Nga PAOLO LEPRI/

“Rusia është e  shqetësuar”, shkruan Marlene Laruelle, doçente e çështjeve ndërkombëtare në George Washington University. Në fakt, së bashku me të tjerë shënja që tregojnë një pakësim të miratimit, zhvillimet johenike të luftës në Ukrainë, kanë nxjerrë njerëzit nëpër sheshe me një vendosmëri befasuese. Si do të përfundojë? “Nuk ka siguri që skajorët në pushtet të pranojnë shtypjen e brëndëshme në këmbim të suksesit ushtarak”, vëren studjuesja franceze në një artikull në New York Times, duke shtuar që “me një ushtri të drobitur”, Putini “duhet të gjejë një mënyrë për të patur një rezultat ushtarak që të mund të inkuadrohet së paku si një fitore e pjesëshme “. Nuk e ndihmon pastaj fakti që Kina dhe Hindia, “kanë filluar të shprehin shqetësimet e tyre”. Kjo nuk do të thotë se për presidentin rus po avitet përfundimi. “Edhe me të gjitha këto vështirësi – vazhdon – do t’ishte një gabim parashikimi i një shëmbjeje. Por Putini, ashtu si çdo drejtues, varet nga përligjia që siguron pushtetin e tij. Në javët e muajt e ardhshëm mund të zbulojë që toka nën këmbët e tij ka filluar të lëvizë”.  

Me gjithë maturinë thelbësore  të tyre, përimtimet e drejtoreshës së studimeve evropiane, ruse e dhe evroaziatike  të universitetit amerikan – 49 vjeçe, studimet e kryera në Inalco dhe Sciences-po të Parisit – duken të përpikta dhe hapin një rreze shprese mbi mundësinë e ndryshimeve në kohë të shkurtëra në ish mbifuqinë, që synon , siç ka thënë Joe Biden, të “fshijë të drejtën e Ukrainës për të qënë si popull”. Më pak bindëse duken qëndrimet e saj mbi shkaqet e konfliktit, përgjegjësia e të cilit bie tërësisht mbi projektet zotëruese të Putinit. Autore e një syzimi të botuar vitin e shkuar, Is Russia fascist?, Marlene Laruelle pohon se ideologjia në pushtet në Rusinë e sotme është “iliberalizmi”. Një shëmbëllesë mjaft aktuale, që gjen të tjerë ndërpretues ende më të afërt me ne, si Hungaria e Orbánit – pikat e palëvizëshme të të cilit janë ngjitëse rrezikshmërisht: mos pranimi i institucioneve shumëpalëshe, përparësia e Shtetit-komb, sulmi të drejtave të pakicave.

“Corriere della Sera”, 23 shtator 2022      Përktheu Eugjen Merlika

Fundi i konfliktit në Ukrainë, mund të hapë “kutinë e Pandorës” edhe në Ballkan dhe kjo sidomos mund të jetë si rezultat i “pazareve nën tavolinë” që mund të bëhen pas përfundimit të këtij konflikti. Nëse Rusia del e humbur në këtë konflikt, gjasat janë shumë reale që tokat e pushtuara nga rusët t’i rikthehen Ukrainës dhe kjo mund të trimërojë makinerinë ushtarke e politike të Beogradit për ndonjë mësymje ndaj Kosovës, duke provuar të kompensojë humbjet ruse në terren.

Shkruan Mehmet PRISHTINA

Dërgimi i kaq shumë emisarëve në Kosovë dëshmon se ende nuk e ka një politikë të unifikuar të botës perëndimore kundrejt çështjeve të pambyllura në mes të Kosovës dhe Serbisë. Kjo edhe për fajin e vet politikës kosovare e cila ka mangësi të shumta në ruajtjen e kontinuitetit dhe konzistencës politike ndaj qasjeve arrogante të Serbisë.

Vëzhgues të shumtë perendimorë, megjithatë kanë parlajmëruar se pas përfundimit të zhvilimeve në Ukrainë mund të pritet ndonjë kthesë dramatike në raportet Kosovë-Serbi. Kjo është edhe arsyeja që në opinion po qarkullojnë plane e ide të ndryshme që hedhin dritë mbi arritjen e mundshme të një marrëveshje përfundimtare në mes të Kosovës dhe Serbisë.

Ditë më pare, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka bërë të ditur se diplomatët evropianë kanë propozuar “kornizë të re” për dialogun mes Prishtinës dhe Beogradit, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian në Bruksel.

Mediat në Prishtinë kanë siguruar një kopje të pretenduar nga kjo “kornizë të re” e marrëvesshjes në mes të Kosovës dhe Serbisë, ku në pikën e parë potencohet se “Një normalizim substancial i raporteve duhet të arrihet deri në mes të vitit 2023”. Më pas vazhdohet me pikën e dytë. “Kosova dhe Serbia janë dy realitetet të ndara legale dhe politike që duhet të njihen si të tilla nga të gjitha palët në procesin e dialogut. ‘Të gjitha palët’ janë Prishtina (Kosova), Beogradi (Serbia) dhe Brukseli (BE, që nënkupton të gjitha shtetet e BE-së, përfshirë edhe jo njohësit)”. Kurse pika e tjetër sqaron pozicionin e Serbisë. “Serbia nuk do të jetë e gatshme t’i bashkohet BE-së pa një normalizim komplet të raporteve politike, legale dhe diplomatike me Kosovën. Gjithsesi, duke pasur parasysh që pranimi i Serbisë në BE është akoma larg, në këtë fazë, Serbisë nuk do t’i kërkohet që ligjërisht ta njohë Kosovën”. Ky pozicion është rrjedhojë e faktit që, aktualisht, BE-ja nuk është e gatshme as të shqyrtojë një anëtarësim të përshpejtuar për Serbinë, rrjedhimisht edhe për vendet tjera të Ballkanit perëndimor.

Mund të mos ketë asgjë nga ky dokument i përfolur i cili po qarkullon në media, por ajo që po duket shumë qartë ka të bëjë me interesimin e shtuar të diplomatëve ndërkombëtarë për ta mbyllur hendekun e hapur që qëndron në mes të Kosovës dhe Serbisë. Por, ky hendek, sipas diplomatëve ndërkombëtarë, nuk mund të mbyllet duke lënë hapur plagët që shkaktojnë “hemoragji” të reja në raportet midis dy vendeve. Ata parasegjithash aludojnë në zgjidhjen e problemit të pakicës serbe në Kosovë, e cila duhet të ketë një trajtim të posaçëm dhe madje përtej Pakos së Ahtisarit.

Por si mund të mbyllet një plagë, nëse Serbisë i lejtohet të hapë plagë të reja në trupin e Kosovës?

Përgjigja në këtë pyetje në fakt është thelbi i qasjes që duhet ta kenë edhe diplomatët ndërkombëtarë edhe klasa politike e Kosovës. Ajo çka druajnë me të drejtë autoritetet shtetërore të Kosovës, është frika nga bosnjizimi, si model defaktorizues për shtetin e Kosovës. Nëse në Bosnjë e Hercegovinë bashkësia ndërkombëtare u tregua e pafuqishme të pengojë prirjet fragmentuese të serbëve, kush mund të grantojë se të njejtat prirje të mos përsëriten edhe në Kosovë?

Fundi i konfliktit në Ukrainë, mund të hapë “kutinë e Pandorës” edhe në Ballkan dhe kjo sidomos mund të jetë si rezultat i “pazareve nën tavolinë” që mund të bëhen pas përfundimit të këtij konflikti. Nëse Rusia del e humbur në këtë konflekt, gjasat janë shumë reale që tokat e pushtuara nga rusët t’i rikthehen Ukrainës dhe kjo mund të trimërojë makinerinë ushtarke e politike të Beogradit për ndonjë mësymje ndaj Kosovës, duke provuar të kompensojë humbjet ruse në terren.

Ekspertët e fushave të sigurisë dhe të politikës ndërkombëtare e kanë hedhur poshtë pretendimin e Putinit i cili ka thënë se republikat e Donbasit – siç njihen bashkërisht Donjecku dhe Luhansku – kanë vepruar njësoj si Kosova me shpalljen e pavarësisë.

“Është fakt që shumë shtete perëndimore e kanë njohur Kosovën si shtet të pavarur. Ne e kemi bërë të njëjtën gjë me republikat e Donbasit”, ka thënë Putini më 26 prill, sipas një komunikate të lëshuar nga Presidenca ruse.

Megjithatë, Kosova i plotëson kriteret për të qenë shtet i pavarur, ndryshe nga rajonet separatiste të Ukrainës, Donjeck dhe Luhansk, thonë njohësit dhe ekspertët e të Drejtës Ndërkombëtare.

Një argument shtesë që hedhe poshtë pretendimet e Putinit është edhe Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) e cila ka konstatuar në vitin 2010 se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk bie ndesh me Ligjin ndërkombëtar. Kjo ka ndikuar që shtetësinë e Kosovës ta njohin deri më tash më shumë se 100 vende, përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe shumicën e shteteve të Bashkimit Evropian.

Për të mbështetur këto argumente, vjen edhe interpretimi shterrues i profesorit të marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin e Oksfordit, Richard Caplan, i cili thotë se ndërhyrja e NATO-s, për t’i dhënë fund dhunës së ushtrisë serbe në Kosovë, ka pasur përkrahje të madhe, ndryshe nga rasti i Donbasit.

“Më 1999, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara – përfshirë Rusinë – ka thënë se ekziston një krizë e pashmangshme humanitare në Kosovë. Kjo nuk do të thotë se Rusia ka pranuar përdorimin e forcës nga ana e NATO-s. Rusia qartazi e ka kundërshtuar këtë gjë, mirëpo këtu qëndron dallimi… sepse për Donbasin nuk thuhet se minoriteti rus atje është duke u rrezikuar apo ka qenë në rrezik nga Qeveria e Ukrainës”, thotë Caplan për Radion Evropa e Lirë.

Por, a mjaftojnë vetëm argumentet të jenë në anën tonë, nëse Kosova nuk e ka një mbështetje të sigurt nga bashkësia ndërkombëtare?

Kërcënimeve të vazhdueshme të Serbisë ndaj Kosovës, i është kundërpëgigjur misioni paqeruajtës i NATO -s – KFOR.

“Numri dhe kohëzgjatja e patrullimeve rutinore në të gjithë Kosovën, përfshirë Kosovën veriore, është rritur,” tha një zëdhënës i Aleancës për gazetën gjermane BILD.

KFOR po monitoron “situatën në të gjithë Kosovën nga afër dhe vazhdon të fokusohet në zbatimin e përditshëm të mandatit të tij – që rrjedh nga Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të vitit 1999 – për të siguruar një mjedis të sigurt dhe liri të lëvizjes për të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë ”, ka thënë i njejti burim.

Pra, nëse i marrim parasysh këto deklarime të KFOR-it, Kosova nuk ka arsye të jetë e shqetësuar nga kërcënimet ushtarke të Serbisë. Por, kjo nuk mjafton që të merret si “terapi afatgjate”, sepse Kosova duhet të punojë në ndërtimin e një startegjie efikase mbrojtëse me ndihmën e aleatëve, sidomos të amerikanëve. Pa këtë strategji, shteti i Kosovës nuk mund ta arsyetojë politikisht angazhimin për pacenueshmërinë e territorit, sepse sovraniteti i një shteti nuk mbrohet vetëm me retorika të thata por edhe me projekte e programe konkrete në fushën e sigurisë dhe të mbrojtjes.

Prishtinë, 19 shtator 2022

Saimir Z. Kadiu

I shpetoi Gestapos sepse e “ndihmuan” Gëte dhe Schileri dhe i madhi Ernest Koliqi…Por nuk do i shpetonte burgut komunist disa vite me pas…Nuk ishte faji i tij, qe fitimtaret nuk e njihnin vete ate, per Geten dhe Schilerin nuk behej fjale (ata nuk ishin nga fshati i tyre).

Dhe “Koliqet” nuk egzistonin me…

PETRO MARKO (1913-1991)

“KUR KOLIQI MË SHPËTONTE JETËN NGA GESTAPO?”

(Fragment)

…Gjenerali u ngrit dhe bëri një shenjë gjithë nervozizëm. Dikush më mbërtheu nga qafa.

Fola: “Es que vous parles français”?

Ai më pa dhe m’u përgjigj: “Ju polakët jeni të ndyrë”!

I thashë frëngjisht se nuk isha polak, por shqiptar! Atëherë vetëtimthi më doli para syve figura e priftit që m’u ngjit e më pyeti se ku ishin shokët e tjerë. Prandaj u gëzova shumë dhe mora guximin dhe i thashë gjeneralit: “Luftë është, tani vdes unë, nesër ju. Sa për gjermanë unë njoh, madje dhe me emra”.

Ai u ngrit më këmbë, i gëzuar më buzëqeshi dhe më tha: “Cilët janë”?

Unë iu përgjigja: “Njoh Gëtën dhe Shilerin”!

Atij i ndryshoi menjëherë shprehja e fytyrës. Më tha: “Po ti ç’je”?

“Jam një poet shqiptar. Po që të bindeni se unë jam shqiptar dhe informatori juaj ju ka mashtruar, ju lutemi i telefononi ministrit tonë Ernest Koliqi, që më njeh, që e di se kush jam e pastaj më vrisni”.

Gjenerali depërtonte në mendimet e mia duke më vështruar drejt e në sy. Unë rrija i qetë dhe i lumtur se nuk i paskëshin zënë të tjerët. Ishte prifti që më kishte spiunuar si polak…

Togeri që përkthente quhej tenente Kok.

Gjenerali i foli gjermanisht togerit Kok dhe ky mori në dorë receptorin e telefonit. Unë e dija përmendësh numrin e telefonit të Koliqit, se më parë kisha shkuar disa herë në zyrat e tij dhe sekretari, njëfarë Shestani, më kishte dhënë shumë pasaporta për malazeztë e për grekët, shokët tanë, ish-të dënuar. (Koliqi më kishte pritur përzemërsisht dhe më kishte uruar që të shpëtoja e të shkruaja vjersha, pasi ai e dinte, që kur e kisha profesor në Ujë të Ftohtë, se bëja vargje). Ia dhashë numrin togerit, i cili e mori menjëherë. Unë u shqetësova, se Koliqi, duke dëgjuar zërin e Gestapos, ndoshta do t’u thoshte se cili isha unë: luftëtar në Spanjë e të tjera.

Togeri Kok, që ishte tmerri i Romës (këtë e mora vesh më vonë), pas pak nisi bisedën:

– Na falni për shqetësimin, kemi këtu një… që pretendon se ju njeh.

– …(Fliste Koliqi.)

– Quhet Petro Marko…

– …(Fliste Koliqi.)

M’u drejtua mua:

– Ku e keni njohur dhe çfarë ka botuar Koliqi?- Unë i flisja dhe ai përsëriste në telefon: Në Vlorë, e kishit nxënës, keni botuar “Hija e Maleve”, “Gjurmët e stinëve”… Ju ka kushtuar dhe një vjershë në “Leka”…

– …(Fliste Koliqi.)

– Ju faleminderit shumë dhe na falni për shqetësimin në këtë orë! –tha togeri Kok… Pastaj foli me gjeneralin, gjermanisht.

Ai bëri tri shenja. Më vështroi në sy dhe tha shkurt:

– Falëndero Gëten dhe Shilerin.

Më morën dhe që andej më shpunë në burgun “Rexhina Çeli”, në një birucë me tetë të tjerë. Aty ishte dhe një jugosllav e një grek.

Pas ca ditësh erdhi në burg për takim sekretari i Koliqit. Më tha të rrija i qetë se do të kujdesej Koliqi. E vërteta është që Koliqi më shpëtoi jetën, se atje ku më shpunë mua: Pensione Xhakarini, rruga “Sicilia”, 10, ishte qendër e Gestapos dhe që aty asnjë nuk kishte dalë i gjallë. Edhe nëse kishte dalë i gjallë ndonjë, kishte dalë invalid përjetë. Këto i mësova në birucë, nga shokët me të cilët flisja, që u thashë se ç’më kishte ndodhur.

Aty mësova se Pensione Xhakarini ditën përdorej si klub i klasit të parë, ku shkonin familje aristokrate dhe pinin ose kërcenin, kurse pas orës 22 kthehej në zyra të Gestapos si në Via Taso. Aty mësova se togeri Kok ishte tmerri i antifashistëve dhe patriotëve, agjent besnik i Hitlerit, kriminel i regjur. Pra, Koliqi më shpëtoi jetën dhe u interesua për mua duke më dërguar sekretarin e tij.

Pas pak ditësh erdhi për t’u takuar me mua peshkopi i Leros (unit). Më takoi dhe me një zë prej kallogjeri më thoshte: “Të na falësh, o bir, se ai nuk ishte prift, po djalli vetë, ai ishte djalli vetë”. Më tha se e kishte dërguar vetë peshkopi i Via Po-së të më pyeste se ç’dëshiroja, ç’ndihma donim dhe ta dinim se ai i mallkuar nuk ishte prift, po djall i veshur tani vonë prift nga gjermanët. Siç mora vesh më vonë, atë dhe togerin Kok i vranë partizanët italianë”’

53

People reached

1

Engagement

-4.0x lower

Distribution score

Boost post

Like

Comment

Share