Bujar Leskaj/

Megjithë kundërshtitë me argumenta kokëfortë, që nga viti 2021, të shoqatave të juristëve, avokatëve dhe kontabilistëve në vend, ndaj projektligjit të përfshirjes në tatimin mbi fitimin të dhjetëra mijëra profesionistëve të lirë, Rama me sektin e tij në qeverisje vijoi projektin e tij.

Me ligjin Nr. 29/2023, që nga 1 Janari 2024, të 29 mijë personat fizikë dhe të vetë-punësuarit e rregjistruar në tatime, trajtohen jo më si sipërmarrje e vogël me zero perqind tatim mbi fitimin, por taksohen rëndë me normën tatimore 15% për fitimin deri në 14 milionë lekë në vit dhe 23% për fitimin mbi 14 milionë lekë.

𝗣𝗿𝗼𝗳𝗲𝘀𝗶𝗼𝗻𝗲𝘁 𝗲 𝗹𝗶𝗿𝗮 𝗽𝗼 𝗽𝗮𝗴𝘂𝗮𝗷𝗻𝗲 𝘀𝗮 𝗻𝗷𝗲 𝗯𝗶𝘇𝗻𝗲𝘀 𝗽𝗿𝗼𝗱𝗵𝘂𝗲𝘀!

Në këtë mënyrë, profesionet e lira do të paguajnë njësoj tatim sa një sipërmarrje e madhe prodhuese. Ky taksim godet shtresën e mesme, veçanërisht të rinjtë, duke shkatërruar planet e tyre të ndërtimit të jetës dhe qëndrimit në atdhe, përmes një punë intelektuale të ndershme. Ai do të nxisë orë dhe çast emigracionin, pasi profesionistët e rinj nuk mund të përballojnë detyrimin e ri tatimor.

Ligji nr. 29/2023,datë 30 mars 2023 “Për Tatimin mbi të Ardhurat” dhe Akt Normativ Nr. 7, datë 14 dhjetor 2023 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 29/2023, “Për Tatimin mbi të ardhurat” përbëjnë shkelje flagrante të Kushtetutës, duke diferencuar përpara ligjit një kategori të caktuar të qytetarëve, duke favorizuar një profesion dhe sektor(biznesin e vogël tregtar), në deformim të vullnetit të zgjedhësve dhe për vota elektorale, ndërkohë që diskriminon duke e trajtuar me taksa të rënda një profesion tjetër, edhe ai biznes i vogel, që janë profesionet e lira dhe kanë “fatin e keq” të jenë tre herë më të pakta në numër, se bizneset e vogla tregtare.

Ky trajtim dëmton rëndë moralin shoqeror, pse konsideron informalitetin dhe evazionin e profesionistëve të lirë si të keqen e sistemit fiskal në Shqipëri. Nuk janë profesionet e lira delja e zeze e sistemit tonë tatimor, por janë oligarkët e Ramës ata që punojnë me dy ose tre bilance dhe kryejnë evazionin më të madh fiskal në vend.

𝗗𝘆 𝗺𝘂𝗮𝗷 𝗻𝗲 𝘃𝗶𝘁 𝗽𝘂𝗻𝗲 𝗽𝗲𝗿 𝘀𝗵𝘁𝗲𝘁𝗶𝗻?!

Që nga ky prill, mjekë, infermierë, fizioterapistë, dentistë, juristë, avokatë, kontabilistë, arkitektë dhe 161 profesione të tjera të lira, do të parapaguajnë në nëntë këste tatimin për 9 muaj, me nga mesatarisht 1 mijë euro këstin, sipas llogaritjeve të tatimeve, bazuar në vetedeklarimet e vitit 2023.

Që në vitin e parë të këtij ligji skandaloz, sekti Rama është i aftë të prodhojë vetëm vakuum ligjor, paqartësi ligjore dhe mangësi e gabime të rënda në llogaritjen e nivelit të kësteve të tatim fitimit, të cilat dëmtojnë rëndë të vetëpunësuarit e profesioneve të lira.

Mënyra e llogaritjes së parapagimit të tatim fitimit jo vetëm që është e padrejtë, por niveli i caktuar i detyrimit paraqitet tej mase i lartë. Me këto nivele këstesh parapagimi të tatim fitimit, profesionet e lira janë të detyruara të punojnë të paktën 2 muaj në vit, vetëm për shlyerjen e detyrimeve ndaj shtetit!

Ekspertët kontabël vlerësojnë me shqetësim se forma dhe përmbajtja juridike e zbatimit të ligjit Nr. 29/2023 nuk janë aspak korrekte. Sipas tyre, njoftim-vlerësimet për parapagimet, jo vetëm që paraqiten me referenca ligjore të pasakta, por në të shumtën e rasteve, janë të llogaritura edhe gabim.

Administrata tatimore, në njoftimet e vlerësimit, dërguar shumë bizneseve për këstin e parapagimit, e ka përshkruar detyrimin si tatim fitimi i thjeshtuar, duke e konsideruar të ardhura personale, llogaritur me vitin 2023. Për llogaritjen e këstit të parapagimit, tatimet i referohen nenit 63 “Parapagimi”, pika 2, të ligjit nr.29/2023 “Për Tatimin mbi të Ardhurat” i ndryshuar, si dhe Udhëzimin nr.26 datë 08.09.2023. Adresimi është totalisht i gabuar, pasi nuk mund të bëhen llogaritjet me një ligj që nuk qëndron për profesionet e lira! Nuk ka tatim fitimi të thjeshtuar për këto profesione.

Në disa raste të tjera, në llogaritjen e këstit të parapagimit, organet tatimore i referohen shqyrtimit të të dhënave që disponojnë, në mbështetje të nenit 15 “Parapagimet“ pika 1,2,3,4 dhe nenit 16 “Deklarimi”, të ligjit Nr. 9632, datë 30.10.2006, “Për Sistemin e Taksave Vendore” i ndryshuar. Edhe në këtë rast, baza ligjore e përdorur, duke iu referuar ligjit “Për Sistemin e Taksave Vendore”, është tërësisht e gabuar.

Në janar 2024, nisja e zbatimit te ligjit nr. 29/2023 i gjeti organet tatimore krejtësisht të papërgatitura për të. Edhe pse kishin patur nëntë muaj kohë që nga publikimi në mars 2023 i draftligjit për konsultim publik, ato as edhe në janar 2024 nuk arritën të bënin gati formularin e ri i deklarimit të të ardhurave për profesionet e lira!

Sekti Rama miratoi një akt normativ në ligjin e ri nr. 29/2023 “Për tatimin mbi të ardhurat”, i cili përcakton se deklarimi i të ardhurave do të bëhet sipas modelit të formularëve të vjetër, por “sipas normave të reja tatimore që nisin zbatimin nga 1 janari 2024”!. Kjo përbën një kundërsens të pastër ligjor dhe fiskal.

Situata krijoi një kaos i vërtetë për vetë tatimorët dhe profesionet e lira, ngaqë deklarimi i të ardhurave po bëhet sipas modelit të formularëve të vjetër, por me normat e reja tatimore, që nisën zbatimin nga 1 janari 2024 me të vetëpunësuarit e profesioneve të lira.

Në formularët ekzistues, nuk përfshihet përzgjedhja e një regjimi të veçantë për njohjen e shpenzimeve apriori në masën 30%. Vetë ligji i ri është shkelur me të dyja këmbët nga organet tatimore, pasi nuk kanë marrë në konsideratë zbritjen me 30% të shpenzimeve fikse nga të ardhurat, për të përcaktuar fitimin e profesionistëve të lirë. Shpenzimet e shumicës prej tyre janë të ulëta, në nivele 10 apo 5 përqind të të ardhurave, për shkak të profesionit që bëjnë. Rezulton që ata pothuajse janë tatuar mbi të ardhurat e deklaruara!

Kjo situatë ka krijuar një lumë ankesash nga profesionistët e lirë, drejt administratës tatimore

Ekonomistët mbajtës të bilanceve të profesionistëve të lirë, kanë pohuar se ishin informuar nga tatimet që zbritja e shpenzimeve fikse nuk do të kryhej përmes formularëve të vjetër të deklarimit që plotësohen online, pasi ky model të lejon deklarimin e shpenzimeve me kontabilitet dhe nuk ofron atë të përzgjedhjes së opsionit të shpenzimeve fikse.

Ata mbetën të befasuar dhe e quajtën pabesi, që ky parashikim ligjor nuk u zbatua nga administrata tatimore dhe u vendos parapagimi i tatimit, ndryshe nga çfarë parashikohej në ligj dhe nga orientimet e dhëna nga vetë tatimet, përmes trajnimeve të zhvilluara.

xxx

Të gjithë qytetarët tanë, jo vetëm profesionistët e lirë, tashmë e kanë të qartë se pabesitë janë në kodin gjenetik të Ramës dhe te sektit te tij ne qeverisje.

Në këtë situatë, shumë prej të vetëpunësuarve të profesioneve të lira rrezikojnë të mbyllin aktivitetin, pasi këstet e parapagimit të tatim fitimit për këtë vit janë në nivele të papërballueshme.

U ngelet vetëm të largohen në masë nga vendi, të zhgënjyer dhe mashtruar, me projekte të derformuara rende dhe gati të shkatërruara, për shkak të pabesisë dhe keqqeverisjes së Ramës dhe kloneve të tij në administratë.

See insights and ads

Create Ad

All reactions:

44

Prof. Agron Gjekmarkaj/

Raporti i DASH mbi Shqiperinë meriton të përgëzohet për të vertetat që ai parashtron! Por konstatimi i tij është tejet i hidhur. Korrupsion në çdo nivel qeverisjeje është fraza kyçe. E thënë ndryshe kemi një qeveri dhe pushtet lokal të korruptuar. Ju mbyten hajdutet na thonë miqtë.

Të gjitha sa po ndodhin në sytë e shqiptarve janë, inceneratoret, sterilizimi, 5D-ja, TIMS, e plot bëma.

Një dekadencë politike dhe korruptive ka perfshire qeverinë dhe administraten e Edi Rames. Ky zinxhir duhet keputur. Neper të perçohet veç korrupsion.

Të vjedhesh është çeshtje gare, kush më shumë, kush më shpejt. Të gjitha problemet e ngritura nga Opozita per shit-blerjen e votes, presionin, perdorimin e administrates,gjejnë aty pasqyrim. Kapja dhe ndikimi qeveritar mbi to shqetesojnë DASH-in pa mendoni sa shqetësojnë shoqerinë shqiptare të mbytur nga propoganda dhe transformimi i të vertetes drejt genjeshtres.

Çeshtjet e pavarësisë se gjykatave ndikimi i mazhorances mbi to janë një tjeter këmbanë. Prej tre vitesh gjykata luan me fatin e Opozites duke demtuar thelbin e demokracisë në vënd. Vula dhe simbolet e PD mbahen pëng. Lidershipi i Opozites në vitin elektoral është i gjithi nën goditje a thua se drejtesia nuk mund ti bënte verifikimet e veta kohë më parë por veç pak muaj nga zgjedhjet politike.

Themeluesi i pluralizmit është izoluar ne kundershtim me kushtetuten per ti denatyruar natyren pluralizmit per ta shndërruar atë në fasadë, për të ç’aktivizuar opoziten në perballje.

Drejtesia që të meritojë besim nuk mund të vazhdojë të na flasë me parulla, prova e saj e madhe është raporti me Qeverinë. Ajo zë cironkat e qeverisë pasi dorëhiqen me urdher dhe Opozites nuk i lë kusur gati ta asgjesojë.

Edi Rama e bëri të qartë e synon mandatin e katert me “Spak dhe turizmin”. Një qeveri e cila ka fuqi magnetike per të mbledhur, joshur e promovuar të gjithë të korruptuarit e ketij vëndi i dorezon me qejf disa toga drejtoresh që të krijojë iluzionin e drejtësisë dhe të ushqejë populizmin. Imazhi i vëndit po erresohet nga skandalet, emisioni i RAI 3 është një tjeter provë. Djalli ka dalë nga shishja atë se kontrollon më as Edi Rama. Populli mund ti bëjë terbiet të dy.Raporti i DASH dhe programi i RAI-it janë thjeshtë vetem dy ngjarjet e fundit të deshmisë sesi degradon një pushtet absolut në gji të Europes dhe në preherin e ambasadorve.

Opozita është sot i vetmi institucion që funksionon si zë dhe shpresë e shoqerisë. Aleanca me të për të gjitha shtresat është shpetimi. DASH na vuri diagnozen, ilaçet dhe sherimin ti bëjmë vetë!

Artan Nati/

Përse disa vende janë të pasura ndërsa të tjerat janë të varfra?

Gjatë shekujve, përgjigjet e propozuara kanë ndryshuar shumë. Adam Smith, ekonomisti i famshëm skocez deklaroi se ndryshimi midis vendeve të pasura dhe të varfëra rezultoi nga liria relative e tregjeve; Thomas Malthus tha se varfëria vjen nga mbipopullimi dhe Jeffrey Sachs, një nga ekonomistët më të famshëm në botë, pohon se faji është pjesërisht për tokën e varfër, mungesën e lumenjve të lundrueshëm dhe sëmundjet tropikale. Të tjerë konstatojnë kulturën, gjeografinë, klimën, kolonizimin dhe fuqinë ushtarake. Lista vazhdon. Ekonomisti i shquar i M.I.T Daron Acemoglu dhe shkencëtari politik i Harvardit, James A. Robinson, në librin e tyre “Përse dështojnë kombet” argumentojnë se diferencuesi kryesor midis vendeve janë “institucionet”. Kombet lulëzojnë kur zhvillojnë institucione politike dhe ekonomike “gjithëpërfshirëse” dhe dështojnë kur ato institucione bëhen të manipulueshme  dhe përqëndrojnë fuqinë dhe mundësitë në duart e vetëm disave.

Institucionet ekonomike gjithëpërfshirëse, nga ana tjetër, mbështeten dhe mbështesin institucionet politike gjithëpërfshirëse, të cilat shpërndajnë fuqinë politike gjerësisht në një mënyrë pluraliste dhe janë në gjendje të arrijnë njëfarë centralizimi politik në mënyrë që të vendosin ligjin dhe rendin, themelet e të drejtës e të sigurisë të pronësisë dhe një ekonomi tregu gjithëpërfshirëse. Anasjelltas, institucionet politike të manipuluara, që përqendrojnë pushtetin në duart e disave, përforcojnë institucionet ekonomike të manipuluara për të mbajtur pushtetin. Këtë nocion bazë të demokracisë liberale të cilin liderët tanë premtuan, shkruanin dhe predikonin në fillimet e viteve 90, jo vetëm që nuk e zbatuan, por e shkatërruan përfundimisht me marrëveshjen e 2008-ës duke i dhënë përfundimisht grushtin vdekjeprurës demokracisë shqiptare. Me këtë akt ata ngjallën fantazmën e diktatorit Hoxha të pranishme si në qeveri ashtu se edhe te liderët e partive të mëdha, të cilët sa herë ua kërkonte interesi merrnin vendime për vrasjen e institucioneve ose duke i kthyer ato në masha të interesave të tyre meskine. Këta vrastar të demokracisë dhe mbi të gjjitha të institucioneve duke i vënë ato në shërbim të interesave personale dhe partiake, provuan tezën e Acemoglu, se institucionet e pavarura janë guri themelor i funksionimit të demokracisë. Gjithashtu korrupsioni masiv i zbuluar kohët e fundit tregon se praktikisht shteti në nivel lokal dhe rajonal është i falimentuar dhe se shteti nuk drejtohet nga institucionet, por nga një bandë hajdutësh. Acemogëlu shpjegoi në një intervistë se pika e tyre thelbësore është se vendet lulëzojnë kur ndërtojnë institucione politike dhe ekonomike që “shpalosin”, fuqizojnë dhe mbrojnë potencialin e plotë të çdo qytetari për të inovuar, investuar dhe zhvilluar.

Mësimi i historisë, argumentojnë autorët, është se ju nuk mund t’i bëni mirë ekonominë tuaj nëse nuk e bëni politikën tuaj siç duhet, kjo është arsyeja pse ata hedhin poshtë nocionin se Kina ka gjetur formulën magjike për të kombinuar kontrollin politik. dhe rritjes ekonomike, apo vendet si Shqipëria dhe shumica e vendeve të rajonit tonë mund të kenë një zhvillim ekonomik afatgjatë. . Në vitet e para pas vitit 1990 në Shqipëri lulëzuan shumë biznese nga qytetarët, por mungesa e institucioneve bëri që këto biznese shumë shpejt të falimentonin sepse këto biznese u shkatërruan nga paratë e pista të drogës dhe korrupsionit dhe bashkë me bizneset u shkatërrua edhe demokracia.  “Në se Kina nuk bën kalimin në një ekonomi të bazuar në shkatërrimin krijues, rritja e saj nuk do të zgjasë”, argumenton Acemoglu. Shqipëria ndodhet pikërisht në këtë moment politik dhe ekonomik, duket sikur ka goditur një mur dhe nuk mund të eci përpara. A mund ta imagjinoni një 20-vjeçar të braktisë universitetin në Shqipëri e të lejohet të hapë një kompani që sfidon një sektor të tërë të kompanive oligarkike  shqiptare të financuara nga shteti apo të drejtuara direkt nga shteti siç ishte rasti i kompanive private të drejtuara direkt nga drejtorët e bashkisë së Tiranës. A mund të dali një grupim politik me ide të reja përparimtare dhe të sfidojë sistemin politik autokratik si në nivel partish politike apo edhe në nivel qeveritar? Ideja e shkatërrimit krijues, e cila ndodh kur një risi e dobishme zëvendëson dhe kështu shkatërron teknologjitë dhe strukturat ekonomike më të vjetra.

Rritja e qëndrueshme ekonomike kërkon risi, “shkruajnë autorët, “dhe inovacioni nuk mund të shkëputet nga shkatërrimi krijues, i cili zëvendëson të vjetrën me të renë në sferën ekonomike dhe gjithashtu destabilizon marrëdhëniet e vendosura të pushtetit në politikë.” Ky proces i Shkatërrimit Kreativ është fakti thelbësor për kapitalizmin.

Dhe pikërisht prandaj na duhen institucionet e pavarura që të garantojnë funksionimin e ligjit sepse qëllimi  i ligjit nuk është të shfuqizojë ose të frenojë, por të ruajë dhe zgjerojë lirinë. Atje ku nuk ka ligj nuk ka liri dhe prandaj Shqipëria praktikisht nuk ka liri, nuk ka kapitalizëm dhe nuk ka pluralizëm funksional. Funksionimi i hallkës kryesore të demokracsë sapo ka filluar të funksionojë dhe ka ngjallur panik te krerët e qeverisë dhe partive politike, por edhe shpresë te të rinjtë me ide të reja në politikë dhe ekonomi. Mbështetja amerikane dhe europiane për drejtësinë e re është një garanci për të ardhmen.

Përktheu Rafael Floqi/

Senati miratoi një paketë ndihme të huaj të martën që përfshin para për Ukrainën, Izraelin dhe rajonin Indo-Paqësor. Dhoma e Përfaqësuesve miratoi paketën e ndihmës, në formën e katër projektligjeve të veçanta, të shtunën –disa muaj pasi Senati miratoi për herë të parë legjislacionin me ndihmë për Ukrainën dhe Izraelin.

Legjislacioni i ri, i cili tani shkoi në tavolinën e Presidentit Joe Biden për nënshkrimin e tij, përfshin gjithashtu një numër prioritetesh të GOP të Dhomës së Përfaqësuesve, duke përfshirë sanksionet ndaj Iranit, sekuestrimin e aseteve sovrane të ngrira ruse dhe një masë që mund të çojë në një ndalim mbarëkombëtar të TikTok. .

Ndihma për Ukrainën, Izraelin dhe rajonin Indo-Paqësor arrin në rreth 95 miliardë dollarë – e njëjta shumë që do të kishte dhënë projektligji i mëparshëm i Senatit i miratuar në shkurt – me një rregullim që 10 miliardë dollarë në ndihmën ekonomike të Ukrainës është në formën e një hua e ripagueshme

Ja çfarë përfshihet në paketën e ndihmës së huaj, sipas përmbledhjeve të ofruara nga republikanët e Dhomës:

Gati 61 miliardë dollarë për Ukrainën

Legjislacioni përfshin një total prej afro 61 miliardë dollarësh për të ndihmuar Ukrainën dhe të tjerët në rajon të luftojnë Rusinë – po aq sa ishte përfshirë në projektligjin e mëparshëm të Senatit.

Nga ky total, rreth 23 miliardë dollarë do të përdoren për të rimbushur armët, stoqet dhe objektet e SHBA-së dhe më shumë se 11 miliardë dollarë do të financojnë operacionet aktuale ushtarake të SHBA-së në rajon.

Gati 14 miliardë dollarë të përfshirë në projektligj do të ndihmonin Ukrainën të blejë sisteme të avancuara të armëve dhe pajisje të tjera mbrojtëse.

Më shumë se 26 miliardë dollarë për Izraelin

Paketa do të sigurojë 26.4 miliardë dollarë për të ndihmuar Izraelin, duke specifikuar se fondet janë për të mbështetur “përpjekjet e tij për të mbrojtur veten kundër Iranit dhe përfaqësuesve të tij, dhe për të rimbursuar operacionet ushtarake të SHBA-së në përgjigje të sulmeve të fundit”, sipas një përmbledhjeje të legjislacionit.

Financimi përfshin 4 miliardë dollarë për sistemet e mbrojtjes raketore Iron Dome dhe David’s Sling dhe 1.2 miliardë dollarë për sistemin e mbrojtjes Iron Beam, i cili kundërshton raketat me rreze të shkurtër dhe kërcënimet me mortaja.

Ai gjithashtu do të sigurojë 4.4 miliardë dollarë për të rimbushur artikujt dhe shërbimet e mbrojtjes që i ofrohen Izraelit dhe 3.5 miliardë dollarë për prokurimin e sistemeve të avancuara të armëve dhe artikujve të tjerë përmes Programit të Financimit të Huaj Ushtarak. Plus, do të ofronte fleksibilitet shtesë për transferimin e artikujve të mbrojtjes në Izrael nga stoqet e SHBA-së të mbajtura në vende të tjera dhe do të ndalonte dërgimin e fondeve për Agjencinë e Kombeve të Bashkuara për Ndihmën dhe Punët, ose UNRWA, e cila mbështet refugjatët palestinezë dhe është vënë nën kritika pasi Izraeli pretendoi disa nga stafi i saj ishin të përfshirë në sulmin e Hamasit më 7 tetor.

Përfshihen gjithashtu 9.2 miliardë dollarë ndihmë humanitare – duke përfshirë ushqimin e urgjencës, strehimin dhe shërbimet bazë – për popullatat që vuajnë nga krizat.

Projektligji i mëparshëm i Senatit, për krahasim, do të kishte ofruar 14.1 miliardë dollarë ndihmë për Izraelin, duke përfshirë fondet për sistemet e mbrojtjes raketore dhe financimin e huaj ushtarak për të ndihmuar Izraelin të rivendoste sigurinë territoriale dhe parandalimin, dhe 9.2 miliardë dollarë ndihmë humanitare.

Më shumë se 8 miliardë dollarë për sigurinë Indo-Paqësorit

Paketa përfshin 8.1 miliardë dollarë për të kundërshtuar veprimet e Kinës në rajonin Indo-Paqësor. Ai përfshin 3.3 miliardë dollarë për zhvillimin e infrastrukturës së nëndetëseve, 2 miliardë dollarë financime të huaja ushtarake për Tajvanin dhe aleatët e tjerë kryesorë dhe 1.9 miliardë dollarë për të rimbushur artikujt dhe shërbimet e mbrojtjes të ofruara për Tajvanin dhe partnerët rajonalë.

Projektligji i mëparshëm i Senatit përmbante dispozita shumë të ngjashme për të forcuar sigurinë në rajon.

Ndalimi i mundshëm i TikTok

Një dispozitë me buton të nxehtë të paketës mund të çojë në një ndalim të mundshëm mbarëkombëtar të TikTok, aplikacioni popullor i mediave sociale me lidhje me Kinën.

Një version i mëparshëm i projekt-ligjit të TikTok doli nëpër Dhoma në Mars. Duke e përfshirë atë në paketën e ndihmës, republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve shpresonin të detyronin Senatin për një votim të shpejtë mbi një masë që mbështetësit thonë se është e nevojshme për të mbrojtur të dhënat personale të amerikanëve nga qeveria kineze. Kundërshtarët, duke përfshirë TikTok dhe një sërë grupesh të shoqërisë civile, argumentojnë se ligji rrezikon të shkelë të drejtat e Amendamentit të Parë të përdoruesve të TikTok.

Legjislacioni i miratuar të martën përcakton një afat kohor nëntë-mujor për prindin kinez të aplikacionit, ByteDance, për të shitur kompaninë e mediave sociale. Nëse humbet afatin, TikTok do të ndalohet nga dyqanet e aplikacioneve në SHBA. Afati kohor i propozuar është më i gjatë se afërsisht gjashtë muajt e konsideruar në legjislacionin e mëparshëm. Dhe kjo do t’i jepte presidentit mundësinë për të zgjatur afatin me 90 ditë të tjera nëse ai përcakton se ka pasur përparim drejt një shitjeje.

Ndryshimet duket se synojnë të adresojnë shqetësimet e disa senatorëve se afati fillestar prej gjashtë muajsh mund të ketë qenë shumë i shkurtër.

Sanksionet ndaj Iranit dhe asetet ruse

Tëlegjislacioni përmban gjithashtu atë që Kryetari i Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, Michael McCaul e quan “sanksionet më gjithëpërfshirëse kundër Kongresit të Iranit që kanë kaluar në vite”.

Ai do të vendoste sanksione ndaj porteve dhe rafinerive që marrin dhe përpunojnë naftën iraniane dhe ndaj kujtdo që është i përfshirë në aktivitetin e mbuluar nga embargoja e raketave të OKB-së ndaj Iranit që skadoi vitin e kaluar ose në furnizimin ose shitjen e raketave dhe dronëve të Iranit. Ai gjithashtu do të kufizonte më tej eksportin e mallrave dhe teknologjisë me origjinë amerikane në Iran.

Plus, legjislacioni do të fuqizonte degën ekzekutive për të kapur dhe transferuar asetet e ngrira ruse të mbajtura në SHBA në Ukrainë për ta ndihmuar atë të luftojë dhe rindërtojë. Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve Mike Johnson ka thënë se ai po e konsideronte masën – e njohur si Akti REPO – si një mënyrë për të ndihmuar Ukrainën.

Zyrtarët e lartë të administratës së Biden kanë punuar gjithashtu me aleatët e G7 – të cilët përfshijnë Kanadanë, Francën, Gjermaninë, Italinë, Japoninë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Bashkimin Evropian – për të eksploruar strategjinë e re për të ndihmuar Ukrainën, e cila do të kërkonte miratimin e Kongresit. Shumica dërrmuese e aseteve të bankës qendrore të Rusisë që u ngrinë nga G7 dhe BE mbahen nga BE-ja, me SHBA që mbajnë vetëm rreth 5 miliardë dollarë, thanë zyrtarët për CNN.

Përveç kësaj, paketa do të vendosë sanksione të detyrueshme ndaj Hamasit, Xhihadit Islamik Palestinez dhe grupeve të tjera terroriste palestineze.

The Science of Intuition—and How to Tune Into Your Own

Getty Images

By Emma Seppälä

April 23, 2024 8:00 AM EDT

It’s common to meet the idea of intuition with an eye roll. We tend to value reason over everything else, using expressions like “think before you act,” “think twice,” and “look before you leap.” We don’t trust intuition. In fact, we believe it’s flawed and magical thinking, either vaguely crazy or downright stupid. After all, good decisions should always be reasoned.

What we don’t realize, however, is that intuition is a form of cognition that can actually improve our decision-making.

What is intuition?

You can think of it as an instinct or gut feeling. A knowing or inner wisdom. The internal compass that guides you. Our instincts are meant to keep us away from danger and near safety in a complex world—and even save your life.

It’s an elegant, fine-tuned, and incredibly rapid form of perception. Intuition is a form of cognition meant to guide us and alert us to things we might not otherwise be able to see.

When we speak about our intuition, we often talk of it as a feeling. Something “feels” off, though we can’t necessarily explain why.

We’ve all had gut feelings that we can’t explain. Sometimes, a decision you’re making seems reasonable but doesn’t feel right. Conversely, you may be compelled to do something that seems unreasonable but feels right. The brain is always receiving, perceiving, and processing information that leads you to gain knowledge our logical mind doesn’t always understand or have access to.

The science of intuition

Joseph Mikels, professor of psychology at DePaul University, has researched intuition as an emotional process that can lead to better decision-making, especially when matters are complex. His research shows that when you’re making a complex decision with lots of information to weigh, you’re more likely to choose the right path if you consult your intuition—your feelings—rather than debating the matter solely with reason. He found this to be especially true for older adults whose cognitive faculties might not always be as sharp as younger people’s, showing that intuition is even more critical with age.

The U.S. military—always trying to find ways to maximize human performance—has been investigating intuition for decades under various names. Commander Joseph Cohn, a research psychologist at the Office of Naval Research, describes why soldiers’ experiences inspired the military to continue researching intuition: “Reports from the field often detailed a ‘sixth sense’ or ‘Spidey sense’ that alerted them to an impending attack or IED or that allowed them to respond to a novel situation without consciously analyzing the situation.” We don’t always have time for lengthy deliberation, especially in critical or life-and-death situations. We sometimes need access to information in a lightning-fast way.

Read More: For Better Well-Being, Just Breathe

There were so many accounts of soldiers returning from the Afghanistan and Iraq wars reporting how gut feelings helped them save lives that the military continues to research the phenomenon to this day. The Department of Defense has opened up several new research projects under different names, like the Navy’s “sensemaking,” to look at this phenomenon.

Intuition is nothing new, of course. “Many Indigenous communities in the Americas and in Africa have relied on intuition for survival—intuition of the environment, of the earth, of threats to humanity,” says Dr. Dena Simmons, education scholar, author, and founder of LiberatED, an organization that develops school-based resources to promote social and emotional learning, racial justice, and healing. “It’s too bad that this wisdom isn’t respected more and that we do not look to the knowledge of those before us as a guide.”

How to build your intuition

Awareness is key to sovereignty. As you start to make room for intuitive insights, you’ll find your awareness deepens further. By making time and space for intuition to arise, you’ll have greater insight into yourself and the world.

Contemplate

Think back on decisions you made in which you ignored your gut feelings. What were the consequences of those decisions? What about times in which you did follow your gut? How did you feel about it—was it scary? How did others feel about it? What were the consequences? What did you learn? Journal or reflect on these questions.

Consult your gut feelings

When you need to make decisions, make it a habit to also consult your feelings on the matter. How do you do that? When you need to make a decision between options A and B, for example, sit with your eyes closed for a moment. How do you feel about each option? You might notice one makes you tense up while the other makes you feel relaxed. This will take practice. You may not notice much at first. Try it in different situations, when you’re dealing with people, for example.

Make room for quiet

Our intuition is dimmed if we are constantly listening to news, opinions, and entertainment. Shut out the noise for a little while. Amplify time for listening to something other than the loud and raucous everyday.

Schedule idle time

Instead of always trying to be productive, having the music on, scanning your phone for news and notifications, and engaging with someone or something, make time to allow your mind to daydream, to be in an unfocused space. You don’t have to carve out special time for this. Just choose not to take calls or listen to podcasts while you’re driving Walk your dog or go grocery shopping without your phone so you have time to just be, rather than focusing on your screen. Take hikes without your technology. Allow your mind to be in a gently unfocused state that is receptive to novel ideas, insights, and innovation.

Shkenca e intuitës – dhe si të përshtateni me veten tuaj

Nga Emma Seppälä

Është e zakonshme të takosh idenë e intuitës me një rrotullim të syve. Ne priremi të vlerësojmë arsyen mbi gjithçka tjetër, duke përdorur shprehje si “mendoni para se të veproni”, “mendoni dy herë” dhe “shikoni para se të kërceni”. Ne nuk i besojmë intuitës. Në fakt, ne besojmë se është një mendim i gabuar dhe magjik, ose i çmendur në mënyrë të paqartë ose krejtësisht budalla. Në fund të fundit, vendimet e mira duhet të arsyetohen gjithmonë.

Ajo që ne nuk e kuptojmë, megjithatë, është se intuita është një formë e njohjes që në fakt mund të përmirësojë vendimmarrjen tonë.

Çfarë është intuita?

Ju mund ta mendoni atë si një instinkt ose ndjenjë të zorrëve. Një urtësi e ditur ose e brendshme. Busulla e brendshme që ju udhëheq. Instinktet tona kanë për qëllim të na mbajnë larg rrezikut dhe afër sigurisë në një botë komplekse—dhe madje të shpëtojnë jetën tuaj.

Është një formë perceptimi elegante, e rregulluar dhe tepër e shpejtë. Intuita është një formë njohjeje që synon të na udhëheqë dhe të na paralajmërojë për gjërat që përndryshe nuk do të mund t’i shihnim.

Kur flasim për intuitën tonë, ne shpesh flasim për të si një ndjenjë. Diçka “ndihet” jashtë, edhe pse ne nuk mund të shpjegojmë domosdoshmërisht pse.

Të gjithë kemi pasur ndjenja të brendshme që nuk mund t’i shpjegojmë. Ndonjëherë, një vendim që po merrni duket i arsyeshëm, por nuk ndihet i drejtë. Anasjelltas, mund të detyroheni të bëni diçka që duket e paarsyeshme, por që ndihet e drejtë. Truri është gjithmonë duke marrë, perceptuar dhe përpunuar informacione që ju çojnë të fitoni njohuri që mendja jonë logjike jo gjithmonë e kupton ose nuk ka akses në të.

Shkenca e intuitës

Joseph Mikels, profesor i psikologjisë në Universitetin DePaul, ka hulumtuar intuitën si një proces emocional që mund të çojë në një vendimmarrje më të mirë, veçanërisht kur çështjet janë komplekse. Hulumtimi i tij tregon se kur jeni duke marrë një vendim kompleks me shumë informacione për t’u peshuar, keni më shumë gjasa të zgjidhni rrugën e duhur nëse konsultoni intuitën tuaj – ndjenjat tuaja – në vend që ta debatoni këtë çështje vetëm me arsye. Ai zbuloi se kjo ishte veçanërisht e vërtetë për të moshuarit, aftësitë njohëse të të cilëve mund të mos jenë gjithmonë aq të mprehta sa të të rinjve, duke treguar se intuita është edhe më kritike me moshën.

Ushtria amerikane – duke u përpjekur gjithmonë të gjejë mënyra për të maksimizuar performancën njerëzore – ka hetuar intuitën për dekada me emra të ndryshëm. Komandanti Joseph Cohn, një psikolog hulumtues në Zyrën e Kërkimeve Detare, përshkruan pse përvojat e ushtarëve frymëzuan ushtrinë për të vazhduar kërkimin e intuitës: “Raportet nga terreni shpesh detajojnë një ‘shqisën e gjashtë’ ose ‘shqisën Spidey’ që i paralajmëroi ata për një të afërt. sulmi ose IED ose që i lejoi ata të përgjigjen ndaj një situate të re pa e analizuar me vetëdije situatën.” Ne nuk kemi gjithmonë kohë për diskutime të gjata, veçanërisht në situata kritike ose për jetë a vdekje. Ndonjëherë kemi nevojë për qasje në informacion në një mënyrë të shpejtë.

Lexo më shumë: Për një mirëqenie më të mirë, thjesht merrni frymë

Kishte kaq shumë rrëfime të ushtarëve që ktheheshin nga luftërat në Afganistan dhe Irak që raportonin se si ndjenjat e brendshme i ndihmuan ata të shpëtonin jetë, sa që ushtria vazhdon të hulumtojë fenomenin edhe sot e kësaj dite. Departamenti i Mbrojtjes ka hapur disa projekte të reja kërkimore me emra të ndryshëm, si “shqisimi” i Marinës, për të parë këtë fenomen.

Intuita nuk është asgjë e re, sigurisht. “Shumë komunitete indigjene në Amerikë dhe në Afrikë janë mbështetur në intuitën për mbijetesë – intuitën e mjedisit, të tokës, të kërcënimeve ndaj njerëzimit,” thotë Dr. Dena Simmons, studiuese e arsimit, autor dhe themelues i LiberatED, një organizatë. që zhvillon burime të bazuara në shkollë për të promovuar mësimin social dhe emocional, drejtësinë racore dhe shërimin. “Është shumë keq që kjo urtësi nuk respektohet më shumë dhe që ne nuk e shikojmë njohurinë e atyre para nesh si udhërrëfyes.”

Si të ndërtoni intuitën tuaj

Ndërgjegjësimi është çelësi i sovranitetit. Ndërsa filloni të lini vend për njohuri intuitive, do të zbuloni se ndërgjegjësimi juaj thellohet më tej. Duke i dhënë kohë dhe hapësirë që të lindë intuita, do të keni një pasqyrë më të madhe për veten dhe botën.

Mendoni

Mendoni përsëri për vendimet që keni marrë në të cilat keni injoruar ndjenjat tuaja të brendshme. Cilat ishin pasojat e atyre vendimeve? Po në lidhje me kohët në të cilat keni ndjekur zorrët tuaja? Si u ndjetë për këtë – ishte e frikshme? Si u ndjenë të tjerët për të? Cilat ishin pasojat? Çfarë mësuat? Shkruani ose reflektoni mbi këto pyetje.

Konsultohuni me ndjenjat tuaja të brendshme

Kur keni nevojë të merrni vendime, bëjeni zakon të konsultoheni edhe me ndjenjat tuaja për këtë çështje. Si e bën atë? Kur ju duhet të merrni një vendim midis opsioneve A dhe B, për shembull, uluni me sytë mbyllur për një moment. Si ndiheni për secilin opsion? Mund të vëreni se njëri ju bën të tensionoheni, ndërsa tjetri ju bën të ndiheni të relaksuar. Kjo do të kërkojë praktikë. Mund të mos vini re shumë në fillim. Provojeni në situata të ndryshme, për shembull kur keni të bëni me njerëz.

Lini vend për qetësinë

Intuita jonë zbehet nëse dëgjojmë vazhdimisht për lajmet, opinionet dhe argëtimin. Mbylle zhurmën për pak kohë. Zgjero kohën për të dëgjuar diçka tjetër përveç asaj të përditshme me zë të lartë dhe të zhurmshëm.

Programoni kohën e papunë

Në vend që të përpiqeni gjithmonë të jeni produktiv, të keni muzikën të ndezur, të skanoni telefonin tuaj për lajme dhe njoftime dhe të angazhoheni me dikë ose diçka, gjeni kohë për të lejuar mendjen tuaj të ëndërrojë me sy të hapur, të jetë në një hapësirë të pa fokusuar. Ju nuk duhet të caktoni kohë të veçantë për këtë. Thjesht zgjidhni të mos merrni telefonata ose të dëgjoni podkaste ndërsa jeni duke vozitur Ecni me qenin tuaj ose bëni pazare ushqimore pa telefonin tuaj, në mënyrë që të keni kohë vetëm për të qenë, në vend që të përqendroheni në ekranin tuaj. Bëni ecje pa teknologjinë tuaj. Lëreni mendjen tuaj të jetë në një gjendje të papërqendruar butësisht që është pranuese ndaj ideve, njohurive dhe inovacioneve të reja.

Përktheu Rafael Floqi, nga Howard Learner Chicago Tribune)/

Liqenet e Mëdha janë vendi ku jetojmë, punojmë dhe luajmë. Qytetarët e Çikagos dhe Michiganit nga të gjitha komunitetet derdhen në liqenin e Miçiganit për të shkuar në piknik, për të notuar, për të luajtur futboll dhe Frisbee, peshk, varkë, kajak dhe për të luajtur në plazhe. Liqeni i Miçiganit është yni ynë – pyesni banorët e Çikagos se cila është rruga nga lindja dhe ne tregojmë nga liqeni. Ne të gjithë e duam Liqenin e Michiganit dhe të gjithë banorët e mesperëndimit i duan Liqenet e Mëdha.

Kjo është arsyeja pse në kombin tonë të polarizuar politikisht, mbrojtja e Liqeneve të Mëdha është dypartiake dhe jopartiake. Nuk ka asnjë ndarje partiake në plazhe midis hedhësve demokratë dhe republikanë të Frisbee, dhe të gjithë duan ujë të sigurt për të pirë dhe për të notuar.

Por ne nuk mund t’i marrim si të mirëqenë Liqenet tona të Mëdha. Qytetarët e Çikagos për një kohë të gjatë kujtojnë ujin e ndotur me shkumë të Liqenit të Miçiganit, të mallkuarit e mallkuar që rrëmojnë plazhet dhe ujërat e zeza industriale të papërpunuara të derdhura në liqen. Për shkak të Aktit të Ujit të Pastër dhe politikave të tjera efektive, Liqeni i Miçiganit është fatmirësisht më i pastër dhe më i këndshëm për të gjithë.

Megjithatë, Liqenet e Mëdha përballen me sfida të reja. Luhatjet më ekstreme në nivelet e ujit të nxitura nga ndryshimet klimatike, të kombinuara me erërat më intensive të stuhive që rrahin valë të rënda, po godasin dhe gërryen plazhet, ndërtesat në breg të liqenit dhe blofet. Shpërthimet e algave toksike nga cianobakteret kontaminojnë furnizimet me ujë, dëmtojnë peshkimin dhe e bëjnë notin të pakëndshëm në gjiret me ujë të cekët pranë Toledos, Ohios; Green Bay, Wisconsin; dhe Saginaw, Michigan. Zvogëlimi i mbulesës së akullit të dimrit të kaluar ndikon në ekologjinë e liqeneve.

Këtu janë pesë hapat kryesorë të veprimit për të mbrojtur Liqenet tona të Mëdha:

Mbroni bregdetin tonë të Liqenit të Miçiganit.

Bregu i liqenit të Çikagos është një perlë e parqeve, plazheve, shtigjeve për ecje dhe biçikleta, fusha sportive rekreative dhe vende të shenjta natyrore. Le ta mbajmë atë të pastër dhe të sigurt dhe të vazhdojmë të përmirësojmë aksesueshmërinë dhe objektet publike për ta përmirësuar atë. Po aq e rëndësishme: Le të ndjekim betimin e Hipokratit për “mos bëni dëm” – mos e prishni buzë liqenit. Një shembull: Korpusi i Inxhinierëve të Ushtrisë Amerikane propozon të vendoset dhe të ndërtohet një “objekt” 25 metra i lartë për mbetjet toksike të gërmuara përgjatë bregdetit të Liqenit të Miçiganit në anën juglindore të Çikagos menjëherë në veri të Calumet Park. Ky propozim i gabuar duhet të ndalet dhe Korpusi duhet t’i kushtojë ekspertizën e tij inxhinierike alternativave më të mira. Bregu i liqenit të Çikagos është për njerëzit dhe parqet, jo për depot e mbetjeve toksike.

Përshtatuni me kërkesat për ujërat në rritje që kërcënojnë ndërtesat në bregdet.

Ndryshimet klimatike po krijojnë luhatje më ekstreme në nivelet e ujit të Liqeneve të Madhe, me nivele më të larta dhe më të ulëta. Ne duhet të rimendojmë dhe përshtatim infrastrukturën bregdetare për të qenë më elastike. “Raporti i Ujërave në Rritje” i Qendrës për Ligjin dhe Politikat Mjedisore tregon se mbi 200 komunitetet bregdetare të rajonit tonë kanë shpenzuar tashmë 878 milionë dollarë në vitet e fundit për riparimin e dëmeve nga ngjarjet ekstreme të motit. Le të rivlerësojmë gatishmërinë e ndërtesave në zonën bregdetare – disa me materiale të rrezikshme – për t’i bërë ballë ujërave më të larta dhe valëve të rënda. A mund të përballojnë goditjen? Siguria e para.

Mbani përgjegjës ndotësit nëse kontaminojnë liqenin e Miçiganit

Disa vera më parë, fabrika e çelikut të Cleveland-Cliffs në Burns Harbor, Indiana, shkarkoi sasi të tepërta amoniaku dhe cianidi në liqenin Michigan, duke vrarë mijëra peshq, duke ngritur shqetësime për ujin e pijshëm të sigurt dhe duke mbyllur plazhet e Parkut Kombëtar Indiana Dunes në një fundjavë gushti. Padia për zbatimin e qytetarëve të Qendrës së Ligjit dhe Politikave Mjedisore dhe, më vonë, veprimi federal rezultoi në 3 milionë dollarë në gjoba dhe pajisje dhe praktika të përmirësuara. Padi të tjera të fundit për zbatimin e mjedisit janë ngritur kundër fabrikës së çelikut të SHBA-së dhe rafinerisë së naftës Whiting të BP-së për ndotje përgjatë bregut të liqenit. Dënimet duhet të jenë mjaft të larta për të dekurajuar shkeljet e ardhshme të ndotjes. Më mirë akoma, reduktoni ndotjen dhe mos e bëni në liqen.

Reduktimi i ndotjes bujqësore nga rrjedhjet e fosforit që shkakton shpërthime toksike të algave.

Rajoni i Çikagos u përforcua me politika dhe praktika më të mira për të reduktuar fosforin nga detergjentët, plehrat dhe burimet e tjera nga hyrja në liqenin e Miçiganit. Uji i liqenit i ndotur me shkumë kafe është kryesisht i kaluar. Politikat që ndalojnë fosfatet në detergjentë po funksionojnë dhe kufizimet e reja të lejes së Aktit të Ujit të Pastër kërkojnë që Distrikti Metropolitan i Rikuperimit të Ujit të Çikagos së Madhe të heqë fosforin nga shkarkimet e ujërave të zeza.

Në të kundërt, shumë gjire ujore të cekëta të Liqeneve të Mëdha po rrënohen gjithnjë e më shumë nga shpërthimet e algave toksike. Për fat të keq, Liqeni Erie është i njohur për shpërthimet vjetore të rënda të algave toksike dhe nuk ka asnjë dyshim për shkakun. Sipas Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit të Ohajos, rreth 90% e fosforit që hyn në liqenin Erie pranë Toledos shkaktohet nga ndotja nga rrjedhjet bujqësore – kryesisht plehra të tepërta nga fushat e mëdha bujqësore dhe pleh organik nga operacionet e ushqimit të përqendruar të kafshëve që kufizojnë mijëra derra, lopë dhe pula në kafaze të ngushta. Plehrat dhe plehrat derdhen në rrugët ujore lokale të pellgut të lumit Maumee dhe derdhen në liqenin Erie. Rezultati: ujërat e ndotura pothuajse çdo verë. I njëjti problem dëmton Green Bay, Saginaw Bay dhe, gjithnjë e më shumë, gjiret e Liqenit Superior.

Çfarë nevojitet?

Standarde rregullatore të detyrueshme që kërkojnë nga këta ndotës bujqësorë industrialë të pastrojnë operacionet e tyre dhe të zvogëlojnë ndotjen që dëmton cilësinë e ujit të Liqeneve të Madhe, kërcënon furnizimet e sigurta me ujë, dëmton peshkimin dhe ekosistemet ujore dhe parandalon lundrimin me varkë, notin dhe peshkimin e këndshëm për miliona njerëz.

Mbani ujërat e zeza jashtë liqenit të Miçiganit.

Ndotja nga rrjedhjet e ujërave të stuhisë e vajrave dhe kullimit të papërpunuar në sistemin e kanalizimeve gjatë stuhive të dendura të shiut që nganjëherë vërshojnë sistemin e trajtimit, duke shkaktuar ujëra të kontaminuara të liqenit dhe not të mbyllur në plazh. Infrastruktura e gjelbër që thith dhe redukton ujërat e përmbytjeve dhe ndarja e ujërave të stuhisë dhe ujërave të zeza janë të nevojshme për të mbajtur të pastër liqenin Michigan. Ky është një investim për një të ardhme uji më të pastër dhe më të sigurt.

Këtë Ditë të Tokës, le të festojmë progresin dhe gjithashtu të njohim veprimet e nevojshme të politikave dhe punën e palodhur për të qenë kujdestarë të mirë që mbrojnë Liqenet tanë të Mëdha për t’u përdorur dhe shijuar nga të gjithë.