Ajet Delaj/

Diaspora më në fund do votojë, po si dhe pse? Gjëja e parë e mirë është vetëregjistrimi i diasporës mundësi që zbatohet në Amerikë ku gjithkush dëshiron të votojë vetëregjistrohet. Ajo çfarë duhet marrë në konsideratë në platformën e regjistrimit duhet që çdo votues duhet të ketë mundësinë pas regjistrimit të ketë mundësinë që të  shënojë nëse ka votuar apo jo për të ditur se sa vota janë nga diaspora. E treta grumbullimi dhe ruajtja e besuar e votave deri  në numrim është mjaft e rëndësishme në kuadër të transparencës së krejt procesit. E them me bindje të plotë se nëse   institucionet shqiptare nuk tregohen transparente me menaxhimin e votës së diasporës do ti bëjnë një dëm të pariparueshëm Shqipërisë. Që politika vendimmarrëse nuk e do votën e emigrantëve unë nuk besoj se është konkluzion i vështirë pasi u desh Gjykata Kushtetuese që ta detyronte Parlamentin për të pranuar votën e emigrantëve. Mirpo nga ana tjetër kam bindjen se pjesa dërrmuese e shqiptareve të Shqipërisë pavarësisht bindjeve të tyre politike duan që të votojë diaspora. Ky është një benefit që politika e re në Shqipëri por edhe vetë diaspora e organizmat e tyre  duhet ta shfrytëzojë në favor të së ardhmes në Shqipëri. Ajo forcë politike që synon të marrë pushtetin duke manipuluar apo moskonsideruar votën e diasporës synon të vijë apo të rrijë  në pushtet në mënyrë ilegjitime. Çfarë është dhe çfarë bie pushteti legjitim nuk dua të ndalem pasi pasojat e pushtetit ilegjitim 1996-97 shqiptarët i vuajnë edhe sot e kësaj dite e me siguri do i vuajnë më së pakti edhe 50 vjet.

Forca e demokracisë qëndron te vota dhe vota zgjidh edhe problemet më të vështira në dukje.

Ajo forcë politike apo shtetërore që tenton të manipulojë votën e diasporës ndëshkimi duhet të jetë shembullor me votë.

Asnjë kokërr vote për listat apo përfaqësuesit e tyre dhe marrin realisht atë që meritojnë duke filluar me ata që nuk zbatuan vendimin e Gjykatës Kushtetuese për listat e hapura.

Gjykata Kushtetuese thotë që jo më pak se 75% e kandidatëve duhet të jenë në listat e hapura kjo nuk do të thotë se 100% e listës të jetë e hapur është anti Kushtetuese, përkundrazi plotëson më së miri frymën e Kushtetueses pasi vendimi i Gjykatës Kushtetuese ka qenë kundër listave të mbyllura.

Pra  kushtetuta ka germën dhe frymën e sajë që është detyrim për ta zbatuar nga pushteti e shteti.

Po si e kanë zbatuar PS e PD këtë vendim të Gjykatës  Kushtetuese?

Të marrim Tiranën që ka 36 deputetë ku 75% duhet të dalin nga listat e hapura pra 27 deputetë në Tiranë.

Nëse i referohemi votimeve të shkuara që për mua nuk duhet të ndodhë më, PD e PS garantojnë 24 deputetë në Tiranë me lista të mbyllura që do të thotë 66.6% e deputetëve të Tiranës vijnë nga lista të mbyllura.

Nëse shtojmë edhe ndonjë deputet nga PL apo PSD atëherë përqindja shkon edhe më lart.

Që politika e pushteti nuk kanë zbatuar Kushtetutën apo kanë shkelur me këmbë Kushtetutën apo vendimet e Gjykatës Kushtetuese nuk është për herë të parë, këtë e dinë mirë shqiptarët pasi e kanë paguar minimumi me 8 mijë të vdekur.

Kaq absurde është moszbatimi i vendimeve të Gjykates Kushtetuese apo kushtetutes saqë legjislacioni nuk parashikon masa ndëshkuese pasi mozbatimi i kushtetutës është grusht i pastër shteti.

Mirëpo gjëja më kriminale në tërë këtë proces është fakti se pakti PS, PD gjoja pranuan votën e diasporës  por me kushtin e “vogël” urdhëroni të votoni zonja e zotërinj të diasporës por do votoni me detyrim fosilet e njërës apo tjetrës dhe të shkopit të qenefit.

Pra vlerën e votës së diasporës që shumë shqiptarë kanë besuar se do sillte ndryshimin e pritur prej shumë kohësh, programi i vazhdimësisë   “Katovica” e zeron .

Pra në një shoqëri të lirë e demokratike moszbatimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese e kushtetutës është i pakonceptueshëm madje e njëjta gjë është edhe për gjykatat e tjera që pushteti i radhës i shkel me këmbë.

Pra një pushtet që del nga shkelja e kushtetutes është pushtet ilegjitim e shqiptarët nuk duhet ta lejojnë me votën e tyre .

Shkelja e Kushtetutës nuk konsiston vetëm në moszbatimin e  vendimit të Gjykatës Kushtetuese por edhe në shkeljen e parimit të votës së lirë e të ndershme nëpërmjet  detyrimit me ligj për   të votuar fosilet e njërës anë apo tjetrës .

I bëj thirrje faktorëve relevant në Shqipëri që të vënë në lëvizje Gjykatën Kushtetuese për t’ia hequr këtë mundësi “Katovicës” për të mbajtur  pushtetin në tavolinë në mënyrë të paligjshme.

Megjithatë kam bindjen se shqiptarët e kanë mundësinë për të nxjerrë nga politika pushtetin ilegjitim,  antikushtetues që ka sunduar shqiptarët për 80 vitet e fundit. Shekspiri i madh ka thënë: “Bota është teatër, njerëzit janë aktorë, mjerë ata që nuk dinë të luajnë rolin e vet”. 

Përgatiti Rafael Floqi/

Guvernatori demokrat i Minesotës, Tim Walz, u kritikua javën e kaluar në mediat sociale pasi i tha një grupi demokratësh se socializmi është ajo që disa njerëz do ta quajnë “fqinjësi” në një klip që ka marrë vëmendje të përtërirë pasi ai u shpall si kandidati i Zëvendës Presidentit Kamala Harris për vitin 2024. të martën në mëngjes. “Mos u turpëroni kurrë nga vlerat tona progresive,” tha demokrati i Minesotës në një telefonatë “White Dudes for Harris” javën e kaluar. “Socializmi i një personi është fqinjësia e një personi tjetër.”

Komenti u kritikua gjerësisht nga konservatorët në Twitter, duke përfshirë kolegun e lartë të Institutit Manhattan, Ilya Shapiro, i cili u përgjigj në X me “të çuditshme”, një referencë ndaj sulmeve të fundit demokrate kundër kandidatit presidencial të GOP, JD Vance dhe ish-presidentit Trump.

Klipi u rishfaq të martën në mëngjes, pak pasi Walz u emërua si zgjedhja e zëvendësit të Harris. “Kjo është tiketa më radikale në historinë amerikane,” postoi Senatori GOP Mike Lee në X.

“Deklarata e Walz-it se socializmi është thjesht “fqinjësi” është një gënjeshtër që shpërfill realitetet e ashpra me të cilat janë përballur familje të panumërta nën regjimet socialiste,” postoi Prokurori i Përgjithshëm Republikan i Virxhinias, Jason Miyares në X.

“Anëtarët e familjes sime u arrestuan dhe u burgosën në Kubë, viktima të një sistemi që maskon shtypjen si kujdes ndaj komunitetit,” vazhdoi ai. “Socializmi shtyp çdo formë mospajtimi, duke hequr liritë, duke dështuar përfundimisht në përmbushjen e ‘premtimeve’ të tij. Ky është një kërcënim i drejtpërdrejtë për idealet tona amerikane.”

Fox News Digital kontaktoi zyrën e Walz dhe fushatën e Harris për koment, por nuk mori një përgjigje. Walz, 60 vjeç, u emërua kandidati i Harris-it pas javësh spekulimesh ku shumë ekspertë besonin se guvernatori i Pensilvanisë, Josh Shapiro, do të zgjidhej përfundimisht.

Walz është një ish-anëtar i Gardës Kombëtare të Ushtrisë Amerikane dhe një ish-mësues i cili ka ngritur profilin e tij në javët e fundit si një avokat efektiv i Harris. Ai u rrit në një qytet të vogël në Nebraska dhe ishte gjithashtu një trajner futbolli dhe anëtar i sindikatës në një shkollë të mesme në Minesota përpara se të hynte në politikë. Kohët e fundit, ai sulmoi ish-presidentin Trump dhe kandidatin e tij JD Vance si “të çuditshëm”, një fyerje virale që ka përqafuar fushata e Harris.

Një ish-anëtar i Kongresit nga një distrikt me prirje republikane, Walz ka dëshmuar tërheqës me votuesit e bardhë rurale, megjithëse ai ka mbrojtur gjithashtu politika progresive si guvernator, si ushqimet falas në shkollë dhe pushimet e zgjeruara të punëtorëve me pagesë. Ndërsa Minesota është një shtet solid demokratik, është afër Wisconsin dhe Michigan, dy fusha beteje vendimtare. është Tim Walz? Gjërat për të ditur rreth zgjedhjes së Kamala Harris për nënpresidente

Demokrati 60-vjeçar u ngrit në ballë me një seri paraqitjesh televizive të folura qartë në ditët pasi Presidenti Joe Biden vendosi të mos kërkonte një mandat të dytë. Ai e ka bërë shtetin e tij një bastion të politikës liberale dhe, këtë vit, një nga shtetet e pakta që mbron fansat që blejnë bileta në internet për koncertet e Taylor Swift dhe ngjarje të tjera live.

Zëvendëspresidentja Kamala Harris ka vendosur që guvernatorin e Minesotës, Tim Walz, si kandidat të saj në garën për Shtëpinë e Bardhë.

60-vjeçari demokrat dhe veteran ushtarak u ngrit në ballë me një seri paraqitjesh televizive qartë në ditët pasi Presidenti Joe Biden vendosi të mos kërkonte një mandat të dytë. Ai e ka bërë shtetin e tij një bastion të politikës liberale dhe, këtë vit, një nga shtetet e pakta që mbron fansat që blejnë bileta në internet për koncertet e Taylor Swift dhe ngjarje të tjera live.

Walz vjen nga Amerika rurale

Do të ishte e vështirë të gjeje një përfaqësues më të gjallë të zemrës amerikane se Walz. Lindur në West Point, Nebraska, një komunitet prej rreth 3,500 njerëz në veriperëndim të Omaha, Walz iu bashkua Gardës Kombëtare të Ushtrisë dhe u bë mësues në Nebraska.

Ai dhe gruaja e tij u transferuan në Mankato në Minesotën jugore në vitet 1990. Këtu ai dha mësime sociale dhe trajner futbolli në shkollën e mesme Mankato West, duke përfshirë ekipin e vitit 1999 që fitoi të parin nga katër kampionatet shtetërore të shkollës. Ai ende tregon për anëtarësimin e tij në sindikatën e arsimtarëve atje.

Walz shërbeu 24 vjet në Gardën Kombëtare të Ushtrisë përpara se të tërhiqej nga një batalion i artilerisë fushore në 2005 si rreshter komandues major, një nga gradat më të larta të ushtrisë.

Ai ka një aftësi të provuar për t’u lidhur me votuesit konservatorë

Në garën e tij të parë për Kongresin, Walz mërziti një republikan në detyrë. Kjo ishte në vitin 2006, kur ai fitoi në një distrikt kryesisht rural, në jug të Minesotës, kundër deputetit Gil Gutknecht me gjashtë mandate. Walz shfrytëzoi zemërimin e votuesve me presidentin e atëhershëm George W. Bush për luftën në Irak.

Gjatë gjashtë mandateve në Dhomën e SHBA, Walz mbrojti çështjet e veteranëve.

Ai ka treguar gjithashtu një anë me këmbë në tokë, pjesërisht përmes postimeve video në mediat sociale me vajzën e tij, Hope. Një vjeshtë e kaluar i tregoi ata duke provuar një udhëtim në Panairin e Shtetit të Minesotës, “The Slingshot”, pasi ata u tallën për ushqimin pasi ajo ishte vegjetariane.

Ai mund të ndihmonte tiketwn në shtetet kryesore të MesPerëndim

Ndërsa Walz nuk është nga një prej shteteve të “murit blu” të Wisconsin, Michigan dhe Pennsylvania, ku të dyja palët besojnë se duhet të fitojnë, ai është në vendin fqinj. Ai gjithashtu mund të sigurojë që Minesota të qëndrojë në duart e demokratëve.

Kjo është e rëndësishme sepse ish-presidenti Donald Trump e ka portretizuar Minesotën si shtet në lojë këtë vit, edhe pse shteti nuk ka zgjedhur një republikan në postin mbarëkombëtar që nga viti 2006. Një kandidat presidencial i GOP nuk e ka mbajtur shtetin që nga rrëshqitja e Presidentit Richard Nixon në 1972 , por Trump ka bërë tashmë fushatë atje.

Kur guvernatori demokrat Mark Dejton vendosi të mos kërkonte një mandat të tretë në 2018, Walz bëri fushatë dhe fitoi zyrën në një temë “One Minnesota”.

Walz gjithashtu flet me qetësi për çështje që kanë rëndësi për votuesit e Rripit të ndryshkut. Ai ka qenë një kampion i kauzave demokratike, duke përfshirë organizimin e sindikatave, të drejtat e punëtorëve dhe një pagë minimale prej 15 dollarë në orë.

Ai ka përvojë me qeveri të ndarë

Në mandatin e tij të parë si guvernator, Walz u përball me një ndarje legjislative midis një Dhomë të udhëhequr nga Demokratët dhe një Senati të kontrolluar nga Republikanët që rezistuan propozimet e tij për të përdorur taksa më të larta për të rritur paratë për shkollat, kujdesin shëndetësor dhe rrugët. Por ai dhe ligjvënësit ndërmjetësuan kompromise që e bënë qeverinë e ndarë të shtetit të dukej ende produktive.

Bashkëpunimi dypartiak u bë më i ashpër gjatë vitit të tij të dytë pasi ai përdori fuqinë e urgjencës së guvernatorit gjatë pandemisë COVID-19 për të mbyllur bizneset dhe mbyllur shkollat. Republikanët u tërhoqën dhe dëbuan disa krerë agjencish. Republikanët gjithashtu mbeten kritikë ndaj Walz për atë që ata e shohin si reagimin e tij të ngadaltë ndaj trazirave ndonjëherë të dhunshme që pasuan vrasjen e George Floyd nga një oficer policie në Minneapolis në 2020.

Gjërat u bënë më të lehta për Walz në mandatin e tij të dytë, pasi ai mundi republikanin Scott Jensen, një mjek i njohur në shkallë vendi si skeptik i vaksinave. Demokratët fituan kontrollin e të dy dhomave legjislative, duke hapur rrugën për një kurs më liberal në qeverisjen e shtetit, të ndihmuar nga një suficit i madh buxhetor.

Walz dhe ligjvënësit eliminuan pothuajse të gjitha kufizimet shtetërore të abortit të miratuara në të kaluarën nga republikanët, mbrojtën kujdesin gjinor për të rinjtë transgjinorë dhe legalizuan përdorimin rekreativ të marijuanës.

Duke refuzuar lutjet e republikanëve që suficiti i buxhetit të shtetit të përdoret për të ulur taksat, demokratët financuan ushqimet shkollore falas për fëmijët, shkollimin falas në kolegjet publike për studentët në familjet që fitojnë nën 80,000 dollarë në vit, një program të paguar familjar dhe pushim mjekësor dhe mbulimin e sigurimit shëndetësor pavarësisht nga statusi i imigracionit të një personi.

Ai ka një vesh për politikën e zhurmshme

Walz e quajti kandidatin republikan Donald Trump dhe kandidatin JD Vance “thjesht të çuditshëm” në një intervistë në MSNBC muajin e kaluar dhe Shoqata e Guvernatorëve Demokratikë – të cilën Walz kryeson – e përforcoi këtë pikë në një postim në X. Walz më vonë përsëriti karakterizimin në CNN, duke cituar atë të Trump përmendje të përsëritura të vrasësit serial imagjinar Hannibal Lecter nga filmi “Silence of the Lambs” në fjalimet

Fjala u shndërrua shpejt në një temë për Harris dhe demokratë të tjerë, dhe ka një shans për të qenë një kryefjalë e zgjedhjeve padyshim të çuditshme të 2024-ës.

JD Vance e lidh atë si demokrat ektrem dhe me dështimet e Harris përgjatë kufirit SHBA-Meksikë me vdekjet nga varësia ndaj drogës. Vance u tha disa qindra mbështetësve të mbledhur në një hapësirë ​​eventesh në Filadelfia Jugore se, “në sajë të politikave të Kamala Harris, ju keni fëmijë që kanë mbetur jetimë” kur prindërit e tyre vdesin nga droga. Disa persona nga Pensilvaniaë ndanë historite personale se si çështjet e varësisë kanë ndikuar në familjet e tyre.

Përgatiti: Rafael Floqi/

Dow bie 864 pikë dhe aksionet japoneze pësojnë rrëzimin më të keq që nga viti 1987 mes shqetësimeve të ekonomisë amerikane.

NJU JORK (AP) – Pothuajse gjithçka në Wall Street ra të hënën pasi frika për një ngadalësim të ekonomisë amerikane po përkeqësohet dhe po nis një tjetër shitje për tregjet financiare në mbarë botën.

S&P 500 ra me 2.4% në tregtimin e pasdites. Dow Jones Industrial Average u përkul me 864 pikë, ose 2.2%, që nga ora 13:25. East dhe Nasdaq ra 2.8%.

Rëniet ishin vetëm të fundit në një shitje globale që filloi javën e kaluar. Nikkei 225 i Japonisë ndihmoi në fillimin e së hënës duke rënë me 12.4% për ditën e tij më të keqe që nga përplasja e së hënës së zezë të vitit 1987.

Ishte shansi i parë për tregtarët në Tokio që të reagojnë ndaj raportit të së premtes që tregonte se punëdhënësit amerikanë ngadalësuan punësimin e tyre muajin e kaluar shumë më tepër sesa prisnin ekonomistët. Kjo ishte pjesa më e fundit e të dhënave për ekonominë amerikane që do të vinte më e dobët se sa pritej, dhe e gjithë kjo shtoi frikën se Rezerva Federale ka shtypur frenat mbi ekonominë amerikane për një kohë të gjatë përmes normave të larta të interesit me shpresën për të ulur inflacionin.

Investitorët profesionistë paralajmëruan se disa faktorë teknikë mund të përforcojnë veprimin në tregje, por humbjet ishin ende të mprehta. Indeksi Kospi i Koresë së Jugut ra 8.8% më i ulët, tregjet e aksioneve në të gjithë Evropën u ulën me më shumë se 1% dhe bitcoin ra nën 55,000 dollarë nga më shumë se 61,000 dollarë të premten.

Edhe ari, i cili ka një reputacion për të ofruar siguri gjatë kohërave të trazuara, ra me 1%.

Kjo pjesërisht sepse tregtarët filluan të pyesin nëse dëmi ka qenë aq i rëndë sa Rezerva Federale do t’i duhet të ulë normat e interesit në një takim urgjent, përpara vendimit të ardhshëm të planifikuar më 18 shtator. Rendimenti i thesarit dyvjeçar, i cili nga afër ndjek pritjet për FEDin, për një kohë të shkurtër u ul nën 3.70% gjatë mëngjesit nga 3.88% të premten vonë dhe nga 5% në prill. Më vonë u rikuperua dhe u tërhoq në 3.93%.

“FED mund të hipë mbi një kalë të bardhë për të shpëtuar ditën me një ulje të madhe të normës, por rasti për një ulje të ndërmjetme duket i dobët,” tha Brian Jacobsen, krye ekonomist në Annex Wealth Management. “Ato zakonisht rezervohen për emergjenca, si COVID, dhe një normë papunësie prej 4.3% nuk duket vërtet si një emergjencë.”

Ekonomia e SHBA është ende në rritje dhe një recesion është larg të qenit i sigurt. Fed ka qenë i qartë në lidhje me litarin që filloi të ecë kur filloi të rritej ndjeshëm normat e interesit në mars 2022: Të qenit shumë agresiv do të mbyste ekonominë, por nëse bëhesh shumë i butë do t’i jepte inflacionit më shumë oksigjen dhe do të dëmtonte të gjithë.

Ekonomisti i Goldman Sachs, David Mericle sheh një shans më të lartë për një recesion brenda 12 muajve të ardhshëm pas raportit të punës të së premtes. Por ai ende sheh vetëm një probabilitet prej 25% për këtë, nga 15%, pjesërisht “sepse të dhënat duken të mira në përgjithësi” dhe ai “nuk sheh disbalanca të mëdha financiare”.

Disa nga rëniet e fundit të Wall Street mund të jenë gjithashtu thjesht ajri që del nga një bursë që arriti në dhjetëra nivele më të larta të të gjitha kohërave këtë vit, pjesërisht nga një furi rreth teknologjisë së inteligjencës artificiale dhe shpresave për ulje të ardhshme të normave të interesit. Kritikët kanë thënë për një kohë se tregu i aksioneve dukej i shtrenjtë pasi çmimet u rritën më shpejt se fitimet e korporatave.

“Tregjet priren të lëvizin më lart sikur po ngjitin shkallët dhe zbresin sikur po bien nga dritarja”, sipas JJ Kinahan, CEO i IG America North. Ai i përcjell shumë nga shqetësimet e fundit me euforinë rreth uljes së AI dhe “një treg që ishte përpara vetes”.

Investitorët profesionistë vunë në dukje gjithashtu lëvizjen e Bankës së Japonisë javën e kaluar për të rritur normën e saj kryesore të interesit nga pothuajse zero. Një lëvizje e tillë ndihmon në rritjen e vlerës së jenit japonez, por gjithashtu mund t’i detyrojë tregtarët të dalin nga marrëveshjet ku ata huazuan para praktikisht pa kosto në Japoni dhe i investuan ato diku tjetër nëpër botë.

Aksionet amerikane zvogëluan humbjet e tyre të hënën pasi një raport tha se rritja për bizneset e shërbimeve të SHBA ishte një prekje më e fortë se sa pritej. Rritja u drejtua nga bizneset në artet, bizneset argëtuese dhe rekreative, së bashku me akomodimet dhe shërbimet ushqimore, sipas Institutit për Menaxhimin e Furnizimit. Yield-et e thesarit gjithashtu ulën rëniet e tyre pas të dhënave më të mira se sa pritej.

Megjithatë, stoqet e kompanive, fitimet e të cilave janë më së shumti të lidhura me fuqinë e ekonomisë, pësuan humbje të mprehta për shkak të frikës për një ngadalësim. Kompanitë e vogla në indeksin Russell 2000 ranë 2.8%, duke shuar më tej atë që kishte qenë një ringjallje për të dhe zona të tjera të rrahura të tregut.

MakPer më keq për Wall Street-in, aksionet e Big Tech gjithashtu ranë pasi tregtia më e njohur e tregut për pjesën më të madhe të këtij viti vazhdoi të shpërbëhej. Apple, Nvidia dhe një pjesë e vogël e aksioneve të tjera të Big Tech të njohura si “Shtatë madhështorët” e kishin çuar S&P 500 në rekorde këtë vit, edhe pse normat e larta të interesit rënduan pjesën më të madhe të tregut të aksioneve.

Por momenti i Big Tech u kthye muajin e kaluar nga shqetësimet që investitorët i kishin ngritur çmimet e tyre shumë të larta dhe pritjet për rritjen e ardhshme po i bën shumë të vështira për t’u përmbushur. Një sërë raportesh fitimi dërrmues që filluan me përditësimet nga Tesla dhe Alphabet shtuan pesimizmin dhe përshpejtuan rëniet.

Apple ra në masën3.9% të hënën pasi Berkshire Hathaway i Warren Buffett zbuloi se kishte ulur aksionet e tij të pronësisë në prodhuesin e iPhone.

Nvidia, kompania e çipave që është bërë fëmija i posterit të përfitimit të inteligjencës artificiale të Wall Street, ra edhe më shumë, 5.5%. Analistët ulën parashikimet e tyre të fitimit gjatë fundjavës për kompaninë pasi një raport nga The Information tha se çipi i ri i AI i Nvidia është vonuar. Shitja e fundit ka ulur fitimin e Nvidia për vitin në 104% nga 170% në mes të qershorit.

Për shkak se kompanitë Magnificent Seven janë më të mëdhatë në treg për nga vlera e tregut, lëvizjet për aksionet e tyre kanë shumë më tepër peshë në S&P 500 dhe indekset e tjera.

Shqetësimet jashtë fitimeve të korporatave, normat e interesit dhe ekonomia po rëndojnë gjithashtu tregun. Lufta Izrael-Hamas mund të përkeqësohet, e cila përtej numrit të saj njerëzor mund të shkaktojë edhe luhatje të mprehta për çmimin e naftës. Kjo po shton shqetësimet më të gjera për pikat e nxehta të mundshme në mbarë botën, ndërkohë që zgjedhjet e ardhshme në SHBA mund t’i përkeqësojnë më tej gjërat.

Wall Street ka qenë i shqetësuar se si politikat që vijnë nga nëntori mund të ndikojnë në tregje, por luhatjet e mprehta të çmimeve të aksioneve mund të ndikojnë në vetë zgjedhjet.

Kërcënimi i një recesioni ka të ngjarë të vendosë nënpresidenten Kamala Harris në mbrojtje. Por rritja më e ngadaltë gjithashtu mund të ulë më tej inflacionin dhe të detyrojë ish-Presidentin Donald Trump të përqendrohet nga fokusi i tij aktual në çmimet më të larta në përshkrimin e mënyrave për të ringjallur ekonominë.

Një treg i fortë pune mbështet shpenzimet konsumatore, gjë që nxit rritjen ekonomike. Lidhja midis punësimit dhe shpenzimeve do të mbetet një fokus kryesor në drejtim të zgjedhjeve presidenciale në SHBA, tha Quincy Krosby, kryestrategu global për LPL Financial.

“Kjo varet nga vendet e punës,” tha ajo. “Kur të arrijmë në ditën e zgjedhjeve, shkalla e papunësisë do të jetë jashtëzakonisht e rëndësishme.”

Nga Mimoza Dajçi/

Turistët dhe çmimet në Shqipëri janë bërë çështje dite, ngado që të rrotullosh pultin televiziv, ato lajme do të shohësh. Krahasuar me botën, kur nëpër aeroportet amerikane çdo minutë ulet e ngrihet një avion, SHBA-të njihen si një nga vendet që mirëpresin më së shumti vizitorë. Të paktën në New York, pas pandemisë ato janë plot, si rrjedhojë edhe hotelet. Për njewjorkezët ky është një fakt tepër i ndjeshëm i dukshëm. Rradhët nëpër lokalet ku serviret ushqim dhe ku janë ankoruar anijet turistike janë të gjata qysh herët në mëngjes, por nuk shikon askënd me mikrofon e kamera në duar duke i pyetur: “Si ju duket ushqimi, sa para shpenzuat sot, ku hani, ku pini, ku flini, ose sa para do të harxhoni për ditët në vijim” etj….Ose duke iu referuar edhe revistës shqiptare “Monitor” që shkruan: “Turistët që vijnë në Shqipëri, sa “koprracë”.

Personalisht këtë “fenomen të çuditshëm” po e has rëndom vetëm në Shqipëri e mendoj se është një praktikë e tepërt mediatike. Vendi ynë ka aq shumë halle e pikëpyetje të pazgjidhura, që gazetarëve nuk besoj t’i dalë koha për ti pasqyruar të gjitha, si dhuna në familje që është shqetësim serioz, korrupsioni, mos likujdimi financiar për ish të dënuarit politikë nga diktatura, shëndetësia, punësimi, strehimi etj. Aq më tepër që gjejnë kohë për të intervistuar të huajt, se sa harxhojnë ku e si i harxhojnë.

Askush nuk t’i fal të ardhurat mujore, jashtë ato njerëzia i fiton me djersë e mund të madh, e askush nuk ka të drejtë të gjykojë apo paragjykojë nëse ai/ajo janë koprracë apo jo. Edhe nëse janë është, nuk është biznesi i askujt të marrë nëpër gojë e të nëpërkëmbë të ardhurat e dikujt tjetër duke i përfolur e bullizuar në mënyrë të ulët turistët. Denigrimi duke përfolur xhepat e turistëve është bërë e modës në Shqipëri, e nuk ka të ndalur, por që në të vërtetë është një banalitet që tregon mungesë kulture dhe që nuk i shërben aspak të ardhmes së turizmit shqiptar.

Nëse jashtë pyet dikë se sa i ka të ardhurat mujore, tregon injorancë, i pyeturi jo që do ndihet i fyer, por sigurisht as përgjigjen që i kërkohet nuk ka për ta dhënë kurrë. Fakte bullizimi ndaj turistëve të huaj, qofshin shqiptarët që kthehen në atdhe për arsye të ndryshme kjo vihet re deri tek emisionet e TV-Top Channel, ku artistët e famshëm shqiptarë ose vipat shqiptarë tallen duke thënë e qeshur live: “Ja vijnë shqiptarët nga jashtë edhe për të rregulluar dhëmbët në Shqipëri, ha, ha, ha”.

Ka më turp se kaq….

Rritja e çmimeve të hoteleve dhe ushqimit tashmë është bërë problematikë, por çdo pronar biznesi duhet ta ketë të qartë se, milionerë nuk mund të bëhesh brenda ditës e natës bashkë, se ja ku jemi sot, turistët kanë ulur përqindijen e ardhjes së tyre në Shqipëri veçanerisht në jug të vendit. Vërtetë mund të ketë rritje të çmimeve jashtë nëpër strukturat e turizmit, por infrastruktura, standartet që ato ofrojnë dhe eksperienca e turizmit të tyre është e hershme e nuk mund të krahasohet me Shqipërinë. Një pyetje tjetër lind natyrshëm, pse nga vjet në sivjet çmimet e ushqimit dhe hoteleve u rritën në mënyrë drastike në jug të vendit?

Paksa në faj duhet të ndihen edhe shqiptarët e vetë bizneseve, sepse nuk kanë treguar kujdes në mirëpritjen e tyre. Mënyra e të komunikuarit, sjellja, higjena, ngritja e çmimeve të ushqimit dhe hotelerive pa kriter detyrimisht që i largon turistët. Kudo ku shkon në SHBA, në hyrje të lokaleve shikon tabela me çmimet e ushqimeve që i shërbejë konsumatorit, ose sa ulesh kamarieri të sjell menunë me çmimet përkatëse, ku s’le vend për abuzim ndaj klientit. Ndërsa kur hyn nëpër disa webside shqiptare për të rezervuar një dhomë hoteli për një apo më shumë ditë, ka hotele që nuk i paraqesin çmimet ditore apo javore. Kjo vlen për të dëshëruar dhe larguar këdo që ka dëshirë të kalojë disa ditë pushime në Shqipëri. Pra së pari fajin ta shikojmë tek vetja e jo tek turistët.

Vërtetë Shqipëria nuk e ka luksin për një turizëm elitar, por ajo çfarë vemë re tjetër është edhe diferencimi i të shërbyerit dhe sjelljes ndaj një të huaji dhe një shqipfolësi. Në bregdet nëpër restorante i zoti lokalit kur vëren që je shqiptar, ndryshe të shërben ty e shumë më ndryshe një të huaji. Në një nga restorantet e njohur në Golem, jo shumë larg tavolinës tonë u ulën disa italianë, kamarierët i shërbyen me një sjellje krejt të përulur do të thoja krahasuar me shqiptarët. Tavolinës tyre i shtruan mbulesë e peceta pëlhyre të bardhë edhe shishen e verës ia servirën me peceta pëlhure, ndërsa për tavolinat e tjera përdornin material konsumi, mbulesa e peceta letre.

Shumë mirë, kënaqësi të respektosh e nderosh të huajt, por jo në mënyrë kaq ashiqare duke lënduar bashkatdhetarët e tu kur pagesa merret njësoj nga të dy palët. Sigurisht Shqipëria akoma nuk është e gatshme për një turizëm klas-i, pasi i mungojnë shumë faktorë, por të paktën mikëpritjen që na e lakmon edhe bota duhet ta ruajmë si një traditë të çmuar e ta shpalosim tek çdo kush që shkel vendin e shqiponjave.

Edhe siguria e jetës nga rojet bregdetare, të cilët i ze gjumi në krye të detyrës, është një hap pas e shkak që i largon pushuesit, siç u paraqit një qytetar duke filmuar rojen bregdetare në Golem duke fjetur ditën me diell (e dielë) në shkallët e Kullës Vrojtuese.

Kur Shqipëria nuk ishte e gatshme akoma për një turizëm siç ofron Turqia, Greqia përse qeveria duhej të harxhonte fonde pa hesap për të reklamuar turizmin në Shqipëri, duke i favorizuar e dhënë X- Televizoni shuma të mëdha parash, vetëm për propagandë turistike, pasi pasojat në këtë rast kanë prekur edhe shtetin e buxhetin e tij.

Rafaela Prifti/

Primordial Passion by renowned Albanian jewelry artist Spiro Ruco is presented at the Grand Prix D’Horlogerie de Genève at the end of July. The one piece limited series is “the first high-end home-made Albanian hand watch,” according to the press release issued by the Fondation du Grand Prix d’Horlogerie de Genève.

The statement says that the masterpiece features twelve Albanian folk dancers figurines, representing twelve regions, that mark the hours on the dial. Each micro figurine is up to 10 mm in height. The engravings are uniquely detailed to feature respective regional embroidery and specific distinctions in their costumes.

“Thanks to the cooperation with Agenhor and the state of the art Swiss technological advancement, its central fix movement enabled the assembling by incorporating four instrumentalists and the signature elements of the brand, namely the eagle and the Pirro logo. Another notable characteristic is the bicolor hour hands in the shape of eagle claws, indicating the hours and minutes.”

The manual winding mechanical design and execution took five years to complete.

Its dial “consists of a micro-mosaic in red black gradient of 1,500 Murano stones in eight different colors and 64 cuts, the smallest measuring only 0.2mm.”