Interviste – Page 201 – Dielli

With the great Stefano Losi about his art movement Poetry & Painting-Exclusive Interview for Gazeta Dielli

April 20, 2013 by dgreca

“Arid Raid” Poetry and Painting Exhibition by Stefano Losi/
By Ermira Babamusta, New York/

Extraordinary Italian artist and poet Stefano Losi will showcase his second solo exhibition “Arid Rain” in New York. The exhibition runs from May 12 – 31, 2013 at Dacia Gallery.

The successful artist exceeded the expectations at his first gallery show in New York. His second exhibition shows tremendous amount of art and talent highlighting the human condition, captured through painting and poetry. The fine artist Stefano Losi is one of the early pioneers of this new art movement since 1980s. The combination of poetry and painting challenges the audience beyond the visual, and digs deep into their intellect and emotions. His artwork explores the significance of existentialism in history, interpreting the ideas of liberty, war, peace, beauty, life and love by telling a story.

“The study of classical art and literature has always been an integral part of my life. The Mediterranean culture still emerges as a reference in my visual works, yet with a clear contemporary sensitivity. The poetry, regenerating the classical lyric and then neoteric Greek and Latin schools, intends indeed to foreground different interpretative perspectives as an attempt to frame the terms of contemporary social debate, facing crucial themes as liberty and love, essential constitutive personal element, but formidable tension in a political dimension,”said the talented artist Stefano Losi.

The main themes of the exhibition are embodied by the poem with the same title,“Arid rain”:

I am generated by restlessness
The uninterrupted movement of the seas of Methymna

Tormented
By a continuous thirst
Powered by a rain of ash and copper

The insistent caress
Of a most terse sand
Projects
In opaque light
My features of burned soil
The thin hands smoothed by the sun

Amongst the wind
Virginal trembling
I approach my lips to yours
Livid
Wet of salt

Slowly
You bring to you my body
Now stripped of shadow

Finally free

As a god
After death I sit behind your eyes of ash.

The combination of poetry and painting adds an intriguing dimension to the display of the thoughtful, interesting, and creative work of Stefano Losi. His journey takes the viewer to Milan, London, and New York, a project the artist has been working on since the early 1990’s. The collection of poetry and author’s work, together with anew poetry volume featuring a foreword of the renowned historian and art critic Renato Miracco, will be presented at the opening ceremony on May 16th at 6:00 pm.

Event Details:

May 12th – May 31st
Opening Reception:
May 16th 6:00 PM – 9:00 PM

DACIA GALLERY
53 Stanton St.
New York , NY 10002

For further event details please visit Dacia Gallery in New York:
http://daciagallery.com/exhibitions/arid-rain.php

Or the author’s website:

http://www.violentdancesfade.com/dacia_gallery_solo_exhibition_-_may_2013

With the great Stefano Losi about his art movement Poetry & Painting
Exclusive Interview for Gazeta Dielli

How would you define your artistic identity?

Stefano Losi: I paint and I love poetry and I like to merge the two. I have been doing this for a very long time in my life. I grew up surrounded by art. I am Italian, I come from a family that loves art and I have many influences. It’s hard to identify. What is really peculiar about it, the world of poetry has an active role in my visual work. I have been working in Italy for over 15 years, as well as in London and now in New York. I am glad to have this great opportunity here in New York to both show my work and to be influenced and see the work of other artists.

Stefano you are one of the early pioneers of starting a new art movement since the late 80s, something that was never done before at that time. Your genre of art is very unique, where you have a marriage between poetry and art. How did this idea come about? I know you have also done poetry and published the successful magazine “Violent Dances Fade” in Italy. Tell us a little bit about your inspirations and how the merging of poetry and painting came about?

Stefano Losi: I grew up fascinated by visual art and also passionate about poetry. I grew up reading the classics and translating them in Italian for a long time. So it was a very natural passion. The two of them married very naturally in my experience. There is a long evolution in my artistic approach. I started writing my own poetry in the 80s. In the 90s I felt the need to communicate to people and bring to their attention important issues. I started publishing an independent magazine called “Violent Dances Fade”, with poetry, drawings, where I was part of it as well as others. At the time there was no internet; promotion was done through alternative channels, via book stores, in Milan and Northern Italy. At the time we were related to the alternative music scene and we distributed albums from alternative bands. We had great interviews from famous artists. It really took off for ten years and we received requests for copies of the magazine from all corners of the world. It was mainly done by post, a lot of effort but absolutely worth it and rewarding for us.

I still write poetry, whilst in my visual work I really like to study the human body. It complements the best words of poetry using a range of themes such as love, liberty, the passion of the human condition in a positive way but also in desperation. I try to represent a range of emotions in my work.

When I have shows in both formal and informal spaces, in the opening I like to read my poetry especially from the works displayed there. The response is good. When you get the visual aspect and the live performance it gets really interesting for people and it captivates their attention.

You have showcased several galleries in New York. What has been some of the most interesting feed back that you have received from the fans that attend your art shows? How do people respond when they see your work as well as when they listen to your poetry? Does it make a difference in their understanding of your work as an artist? Or do they understand you more as a poet by looking at your artwork?

Stefano Losi: I have had many shows in the last few years. I have displayed my work at United Nations several times, as well as other galleries. The reaction is very important and strong. It is not the usual opening. People are much more engaged for a few minutes, at least to dedicate attention to the words and the meaning behind the poetry. That is stimulating a lot of reaction and questions on the real meaning. Sometimes it takes a bit of reading and assimilation. Other questions I get are about the process itself. People ask me if I start with the poetry and then comes the image, or the other way. It really varies. Sometimes you are inspired by some words then you come up with the vision, the colors, the expression and forms that would complement it. Other times you get the visual idea first. Sometimes they both come at the same time. Every work is in itself different.

As an artist how have you developed over time. You started as a young artist at an early age. Then you continued your passion and success in London and now here in New York. What sorts of themes resonate most with you? You mentioned love, war, peace. How have your artistic concepts developed over time?

Stefano Losi: The topics are somewhat similar, but seen in a different light and perspective. I have been working on this for over 20 years and it is natural to have an evolution. At the beginning I had a sense of naivety wanting to spell it out, to explain the exact meaning of my work. And sometimes, if you are working on poetry or art this is immediate but it would be without depth. There is a need for people to give their own interpretation on the theme and not spell it out for them.

I recognize that in the first works back in late 80s early 90s I tried to explain more. Now I try to put it out, leave it more open to the interpretation of
people. The themes are the same love, liberty, human condition which I think are crucial, but seen from a different perspective.

Also technically, you evolve. I was very minimalist at the beginning. It was detailed but only black and white. Every year you see something different in my work. I use mainly acrylic because it is easy to mix with other media. In the last few years I like to explore the creation of emotional and natural colors, through natural pigments, oxidized metal minerals and gold. The goal is to give a wide range of natural expression, and earthy colors.

Another change has occurred in how the word mixes with the image. In the last couple of years, my work displays the image, the human figure interrupted with the words. I am still playing with this idea and look at it from a critical eye, to do something different and unique.
What painting is one of your favorite pieces?

Stefano Losi: I am close to everything that I have done. I had the opportunity to work with Maxidus, a great dancer from New York who is passionate about poetry. I shared the poems with him and he understood the meaning and tried to interpret that meaning visually. I took pictures of the performance, and started to represent those into the visual art. From this few pieces have been developed.

Arid Raid Gallery, which will be on display at Dacia Gallery in the Lower East Side this May is a very interesting work. It is about the restlessness and the uniqueness of the human condition, the continuous research of the person that doesn’t find satisfaction, who keeps looking for something all the time. In the process also suffers. The figure is revolving in itself, in the movement. I did contrast dark background, natural red and brown. And from the background starts to come out the portion of the body. I am very pleased and proud of this work.

What do you want the audience to take away when they come to your show?

Stefano Losi: My objective is that my shows stimulate people to think, to have a discussion on the important themes illustrated in my work. I want to engage them in the subject matter and think about it.

On May 16th at the opening ceremony I will also present my 2nd book of poetry, which is a tool of discussion during the art show. The book explores a wide range of emotions, focusing on the restlessness of human condition, and is introduced by a foreword by art critic and international curator Renato Miracco.

I invite everyone to come to the opening of the show on Thursday, May 16 at Dacia Gallery and discuss art and poetry. I am open to collaborations. New York is full of talented artists and this is a great opportunity to work with other performing artists and reach each other. My current projects are on my website:http://www.violentdancesfade.com

Thank you for the interview.

ATMOSFERE E NDEZUR NE NEW YORK NE PRAG TE DUELIT SEVDAIL SHERIFI- JOSHUA HARRIS

April 16, 2013 by dgreca

Dueli zhvillohet në Teatrin e madh Madison Square Garden – në New York, arenën e famshme të boksit me nje kapacitet prej 5,000 shikues, mendohet se do të ketë mbi 800 tifozë të “zjarrtë” shqiptar /

Nga Beqir SINA/

NE FOTO: Sevdail “The Illyrian” Sherifi dhe ekipi i kompanisë Dovolani Boxing me president Toni Dovolanin/

MADISON SQUARE GARDEN – NEW YORK CITY : Bokseri nga Presheva, Sevdail Sherifi,(fitore 9 (KO 8) + humbje 1 (KO 0) + drawn 2 = 12 rounds boxed 43 KO% 66.67 ), me pashaportë zvicerane të shtunën në New York, ka një meç shumë të rëndësishëm në karierën e tij për të promovuar veten dhe boksin shqiptarë në ringun e madh botërorë Madison Square Garden. Ai do të ndeshet me bokserin amerikan , nga qyteti Youngstown, Ohio – Joshua Harris, i cili ka: fitore 8 (KO 6) + humbje 6 (KO 3) + drawn 1 = 15 rounds boxed 52 KO% 40 ).

Atmosfera është ndezur në New York, dhe zonën e ashtuquajtur “Tri -Shteteve”, ku tifozeria fantastike shqiptare, janë përgatitur ta “mbulojnë” arenën e madhe të boksit me flamujt kuqezi. Nga pesë mijë shikues mendohet se më shumë se 800 deri në 1.000 prej tyre do të jenë shqiptarë.

Gazetari ynë në New York, Beqir Sina, bisedojë me promotorin e këtij meçi Ajet Dovolani për të sjellur diçka të “gjallë” nga përgatitja për meçin Sevdail “The Illyrian” Sherifi kundra Joshua “The Juice” Harris.

Gazetari ynë thotë se në faqen e tij të interrnetit, Presidenti i lobit të parë dhe të vetëm shqiptarë në SHBA, Joseph DioGuardi, ish kongresmeni republikan i New Yorkut, shkruan se :’Boksieri profesionist nga Lugina e Preshevës, Sevdail Sherifi 24 vjeç, po jeton në”ëndrrën amerikane”! të Boksit, të paktën një herë për të boksuar në ringun e një salle nga më të famshmet botërore, Madasion Square Garden ose arena e boksit e cila është ëndrra e për shumë boksierët amerikane dhe evropiane. Sevdail Sherifi për këtë ëndërr po bëhet gati të na sjell fitoren në një realitet në sajë të firmësamerikano shqiptare të boksit me promotor DOVOLANI-BOXING në Nju Jork.
DOVALANI BOXING, ka bërë të mundur për Sherifi(9-1-2) për të luftuar 20 prill në një nga arenat më të famshme në botë “Madison Square Garden”(në orën 13:00 PM, të mbasdites). Për muajin efundit Sherifi ka qenë nën trajnimin e tij në palestër të kompanisë së boksit Dovolaniboxing, dhe është e përgatitur mirë për duelin e tij të mëdh kundër amerikanit nga Youngstown – Ohio, Joshua Harris. Ai do të luftojë vetëm 6 raunde, por kjo periudhë është e një rëndësie të madhe për Sherifit dhe të gjithë shqiptarët, jo vetëmpër arsyet që folëm më sipër, por edhe sepse një fitore do t’i japë Sherifit mundësinë për të vazhduar karrierën e tijnë SHBA dhe Evropë.
Trajnimi në SHBA me një trajner amerikan ka ndikuar shumë pozitivisht për bokserin tonë Sevdail Sherifi. Përmirësime teknike në boksim janë vërejtur menjëherë, së bashku me përmirësimin e gjendjes së tijfizike të nevojshme në mënyrë për ndeshjet e nivelit të lartë konkurruesesi ai këtë e shtunë kundër Harris i cili është i renditur më lart seSherifi, në renditjen e boksit në rangë botërorë. Harris do të jetë një kundërshtar ivështirë, por Sherifinuk mendon për asgjë tjetër përveç fitores dhe suksesit të tij në të ardhmen në botën e boksit.

Presidenti i lobit të parë dhe të vetëm shqiptarë në SHBA, Joseph DioGuardi, ish kongresmeni republikan i New Yorkut, ju bënë thirrje të gjithë Shqiptarëve që jetojnë në zonën e New York dhe të ashtuquajtur e Tri-Shteteve, se duhet të bashkohen me DioGuardin, të shtunën dhe me amerikano shqiptar e shumtë që pritet të vijnë edhe nga Uashingtoni,Maryland dhe Virginiapër të mbështetur SevdailSherifin në luftën e tij të rëndësishëm kundërHarris, përfundon DioGuardi

Pyetje: Ajet, si po shkojnë përgaditjet e fundit të mbrëmjes së 20 prillit? kur në ringun e famshëm të botës Madison Square Garden në New York, do të ballafaqojnë “grushtat” e tyre Sevdail Sherifi nga Presheva me amerikanin nga Youngstown, Ohio – Joshua Harris

Ajet Dovolani: Sherifi është I përgaditur maksimalisht per ndeshjen e mbrëmjes së 20 prillit, dhe gjithashtu shumë i emocionuar për rastin që i është ofruar për të përfaqësuar ngjyrat kuqezi në Madison Square Garden – New York.

Pyetje: Në të ashtuquajturën “Nata e Premte e Boksit” në Madison Square Garden do të boksojnë në peshën e rëndë Tyson Fury kundra Steve Cunningham, por edhe bokseri shqiptarë nga Presheva, me pashaport zvicerane, Sevdail Sherifi kundra amerikanit Joshua Harris. A do të jetë kjo me të vërtet një sfidë për bokserin tonë për titullin, dhe një promovim para publikut fantastik shqiptar në New York, kur e dimë që Sherifi bokson për herë të parë në Madison Square Garden ?

Ajet Dovolani: Defenitivisht është një promovim para publikut shqiptar në New York

Pyetje :Kush është tranieri, i cili është marrë me përgatitjen në Amerikë të bokseirit tonë Sevdail Sherifi ?

Ajet Dovolani: Dovolani boxing bashkëpunon me trainerin Fernely Feliz, i cili ka arritur mjaft suksese me shumë boksier të tjerë amerikan, dhe qëllimi yne ështe që Sherifi të ketë po të njejtin sukses.

Pyetje : Po kthehemi sërish te Sherifi, si e njohët atë dhe përse morët përsipër menaxhimin e tij në Amerikë?

Ajet Dovolani: Vitin e kaluar Sherifi pati nje udhëtim në SHBA dhe mori inciativë për të na kontaktuar dhe uruar si një ndër kompanitë e ralla shqiptare të boxit në Amerikë që menaxhohet nga unë Ajet Dovolani, Tony Dovolani, Rizvan Dovolani dhe Louis LaRose, gjithashtu dëshira e tij ishte të vazhdoj karierën në SHBA. Ne duke marë parasysh talentin e tij dhe moshën e tij të re kemi kënaqësi ta përkrahim dhe menaxhojme karieren e tij .

Pyetje: Një boksier që pretendon shumë të ardhmen, dhe promovimin e tij në arenë botërore të boksit – në SHBA, ku ju e keni nën menaxhim, momentalisht, çfarë duhet të dijë boksieri i juaj ndaj kundërshtarit ?

Ajet Dovolani: Pika kryesore është që boksieri yne të jete i përgaditur fizikisht dhe mentalisht në çdo kohë pa marë parasysh se kush është kundërshtari, dhe gjithmon duhet të vlerësojë kundërshtarin.

Pyetje: Çfarë dini ju dhe bokseri juaj Sherifi për Joshua Harris ?

Ajet Dovolani: Ne e vlersojme Joshua Harris si bokser të talentuar dhe me eksperiencë që është në ringun amerikanë, ku edhe ai ka pjesën e tij të suksesit.

Pyetje: Përveç se anë së menaxhmit a do te jeni ju ai person që do të “çoni” përpara Sherfinin drejt sukseseve në ringun e famshëm amerikan të boksit?

Ajet Dovolani: Qëllimi ynë si kompani menaxhimi është qe Sherifi të arrij suksese sa më të larta ne ringun amerikan të boksit.

Pyetje: Cilat janë planet e juaja për të ardhmen. A do të zgjeroheni më shumë në boks, duke sjell edhe boksier të tjerë nga Kosova, Shqipëria, dhe trevat shqiptare dhe të angazhoni edhe ndonjë boksier tjetër, apo për momentin do të qëndrosh vetëm tek boksieret që keni besim në ato?

Ajet Dovolani: Për momenitn vëmendja jonë është drejt Sherifit, por nuk hesitojmë që në të njejtën kohë të përkrahim edhe talentë të tjerë të rinj shqiptar.

Pyetje : A keni për të shtuar diçka për fund për metçin e së “Natës së Premte të Boksit”? në ringun e famshëm të boksit botëror në New York – Madison Square Garden

Ajet Dovolani: Së pari dua të falenderoj të gjithë adhuruesit e “zjarrtë” shqiptarë të boksit, që na kanë përkrahur deri më sot, dhe dëshira ime më e madhe është që të shoh Madison Square Garden të veshur kuq e zi në mbrëmjen e 20 prillit.

Pyetje : Në cilën sallë mbahet metçi dhe sa shikues mendon se do të vinë për të parë drejtpërdrejt duke luftuar boksierin tonë nga Presheva, me pashaport zvicerane Sevdail Sherifin ?

Ajet Dovolani : Metçi mbahet në Teatrin e madh Madison Square Garden arenën e boksit me nje kapacitet prej 5,000 shikues, mendojmë që do të ketë mbi 800 tifozë shqiptare.

JUSUF BUXHOVI: Serbia është “krijuar” nga shqiptarë

April 12, 2013 by dgreca

Historia duket se do të jetë beteja e re mes Kosovës dhe Beogradit. Shkrimtari dhe publicisti, Jusuf Buxhovi, sjell për herë të parë një libër mbi historinë e Kosovës. Libri ka ngjallur reagime në qarqet akademike serbe/

Madje, edhe kur Serbia është pranuar si shtet në kongresin e Berlinit më 1878, sipas burimeve osmane dhe austro-hungareze, rreth gjysma e asaj popullate nuk ishte serbe. Shumicën e përbënin shqiptarët dhe vllahët, siç nuk kishte shumicë greke, por arvanite, edhe Greqia kur u pranua si shtet më 1831.

“Vepra ime edhe pse quhet Kosova, paraqet historinë e Shqipërisë së natyrshme nga antikiteti (mileniumi i pestë) e tutje”, kështu shprehet shkrimtari dhe historiani, Jusuf Buxhovi, në një intervistë për gazetën “Shqip” mbi librin e tij “Historia e Kosovës” i cili ka hapur debate të forta mes historianëve në Serbi e Kosovë. A janë gati Kosova dhe Serbia të kenë një histori të çliruar nga nacionalizmat? Pse serbët mohojnë dy gjenocide që kanë bërë në Kosovë? Libri i Buxhovit është në tri vëllime: Antikiteti, Mesjeta dhe Perandoria Osmane. Ai del në përfundimin se Dardanët janë themelues të Trojës dhe bartës të qytetërimit antik, i cili me pa të drejtë u është atribuuar grekëve, të cilët erdhën shumë vonë dhe përvetësuan gjithë qytetërimin pellazg, madje dhe shkrimin e tyre. Sipas tij, edhe “Iliada” dhe filozofia antike paraqesin trashëgimi shpirtërore të shqiptarëve.

Libri juaj “Historia e Kosovës”, nis nga antikiteti dhe Mesjeta për të vijuar me Perandorinë Osmane. Çfarë sipas jush i identifikon shqiptarët në këto periudha?

Fillimisht duhet sqaruar se “Kosova” është historiografi kritike. Është, pra, një projekt individual, që mbështetet mbi konceptin kohë-hapësirë me gamën e fokusimit që nis nga mileniumi i pestë e vjen deri në ditët tona. Në këtë kontekst etnogjeneza e shqiptarëve, si etni, shihet e ndërlidhur me Pellazgët, një si perandori me shumë mbretëri, ndër të cilat më të rëndësishme janë ajo dardane me Trojën, mbretëria maqedone, ajo epirote, si dhe mbretëritë ilire. Ky kundrim, nuk e dëmton teorinë e deritanishme ilire, pos që e plotëson në kuadrin e perandorisë pellazge, që ishte botërore dhe themel i qytetërimit antik. Nga trashëgimia pellazge lindën dhe u zhvilluan edhe dy perandoritë e mëdha: ajo e Romës (nga Dardanët, Galabrët dhe Etruskët) si dhe Bizanti (kryesisht nga dardano-ilirët).

“Kosova” ka sjellë shumë polemika, por edhe zemërim te historianët serbë, të cilët e kanë quajtur “një fantazi” dhe të pabazuar në fakte?

Zemërimi i historianëve dhe i akademikëve serbë ka qenë i arsyeshëm, ngaqë ata për herë të parë ndeshen me një libër autorial te një autor shqiptar, dhe po ashtu, për herë të parë, ndeshën me një historiografi, e cila rrënon gënjeshtrat e tyre rreth shqiptarëve, me të cilat ata kanë ushqyer edhe programet e njohura hegjemoniste kundër shqiptarëve, me të cilat politika serbomadhe ka ushtruar katër gjenocide kundër shqiptarëve (i pari në vitet 1877/8, i dyti në vitet 1912/’13, i treti në vitin 1944/45 dhe i katërti në vitin 1998/’99). Historianët serbë i ka zemëruar teza pellazge, pastaj pamja e rolit shtetfromues në Bizant, si dhe mohimi i shtetit mesjetar serb në Kosovë, që nuk ka ekzistuar kurrë (pos zhupanive dhe organizimeve të tjera fisnore-fetare, që i kanë pas edhe të tjerët). Po ashtu, akademikët serbë i ka hidhëruar së tepërmi, pohimi im se në Kosovë nuk ka pas kishë ortodokse serbe, por vetëm krishterim të ritit katolik apo ortodoks, dhe se shqiptarët, krishterimin e kanë marrë nga shekulli i tretë, ndërsa sllavët në shekullin dhjetë. Kjo çështje demanton mitin për Kosovën djep “shpirtëror serbë” dhe të ngjashme, me të cilat historiografia serbe është plot e për plot dhe për fat të keq ia ka dalë të mashtrojë edhe qendrat e vendosjes, dje, por edhe sot… Janë, pra faktet, që më mbrojnë nga akuzat serbe, fakte këto që edhe ata i dinë, por nuk dëshirojnë të heqin dorë prej tyre, ngaqë u bie koncepti hegjemonsit serbomadh, me të cilin edhe sot e gjithë ditën përpiqen ta destabilizojnë Ballkanin dhe veçmas shqiptarët.

Librat historike të kësaj natyre zakonisht janë nisma të institucioneve akademike, a e keni ndier që mund të paragjykoheshit kur shkruat këtë libër?
Është detyrë e akademive dhe institucioneve shkencore zyrtare të merren me projekte të tilla, veçmas në rrethanat e ndryshimeve të mëdha shoqërore dhe politike, siç janë këto nëpër të cilat po kalojmë. Disa herë kam shtruar këtë çështje dhe kam kërkuar që në Tiranë dhe Prishtinë të veprohet në këtë drejtim, por thuajse asgjë nuk ka ndodhur. Kjo, nuk më ka penguar që si hulumtues ta bëj punën time, punë kjo që ngrit disa çështje që kanë të bëjë me rishqyrtime, nëpër të cilat domosdoshmërisht do të kalojë historiogarfia jonë, i pëlqej apo nuk i pëlqen kjo dikujt. Megjithatë, puna ime, e cila është pritur shumë mirë nga opinionin (pesë ribotime brenda tetë muajsh me një tirazh prej më shumë se njëzet e pesë mijë ekzemplarësh), krahas kritikave të ashpra që i erdhën nga Beogradi, nuk u ka shpëtuar disa paragjykimeve, nga disa “historianë” dhe akademikë të Kosovës, të cilët, nga xhelozia pse nuk kanë bërë gjë, edhe pse paguhen mirë, u përpoqën që veprën time ta anatemojnë politikisht duke e etikuar “vepër nacionaliste”, “vepër që mohon serbët” dhe madje “vepër që zgjon urrejtje” e të ngjashme!

Sa e vështirë ka qenë të binit në gjurmët e dokumenteve dhe ku i keni gjetur ato?
Ka mbi tridhjetë vjet që merrem me hulumtime nëpër arkivat gjermane dhe austriake. Pjesën më të madhe të këtyre dokumenteve i kam vjelë nga Arkivi Politik i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Gjermanisë në Bon, pastaj Arkivi Historik i Berlinit, Arkivi i Majcit, ai i Institutit të Europës Juglindore në Munih dhe nga Arkivi Shtetëror i Vjenës. Një pjesë tjetër të dokumenteve e kam vjelë nga arkivat jugosllave, por nuk kanë munguar edhe dokumentet nga arkivat osmane, ato ruse, italiane dhe greke. Një rol të rëndësishëm në koncipimin e veprës sime, kanë luajtur edhe veprat e rëndësishme nga historiografia botërore që kanë trajtuar çështjen shqiptare nga antikiteti e deri te koha jonë.

E kujt ka qenë Kosova, dhe cili shtet ka pasur i pari vendbanimin në të?

Kosova, për mua paraqet epiqendrën e Shqipërisë së natyrshme nga antikiteti e deri në ditët tona. Natyrisht se ajo ka të bëjë me Dardaninë dhe Dardanët, por edhe Ilirët, Maqedonët, Epirotët dhe të tjerët, të degëzuar nga Pellazgët. Në këtë vazhdimësi historike prej pesë mijë vjetësh, pra nga parahistoria dhe koha historike, mbretëria dardane ka qenë njëri ndër faktorët më të rëndësishëm të antikitetit. Pas rënies së mbretërisë dardane, kjo hapësirë sërish do të luajë rol tepër të rëndësishëm gjatë perandorisë së Romës dhe asaj të Bizantit. Dardania, si pjesë e Ilirikut, do të kthehet në faktor kryesor të Bizantit, ku edhe kanë rrënjën tri identitetet me të cilat duhet të lidhet qenia shtetërore shqiptare: identiteti administrativ (i shpallur nga Diokleciani), identiteti kishtar (i shpallur nga Konstandini i Madh) dhe identiteti politik dhe juridik (i shpallur nga Justiniani). Termi Kosovë, është i vonshëm. Shfaqet në shekullin XIX, me vilajetin e Kosovës, që edhe si i tillë, paraqet epiqendrën e rilindjes kombëtare (Lidhja Shqiptare e Prizrenit), që do të çojë edhe deri te pavarësia e Shqipërisë. Pra, Kosova (Dardania) përherë ka pas identitet shpirtëror dhe shtetëror dardano-iliro-arbëror-shqiptar.

Kur shfaqen shenjat e para të Serbisë në Kosovë?

Nuk duhet ngatërruar praninë sllave me atë serbe, ngaqë sllavët paraqesin një konglomerat popujsh barbar, që sulmuan Ilirikun dhe Dardaninë nga shekulli VI e tutje, për t’u shfaqur si formacione fisnore nga shekulli IX e tutje, ndërsa serbët, si pakicë shfaqen në shekullin XIX. Pra në Kosovë, sllavët shfaqen në shekullin XIII, si pushtues, por pa atributet e mbretërisë, ose të perandorisë, siç i shohim edhe sot e gjithë ditën në historiografinë zyrtare në Shqipëri dhe Kosovë, por erdhën si fise të prirë nga zhupanë dhe despotë. Madje, edhe vetë Rashka, që serbët e quajnë “mbretëri mesjetare serbe”, sipas shumë indikacionesh, nuk ka qenë serbe, por tribale (një fis pellazg i lidhur me Dardanët). Ato që historiografia serbe i thotë rreth “Car” Dushanit, apo “Kral” Millutinit, janë falsifikime, ngaqë edhe i pari e edhe i dyti kanë qenë feudalë ortodoksë, si shumë feudalë të tjerë ortodoksë arbërorë, që ishin në përbërje të Bizantit dhe asgjë më shumë. Madje, edhe kur Serbia është pranuar si shtet në kongresin e Berlinit më 1878, sipas burimeve osmane dhe austro-hungareze, rreth gjysma e asaj popullate nuk ishte serbe. Shumicën e përbënin shqiptarët dhe vllahët, siç nuk kishte shumicë greke, por arvanite, edhe Greqia kur u pranua si shtet më 1831.

Ç’vend zë sipas jush historia e shqiptarëve në Ballkan?

Shqiptarët dhe Shqipëria, në raport me Ballkanin, por edhe të tjerët, paraqiten në qendër të antikitetit, si djep i saj. Ata janë protagonistët kryesorë të historisë nga lashtësia deri te koha jonë. Kjo është një e vërtetë që historiografia jonë duhet ta thotë pa ngurrim.

Sa e vështirë ka qenë për ju kjo nismë, dhe a është i përgatitur opinioni në Kosovë apo rajon për të pasur një histori të shtetit më të ri të Kosovës?

Secili shtet duhet të ketë historinë, së paku atë politike. Vepra ime pretendon që të paraqesë Kosovën si epiqendër të natyrshme të botës shqiptare nga antikiteti e deri më sot, siç ka qenë në të vërtetë. Pse historia politike e shqiptarëve, me pavarësinë e Shqipërisë, është vendosur në “periferi” në vend të qendrës, kjo nuk do të thotë që historia jonë të ndjekë kornizat e dhunshme politike, që ia kanë përcaktuar të tjerët.(Kortezi; Shqip)

Thaçi: Ne s’lëvizim nga propozimi ynë/ Daçiq: Tash për tash, s’ka bisedime/

April 12, 2013 by dgreca

“Është në duart e lidershipit të Serbisë të pranojë ose jo marrëveshjen. Ne i kemi dhënë propozimet tona, të cilat janë kushtetuese dhe ligjore, dhe nuk do të lëvizim nga ky pozicion”, ka thënë kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, në intervistën dhënë Radios Evropa e Lirë..

RADIO EVROPA E LIRË- Zoti kryeministër, pas refuzimit të marrëveshjes nga Serbia, baronesha Ashton ka ftuar Qeverinë serbe ta bëjë përpjekjen e fundit për të arritur marrëveshje. A ekzistojnë më mundësi që Serbia të pranojë marrëveshjen apo kjo çështje ka marrë fund kur flasim për propozimin e fundit të BE-së?
HASHIM THAÇI –Mundësia ekziston. Serbia ka kërkuar që të bëjë dramë me këtë proces në Beograd, dhe këtë e ka thënë hapur në Bruksel, në takimet që i kemi zhvilluar bashkërisht me baroneshën Ashton. Atë dramë e ka krijuar vetë te opinioni publik. Mendoj se tani është momenti që të lëvizet përpara.
Pozicioni i delegacionit të Kosovës është plotësisht i përputhshëm me idetë e baroneshës Ashton, për një marrëveshje gjithëpërfshirëse, që normalizon përfundimisht marrëdhëniet në mes të Kosovës dhe Serbisë; që hap perspektivë të sigurt euro-atlantike edhe për shtetin e Kosovës edhe për Serbinë, për paqen, stabilitetin dhe bashkëpunimin rajonal.
Prandaj, dua të shpresoj se në orët dhe ditët e ardhshme gjërat do të lëvizin drejt një vullneti për të arritur marrëveshjen e diskutuar në këta gjashtë muajt e fundit, në nivele të larta politike në mes të Kosovës dhe Serbisë me ndërmjetësimin dhe udhëheqjen e Bashkimit Evropian, konkretisht baroneshës Ashton dhe me mbështetjen e fuqishme të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

RADIO EVROPA E LIRË-Në rast se Serbia përgjigjet në të njëjtën mënyrë, duke bërë thirrje për vazhdim dialogu, çfarë ndryshimesh mund të ketë marrëveshja që Serbia të pranojnë atë?

HASHIM THAÇI-Është në interesin e të gjithëve që Serbia të pranojë marrëveshjen. Serbia është në dilemën midis integrimeve apo izolimit. Serbia, nëse zgjedh rrugën e integrimeve evropiane, duhet të arrijë marrëveshje me Kosovën, nëse vendos të zgjedh refuzimin e marrëveshjes, ai është vullneti i saj për vazhdimin e izolimit.
Por, Serbia nuk do të mund ta mbajë peng të ardhmen evropiane të Kosovës, nuk do të mund ta mbajë peng rajonin dhe nuk do të mund të mbajë peng investimet e Bashkimit Evropian në rajon, dhe nuk do të lejohet diçka e tillë.
Nëse Serbia refuzon, atëherë Kosova do të vazhdojë të shikojë perspektivën evropiane në rrugën e vet dhe Beogradi do të mbetet mbrapa me fajin e vet, nga papërgjegjësia e vet dhe nga logjika e mentalitetit të politikës së kaluar që ka shkaktuar luftërat në Kroaci, Bosnjë, Kosovë dhe kriza të rënda në Serbi.

RADIO EVROPA E LIRË-A mund të ndryshojë marrëveshja e ofruar nga baronesha Ashton që Serbia të pranojë atë?

HASHIM THAÇI-Është në duart e lidershipit të Serbisë të pranojë ose jo marrëveshjen. Ne i kemi dhënë propozimet tona, të cilat janë kushtetuese dhe ligjore, dhe nuk do të lëvizim nga ky pozicion.
Është çështje e Serbisë se a do apo nuk do. Refuzimi nga ana e Serbisë do të ketë kosto për Serbinë, por ne duhet të vazhdojmë të punojmë.
Nëse nuk arrihet marrëveshja në mes të Prishtinës dhe Serbisë, me ndërmjetësimin e BE-së, duhet si Kosovë të vazhdojmë të punojmë drejtpërdrejtë në perspektivën tonë evropiane, me relacionet Kosovë – Bashkim Evropian dhe natyrisht përgjegjësia për stagnimin e paqes, stabilitetit dhe bashkëpunimit rajonal do ta ketë një adresë, dhe kjo adresë do të jetë Serbia.

RADIO EVROPA E LIRË-Çka do të ndodh nëse nuk do të ketë marrëveshje? Si do të rregullohet çëshjtja e veriut te Kosovës?

HASHIM THAÇI-Ne kemi kushtetutën tonë, kemi ligjet tona, kemi prezencën ndërkombëtare, EULEX-in dhe KFOR-in. Ne do t’u shërbejmë të gjithë qytetarëve në veri. Do të punojmë maksimalisht për krijimin e kushteve dhe rrethanave më të mira për ta, për krijimin e ambientit të sigurisë për lëvizje të lirë të njerëzve dhe mallrave, për funksionimin e të gjitha institucioneve të Kosovës.
Qytetarët në veri janë të mashtruar dhe të gënjyer nga Beogradi për këto 14 vite dhe Serbia nuk është e interesuar për serbët në veri, por është interesuar për territorin në veri. Ndërsa, përkushtimi im është që t’u shërbej atyre qytetarëve; ata janë qytetarë të Kosovës, kanë të drejtën e dyshtetësisë dhe do të krijojmë një ambient të qetë integrues dhe zhvillimor. E di që do të ketë vështirësi dhe sfida, por gjërat do t’i lëvizim përpara.

RADIO EVROPA E LIRË-A do të ketë pengesa në këtë që ju thoni? Deri kur mund të funksionojnë strukturat paralele të sigurisë në veri?
HASHIM THAÇI-Me marrëveshje përfshihet shpërbërja e plotë e të gjitha strukturave paralele të sigurisë, që nënkupton edhe të MUP-it serb, por edhe të inteligjencës.
Dhe nëse Serbia refuzon marrëveshjen atëherë duhet të vazhdojmë dhe të arrihet marrëveshja në mes të Kosovës dhe Bashkimit Evropian. Kështu ka ndodhur edhe në Rambuje, kështu ka ndodhur edhe me veprimet e koordinuara në mes të Kosovës dhe Bashkësisë ndërkombëtare dhe në Vjenë.
Pra, Serbia nuk mund ta mbajë peng Kosovën në asnjë rrethanë dhe me asnjë çmim, asnjë kusht dhe në asnjë zhvillim të sotshëm dhe të ardhshëm.

RADIO EVROPA E LIRË-A ka ndonjë afat kohor për arritjen e marrëveshjes? Ka deklarata të ndryshme që thonë se së shpejti do të ketë një takim…

HASHIM THAÇI-As Prishtina e as Beogradi nuk mund të vendosin afate kohore njëra tjetrës. Afatet kohore, mund t’i prezantojë vetëm baronesha Ashtnon, por unë mendoj që baronesha Ashton ka qenë shumë e qartë dhe periudhat kohore i ka prezantuar në opinionin publik.

RADIO EVROPA E LIRË-Deri kur mund të pritet Serbia që të ndryshojë qëndrim karshi Kosovës dhe a mendoni se nëse zgjatet koha për një përgjigje, baronesha Ashton do të humb durimin?

HASHIM THAÇI-Ne kemi qenë të vetëdijshëm se dialogu është zgjidhja e vetme për të lëvizur përpara, për t’i normalizuar marrëdhëniet në mes të Kosovës dhe Serbisë. Baronesha Ashton ka berë një punë të çmuar, me udhëheqjen e saj briliante të këtij procesi, për çka edhe e falënderoj.
Bashkimi Evropian ka qenë unik në mbështetjen të angazhimeve të baroneshës Ashton. Propozimet e baroneshës kanë qenë plotësisht në përputhshmëri me standardet me të larta evropiane, të Kartës evropiane për vetëqeverisjen lokale.
Prandaj, ne do të punojmë maksimalisht që edhe kjo pak kohë që ka mbetur, pasi që jemi edhe në kontakt të vazhdueshëm me baroneshën Ashton, të shikojmë edhe mundësinë më të vogël që ekziston për arritjen e marrëveshjes në mes të Kosovës dhe Serbisë, e cila do të nënkuptonte qartë shpërbërjen e plotë të të gjitha strukturave të sigurisë, lëvizjen e lirë të njerëzve dhe mallrave në veri; krijimin e kushteve të përshtatshme për organizimin e zgjedhjeve të lira, që atje njerëzit të zgjedhin liderët e tyre, institucionet lokale, të formohet asociacioni i komunave me shumicë serbe, pa mandat legjislativ, ekzekutiv apo të pushtetit të tretë.
Të kemi një sistem unik të drejtësisë sipas ligjeve të Kosovë dhe një sistem unik policor sipas standardeve dhe ligjeve të Kosovës.

RADIO EVROPA E LIRË -Dhe nëse dialogu dështon, cilat do të jenë pasojat për Kosovën?

HASHIM THAÇI-Ne, do të lëvizim në arritjen e marrëdhënieve të drejtpërdrejta në mes të Kosovës dhe Bashkimit Evropian, për të ecur Kosova sa më shpejt drejt proceseve integruese evropiane, gjithmonë më barrën e rëndë të veriut Mitrovicës dhe me përgjegjësinë direkte të Beogradit për cenimin e sovranitetit të Republikës së Kosovës.
Pra, e ardhmja evropiane e Kosovës nuk është e varur nga Serbia, por normalizimi i marrdhënieve Kosovë – Serbi, do t’a lehtësonte perspektivën.
E kam theksuar edhe më herët, arritja e marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë – Serbi nuk është e mirë vetëm për Kosovën, është edhe në interesin e Serbisë, është në interesin e qytetarëve para së gjithash në veri dhe nese nuk ndodh marrëveshja humbësit me të mëdhenj do të jenë serbët në veri.
Por, nëse nuk ndodh marrëveshja në të njëjtën kohë është edhe një humbje e madhe e kredibilitetit të Bashkimit Evropian në angazhimet që i ka pasur në këto relacione Kosovë – Serbi.
Nëse nuk ndodh marrëveshja askush nuk mund t’i mbyll sytë dhe veshët në Bruksel dhe adresa e pergjegjësisë për mosarritje të kësaj marrëveshjeje, është ajo e Beogradit, siç ka qenë shkaktar i të gjitha problemeve në rajon që nga viti 1990.(Kortezi:Anton Konushevci)

Daçiq: Tash për tash, s’ka bisedime/

Kryeministri i Serbisë, Ivica Daçiq, ka thënë se, për shkak të mungesës së një marrëveshjeje të pranueshme me Kosovën, nuk do të ketë vazhdim të bisedimeve me Prishtinën.
“Ashtu siç qëndron situata tani – jo, sepse nuk kemi ardhur deri te momenti kur duhet të vazhdojmë bisedimet. Në Bruksel do të shkohej ose për vazhdimin e bisedimeve ose për nënshkrimin e marrëveshjes”, ka thënë Daçiq, transmetojnë mediat serbe.
Ai ka thënë se 16 prilli, kur shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Catherine Ashton, i dorëzon raportin Komisionit Evropian, nuk është “Dita D” për integrimet evropiane të Serbisë.
“Nuk do të jetë 16 prilli ‘Dita D’ dhe nuk do të shuhen të gjitha ëndrrat tona për BE-në dhe Kosovën. Do të agojë edhe 17 prilli”, ka thënë Daçiq.
Ai ka thënë se, tani për tani, nuk ka asgjë të re në dialogun e Beogradit me Prishtinën dhe se Serbia kërkon që propozimi i ofruar për marrëveshje, të përmirësohet.
Autoritetet serbe kanë thënë se propozimi i Brukselit nuk parasheh përgjegjësi ekzekutive për asociacionin e komunave serbe në Kosovë.
Prishtina, në anën tjetër, ka thënë se nuk do të lejojë kompetenca të tilla për këtë mekanizëm.
Mungesa e marrëveshjes, Serbisë mund t’i kushtojë me mosmarrjen e datës për anëtarësim në BE.

Princi Leka II: Pse qau babai në çastet e fundit të jetës

April 3, 2013 by dgreca

Nga Rezarta Delisula*/
NE FOTO:Pronci Leka II ne Vater, 26 prill 2012, vizite me rastin e 100 vjetorit te themelimit te Federates “Vatra”/
Ai është një djalë i edukuar, i kulturuar, e me të folurën e tij të qetë, të bën ta dëgjosh me kujdes. Në këtë drejtim i ngjan shumë atit të tij, të cilit me kalimin e viteve, ka nisur t’i ngjasojë edhe në portret. E takojmë Princin Leka II, në rezidencën mbre-tërore në qendër, takim që përkoi me ditëlindjen e tij të 31-të. Me politesën karakteristike, ai pranon të na japë kohë dhe të flasë për një moment shumë të vështirë të jetës së tij, humbjen e babait, njeriut që e mësoi mbi të gjitha të jetë ky që është sot, një djalosh me zemër e mendje të madhe. Në këtë intervistë të dhënë për “Gazetën Shqip-tare”, Princi Leka II na përcjell përjetimet, bisedën e fundit me të atin, planet që ka në të ardhmen dhe veçantinë e punës së tij, tashmë si këshilltar i presidentit.
Dje festuat 31-vjetorin dhe është hera e dytë që e festoni ditëlindjen tuaj pa babain. Sot, gati 18 muaj pas vdekjes së tij, cila është pjesa në të përditshmen tuaj ku ia ndjeni më tepër mungesën?
Më mungon jashtëzakonisht dashuria prindërore, afërsia që kishim dhe diskutimet që ndanim çdo ditë së bashku. Më mungojnë këshillat e tij në aktivitetet e përditshme, të shprehurit lirshëm për problemet me të cilat përballet Shqipëria dhe Kombi shqiptar, si dhe e ardhmja e tij. Janë gjithnjë një sërë gjërash nga më të thjeshtat që të kujtohen kur humbet njerëzit më të dashur, krahas dhimbjes së përhershme shpirtërore që nuk shërohet kurrë.
Dy humbje të njëpasnjëshme brenda pak vitesh, nëna dhe babai, … a ju kanë rritur para kohe?
Unë kam qenë me fat, edhe si fëmijë i vetëm, që gjithnjë kam ndjerë shumë dashuri nga prindërit e mi dhe nëpërmjet edukimit ata më kanë dhënë gjithnjë mbështetje. E gjitha kjo dhe, jeta në vetvete në situata specifike, të jep pjekuri dhe forcë që të përballesh me sfidat e kohës, dhe mund të them se prindërit e mi më kanë përgatitur mirë e me një edukatë shembullore. Në sajë të formimit tim, të edukatës dhe përgatitjes, unë ndjej shumë përgjegjësi dhe detyrim për të përmbushur aspiratat e Familjes Mbretërore, si simbol i unitetit të Kombit shqiptar, dhe për këtë kam një besim të patundur.
Keni pasur një marrëdhënie shumë të ngushtë me Mbretin Leka I, keni po ashtu një ngjashmëri shumë të madhe edhe në fizik; çfarë keni marrë më shumë prej karakterit të tij?
Durimin, gjakftohtësinë, vetëpërmbajtjen dhe përkushtimin ndaj idealit që ne besojmë.
Cila ka qenë biseda e fundit me babain tuaj në fund të nëntorit 2011 kur ai u shua?
Biseduam për z. Ramush Haradinaj, i cili në atë kohë ndodhej në Gjykatën e Hagës, dhe kjo bisedë u zhvillua pas vizitës në spital të vëllait të tij, Gjeneral Daut Haradinajt. Babai kishte një respekt të veçantë për familjen Haradinaj dhe sigurisht, për të gjithë ata që sakrifikuan për idealet kombëtare me gjakun dhe jetën e tyre. Padyshim, unë kam trashëguar të njëjtën dashuri për këtë familje, si dhe për familjen Jashari dhe familjen Rugova.
Cili ka qenë meraku i babait tuaj?
Asnjëherë nuk ka pasur ndonjë merak vetjak apo familjar. Ai ua kushtoi gjithë jetën e tij idealeve kombëtare, një Shqipërie të lirë, demokratike dhe të begatshme në kuptimin perëndimor të fjalës. Meraku i parë ishte shembja e diktaturës komuniste dhe pavarësia e Kosovës, që u realizuan dhe i përjetoi. Pas kësaj, merak kishte një Shqipëri më të begatë dhe një komb të bashkuar, – aspiratë kjo që i mbetet brezit tonë për ta realizuar. Sistemin e Monarkisë Kushtetuese nuk e shihte aq si ambicie personale, sesa si një sistem më të efektshëm dhe të përshtatshëm mbarëkombëtar.
Vjet erdhën në Tiranë eshtrat e Ahmet Zogut, gjyshit tuaj; a ndiheni më i lehtësuar nga kjo ngjarje dhe cili ka qenë roli juaj në gjithë këtë?
Viti i kaluar ishte një vit i paharruar për gjithë shqiptarët kudo që ndodhen, si vit jubilar i 100-vjetorit të Pavarësisë, dhe në këtë kuadër u bë i mundur dhe rikthimi i eshtrave të Mbretit Zog, ngjarje për të cilën unë i jam shumë mirënjohës qeverisë. Roli im ishte si anëtar i Komisionit Qendror, posaçërisht për këtë eveniment, dhe gjej rastin të falënderoj z. Flamur Noka, Aldo Bumçi, Lulzim Basha dhe Ekrem Spahia për punën e palodhur. Njëkohësisht, falënderoj tej mase edhe ambasadorin tonë në Francë, z.Ylljet Aliçka, për ceremoninë solemne të organizuar në Paris, ku morën pjesë shumë personalitete të shquara të qeverisë franceze dhe të aristokracisë evropiane. Pa dyshim që mirënjohjen më të thellë, Familja Mbretërore ia dedikon kryeministrit, z. Sali Berisha, pa të cilin, rikthimi i eshtrave, rindërtimi i Mauzoleumit dhe përmendorja kushtuar Mbretit Zog në Tiranë do të ishin të pamundura.
A ishte ky, një premtim juaji i mbajtur?
Kjo është e vërtetë, por jo e gjitha. Ne, me të vërtetë jemi të qetë që dinjiteti i Familjes Mbretërore u vu në vendin që i takon, por duhet menduar dhe punuar edhe për gjithë ato familje pro-monarkiste që janë persekutuar çnjerëzisht gjatë periudhës së regjimit komunist. Eshtrat e Mbretit Zog nuk do të gjejnë qetësinë e plotë pa u vënë në vend edhe dinjiteti i përkrahësve të tij, dhe ky nuk është vetëm një obligim i Familjes Mbre-tërore, por mendoj se duhet të jetë obligim i gjithë shoqërisë demokratike, për të cilën ata u persekutuan.
Thoni që eshtrat e Mbretit Zog nuk do gjejnë qetësinë e plotë pa u vënë në vend dinjiteti i përkrahësve të tij; çfarë nënkuptoni me këtë?
Unë shpresoj që me realizimin e përfundimin e Mauzoleumit të Familjes Mbre-tërore, do të kemi mundësi që të bëjmë një mur kuptimor, për të gjithë ata njerëz, ato familje që kanë sakrifikuar e kanë dhënë kontributin e tyre për ndërtimin e shtetit shqiptar në kohën e Ahmet Zogut, por edhe që janë persekutuar në regjimin komunist, për të siguruar që historia e tyre të mos harrohet nga populli shqiptar, dhe në këtë drejtim, ne e kemi obligim që si Familje Mbretërore, të sigurojmë që të vërtetat historike të mos harrohen nga gjeneratat që do vijnë e nga rinia e sotshme.
Kur do të bëhet bashkimi i të gjithë anëtarëve të Familjes Mbretërore në Mauzoleumin e ndërtuar?
Pyetja është e drejtë, pasi fillimisht Mauzoleumi i ndërtuar në vitin 1936 u quajt “Varri i Nënës Mbre-tëreshë” dhe në kujtesën e popullit ky emërtim nuk u shua edhe gjatë viteve të diktaturës komuniste, e cila në mënyrë barbare kishte shkatërruar varrin e një nëne. Deri tani në Mauzoleumin e rindërtuar prehen eshtrat e gjithë anëtarëve të familjes, me përjashtim të Nënës Mbretëreshë Sadije, së cilës dhe iu kushtua ky Mauzoleum në kohën e Mbretërisë.
Projekti ynë imediat është që Nëna Mbretëreshë Sadije të jetë së bashku me djalin dhe nipin e saj, si dhe me Mbre-tëreshën Geraldinë dhe Mbretëreshën Suzanë, duke restauruar themelet e varrit origjinal si pjesë përbërëse e plotësuese të Mauzoleumit të rindërtuar dhe ndërkohë, duke krijuar edhe një dimension tjetër historik, për t’u treguar brezave të rinj egërsinë dhe aktet çnjerëzore të regjimit komunist.
Babai juaj, Mbreti Leka I, u shua vetëm pak ditë pas 28 nëntorit 2011, e fjalët që u thanë ishte se ai lëshoi lot në shtratin e vdekjes kur pa flamurin që e kishte kërkuar nga ju ta vinit në dritaren e dhomës së tij në spital. E vërtetë?
Kjo është absolutisht e vërtetë, ishin çastet më emocionale e më të paharruara. Mbreti në ato momente nuk ishte në gjendje të fliste dhe unë kujtoj prekjen e flamurit me dorën e tij… vështrimin nga dritarja ku e vendosëm flamurin… disa pika lot që u rrokullisën… e që nuk i kisha parë kurrë në sytë e këtij njeriu të fortë… Të tjerat, mund t’i imagjinoni vetë.
Cila ka qenë këshilla më e vlefshme që ju ka thënë Mbreti Leka I?
Dëgjoji të tjerët. Nuk ka rëndësi rangu që ka në shoqëri personi që flet. Konsiderojeni atë sikur të jetë njeriu më i fuqishëm, duke i vlerësuar mendimet e tij dhe jo vetëm mënyrën e të shprehurit.
Po ju, e këshillonit ndonjëherë për diçka? Për tymosjen e duhanit, për shembull?
Jam përpjekur gjithnjë t’ia largoj duhanin, por pa sukses. Ai kishte lirinë për ta zgjedhur vetë mënyrën e tij të jetës. Siç duket, kishte shumë strese dhe duhani e qetësonte.
Elia, krah jush për shumë vite tashmë; do kemi dasmë sivjet siç është përfolur apo është ende herët? Detajet, nëse ka ardhur momenti t’i zbuloni?
Jemi ende duke bërë plane dhe do t’ju informojmë në kohën e duhur.
Nga Ministria e Jashtme si këshilltar, i të Brendshmes deri në 2012-ën e, prej pak muajsh në Presidencë si këshilltar politik. Cila nga të tria është puna më tërheqëse, ajo që ju bën të mendoheni më gjatë, me më shumë përgjegjësi, edhe pse në thelb janë të ngjashme?
Secila nga detyrat ka pasur të veçantat e veta, por them se kam qenë me fat që gjatë gjashtë viteve më është dhënë mundësia të përfitoj përvoja të ndryshme. Nëse puna në Ministrinë e Brendshme ishte shumë teknike, në Ministrinë e Jashtme ishte më tepër dinamike, ndërsa në Presidencë ka karakter më krijues. Më kujton studimet e mia, kur qëndroja gjatë duke shkruar dhe analizuar çdo zhvillim nëpërmjet llogarive të detajuara.
Keni punuar me presidentin aktual Bujar Nishani si këshilltar i tij edhe në Ministrinë e Bre-ndshme; aty u vendos komunikimi mes jush, pasuar më pas edhe me ftesën për t’u bërë kë-shilltar i tij?
Jam shumë i nderuar që presidenti Nishani më propozoi të bëhem pjesë e kabinetit të tij, gjë të cilën unë e konsideroj së pari si vlerësim të punës sime në Ministrinë e Punëve të Brendshme. E ndjej që na bashkon një gjë e përbashkët dhe shumë e rëndësishme: Dashuria për Kombin shqiptar, pavarësisht nga forma e qeverisjes së shtetit, ku ndajmë pikëpamje të ndryshme. Por synimet dhe qëllimet tona janë plotësisht të njëjta: Të punojmë me përkushtim për të mirën dhe begatinë e popullit dhe Kombit shqiptar.
Sa kohë keni pa shkuar në Afrikën e Jugut, vendin ku u lindët e rritët?
Nuk jam kthyer në Afrikën e Jugut qysh nga viti 2002 kur erdha për herë të parë në Shqipëri dhe mund të them se këto 11 vite kanë kaluar me një shpejtësi të pabesueshme.
Ju mungon ajo pjesë e fëmijërisë suaj?
Unë kam shumë kujtime të bukura për Afrikën dhe shpresoj se në një kohë të përshtatshme, së bashku me Elian do të vizitojmë vendin ku kam kaluar fëmijërinë time. Çdo gjë bëhet në kohën e duhur.
Mbani qen tani? E keni pasur pasion, apo jo?
Qentë janë krijesa të mrekullueshme dhe mbajtja e tyre ka qenë në traditën e familjes sonë. Di se edhe gjyshi im, Mbreti Zog, ka pasur një të tillë.
Cilët janë miqtë që ju ndenjën më pranë pas humbjes së babait?
Ju them se jam me shumë fat që kam pasur një mbështetje të gjithanshme vitin e kaluar. Miqësia është një gjë shumë e rëndësishme. Më kanë rrethuar kaq shumë miq, sa nuk numërohen.
Ka pasur njerëz që dikur, kur Leka I ishte gjallë vinin e pas vdekjes së tij u ‘zhdukën’?
Unë vetë kam zgjedhjet e mija, por miqësia e vërtetë mbetet gjithnjë e tillë, pavarësisht nga rrethanat dhe situatat që ndodhin. Babai im ka pasur shumë miq gjatë jetës së tij dhe ata kanë mbetur përsëri të tillë.
Sot jeni trashëgimtari i vetëm i fronit mbretëror; si janë marrëdhëniet tuaja me Partinë e Legalitetit?
Është një marrëdhënie e natyrshme, pasi Partia e Legalitetit ka qenë dhe është mbështetësja kryesore e Monarkisë. Është një zë i rëndësishëm për vizionin që kanë pasur gjyshi dhe babai im për një Shqipëri moderne dhe të lirë si dhe një komb të bashkuar e të fortë. Partia e Legalitetit synon një shtet të mirëfilltë ligjor, për një familje të shëndoshë, duke ruajtur traditat më të mira të popullit shqiptar. Ajo është një parti konsekuente ndaj vlerave morale dhe kundër çdo devijimi. Është parti që ka në programin e saj krijimin e kushteve të përshtatshme për rimbajtjen e një referendumi lidhur me formën e organizimit të shtetit, duke synuar vendosjen e sistemit të Monarkisë Kushtetuese, si sistemi më garant i demokracisë dhe prosperitetit të popullit, gjë kjo e dëshmuar pothuajse në të gjitha Monarkitë evropiane dhe shtetet më të zhvilluara të Evropës dhe të botës.
Keni bërë kërkesë për kthimin e pronave të familjes suaj, së fundmi dhe Pallatit të Brigadave; keni besim se do i merrni?
Unë kam kërkuar që Pallati i vjetër Mbretëror të jetë i hapur për gjithë publikun. Ai është një pasuri, e ndërtuar nga gjyshi im, Mbreti Zog, si shenjë e dashurisë së tij ndaj Mbretëreshës Geraldinë. Tirana duhet të krenohet me historinë dhe kulturën e saj, dhe periudha e Monarkisë është një pjesë shumë e rëndësishme e historisë dhe kulturës së kryeqytetit. Për sa u përket pronave, unë jam i sigurt se edhe Shqipëria do të veprojë si vendet e tjera të Rajonit për trajtimin e këtij problemi, si dhe për statusin që gëzojnë Familjet Mbretërore në këto vende.

Dergoi per Diellin, z. Sulejman Gjana