• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SHKOLLA SHQIPE “BRIGHT EAGLES”, GJUHË SHQIPE DHE IDENTITET KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË BRITANINË E MADHE

February 20, 2025 by s p

Ardjana Gjoni themeluese e shkollës shqipe “Bright Eagles” Birmingham, në Britaninë e Madhe, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “VATRA”, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Birmingham, në Britaninë e Madhe, nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe, historisë, traditës e kulturës shqiptare dhe aktiviteteve patriotiko- kulturore. Me drejtoreshën Ardjana Gjoni bisedoi editori i “Diellit” Sokol Paja.

SHKOLLA SHQIPE “BRIGHT EAGLES” – NJË URË LIDHËSE MES GJUHËS, KULTURËS DHE TRADITËS

Shkolla Shqipe “Bright Eagles” u themelua me 5 nëntor 2022 dhe që atëherë është kthyer në një qendër të rëndësishme për komunitetin shqiptar në mësimin dhe ruajtjen e gjuhës shqipe tek fëmijët/brezi jonë i ri në qytetin e Birmingham-it në Britaninë e Madhe. Çdo të shtunë, nga ora 10:00 deri në 12:00, nxënësit ndjekin mësime të përshtatura për nivele të ndryshme gjuhësore, duke u rritur jo vetëm në aspektin akademik, por edhe në atë kulturor dhe social.

Për të siguruar një proces mësimor efektiv dhe të këndshëm, përdorim Abetaren e Përgjithshme si bazë, ndërsa për fëmijët që kanë nevojë për më shumë mbështetje, shfrytëzojmë abetare fillestare për të lehtësuar të kuptuarit. Në mësim, përfshijmë materiale moderne, si monitorë të cilat ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë aftësitë e shqiptimit dhe të kuptojnë më mirë gjuhën shqipe.

Një element i rëndësishëm i metodës sonë janë librat dygjuhësh shqip-anglisht, të cilët ndihmojnë fëmijët të bëjnë lidhje natyrale mes dy gjuhëve. Disa nga librat që kemi përdorur me sukses janë “Dea fillon shkollën” dhe “Eja Dea”, të autores së njohur për fëmijë Merita Isufi. Përveç mësimit të gjuhës, ne i kushtojmë një rëndësi të veçantë bashkëpunimit me prindërit, pasi mbështetja e tyre është kyçe për suksesin e fëmijëve në ruajtjen e gjuhës dhe identitetit shqiptar.

MËSUESET DHE STAFI MBËSHTETËS I SHKOLLËS SHQIPE “BRIGHT EAGLES”

Mësueset e shkollës tonë Dorina Lekgegaj dhe Marsela Hoxha janë profesioniste të kualifikuara, të trajnuara dhe me përvojë të pasur në mësimdhënie. Ato japin një kontribut të çmuar në arsimimin e fëmijëve, duke ofruar mësim të kualitetit të lartë dhe duke u angazhuar me përkushtim dhe pasion për zhvillimin e çdo nxënësi. Me shumë kënaqësi dhe dedikim, ato krijojnë një mjedis të ngrohtë dhe stimulues për mësim, ku fëmijët ndihen të mbështetur dhe të inkurajuar për të mësuar. Puna e tyre është një pasqyrë e angazhimit të thellë për ruajtjen e gjuhës shqipe dhe zhvillimin e brezit të ardhshëm të shqiptarëve në diasporë.Koreografe Zoje Gjoni është e përkushtuar t’u mësojë fëmijëve vallet tradicionale, artin shqiptar dhe më shumë, duke punuar me pasion dhe përkushtim çdo javë me ta. Po ashtu, vullnetarët dhe asistente të shkëlqyera dhe shume te perkushtuara, Anila Diku, Jessica Marku, Juleda Krraba dhe Eriselda Marku, japin një kontribut të madh çdo jave në mbarëvajtjen e klasave. Kemi patur mbështetje dhe nga të rinjtë shqiptarë që jetojnë në Birmingham, të cilët ndihmojnë në krijimin e një ambienti të kendshem dhe mbështesin mësueset dhe nxënësit në çdo hap të procesit dhe organizimin e aktiviteteve dhe eventeve që ne realizojmë. Puna e tyre është jashtëzakonisht e vlefshme për suksesin e shkollës dhe për të siguruar që çdo aktivitet të realizohet me sukses. Kontributi i tyre është thelbësor për krijimin e një mjedisi te kendshem dhe të suksesshëm.

BËHUNI PJESË E BRIGHT EAGLES PËR TË MËSUAR GJUHËN E KOMBIT

Bëjmë thirrje të gjithë prindërve shqiptarë që jetojnë në Birmingam të bëhen pjesë e Shkollës Shqipe Bright Eagles. Këtu, fëmijët e tyre do të mësojnë gjuhën, kulturën dhe traditat tona, duke krijuar një lidhje të fortë me rrënjët e tyre dhe një ndjenjë të thellë të përkatësisë. Së bashku, mund ta mbajmë gjallë gjuhën dhe kulturën tonë për brezat e ardhshëm!

RËNDËSIA E PËRKRAHJA E MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE

Mësimi i gjuhës shqipe është një nga mënyrat më të rëndësishme për ruajtjen e identitetit kombëtar. Gjuha është lidhja jonë kryesore me historinë, kulturën dhe traditat tona. Përmes shkollave shqipe dhe aktiviteteve kulturore, fëmijët jo vetëm që mësojnë të flasin dhe të shkruajnë shqip, por edhe zhvillojnë ndjenjën e përkatësisë ndaj komunitetit shqiptar. Mbështetja e prindërve dhe komunitetit është kyçe në këtë proces, pasi vetëm nëpërmjet përfshirjes së përbashkët mund të sigurojmë që gjuha shqipe të vazhdojë të jetë pjesë e jetës së brezave të rinj në diasporë.

Shoqëria angleze e ka mirëpritur dhe mbështetur këtë iniciativë si një vlerë të rëndësishme kulturore. Gjithashtu, kemi pasur mbështetjen e bashkisë lokale, deputetëve të zonës dhe institucioneve të tjera. Një ndihmë e madhe ka ardhur nga Ambasada e Shqipërisë dhe ajo e Kosovës, të cilat na kanë mundësuar tekstet shkollore për nxënësit tanë dhe kanë marrë pjesë në aktivitete të rëndësishme, si Festa e Abetares dhe Festat e Pavarësisë së Shqipërisë dhe Kosovës.

Gjithashtu, kemi pasur mbështetje nga shoqata të komuniteteve të tjera, me të cilat kemi ndarë përvoja dhe tradita kulturore. Bashkëpunimi me shoqatat shqiptare ka qenë i frytshëm, duke mundësuar shkëmbimin e informacionit dhe eksperiencave të ndryshme, gjë që ka ndihmuar në përmirësimin e procesit të mësimdhënies. Një ndër organizatat që na ka mbështetur që nga fillimi është Successful Mothers, e cila ka luajtur një rol të rëndësishëm në fuqizimin e komunitetit shqiptar në Britani.

KUSH ËSHTË ARDJANA GJONI THEMELUESJA DHE DREJTORESHA E SHKOLLËS SHQIPE “BRIGHT EAGLES”

Ardjana Gjoni ka mbi 25 vite që jeton në Mbretërinë e Bashkuar, një udhëtim i mbushur me sfida, vendosmëri dhe suksese. Ajo u largua nga vendlindja në moshë të re, duke nisur nga e para në Angli, një vend me kulturë dhe mënyrë jetese krejt ndryshe. Si shumë emigrantë, edhe ajo u përball me vështirësi të shumta në fillimet e saj, nga pengesat gjuhësore e deri te përshtatja me një realitet të ri social. Megjithatë, këto sfida nuk e ndaluan; përkundrazi, e motivuan për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për veten dhe familjen e saj.

Pas një periudhe të shkurter, Ardjana filloi studimet në kolegj, ku ndoqi degë të ndryshme, duke treguar përkushtim dhe pasion për të arritur më shumë. Me punë dhe këmbëngulje, ajo mbaroi kolegjin me sukses, por ëndrrat dhe ambiciet e saj nuk ndaluan këtu. E motivuar nga dëshira për t’u zhvilluar profesionalisht dhe për të siguruar një të ardhme edhe më të mirë, Ardjana vendosi të ndjekë studimet e larta. Me përkushtim të palëkundur, ajo përfundoi universitetin me rezultate të shkëlqyera, duke u diplomuar me graden më të lartë në Business Enterprise, një arritje e jashtëzakonshme duke pasur parasysh sfidat që e shoqëruan gjatë këtij rrugëtimi.

Gjatë viteve të studimeve, Ardjana jo vetëm që përballoi kërkesat akademike, por gjithashtu punoi në fusha të ndryshme për të mbështetur veten dhe familjen. Pavarësisht angazhimeve të shumta, ajo arriti të menaxhojë kohën dhe përgjegjësitë, duke u bërë një nënë e përkushtuar e katër fëmijëve – dy djemve dhe dy vajzave. Të qenit nënë, studente dhe e punësuar në të njëjtën kohë, ishte një sfidë e madhe, por Ardjana e përballoi me forcë dhe vendosmëri, duke treguar se asgjë nuk është e pamundur kur ke vullnet dhe pasion.

Prej shumë vitesh, Ardjana punon në një organizatë si Punonjëse Sociale për Skllavërinë Moderne, një rol me rëndësi të madhe që kërkon ndjeshmëri, profesionalizëm dhe përkushtim të vazhdueshëm. Në këtë rol, ajo ofron mbështetje për persona që janë shfrytëzuar dhe kanë kaluar një jetë të vështirë, duke ndihmuar ata të gjejnë rrugën e tyre drejt lirisë dhe të integrohen në shoqëri me dinjitet. Përmes këtij angazhimi, Ardjana ka krijuar një lidhje të fortë me komunitetin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar, duke u bërë një pikë referimi dhe mbështetje për bashkëkombësit e saj dhe jo vetëm, që kanë nevojë për ndihmë, udhëzim dhe përkrahje.

Përveç angazhimeve të saj profesionale, Ardjana është një shtyllë e rëndësishme për komunitetin shqiptar në Birmingham dhe më gjerë. Ajo ka organizuar për vite me radhë aktivitete dhe ngjarje kulturore që kanë për qëllim ruajtjen e identitetit shqiptar dhe forcimin e lidhjeve mes bashkëkombësve. Festa e Pavarësisë së Shqipërisë, festa e Mësuesit dhe festa e Nënës janë vetëm disa nga ngjarjet që Ardjana ka ndihmuar të organizohen, duke sjellë së bashku shqiptarët dhe duke krijuar një ndjenjë bashkësie dhe përkatësie.

Si një grua me vizion dhe pasion për edukimin dhe kulturën, Ardjana është gjithashtu anëtare e bordit drejtues të organizatës Successful Mothers, e cila mbështet nënat në rrugëtimin e tyre drejt suksesit personal dhe profesional. Në këtë rol, ajo punon me gra nga komunitete të ndryshme, duke i ndihmuar ato të kapërcejnë sfidat dhe të arrijnë potencialin e tyre të plotë. Falë punës dhe përkushtimit të saj, ajo është vlerësuar si një grua që ka dhënë një impakt pozitiv te shumë njerëz.

Një tjetër arritje e rëndësishme e Ardjanës është themelimi i organizatës Bright Eagles, një shkollë plotësuese në Birmingham që ofron mësim të gjuhës shqipe, valle tradicionale dhe aktivitete të tjera kulturore për fëmijët shqiptarë. Kjo iniciativë ka lindur nga dëshira e saj e thellë për të mbajtur gjallë gjuhën dhe kulturën shqiptare për brezat e rinj që rriten jashtë vendit. Përmes Bright Eagles, dëshira e Ardjanës nuk ishte vetëm që fëmijët të mësonin gjuhën shqipe dhe traditat, por gjithashtu t’i frymëzonte ata të jenë krenarë për rrënjët e tyre dhe të vlerësojnë trashëgiminë e tyre kulturore.

Puna e palodhur dhe përkushtimi i saj i pashoq kanë bërë që Ardjana Gjoni të jetë një figurë kyçe dhe një zë i fuqishëm për komunitetin shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar. Historia e saj është një shembull i jashtëzakonshëm i forcës, vendosmërisë dhe dashurisë për kulturën dhe rrënjët e saj. Ardjana vazhdon të punojë çdo ditë për të ndihmuar të tjerët, për të përkrahur komunitetin dhe për të siguruar që gjuha dhe kultura shqiptare të mbeten të gjalla për brezat që vijnë.

Filed Under: Featured Tagged With: Sokol Paja

VATRA FESTOI 17 VJETORIN E PAVARËSISË SË KOSOVËS

February 16, 2025 by s p

Sokol Paja/

New York, 17 Shkurt 2025 – Federata Pan-Shqiptare e Amerikës Vatra bashkoi shqiptarët e Amerikës në Bronx për të festuar 17 vjetorin e pavarësisë së Republikës së Kosovës. Një festë madhështore e shoqatave atdhetare, organizatave patriotike, aktivistëve të çështjes kombëtare, veprimtarëve e patriotëve që kanë kontribuar historikisht për kombin, atdheun e komunitetin shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në fjalën e mirëseardhjes kryetari i Vatrës Dr. Elmi Berisha falenderoi liderët e komunitetit shqiptar për pjesëmarrjen në festën e Kosovës dhe renditi sfidat me të cilat është përballur shteti i Kosovës nga shpallja e pavarësisë deri në ditët e sotme. Kryetari Dr. Elmi Berisha në fjalën e tij përmendi ndër të tjera sakrificat për liri e pavarësi të shqiptarëve të Kosovës, veprën e ndritur kombëtare të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ndërhyrjen e NATO, mbështetjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kontributin e jashtëzakonshëm të mërgatës shqiptare të Amerikës dhe përkujdesjen e Federatës Vatra për çështjen e Kosovës. Z.Asllan Bushati në fjalën e tij deklaroi: “Lavdi atyre që qëndruan e sakrifikuan në burgjet serbe për lirinë e Kosovës”. Z. Halil Tetaj në fjalën e tij bëri një paralelizëm historik e kombëtar nga koha e Skënderbeut, Lidhja Shqiptare e Prizrenit, veprimtaria e humanizmi i Nënë Terezës, presidenti historik Rugova, UÇK, NATO e sakrificat e shqiptarëve deri te liria e Kosovës. Veprimtari i çështjes kombëtare Agim Aliçkaj kërkoi që të forcojmë Kosovën dhe Shqipërinë se shqiptarët janë kombi më i ndritur në botë dhe apeloi kundër përçarjeve politike e komunitare. Z. Bujar Verzivolli theksoi vëllazërinë e pandarë mes shqiptarëve në këtë ditë historike për shtetin e Kosovës, për shqiptarët e Shqipërisë dhe Kosovës pasi jemi një komb, një gjuhë, një gjak. Z. Bashkim Shehu vlerësoi kontributin e Shqipërisë dhe shqiptarëve për lirinë e Dardanisë. Z. Sokol Lulgjuraj drejtor ekzekutiv i Qëndrës së Bashkëpunimit Ndërfetar në Elbasan theksoi si vlerë vëllazërinë ndërfetare në aspektin social e fetar mes shqiptarëve. Artisti Shaban Lajçi emocionoi të pranishmit me recitimin e disa vargjeve patriotike kushtuar pavarësisë së Kosovës. Një festë atdhetare madhështore me Adem Jasharin e Ibrahim Rugovën në sfond, kushtuar Kosovës që do të mbahet mend gjatë në memorien e komunitetit shqiptar në Amerikë.

Gëzuar Kosovë, përjetë e mot.

Filed Under: Featured

17 VJETORI I PAVARËSISË SË KOSOVËS U FESTUA NË NEW YORK, NDERIM TË VEÇANTË PËR MEDIAT SHQIPTARO-AMERIKANE

February 12, 2025 by s p

Sokol Paja/

New York, 12 shkurt 2025 – Me rastin e 17-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, Bashkia e New York zhvilloi një ceremoni festive për të nderuar e përkujtuar këtë ngjarje historike për shtetin e Kosovës e mbarë kombin shqiptarë. Nën përkujdesjen e Mark Gjonaj dhe këshilltares Kristy Marmorato, Këshilli i Bashkisë së New York nderoi me rastin e 17 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, mediat shqiptaro-amerikane, të cilat kanë dhënë një kontribut të vyer në forcimin e lidhjeve ndërmjet dy popujve dhe promovimin e traditave, kulturës, historisë dhe gjuhës shqipe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pas fjalës së mirëseardhjes nga Kristy Marmorato dhe Mark Gjonaj, policët shqiptarë të NYPD Illyrian Society of Law Enforcement Officers parakaluan në nderim me flamujt kombëtarë të Amerikës, Kosovës e Shqipërisë teksa himnet kombëtare interpretoheshin mjeshtërisht nga Isli Ademi dhe Mikejla Nonaj.

Imami Edin Gjoni drejtoi lutjet e ceremonisë ndërsa në fjalën e tij trajtoi aspekte rreth historisë së shqiptarëve në Ballkan, ndihmën nga Presidenti Wilson, mbështetjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe përpjekjen e shqiptarëve në Ballkan për të ruajtur traditën, kulturën, dinjitetin, identitetin dhe historinë sidomos për shqiptarët në trojet etnike nën pushtimin jugosllav. Imam Gjoni analizoi situatën historike të popullit shqiptar të Kosovës, krimet dhe gjenocidin serb, mbijetesën dhe mbështetjen e Presidentëve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Pavarësinë e Kosovës dhe deri në ditët e sotme. Ai e mbylli lutjen për Presidentin Donald Trump që ta integrojë Kosovën e ta anëtarësojë në NATO dhe ta mbështesë popullin shqiptar.

Mediat shqiptaro-amerikane që morën vlerësim, kanë luajtur një rol të rëndësishëm në komunitetin shqiptar duke i dhënë zë ngjarjeve dhe aktiviteteve që lidhen me trashëgiminë kulturore e atdhetare shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

“Zëri i Amerikës”, gazeta “Dielli”, gazeta “Illyria”, “Kosova Press”, “RTV 21”, Televizioni “Alba Life”, “Tv Victoria”, Radio “Zani i Malcisë, Radio “Zëri i Kombit”, “Albanian Culture” dhe “Bota Sot” janë pasuri e çmuar e komunitetit shqiptar në Amerikë.

Ceremonia e nderimit dhe vlerësimit ndaj mediave shqiptaro-amerikane ishte një mirënjohje ndaj njerëzve të medias që kanë kontribuar me pasion dhe profesionalizëm në mbështetje të komunitetit shqiptar në New York dhe në mbarë Shtetet e Bashkuara të Amerikës në çdo aktivitet patriotik dhe kulturor.

Mark Gjonaj në fjalën e tij theksoi se në vetëm 17 vjet, Kosova është transformuar nga një rajon i shkatërruar nga lufta në një demokraci të gjallë, duke ndërtuar institucionet e saj, duke nxitur rritjen ekonomike dhe duke krijuar aleanca në mbarë botën. Pavarësia e Kosovës sipas Mark Gjonajt është një dëshmi e qëndrueshmërisë së popullit të saj, një fener që shkëlqen në Evropë. Dhe teksa qëndrojmë sot këtu, tha Mark Gjonaj, duhet të kujtojmë ata që kontribuan në këtë luftë, që dokumentuan luftën shqiptare për liri dhe që mbajtën gjallë flakën e pavarësisë sonë. Këtë vit, ne nderojmë mediat shqiptare që kanë punuar pa u lodhur për të dokumentuar luftën e Kosovës për pavarësi dhe rrugëtimin e komunitetit shqiptar këtu në Nju Jork. Ata kanë qenë sytë dhe zërat e popullit tonë, duke ndarë historitë tona me botën, duke rritur ndërgjegjësimin për mizoritë me të cilat u përballëm dhe duke mbrojtur kauzën e lirisë përballë fatkeqësive, tha ndër të tjera Mark Gjonaj.

Këshilltarja Kristy Marmorato në fjalën e saj ofroi mbështetje për Kosovën dhe falënderoi mediat për rolin e jashtëzakonshëm që kanë luajtur për Kosovën dhe komunitetin shqiptar në Amerikë.

Ambasador Blerim Reka në fjalën e tij theksoi se diaspora shqiptare e Amerikës ishte zëri i Kosovës në Senat, Kongres dhe Shtëpinë e Bardhë. Shqiptarët në Kosovë përjetuan 3 regjime antinjerëzore dhe sot Kosova është histori suksesi, shteti më demokratik në rajonin e Ballkanit, populli më proamerikan në Europë dhe me Kushtetutën më përfaqësuese në një demokraci liberale duke iu referuar të drejtave të pakicave sidomos atyre serbe në Kushtetutën e Kosovës.

Arben Xhixho shef i seksionit shqip te “Zëri i Amerikës” në fjalën e tij u ndal te historia e shërbimit shqip në “Zërin e Amerikës”, ndihmën për shqiptarët e Shqipërisë për të luftuar komunizmin dhe sensibilizimin për të drejtat e shqiptarëve në Ballkan dhe rolin e medias sot kur e vërteta kërcënohet nga shumë drejtime.

Interpretimi brilant i fëmijëve të shkollës shqipe “Alba Life me “Vallja e Flamurit” e “Vallja e Tropojës” dhe fëmijët e shkollës shqipe “Children of the Eagle” ishte një pikë shumë emocionuese e ceremonisë festive. Në mbyllje të ceremonisë festive, Mark Gjonaj i shprehu mirënjohje të veçantë diasporës shqiptaro-amerikane, rolit të jashtëzakonshëm të saj për shtetin shqiptar e të Kosovës dhe mbarë kombin shqiptar. Ai gjithashtu u bëri thirrje shqiptaro-amerikanëve për tu regjistruar për të votuar për zgjedhjet parlamentare të 11 Majit 2025 në Shqipëri. Mark Gjonaj teksa falënderoi në mënyrë të veçantë patriotët Toni Musaj, Vera Mjeku, Ismer Mjeku dhe Meri Camaj, një foto e përbashkët patriotike përmbylli aktivitetin atdhetar e kulturor kushtuar 17 vjetorit të Pavarësisë së Republikës së Kosovës.

Filed Under: Featured

Sami Frashëri si nacionalist shqiptar dhe modernizues i shoqërisë osmane të kohës së tij

February 12, 2025 by s p

Nikollë Loka/

Si një intelektual modernist osman që ka kontribuar nëpërmjet publikimeve të tij në ndërtimin e identitetit kombëtar shqiptar dhe turk dhe, duke luajtur personalisht një rol në veprimtaritë kulturore dhe politike për formimin e vetëdijes kombëtare shqiptare, Samiu është padyshim një nga intelektualët interesantë evropianë. Si një nga intelektualët më produktivë të Perandorisë së vonë Osmane, ai është vlerësuar si në historiografinë turke edhe në atë shqiptare të shekullit të njëzetë për kontributin e tij në ndërtimin e kombit shqiptar dhe kombit turk. Në historiografitë e dy vendeve kanë mbizotëruar dy versione të ndryshme të emrit të tij: “Semseddin Sami” në Turqi dhe “Sami Frashëri” në Shqipëri, tregues i diferencave në qëndrime ndaj kontributeve turke dhe shqiptare.

Edhe pse dy anëtarë të tjerë të familjes Frashëri (Abdyli dhe Naimi) pranohen si dy nga themeluesit e nacionalizmit shqiptar nga shqiptarët dhe turqit, historianët nga secila palë kanë preferuar të theksojnë kontributet e Samiut në procesin e tyre të ndërtimit të kombit dhe të nënvlerësojnë (ose në rastin turk edhe ta mohojnë) rëndësinë e tij në trashëgiminë e vendit tjetër, duke filluar me mitologjizimin e Samiut në historiografinë turke, sipas të cilit “Samiu ishte një intelektual turk që, një nga pionierët e nacionalizmit turk, që ia kushtoi jetën turqizmit”. Prirja për të neglizhuar nacionalizmin e tij shqiptar, si dhe veprat e tij kushtuar kësaj kauze, mund të shihen në shkrimet e intelektualëve turq pas vdekjes së Samiut në vitin 1904. Në këto punime, nacionalizmi shqiptar i Samiut u shpërfill totalisht dhe u theksua kontributi i tij intelektual në kulturën turke. Në të vërtetë, Sami Frashëri, si një figurë e shquar e Rilindjes Shqiptare dha kontribut të rëndësishëm në peizazhin kulturor të Perandorisë Osmane. Si vëllai më i vogël i Naim Frashërit, ai ndau një përkushtim të zjarrtë për pavarësinë kulturore të Shqipërisë.

Samiu ishte shtetas osman, por ai kishte deklaruar: “Unë jam shqiptar”. Përmes artikujve në gazetën “Sabah”, Sami kishte kundërshtuar tezën se “shqiptarët janë myslimanë” dhe se “shqiptarët ortodoksë janë grekë”, duke ndihmuar me shkrimet e tij që termat “turk” dhe “mysliman” të mos trajtohen si sinonime, sepse, sipas tij, jo të gjithë shqiptarët janë myslimanë dhe jo të gjithë myslimanët janë shqiptarë. Me rritjen e vetëdijes së tyre për veten, shqiptarët po diferencoheshin nga bashkëfetarët, që të lidheshin me bashkëkombasit e tyre. Ky proces u bë nën ndikimin e ideve rilindëse, që hodhën bazat e kombit tonë shumëfetar.

Kontributi i Samiut në zhvillimin e nacionalizmit shqiptar është i padiskutueshëm. Ndërsa kontribuoi aktivisht në zhvillimin e gjuhës dhe kulturës turke, roli i tij në gjuhën, historinë, letërsinë dhe kulturën shqiptare mbetet i pashembullt në analet e Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Në fazën e parë të zhvillimit të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, Samiu bëri përpjekje të pajtonte otomanizmin me ndjenjat nacionaliste të shqiptarëve. Në dhjetor të vitit 1878 ai publikoi një artikull në gazetën Tercüman-ı Hakikat, me idenë e këtij pajtimi në mendje. Samiu ndjek rrugën e identitetit mbi baza etnike (brenda kontekstit të otomanizmit) që ai krijoi, duke pretenduar se mban besnikëri ndaj të dy entiteteve në jetën e tij personale, ndaj Perandorisë Osmane si atdheu i tij i përgjithshëm, të cilin ai e quan vatan-i uumumi dhe ndaj Shqipërisë si atdheu i tij, që e quan vatan-i hususi.

Me rritjen e mendimit liberal në atë periudhë, mendimtarët politikë të perandorive multietnike gjetën mënyra për të shprehur identitetet e tyre kombëtare, përmes kallëpeve që u ishin dhënë, si dhe duke shoshitur mundësitë e periudhës. Vepra e Samiut krijon pamjen e një Shqipërie unike që mund të funksiononte brenda kontekstit të otomanizmit. Samiu në fakt punoi në mënyrë të fshehtë dhe indirekte, duke pasur parasysh kushtet, në të cilat ai jetonte në kryeqytetin e Perandorisë. Marrëdhënia e tij e ngushtë me intelektualët modernistë osmanë dhe angazhimi i tij në shtypin e tyre bëri që disa njerëz të besonin se ai nuk ishte shumë i interesuar për lëvizjen nacionaliste shqiptare. Veç kësaj, për shkak të presionit të rëndë të regjimit të Abdul Hamidit II ndaj çdo veprimtarie opozitare dhe mbikëqyrjes së padyshimtë të veprimtarisë së tij, Samiu nuk mund të punonte aq hapur sa intelektualët në qendrat e tjera të diasporës shqiptare: në Sofje, Athinë, Bukuresht, Bruksel, Romë etj. Njihet nga intelektualët shqiptarë të asaj kohe fakti se Samiu përdori marrëdhëniet e tij në Stamboll, për të ndihmuar shqiptarët nacionalistë të ngrinin një shkollë shqipe në Korçë, në vitin 1887.

Sami Frashëri u shfaq si një intelektual osman nën një atmosferë pluraliste politike dhe kulturore të pasqyruar në politikën e osmanizmit. Gawrych zbulon se “Shemsedin Sami Bej Frashëri … ia kushtoi jetën e tij inkurajimit të tolerancës kulturore dhe diversitetit në Perandorinë Osmane”. Por, si një shqiptar i vetëdijshëm për etnicitetin e tij, ai e sheh rrezikun e patriotizmit otoman që synonte të rritej në kurriz të larmisë kulturore dhe etnike. Për mendimin e tij “sado fisnik dhe i shenjtë qoftë uniteti otoman, atij i duhet të lejojë zhvillimin e pluralizmit kulturor brenda komunitetit musliman”. Por, kur Lëvizja Kombëtare Shqiptare filloi të zhvillohet, në kushtet e reja që u krijuan, Samiu mbështeti aspiratat shqiptare për autonomi. Ai thekson domosdoshmërinë e bashkimit kombëtar mbi bazën e etnisë së përbashkët: Sipas tij “Shqipëria nuk është e ndarë pas feve… Një i krishterë është më afër me një muhamedan’ që është më afër tij, se nga një i krishterë që është nga farë tjatërë”.

Ndërsa e përshkruan lidhjen shqiptaro – turke si një lloj shoqërie afatgjatë, përballë copëtimit të pashmangshëm të Perandorisë, Sami Frashëri kishte argumentuar se “kjo shoqëri mund të marrë fund për arsye pragmatike”.

Qasja e tij pragmatike ka sjellë një diskurs radikal në lidhje me bashkëjetesën shqiptaro-turke. Sipas tij, “për shpëtimin e dy popujve duhet t’i jepet fund bashkëjetesës shqiptaro-turke. Përfundimi i bashkëjetesës do të realizohet me luftë politike dhe jo me kryengritje të armatosur”.

Studimet rreth kontributit të Sami Frashërit për nacionalizmin shqiptar dhe atë turk janë trajtuar shpesh si përpjekje për pajtimin shqiptaro-turk, duke e parë angazhimin e tij intelektual si “modeli më i mirë i ndërkomunikimi kulturor, historik dhe ideologjik ndërmjet dy kombeve, të cilët ndanë një pjesë të historisë së tyre të përbashkët brenda Perandorisë Osmane”. Në fakt, me zhvillimin e nacionalizmit, si shqiptarët edhe turqit ishin bërë të vetëdijshëm për diferencat e tyre dhe për nevojën e perspektivës së veçantë kombëtare . Përpara bashkëveprimit me kombet e tjera, veprat e Samiut kontribuan për afirmimin kulturor dhe kombëtar të shqiptarëve dhe turqve dhe për rritjen e komunikimit kulturor brenda shoqërisë shqiptare dhe turke të periudhës.

Filed Under: Featured

Shkrimtari i letersisë për fëmijë Prof. Dr. Xhevat Syla vizitoi Vatrën

February 1, 2025 by s p

Sokol Paja/

New York, 1 Shkurt 2025 – Studiuesi dhe shkrimtari i letersisë për fëmijë Prof. Dr. Xhevat Syla vizitoi Federatën Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra. Ai u prit nga sekretari Dr. Pashko Camaj, anëtari i kryesisë z.Ilir Cubi, editori i Diellit e veprimtarë të mërgatës shqiptare të Amerikës. Sekretari i Vatrës Dr. Pashko Camaj në fjalën e mirëseardhjes u ndal te veprimtaria e Vatrës në komunitetin shqiptar në Amerikë dhe puna në dobi të çështjes kombëtare. I shoqëruar nga studiuesi z.Elez Osmani, shkrimtari i letersisë për fëmijë Prof. Dr. Xhevat Syla në fjalën e tij theksoi se “Vatra ka luajtur një rol të fuqishëm për bashkim dhe unifikim i shqiptarëve në Amerikë. Shtëpia e Vatrës është shtëpi e shenjtë shqiptarie. Vatra ka qenë një bazë e fuqishme intelektualësh që kanë kontribuar për kombin tonë. Themeluesit e Vatrës kanë qenë frymëzim dhe udhëheqje për ne” tha ndër të tjera z.Syla.

Filed Under: Featured

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • …
  • 900
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT