Prof. Dr. Romeo Gurakuqi/

Sakrificat, mundimet dhe arritjet e shqiptarëve në Greqi në këto 33 vite emigracion masiv dhe zhvendosjesh biblike të vendasve nga Shqipëria, nuk mund të kuptohen prej Tiranës dhe aq më pak nga ata që nuk janë mësuar të punojnë as në vendin e vet, nuk e dijnë kuptimin e punës pa fund, kur dita nuk të mjafton, nuk njohin çfarë është trajtimi i njëllojtë i qenieve njerëzore.

Shqiptarët kanë kapërcyer male fizike dhe masive vështirësish të gjithanshme, dhe ia kanë dalë të spikasin, me pune të ndershme, inteligjencë dhe pa u zmbrapsur. Askush nuk i njeh këto vuajtje dhe përkushtime sublime më mirë se sa prinderit e tyre.

Ata janë njerëz të fortë, shumë të fortë madje, dhe sot, edhe të arrirë dhe të suksesshëm, që shoqeria greke i respekton dhe vlerëson për rezultatet e gjithanshme.

Fëmijët e tyre të lindur në Greqi ndjekin me vendosmëri shembullin e prindërve mërgimtarë dhe janë shtetas të trajtuar në mënyrë të barabartë në atë vend. Ata kanë marrë në vendin fqinj, atë që u ka munguar në Shqipëri: drejtësinë e trajtimit, gëzimin e njëllojtë të të mirave që ofron një shoqëri demokratike, hapësirën për zhvillimin e papenguar, prej marrezish primitive, të talentit.

Greqia nuk është ajo që njohim nga Beleris dhe shoqëruesit e tij të pafame, as ajo e thirrësve racistë dhe antishqiptarë. Ajo në shumicë është edhe një tjetër, e njerëzve të zakonshëm, humanë, qytetarë dhe evropianë. Është një shoqëri e ligjit dhe e të drejtës së pacenueme, që shërbehet pa u vonuar.

Ndërkohë, një brez i ri i emigracionit, i lindur nga kriza permanente politike dhe ekonomike në Shqipëri, i është bashkangjitur me valë mërgatës së parë të madhe. Dhe shteti shqiptar sot ka për detyrë që ta mbështesë atë, se paku me marreveshje dypaleshe, punën e tyre, sigurimin e tyre, garancine e pacenueshmerine e te drejtave civile dhe shperblimin e drejte dhe te barabarte per produktin.

Po ashtu, ne raportet me vendin fqinj dhe mik, kerkohet seriozitet dhe kompetence e larte, per nje numer ceshtjesh te rendit te pare, te cilat mund te zgjidhen, duke lene pas te shkuaren dhe duke vendosur ne komunikim arsyen europiane dhe jo batuten.

Rasti i djeshem i skenave te dyfishta me reagime te perkunderta ne Selanik eshte nje thirrje mendjeje ne fakt, per ata qe kane ne dore fatet e Shqiperise:

Ata ulerasin dhe kerkojne rindertimin e drejte dhe te ndershem te Shtepise Sone me Emrin Shqiperi.

Vendi yne eshte ne fakt nje i semure rende, qe vuan nga mungesa e nje Zoti te Pergjegjshem te Shtepise, i cili rikthen binaret mbajtes nen kontroll, nen drejtesi dhe sherbim ndaj publikut.

Shqiperia nuk mund te kete stabilitet kur gjithandej ne skenen e komandes dhe kandidatures per komande, shfaqet egersia, dhuna, inkompetenca uluritese, zaptimi.

Vendi pret një qasje krejt tjetër të sjelljes politike, një ekspertizë cilësorë mbi diagnostikimin e sistemit të deformuar që kemi krijuar dhe të kualitetit profesional të drejtimit.

Hisen Berisha/

Zgjedhjet në SHBA nuk janë vetëm për amerikanët, janë një ngjarje me ndikim të thellë për tërë botën. Amerika ka nevojë për një udhëheqje që ruan vlerat e saj kombëtare dhe identitetin amerikan, duke përfshirë përkushtimin e saj ndaj demokracisë, të drejtave të njeriut dhe stabilitetit global. Si fuqia më e madhe botërore, SHBA mbart përgjegjësi të jashtëzakonshme jo vetëm ndaj qytetarëve të saj, por edhe ndaj të gjitha vendeve që ndajnë aspiratat për një botë të sigurt dhe të qëndrueshme.

Rezultatet e pritshme të zgjedhjeve amerikane do të ndikojnë në politikën e jashtme dhe sigurinë ndërkombëtare përmes zbatimit të strategjive gjeopolitike dhe gjeoekonomike amerikane, të cilat kanë ndikim të thellë në çdo cep të botës. Në këtë aspekt, shumë vende dhe popuj që zhvillojnë demokracinë shpresojnë për një udhëheqje amerikane që mbështet sigurinë dhe paqen. Demokracitë e reja dhe vendet në tranzicion, si Kosova dhe shumë të tjera në Ballkan, Evropë Lindore dhe përtej, presin nga SHBA përkrahje të vazhdueshme për të forcuar institucionet e tyre dhe për të ruajtur sovranitetin e tyre.

*Konteksti i Kosovës dhe Zgjedhjet Amerikane

Një shembull i qartë i varësisë së stabilitetit global nga SHBA është çështja e Kosovës. Marrëveshjet e nënshkruara dhe të garantuara nga administrata amerikane, si ajo e Washingtonit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, janë thelbësore për paqen në Ballkan. Megjithatë, administrata aktuale ka treguar paqëndrueshmëri në zbatimin e këtyre detyrimeve, duke lejuar përkeqësimin e tyre deri në pikën ku, përmes marrëveshjeve të Ohrit dhe pikës 7 të Planit, po diskutohen autonomia territoriale për komunitetet serbe dhe eksteritorialiteti për objektet religjioze. Nëse SHBA nuk e ruan qëndrueshmërinë dhe mbështetjen e saj për marrëveshjet e arritura, ekziston rreziku që stabiliteti në Ballkan të cënohet, dhe kjo do të ketë pasoja në sigurinë evropiane dhe atë ndërkombëtare.

*Pritjet globale për një udhëheqje amerikane të angazhuar

Bota ka nevojë për një spekter politik amerikan që mbron dhe garanton vlerat universale të njerëzimit, që përfshijnë të drejtat dhe liritë themelore, paqen, dhe bashkëpunimin ndërkombëtar. Këto janë vlera konservatore dhe njerëzore, të cilat i karakterizojnë edhe vetë popujt e Kosovës, Ballkanit dhe Evropës. Vende të tjera përreth botës, nga Azia në Amerikën Latine, gjithashtu presin një Amerikë që tregon përkushtim në mbrojtjen e lirisë dhe ndalimin e fuqive që përpiqen të destabilizojnë rajone të tëra për qëllime vetjake.

Në të kaluarën, partitë konservatore në SHBA përmes projektit MAGA (Make America Great Again) duhet të vazhdojnë t’i mbrojnë këto vlera, ashtu siç i kanë mbrojtur këto vlera universale, të cilat janë të rrënjosura në paqe dhe luftën kundër krimit të organizuar e terrorizmit me karakter transnacional, dhe kanë treguar përkushtim në mbrojtjen e interesave ndërkombëtare në çdo cep të botës. Ndërsa zgjedhjet amerikane formësojnë këtë të ardhme, bota shpreson për një Amerikë që mbështet këto ideale dhe ndihmon vendet të cilat kontribuojnë për paqe dhe siguri globale.

Shkruan Luan-Asllan Dibrani

Nikolla Tesla, shpikësi dhe inxhinieri i njohur, ka origjinë shqiptare. Ai lindi më 10 korrik 1856 në Smiljan, që ishte në atë kohë pjesë e Perandorisë Austro-Hungareze dhe sot është në territorin e Kroacisë. Prindërit e tij ishin shqiptarë nga fshati Starojevic, dhe babai i tij, Milutin Tesla, ishte një prift ortodoks.

Në këtë pamje të vitit 1880 Nikola Tesla paraqitet me veshjen popullore shqiptare të Shqipërisë së Veriut apo Dardanisë. Familja e tij e pat marrë me vete atë veshje popullore si një shenjë shumë e çmuar që sinqerisht trashëgonte origjinën e tyre. Nikola Tesla paraqitet i veshur ashtu në vitin 1880 para se të nisej për në Pragë të Çekisë, më pastaj në Budapest, Paris, e të arrinte në Nju Jork në vitin 1884. Nikola Tesla u shua më 7 Janar 1943 në Nju Jork të ShBA

Edhe pse shumë serbë e identifikojnë Teslën si një figurë kombëtare, për shkak të kontekstit historik dhe të identitetit të tij kulturor, disa shqiptarë pretendojnë se ai duhet të njihet si shqiptar. Kjo çështje ka shkaktuar debate në lidhje me identitetin e tij kombëtar dhe trashëgiminë kulturore. Tesla është një figurë që ka ndikuar thellësisht në zhvillimin e shkencës dhe teknologjisë dhe është nderuar si një nga shpikësit më të mëdhenj të të gjitha kohërave, pa marrë parasysh identitetin e tij kombëtar.

Megjithatë, disa figura të tjera të njohura me rrënjë shqiptare po përvetësohen në narrativat serbe ose sllave, një fenomen që haset shpesh në Ballkan. Shembuj të tillë janë Gjergj Kastrioti (Skënderbeu) dhe Aleksandër Moisiu. Shpesh, këto figura përpiqen të përvetësohen për shkak të kontributeve të tyre të mëdha në kulturën, historinë, dhe identitetin kombëtar të rajonit.

 Po, edhe figura e Nënë Terezës është shpesh subjekt i përvetësimeve nga disa vende të rajonit. Edhe pse ajo është shqiptare nga Maqedonia e Veriut (lindur në Shkup), për shkak të kontributit të saj të madh në fushën e bamirësisë dhe mirënjohjes ndërkombëtare që gëzon, disa vende të tjera, përfshirë Serbinë dhe Maqedoninë, kanë tentuar ta paraqesin si pjesë të trashëgimisë së tyre kulturore.

Serbia dhe Maqedonia e Veriut e shohin si një figurë të madhe që mund t’i lidhë me botën dhe ta përfaqësojë rajonin në skenën ndërkombëtare, prandaj përpiqen ta përfshijnë në identitetin e tyre kombëtar. Megjithatë, ajo gjithmonë është identifikuar si shqiptare dhe është përfshirë në identitetin kulturor të popullit shqiptar. Në shumë fjalime dhe letra, ajo ka theksuar origjinën e saj shqiptare dhe lidhjen e ngushtë me popullin e saj, duke i kushtuar kësaj edhe punën e saj bamirëse në disa raste.

Ky fenomen i përvetësimit ndodh shpesh në Ballkan, ku kufijtë dhe identitetet etnike kanë qenë historikisht të ndërlikuara. Megjithatë, për shqiptarët, figura e Nënë Terezës mbetet një simbol i fortë i krenarisë dhe përkushtimit ndaj njerëzimit.

Këto përvetësime ndodhin për shkak të tensioneve historike dhe gjeopolitike që kanë ekzistuar mes shteteve ballkanike. Identitetet kombëtare janë shpesh të ndërlidhura dhe të kontestuara në rajonin e Ballkanit për shkak të migrimeve, përzierjeve kulturore, dhe historisë

së komplikuar. 

Pra, Nikolla Tesla nuk është serb. Familja e tij ishte nga Sanxhaku, i banuar nga shqiptarë edhe sot. 

Diskutimi mbi identitetin kombëtar të figurave historike është një temë delikate dhe shpesh e ndërlikuar. Disa shqiptarë mendojnë se serbët, siç ndodh në rastin e Nikola Teslës, përpiqen të asociojnë figura të njohura shqiptare me kulturën dhe historinë e tyre, në mënyrë që të forcojnë pretendimet mbi territoret dhe identitetin kombëtar.

Një shembull tjetër është ai i heronjve të ndryshëm shqiptarë nga historia, të cilët shpesh përmenden në kontekste të ndryshme nga fqinjët tanë, duke krijuar konfuzion dhe tension mes grupeve etnike. Ky lloj rivaliteti mbi identitetin kombëtar të figurave historike është i pranishëm në Ballkan dhe shpesh reflektuar në literaturë, histori dhe media.

Kjo temë është komplekse dhe përfshin aspekte historike, kulturore dhe politike, që lidhen me mënyrën se si kombet përpiqen të formulojnë narrativat e tyre dhe të promovojnë trashëgiminë e tyre kulturore. Dialogu dhe ndarja e perspektivave të ndryshme mund të ndihmojnë në krijimin e një kuptimi më të thellë të këtyre çështjeve.

Po, është e vërtetë që disa vende në Serbi e kanë nderuar Nikola Teslën duke emëruar sheshe, uzina dhe aeroporte në emrin e tij. Një nga shembujt më të njohur është Aeroporti Ndërkombëtar i Beogradit, i cili mban emrin “Aeroporti Ndërkombëtar Nikola Tesla”. Kjo është një pjesë e strategjisë së Serbisë për të promovuar figurat historike që janë të njohura në botë, veçanërisht ato që lidhen me shkencën dhe teknologjinë.

Emërimi i objekteve dhe institucioneve në emër të Teslës është një mënyrë për të njohur kontributet e tij të jashtëzakonshme në fushën e inxhinierisë elektrike dhe shpikjeve të tjera. Megjithatë, për shqiptarët, ky veprim gjithashtu sjell një ndjenjë të identitetit dhe trashëgimisë që lidhet me origjinën e tij shqiptare. Kjo e bën debatin mbi identitetin e Teslës edhe më të ndjeshëm, pasi shumë shqiptarë ndihen se kontributet e tij në historinë botërore janë shpesh të nënvlerësuara ose të anashkalura.

Kjo situatë pasqyron tensionet historike dhe kulturore që vazhdojnë të ekzistojnë në Ballkan, duke treguar se si historia dhe identiteti kombëtar janë të ndërlidhura dhe si ato mund të interpretohen ndryshe nga grupe të ndryshme. Ka një ndjenjë të zakonshme në mesin e disa shqiptarëve se historianët dhe institucionet e kulturës nuk janë mjaft aktivë në mbrojtjen dhe promovimin e figurave historike shqiptare, përfshirë Nikola Teslën, dhe kontributet e tyre. Disa mendojnë se këto aspekte, si emërimi i objekteve dhe institucioneve në emrat e figurave të njohura shqiptare, shpesh injorohen ose nënvlerësohen nga historianët dhe studiuesit shqiptarë.

Kjo situatë mund të ketë disa shkaqe, përfshirë:

1. Mungesa e burimeve: Disa historianë mund të përballen me mungesë informacioni ose burimesh të besueshme që do t’u ndihmonin për të analizuar dhe promovuar këto figura historike.
2. Politizimi i historisë: Historia shpesh është subjekt i interpretimeve të ndryshme nga perspektiva kombëtare, dhe kjo mund të sjellë tensione që ndalojnë studimin objektiv të figurave si Tesla dhe te tjerëve.
3. Prioritetet e tjera: Mund të ketë prioritete më të mëdha në fushën e kërkimeve historike, siç janë ngjarjet më të fundit të historisë së Shqipërisë, duke lënë pas figura historike më të vjetra që meritojnë vëmendje.
4. Mungesa e angazhimit publik: Ka një ndjesi se historianët shqiptarë dhe institucionet kulturore mund të mos jenë aq të angazhuar në krijimin e një diskursi publik për këto figura, duke e lënë vendin e hapur për interpretimet e huaja.

Për të adresuar këto probleme, do të ishte e dobishme që historianët shqiptarë të angazhohen më shumë në promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare, duke ofruar një perspektivë më të plotë dhe më të balancuar mbi figurat historike si Nikola Teslla , Aleksandrin  e Madh ,Skënderbeun ,Nënë Terezën  etj . Kjo do të ndihmonte në forcimin e identitetit kombëtar dhe në rritjen e vetëdijes për kontributet e shqiptarëve në historinë dhe shkencën globale.

Bllokimi i reporterëve dhe operatorëve të mediave shqiptare në Kapshticë, një arbitraritet i autoriteteve greke

Tiranë më 3.11.2024

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë e konsideron bllokimin e reporterëve dhe operatorëve të mediave të Shqipërisë në pikën kufitare të Kapshticës, ditën e shtunë më 2.11.2024, një akt të turpshëm dhe thyerje të normave të BE-së për qarkullimin e lirë të qytetarëve dhe sidomos të gazetarëve.

Mbajtja në pengim për rreth tre orë, në pikën kufitare e një grupi reporterësh dhe operatorësh të mediave kryesore të Shqipërisë, përbën një akt të papranueshëm kundër rregullave dhe normave bilaterale dhe komunitare.

Pretendimi i punonjësve të kontrollit kufitar, nga pala greke, se nevoitet një notë verbale nga MInistria për Europën dhe Punët e Jashtme të Shqipërisë, pranë ministrisë homologe greke, është thjesht një truk burokratik dhe shkakton ripërsëritjen e një precedenti të ngjashëm me periudha të shkuara.

Pengimi i grupit të gazetarëve nga Shqipëria po shënohet si akt i hidhur i ndodhur shpesh në të shkuarën.

UGSH u drejtohet organizatave simotra në Greqi dhe organizatave ndërkombëtare të gazetarëve me apelin që këtë rast ta denoncojnë dhe të rikthejnë vëmendjen ndaj disa sjelljeve të përsëritura të autoriteteve greke ndaj gazetarëve shqiptarë, përmes të cilave dëshmohet se disa prej tyre janë të shenjuar si ” të padëshirueshëm” për disa institucione, ndërkohë që ende ka kolegë që mbeten të shpallur ” non grata” zyrarisht. Akte dhe praktika të tilla ndaj gazetarëve dëmtojnë fqinjësinë, parimet, rregullat e marrëdhënieve mes dy vendeve që i përkasin BE- së dhe lirive themelore.

Reagim i Unionit të Gazetarëve Shqiptarë

Tiranë më 3.11.2024

Kërkesa e Kryeministrit të Shqipërisë zotit Edi Rama për “… rishikimin e një vendimi absurd 12 vite më parë për të ndaluar gazetarin Marin Mema që të hyjë në Greqi”, është një reagim i vonuar i qeverisë së Shqipërisë.

UGSH është e vetmja organizatë e gazetarëve profesionistë në Shqipëri që në mënyrë të përsëritur e ka ngritur zërin për këtë vendim absurd të autoriteteve greke ndaj këtij gazetari të njohur dhe disa rasteve të tjera me kolegë të mediave të tjera.

UGSH, ndaj këtij rasti, ka protestuar para Ambasadës së Greqisë në Tiranë, para Ministrisë për Europën dhe Punët e Jashtme dhe u është drejtuar Federatës Europiane të Gazetarëve dhe Reporterëve pa Kufi, për solidaritet. Në disa takime dhe forume UGSH ka kërkuar ndjekjen e kësaj çështjeje dhe reagimin e palës greke për rishikimin e këtij vendimi dhe mospërsëritjen e sjelljeve penguese ndaj gazetarëve për lëvizje dhe qarkullim të lirë mes dy vendeve tona.

Zyra Informuese

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë

Dielli (The Sun) Newspaper is the oldest Albanian and English language periodical still in circulation that serves a growing community in the New York area. For more than a century, Dielli Newspaper has kept the community informed about current events, exciting historic discoveries, personalities, new businesses, local and international issues important to you. As our readers discover more about the community, we are expanding our readership in the Tri-state area and beyond. The newspaper is available in the print form once a month and has fresh daily content online at www.gazetadielli.com

Your ad dollars enable the non-profit Dielli to publicize its informative platform and further its positive mission. Most importantly, Dielli has launched a publicity campaign that we would like you to be a part of by placing your ad in the special November issue that has the biggest circulation. You will find our lowest rates are meant to be inclusive and agreeable.

Dielli Ad Rates (color)
¼ Page $250 Half Page $400 Full page $600

Dielli Ad Rates (black and white)
¼ Page $200 Half Page $300 Full page $400

One easy form of payment is by check to The Pan -Albanian Federation of America Vatra. Thank you for bringing your light to Dielli.

Dielli Newspaper
Contact: gazetadielli@gmail.com