• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

HIGHLIGHTS FROM CELEBRATING THE 110th ANNIVERSARY OF DIELLI

December 20, 2019 by dgreca

VECOJME NGA VEPRIMTARITE E VATRES TE VITIT 2019, PASQYRUAR NE GAZETEN”DIELLI”/

HIGHLIGHTS FROM CELEBRATING THE 110th ANNIVERSARY OF DIELLI/

BY RAFAELA PRIFTI/

The main events for marking the 110th anniversary of Dielli unfolded on April 6, 2019 in a midtown hall in New York City. Any production of this size includes several parts that require long-term planning, coordination and team work. Dielli’s editors wish to acknowledge the members of the Vatra Board and the Executive Council who did their part guided by the vision of Chairman Dritan Mishto. Further, we extend our thanks and appreciation to each of the contestants who participated with their essays, compositions, monographs, research papers and more. Lastly, we express gratitude to each of our dinner guests who joined the fundraising efforts to support Dielli. Seeing your commitment brings more pride to the name of the paper and made the celebration unforgettable. Kudos to the spirit and passion of our community! It was a vast undertaking to organize Dielli’s competition, the conference with three panels and the formal dinner, and also be able to present all of it in the same day. I will attempt to summarize the celebratory events starting with the conference, a list of the contest entries and a brief review of the evening. The readers’ indulgence is appreciated since there might be fragments, names, and details that are unintentionally disregarded or not mentioned.

The International conference was scheduled from 11:30am to 4:00pm, with three panels and twelve speakers. The Second Floor Room of at 3 West 51 Street was set up and furnished with accessories such as the customized vinyl banner and posters propped up across the room depicting several front page editorials from the issues of Dielli throughout the decades. As the participants were settled in and the panelists took their places at the podium, the moderators Frank Shkreli and I Rafaela Prifti welcomed all in attendance. In his opening, former director of VOA’s Eurasia Division and a career journalist, Frank Shkreli emphasized the importance of the conference beyond the scope of The Pan Albanian Federation Vatra and the Albanian American community, its contribution to the history of the Albanian press and the freedom of expression as it enriches the narrative of the country and the nation. The conference is an acknowledgement of the vision of the predecessors like Fan Noli and Faik Konica and an excellent lineup of editors and volunteers who rallied around VATRA and Dielli to defend the interest of the country, the rights of a nation and its people. In the broader sense, the conference should serve as a point of reflection for the leadership of both states, Albania and Kosova, and their media outlets, said Mr. Shkreli. Speaking as a moderator, I said that we all have a reason to be proud with such an achievement. Dielli has reached a respectable age of 110 years and an honorable place in our history which it has helped to write and record in its pages. In the span of one century and a decade, there have been glorious episodes and historical achievements, there have been frictions and divisions at the top, there have been periods of controversial decisions and righteous determination, and through it all Dielli has been and continues to be a reflection of us, a fair representation of the views and the positions within our community. My closing point was that if we truly appreciate Dielli’s journey of 110 years, then the right path of fulfillment is ahead of us. Next, Mr. Frank Shkrelil said that VATRA and Dielli are regarded as Albanian icons thanks to their leading role in key moments of our history. He invited Chairman Dritan Mishto to deliver his greeting remarks and officially open the conference. After the performance of the American and Albanian national anthems, the first panelist to take the floor was Nicholas Pano. Professor Emeritus of History at Western Illinois University also Associate Dean of the College of Arts and Sciences from 1980 to 1999, Nick Pano is the author of the book, The People’s Republic of Albania and of numerous book chapters, articles, reviews, along with presentations at national and international conferences, pertaining to various aspects of Albanian history, politics, and international relations. His presentation provided an excellent analysis of the role of Dielli in the Albanian national movement, mainly between the years 1912-1924 and the impact in the lives of the Albanian people. “The newspaper Dielli, the organ of VATRA, enjoys an honored place in the history of Albania, the Albanian National Revival, the Albanian-American Community and Albanian journalism. Dielli which began publication in February 1909, along with the Albanian Orthodox Church in America (today the Albanian Archdiocese of the Orthodox Church of America) which was founded in March 1908, and VATRA which was organized in April 1912 comprise the three major institutions that transformed the Albanian colony in the United States into the most important external center of the Albanian national movement during the first two decades of the 20th century. These institutions have made significant contributions to the preservation of Albania’s independence –especially between 1912-24– and over a longer period to the political, cultural, and spiritual lives of both the homeland and the Albanian-American Community.” Professor Nick Pano outlined the program for Albania that DIELLI proclaimed in the front page editorial in its inaugural issue, which he said “in essence served as the platform first for Besa-Besen and then VATRA until the achievement of Albania’s independence in November 1912.” He stated that the successes of the period 1912-1924, “which can be termed the Golden Age of both institutions, owed much to the quality of leadership within both the organization and newspaper” with such prominent and talented personalities as Fan Noli, Faik Konica, Kristo Dako, Kol Tromara, Bahri Omari, Kostaq Kota, Koste Chekrezi, and Andon Frasheri, among others. A matter of great importance was the drawing of support from the American players and the financial backing of well to do compatriots along with the willingness to help by the community members. “Additionally, there were sufficient numbers of patriotic Albanians in the United States with either adequate incomes or the will to sacrifice financially to underwrite the range of activities in which VATRA and Dielli engaged in behalf of Albania.” In the next part of the presentation, the panelist gave examples of materials from American literature and original works published in Dielli, during the illustrious years. “From its earliest days Dielli not only printed news, editorials, and what would be termed op-ed pieces today that mainly focused on political issues, but it also published original Albanian as well as translations from other languages of poetry, essays, folk tales, along with literary fragments of various types.” Such content were intended to cultivate the language and educate the readers and above all inspire patriotic ideals. “In respect to its literary and journalistic quality, Dielli had few, if any peers during its Golden Years. Thus, in addition to its significant contributions in raising the national consciousness of the Albanian-American Community, mobilizing it in a variety of efforts to protect the independence and territorial integrity of Albania, Dielli also played a major role in enriching and elevating the intellectual and cultural lives and aspirations of numerous Community members.” In the end, Professor Nick Pano said “I am encouraged by the qualitative improvements in Dielli over the past decade or so and hope this progress will continue.”

The second speaker to be introduced was Mr. Grant Harris, Chief of the European Division at the Library of Congress, and curator the Library’s Albanian collections. His presentation was Dielli and its compeers: ethnic newspapers in the early 20th century Mr. Harris stated that his purpose was to discuss some of the early ethnic Albanian newspapers published outside Albania, also the very first Albanian-language newspaper published in Albania.  In the first part of the presentation, titled Four Native Sons from the Korça Region, Mr. Harris laid out some biographical data and background information on Christo Dako, who came to the United States in 1907, and in 1913 he became editor of Dielli and president of VATRA. Krsito Luarasi who moved to Sofia, Bulgaria to set up a printing press, and began publishing in 1897 an almanac entitled Kalendari Kombiar, which played an important role in advancing the cause of Albanianism, Shahin Kolonja, who was forced to escape to Sofia where he met with Luarasi, “Kolonja as editor and Luarasi as printer published what was probably the most influential Albanian-language newspaper for the Albanian diaspora during the 8 years from 1901 to 1908.  It was titled Drita” Drita in Sofia and Faik Konica’s Albania may habe been competing newspapers yet they were published for a number of years thanks to the financial support of Vienna, said Mr Harris citing as his source a French-language treatise by Nathalie Clayer titled Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d’une nation majoritairement musulmane en Europe (Paris, 2007).  The next part of the presentation focused on Taraboshi, the first newspaper to be printed in Albania in the Albanian language, beginning on September 26, 1913, in Shkodër. There are some fascinated facts about the paper that will be of interest to journalism studies. In the segment on the Ethnic American newspapers,the presenter spoke about “the last of my four natives of the Korça region, Kost Çekrezi,”… who emigrated to the United States at the beginning of the first World War and became chief editor of Dielli from 1915 to 1919. In the part, he brought into focus the connection between different phases of immigration into America and the development of ethnic presses. Another interesting data revealed the five major divisions of the ethnic newspapers respectively, news about America, news of the particular ethnic group in America, country of origin news, international news, and editorials.  “As the immigrant population settled, the functions of the ethnic press changed to maintain and yet attract new markets and audiences.” Out of over 1,000 ethnic presses in America around 100 years ago, nearly all have perished. Therefore, “it is remarkable that Dielli is still here, still relevant.” The broader perspective as outlined by Mr. Harris’ helped to place Dielli into the landscape of early Albanian newspapers in America.

***

The next panelist was Dr. Elez Biberaj, Director of VOA’s Eurasia Division since 2005, responsible for VOA’s multimedia programming targeting Russia, Ukraine, Armenia, Georgia, and the Balkans. He has authored books and numerous chapters and articles on Albanian affairs. The theme of Dr. Biberaj’s presentation was Dielli and the Challenges of Albanian Democratic Consolidation. In accordance with the agency requirements, it was stated that his views do not represent the position of the Voice of American. He began by highlighting the critical role of the newspaper in chronicling the history of the nation, supporting the Albanian cause, reporting the events in our community while facing its ups and downs over its long history. Dr. Biberaj said that “Dielli and VOA, of course, have different missions.  But they share common objectives of providing coverage of the Albanian-American community, its many contributions to the American society, the strengthening of bonds between American and Albanian peoples, and promoting democratic values in the Albanian lands.” Drawing from his personal beginnings, he said that he is very proud that his first writings were published in Dielli. Dr. Biberaj’s presentation was a tribute to Xhevat Kallajxhi, who had an expressed interest in bridging the gap between the older and younger generations of Albanian-Americans and provided young journalists and scholars with an outlet for their articles and informed comments. “Mr. Kallajxhi became editor of Dielli after his distinguished, three-decade carrier with the Voice of America and served in that position from 1976 to 1986.  He revived Dielli, raised its journalistic standards, broadened its scope of coverage, and focused prominently on the challenges facing the diaspora, Albania, Kosova, and Çamëria.”  Dr. Biberaj added that he is particularly proud of two pieces published during Mr. Kallajxhi’s tenure with Dielli. Owing to his integrity and great appreciation for the importance of objectivity and fairness, Mr. Kallajxhi was widely respected. His legacy of professionalism continues to be the highest standard of journalism in the media. At this point, the focus of presentation turned towards the current challenges facing the community. He noted that “the Albanian-American community has played a remarkable role in efforts to influence U.S. foreign policy on Albanian issues.” Yet in the years following Kosova’s independence, the community’s activism, has declined significantly. In his view, the newspapers like Dielli and Illyria are well equipped to keep the community engaged. Whereas “the potential role of diaspora newspapers on developments in Kosova and Albania is likely to be limited for many, and objective reasons”, they “can contribute by pursuing a fact-based approach to news and information, offering a wide range of spectrum of opinion on top issues, and providing a forum for public debate.” The presenter then gave an objective and well founded account of “the negative political, social and economic trends, which are corrosive for the establishment of a prosperous and truly democratic society” in Kosova and Albania. Albanians today lack a clear vision for the future as well as trust and confidence in their leaders and in themselves. As far as the status and role of the media in Albania, Dr. Biberaj said that “the environment has become less free and independent. The Prime Minister has steadily challenged the very notion of an independent media, launching his own, online outlet, ERTV. He has steadily undermined the media, using an increasingly aggressive and threatening rhetoric, and characterizing them as “trashcan media.”  His recent attacks on the VOA, for airing a report on collusion between Socialist Party officials and organized crime groups during the 2017 elections, were breathtaking in their audacity. Many journalists, vulnerable to political and economic pressure, practice self-censorship and avoid reporting about taboo topics.” He added that it is worrisome that in the year 2019, the Albanians must rely on the international media, including the VOA, for reporting on sensitive issues. In the end, Dr. Biberaj stated the urgency that is looming on the horizon: “The next phase could determine if Albania will evolve into a consolidated democracy or take a pro-authoritarian, one-party direction.”

The fourth presenter of the panel, Ilir Ikonomi is a career journalist at VOA since 1992. He has interviewed several International and Albanian personalities and high ranking representatives. Ilir is a researcher and a published author. His monograph Faik Konica –Jeta ne Uashington was published on Tirana in 2011 and a second book titled Esat Pahe Toptani Njeriu Lufta Pushteti was released in 2016. Ilir Iknomi was not able to attend the conference. He had made available for the event and donated to Vatra, the NBC Radio Broadcast Interview with Faik Konica on April 8 1939. The interview was conducted by Hilmar Baukhage, a veteran State Department reporter and NBC’s Washington commentator. This is believed to be the only known recording in existence of Konica’s voice. We hear the questions of the reporter and Konice’s answers in English. Reporter Baukhage talks about Italy’s seizure of Albania and introduces Faik Konica as the Minister of Albania in Washington. Konica condemns the Italian aggression and states that there is no reason why Italy attacked Albania after 20 years of friendly relations. Mr. Baukhage asks more questions about Albania’s previous relations with Italy, and the fact that a portion of funds was misdirected by the Italians to build roads. Listening to the interview and Faik Konica’s voice was a rare treat for everyone present.

Following a short break, the second panel was convened. The next presenter was introduced. Dalip Greca, a graduate from the Pedagogic Institute of Shkodra in 1971, completed his Literature Degree at Tirana University in 1976. He has a long career as a journalist with several newspapers in Albania. For a ten year period. Mr. Greca was the editor of the Albanian Language section at Illyria newspaper, New York From September 2009 up to date is Chief Editor of Dielli, a publication of Vatra. His book Albanian History in America is ready to be published and is completing the work on his second book DIELLI -the Last Newspaper of the National Revival – 110 Years, The Voice of Albanians of America.

The Chief Editor of Dielli placed the emphasis of the historic conference in terms of awareness for the newspaper’s history as well as the challenges for its future. “Dielli dates back from the National Renaissance. It started its path just over a month after its predecessor Kombi closed its doors on 10 January 1909.

Dielli was the organ of Besa-Besën Society (Shoqata Kombëtare Besa-Besën) that was founded on January 6, 1907 with Fan S. Noli as its chair. The program proclaimed in the first issue of the newspaper outlined the national agenda. The historians are in agreement about the significance and the strength of the program that is regarded as an historic document that sparked the National Movement.” Revealing some curious facts about the first issues of Dielli, Mr. Greca stated that despite the intentions of printing the newspaper using the letters of the alphabet adopted by the Congress of Manastir, the content was legible and comprehensible. “In the third issue of March 12 1909, the staff apologized to the readers who were promised that the newspaper would be printed with the new ABC. The newspaper had been unable to secure the umlaut –e- (ë) from the company where the order was placed. Starting with the fourth issue, the newspaper will be printed in accordance with the alphabet approved by the Congress.”

The presenter described the format and the graphic design of the front page of the first issue of the paper, where the left side was in Albanian and the right side in English. At the top, it said First Year, Published Weekly, and in capital letters: DIELLI – organ of National Albanians who seek self-government for Albania.

In his presentation, Dalip Greca elaborated on one particular point, the vision of Dielli as it was commented on the Golden Anniversary issue of the newspaper. On the festive occasion, the editor Qerim Panariti who held the title for more than two decades, wrote this commentary: “Dielli’s program is an historic document; a bugle call inviting the illiterate Albanian immigrants to rise up and save the country from the foreign invasion…According to Panariti, the author of the program was Fan S. Noli, born outside of Albania, but with the courage to seek an Albania for Albanians.” In his speech at the celebration of the 50th anniversary, Bishop Fan Noli credits Dielli’s program for securing the independence of Albania albeit the four regions named in it were divided among the neighboring countries. More historical facts were revisited in the context of the divide between Konica and the leadership of Besa-Besen which prompted his resignation from the paper. In the next part, the presentation touched upon Dielli’s survival over the years despite numerous obstacles. Mr. Greca provided a detailed list of the editors for their work. He also credited the managers who have not received much recognition. In the last part of the presentation, Dielli’s Chief Editor said that moving forward presents a few challenges for the paper.

The next panelist, Neka Doko, is the Archivist of Fan Noli Library and Cultural Center in Boston. She has made an invaluable donation of a rare collection of Dielli’s issues. Ms. Doko’s presentation: Dielli, Noli and Konica was read by the moderator at the conference. Drawing from Noli’s writings and her research work, the Albanian Chancery presented in a diary form the meeting between Noli and Konica and a poem accompanied with an original water-color painting.

The next panelist Mal Berisha, former Ambassador of Albania in United Kingdom (2012-2015) and Consul General in Instabul (1993-1997), has joined Vatra since 1998. Mal Berisha is a published author, translator, analyst and researcher of history and culture of Albania. His focus at the conference was to provide the media context for Vatra and Dielli struggle for independence via the articles and references of the time. The first book, Edwin E. Jacques’ book The Albanians: An Ethnic History from Prehistoric Times to the Present which “details the struggles of Albanians to maintain their cultural and linguistic integrity, the impact of the foreign influence on the country etc. The second book, Harris Silajxhiç Albania and Albanians in the Washington Archives grants a comprehensive view of the commitment of the Albanian intellectuals and the lobbying campaign led by Vatra in the United States to secure the independence of Albania and the territorial integrity of the country. Mr. Mal Berisha stated that the author of the study has captured the pro-Western views of the Albanians more specifically their pro-American attitude. Secondly, Silajxhic underlines the networking abilities of the Vatra members to place Albania in the winners’ camp and to make friends who care for Albania. The analyst said that the study references Dielli’s articles more particularly the impact of Vatra’s representative at the Peace Conference. This last point is revisited in the third book that the analyst cited, Southern Albania or Northern Epirus in European International Affairs, 1912-1923. The author, Edith Pierpont Stickney examines the facts with a cool-headed approach, said Mr. Berisha. Yet, the critical role of Vatra’s delegation at the Paris Conference comes again into focus. Along with effective lobbying, the publications and communications had a positive impact in thwarting the mounting Greek propaganda at the Peace Conference. For its commitment for the national cause, Vatra is deserving of its status as ‘government in exile’, said Mr. Mal Berisha.

TO BE CONTINUED IN THE NEXT ISSUE

Filed Under: Featured Tagged With: HIGHLIGHTS FROM CELEBRATING THE 110th ANNIVERSARY OF DIELLI, Rafaela Prifti

VIT ZIE PER MEDIAN SHQIPTARE

December 20, 2019 by dgreca

PO MBYLLET NJË VIT I ZI PËR LIRINË E SHPREHJES NË TROJET SHQIPTARE – HIPOKRIZIA E DIASPORËS? /

                                                 Nga Frank Shkreli/

Viti 2019 po përfundon si është më zi për lirinë e fjalës, për lirinë e të shprehurit dhe për lirinë e medies në përgjithësi, anë e mbanë trojeve shqiptare.

Janë tri ngjarje, vetëm të javëve të fundit të këtij viti, që e bëjnë 2019-tën, një vit që nuk u jep nder pushtetarëve shqiptarë në Tiranë as atyre në Prishtinë, për mënyrën se si ata merren me gazetarët dhe me lirinë për të kryer detyrën e tyre në një vend demokratik.  Po ndalem tek këto tri raste të javëve të fundit, pasi janë ende të freskëta në mendjen e njerëzve dhe në media.  Jo se nuk ka pasur shkelje të tjera serioze të fjalës së lirë, me vepra dhe me fjalë – nga pushtetarët më të lartë shqiptarë  gjatë vitit të kaluar dhe gjatë tre dekadave të fundit post-komunizëm, si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë.

Më 18 Dhjetor, 2019, shumica socialiste në parlamentin e Shqipërisë miratoi me 82 vota pro “paketën antishpifje”, por që do të ishte më korrekt të quhej paketa anti-shprehje, pasi e tillë është.  Kjo paketë kundër lirisë së fjalës në Shqipëri e propozuar nga Kryeministri Rama dhe e miratuar nga shumica e tij socialiste në Kuvend, me të drejtë është kundërshtuar dhe po kundërshtohet nga një mori organizatash kombëtare dhe ndërkombëtare, si një ligj që (nëqoftse dekretohet nga Presidenti Meta ) është në kundërshtim të hapur me Komisionin Europian dhe Zyrën e Komisioneres së Lartë për të Drejtat e Njeriut të Këshillit të Europës dhe të konventave dhe marrëveshjeve të tjera ndërkombëtare mbi lirinë e medias dhe mbi të drejtat bazë të njeriut.  Fatbardhësisht, ky akt antilgjot dhe antidemokratik kundër lirisë së fjalës dhe medias në Shqipëri, po kundërshtohet nga organizata mediatike mbrenda dhe jashtë vendit, ndërkohë që premtojnë se do të vazhdojnë një fushatë të gjërë dhe të gjatë, për përmbysjen e të ashtuquajturës, “paketë anti-shpifje”.  Shumë prej tyre i kanë bërë thirrje Presidentit Ilir Meta që të mos dekrektojë këtë projektligj, ndërsa disa organizata ndërkombëtare, mbështetëse të lirisë në botë, kanë premtuar se do të informojnë qeveritë dhe institucionet përkatëse ndërkombëtare, sidomos ato evropiane, për efektet negative të këtij ligji shqiptar ndaj lirisë së medias, jo vetëm në trojet shqiptare, por edhe për influencat negative që mund të ketë ky ligj në vendet e Ballkanit Perëndimor dhe më gjërë.

Rasti i dytë që goditi rëndë lirinë e fjalës në Shqipëri kohët e fundit, ishte largimi nga Shqipëria, për të kërkuar strehim politik në një vend të Evropës, shkrimtari, poeti dhe publicisti, Z. Agron Tufa, ish-Drejtor i Institutit për Studimin e Krimeve dhe të Pasojave të Komunizmit.  Siç dihet, Z. Tufa u detyrua të arratisej nga Shqipëria për të kërkuar azik politik në një vend të Evropës, si pasojë e kërcënimeve serioze ndaj tij dhe familjes, madje edhe nga figura të njohura të politikës shqiptare dhe të jetës publike.  Kërcënime, pra me jetë, për t’i mbyllur një shkrimtari e akademiku – jo nga nodnjë rrugaç, por nga pushtetarë, përfaqësues të institucioneve politike aktuale shqitare!  Unë nuk besoj të ketë shkelje më serioze të lirisë së të shprehurit se kërcënimi me jetë si ai ndaj Z. Tufa për arsye të natyrës së punës akademike ose publicistike të tij.  Mbrojtja e jetës dhe e të drejtave të qytetarëve duhet të jetë obligimi dhe përgjegjësia e parë e qeverisë, përfshir mbrojtjen nga kërcënimet me jetë ndaj shtetasve të vet e sidomos ndaj zyrtarëve të shtetit, siç ishte Z. Tufa.  Por, kur qeveria nuk e bën këtë, si në rastin Tufa, atëherë dikush tjetër duhet të ngrejë zërin.  Fatkeqsisht, ndryshe nga protestat kundër ligjit “anti-shpifës” ose anti-shprehje, që siguruan mbështetje të fortë, mbrenda dhe jashtë vendit, rasti i Z. Agron Tufa nuk tërhoqi vëmendjen që meritonte, madje as nga media shqiptare, as nga ndërkombëtarët dhe as nga diaspora.

Dhe rasti i tretë i sulmeve ndaj lirisë së fjalës dhe lirisë së gazetarëve në kryerjen e detyrës së tyre, na vjen nga Kosova këto ditë të fundit të vitit 2019. Një rast ky sikur Kosova nuk dëshironte të mbetej mbrapa Shqipërisë dhe ta mbyllte këtë vit pa një sulm fatzi kundër lirisë së fjalës edhe atje, pikërisht nga një përfaqsues i politikës aktuale, bile, bile, nga një ministër, i cili sulmoi fjalën e lirë duke ngritur dorën kundër lirisë së fjalës me një sulm fizik ndaj një gazetari.Asocacioni i Gazetarëve të Kosovës (AGK), me anë të deklarate për publikun tha se, “Dënon ashpër sulmin që i është bërë gazetarit të IndeksOnline, Ensar Ramadanit nga ministri në detyrë i Tregtisë dhe Industrisë, Endrit Shala”.  Sipas Indeksonline, thuhet në deklaratën e gazetarëve të Kosovës, “Ministri Shala e ka goditur në fytyrë gazetarin Ramadani, përderisa ky i fundit ishte në kryerje të detyrës”.  Në deklaratë thuhet gjithashtu se Policia e Kosovës po bën hetime rreth këtij rasti dhe shton se AGK, “Dënon këtë sulm dhe çdo sulm tjetër fizik e verbal që bëhet nga politikanët dhe bartësit e institucioneve dhe fton policinë, prokurorinë dhe të gjithë sistemin e drejtësisë, të trajtojnë me prioritet rastet e gazetarëve”.

Megjithëse këto tre raste kanë ndodhur kohët e fundit, ato nuk janë të lidhura me njëra tjetrën, por ama të trija paraqesin një përfytyrim tronditës të mungesës së lirisë së fjalës në Shqipëri dhe në Kosovë ndërsa pasqyrojnë prirjet anti-demokratike të kësaj klase politike shqiptare, e cila po tregon për dekada tani se nuk është mike e lirisë së fjalës as edhe e gazetarisë së pavarur dhe as e demokracisë së vërtetë.  Fatkeqësisht, pushtetarët shqiptarë, të periudhës post komuniste, deri më sot, na kanë mësuar që prej tyre të presim vetëm zhgënjime përsa u përket zhvillimeve demokratike, lirisë së fjalës dhe të gazetarisë në përgjithësi – anë e mbanë trojeve shqiptare.  Natyrisht, se këto mangësi në zhvillimet demokratike kanë rezultuar në ngërçin e antarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian.

Kjo situatë nuk më habit aspak, por ajo që më habit dhe më shqetëson është reagimi ose mos reagimi i diasporës shqiptare, sidomos asaj në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ndaj këtyre dukurive dhe prirjeve anti-demokratike të kësaj klase politike shqiptare 30-vjeçare.  Unë ju garantoj se cilido qoftë prej këtyre tre rasteve të sulmeve dhe shkeljes së lirisë së fjalës të shqiptarëve në trojet tona, po të ishte bërë kundër tyre një gjë e tillë nga Serbia ose ndonjë vend tjetër, diaspora shqiptare në Amerikë, ashtu siç e ka pasë zakon e traditë gjatë 50-viteve të fundit, do të protestonte fuqishëm para Kongresit Amerikan në Washington dhe para Kombeve të Bashkuara në Nju Jork, ose me mënyra të tjera –me letra e memorandume — do të protestonte keqtrajtimin dhe shkeljen e të drejtave dhe lirive të shqiptarëve nga armiqtë e tyre.  Në të vërtetë, kohët e fundit kishim një rast, për të cilin unë vet jam në dijeni, ku një numër organizatash të komunitetit shqiptaro-amerikan protestuan arrestimin dhe largimin nga Mali i Zi i një shqiptari, vetëm e vetëm sepse valviti flamurin shqiptar në një takim folkorik në Krajë, duke dërguar letër protestë Presidentit të Malit të Zi dhe zyrtarëve të lartë në Shtetete Bashkuara.  Si është e mundur atëherë që komuniteti shqiptaro-amerikan, por edhe ai në Evropë, bie në gjumë kur autoritetet shqiptare abuzojnë me të drejtat dhe shkelin liritë themelore të shqiptarëve, siç është liria e shtypit.  Si, dhe pse, keqtrajtimi i shqiptarëve nga pushtetarët shqiptarë nuk na qenka aq i keq sa keqtrajtimi i shqiptarëve, le të themi nga serbët, për të merituar protetsën tonë.  Për cilindo rast që përmenda më lartë, po të ishin ndërmarrë këto masa shtypëse nga autoritetet serbe kundër shqiptarëve, komuniteti shqiptaro-amerikan do të kishte dalë nepër rrugë të Amerikës për të protestuar shkeljen e të drejtave dhe lirive të shqiptarëve nga qeveria serbe.

Fatkeqësisht, për rastet e lartëpërmendura të shkeljes flagrante të të drejtave të shqiptarëve nga autoritetet shqiptare në Tiranë dhe në Prishtinë — nga komuniteti shqiptaro-amerikan nuk pati pothuaj asnjë reagim, as nga orgnaizata as edhe nga perosnalitete të shquara të komunitetit, lëre më që të presim ndonjë protestë të organizuar prej komunitetit, në mbështetje të lirisë së fjalës dhe të gazetarëve shqiptarë në Atdhe.Tirana dhe Prishtina zyrtare, për fat të keq, e kanë përçarë dhe neutralizuar, politikisht, komunitetin shqiptaro-amerikan, sa që sot komuniteti këtu mund të jetë më i shkatërruar se kurrë. Autoritetet shqiptare janë të interesuara në dollarët dhe eurotë e diasporës shqiptare dhe jo në idetë, liritë dhe vlerat demokratike të perëndimit ku ata jetojnë.

Në fillim të Vitit të Ri, diaspora shqiptare në perëndim, në përgjithësi, dhe komuniteti shqiptaro-amerikan në veçanti, duhet të jenë të vetëdijshëm se, “paketa antishpifje” e anti-shprehjes të qeverisë Rama, e miratuar këto ditë në parlamentin shqiptar, largimi i shkrimtarit dhe publicistit Agron Tufa nga Atdheu nën kërcënim për jetën e tij dhe të familjes nga përfaqsues të politikës aktuale shqiptare, i detyruar të kërkojë azil politik në Evropë, si dhe sulmi fizik I ditëve të fundit kundër gazetarit Ensar Ramadanit nga një ministër në Kosovë –tregojnë se politikanët shqiptarë sot, me mendimet, pikëpamjet dhe prirjet e tyre politike, janë shumë më afër politikave autoritare putiniste dhe erdoganiste se sa vlerave dhe lirive të demokracive perëndimore, ku të gjithë ne kemi gjetur mikpritje dhe strehim.  Si të tillë, nuk na falet që të mbetemi me gojë, me sy dhe me veshë mbyllur ndaj këtyre shkeljeve flagrante të të drejtave dhe lirive të shqiptarëve në përgjithësi dhe lirisë së fjalës dhe të gazetarëve në veçanti, nga vet autoritetet qeveritare në Tiranë dhe në Prishtinë.

Mohimi i lirive themelore të shqiptarëve nga vet pushtetarët shqiptarë, nuk është më pak i rëndësishëm se kur këto liri u mohohen shqiptarëve nga të huajt. Mohuesit e lirive bazë, cilët do qofshin ata, duhet të luftohen kudo dhe kurdoherë.  Nuk duhet të kënaqemi as nuk duhet të pranojmë një demokraci të pjesëshme në trojet tona.  Për ne që jetojmë në liri, demokracia e pjesëshme dhe liritë e kufizuara përfshirë lirinë e fjalës për vëllëzërit dhe motrat tona në Atdhe, duhet të jenë të paranueshme, ashtu siç ishte i papranueshëm komunizmi në Shqipëri dhe pushtimi i Kosovës nga Serbia.  Prandaj, ashtu siç ishte dikurë i angazhuar komuniteti shqiptaro-amerikan për çlirimin e Kosovës nga Serbia dhe për shembjen e komunizmit në Shqipëri, ashtu duhet të jemi edhe sot të angazhuar dhe jo më pak të organizuar për të kundërshtuar shkeljen e lirive të shqiptarëve nga autoritetet që e kanë obligim dhe përgjegjësi t’i mbrojnë ato të drejta dhe liri universale për të gjithë shqiptarët, pa dallim.

Për fat të keq, standardet e plota demokratike, zbatimi i të drejtave universale dhe lirive bazë të njeriut – përfshir edhe lirinë e medias — mbeten ende objektiva të parealizuara në trojet tona.  Për realizimin e vërtetë të këtyre të drejtave, puna jonë si diasporë dhe si komunitet shqiptaro-amerikan, duhet të vazhdojë si kauzë e gjallë dhe e shenjtë, si një ëndërr që nuk shuhet kurrë deri në realizimin e të drejtave të plota për të gjithë shqiptarët!  Kjo nuk është një ëndërr e pa realizueshme.  Përvoja ndërkombëtare tregon se gjatë historisë, armiqtë e demokracisë dhe sulmuesit e fjalës së lirë, mund të shënojnë ndonjë fitore të përkohëshëme, aty këtu por më në fund ata përfundojnë me faqe të zezë.  Heret ose vonë, në luftën e tyre kundër medias dhe fjalës së lirë, ata do të pësojnë disfatë politike.  Ndërkohë që, përpjekjet e tyre kundër të drejtave themelore të njeriut dhe lirisë së fjalës – përfshir lirinë e medies dhe të gazetarëve do të mbeten një pikë e zezë në historinë e tyre të dështuar, si shqiptarë dhe si politikanë!

Filed Under: Featured Tagged With: Frank Shkreli-Vit Zie -Media Shqiptare

ALBANIAN-AMERICAN STUDENT RECOGNIZED FOR PROPOSING THE KOFI ANNAN AWARD AT SCHOOL

December 19, 2019 by dgreca

The December Issue of the United Nations International School Newsletter recognized its student for suggesting that the school establish an award to honor the UN legacy and UNIS connection of the late Secretary General Kofi Annan. Here is the acknowledgment from the High School Principal.

[This year] as noted in my last newsletter, we are pleased to have the Kofi Annan Alumni Award being offered for the first time and we are currently receiving nominations.[…] our own Rea Kondi (T4) had raised the idea of granting an award in Mr. Annan’s name last year, when she was in T3. We are always proud of students, such as Rea, who show initiative in thinking of ways to embrace UNIS and the UN mission.

Nominations have been rolling in for UNIS alumni who you think deserve the Kofi Annan Award for Global Impact. How will we decide?  We have put together an esteemed Selection Committee, consisting of successful alumni and former faculty who are committed to the betterment of our world. The selection committee will meet two to three times — in person and video-conferenced in, with consideration of global time zones — for 1-2 hour meetings to discuss and select awardee(s).Deadlines for nominations is January 17, 2020.
Last fall shortly after the passing of former Secretary General Kofi Annan, Rea suggested to the school’s administration and the student council to grant an award in his name. She was invited to give her remarks on UN day 2018:

TRIBUTE TO KOFI ANNAN ON UN DAY 2018

I am standing here today to present a tribute to the late UN Secretary General, Kofi Annan who passed away this summer. I would like to thank the student council, the T3 representatives, Ms. Neda and Ms. Bertrand for bringing this tribute to life. While the world community misses Kofi Annan’s wisdom and remembers his leadership, UNIS is the place where his ideals come together every day. The current Secretary General, Antonio Guterres conveyed the qualities of Annan as “an extraordinary leader” and “also a man that everyone in the world, even those living in extreme poverty, conflict and despondency, could see as an ally. Indeed he was relatable and was able to draw connections in order to focus the global conversation on larger issues. Just as an example, Mr. Annan compared the World Cup with the United Nations in terms of country members and working towards… a goal, pun intended! Also, when he received the Nobel Peace Prize jointly with the UN, he courageously reflected on the criticism of his past mistakes and argued for changes to the International Law with regards to preventing future wars. One of his initiatives as the 7th Secretary General from 1997 to 2006 were the Millennium Development Goals, which were eight objectives advocating for the improvement of the lives of people living in developing countries. These were the predecessors of Sustainable Development Goals which we continue to follow today. Mr. Annan has an established connection with UNIS since he served as the Chair of the UNIS Board of Trustees from 1987 to 1995 and made an indelible mark on our school, firmly embedding its mission with the UN ideals. Speaking at the graduation ceremony to the class of 2006, Mr. Annan’s message was. “You must have the courage to believe that what you do really does make a difference. You are not in a “waiting period” — waiting to be leaders, waiting to make a difference. You matter now. You can make a difference now”.
Our message to you, Mr. Annan, is that we are prepared to fulfill your vision!

Filed Under: Featured Tagged With: Rea-Letra- Kofi Annan

U MBLODH KOMISIONI I PËRGATITJES SË KUVENDIT TË VATRËS

December 19, 2019 by dgreca

Listat e anëtarësisë dhe pagesat duhet të mbyllen me datë 31 Dhjetor 2019.

– Raporti i përfaqësimit në Kuvend: 1 delegat për 10 anëtarë.

– Kandidatët për Kryetar të Vatrës duhet të paraqesin me shkrim kandidaturën deri me 10 Janar 2020, shoqëruar me deklaratën se nuk kanë qenë anëtarë të Partisë Komuniste dhe as pjesë e shërbimeve sekrete.

– Kuvendi fillon me 19 Janar 2020, në orën 9.00 A.M. në Sallën e aktiviteteve të Teqesë Bektashiane”Baba Rexhepi” në Tayleor, Michigan, ku do të jenë të pranishëm klerikë nga të gjitha besimet fetare.

Të Mërkurën me 18 dhjetor 2019, në orën 6 të mbrëmjes u mblodh në selinë e Vatrës Komisioni i përgatitjes së Kuvendit nën drejtimin e kryetarit të këtij Komisioni, nënkryetar i Vatrës , Agim Rexhaj. Përveç kryetarit Rexhaj, ishin të pranishëm edhe: Sekretarja Nazo Veliu, Pashko Camaj, Besim Malota, Ervin Dine, Marjana Bulku, Kujtim Porja, Mehmet Kadrija, Zef Balaj dhe Dr. Skender Murtezani. Për shkak të angazhimeve anëtarët e komisionit, që nuk mundën të ishin të pranishëm e deleguan votën e tyre në këtë mënyrë: Marjan Cubi, ia delegoi Agim Rexhaj, Bashkim Musabelliu ia delegoi Kujtim Porja, Mark Mrnaçaj ia kishet deleguar Ervin Dine.

 Komisioni diskutoi dhe mori vendime për masat përgatitore të Kuvendit, i cili siç është njoftuar, sipas vendimit të datës 11 dhjetor 2019, do të mbahet në Michigan me 19 janar 2020.

 Fillimisht kryetari i komisionit u lidh me kryetarin e degës së Vatrës në Michigan Mondi Rakaj, njëkohësisht anëtar i Komisionit përgatitor të kuvendit, i cili raportoi se: Kuvendi do të organizohet në sallën e aktiviteteve të Teqesë Bektashiane”Baba Rexhepi” në Taylor, Michigan, dhe Këshilli i Teqesë e ka mirëpritur Kuvendin, ku do të jenë të ftuar edhe klerikët e dy kishave Katolike shqiptare si dhe Imami.

Po ashtu ai raportoi se z. Mynyr Nazifi, pjesë e kryesisë së degës së Vatrës në Michigan, ka vënë në dispozicion hotelin e tij për delegattë e Vatrës.

Më pas janë diskutuar në frymën e Kushtetutës së Vatrës masat përgatitore.  Edhe një herë u ra dakord që degët duhet të dërgojnë listat e plota dhe pagesate  anëtarësisë deri me 31 Dhjetor 2019. Editori raportoi se deri tani dega e Michiganit ka kryer pagesat e plota për 88 anëtarët e saj dhe ka dërguar listat e plota, dega e Hudson Vally ka kryer pagesat për 16 anëtarë dhe dega e Hartfordit ka kryer pagesat për 21 anëtarë. Degët e tjera janë në proces.

Gjatë mbledhjes debatuan: Agim Rexhaj, Nazo Veliu, Pashko Camaj, Kujtim Porja, Besim Malota, Skender Murtezani, Zef Balaj, Ervin Dine, Mehmet Kadrija.

VENDIMET E MBLEDHJES

1- Dërgimi i Listave dhe pagesave të anëtrësive mbyllet me 31 Dhjetor 2019.

2- Raporti i përfaqësimit për degët në Kuvend do të jetë 1 delegat për 10 anëtarë të rregullt .

3- Pas mbylljes së listave të anëtarësisë dhe të pagesave, degët në mbledhje të rregullta të përcaktojnë emrat e delegatëve dhe t’i dërgojnë në Qendër. Brenda datës 10 Janar 2020, Komisioni u dërgon degëve mandatet e delegatëve, të vlefshëm për përfaqësim në Kuvend.

4-Kandidatët që dëshirojnë të kandidojnë për postin e Kryetarit kanë kohë deri me 10 Janar 2020. Në këtë datë mbyllet depozitimi i kandidaturave. Kandidatët duhet të jenë vatrënë të rregullt dhe të devotshëm, të mos kenë qenë anëtarë të Partisë Komuniste dhe të mos kenë qenë pjesë e shërbimve sekrete komuniste. Për të dyja këto kërkesa ata duhet të lëshojnë deklarata me shkrim.

5- Kandidati fitues në Kuvend duhet që të ketë gati bordin me të cilin ai do të punojë si dhe Platformën e tij gjatë mandatit të drejtimit të Vatrës.

6-Kuvendi do t’i zhvillojë punimet në Taylor, Michigan. Punimet fillojnë ditën e Shtunë, 19 Janar, ora 9.00 A.M, ku do të jenë të pranishëm edhe të ftuarit. Në seancën e dytë do të jenë vetëm delegatët e Vatrës.

Filed Under: Featured Tagged With: Komisioni i Vatres- Kuvendi- delegatet

BANDA MUZIKORE “VATRA”, KRIJUSE E BANDËS KOMBËTARE

December 18, 2019 by dgreca

Të njohum historinë e Vatrës-

Vatrani Thoma Nassi, krijues i Bandës zyrtare të Shtetit Shqiptar prej Bandës së Vatrës, që shkoi në Shqipëri më 1920.

NGA DALIP GRECA/

Në një mesazh që mora këto ditë nga kompozitori dhe etnomuzikologuinjohur Vasil LTole, u informova se me 11 prill 2013, në sallën e aktiviteteve të Qendrës së Kulturës, Medias dhe Botimeve të Mbrojtjes(QKMBM) në Tiranë, institucion në varësi të Ministrisë së Mbrojtjes, do të organizohen veprimtari kushtuar Bandës muzikore të Vatrës. Veprimtaria do të jetë komplekse; do të ketë një Ekspozitë fotografike kushtuar Bandës Vatra, si themel i Bandës së Shtetit Shqiptar,një tablo për aktivitetin e bandave të tjera muzikore në Shqipëri, ekspozitë me fotografi që përfshijnë shek. XIX deri në ditët e sotme.

Po ashtu do të organizohet edhe një Akademi Përkujtimore kushtuar krijuesit të bandës, kompozitorit Thoma Nassi dhe rolit të bandës në zhvillimet muzikore dhe politike në Shqipërinë e viteve 1920- 1930, ku do të referojnë studiues të njohur të kësaj fushe Eftim Dodona, Frederik Stamati, Koço Gjipali dhe Vasil S. Tole.

 Me këtë rast iështë propozuar Ministrit të Mbrojtjes z. Arben Imami, që të dekorojë me “Medaljen e shërbimeve të veçanta”  banden muzikore shqiptaro-amerikane “VATRA” dhe themeluesin e saj Thoma NASSI per rolin e tyre të jashtezakonshëm në Luftën e Vlorës-1920 dhe në krijimin më pas të Bandës zyrtare të shtetit shqiptar, sot Orkestra Frymore Kombëtare e Forcave të Armatosura.
Në mjediset e jashtme të QKMBM-së (ish-Shtëpia Qendrore e Ushtrisë), në përfundim të aktivitetit parashikohet organizimi i një koncerti festiv nga Orkestra Frymore Kombetare e Forcave te Armatosura-OKFKA. Federata Vatra do të japë kontributin e saj me materiale fotografike dhe arkivore në këtë veprimtari.

                    SI LINDI BANDA E VATRËS

  … Është rasti që të ndjekim gjurmët e Bandës së Vatrës nga Worcester-i, Massachusetts në Shqipëri.

Banda muzikore me emrin”Vatra” kishte për themeluesThoma Nassi.Ajo lindi në Worcester, Massachusetts, më 11 dhjetor 1917. Kjo e dhënë vjen nga themeluesi i saj Profesor Nassi, ndërsa në një shkrim të botuar në gazetën Dielli në prill 2012, me bashkautorë Frederik Stamati dhe Ariola Prifti, jepet data 17 dhjetor 1916, ndërkohë që po aty konfirmohet se në vulën mbi instrument është stampuar data 11 dhe jo 17.Logjikisht mbetet dat 11 dhjetor si ditëlindje e kësaj bande. Në kujtimet që ka lënë pas Thoma Nassi e përshkruan bandën Vatra si një krijesë që e kërkoi koha.Ajo përbëhej nga emigrantë të zakonshëm që nuk kishin as përvojë dhe as dije muzikore. Natyrisht që kishte edhe njerëz të dijshëm në të, sic ishte dhe kompozitori i Hymnit të Vatrës, Ajdin Asllani, i diplomuar në Bukuresht. Por pjesa më e madhe ishin punëtorë që punonin tërë ditën në fabrika, por me vullnet dhe dëshirë arritën që brenda një viti të mësonin dhe të përballonin me sukses koncerte të shumta në Boston, Worcester, New Bedford, Massachusetts, në Camp Devens, në Portland, Biddeford, në Maine, dhe në qytete dhe qyteza të tjera, koncerte të cilët u dhanë për llogari të Kryqit të Kuq Amerikan dhe organizatave të tjera të bamirësisë.Ndërkohë ekzistonte në SHBA dhe një bandë tjetër muzikore e djemëve shqiptar të Amerikës, në Jamestown në New York, e cila drejtohej nga korçari tjetër, Thoma Vishnja.Kjo quhej banda “Sofia” për nder të Mbretëreshës Sofia, e shoqja e Princ Wiedit dhe ishte krijuar që më 1915.

Në pranverën e vitit 1920 ishte hedhur idea e dërgimit të njëgrupimi të konsiderueshëm emigrantësh në Shqipëri për të ndihmuar çështjen kombëtare.Prej kohësh nën drejtim e Aqif Përmetit kishin nisur përgatitjet për stërvitjen e trupave vullnetare dhe rreth 120 ushtarë ishin të gatshëm për t’u nisur drejt Shqipërisë.Bashkë me ta ishte hedhur ideja qëtënisej edhe banda muzikore e Vatrës, si dhe disa atdhetarë të dijshëm, që me kontributin e tyre do t’i ndihnin çështjes kombëtare.

   Problemi qëndronte se kush do ta drejtonte bandën muzikore të Vatrës? Thoma Nassi ishte i vetmi që kishte përvojën e duhur dhe njohuri profesionale.Ai asokohe sapo qe liruar nga ushtria amerikane, ku kishte shërbyer si drejtues i një orkestre.Nassi e kishte një arsye njerëzore që të hezitonte për t’u nisur, pas lirimit nga shërbimi ushtarak ishte martuar. Në shënimet e lëna në formë kujtimesh ai e pohon se “nusja e re ishte një arsye hezitimi”, por për shkak se banda nuk mund të shkonte pa drejtuesin e saj dhe se ai ishte i vetmi që mund ta kryente atë detyrë,i dha fund mëdyshjes dhe u nis së bashku me grupin muzikor.

  Udhëtimi u realizua me një anije italiane, por italianët u nxorën shumë pengesa gjatë kalimit në Itali, siç u nxorën edhe në Shqipëri, ku ishpallën ”persona non grata”. Pas një qëndrimi të shkurtër në Brindizi, anija u lejua që të nisej drejt portit të Durrësit. Populli i priti me brohoritje në port, edhe pse italianët që atë kohë mbanin të pushtuar Durrësin, e shtuan përshëprimën dyshuese për misionin e tyre. Duke qenë se përveç Durrësit, italianët mbanin të pushtuar edhe Vlorën, Tepelenën, Sarandën e Gjirokastrën, i shihnin dhe i trajtonin si persona të dyshmtë bijtë e shqiptarëve të Amerikës. Pas një qëndrimi disaditorë në Durrës u nisën me kamionë drejt Tiranës, ku populli, qeveria e përkohshme dhe klerikët i pritën me brohoritje, lule dhe bujari. Qeveria e kishte kuptuar vlerën e një turneu të bandës së Vatrës për të rritur moralin e popullatës dhe për ta bërë atë më koshiente për çështjen kombëtare, që ishte e kërcënuar.

    KONCERTE NGA SHKODRA NË GJIROKASTËR, ELBASAN, DELVINE DHE NE DRASHOVICE,KU ISHTE NDEZUR LUFTA E VLORES

Pas qëndrimit në Tiranë, banda e Vatrës u ftua që të jepte koncerte në qytetet e mëdha të Shqipërisë. Këshilli i Regjencës, që drejtonte vendin, në të cilin  bënte pjesë edhe Sotir Peci, e kishte kuptuar fare mirë dobinë e koncerteve të bandës së Vatrës, prandaj kërkoi që koncertet të shtriheshin në të gjithë Shqipërinë. Vetë Sotir Peci e njihte mirë zjarrin e atdhetarisë të shqiptarëve të Amerikës, sepse ai kishte kontributin e vet, krahas Petro Nini Luarasit, Fan Nolit, Faik Konicës dhe patriotëve të tjerë. Gazeta “Kombi” që pat botuar Peci në Amerikë kishte pjesën e saj në rritjen e ndjenjës kombëtare tek shqiptarët e Amerikës.

  Pas Durrësit dhe Tiranës, banda e Vatrës u ftua që të jepte koncerte në qytetin e lashtë me plot kulturë e tradita muzikore, Shkodër. Pritja e shkodranëve ishte e mrekullueshme.Bashkë me bandën këndonte dhe populli.Pas Shkodrës, banda u zhvendos në qytetin e Elbasanit.Edhe aty u dhanë koncerte që u mirëpritën nga elbasansit, të shquar për tradita muzikore dhe arsimore, me të parën shkollë Normale.

Edhe pse italianët i paraljmëruan që të mos udhëtonin drejt jugut, banda e Vatrës, nuk u ndal.Ajo shkoi në Delvinë dhe në Sarandë, ku dha koncerte të suksesshme dhe e bëri popullin për vete. Gjirokastra u bë vendqëndrimi i djemëve muzikantë nga Amerika. Edhe pse aty ishte vendosur komanda italiane që i ndiqte me rreptësi lëvizjet e bandës, koncertet nuk u ndërprenë.Problem mbetej Tepelena.Garnizoni Italian ishte vendosur në kalanë e lashtë të Ali Pashës.Djemtë e ardhur nga Amerika e morën në sy rrezikun dhe u bënë gati të niseshin drejt Tepelenës.Bashkë me ta ishin dhe vullnetarët, bijtë e vatranëve. Forcave u prinin dhe dy gjeneralë shqiptar tëish ushtrisë turke. Ndërkohë i gjithë populli ishte ngritur në këmbë për të nxjerrë italianët jashtë kufijëve.Prania e bandës së Vatrës dhe e djemëve vullnetarë të veshur me uniformat karakteristike të përgatitura në Amerikë, shërbeu si një shembull frymëzimi për të mbushur radhët e ushtrisë popullore në Luftën e Vlorës.

BANDA E VATRES DHE DELEGACIONI I LIDHJES SE KOMBEVE NË KORÇË

Dukej se italianët që nuk donin të lëshonin Vlorën dhe rrethinat, Tepelenën dhe Sarandën, ia kishin shkelë syrin grekëve për trazira dhe pretendime në Korçë, Bilisht, Ersekë dhe Përmet.

Në këto rrethana Qeveria i propozoi bandës së Vatrës dhe ushtarëve vullnetarë shqiptaro-amerikanë një zhvendosje në Ersekë, Përmet dhe Korçë, ku konflikti ishte i ndezur.Si në Përmet ashtu edhe në Ersekë shqiptaro-amerikanët u pritën me brohoritje dhe thirrje gëzimi.Hyrja në Korçë ishte e jashtzakonshme. Ja se si e përshkruan këtë moment Thoma Nassi: Banda ” Vatra” ka luajtur triumfalisht dhe me krenari në Korçë, e  rrethuar nga të dyja anët nga korçarët, të cilët na mbuluan me një shi lulesh, me thirrje gëzimi dhe lot. Korça ishte duke u përgatitur për t’u bërë ballë grekëve të cilët ishin të mobilizuar në pikat kufitare në afërsi të Bilishtit.Presidenti i grupit tonë, Kosta Pano, kaloi shumë netë pa gjumë në biseda me oficerët shqiptarë dhe mbrojtësit në kufi, në pritje të një konflikti të pashmangshëm.”

Është koha kur Lidhja e Kombeve, duke kërkuar për të shmangur gjakderdhjen, dërgoi një delegacion në Korçë nën udhëheqjen e profesorit Sederholm.Delegacionit i ishte dhënë autoriteti për të zgjidhur mosmarrëveshjet ndërmjet Shqipërisë, Italisë, Greqisë dhe, mbi linjat kufitare të përhershme. Grekët pretendonin në mënyrëabsurde  se Bilishti, Korça, Erseka e Përmeti ishin populluar nga grekë.

    Delegacioni i Lidhjes së  Kombeve  ishte i impresionuar pozitivisht nga prania e  Bandës së Vatrës dhe vullnetarët e ardhur nga Amerika. Ata u bënë pjesmarrës të koncerteve. Banda filloi të lunate nga dy koncerte  nëjavë në qiell të hapur në Kopështin e Themistokli Germenjit. Programet e koncerteve përbëheshin nga pjesë të muzikës klasike,nga një uverturë, një pjesë simfonike, zgjedhje operistike (zakonisht Wagner),si dhe pjesë nga  Shtraus, dhe këngë shqiptare, ku shoqëronte dhe komuniteti i pranishëm.Korçarët, të veshur me rrobat më të mira që kishin, merrnin pjesë familjarisht në këto koncerte dhe duartrokisnin me zjarr e brohoritje.Dashuria e njerëzve për muzikën ishte fenomenale, ndërkohë ndjenja kombëtare kishte pjesën e vet në ato koncerte.

Në kujtimet e veta Prof. Thoma Nassi shkruan se nuk  iu shua nga kujtesa nata e Krishtlindjeve në Korçë. Iu desh që tëpërgatitej , të përkthente në gjuhën shqipe tekste të këngëve dhe t’ua mësonte 60 pjestarëve të korit, të cilët i përvetësuan tekstet dhe muzikën në një kohë rekord, ndërkohë që banda lunate pjesë orkestrale. Kjo ishte shfaqja e parë e një oratoriumi në Shqipëri.Pjesmarrja ishte e jashtzakonshme.Gjithandej brohoritje dhe kërkesa për të përsëritur çdo numër të programit.

Gjatë kësaj periudhe, delegacioni i Lidhjes së Kombeve ishte pranë bandës dhe  mori pjesë në koncerte, sidomos Profesor Sederholm, i cili ishte një admirues i zjarrtë Wagner. Ai dhe maestro i bandës së Vatrës, Nassi, u bënë miq, sa profesori shkonte edhe në shtëpinë e Nassit dhe i gëzohej traditës dhe kuzhinës tradicionale shqiptare, si dhe librave të pakta që kishte sjellë nga Amerika.

Në bisedat që bënte me Profesor Sederholm, Nassi ka guxuar dhe i ka kërkuar atij t’i thoshte diçka për të ardhmen e qyetit të lindjes, Korçës. Në intimitet, Profesor Sederholm e paralajmëroi Nassin, që të ishte i kujdeshëm, që të mos e dëmtonte çështjen kombëtare, por i shfaqi mendimin e tij se Kombi shqiptar, që kishte nxjerrë luftëtarë trima, që kishte nxjerrë pjestarët e kësaj bande të mrekullueshme, që kishin aq dashuri për muzikën, që kishte nxjerrë ata djem vullnetarë që kishin lënë Amerikën për të ndihmuar Atdheun, e meritonte lirinë.

Thoma Nassi shkruan në kujtimet e tij se ishte i sigurtë se rekomandimet e Profesor Sederholm, kishin luajtur rolin e tyre përcaktuese për lirinë e Korçës me rrethinat.

Banda e Vatrës, jo vetëm që i dha gjallëri jetës kulturore në Korçë, por ajo nxiti dhe krijimin e grupeve dhe bandave të tjera muzikore. Kështu u krijua  “Banda e Korçes” nga studentët e rinj, dhe në një periudhë të shkurtër kohe, filloi të japë koncerte. Nisi organizimi i festivalit të Muzikës.U vu në skenë Opera e parë shkurtuar,”Il Trovatore” etj. Në këtë ambjent të etur për kulturë Thoma Nassi kompozoi shumë këngë, tekstet e të cilave u shkruan nga shqiptarë të njohur të kohës, si Kristo Floqi, Remzi Ojteze, Ali Asllani, dhe të tjerë. Këto këngë të reja u përhapën me shpejtësi rrufeje në të gjithë Shqipërinë.

NGA KORÇA NË DRASHOVICË, KU ISHTE NDEZUR LUFTA E VLORËS

Kur vera kishte nisë të nxehte dhe banda e Vatrës ishte bërë si e shtëpisënë Korçë, vjen një thirrje nga Vlora, ku bëhej luftë. Ishte qershor 1920.Përmes një telefonate u kërkohej zhvendosja në Vlorë për të dhënë koncerte me qëllim që t’u ngrihej morali forcave që luftonin furishëm në Tepelenë, Drashovicë dhe kodrat përreth qytetit të Vlorës.

Kjo luftë e pashembullt, ku luftonte një popull i vogël dhe i paarmatosur me një fuqi të madhe kishte marrë përmasat e një betejë epike dhe kishte tërhequr  vëmendjen e të gjithë botës. Ndër korrespondentët e huaj që mbulonin luftën, shquhej Edsel Mowrer, që shkruante për  Chicago Daily News dhe Washington Post. Dukej se të gjithë korrespondentët ishin në anën e shqiptarëve ,trimëria e të cilëve përshkruhej me nota epizmi.Luftëtarët shqiptarë kishin tërhequr vëmendjen kur me brucat e tyre të leshta hidheshin mbi barrikadat me tela me gjemba, duke iterrorizuar italianët. Të gjitha këto tërhoqën vëmendjen e djemëve shqiptaro-amerikan që u bënë dëshmitarë dhe luftëtarë të një lufte epike.

Nasi na përcjell informacionin se Banda e Vatrës ishte e vendosur në Drashovicë dhe ishte e mbështetur nga Kryqi i Kuq Amerikan nën drejtimin e Charles Hollingshead, i cili më vonë organizoi Shkollën Teknike në Tiranë. Banda shkonte dhe jepte koncerte në front. Kishte raste, ku jepeshin dhe dy ose më shumë koncerte në ditë. Pjestarët e bandës gjatë kësaj kohe ndihmuan edhe në Spitalin e Kryqit të Kuq, duke u kujdesur për të plagosurit e tëdy palëve, shqiptarë dhe italianë.

Në shënimet e Thoma Nassit vijnë edhe të dhëna për luftën, si psh fakti që nëfshatin Vajzë të Vlorës luftëtarët shqiptarë kishin kapur robër 400 italianë.Problem mbetej ushqimi i tyre dhe transportimi për në Vlorë. Po ashtu Nassi kujton:” Kam bërë disa udhëtime në Vlorë me z Hollingshead dhe vura re demoralizim të plotë të ushtrisë italiane nga njëra anë, dhe luksin në të cilin jetonte Komandanti i Përgjithshëm, Gjeneral Piacentini, në një nga pallatet në Vlorë.”Komandanti i Përgjithshëm na ftoi të ulemi në tryezë me të, dhe ne e bëmë këtë. Natyrisht,unë isha i maskuar si një nga pjestarët e personelit tëKryqit Kuq Amerikan. Sikur Komandanti i Përgjithshëm t’mëkishte  njohur se unë isha një shqiptar “spiun”, fati im do të kishte qenë i dyshimtë!”

 Nassi kujton se ato kohë një poezi e bukur i rrëmbeu zemrat e shqiptarëve, ajo ishte poezia” “Vlora, Vlora, bjeri më të lumtë dora.”, të cilën gabimisht ai ia atribuon si autor Bajrma Currit, por në fakt ishte poeti i njohur vlonjat Ali Asllani.Teksti e impresionoi Thoma Nassin, i cili vendosi që t’i kompozonte muzikën dhe kënga u bëshpejt shumë popullore dhe u përhap në të gjithë Shqipërinë.

Sipas Dorothy Thompson, në një prej transmetimeve tëradios së saj, “Shqiptarët kishin kënduar ‘Vlora, Vlora’, ndërsa ishin duke sulmuar italianët.” Ditën e përfundimit të luftës, ku italianët u tërhoqën në ishullin e Sazanit, Banda e Vatrës ishte në krye të marshuesëve fitimtarë, duke kënduar”Vlora, Vlora…!”.Populli i priti më brohoritje e thirrje gëzimi.Të vegjlit shquheshin duke kënduar bashkë me bandën.

Pas përfundimit të Luftës së Vlorës, banda u kthye sërish në Korçë, ku dha një kontribut të jashtzakoshëm në gjallërimin e jetës kulturore dhe artistike.Vetë Thoma Nassi, i cili u vendos në Tiranë, inspiroi zhvillimin muzikor të vendit.Përmes Ministrisë së Arsimit ai organizoi mësimin e muzikës nëtë gjitha shkollat e vendit. Po ashtu stimuloi artistët e rinj, që vinin nga Shkodra apo Korça si: Kristaq Kono, Juri Trebicka, Luigj Filai, Kristaq Antoniu etj. Ai bashkëpunoi me Fan S Nolin dhe me Ahmet Zogun. Për të dy flet plot simpati për njohuritë dhe shijet muzikore”. Këngët e Nassit u bënë shumë të njohura në Shqipëri si:  “Kenga e Mullirit”, “Kenga e Bariut” dhe “Kater Valle” etj.

                                      ***

Pas gjashtë vitesh kontribut të jashtzakonshmë, në mesin e vitit 1926 Thoma Nassi vendosi që ta linte Shqipërinë dhe së bashku me bashkëshorten dhe tre fëmijët që duheshin shkolluar u kthye në Amerikë.Ndërkohë Banda e Vatrës e kishte kryer shërbimin e saj dhe ishte kthyer në Bandë e Shtetit Shqiptar. Pat disa konflikte mes Vatrës dhe Shtetit shqiptar, konflikt që u debatua edhe ne Parlament, që ishin të natyrës financiare, kush do t’i paguante pjestarët e bandës, që patën lënë Amerikën për të t’i shbyer shtetit shqiptar. Gjithësesi banda i shërbeu Republikë si bandë e saj deri në vitin 1934, kohë kur u ngrit banda e re me përzgjedhje profesioniste me një konkurs ndërkombëtar.

Po kush ishin anëtarët e Bandës së Vatrës? Duke qenë se nuk e disponojmë listën e plotë të anëtarëve, nuk është as në rekordet e arkivit, po përdorim një listë të anëtarëve të Bandës gjatë fushatës për shpëtimin e Shqipërisë, organizuar nga VATRA, për të rikthyer pavarësinë e humbur të shtetit shqiptar. Tek lista e kontributorëve gjenden edhe listat e dhuruesë të Bandës së Vatrës, pa pretenduar se kjo ëhtë lista e plotë.

Kontributi i bandes “Vatra” me 3 Qershor 1917, ne Fushaten “Per Shpetimin e Shqiperise”: BANDA  “VATRA” ,  WORCESTER,  MASS.

Profesori  Thoma  Nasi                   $   10

Kosta  Pano                                        $   15

Vangjel  Sotir                                     $   25

Zissi  Morçka                                      $   10

Loni  Treska                                        $   10

Kristaq  Koço                                      $   10

Koli  Morçka                                       $   10

Sotir  Tërpatsi                                    $   10

Zissi  Stavre                                         $   10

Petraq  Th.  Peci                                                $   10

Vasil  Kristo                                         $   10

Petro  Ndina                                       $     5

Petro  Themistokli                           $     5

Sami  Isuf                                             $   10

Rauf  Grapshi                                     $   15

Dhimitri  Kristo                                  $     5

Kosta  Shoqo                                      $     5

Lambi  M.  Qirjako                            $   10

Stavre  Z.  Boboshtica                     $   10

Kristaq  Vasil                                       $   10

Lazo  Shagla                                        $   10

Bajram  Konispoli                             $   10

Filed Under: Featured Tagged With: Dalip Greca-Banda VATRA-Thoma Nassi

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 287
  • 288
  • 289
  • 290
  • 291
  • …
  • 900
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT