka bërë të ditur vet autori profesor Latifi përmes një postimi në rrjetin social “Linkedin” i cili shprehet si në vijim:

Profesor Rifat Latifi: Me kënaqësi njoftoj se edicioni i ri i një prej librave të mi të preferuar që kam shkruar/redaktuar është publikuar dhe do të jetë i disponueshëm më 24 janar 2025: – Surgical Decision Making ..Marrja e Vendimeve Kirurgjikale“. Ky edicion i rishikuar dhe i zgjeruar trajton vendimmarrjen kirurgjikale në procedura të ndërlikuara kirurgjikale, duke përfshirë marrjen e vendimeve të vështira, ndërgjegjësimin e vazhdueshëm mbi gjendjen fiziologjike të pacientit, profilin biokimik, rikuperimin me parametra përfundimtarë dhe gjendjen fiziologjike të vetë kirurgut.

Diskutohen gjithashtu vendime specifike kirurgjikale, si kur duhet ndërhyrë dhe kur jo, ri-operacionet dhe operacionet në kushte dhe grup mosha të caktuara.

Ky edicion i ri adreson këto dhe elementë të tjerë që janë të rëndësishëm për procesin e vendimmarrjes intraoperative dhe perioperative, duke përfshirë pyetje bazë që nuk janë trajtuar siç duhet në literaturë.

Shumë prej nesh marrim vendime bazuar në prova aktuale, por shpesh ato bazohen në “ndjenjën e brendshme”, “intuitë” apo “efektin e flokëve të thinjur,” ndër teknika të tjera. Në këtë libër, anatomia e këtyre vendimeve eksplorohet nga një këndvështrim teorik si dhe përmes të dhënave objektive që ne si kirurgë përdorim për të marrë vendime kirurgjikale.

Askund tjetër, çështja e si marrim një vendim – shpesh me një sasi shumë të kufizuar të dhënash, vendime që vendosin mes jetës dhe vdekjes së dikujt – nuk është më e dukshme se në kirurgjinë e traumës dhe në operacionet komplekse, përfshirë kthimin e paparashikuar në sallën operatore. Përvoja jonë kolektive si kirurgë tregon se një kombinim faktorësh kontribuojnë në procesin tonë të vendimmarrjes perioperative dhe intraoperative, përfshirë arsimin, njohuritë klinike, mentorimin, si dhe kreativitetin dhe ekselencën që vijnë me praktikën e gjatë dhe disiplinën e rreptë.

Edicioni i dytë i Surgical Decision-Making: Evidence and Beyond ofron një burim të veçantë dhe të vlefshëm në fushën e kirurgjisë për kirurgët që janë aktualisht në trajnim dhe për ata që tashmë ushtrojnë kirurgjinë në nivel akademik apo në komunitet.

Për botën akademike shqiptare në fushën mjekësore – kirurgjikale ky libër ka vlerë të jashtëzakonshme, ndërsa profesor Latifit, i dëshirojmë suksese në rrugëtimin e tij, të ndritur në arenën botërore.

Urojmë të ketë sa më shumë lexues të këtij libri, e autorit suksese të tjera!

Pjetër Lucaj/

Në tokën e malit, ku qielli prek majat,

Një burrë me zemër, me vizion të qartë,

Gjon Gjekë Lucaj, mësuesi i parë,

Hapi dritaret e dijes, mbi errësirën e gjatë.

Në 1917, në Triepshin krenar,

Hapi shkollën e parë shqipe, një akt madhështor.

Mes maleve e gurëve, një fllad drite nisi,

Në gjuhën e nënës, shpresa rilindi.

Më pas, në 1929, Dinosha përqafoi,

Shkollën e dytë shqipe, që Gjoni ndërtoi.

Një histori e re, në gjuhën e tokës,

Dhe populli ndjeu frymën e lirisë së kokës.

Në vitet ’50, me krenari të thellë,

Shkolla e Triepshit mori emrin e gjallë,

Gjergj Kastriotit, heroit të pavdekshëm,

Një nderim i madh për kombin e përjetshëm.

Por Gjoni nuk luftoi me shpatë as me armë,

Dija e tij ishte flaka që ngrohte çdo zemër.

Libri dhe penda ishin fuqia e tij,

Shpëtimtar i fjalës shqipe, pishtar në stuhi.

Këshilltar i Bajram Currit, në kohë të vështira,

Gjoni i dha zë, idealit të lirisë së vërtetë.

Me mendje të ndritur dhe shpirt të madh,

Ai qëndroi pranë, si prijës i paepur dhe i rrallë.

Me libra në dorë dhe zemër të kthjellët,

Ai ndriçoi errësirën e një epoke të thellë.

Shkolla e tij, strehë për çdo brez të ardhshëm,

Një tempull i dijes, një testament i ndritshëm.

Gjon Gjekë Lucaj, emër i pavdekshëm,

Mësues i kombit, vizionar i përjetshëm.

Gjurmët e tua ndriçojnë rrugën tonë,

Hero i dijes, frymëzim që s’na lë kurrë vetëm.