Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Studiuesit maqedonas: “Shqiptarët lindën në Shkup së bashku me hënën dhe diellin!

by

Nga Fahri XHARRA/
Vorbulla e historisë sonë gjithëshqipatre, ishte marramendëse. Askush nuk mendonte se nga ato përplasje centripetale drejt vrimës së zezë, do të shpëtonim. Furtunat nga ato më të fuqishmet u munduan të na zhbënin, dhe të na hidhnin në vrimën e moskthimit, duke na mohuar të kaluarën tonë, duke na çrrënjosur nga trungu ynë mijëravjeçar. Tjetërsimin tonë e kishin në përparësi; kush duke na shlyer dhe humbur historinë e kush duke na tjetërsuar në kombe të tjera me qëllim të caktuar që të harrojmë vehtën tonë dhe një ditë të na vjen turp me atë se çka ishim
****
Në historinë e tij të gjatë, Shkupi disa herë është rrëzuar dhe prej fillimi ka lindur. Në hapësirën mes fshatrave Zlokuqan dhe Bardovcë ka ekzistuar qyteti i Skupit, metropol i provincës Dardania. Kjo qytet dardan në vitin 518 ka qenë plotësisht i shkatërruar nga tërmeti. Atëherë në provincën Dardania janë shkatërruar 24 bedena të qytetit. Forca e këtij tërmeti ka qenë 10-11 ballë. Tërmeti katastrofal plotësisht e ka shkatërruar Skupin. Gjatë kohës së dridhjes janë shkaktuar shumë plasje në tokë. Nga kodrat për rreth janë shkëputur masa të mëdha me shkëmbinj. Shkupi më pas është ndërtuar në vendin e sotëm.
****
“Ligjet fonetike dhe kronologjia e tyre na japin dorë t`u vëmë gisht toponimeve të lashta, vendbanimeve tona, oronimeve, emrave të maleve, qyteteve të moçme: Shkupi, Shari, Shtipi, Shkodër, Mat-i, Dri-ni, Lesh-Lezhë, Ishmmi, Buenë, Bunë, Durrës, Qafa e Prushit (Scupi, Scardus mons, Astibos, (us) Mathis, Drinus, Lissus, Issamus, Perustae, Pirustae). Është konstatuar se shumica e këtyre toponimeve të sapopërmendura janë ilire e zhvillimi i formave të sotme të tyre nga ato të moçmet ka qenë i mundshëm vetëm me ndërmjetësim të fonetikës historike të shqipes; gjuhët sllave, me të drejtë, janë përjashtuar, sepse në kohën e kryerjes së këtij procesi gjuhësor, bartësit sllavofolës të tyre, në ato kohë, po gjëllinin përtej maleve Karpate. (Idriz Ajeti”Formimi i popullit shqiptar dhe i gjuhës së tij”)
****
“Gazeta “Dnevnik” boton pjesë nga një studim i vitit 1951 të Dr. Jovan Trifunovskit, sipas të cilit shqiptarët e parë në Shkup dhe në rrethinat e saj kanë ardhur nga Veriu i Shqipërisë në fillim të shekullit XIX.
“Popullata shqiptare e fushës së Shkupit ndahet në shqiptarë të vërtetë dhe “magjupë” të shqiptarizuar. Ata u përkasin dy rrymave migruese, njërës që e ka prejardhjen nga Kosova dhe tjetra nga Veriu i Shqipërisë”, shkruan gazeta maqedonase.
Sipas studiuesit, migrimi më i vonshëm i popullatës shqiptare në Shkup është nga fundi i shekullit XVIII dhe fillimit të shekullit XIX. Ndërsa, ai shpjegon edhe emërtimin malokë, të cilin e lidh me romët e shqiptarizuar dhe në këtë kontekst, ai shkruan se nga pleqtë ka dëgjuar se ata kanë ardhur nga Fusha Kosova, Metohia, Morava e epërme dhe Drenica.
Në studimin”e tij thuhet se nuk dihet se nga ku kanë ardhur në Kosovë, malokët, por besohet se kanë ardhur nga Shqipëria e Veriut dhe janë vendosur në fushë Kosovë. Madje në studim thuhet se ata knë lëkurë të zezë, por kanë një qëndrim refuzues ndaj bashkëkombasve të tyre romë, me të cilët i kanë të ndarë varrezat, por as nuk martohen. “
***
“Gjyshja dhe babai im flisnin shqip në shtëpi. Babai im më thoshte përherë se kemi prejardhje shqiptare. Në atë kohë, unë isha shumë i ri dhe nuk arrija ta ndjej nevojën për të njohur rrënjët e mia. Tani lexoj dhe shoh gjithçka thuhet në lidhje me këtë, dhe thjesht nuk e kuptoj pse ky fakt tronditi kaq shumë opinionin”, tha Sinadinovski.
Presioni sllav eshte shume i madh. edhe motra e tij e ngrate iu desht te deshmoj kunder vellaut . Te gjithe shqiptaret ortodoks te ish Jugosllavise te bashkohen rreth trungut shqiptar!Ne jemi me Sinadinovskin!
Çështja e përkatësisë së tij etnike u aktualizua ditët e fundit, kur Sinadinovski hodhi idenë e formimit të Kishës Ortodokse Shqiptare.

“Kurir”: Rama, për të dytën herë me antiplumb në Beograd

by

E përditshmja serbe “Kurir” në numrin e saj të sotëm i kushton faqen kryesore kryeministrit shqiptar Edi Rama. Në artikullin me titull “Paranoja, Rama kishte frikë se mos vritej në Serbi”.
Kurir shkruan se krysministri shqiptar mbante veshur një antiplumb gjatë vizitës në Beograd më 10 nëntor.
Referuar burimeve te gazetës artikulli thotë se Edi Rama do të mbajë antiplumb edhe gjatë vizitës së dytë në Beograd më më 16 dhjetor në samitin e vendeve të Evropës Qëndrore dhe Lindore dhe Kinës.
Gazeta shkruan siguria e samitit do të garantohet nga 10 mijë policë, dhe se Rama e do të veshë sërish antiplumb, raporton Respublica.

Kryeministri Rama pritet me protesta ne Shkoder

by

Ardhja e njoftuar e kryeministrit Edi Rama në qytetin e Shkodres për të shpërndarë 700 çertifikatat e pronësisë për legalizimet, u parapri nga një protestë e banorëve që u preken shtëpitë nga ndërtimi i stadiumit “Loro Boriçi”.
Që në nisje të saj ajo u kthye në një përleshje mes protestuesve dhe policisë, pasi kjo e fundit nuk lejoi banderolat e banorëve.
“Policia na mori parrullat dhe na i grisi. Parullat tona kanë qenë “ Mos i prishni shtëpitë tona” “Gjeni zgjidhje të tjera për stadiumin”. Nuk jemi kundra për parkingun por jo të na prishin shtëpitë tona për parking. Nuk kemi dalë të rrihemi me njeri, kemi dalë për protestë paqësore”.
Një tjetër protestues i bëri thirrje Kryeministrit të shqyrtojë projektin, pasi sipas tij ka zgjidhje të tjera që mund të shmangin prishjen e shtëpive të tyre.
“Zotëri ne kemi vetëm një fjalë, nuk lëvizim gjallë nga shtëpitë se nuk kanë të drejtë të na i prishin. Parkimi që duhet të bëhet për stadiumin, e ka vendin se ku të bëhet. I bëjmë thirrje Kryeministrit ta shqyrtojë atë projekt se ka mudnësi të tjera”.
“Stadiumi nuk bëhet jemi zotë të stadiumit. Nuk lëvizim nga shtëpitë, pa kaluar mbi trupin tonë.Ata janë djemtë e atyre që i kemi rrëzuar në ’90. Ju rrëzojmë prapë” tha një tjetër protestues i revoltuar.
Përballë kësaj situate dhe ndërsa pritej ardhja e Kryeministrit, drejtuesit e policisë dhanë urdhër në përforcimin e masave të sigurisë.
Brenda pak minutash zonën përreth pallatit të sportit “Qazim Dervishi” e kanë rrethuar forca të shumta policie dhe FNSH, ndërsa banorët kanë pritur të qetë ardhjen e Ramës.
Asnjë reagim ndërsa ai hyri brenda, por madje vetëm duartrokitje. Për 60 minuta që zgjati shperndarja e çertifikatave të pronësisë së legalizimit, rreth 100 qytetarët e prekur nga ky projekt kanë pritur Kryeministrin e tyre në shi.
Me insistimin e prefektit Paulin Radovani ai vendosi të dëgjojë një përfaqësi të tyre dhe në fund u tha se stadiumi do të bëhet, duke mos patur kthim pas. Sipas kryeministrit Rama banesat që do të preken nga prishja do të kompensohen me vlerën e tregut.
Kaq ka mjaftuar dhe Rama është larguar, ndërsa banorët kanë vijuar t’i sqarojnë edhe deputetët.
Rreth 30 shtëpi banimi, mes të cilave edhe banesa mbi 100-vjeçare me dokumenta të rregullta, rrezikojnë prishjen. Vlera e kompensimit për truallin është 8300 lekë për metër/katror dhe 10.000 për godinë.(TV Ora News)

LAJM TRONDITES:Romela Begaj me doping!?

by

Lajmi ka trondite vecanerisht shqiptaret: Romela Begaj ka rezultuar pozitive në testet anti-doping të zhvillura në botërorin e Almatisë në Kazakistan, aty ku edhe triumfoi në peshën 63 kg.
Një lajm tronditës që nuk pritej aspak, sidomos në një moment kur entuziazmi dhe krenaria ishte e madhe për atë triumf që u cilësua historik, por që po shndërrohet në tragjik.
Sipas Ora News, ka qenë vetë Federata Ndërkombëtare e Peshëngritjes e cila në portalin e saj zyrtar ka bërë të njohur lajmin se nga rezultatet e analizave të peshëngritëses Romela Begaj është dalluar një dozë e lartë e substancës stanozolol, duke e pezulluar menjëherë peshëngritësen shqiptare nga çdo aktivitet deri në momentin kur të kryen edhe kundër analizat, pas të cilave Federata Ndërkombëtare e Peshëngritjes lajmëron se mund të ketë edhe një seancë dëgjimore

BOJKOTI PROPOGANDISTIK I PARTISE DEMOKRATIKE NDAJ PARLAMENTIT

by

Opinion nga AJET DELAJ/
Se pari duhet thene se bojkoti eshte nje mjet ekstrem i protestes dhe jo vetem kaq por ka rezultuar edhe mjaft joproduktiv ne politiken shqiptare pergjate 24 viteve te pluralizmit alla shqiptar.
Me nje veshtrim te shkurter te histories se bojkotit nga PS e PD verejme pa shume veshtersi se bojkoti i gjate i parlamentit nga PS ne 1996-1997 i parapriu revolucionit komunisto fshatar te 1997 qe e groposi prespektiven europiane te shqiptarve por la ne memorjen e shqiptareve plage te pashlyeshme per traumen qe pesuan e humbjen e jetes se te dashurve te tyre.
Bojkoti i stergjatur i PS pas 2009 coje ne tragjedine e 21 Janarit dhe humbjen e jeteve te pafajshme te kater djemve te rinje e plagosjen e disa te tjerve. Bojkoti i stergjatur i PD mbas 97tes e la Partine Demokratike 8 vjet ne opozite edhe pse zgjedhjet e 1997 ishin zgjidhje per momentin.
Tani radhen e kane prape Partia Demokratike pasi sipas kryetarit te grupit parlamentar z Paloka me Edi Ramen do merremi vetem me proesta.
Ju referova te shuares per te ndihmuar gjithsecilin te rishohe koston qe ka paguar shoqeria shqiptare nga konflikti permanent dhe rreziqet qe paraqet kjo rruge nese vazhdohet.
Ne paranteze dua te them se kure perplasja eshte per parime qe kane per qellim implementimin e demokracise e rrezimin e regjime teknokrate e kleptokrate atehere ja vlen edhe te luftosh madje edhe me arme sic ka ndollur ne Ukraine por e them me bindje te plote se gjer tani nuk ka pasur asgje parimore e aq me pak ne interes te shqiptareve nga perplasja e politikanve shqiptare.
Tani te vijme tek bojkoti i fundit i Partise Demokratike: Nese nuk gabohem Partia Demokratike e ka braktisur Parlamentin per dy arsye “madhore” 1- Per dhunen e ushtruar ne parlament ndaj deputetve te saje 2- Shkeljen e Kushtetutes nga Qeveria Rama.
Nese i merr keshtu sic thuhet por pa perdorur logjiken keto jane vertete dy ceshtje madhore per Shqiperine e shqiptaret e te ardhmen demokratike.
Ti marrim gjerat me radhe. Se pari Partia Demokratike akoma nuk ka dale me nje deklerate zyrtare edhe sot 16 vjet pas aprovimit me referendum popullor te Kushtetutes se Shqiperise ku ate kohe Partia Demokratike i beri thirrje mbeshtetesve te saje ta bojkotonin referendumin.
Kushtetuta u aprovua me 50.0001% kure gjysma nuk mori pjese ne votime e ku jo nje here lideri historic i PD z Berisha e ka quajtur Kushtetuta e Mark Avdise. Ne anen tjeter Partia Demokratike mbas 8 viteve ne pushtet z Berisha deklaron publikisht se ligji 7501 grabitjes se tokes shqiptreve pergjate 23 viteve e 16 vjet mbas aprovimit te kushtetutes se Shqiperise i bie ndesh Kushtetutes dhe lirive dhe te drejtave themelore te njeriut gje qe grabitja vazhdon edhe sot e kesaje dite nga pushteti i majte.
Demi i shkaktuar nga pushteti i Sali Berishes mbi administraten shqiptare i ka kaluar 100 miljonet e kjo masaker vazhdon edhe gjate qeverisjes se Rames duke shkuar dem ne buxhet edhe me disa dhjetra miljone te tjera.
Por Partia Demokratike ne pretendimet e saje per shkelje te kushtetutes se Shqiperise nga Kryeministri Rama as qe e ze me goje vazhdimin e grabitjes se se pronave te shqiptareve dhe pse z Rama bredh fshatrave te Shqiperise duke shperndare tapite e gjetura ne syrtaret e Kryeministrise si Enveri ne 46ten.
Nuk thone nje fjale te vetme per mos zbatimin e vendimeve te Gjykates se Strasburgut nga Qeveria Rama e Ministria e Financave pasi me siguri nje pjese te mire te kesaje shume te papaguar eshte nga koha e demokrateve dhe nuk thone qe buxheti i shtetit mundet te kolapset nga vendimet e Gjykates se Strasburgut por kete paralajmerim e jep zv/ministri i drejtesise i qeverise aktuale edhe pse Presidentin , “rojen” e Kushtetutes e Kryetarin e Gjykates Kushtetuese i perkasin PDse .
Bertasin demokratet se Parlamenti eshte mbushur me halabake e injorante gje qe eshte realisht e vertete dhe po aq e vertete se te tille nuk a vetem njeri krah por askush nuk e thote nje fjale te vetme se si u be Parlamenti ne kete dite halli. Asnje nuk e ze me goje se zanafilla e ketij parlamenti eshte marveshja brenda nje nate e xhentelmenve Berisha- Rama per te grisur Kushtetuten e Shqiperise e varrosur edhe ate pak demokraci te brendeshme ne partite e tyre respective.
Nese realisht Partia Demokratike tashme e rinovuar, realisht deshiron te luftoje per shtet ligjor qe ndertohet mbi parimet e vlerat e shoqerive perendimore e ne respect te lirive dhe te drejtave themelore te njeriut atehere realisht duhet ta kushtezoje kthimin ne parlament me kushte parimore e domethense e te mos kacavirret mbas personash pa asnje vlere e kontribut as per Partine Demokratike e as per Shqiperine.
Kushtet per tu kthyer ne Parlament te jene:
1-Kthimin mbrapa te te tera ndryshimeve qe ju bene Kushtetutes ne 2008
2-Respektimin e kushtetutes nen per nen dhe ne frymen e saje kryesisht ne kapitullin per lirite dhe te drejtat e njeriut qe eshte nje kapitull i arrire ne Kushtetute.
2-Reforme te thelle ne sistemin e drejtesise jo me keshill ndrikullash sic deshiron Rama por me vote popullore per tere nivelet e krerve te gjykatave , jurite popullore se bashku me propuroret e investiguesit private si pjese e sistemit juridik.
3 – Vendosjen e sistemit te plote mazhoritar me 100 zona e ridiskutim me consensus te reformes administrative rajonale por ne funksion te ndarjes zonale te mesiperme.
4- Kompletimin e KQZse mbi bazen Kodit te Ri zgjedhor ku primare te vendoset e drejta e votes nga vendet ku jetojne e jetojne emigrantet shqiptare ne mbare boten me ane te sistemit online se bashku me te drejten e regjishtrimit online ne regjistrin zgjedhor kombetar.
5- Te percaktohet ne kodin zgjedhor se partite politike qe deshirojne te marrin pjese ne procese elektorale duhet te kene database te antarsise e zgjedhje te kandidaturave konkuruese e tere forumeve partiake me parimin nje antar nje vote.
6- Percaktimin e tregut te lire se bashku me shenjterimin e prones se lire si detyrim ligjor e kushtetues te te tere veprimtarise prolluese e qeverisese ne teritorin e Repuplikes se Shqiperise.
Kjo eshte nje nder rruget qe cojne ne ngritjen e shtetit pasi historikisht shqiptaret kane punuar per te ngritur pushtetin e kultin e individit gje qe thellesisht mendoj se tashme jane ngopur.
Thashe nje nder rruget pasi cdonjeri e kryesisht politikanet e parlamentaret munden ti permirsojne e kthejne ne ligje e nene kodi por mjafton qe ti arrin ne shqyrtim . Kjo do ishte Partia Demokratike e rilindjes se shpreses .
AJET DELAJ
NEW YORK