HALIL ARIF GECAJ (1930-1984)

Me rastin e 40 vjetorit të vdekjes së Halil Arif Gecajt, ne bijtë dhe bijat e tij, e kujtojmë me shumë mall, dashuri e respekt. Ne mburremi dhe krenohemi për babën tonë të paharruar. Ai na dhuroi gjithçka në jetë: dashuri familjare e njerëzore dhe na edukoi ta duam atdheun e Kosovën tonë.

Halil Arif Gecaj lindi në fshatin Llukë e Ulët në vitin 1930, komuna Deçan nga prindërit Arif dhe Time Malokaj Gecaj. Rrjedh nga një familje e njohur dukagjinase, e cila ka trashëguar traditat shqiptare: dashurinë ndaj familjes, ndaj të tjerëve dhe mbi të gjitha dashurinë ndaj atdheut.

Halili ishte fëmija i tretë nga shtatë fëmijët e babait të tij, Arif Gecajt, katër djem dhe tri vajza: Smajli, Meta, Halili, Rrustemi, Ziza, Ajmanja dhe Hava.

Halil Gecaj, duke qenë i edukuar dhe i rritur në një familje të madhe, ka ndjekur rrugën trashëgimtare të të parëve të tij dhe është përpjekur që këtë begati të saj ta afirmojë sa më shumë me punë dhe vepra të mirëfillta kombëtare.

Halili qysh si fëmijë e kuptoi se jeta është e bukur kur ajo begatohet me tiparet njerëzore, me dashuri dhe vullnet për të krijuar familje të mbarë dhe të shëndetshme. Familja Gecaj kishte një miqësi të gjerë në Dukagjin e përtej tij, kurse vetë Halili ishte ai që ia rriti edhe më shumë nderin dhe dinjitetin e saj.

Gjatë tërë jetës u muar me punë bujqësore dhe blegtorale. Nga natyra ishte i zgjuar, zemërmirë dhe shumë bujar që veten e lënte keq për ta ndihmuar tjetrin në nevojë.

Në vitin 1957 u martua me Dykë Mushkolaj nga Irzniqi i Deçanit, një familje, gjithashtu e njohur në Dukagjin. Halili me Dykën lindën pesë djem dhe dy vajza: Hysenin, Muharremin, Xhaferin, Çaushin, Shpendin dhe vajzat, Shpresën dhe Havën.

Kur motra e tij Ziza, e martuar për Metë Bajraktarin e Vranocit, i cili ndodhej në pritje në Itali, përkatësisht në Atena për të migruar me tri vajzat dhe djalin në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Halil Gecaj, vendosi ta vizitonte atë, edhe pse kishte shumë vështirësi përpara, sepse asnjëherë nuk kishte dalë jashtë Kosovës, dhe nuk dinte asnjë gjuhë të huaj për të përballuar këtë rrugë të gjatë, herë me tren e herë me autobus. Ky fakt flet për gjindshmërinë dhe sakrificën që bënte për motrën e tij, Zizën.

Halili më 1975 i bën një vizitë edhe vëllait të tij më të vogël Rrustemit në Itali që, gjithashtu, ishte në pritje për të emigruar në SHBA.

Meqenëse i vëllai Rrustem Gecaj kishte migruar në SHBA, Halili e ka vizituar atë më 1978-1979 në New York. Në këtë vizitë që i bën të vëllait, motrës Ziza, nipave dhe mbesave, Halili pat rast të njihej edhe me shumë bashkëatdhetarë të ardhur nga trojet shqiptare.

Halil Arif Gecaj në vitin 1981 filloi të lëngonte nga një sëmundje e rëndë, e cila

dalëngadalë ia grryente trupin dhe shpirtin e tij dhe në një moshë relativisht të re më 1984, kur ishte vetëm 54 vjeç, vdiq në vendlindjen e tij në Llukë të Ulët prej se cilës s’u nda kurrë.

Ai pas veti la një familje të shëndoshë, të edukuar në mirësi e tradita kombëtare.

Shpirti i tij, pushoftë në paqe të përhershme.

Familja Gecaj,

në Llukë të Ulët të Deçanit dhe në SHBA

Nga Keze Kozeta Zylo/

Në mjediset e Konsullatës së Përgjithshme të Kosovës në Manhattan, Konsulli i Përgjithshëm I Republikës së Kosoves, Ambasadori Blerim Reka dhe një pritje në nderim të 25-Vjetorit të Çlirimit të Kosovës.

Në hyrje na mirëprisnin Konsulli Fatmir Zajmi dhe pedagogia Ymrane Reka. 

Nderoi me pjesëmarrjen e saj Ambasadore Dr. Suela Janina Përfaqësuesja e Përhershme e Shqipërisë në Kombet e Bashkuara.   

Përfaqësues të shquar të Diasporës si Dr. Pashko Camaj, Sekretar i Vatrës, Z. Mark Gjonaj, Harry Bajrakatari, Vehbi Bajrami, Bruno Selimaj, Lumi Hadri, Musa Dakaj, Haxhi Dauti dhe bashkatdhetarë të tjerë morën pjesë në këtë ceremoni për 25 Vjetorin e Çlirmit të Kosovës. Më e vogla ishte nxënësja 11 vjeçare Emma Watkins dhe Tringa Bytyqi të dyja nxënëse të Shkollave Shqipe Alba Life në Staten Island dhe në Manhattan.

Konsulli i Përgjithshëm i Kosovës në New York, Ambasadori Blerim Reka pasi përshëndeti gjithë pjesëmarrësit dhe iu uroi Ditën e Çlirimit të Kosovës midis të tjerash tha: 

Aleatët tane Euro-Atlantik, javën e kaluar festuan 80 vjetorin e mposhtjes së nazizmit hitlerian, e Kosova sot po kremton 25 vjetorin e Çlirimit nga fashizmi millosheviqian. Para tetë dekadash, zbarkimi i aleatëve në Normandi dhe para çerek shekulli hyrja e NATO-s në Kosovë, pas ndërhyrjes ajrore 78 ditëshe; i dhanë fund dy regjimeve gjenocidale. 

“D-Day”, shënoi desantin Trans-Atlantik krah rezistencës së armatosur franceze. Hyrja e tankeve britanike të KFOR-it, shënoi zbarkimin e trupave Veri-Atlantike, në vijim të luftës Çlirimtare të UÇK-së. 

Derisa Republika e Kosovës, u ngrit nga hiri i luftës, në një rrëfim suksesi të shtet-ndërtimit demokratik; Beogradi, nuk ndryshoi as pas çerek shekulli. Agresioni në Banjskë vjet dhe “Kuvendi Pan-Serb” sivjet, dëshmuan se Serbia mbeti e njejta: hegjemoni militariste, e papenduar për të kaluarën e saj gjenocidale.

Faleminderit luftëtarëve të Lirisë dhe aleancës Veriatlantike. Kosovë, urime dita e Çlirimit!

Ne si konsullatë këtë festë të 25 Vjetorit e kemi menduar me një intepretim artistik nga Lahuta e Malcis nga aktori Armend Baloku.  

Me vëmendje i kam ndjekur aktivitetet në Kosovë, ne trojet shqiptare dhe në Diasporën Shqiptaro Amerikane të cilat po përkujtojnë 25-Vjetoriin e përfundimit të fushatës 78-ditëshe të bombardimeve të NATO-s mbi ish-Jugosllavinë, që edhe çliroi përfundimisht Kosovën.  

Kryeparlamentari Glauk Konjufca me kontribute të mëdha për Kosovën tonë martire mirëpriti kryeministrin e Anglisë z. Tony Blair ose Heroi i Lirisë siç i thërret populli i Kosovës.

“Lahuta e Malcis” nga Gjergj Fishta intepretuar nga aktori Armend Baloku

Me shumë emocion lexova posterin që ishte shpërndarë në të gjitha karriget rreth Lahutës së Malcis nga Burri i ndritur i Kombit Gjergj Fishta që do të interpretohej nga aktori Armend Baloku.

Armend Baloku nje aktor simpatik nga Peja, apo siç njihet në një ndër rolet e tij si “Froku”, është aktori i njohur në Kosovë dhe më gjerë. Ai ka lindur dhe është shkolluar në Pejë.

Kryevepra e letërsisë kombëtare nga At Gjergj Fishta, “Lahuta e Malësisë”, nën intepretimin brilant të aktorit Baloku ndezi atmosferën plot emocion dhe drithërrima, ndërsa nga sytë e ndonjë gruaje pashë pikëza loti.  Po po lot!  Të dëgjosh vargjet e Epit në monodramë, duke sjellë të gjithë heronjtë e Gjegj Fishtës para publikut në këtë ditë të shenjtë doemos që do të ketë efekte tejet emocionale.  Grimasat, lëvizjet e trupit, të duarve të cilat ndonjëherë beheshin si allti të rrëmbenin të tërën dhe të ndalonin frymën.  Autori bëri një intepretim të shkëlqyer artistikisht dhe fizikisht, sepse ai solli në ecje bjeshkët, malet, kodrinat, Oso Kukën dhe armiqtë e zinj me të cilët luftoi heroikisht.  

Do te veçoja Knjaz Nikollë n me Lugatin, ndë rhyrjen e Oso Kukë s në  dyluftime të  personazheve, Ali Pashë  Gusis etj.  Aktori Armend Baloku u ndë rpre disa herë  nga duartrokitjet e pjesë marrë sve pë r intepretimin e tij professional dhe artistik.  Memorizimi ishte një nga aftësitë më të rëndësishme që i nevojiten një aktori dhe Armandi ia doli.

Zëri dhe levizjet e tij ishin si instrumente të akorduara, thelbësore, i cili herë e lëshonte zërin një oktavë me lart herë një më poshtë. 

Gjergj Fishta është tejet aktual dhe do të mbetet përjetësisht.  Kultura dhe atdhetarizmi I tij frymëzojnë brezat, kanë frymëzuar UCK-në sepse kanë një fuqi të jashtëzakonshme gati mbi natyrore ndaj dhe bëhen muzë perëndeshë frymëzimi. Fishta është drite e mendimit dhe e fjalës së epërme si në këto vargje:

“Pash njat sy që e paske hyll, 

qe ma qile e qe ma mylle, 

si ajo hana nëpër pylle, 

m’kallxo n’këtë hije shpati, 

si ta pshtoj Shqipninë i ngrati, 

se t’baj be  n’gurë të vorrit, 

n’bige të Shalës e n’shkamb Tomorrit,

 qe për të nuk me dhimet djali, 

qe për të jeten e fali”.

Kosova është dhe siç thotë poeti i ndritur Ali Podrimja si:  Kosova është flakë e hershme e ashtit tim t`pelcitur.Bota në ty le të kallet!

Aktiviteti u filmua nga z. Qemal Zylo për TV “Alba Life” dhe Halil Mula për TV 21

Gëzuar 25-Vjetorin e Çlirimit KOSOVË!

Rrofsh përjetësisht!

12 Qershor, 2024

Manhattan, New York

-Veprimtari e degës së Shoqatës “Vatra” të Bostonit, kushtuar 80 vjetorit të genocidit ndaj popullsisë çame-

Nga Fuat Memelli/

Sivjet më 27 qershor, mbushen 80 vjet nga genocidi grek ndaj popullsisë myslimane çame në vitet 1944-1945. Është një nga genocidet më të egër ndaj kësaj popullsise të pafajshme shqiptare që jetonte prej shekujsh në trojet e saj në zonën e Çamërisë . Në përkujtim të kësaj masakre, dega e Shoqatës “Vatra” në Boston , organizoi një veprimtari përkujtimore në bibliotekën e qytetit Quincy afër Bostonit. Pas himnit shqiptar dhe amerikan, mbajti fjalën e hapjes kryetari i degës së Vatrës në Boston, Mentor Maksutaj. Më pas u shfaq një vidjo ku recitonte aktori i shquar Mirush Kabashi, poezinë e bukur “Trëndafili Çamërisë” të Fatmir Mujës, ku ndër të tjera thuhet: “Te qafa e Botës u nda bota jonë” dhe vazhdon ..”Mbase nuk di të shkruaj, por dhimbja më bëri poet”. I riu çam, Klajdi Haruni, i emocionuar tha në fillim :” As nuk e kisha ëndërruar që të flisja një ditë në Amerikë për genocidin ndaj Çamërisë.” Pastaj si të ishte një historian, ai solli një mori faktesh për krimet e bëra ndaj popullsisë çame, ku janë vrarë rreth 2300 veta, u dogjën 61 fshatra, kanë humbur jetën gjatë kthimit në Shqipëri e zona të tjera, 2400 veta, ndërsa 25.000 veta u deportuan në Shqipëri. Emocione të veçanta ngjalli për të pranishmit , dëshmitarja e këtyre masakrave, 88 vjeçarja, Ruke Klefti, lindur në Çamëri. Ajo tregoi edhe rrugëtimin e vështirë deri sa mbritën në Shqipëri. Studjuesi Agron Alibali, ndër të tjera theksoi se për mos zgjidhjen e problemit çam, një nga pengesat është ligji i luftës që Greqia mban ende me Shqipërinë. Pasi solli fakte të genocidit grek ndaj popullsisë çame, ai theksoi se duhen intervistuar burrat dhe gratë e vjetra çame që janë ende gjallë për të dëshmuar tmeret e asaj masakre. Krahas të tjerave, duhen bërë hapa pajtimi me Greqinë, pasi sot ajo nuk është Greqia e Napolon Zervas. Të krijohen lidhje edhe me komunitetin grek në Shqipëri. Vetëm me sharje të ndërsjellta, nuk zgjidhet ky problem. Vatrani Artur Vrekaj bëri një sintezë të masakrave greke ndaj popullsisë së pambrojtur çame në Paramithi dhe pjesë të tjera të Çamërisë. Kisha greke dhe nazistët gjermanë ishin bashkëpunëtorë të genocidit ndaj shqiptarëve të Çamërisë theksoi ai. Më pas sugjeroi që me Vatrën dhe kryetarin e saj Elmi Berisha, duhet të punojmë që të arijmë të bëjmë një seancë dëgjimore në Komisionin e të Drejtave të Njeriut të Kongresit Amerikan me dëshmitarë të gjallë të genocidit. Gjithashtu të përgatitet një dokumentar me dëshmitarë të këtij genocidi, për t’u arshivuar në librarinë e Kongresit dhe në universitetet amerikane, që këto dëshmi të bëhen pjesë e studimeve. Disa prej folësve ishin bij e e bija Çamërie. Dhe i takonte ky nder atyre. Poeti e shkrimtari Namik Selmani, përshëndeti me një poezi të bukur për Çamërinë. Ai “foli” edhe me librat që kishte sjellë aty, ku një pjesë e mirë ishin për Çammërinë dhe bijtë e bijat e saj. Eva Hysi, recitoi një baladë për vendin e të parëve të saj, ndërsa Olta Muharremi solli kujtimet e përmallëshme të gjyshes. Folën edhe të tjerë si historiani Thanas Gjika, Pashko Camaj, sekretar i përgjithshëm i Vatrës i ardhur nga New Yorku, Rudina Bardhi, kryetare e degës së Shoqatës “Labëria” në Boston, Artan Rrëza nga grupimi “Çunat e Bostonit”, Roberta Nashi në emër të “Albanian’s Fighting Cancer”, ndërsa poeti e shkrimtari Mëhill Velaj recitoi një poezi të poetes çame, Arjana Fetahu Gaba. U lexuan edhe përshëndetje të ardhura nga bij Çamërie, etj.

Plagët e genocidit grek ndaj bijve e bijave të Çamërisë, megjithëse kanë kaluar 80 vjet, nuk janë mbyllur. Ato do të mbyllen kur shteti grek të kërkojë falje për këtë masakër, kur bijtë e bijat çame të shkojnë lirisht në vendin e të parëve, kur ata të marrin shtëpitë dhe pronat e tjera që kanë patur ndër shekuj. Duke mbyllur këto rradhë dua të them se nga fjalët që u thanë në këtë veprimtari, emocionet që përcollën folësit, na u duk sikur kjo sallë ishte një “copëz” Çamërie, ku ndihej zëri i bijve dhe bijave të saj, ku ndihej kënga dhe vallja çame si dhe flladi i ullinjve të Çamërisë.

Një ftesë për shqiptarët e Amerikës

Thirrje për shqiptarët e Amerikës: Të mbështesim Marko Kepin.