Saimir Z. Kadiu/

20 vjet me pare, pjesemarrja ne nje Konference te Bankes Boterore ne Tbilisi te Gjeorgjise, me rezervoi si nje surprize te kendshme faktin qe Skenderbeu ishte shume i njohur ne Gjeorgji…Kjo njohje nuk lidhej me faktin qe gjeorgjianet e njihnin Historine e Shqiperise, por se aktori me i madh gjeorgjian dhe nje nga me te adhuruarit e gjenerates se tij ne ish Bashkimin Sovjetik, Akaki Horava kishte interpretuar rolin e Skenderbeut ne filmin e regjizorit te famshem rus me origjine hebreje Sergei Yutkevich (1904 -1985)…Horava ishte aktori me i preferuar i Stalinit. Lindi me 29 prill 1895 ne fshatin Ochkhamuri te Gubernes se Kutaisit ( Gjeorgji)Fillimisht studjoi per Mjekesi ne Kiev (1915-1917)… Po me pas dashuria per teatrin e kthen ne Gjeorgji ne qytetin e Senakit për t’u bërë pjesë e teatrit, aty ku spikati për “zërin e tij sqimatar e vokal të lartë, temperament madhështor dhe për një aktrim të sinqertë”.Në maj të vitit 1918, gjeorgjianët, pra pas revolucionit bolshevik të nëntorit të vitit 1917 në Rusinë cariste, krijuan Federatën Transkaukaziane me armenët dhe azerbajxhanasit nisur nga situata e krijuar pas tërheqjes se ushtrisë cariste ruse nga Kaukazi si dhe mundesive te mësymjeve të ushtrisë osmane apo bolshevike atje.Ky bashkim politik ndëretnik shpalli pavarësinë duke krijuar Republikën e tyre të parë me karakter politik social-demokrat.Gjatë periudhës së Republikës së Parë, që zgjati midis majit 1918 e shkurtit 1921, Horava (në vitet 1918 dhe 1919) bëhet shefi i shtabit të gardës së qytezës së Senakit të Ri, që mori pjesë në mbrojtjen e qytetit bregdetar të Batumit, kundër ushtrisë osmane. Pas kësaj ai i kthehet studimit për mjekësi; këtë radhë në universitetin e sapohapur të Tbilisit (1919), duke punuar në të njëjtën kohë në teatrin e punëtorëve atje.Por kjo nuk zgjati shumë, sepse në vitin 1921 ai lë studimet dhe punon për pak kohë për një gazetë të vogël me emër “Punëtori i Fshatit”. Pasi ra Republika e Parë, në shkurt të 1921 –e pushtuar nga Ushtria e Kuqe sovjetike – Horava arrestohet, tanimë nga regjimi i sapovendosur sovjetik në 1922 për disa muaj, nën akuzën e të qenurit një “person i pabesueshëm politikisht”. Ky moment do të jetë i fundit kur Horava do të kishte “ngatërrime” të drejtpërdrejta me politikën në vend; gjithsesi ai, si dhe shumë figura të tjera të artit nuk mund t’i shmangeshin ndikimit të politikës, aktivitetit të tyre artistik.Talenti i tij do t’i mundësonte marrjen e çmimeve më të larta në profesionin e tij; në vitin 1934 atij iu akordua çmimi i Artistit të Popullit të Gjeorgjisë dhe dy vjet me pas, më 1936, iu dha çmimi Artisti i Popullit të Bashkimit Sovjetik. Në atë kohë, me shpalljen e Kushtetutës sovjetike, të vitit 1936, Gjeorgjia, e cila deri më tani kishte qenë pjesë përbërëse a Transkaukazisë sovjetike, u bë një republikë e veçantë e mbeti kështu deri në shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik më 25 dhjetor të vitit 1991. Horava do të bëhej një nga aktorët më të preferuar të Stalinit dhe mëkëmbësit të tij në Tbilisi, përpara sesa të shkonte në Moskë, Lavrenti Beria. Horava, që pas lënies së universitetit dhe sidomos pas vitit 1922, vendosi të bëhej student dramaturgjie dhe filloi të aktronte në Teatrin Rustaveli në Tbilisi – kryesori në Republikë, e që ndodhet në bulevardin kryesor, me të njëjtin emër, në qytete – duke mishëruar në skenë role të pjesëve më të spikatura të autorëve gjeorgjianë, si për shembull në vitin 1924 me pjesën e titulluar “Lamara” të poetit të simbolizmit gjeorgjian, Grigol Robakixe. Ky i fundit do të kishte një fund tragjik, si dhe shumë intelektualë e jo vetëm, gjatë represionit stalinist, që Beria drejtoi në Republikë gjatë vitit 1937. Kulmi i njohjes së tij si aktor i talentuar për audiencat e Tbilisit ndodhi në vitet 1928 e 1929, kur luajti një sërë rolesh në Teatrin Rustaveli, duke portretizuar figura të forta burrërore e psikologjikisht të ndërlikuara e ndonjëherë tragjikë. Ai, në fakt u bë një nga aktorët më të zhdërvjelltë të zhanrit të “dramës heroike” në Gjeorgji dhe në tërë Bashkimin Sovjetik. Ky lloj profili e bëri atë që të luajë me shumë sukses rolin e Otellos, gjë që i dha atij dritën e njohjes si aktor shekspirian jo vetëm në Rusinë sovjetike, por dhe në Shtetet e Bashkuara, ku luajti në Teatrin Phenix të Nju Jorkut e në Londër, ku në një premierë atje u ndoq dhe u vlerësua shumë lartë edhe nga Çarli Çaplini. Kur bënte xhirimin e filmit në Shqipëri, Horava kujtonte se si kolegët shqiptarë i kërkonin që ai ta luante atë rol. Dhe ai e luajti.Por përveç teatrit, ku ai pati shumë role të njohura për kontekstin kulturor gjeorgjian, Horava filloi të luajë dhe role në film; ndër të tjera në filmin “Giorgi Saakaxe” (1942), duke portretizuar rolin e një figure historike gjeorgjiane të shekullit të gjashtëmbëdhjetë, i ngjashëm me atë të Skënderbeut. Me të vërtetë, ky film, po ashtu i zhanrit “dramës heroike,” ka paralele me filmin e Skënderbeut jo vetëm nga stili kinematografik i inskenimit monumental të heroit dramatik, por dhe në kontekstin e historisë së Gjeorgjisë së shekullit të gjashtëmbëdhjetë – e cila mbas një “periudhe të artë”, katërshekullore të mbretërisë gjeorgjiane në vitin 1555, për shkak të grindjeve të prijësve gjeorgjianë për fronin mbretëror dhe marrëveshjes midis perandorive osmane e persiane, u nda në mes midis këtyre të fundit –me atë të hapësirës arbërore gjatë kohës së Skënderbeut.Në vitet 1939-1948 drejtoi Institutin e Teatrit gjeorgjian..Në vitin 1946 ai mori titullin “Artist kombëtar i BRSS”. Po ashtu u nderua pesë herë me Çmimin Stalin si dhe dy herë me Urdhrin e Leninit .Në 1939 ai u bashkua me Partinë Komuniste të Bashkimit Sovjtik dhe katër herë u zgjodh anëtar i Këshillit Suprem Sovjetik (1937-1958).Ai vdiq në vitin 1972 dhe u varros në Panteonin Mtacminda. Me emrin “Khorava” është emërtuar edhe teatri në ne nje qytet te Gjeorgjise.Lajmi per vdekjen e tij, ne Shqiperi, u njoftua nepermjet gazetes se perjavshme Drita me nderhyrjen direkte te Ramiz Alise.Akaki Horava, aktori që luajti rolin e Skëndërbeut në filmin me të njëjtin titull, vdiq duke mbajtur në komodinën pranë krevatit të tij, librin ‘Kanuni i Lekë Dukagjinit”. Kjo ndodhi në Tbilisi të Gjeorgjisë, ku aktori kaloi vitet e fundit të jetës. Atij i pëlqente shumë ky libër dhe kur ishte në Shqipëri, kishte arritur ta përkthente nga origjinali i gjuhës shqipe, në rusisht, nëpërmjet miqve të tij shqiptarë. Kjo ndodhi gjatë xhirimeve të këtij filmi. Dhe kur iku Akaki Horava mori me vete një kopje të Kanunit. Për hir të së vërtetës atij i pëlqenin shumë ligjet shqiptare të asaj kohe, pra të kohës së Skënderbeut dhe përpiqej të hynte në brendësinë e psikologjisë së shqiptarëve.Filmi u xhirua në dy vende, në Shqipëri e në Rusi dhe është i gjatë 90 minuta. Edhe pse bashkëpunim shqiptaro-rus, filmi “Skënderbeu” është i pari prodhim kolosal i Kinostudios.Në rolet kryesore interpretonin Akaki Khorava, në rolin e Gjergj Kastriot Skënderbeu, Besa Imami në rolin e Donikës, Adivie Alibali në rolin e Mamicës, aktori rus Semion Sokolovski në rolin e Hamzait, aktorja gjeorgjiane Veriko Anxhaparizhe në rolin e Dafinës, Naim Frashëri në rolin e Palit , Marie Logoreci ne rolin e konteshës. Në rolet e tjera aktorët rusë: Xhorxhi Çernovolenko, Oleg Zhakov, Aleksandër Vertinski, Sergo Zakariaxhe, Vladimir Belokurov, Vagram Papazian, Boris Tenin. Rolin e Skenderbeut te vogel kur nisej per Turqi e ka interpretuar Roland Dasho, babai i mjekut te njohur Erion Dasho .Filmi “Skënderbeu- Luftëtar i madh i Shqipërisë”, për herë të parë në vendin tone, me prezencen e Horaves, u shfaq në Qytetin “Stalin”, ku ekzistonte një lagje e tërë me specialistë sovjetikë, që punonin në fushën e naftës, në prodhim dhe në institute studimore. Thuhet se kanë qenë rreth 350 familje sovjetike.Premiera zyrtare e filmit ne Tirane dhe Moske u shfaq me 28 nentor 1953, me rastin e ditës së Shpalljes së Pavarësisë.Më 24 prill 1954, Presidiumi i Kuvendit Popullor dekretoi kolektivin që mori pjesë në realizimin e filmit “Skënderbeu, luftëtar i madh i Shqipërisë” dhe ne vecanti me Urdhërin e Klasit I: Mihail Grigoreviç Papava (skenarist), Sergei Josifoviç Jutkeviç (regjisor) dhe Akaki Aleksejeviç Horava (aktori në rolin e Skenderbeut)Ndonëse marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Bashkimit Sovjetik u ndërprenë përfundimisht më 1961, “Skënderbeu” vazhdoi të shfaqej, në kinematë e vendit tonë. Por pas vitit 1967 e shfaq vetëm në kinematë e qyteteve të tjera. Arsyeja ishte se ndihmës- regjisori shqiptar, Viktor Stratoberdha, i dënuar, së pari pas Konferencës së Tiranës më1956 qe të mos ushtronte më profesionin e regjisorit, u ridënua më 1964 të mos ishte as regjisor i Teatrit të Estradës së Beratit, ku jetonte, dhe pas PLenumit të 4-t të KQ të PPSh-së, krahas shkrimtarëve dhe artistëve të tjerë, përfundoi pas hekurave të burgut dhe më pas u internua. Këtë fat tragjik pësoi edhe artistja Adivie Alibali që në film luante Mamicën, dhe së bashku me të edhe i shoqi, juristi dhe publicisti i njohur, pr. Jusuf Alibali. Më 8 korrik 1936, kampioni i tenisit shqiptar Sali Nallbani u ftua në Stokholm dhe u ndesh me kampionin e Suedisë, Stellan Crammer, të cilin e mundi, duke marr çmimin e nderit të propozuar nga Kryekonsulli i Shqipërisë në Stokholm, Franklin Gardlund. Kur u kthye në Shqipëri, kupa u ekspozua te pallati Kacelve në qendër të Tiranës, në vitrinën e rrobaqepësisë së Gjon Lacajt. Aty gjatë xhirimeve të filmit ishte shpalosur Flamuri Kombëtar dhe mbi të, kupa. Ishte ajo Kupë të cilën Akaki Horava përdori gjatë xhirimeve në filmin Skënderbeu.Në një nga tre fushat e “Tenis Klub Nallbanit”, aty ku tani ndodhet rruga Myslym Shyri, Akaki Horava ka luajtur tenis në kohën e lirë. Zonja Nina Çankvetaxe, (bashkeshortja e Horaves), krijoi një dhomë memoriali për Horavën, ku gjenden në mes të shumë kornizave fotografike edhe një portret i tij gjatë xhirimit të filmit të Skënderbeut – si dhe ditarë e shënime në gjuhën frënge dhe ruse. Këto shënime e ditarë regjistrojnë jehonën e tij, që filmi dhe prestigji e fama, të cilën ai gjeti jo vetëm në Bashkimin Sovjetik, por dhe në Francë e Gjermani, ku u bënë shfaqje të veçanta gjatë muajve nëntor e dhjetor të vitit 1955. Pas rolit të Otellos në teatër, roli i Skënderbeut në film i dha atij një njohje ndërkombëtare.Në Amerikë u shfaq në vitin 1953, me titullin “Great Warrior Skanderbeg”, (Luftëtari i Madh Skënderbe).

Rita Loloçi

Dua Lipa, artisja me famë ndërkombëtare, në jo pak raste në dalje publike ka vënë në pah se është shqiptare, se ajo nuk është e vetme po ka edhe të tjerë me origjinë nga kombi më i vjetër dhe shteti më i ri në Europë, pra nga Kosova që janë bërë pjesë e universializmit planetar.Pak kohë më parë ajo u nderua me çmimin për rol të shquar udhëheqës në trajtimin e çështjeve të rëndësishme sikurse të drejtat e grave, ndarë nga Këshilli i Atlantikut, në 60-vjetorin e themelimit të tij. Dua Lipa u vlerësua për përfshirjen e saj aktive në mbrojtjen e të drejtave të njeriut, në veçanti të viktimave të luftërave të Ballkanit, për ndihmesën e saj për fuqizimin e shtetit të ri të Kosovës, humanizmin, frymëzimin dhe krijimin e mundësive të reja për gjeratat e reja.Në një prononcim për ‘Zërin e Amerikës’, Dua Lipa tha ndër të tjera se “jam shumë e nderuar të jem këtu sot, të pranoj këtë çmim. Në emër të të gjithë të rinjve të Kosovës dhe faktit se ne jemi shtet kaq i vogël për vetëm 13 vite me një mundësi që ndoshta një ditë të bëhemi pjesë e Evropës. Kjo vërtetë është pjesë e rrugëtimit, betejës sime dhe arsyes pse jam këtu. Prandaj jam shumë mirënjohëse të jem këtu dhe të flas për diçka që është në zemrën time”. Gjithashtu ajo foli për filmin “Zgjoi”, që është propozuar të jetë një nga filmat kandidatë për çmimin prestigjioz Oscar.Dua shfrytëzoi ardhjen e saj në Uashington për të ndihmuar promovimin e filmit emocional nga Kosova që ka tërhequr vëmendje të madhe ndërkombëtare. “Ishte mrekulli. Jam prekur shumë nga rrëfimi i Fahrije Hotit, gruas në historinë e së cilës bazohet filmi. Tregon se sa shumë këmbëngulëse dhe të fuqishme janë gratë e Kosovës, sidomos në një kohë kur ndonëse kanë humbur shumë arritën të gjejnë një mënyrë për të vazhduar dhe luftuan që të arrijnë diçka që ndjenin se ishte e drejtë për to. Ishte shumë frymëzuese dhe isha shumë e nderuar të isha në shfaqjen e filmit me shumë gra tjera të fuqishme dhe të mrekullueshme. Pres me padurim dhe shpresojmë që të sigurojë nominimin për Oscars”, tha ajo.Dua dhe babai i saj muzikant, Dukagjin Lipa, drejtojnë fondacionin ‘Sunny Hill’ dhe festivalin me të njëjtin emër që mbahet në Prishtinë, nëpërmjet të cilit Kosova është futur në hartën botërore të kulturës. Artistja paralajmëroi rikthimin e fuqishëm të festivalit pas një pauze për shkak të pandemisë. Tetë herë e nominuara dhe tri herë fituesja e çmimeve ‘Grammy’, Dua Lipa foli për vendlindjen e saj dhe apeloi për heqjen e vizave ndaj qytetarëve të Kosovës.Rasti i Dua Lipës nuk është i vetëm. Ndryshe nga shumë shtete dhe kombe të tjerë, shqiptarët kanë një pasaportë që i bën krenarë kudo që ndodhen dhe kjo është pasaporta e Shën Trerëzës, nobelistes së Paqes. Një pasaportë tjetër po aq e madhe është ajo e personalitetit të shquar Ismail Kadare që falë artit të tij të magjishëm i ka bërë shqiptarët të njohur në çdo skaj të botës. Ka edhe artistë të tjerë si Inva Mula, Ermonela Jaho e shumë të tjerë, brenda dhe jashtë kufijve natyrorë, që famën e tyre artistike e bashkëshoqërojnë me mesazhe shqiptarie e qytetarie për një botë më të drejtë, më të zhvilluar, pa luftra e konflikte.

Viron KONA   

               Buka dhe liria

I keni parë ju n`pranverë fushat me grurë,

kur fruti i tyre verdhon e ato shushurijnë?

Po lulëkuqet, balerinat trupgjata si lastarë,

ngjyrëkuqet si gjaku,që simbolizonë lirinë?

Gjithnjë n`fushat e grurit ka dhe lulëkuqe,

bashkë me të lashtat rriten pranë e pranë,

natyra nuk gabon në harmoninë e gjërave,

bukën dhe lirinë nga njëra-tjetra s`i ndanë.

           Mirësi dhe dashuri

Sa mundemi shtëpinë-planet ta vizitojmë,

Ajo është e jona, më e bukura në gjithësi,

Veç lutem, atje ku ne vëmë këmbën tonë, 

T`mbjellim nga pak paqe,mirësi e dashuri.

Traditat  e t`parëve tanë i kemi të shenjta,

Kemi zakone e virtyte si rrallëkush n`jetë,

N`vështirësi i jemi gjendur fqinjit e mikut,

Për t`i dhënë dritë botës, jemi djegur vetë.

Bota na sheh me interesim të dukshëm,

E  etur të njohë thellë popullin shqiptar, 

Me vepra le të tregojmë genet tona ilire,

Kur shkojmë e vijmë si zogjtë shtegtarë.

Rruzulli ynë përthith gjithçka  brenda tij,

Dhe veprën e keqe, edhe veprën e mirë,

Ndaj le të mbjellim veç mirësi e dashuri, 

Ne bijtë e shqipeve, të Shqipërisë së lirë. 

Thesari i Justinianit

Kërkojnë, nën ethet e arit thesarkërkuesit,

pasurinë e fshehur t`perandorit Justinian,

gërmojnë gjithkund, gërmojnë parreshtur,

veçanërisht në fshatin Lin dhe diku pranë.

S`ndahen dot nga ëndërrat e s`heqin dorë,

t`bindur se nj`ditë do ta gjejnë mrekullinë,

u shkon mundi kot thesarkërkuesve t`gjorë,

“thesari  i Justinianit” është vetë fshati Lin…

……………………

Fshati Lin, ndodhet në një kodër-gadishull të bukur buzë liqenit të Pogradecit. Konsiderohet njëri nga fshatrat më piktoresk dhe më të bukur shqiptar. Vizitorët mahniten atje nga burimet gurgulluese, hijet e freskëta të pemëve, nga prania e një bazilike të lashtë kristiane, por dhe nga mozaikët e rrallë shumëngjyrësh (Shek. VI-VII), që të magjepsin me bukurinë e tyre. Prej shekujsh rrëfehet një gojëdhënë se perandori Justinian me origjinë ilire (482-565), në një moment kritikë ka fshehur në brigjet e liqenit të Ohrit në afërsi me gadishullin e Linit një pjesë të rëndësishme të thesarit të perandorisë bizantine. Kjo gojëdhënë ka 14 shekuj që rrëfehet dhe vjen deri në ditët e sotme…  

KRISTAQ BALLI

Në programin ikonografik të besimit orthodoks bën pjesë edhe një ikonë interesante, origjinalja e parë e së cilës, e quajtur “Shën Maria me tre duar” (Triherousa) e ka vendodhjen e saj në Malin e Shenjtë. Por cila është narrativa tradicionale e saj? Në shekullin e tetë gjatë kohës së Ikonoklastëve, Shën Gjoni i Damaskut (4 Dhjetor) ishte i përkushtuar në nderimin e ikonave të shenjta. Për shkak të kësaj, ai u spiunua nga perandori ikonoklast (kundërshtar i ikonave) Leo III Isauri (717-740), i cili informoi kalifin osman të Damaskut se Shën Gjoni po kryente veprime tradhtie kundër tij. Kalifi dha urdhër që t’i prisnin dorën murgut dhe t’ia çonin në treg. Në mbrëmje, pasi kalifi ia dërgoi dorën e prerë Gjonit, ky e vendosi në kyçin e parakrahut të tij dhe ra në tokë përpara ikonës së Nënës së Zotit. Murgu iu lut Shën Marisë për t’ia ngjitur e shëruar dorën që kishte shkruar e pikturuar në mbrojtje të besimit Ortodoks. Pas lutjes së gjatë, atë e zuri gjumi dhe pa në ëndërr sikur Nëna e Zotit kishte ardhur tek ai duke i premtuar shërim të shpejtë. Pasi u zgjua nga gjumi, Shën Gjoni pa që dora e tij ishte ngjitur dhe dukej e padëmtuar. Në shenjë falënderimi për këtë shërim, Shën Gjoni vendosi në ikonë një dorë të modeluar prej argjendi, nga e cila ikona mori emrin e saj “Me Tre Duar”. Sipas Traditës, Shën Gjoni shkroi një himn falënderimesh për Nënën e Zotit “I gjithë krijimi gëzohet për Ty, O i Hiri i Plotë”. Shën Gjoni i Damaskut praktikoi monasticizmin (murgërinë) në manastirin e Shën Savës dhe atje pikturoi dhe i dedikoi ikonën e tij mrekullibërëse. Lavra ia dhuroi ikonën “E Tre Duarve” për shenjtërimin e Shën Sava-s, Kryepeshkop i Serbisë ( V. 1237). Gjatë kohës së pushtimit të Serbisë nga Osmanët, disa të krishterë që donin të mbronin ikonën, ia besuan ruajtjen e ikonës së Nënës së Zotit vetë asaj. Ata e vendosën ikonën mbi një gomar, i cili vetë, pa asnjë kafshar shoqërues, vazhdoi rrugën deri në Athos dhe u ndal para manastirit Hilandar. Murgjit e vendosën ikonën në kishën katedrale (katholikon) të manastirit. Gjatë një kohe mosmarrëveshjesh mbi zgjedhjen e igumenit të këtij manastiri, Nëna e Zotit mori përsipër ta drejtojë vetë manastirin dhe që nga ajo kohë ikona e shenjtë ka zënë vendin e igumenit në tempull. Në manastirin Hilandar zgjedhet vetëm një zëvendës, dhe nga ikona e shenjtë murgjit marrin bekimimin për çdo veprim e bindje ndaj besimit dhe përsosjes së shpirtit të tyre. Prej asaj kohe kjo ikonë u bë model i ri ikonografik i tipit hodigitria dhe u praktikua dendur në të gjithë hapësirën e krishtërimit lindor si një prej tipeve mrekullibërëse të Nënës së Zotit. Gjatë një ekspedite shkencore në Malin e Shenjtë ne e kemi parë ikonën në Manastirin Hilandar, ashtu si edhe vendin ku është varrosur Rreposh Kastrioti, vëllai i Gjergj Kastriotit, në këtë manastir.Përg. K.B.

Nga E.B., Nju Jork

“Samba Griega” është një video muzikore, rezultat i bashkëpunimit mes dy krijuesve shqiptarë që jetojnë dhe veprojnë në New York, fotografit/regjisorit Ilir Rizaj dhe kinematografit Adriatik Bërdaku. Videoja është krijuar për Aggeliki, këngëtare greko-amerikane, e cila sjell një interpretim sensual dhe mbresëlënës. Rrjedha e videos e përcjell frymën e vargjeve të këngës që në original është e shkruar nga Lina Nikolakopoulou, poetesha/liricistja legjendare greke, kurse muzika është e komponuar nga Daphne Alexandri. Verzionin e tanishëm e ka aranzhuar gitaristi dhe kompozitori i mirënjohur grek, Spiros Exaras.

Intervistë eksklusive me kinematografin e talentuar Adriatik Bërdaku

Si ishte bashkëpunimi me fotografin dhe regjisorin e njohur Ilir Rizaj?

Adriatik Bërdaku: Me Ilirin u njohëm disa vite më përpara dhe mbajtëm lidhjet. Duke biseduar një ditë me tha që ka një projekt të bukur me një këngëtare greke dhe nëse isha i interesuar. Kuptohet që një bashkëpunim profesional me Ilirin është diçka qe jo të gjithë e kan fatin, unë isha i përzgjedhuri për të realizuar këtë projekt dhe e pranova me shumë kënaqësi.

Ilir Rizaj ka përvojë të jashtëzakonshme në fushën artistike dhe bashkëpunimi ishte fare i lehtë.

Si ishte procesi artistik për krijimin e videos muzikore “Samba Griega”?

Adriatik Bërdaku: Procesi u zhvillua në disa faza, së pari ishte Iliri që komunikoi me producentin dhe këngëtaren për të kuptuar idete e tyre. Pastaj ai m’i prezantoi dhe aty filluan të zbërthenim detajet e historisë nga ana teknike. Të gjithë ishin të gatshëm për të ndihmuar në realizimin artistik duke filluar nga ideja deri tek detajet më te vogla të organizimit.

Mund të na tregoni për disa projektet e tua më të fundit?

Adriatik Bërdaku: Sapo jam kthyer nga nje udhëtim pune në Honolulu, Maui, Nevada për realizimin e një programi të ri për televizionin Italian RAI. Aktualisht po merem me xhirime spotesh per Prada, Philips, dhe shumë të tjerë. Gjithashtu kemi disa projekte të tjera me Ilir Rizaj, për kengetarë të huaj dhe jo vetëm.

Po në fushën e filmit, me cilat projekte apo festivale po angazhoheni?

Adriatik Bërdaku: Në fushën e filmit kemi realizuar një projekt me regjisorin dhe skenaristin Julian Biba, “Departure”, film i cili ka marrë pjesë në shumë festivale dhe fitues i disa çmimeve. Së shpejti do realizojmë një film me metrazh të gjatë ku nuk do të mungojnë surprizat.

Si ka qenë përvoja juaj deri tani në fushën e artit në Nju Jork?

Adriatik Bërdaku: Dua të them që jam shumë i kënaqur apo i “realizuar” artistikisht në New York, kam patur shumë mundësi të bashkëpunoj dhe të njoh artista të rangut të lartë. Nuk më kanë munguar, bashkëpunimet në fushën televizive apo ato të modës. Vlen të përmend New Fashion Week të cilën ka 10 vite që bashkëpunoj për sfilatat e stilistave më me emër në botë. Gjithashtu edhe eksperienca shumë e bukur me Bashkinë e New Yorkut (NYC Media) ku bëj pjesë si operator video.

Si mund ta krahasoni me përvojën tuaj artistike në Itali dhe në Shqipëri?

Adriatik Bërdaku: Shqipëria është vendlindja ime dhe ato 5 vite punë atje më kanë ndihmuar për të përballuar shumë situata. Por Italia më ka rritur dhe më ka dhënë të gjitha mundësitë për të përparuar në këtë profesion. Në Itali mora njohuritë profesionale duke u angazhuar me televizionet më prestigjoze si RAI, MEDIASET, SKY, LA7. Pra Italia më dha shumë pë 18 vite, pothuajse gjysmën e jetës sime e kalova aty dhe u integrova duke zgjeruar hapësirat e mia profesionale, për të kërkuar më shumë nga vetja dhe për të emigruar në Amerikë.

Cilat momente do veçonit nga karriera juaj deri tani?

Adriatik Bërdaku: Të them të drejtën nuk mund të veçoj asnjë moment sepse unë këtë profesion e kam në gjak dhe e bëj me zemër. Për mua çdo moment është unik dhe e shijoj atë duke e shprehur atë nëpërmjet imazheve të mia.

Mesazhi juaj per festat e nëntorit dhe fundvitit.

Adriatik Bërdaku: Deshiroj t’i uroj të gjithë Shqiptarëve kudo që ndodhen, gëzuar festat dhe shpresoj të jemi të bashkuar gjithmonë.