Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

The Rewarding Work of Aleksander Nilaj’s Open Hand Association

by

Interviewed by Rafaela Prifti

Albanian American Open Hand Association (AAOHA) is a Bronx based not for profit organization that has stepped up its work, during the pandemic, to help meet the increased needs of the community for food, clothing, school supplies and more. Dielli talked to Aleksander Nilaj, Founder and President of AAOHA about its operations and mission at its food pantry in the Pelham Parkway section. It is a converted apartment on the ground floor of a building on Holland Avenue. Before COVID-19, AAOHA helped feed hundreds of people through weekly food-pantry offerings.
Months into the pandemic, Open Hand was providing food at double and sometimes triple those amounts. Nilaj and his team have reached out beyond the borough’s borders to meet the needs of paraplegic and tetraplegic communities in Albania, flood victims, and so on. He believes that “all of us collectively can be more successful rather than each one individually.”      

-Food insecurity has been a problem in the Bronx. ICNA Relief USA opened this facility in July 2019. Since then, you say that AAOHA hosted clothing drives and food giveaways in other boroughs. How did you start and how did AAOHA get here?

AAOHA was founded in 2012. My initial idea was supported by a group of founding members. The association received its registration as a not-for-profit organization in 2014. 

All along I have been fortunate to have friends who believe in our mission and are willing to give their time and money to support it. In the beginning, the work and the size of our operation were much different. We would prepare 50 food packages as food giveaways per household per week. I contacted several community organizations that operate in different areas in the Bronx. I was an immigrant myself and did not have many contacts. So I approached local organizations that helped out the needy, such as the Bronx Park East, Pelham Parkway Neighborhood Association, Morris Park, and the Bronx House. I said that I can provide food for 5 families per week to each organization to distribute to them. Our role was more a facilitator in the community. The limit was 50 to 60 families per week, for over a year. After a year, the families started to come directly to us. At that point the food giveaways reached to 180 up to 220 families per month. At that time AAOHA had no facilities. In order to notify the community of the time and drop off place, we relied on fliers and social media. We also rely on our partnerships with different community organizations and appreciate the help and support of local representatives, elected officials including the Albanian-American City Councilman Mark Gjonaj.

-What was your inspiration to lead this initiative? What prompted you to lead the AAOHA?

I came to the US in 2006. The Nilaj family is known in Vukel of the Kelmend region in Albania. It has been persecuted by the communist system. I am proud of my family and the heroic history of the people of Kelmend. One way to honor the legacy of our brave ancestors is to extend a helping hand to one another.  I was involved with a number of humanitarian efforts of organizations that operate here, both Albanian and American. They are very valuable to our communities. I realized that their work did not meet my vision. 

-What did you feel was missing?

Their work was oriented to meet or to address one specific area. I saw such efforts as a multi-directional work. I founded the Open Hand organization with that vision in mind. Luckily the Bronx is such a diverse community in terms of ethnicities that it feels like an international family. The families who come to us have appreciated us. As far as volunteers, more than half of them are Albanians. I am so proud of each and every one of them. 

– In August, in your conversion with Sokol Paja, the editor of Dielli, you said that the Open Hand is wherever people need it, so they don’t miss anything, and no one feels lonely. How do you define your role?

Many people are in desperate need. During the time of the pandemic the divisions and gaps grew for various reasons. Our mission is to bring help to everyone who needs it, with no distinction.  Two years ago we got the facility in Pelham Parkway as well as another larger storage for clothing items and materials. In the year of the pandemic, while a number of community outreach organizations were conducting their operations under lockdown conditions, a newly founded nationwide American organization started placing orders through us directly. We did drop offs to destinations assigned by them such as churches, places of worship, shelters. The families would arrange the pick up. At that point, we came to understand the large size of established associations that were serving the community for years and years. We connected with a quite a number of them and continue to coordinate with a few ones to this day.       

– What is the day to day logistics and planning for you? By the way, I saw the AAOHA van parked outside the food pantry.

The van was donated to us by a fellow Albanian from Kosova last year. He has been helping us for years. From February through December of 2020 we got 500,000 meals from a catering in the South Bronx and delivered them to families. It was Representative Nathalia Fernandez who referred them to us since Open Hand was the only place that stayed open in the time of the pandemic to serve those in need. 

– The work is done by hundreds of people who give their time, support and funds for the betterment of our communities. As you say, the list of supporters and volunteers is too long to cover. I talked briefly with two of them, who were at the pantry today. Hysni Lika and Viktor Popaj. They said to me they have been involved with humanitarian efforts and organizations in Albania before joining AAOHA. You said that more than half of the volunteers are Albanians but there are other nationalities as well. What do they all have in common?

This is a calling to help people who are in desperate need. During the time of the pandemic the divisions and gaps grew for various reasons. Our mission is to bring help to everyone without distinction.  The purpose is to help everyone who is in need that we are able to reach. That’s what brings all of our volunteer together. And they are so many of them who offer their time and services. I never have to look for volunteers. They find us. Other than food we provide equipment supplies for people with physical challenges. One example would be a wheelchair. If someone in need contacts us for a certain item, we try to get to the right place to provide that need for someone. 

– Open Hand started as a nonprofit organization almost a decade ago. It has hosted food and school supply giveaways, as well as clothing drives and care packages for the disabled. Since then, its work has well exceeded the local borders and stretched across the ocean. To give one example, “Albanian American Open Hand Association delivered 2,600 aid packages to Bosnia that was impacted by flooding in 2014. In 2015, AAOHA partnered with other associations to organize a clothing drive for Albania’s flood victims. It has raised funds and shipped home care materials to Albania and Kosovo. How do you work internationally? Is this part of your vision?

We have a coordinator in Albania, Luigj Gegaj, who is in charge for all the region. Rexhep Myftari from Dardamedia and Kanto Sokaj have been tireless in their roles to the association. We also coordinate with churches and various centers there. Once the shipment is ready from here, it goes to these points and they do the distribution themselves. Due to the high costs of international transport and customs, we don’t ship out food to Albania. Another restriction with regard to food is the requirement for sanitation certificates, expiration dates etc. 

– You take pride in the fact that Open Hand is an Albanian American Association.

I do. To be able to help the fellow countrymen is very rewarding. We are aware of the needs they have. Although AAOHA is limited in its capacities, our mission is to give as much as we can. There are good people who want to help here and there. With our coordinated efforts we can reach out to more families in need.  It is also a matter of giving hope to so many who despair and feel hopeless. A package once in six months will not last long but letting someone know that people care makes the whole difference in the world.

– What stands out about the Open Hand Association?

This is an Albanian American organization. Its name is meant to convey the idea of open arms and an open heart. One more point is that just like the founding members, donors and our volunteers are as diverse as the community we serve. In terms of our operations, we distribute in all boroughs of New York. The food pantry is open twice a week. The hours go on from Monday to Saturday. The number of people who come here reaches 200 to 250 on Saturday. Up until May, we distributed to 1,000 people. Our contract is good for two more years. We will keep on going. 

-You hosted an event in early September to honor donors and volunteers. You said that you also intended for it to be an annual event. 

This Labor Day event coincided with the fifth anniversary of Mother Teresa’s Sainthood and International Day of Charity. The best way for our organization to honor her figure as an Albanian and appreciate her legacy of giving and being the champion of the needy is to start a tradition that marks the day annually. 

– I noticed that you make a point to thank sponsors, volunteers and always the media. Local and city papers and online media like Bronx Times, NYCity News Service, News 12 Bronx have covered AAOHA’s help to feed families during holidays, the clothing drive and other events. With respect to Vatra and Dielli, you have been a supporter over the years. As recently as this month, you participated at a book promotion hosted by Vatra’s offices where you donated Back to School giveaways to ‘Children of the Eagle’. How do you see the role of the media?

The physical work in on us. The sponsors are very valuable to us. Our volunteers are priceless. The media brings and connects us to the people who might need us. That is how I see the role of the media. And all of us together and collectively are able to be more successful rather than each one individually.      

– Thank you for the interview! Much success in the future!  

BORREL: “AFGANISTANI NJË KATASTROFË, EVROPA KA PËRGJEGJËSITË E SAJ. BASHKIMIT EVROPIAN I DUHET NJË FORCË E NDËRHYRJES SË PARË

by

Nga FEDERICO FUBINI

Askush nuk mund t’a padisë Josep Borrellin për hipokrizi. Nënkryetari I Komisionit dhe përfaqësuesi i lartë i politikës së jashtëme të Bashkimit evropian nuk fshihet kurrë. Nga rrënimi afgan kërkon të nxjerrë një mësim: është çasti të krijohet një fuqi evropiane e ndërhyrjes së shpejtë, sepse “amerikanët nuk do të  luftojnë më për luftërat e të tjerëve”.  

Nënkryetar, a jemi në fundin e luftës n’Afganistan e në fillimin e një lufte mes fondamentalistësh?

“Kjo është së pari një katastrofë për afganët, një dështim për Perëndimin e një pikë kthese për marrëdhëniet ndërkombëtare. Por a është fundi i luftës? Është fundi i pranisë ushtarake perëndimoe në Afganistan. Nuk jam i sigurtë se vetë afganët do të fillojnë luftën mes njëri tjetrit. Por sigurisht për ne kjo nuk është fundi i çështjes sepse duhet të vazhdojmë të mbështesim gjindjen e Afganistanit.”

Evropianët kanë sjellë nga Kabuli ndoshta dhjetëmijë njerëz. Por sa na e kanë kërkuar dhe nuk janë nisur?

“Sinqerisht nuk kemi një shifër konkrete të numurit të njerëzve që do të duhej të tërhiqeshin. Nuk besoj t’a ketë asnjeri. Ata që punonin me BE janë 520  e i kemi sjellë të gjithë në qëndrën e grumbullimit të Madridit. Por ata që punonin me BE dhe evropianët në të shkuarën ose ishin të ngatërruar, makar në shoqërinë civile, duke u përpjekur të ndërtonin një Afganistan demokratik? Ndërmjet tyre, me mijra nuk u arrit të tërhiqeshin. Pra po: marrja e tyre ka qënë një sukses, duke mbajtur parasysh numurin e njerëzve të çuar jashtë në kohë tepër të shtrënguara. Por dhjetra mijrat e mbetur mbrapa: janë një problem”.

“Pjesa m’e madhe e kritikave janë përqëndruar mbi Amerikën e mbi Joe Biden-in. Por ne evropianët a dalim mirë?

“Evropianët janë përfshirë që nga fillimi i luftës afgane, sepse për të parën herë mbas 11 shtatorit ishte zbatuar nyja 5 e Traktatit NATO mbi mbrojtjen e ndërsjelltë ndërmjet Vendeve t’Aleancës. Që nga fillimi antarët evropianë të NATO-s kanë dërguar trupat e tyre – gra e burra me vlera të mëdha – dhe kemi harxhuar shumë para. Por si evropianë nuk kemi patur një përçapje të qartë e që të ishte e jona. Synimi i parë ishte të luftohej Al Qaeda dhe e bëmë. Pastaj ishte një tjetër synim i pështjellueshëm: orvatja për të ndërtuar një shtet bashkëkohor. Në këta njëzet vite diçka është bërë, nuk mund të jemi johenikë mbi këtë: ndërmjet të tjerave, i kemi dhënë mundësi tre milion afganeve të shkonin në shkolla. Por ndërtimi i Shtetit bashkëkohor nuk pati kohë të ngulte rrënjë të thella. Pra si evropianë kemi pjesën tonë të përgjegjësisë, nuk ka qënë vetëm një luftë amerikane”.

A mund të kihet ende besim tek Amerika për sigurinë tonë?

“Presidenti Biden qe i qartë duke thënë  se Shtetet e Bashkuara n’Afganistan kanë bërë atë që duhej të bënin. Kanë krijuar, armatosur dhe mbarështuar një ushtri kombëtare – ka thënë – e tani është koha që afganët t’i zgjidhin vetë problemet e tyre. Po marr shkas nga kjo përsiatje e Biden-it, kur them se Shtetet e Bashkuara nuk janë më të gatshëm të luftojnë luftërat e të tjerëve. Është kështu. Sa i përket kësaj ka një farë tërheqjeje t’Amerikës  nga arena botërore. Por duhet t’a përdorim këtë krizë për të fuqizuar marrëdhëniet ndëratllantike, duke i bërë më të barazpeshuara. Nuk është çasti i tërheqjes”.

Çfarë do të thotë kjo?

“Si evropianë, duhet t’a përdorim këtë krizë për të mësuar të punojmë më shumë së bashku. E për të përforcuar idenë e autonomisë strategjike. Duhet të jemi në gjëndje të lëvizim edhe vetëm. Duke përforcuar aftësitë tona përforcojmë edhe NATO-n”.

Juve propozoni një forcë ushtarake evropiane. Por nuk arrijmë as të bëjmë një deklaratë të përbashkët për Hong Kongun dhe n’aeroportin e Kabulit çdo Vend evropian punon për vete.

“Evropa shpesh kundërvepron vetëm përballë piskamave. Nga kjo përvojë duhet të nxjerrim mësime. Secili prej Vendeve të pranishëm n’Afganistan u mobilizua për rreth aeroportit të Kabulit në këto javë. Kanë bashkëpunuar mes tyre dhe kanë bashkëndarë aftësitë e transportit. Por si evropianë nuk qemë në gjëndje të dërgojmë gjashtëmijë ushtarë për rreth aeroporti për të mbrojtur zonën. Amerikanët i a arritën, neve jo. Për këtë arsye në “busullën strategjike” propozojmë  krijimin e një “Initial Entry Force” evropiane që të mund të veprojë shpejt  përballë piskamave. BE duhet të jetë në gjëndje të ndërhyjë për të mbrojtur interesat e tij kur amerikanët nuk duan të jenë të ngatërruar. “First Entry Force” e jona duhet të përbëhet nga pesëmijë ushtarë, në gjëndje të jenë në gatishmëri për thirrjet e shpejta”.

Si mendoni të shmangni vetot kombëtare?

“Nëse nuk ka njëzëshmëri, shpejt a vonë një grup vëndesh do ë vendosë të shkojë përpara vetëm. Qeveritë që e duan nuk do të pranojnë të ndalohen”.

A mund t’a bëjnë?

“Mund të punojmë në shumë mënyra të ndryshme. Shumë është bërë nëpërmjet marrëveshjesh të veçanta që në fillim ishin jashtë nga Traktati, si në krizat financiare”.   

N’Evropë diskutojmë krizat gjeopolitike vetëm kur trëmbemi se do t’arrijnë refugjatë. Por kjo a nuk shtyn Vënde kufitare si Turqia e Biellorusia të kërkojnë të na përfrikësojnë me valët e të ikurve? 

“Është e vërtetë që Evropa priret të përqëndrohet mbi krizat gjeopolitike vetëm kur shqetësohemi për këtë çështje. Por njerëzit që arrijnë nga Afganistani nuk mund t’i quajmë imigrantë. Shumë janë kërkues të strehimit politik. Kanë ikur nga Kabuli sepse nuk donin të vriteshin. Por është ashtu: gjithënjë e më shumë imigrantët apo refugjatët përdoren si armë nga Vëndet fqinjë për të na vënë nën trysni. Së fund disa irakenë kanë fluturuar deri në Minsk e që aty regjimi i ka çuar deri në kufirin lituan. Këto orvajtje për të përdorur imigrantët si armë duhen kthyer mbrapsht, por ne evropianët nuk mund të shohim gjeopolitikën vetëm me lentet e valëve migratore. Pasojat janë shumë më të gjëra. Ka një pasiguri në opinionin publik që disa subjekte kërkojnë t’i shfrytëzojnë politikisht, por duhet të zbatojmë një kriter shumë më të përgjithshëm.”

Është e vërtetë që BE do të paguajë Uzbekistanin, Taxhikistanin, Pakistanin e deri edhe Iranin për të mbajtur reefugjatët afganë që ne nuk i duam?

E vërteta është se për çështjet që lidhen me Afganistanin duhet të shtojmë bashkëpunimin me Vëndet fqinjë. Duhet t’i ndihmojmë përballë valës së parë të refugjatëve. Nuk është se afganët që ikin arrijnë që në fillim në Romë, por mbase në Tashkent. Vëndet në vijën e parë duhen ndihmuar.

A do të kenë ndihmë financiare nga Evropa për të mirëpritur afganët ashtu sikurse Turqia ka patur për të mbajtur sirianët?

“Aftësia thithëse e Evropës ka kufij dhe pa një bashkëveprim të fuqishëm nuk mund të bëhet asgjë. Vëndet fqinjë do të jenë të implikuara më shumë e më parë se Evropa. Pra po: do të thotë se duhet t’u jepet dhe atyre një mbështetje financiare siç kemi bërë me Turqinë”.

Në 2015 Jean – Claude Juncker i thonte Hungarisë se muret në kufij nuk janë të pranueshme n’Evropë. Tani Greqia dhe Lituania i ngrenë me miratimin e Brukselit. Çfarë ka ndryshuar?

Juncker fliste për kufij ndërmjet Vëndeve të BE. Por nëse flitet për kufijë e jashtëm të Bashkimit, ka Shtete antare që ju është dashur të ngrenë ledhe. Nuk është kundër ligjit evropian. Ledhet janë aty për të mbrojtur kundër dhunimit të caqeve tokësorë të një Vëndi. Secili Vënd ka detyrë të mbrojë truallin e tij. Nga ana tjetër, këto masa duhet të jenë proporcionale dhe nuk duhet të pengojnë  atë që kërkon strehim të paraqesë kërkesën e tij, që duhet të trajtohet në bazën e parimit të mos kthimit”.

Biden-i tregohet i interesuar të fuqizojë marrëdhëniet me Evropën mbi të gjitha për të na rekrutuar në frontin amerikan në shemërinë e tij me Kinën. A mund t’a lejojmë, duke patur ne, evropianët, Kinën si partnerin tonë të parë tregëtar?

“Shemëria ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Kinës do të përcaktojë shekullin e njëzetenjëtë. Por bota nuk është dypolare, është gjithënjë e më shumë  shumëpolare dhe BE duhet të jetë njëri nga polet. Do të jemi gjithmonë më afër Amerikës se Kinës, por kjo nuk do të thotë se do të jemi gjithmonë e sistematikisht të rrjeshtuar me Shtetet e Bashkuara, sepse kemi interesa të ndryshme në disa zona. Saktësisht si ata. Prandaj autonomia strategjike nuk është aspak kundër aleancës transatllantike, por shërben për të patur vështrimin tonë të çështjeve ndërkombëtare dhe aftësinë tonë për të vepruar: së bashku me partnerë si Shtetet e Bashkuara kur është e mundur dhe vetëm kur është e nevojshme”

“Corriere della Sera”, 30 gusht 2021    Përktheu Eugjen Merlika  

Interview with Teuta Shabani-Towler, the Peaceful Doer

by

by Rafaela Prifti

Q. You are the CEO of a digital marketing company, a speaker, and a certified life coach with a background in nursing, computer programming, journalism, grassroots organizing and political activism who lived in Mitrovica through the Kosovo war before immigrating to the United States a decade ago. There is a lot to unpack here. Let me start by asking how do you introduce yourself? Who is Teuta Shabani-Towler?

A. I’m a mom, a daughter, a sister, an auntie, and a friend to many. I consider myself to be a strong, peaceful person who really loves helping people. I feel so fortunate to be able to help friends, family, clients, and impact women through my coaching, workshops, and inspirational speeches.

Q. Do you feel that education impacted your later choices?

A. My education and my work experience is a “mutt”. I believe everything happens for a reason because one thing led me to another. My nursing education was out of scarcity because just when I went to high school, Kosovo was stripped of its autonomy. That meant, my opportunities to get a college education was limited to nonexistent. I attended nursing school while still in high school to be able to have the skill to get a job. Plus, my parents really wanted me to be a doctor. While attending nursing school, I was really drawn to brain function and human behaviors, so I wanted to become a neurophysiologist. By the time I graduated from high school and nursing school, the political situation in Kosovo worsened and I no longer had the opportunity to pursue my medical studies at the university level. I worked as a nurse for two years at a pediatrician’s office and I absolutely hated sticking children, especially newborns with needles. In my second year working as a nurse, I started taking private computer programming classes after work. I didn’t even own a computer and we could probably count how many families had computers in the city of over 100,000 people. Most of my friends and relatives criticized me for wasting money on computer courses because there were no computer job opportunities in Kosovo. I really fell in love with computers and programming. I built my first patient records software at no cost for the doctor that I was working for. He considered it as a favor to me because he had to buy a computer for his office. I trained the doctor and two other staff members how to use it. As soon as he appreciated the convenience and efficiency of pulling up patient info, he told other doctors. So, I started getting requests to build software for other doctors. I just made minor changes and was selling the same program. I made more money in two months selling my software than the entire year working as a nurse. Six months later, I quit my nursing job and became a full-time programmer. I went back to college for computer programming, but at that stage, I was more advanced than what they were teaching. When the war broke out in Kosovo, I was just finishing college. During the war, we had limited journalists left in the country. I became one of those “I reporters” who frequently called BBC radio and Deutsche Welle Radio to inform the outsiders what was happening in Kosovo. I loved finding information and sharing it with people. That led me to take journalism classes after the war. Fast forward to 20 years later, I started Mitro Digital Marketing business in Kosovo and the United States, where I use my coding and writing skills in one job, Website Design and Search Engine Optimization (SEO). I think my personal tagline summed it up nicely: I write for humans and code for machines. It was hard to be both the CEO of a company and a programmer. To grow the business, I had to let go of programming and hired people to do that for me. I love marketing because it deals with human buying behaviors. I thought by helping my clients make money, it will impact their lives and they will be happy. However, that wasn’t always the case. It didn’t matter how much money they made, many of them were still not happy. I started feeling not fulfilled and realized I’m not making much of a difference in people’s lives. I was searching within myself to do something more meaningful and fulfilling.

Q. Was there a defining moment in your life that led you to want to become a life coach?

A. In March 2020, I attended the Mindvalley Personal and Professional conference in Los Angeles just before Covid shut down. I met many amazing speakers and attendees. I attended Lisa Nichols’ workshop Speak and Inspire. She really did inspire me to use my voice and my story to inspire others. Some of the attendees that I was having dinner with thought I was a life coach because of the way I was talking about issues related to immigrant identities. That got me thinking about life coaching. Then Covid hit my marketing business pretty badly for three months. All of my paid ads and other marketing efforts were either canceled or put on hold. I found myself at home with two kids and not a whole lot of things to do. I researched many coaching schools and chose the John Maxwell Team. I took the classes for life coaching, speaking, and professional development training. Now I’m a John Maxwell Independent Coach, Speaker, and Trainer. My coaching, speaking, and training brand is called, The Peaceful Doer because it’s important for my clients to feel at peace with the decisions they make, and the actions they take. Plus, this world really needs more peaceful doers.

Q. There are countless numbers of life coaches, what’s your distinctive or defining quality?

A. I work primarily with women who want to make changes in their lives, reach personal and/or professional goals. Most of the time, women call me when they find themselves at crossroads and are not sure which way to go. Whether it’s a career, a personal relationship, poor health habits, money problems, moving to another country, etc. The majority of my clients are women who are immigrants and struggle with finding out who they really are and what they want. As part of assimilating into this country, immigrants go through a personal identity crisis. I know how they feel because I went through that and it was a brutal journey. But I found my way back up and now I can help others do the same. My coaching training with John Maxwell also enables me to help women become leaders in their families, businesses, nonprofit, or their communities. I do this through one-on-one coaching, the leadership workshops I teach as well as masterminds I facilitate which are based on the John Maxwell books.

Q. What is the difference between a mentor, a life coach, and a therapist?

A. First of all, I want to say that life coaches are not like sports coaches. Life coaches don’t tell you what to do. We’re not experts of your life, we’re experts of the process to guide you to find answers within through questions we ask. We may offer another way of thinking but we never tell clients what they should do. That’s because when clients find answers on their own, they become more confident and empowered. Imagine how you feel when you figure out things on your own vs someone else telling you. We’re there to motivate clients and hold them accountable for the goals and actions they set up to do. To make sure they understand what holds them back and know they can overcome those challenges. Only if a client feels absolutely stuck, we may offer some options but never tell clients what they should do. Sometimes, your intuition is the best and I’m there to make sure you tap into that. A life coach makes sure you have a balanced life: personal relationship, health, career, money, hobby, and contribution to society. That’s because many people focus so much on their careers that they sacrifice their personal relationships and their health. Or they sacrifice their career for the family but then don’t feel happy about it later. Mentors give advice and share their own experiences in a specific industry or field. For example, I was a volunteer SCORE certified mentor and I would help clients with marketing tips and strategies. I have six mentors available to me through the John Maxwell Team. In case I need advice in one area or another, they provide feedback and support. Another important aspect I want to mention is therapist vs life coaches. Therapists are health professionals who deal with traumas and different emotions. They focus on healing from the past. Life coaches deal with clients, where they’re at now, and make plans for the future by changing habits and creating actionable goals. In therapy, there’s a lot of talking. In life coaching, there’s a lot of planning and action-taking. Therapy focuses a lot on problems, life coaches focus on solutions.

Q. Your profile says that you bring a fresh perspective to your coaching. Can you elaborate on it?

A. I challenge my clients to think differently to achieve different results than they’ve been getting. Understanding why they do what they do helps to build a great sense of awareness. Once they’re aware of their own blocks and clear them up, they become unstoppable.

Q. What should I expect from attending one of your presentations or classes?

Workshops are designed based on the organizations or businesses’ needs and goals. For example, a Real Estate company was struggling with a toxic work environment. I did a workshop on team building and communication. Another workshop I did was Money Mindset-Money Strategy. This was in cooperation with a financial advisor. I was focused on the money mindset, and she did money strategy. The attendees got a deeper understanding of where their money beliefs came from, how it impacted their lives and how to overcome the fear of lack of money. Through masterminds, there is a lot of focus on building stronger and deeper connections through communications, which in turn helps improve personal relationships, forge a better connection with family members, or coworkers and customers. In other words, everyone’s goals are different, but we all learn from each other. It’s important to understand that goes for me too. I’ve been facilitating the same masterminds for over a year now every four and five weeks and I still learn something new. That’s because each participant brings a different perspective and challenge which makes me think differently.

Q. Could you talk about your role model(s)?

I think my first role model was my first-grade teacher in Mitrovica, Kosovo. She was a brilliant, strong woman, a widow who raised three wonderful kids on her own, and was the only woman in my circle at the time that drove a car. One time she gave me a ride home because I was sick. I was very impressed with her driving. She said you can drive too when you grow up. I was seven years old, and I knew when I’m older, I’m going to own and drive my own car. I did that even during the most challenging times to get a driver’s license under the Serbian regime. One of the Kosovo women who inspires me is Valdete Idrizi who was awarded the Women of Courage Award by the United States in 2007. In the United States, the women who inspire me are Lisa Nichols, Sara Blankey, VP Kamala Harris, and many more.

Q. You talk about one of your experiences specifically being the first one to welcome the French UN troops that rolled into the town of Mitrovica after the Kosovo War. What was it like?

As horrible as war was, I got to see the worst and the best in human beings. There were many people killed, kicked out of the country, or hidden in the forests or in homes. My family and I were kicked out of our home. My dad was taken away to prison for three weeks and then later was sent to Albania. It was part of the Serbian strategy for ethnic cleansing. We didn’t know if my dad was alive and he didn’t know what happened to us for six months. My mom, brother and I came back home three weeks later to find a burned home but luckily the first floor’s concrete walls were still standing. As part of my “I reporting” self-promoted assignment, I would sneak around in people’s yards and burned houses around the city. At one point I saw two military trucks by the market in Mitrovica. From a distance, they looked like the Serbian military types. As I got closer, I noticed the French flag and I heard a helicopter overhead. I was so happy to see them that I couldn’t believe that the Serbian forces were out and NATO troops were in Kosovo. They didn’t know about any survivors because they couldn’t find any people any where in a city destroyed to the ground. I believe they were as happy to see me as I was happy seeing them. They asked me where the people are. I told them they were hiding in different places. One of them pulled out a map and spread it on top of the hood. I showed him the forest where displaced people were set up in tents. They communicated with the helicopter pilot that flew to the mountain and dropped off packages of food. I was so happy at that moment, I was crying. Then more people came out after they saw the helicopter. The French troops were asking where they could find a bakery to buy bread. I didn’t understand the word bread, so one of the soldiers drew it on a piece of paper. I told them “At my mom’s kitchen!” I got to ride with them to my parents’ house. My mom got so scared when she saw the trucks because she thought they were Serbian military. In less than an hour, more French troops assembled at our house and we’re serving them tea and bread. They had been driving on a road for a long time and scared of falling on landmines.

Q. You have made it your life’s mission to empower women in Kosovo and here. On that topic, Dielli has covered rallies, meetings, Congressional hearings on survivors of sexual violence in the Kosovo war. Can you draw from your perspective some cultural differences between our countries?

A. Women are influenced not just by the culture but by their life experiences. Kosovo women still have many challenges, not as many opportunities and support. In Kosovo, you have women in rural areas who are treated as second-class citizens, and then you have powerful women who serve in high leadership positions such as two female presidents. In America, women have more options but have not been able to climb up to the presidential position. For a country as developed as the United States, women are still treated poorly and are not supported in the political field.

Kosovo women are very brave, and I think going through the war has made them stronger. When you’ve been at the lowest level in your life, where you lost everything, there’s nothing else to do but climb up. The majority of them have overcome the fear of failure because they’ve been there, they survived, and they know what they are capable of.

Q: You told me that leaving Kosovo to come to the US was the hardest decision you ever made. I have heard a similar pain in the stories shared by immigrants forced to leave Albania gripped by civil unrest and corruption. Have you found points of convergence and what does that mean to you?

A. I’m fortunate that I came to the United States by choice. I wasn’t forced to leave the country that many people from Albania and Kosovo did. It was a hard choice to leave my family, friends, the women’s nonprofit that I founded, my United Nations job, and many organizations that I served on the boards. I was very involved in Kosovo. I worked 12-16 hours a day. I had a post survivor guilt and trauma and all I wanted to do was help others. I never stopped working except every three weeks I would get sick and had to stay home for three days. It was after four months, my UN doctor noticed a pattern and told me that I needed rest. I had so much passion to help people that I never wanted to stop. When I moved to the United States, I had no idea what I was going to do with my life. My body was here but my soul was in Kosovo. I lost my identity and my self-confidence. My life really didn’t have any meaning. That was a new feeling for me.

I live on a beautiful island and spent a lot of time on the beach but I got bored. I needed to help people but I felt like none needed my help here. Everyone seems to be doing fine. For the first time, I had time to think about my past, and all the war trauma that I’ve buried while in Kosovo started to resurface. Add losing my identity and self-confidence to that and that was a receipt for deep depression. I suffered in silence for many years. Kept it all to myself, trying to carry the same strength I had before I moved to the United States, but it was acting. At the end of the day, I would feel so exhausted that I slept for 12-14 hours. I was sick very frequently and barely managed to take care of the kids and my business. The interesting thing is I didn’t even think or realize that I was depressed until one day I had a suicidal thought that scared me so bad, I immediately asked for help. I went through therapy and other alternative healing and got back to my old self in two years. I want to take a moment and encourage anyone who’s dealing with depression to seek help. Don’t suffer alone and in silence. Asking for help is not a sign of weakness, it’s a sign of strength. Life is beautiful but when you have emotional pain, you can’t see it. There are ways to release the pain but you have to be willing to ask for help. I hope anyone who deals with depression seeks help. If not for yourself, do it for the people who love you and need you.

Q. What are you working on currently? Have you thought about publishing your life advice?

I’m working on expanding my professional speaking business. I’ve been speaking to groups but it’s been mainly on Zoom because of Covid related restrictions. I want to be on stage and speak to inspire others to be the best versions of themselves. If I can do it, anyone else can. I’m working on bringing to the public four other masterminds. I’ve been thinking about writing a book but have not had the time to devote to it quite yet. I’m focusing on spending time with my kids and traveling with them because they are growing up so fast.

Thank you for the interview!

I want to thank Dielli newspaper for your interest in my story and I hope it helps inspire your readers.

SHQIPTARËT NË KENIA TË AFRIKËS

by

Gazetarja Salie Gajtani-Osmankaq rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, jetesën në Kenia, njëra ndër qendrat e pakta botërore ku janë të vendosura selitë kryesore të OKB-së (Organizatës së Kombeve të Bashkuara), projektet ndërkombëtare dhe humanitare në Kenia, shqiptarët në Kenia dhe situatën e covid 19 dhe procesin e vaksinimit atje. Me Salie Gajtani-Osmankaq bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

TË JETOSH NË KENIA

Kenia është njëra ndër qendrat e pakta botërore, ku janë të vendosura selitë kryesore të OKB-së (Organizatës së Kombeve të Bashkuara). Kështu, OKB-ja përpos selive të saj kryesore që ka në Nju-Jork, në Gjeneve dhe Vjenë, një të tillë e ka të vendosur edhe në Nairobi, kryeqytetin e Kenias. Ky shtet afrikan ofron shumë për turistët e huaj, si dhe për vendorët që kanë një standard të lartë jetese. Por të këtillët, në proporcion me numrin e përgjithshëm të popullatës, nuk përbëjnë një përqindje të lartë. Vetëm 10 për qind e popullatës mbi 50 milionëshe që ka Kenia, jetojnë në kushte me standard të lartë jetese. Pjesa tjetër, jetojnë në varfëri. Përkatësisht mbi 80 për qind e popullsisë jetojnë në varfëri të skajshme. Ndërsa, 10 për qind e banorëve i takojnë shtresës së mesme, e cila sipas qytetarëve vendorë, po shkon duke u rritur viteve të fundit. Kjo do të zbusë hendekun e madh që ekziston midis shtresës së pasur dhe asaj të varfër të qytetarëve kenian, që ka ekzistuar prej dekadash. Kenia ofron shumë për vizitorët, pasi që ka bregdetin në njërën anë, që shtrihet buzë Oqeanit Indian dhe Safarin, në anën tjetër. Kjo, përbën atraksion për vizitorët e huaj që janë të shumtë brenda një viti. Sipas statistikave nga organizata të ndryshme, flitet për miliona turistë që vizitojnë këto atraksione brenda vitit. Kenianët shquhen për muzikën dhe vallëzimin, për prodhimin e luleve, më së shumti trëndafilave, të cilat eksportohen kudo nëpër botë, përfshirë edhe Shqipërinë dhe Kosovën.

TRËNDAFILAT NGA KENIA NË SHQIPËRI DHE KOSOVË

Shumica e trëndafilave që mbushin me aromë shtëpitë dhe zyrat e bashkëkombësve tonë, rriten në Kenia. Kenianët shquhen po ashtu edhe për prodhimin e kafesë dhe çajit. Shumica e popullatës merren me bujqësi. Kenianët kanë një mori ushqimesh tradicionale, por ofrojnë edhe ushqime të kuzhinave ndërkombëtare, siç është ai italian, japonez apo libanez. Ndër ushqimet më të njohura vendore është “Ugali” (qull i gatuar me miell misri), pastaj “wikisukuma” dhe “Nyamachoma” (mish dele, ose dhie e pjekur në skarë). Ushqimi bregdetar swahilian është i përzier nga ndikimet afrikane, arabe dhe indiane. Jetesa midis kontradiktës, jetës luksoze dhe varfërisë së skajshme është tipike në Kenia. Ka vendbanime të tëra, me popullatë milionëshe që kanë mungesë të ujit të pijshëm dhe mungesë qasjeje në energji elektrike. Në kryeqytetin kenian, gjendet edhe njëri ndër kampet e ashtuquajtura “sllame” (vendbanime joformale) më të mëdha në botë, ku kushtet e jetesës janë mizore. Ndërkohë, që ka vendbanime në formë lagjesh të mëdha mijëra hektarëshe, ku bëhet jetë luksoze. Shtëpitë janë të mëdha, të shtrira midis palmash e të rrethuara me gjelbërim dhe pishina private. Ato kanë edhe roje të sigurisë së lartë. Kenia, sado që konsiderohet si një destinacion i sigurt krahasuar me disa vende afrikane përreth, sipas të dhënave publike, këtu ende ka probleme me krimin, sidomos në qytetet kryesore. Dhe jo rrallë herë, ka paralajmërime për kërcënimin e terrorizmit.

PROJEKTET NDËRKOMBËTARE DHE HUMANITARE NË KENIA

Kenia përbën një sferë fokusi të projekteve të mëdha ndërkombëtare zhvillimore, siç është industria e ndërtimit, e turizmit, por edhe e sferave tjera. Projektet humanitare kryesisht janë të fokusuara në sigurimin e kushteve bazike për jetën e qytetarëve vendorë, siç është ushqimi më cilësor, uji i pijshëm, energjia dhe barnat, sidomos për sëmundjet e rënda siç është HIV dhe Malarja. 

SHQIPTARËT NË KENIA

Kur e kemi marrë vendimin që të vijmë për të jetuar dhe punuar përkohësisht (disa vite) në Kenia, kam menduar se do të jemi e vetmja familje shqiptare këtu. Por, ka ndodhur tërësisht e kundërta. Këtu gjeta shumë bashkëkombës të mi. Në dy vitet e fundit, në Kenia kanë jetuar 15 familje nga të gjitha trojet shqiptare, si nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi. Bashkë, përbënin një komunitet prej afri 50 shqiptarë. Por, se këto statistika ndryshojnë nga dita në ditë, sepse vazhdimisht ka lëvizje, dikush vjen e dikush shkon, varësisht nga kontratat e punës. Shqiptarët në Kenia, kryesisht vijnë për të punuar, si të punësuar në organizata të ndryshme ndërkombëtare. Janë kuadro ekspertësh të profileve të ndryshme. Hyrja e tyre në Kenia, sidomos e shtetasve të Kosovës, kalon nëpër barriera, marrë parasysh se Kenia nuk e ka njohur ende Kosovën si shtet të pavarur. 

KENIA PËRBALLË COVID DHE VAKSINIMI NDAJ COVID

Sikurse të gjitha shtetet e botës, edhe Kenia është ballafaquar me pandeminë e virusit Covid-19. Sado që vendet afrikane janë të varfra, ato e kanë përballuar më mirë pandeminë, sesa që ishte parashikuar edhe nga Organizata Botërore e Shëndetësisë. Kjo, sigurisht ka ndodhur për faktin se vendet afrikane kanë përvojë më të madhe në menaxhimin e pandemive, për shkak të sëmundjeve të ndryshme me të cilat janë përballur kohë pas kohe, siç ishte “Ebola” për shembull. Pastaj, edhe për faktin se Afrika, përfshirë edhe Kenian, kanë një popullatë relativisht shumë të re, si dhe kushteve klimatike, ku mbretëron moti i ngrohtë dhe me diell pothuajse gjatë gjithë vitit. Që nga 15 marsi i vitit të kaluar, kur është lajmëruar rasti i parë i infektimit me Covid këtu, e deri sot, bazuar në statistikat zyrtare Kenia ka bërë afro 2 milionë e 65 mijë teste mbi rastet e mundshme të infektimeve. Çdo ditë, Kenia lajmëron nga 700-800 raste të reja të infektimeve me covid. Aktualisht ka afro 193 mijë raste aktive, dhe mbi 183 mijë raste të personave të shëruar nga kjo sëmundje. Ndërsa, ka pasur gati 4 mijë persona që kanë vdekur, si pasojë e covid-19. Kenia, ishte ndër shtetet e para afrikane që ndërmori masa kundër kësaj sëmundje. Disa, nga këto masa janë ende në fuqi, siç është bartja e maskës në hapësirat publike dhe lokale. Nuk është hequr asnjëherë masa restriktive për lëvizje gjatë natës. Ajo është zbutur, ose është zgjatur herë pas here. Aktualisht, ndalohet qarkullimi i qytetarëve në hapësirat publike, prej orës 10 të natës, deri në ora 4 të mëngjesit.  Pandemia ka dëmtuar rëndë ekonominë dhe jetën e qytetarëve kenian, të cilët jo rrallë herë i kanë bërë thirrje qeverisë që të zbusë masat anticovid, për shkak se ata rrezikonin të vdesin urie. Ndërsa, që edhe vaksinimi ka ecur shumë ngadalë, për shkak të mungesës së vaksinave. Deri tani, Kenia ka arritur të vaksinojë vetëm afro 1 milionë e 636 mijë qytetarë, përballë popullatës mbi 50 milionëshe që ka.

NJË MESAZH PËR GAZETËN DIELLI, VATRËN DHE SHQIPTARËT E AMERIKËS

I jam mirënjohëse pa fund, gazetës Dielli dhe formacionit Vatra me shqiptarët e Amerikës, që më kanë zgjedhur si të intervistuarën e tyre duke më ofruar kështu mundësinë për të thënë fjalën time rreth përvojës dhe jetës jashtë atdheut. Vlerësoj shumë punën dhe angazhimin tuaj për të promovuar vlerat shqiptare kudo në botë. Uroj të jeni gjithmonë aktiv në afrimin e mendjes dhe vlerave shqiptare, pavarësisht se ku jetojnë dhe veprojnë ata. Kontributi juaj është i domosdoshëm dhe i çmueshëm. 

KUSH ËSHTË GAZETARJA SALIE GAJTANI-OSMANKAQ

Salie Gajtani-Osmankaq, është nga Prishtina, ku ka kryer edhe gjithë shkollimin e saj, që nga ai fillor e deri në studimet e larta universitare. Ajo është magjistre e shkencave pedagogjike. Ka përfunduar studimet për Gjuhë dhe letërsi shqipe në Universitetin e Prishtinës. Ka përfunduar Institutin e Prishtinës për Studime Politike. Ka përfunduar studimet për Pedagogji, në nivelin Bachelor dhe Master. Ka punuar si mësimdhënëse e gjuhës dhe letërsisë shqipe në dy shkolla të Prishtinës, kur njëkohësisht ka filluar edhe karrierën si gazetare. Prej afro 20 vitesh, ka punuar si gazetare në kompaninë mediale “KOHA Group”.  Në ndërkohë, ka qenë e angazhuar edhe si bashkëpunëtore në projekte me organizata të ndryshme vendore  dhe ndërkombëtare, si ato të BE-së dhe OSBE-së.  Ka ndjekur seminare dhe konferenca të ndryshme studimore dhe shkencore brenda dhe jashtë vendit, si paneliste, pjesëmarrëse, prezantuese dhe analiste për tema të ndryshme që lidhen me zhvillimet në Kosovë. Ka ligjëruar mbi tematika të ndryshme, si të drejtat e njeriut, barazinë gjinore, edukimin medial, etj për organizata të ndryshme brenda dhe jashtë Kosovës. Është fituese e katër çmimeve prestigjioze që ndahen për fushën e gazetarisë. Ka marrë Çmimin për storien më të mirë kundër korrupsionit për vitin 2008 nga UNDP-ja. Çmimin “femra më e suksesshme në media” për vitin 2008,  me karakter ndër rajonal. Çmimin e GIZ-it gjerman për arsim, për vitin 2015. Një çmimin tjetër për arsimin e ka marrë, po nga GIZ-i gjerman edhe në vitin 2017.  Prezanton me dy punime, punë shkencore, në librin akademik “Pedagogjizimi kjo polifoni edukative”.  Është bashkë-autore në librin për viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës “Unë jam ANEMONE”. Është recenzente e librave shkollor. Aktualisht jeton në Nairobi të Kenias, bashkë me familjen: bashkëshortin dhe tri vajzat. 

SHKOLLA SHQIPE NË PATRA TË GREQISË

by

Iliaz Bobaj drejtor i Shkollës Shqipe në Patra, Greqi, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, funksionimin e mësimit shqip në Patra të Greqisë, sfidën për ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Greqi nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe dhe projektet në të ardhmen e shkollës shqipe në Patra të Greqisë. Me Iliaz Bobaj bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.

SHKOLLA SHQIPE NË PATRA

Shkolla shqipe ‟Naim Frashëri”, në qytetin e Patrës, Greqi, u themelua dhe çeli dyert e saj para 13 vjetësh. Ajo u hap për fëmijët e emigrantëve shqiptarë, të ardhur pas vitit 1990 në Greqi, por jo vetëm për ata. Në shkollën tonë mësojnë shqip edhe disa fëmijë grekë, madje edhe vendas të rritur dhe kushdo që dëshiron të mësojë gjuhën shqipe. Themelimi i saj nis në vitin 2008, kur një grup mësuesish( Iliaz Bobaj, Kristiana Veliu dhe Liri Shehu), pas disa viteve përpjekjesh, mundëm ta hapnim për herë të parë shkollën shqipe në këtë qytet. Patëm ndihmë vetëm nga një organizatë joqeveritare(‟Lëvizja”), e cila, me dashamirësi, na vuri në dispozicion mjediset e saj, ku zhvilluam mësimin dy vitet e parë. Ishte një mrekulli hapja e kësaj shkolle, tërësisht me forcat tona dhe me përkushtimin tonë. Më vonë grupit tonë të vogël të mësuesve iu bashkua edhe Anjeza Cuku Domi dhe më pas edhe disa mësues të tjerë. Natyrisht patëm edhe përkrahjen e shumë prindërve, të cilët nuk e besonin se mund të hapej dhe të funksiononte një shkollë e tillë. Por ne vetëm se e forcuam shkollën tonë, duke bërë gjithçka në mënyrë vullnetare. Nxënësit tanë të parë, erdhën të etur për të mësuar gjuhën e tyre, gjuhën tonë të bukur. Në 13 vitet e funksionimit të saj, në bankat e shkollës sonë kanë kaluar qindra e qindra nxënës. Sot shkolla jonë është jo vetëm shkolla shqipe më e madhe në Greqi, por edhe një nga shkollat më të mëdha dhe më të konsoliduara të diasporës shqiptare. Madje edhe e vlerësuar nga disa organizma shtetërore dhe joshtetërore. Me siguri, sfidat e së ardhmes do të jenë edhe më të mëdha se ato të fillimit dhe ecurisë së saj. Por një gjë mund ta them me bindje: ajo do të vijojë të forcohet dhe të konsolidohet më tej.

ORGANIZIMI I MËSIMIT, TRADITA DHE HSTORIA E SHKOLLAVE SHQIPE NË GREQI

Shkolla e parë shqipe në Greqi, pas vitit 1990, u hap në Selanik, në vitin 2001. Ishte mësuesja e palodhur Mimoza Dako, e cila dha shembullin e saj e para dhe me shumë sakrifica, hapi shkollën e parë, duke u bërë edhe pararendësja e këtyre shkollave, të cilat më pas, do të shtoheshin së tepërmi dhe do të bashkëpunonin, duke u formuar edhe ligjërisht Lidhja e Mësuesve Shqiptarë në Greqi. Por, sidoqoftë, nuk është organizimi i kësaj lidhjeje që diktoi punën, por individët e palodhur dhe të përkushtuar për mësimin e gjuhës sonë amtare. Ata kanë qenë dhe mbeten shtyllat e këtyre shkollave. Më vonë u hapën shkolla shqipe në Korinth, në Athinë, në Patra, në Kretë, në Kallabakë, në ishuj, etj. Këto shkolla nuk gjetën ndonjë traditë, por e formuan dhe e fituan vetë atë, si domosdoshmëri për ecurinë e tyre. Por jo gjithçka ka shkuar pa probleme. Këta dy vitet e fundit, për shkak edhe të pandemisë, por jo vetëm asaj, numri i nxënësve në disa shkolla është pakësuar së tepërmi, duke mbetur me 3-5-7 nxënës, disa me 10-15 nxënës dhe ç’është më e keqja disa shkolla shqipe edhe janë mbyllur. Dhe askush nuk e di, nëse do të gjenden mundësitë e rihapjes së tyre, apo do të mbyllen përgjithmonë, gjë që do të ishte një humbje e madhe për to dhe për mbajtjen gjallë të gjuhës sonë amtare. Kjo kërkon një mobilizim dhe përkushtim shumë më të madh të mësuesve, një bashkëpunim më të frytshëm me prindërit, me organet vendore dhe me shkollat e tjera dhe mbi të gjitha me shtetin shqiptar.

GJUHA SHQIPE SI FORMË E IDENTITETIT KOMBËTAR

Dy janë ‘’shtyllat’’, ku mbështetet identiteti kombëtar i një kombi: gjuha dhe historia e kultura kombëtare. Por edhe historia dhe kultura kombëtare mbështetet mbi gjuhën, kështu që gjuha del primare në shprehjen e identitetit kombëtar. Këtu qëndron edhe rëndësia dhe vlera e saj e pazëvendësueshme. Këtë identitet kërkojmë të ruajmë tek brezat e ardhshëm, që ata të mos asimilohen, por të ruajnë identitetin e tyre kombëtar. Në këtë pikë roli i shkollës shqipe është i pazëvendësueshëm dhe ne mundohem ta mbajmë atë të gjallë, të fuqishme. Por ne bëjmë aq sa mundemi. Megjithatë, edhe pse shkolla jonë është shkolla më e madhe dhe më e konsoliduar, numri i fëmijëve që ndjekin shkollën tonë, në raport me  numrin e fëmijëve shqiptarë që jetojnë në Patra dhe në rrethinat e saj, është ende mjaft i ulët. Por jo gjithçka është në dorën tonë. Ne ofrojmë gjithçka pa shpërblim dhe asnjë fëmijë nuk paguan asnjë cent për mësimin e gjuhës shqipe. Shteti ynë ka qenë tepër indiferent, tepër i vonuar në këtë çështje madhore. Për vite dhe dekada, ai nuk është bërë i gjallë. Vetëm vitet e fundit ka filluar të sjellë tekste mësimore dhe organizon një seminar vjetor, por jo me ndonjë veçanti, ashtu, sa për t’u grumbulluar mësuesit e diasporës. Veç kësaj, edhe pse marrëdhëniet shtetërore me Greqinë janë përmirësuar dhe janë mjaft normale, shteti ynë nuk ka bërë asnjë marrëveshje me shtetin grek, që mësimi shqip të zhvillohet në mjediset e shkollave publike greke. Edhe aty ku është arritur kjo gjë, është realizuar nga vetë mësuesit, pa ndihmën e shtetit tonë. Shteti ynë nuk ka bërë asnjë përpjekje edhe për të paguar mësuesit, të cilët vazhdojnë të punojnë falas në shkollat tona.

BASHKËPUNIMI PRINDËR – NXËNËS – MËSUES DHE E ARDHMJA E SHKOLLËS SHQIPE

Ky është çelësi i suksesit tonë. Madje në këtë bashkëpunim, ne kemi edhe dy hallka të tjera shumë të fuqishme: shoqatën e shqiptarëve të Patrës ‘’Emigranti’’, me të cilën punojmë dhe organizojmë në sinkronizim të plotë dhe bashkëpunimin e bashkërendimin e punës sonë me organet shtetërore vendore, por edhe qendrore në shtetin helen. Siç iu thashë edhe pak më lart, shkolla jonë është mjaft e organizuar dhe ka fituar një përvojë të madhe gjatë këtyre 13 viteve të funksionimit të saj. Stafi pedagogjik është i konsoliduar. Ne bashkëpunojmë me të gjitha familjet shqiptare të zonës, për të tërhequr kontigjentin e fëmijëve shqiptarë pranë shkollës sonë dhe kjo na ka dhënë shumë rezultat. Por duhet të jesh shumë këmbëngulës, pasi ka shumë prindër indiferentë ndaj fëmijëve të tyre. Madje ka edhe fëmijë shqiptarë që nuk flasin fare shqip. Në këto kushte ne bëjmë aq sa mundemi, por kurrsesi nuk rrimë duarkryq. Për të na ndihmuar në punën tonë, ne jemi e vetmja shkollë, që organizojmë çdo vit këshillin e prindërve të shkollës. Por pika jonë më e fuqishme, është bashkëpunimi me organet vendore të pushtetit lokal por edhe qëndror. Ne kemi një bashkëpunim shumë të mirë me Bashkinë e Patrës, me Këshillin Bashkiak dhe me Drejtorinë e Arsimit. Falë këtij bashkëpunimi, me vendim të Këshillit Bashkiak të qytetit në Patrës, ne na vihen në dispozicion çdo vit dy shkolla publike greke, për mësimin e gjuhës shqipe. Në këtë mënyrë, kushtet e zhvillimit të mësimit të gjuhës shqipe në shkollën tonë, janë të njëjta me ato të nxënësve vendas. Falë gjithë këtij organizimi dhe bashkëpunimi, ne organizojmë edhe shumë aktivitete me shkollën tonë, si: ekskursione në Shqipëri, Kosovë, në mjediset e kulturës greke dhe vende të tjera, organizojmë festën e çeljes së vitit shkollor, festën e Vitit të Ri, festën e Abetares, Festën e Flamurit, festën e mbylljes së vitit mësimor, etj. Përsa i përket ardhmërisë së shkollës sonë, ju them me bindje se ajo është e sigurtë dhe se shkolla jonë do të vijë duke u forcuar. Ne jemi shumë optimistë dhe këtë optimizëm e mbështetim në punën tonë të palodhur.

SFIDAT E MËSIMIT SHQIP MES TEKNOLOGJISË, PANDEMISË DHE VËSHTIRËSIA E FËMIJËVE ME DY GJUHË

Natyrshëm që pandemia edhe tek ne solli shumë probleme, por ne u organizuam menjëherë, falë edhe teknologjisë dhe nuk e ndërpremë asnjë orë mësimin online. Edhe pse ishim pak skeptikë në fillim, ia dolëm mbanë. Madje, numri i nxënësve, sidomos në klasat e para, erdhi duke u shtuar dhe provimet vjetore, të cilat ne i bëjmë çdo vit, na befasuan me rezultatet e tyre aq të mira dhe optimiste. Problemi i dygjuhësisë, nuk është aspak problem për mësimin e gjuhës amtare. Aspak. Përvoja jonë ka treguar se nxënësit shqiptarë e mësojnë gjuhën tonë amtare veçanërisht mirë, pavarësisht gjuhës tjetër. Kuptohet, nuk mungojnë vështirësitë, sidomos ato të shqiptimit të saj, por gjithsesi ato janë plotësisht të kapërcyeshme.

 MESAZHI PËR ‟VATRËN”, ‟DIELLIN” DHE DISAPORËN SHQIPTARE NË USA.

Para se t’iu përshëndes, do të ndaloj pak këtu, pasi do t’iu sjell diçka të veçantë, që më lidh me ju. Xhaxhai im, Iliaz Bobaj(i parë), i njohur në SHBA me emrin Elias Lazarati, emigrant në SHBA që në vitin 1916 dhe bashkëpunëtor i Fan Nolit, ka qenë anëtar i ‟Vatrës”, të cilën e ka dashur dhe e ka çmuar si pak kush. Gjatë kësaj periudhe (1916- 1928), ai ka shkruar shumë artikuj patriotikë tek ‟Vatra” e tij e dashur, tek ‟Vatra” jonë e dashur. Para një viti kam botuar në Shqipëri edhe monografinë për të dhe i kam thënë me hollësi këto fakte, duke e përmendur shumë herë ‟Vatrën”. Ai është bërë anëtar i ‟Vatrës” menjëherë pas ardhjes në Amerikë si emigrant, në vitin 1916 dhe ka qenë në sektorin e pritjes dhe përcjelljes së emigrantëve shqiptarë, që emigranin në SHBA. Mik dhe bashkëpunëtor me Fan Nolin, Sotir Pecin, Mihal Gramenon, Sevasti dhe Parashqevi Qiriazin, Veli Hashorvën, me Frashërllinjtë e emigruar në Amerikë, Kristo Dakon, etj, ai ishte dhe mbeti një anëtar i denjë dhe adhuruas i flaktë i ‟Vatrës”, derisa vdiq në vendlindje në moshën 33 vjeçare. Më tej, ju e kuptoni, që ne jemi rritur duke e patur ‟Vatrën” e Amerikës në shtëpinë tonë, në familjes  tonë, në shpirtin tonë. Kësisoj ‟Vatra” juaj është dhe do të mbetet edhe vatra jonë dhe ‟Dielli” juaj do të mbetet një dritë për ne. Me aq sa kam lexuar dhe kam dëgjuar në shtëpinë tonë për ‟Vatrën” dhe ‟Diellin”, ato janë pjesë e historisë së diasporës shqiptare në Amerikë, por edhe pjesë e historisë së familjes sonë atdhetare. Tani urimi im për ‟Vatrën” dhe ‟Diellin” është një urim tejet i përzemërt: ‟Vatra” juaj dhe e jonë, qoftë përherë e ndezur për shqiptarët e Amerikës dhe për kombin shqiptar! ‘’Dielli’’ qoftë përherë plot dritë për shqiptarët e Amerikës dhe për kombin tonë fisnik! Sa herë kujtoj ‘’Vatrën’’, më vijnë ndërmend vargjet e Nolit tonë të madh: ‟Mbahu Nëno, mos kij frikë, se ke djemtë në Amerikë”. Qofshi përherë pranë Nënës sonë të dashur Shqipëri, ju bijtë e denjë të ‟Vatrës”!

KUSH ËSHTË PROFESOR ILIAZ BOBAJ

U linda në Lazarat të Gjirokastrës, në një familje me tradita atdhetare dhe kulturore, ku mora gjithçka të bukur që kishte vendlindja ime, sidomos frymën e bukur atdhetare, traditën e bukur dhe të papërsëritshme të atij fshati unikal, frymën e lirisë. U rrita dhe u shkollova në qytetin e Delvinës. Kam kryer studimet e larta për matematikë dhe fizikë. Por gjithë jetën, krahas punës si mësues, jam marrë me atë që më ka pushtuar shpirtin që në moshë të njomë, me letërsinë. Jam autor i 32 librave me fabula, poezi, tregime, tregime satirike, fjalë të urta, epigrame, ese, letërsi për fëmijë. Po ashtu jam autor i 28 përkthimeve nga autorë të mëdhenj botërorë( midis tyre edhe nobelistë), në shqip, por edhe nga shqipja në gjuhë të huaja. Jam anëtar i shumë organizmave letrare botërorë dhe fitues i shumë çmimeve, në atdhe, në Kosovë, Maqedoninë e Veriut, në Greqi, në Europë dhe në botë. Edhe diçka tjetër që më lidh me Amerikën: jam anëtar i Akademisë Shqiptaro – Amerikane të Shkencave dhe të Arteve, të drejtuar nga profesori i nderuar, z. Skënder Kodra. Gjithsesi, gjatë këtyre viteve që jetoj si emigrant në Greqi, shkolla shqipe në Patra, mbetet ‟dobësia” ime dhe frymëzimi im. Duke e mbyllur këtë intervistë të bukur, doja t’iu falënderoja përzemërsisht dhe t’iu uroja çdo të mirë, çdo sukses. Qoftë e bekuar ‟Vatra” e Amerikës!