Sokol Paja/

New York, 17 Shtator 2023 – Kryetari i Komunës së Preshevës Z.Shqiprim Arifi i shoqëruar nga z.Sami Salihu kryetar i Kuvendit Komunal të Komunës së Preshevës dhe Visar Memeti Shefi i Kabinetit zhvilluan vizitë zyrtare në Federatën Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra. Ata u pritën nga kryetari i Vatrës z.Elmi Berisha, Presidenti i Nderit të Vatrës z.Agim Rexhaj, Shefi i Kabinetit Dr. Pashko Camaj, anëtari i Kryesisë Ilir Cubi, anëtari i Këshillit prof.Lekë Përlleshi, Editori i Diellit e vatranë të tjerë. Kryetari i Vatrës z.Elmi Berisha pas fjalëve të mirëseardhjes u shpreh “Ju garantoj dhe siguroj se do bëjmë të pamundurën për të lobuar në institucionet amerikane dhe do punojmë dhe me shtetet e Kosovës e Shqipërisë për më shumë vëmendje të shtetit kombëtar për shqiptarët në Luginë. Ne do të bëjmë gjithçka për të shtyrë përpara proceset për të zgjidhur problematikat me të cilat cilat përballet Presheva” tha ndër të tjera z.Berisha. Presidenti i Nderit të Vatrës z.Agim Rexhaj apeloi për qeverinë e Kosovës e Shqipërisë për ti trajtuar problemet e shqiptarëve me kujdes të veçantë. “Diskriminimi i shqiptarëve në Luginë është turp për Serbinë dhe mbarë Europën. Jam shumë i pakënaqur me qeverinë e Tiranës sidomos me Edi Ramën që e quan vëlla Vuçiçin. Serbët në Kosovë janë të privilegjuar, ndërsa shqiptarët në Luginë janë të diskriminuar. Kjo është e dhimbshme” cilësoi ndër të tjera z.Rexhaj. Dr. Pashko Camaj deklaroi se në marrëveshjen Kosovë-Serbi duhet të përfshihet me patjetër çështja e shqiptarëve në Luginë. Kryetari i Komunës së Preshevës Z.Shqiprim Arifi në fjalën e tij u shpreh: “Jemi krenar për kontributin e shqiptaro-amerikanëve. Jeni kala shqiptarie në Amerikë. Falë jush që përcillni mesazhet e duhura në institucionet amerikane, ne jemi më të qetë e më të fortë. Politika e Serbisë vazhdon axhendën antishqiptare, diskriminimin dhe politikat antishqiptare.

Nuk lejohemi të vendosim flamurin kombëtar, shqiptarët nuk punësohen, shteti vazhdon presionin, diplomat e të rinjve nuk njihen prej shtetit serb, pasivizimi i adresave të banorëve të Luginës sidomos në Medvegjë është problem kombëtar.

Po na merret shtetësia. Deri tani janë 7 mijë shqiptarë brenda 12 viteve që janë pasivizuar. Serbia po kryen në Luginë një spastrim etnik demografik. Substanca jonë kombëtare po rrezikon ekzistencën. Kërkojmë më shumë përpjekje qoftë nga Prishtina zyrtare dhe Tirana zyrtare, Lugina është në rrezik ekstrem. Shpresa jonë e vetme është Zoti dhe Amerika. Jemi minoriteti më i shkelur, më i shtypur, më i diskriminuar në Europë” tha z.Arifi. Më tej ai ekspozoi para vatranëve përpjekjet komunale për rritjen e punësimit në Luginë, zhvillimin ekonomik, ndryshimet infrastrukturore e rritjen e cilësisë së shërbimeve për qytetarët. Z.Arifi theksoi se Rezoluta kundër pasivizimit është futur në Parlamentin Europian dhe po përpiqet për tu futur në Këshillin e Europës. Gjatë takimit vëllazëror në Vatër pyetën dhe diskutuan në takim Tom Paloka, Dorand Vojka, Faton Zogejani, Afërdita Paloka dhe Ilir Cubi. Në takim u dakordësua për shtim të lobimit dhe vëmendje të shtuar për shqiptarët e Preshevës.

Sokol Paja/

New York, 16 Shtator 2023 – Promovim madhështor i librit “Mri Dedja e Mërrnaçajve, zoja e hekurt me shpirt florini”. Në sallën e Konferencave “Nënë Tereza”, pranë Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës” në Hartsdale – New York, libri i studiuesit Jozef Radi ngjalli kureshtjen e komunitetit shqiptar dhe mbarë diasporës shqiptaro-amerikane në New York e më gjerë. Me pjesëmarrjen masive të komunitetit, miqve e familjarëve, dashamirësve të librit, përfaqësuesëve të Kishës e mediave të komunitetit, libri “Mri Dedja e Mërrnaçajve, zoja e hekurt me shpirt florini” është një vepër e shkëlqyer rreth rrëfimeve në vetën e parë të shqiptares së shquar Mri Mërrnaçaj, përfaqësuese e dy prej familjeve më të nderuara e respektuara në Kelmend të Malësisë së Madhe, Nilaj e Merrnaçaj. Ky botim është një nderim i veçantë për vuajtjet, qëndresën dhe sakrificën heroike të femrës shqiptare. Libri homazh për prindërit e Mrisë, djalit Nik Merrnaçaj e bashkëshortit të ndjerë Marash Merrnaçaj, paraqet qendresën antikomuniste të familjes, arratisjen nga ferri komunist, emigrimin drejtë Malit të Zi e më pas rrugëtimin në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Nën prezantimin brilant të Mikela Nonaj, Famullitari Dom Pjetër Popaj teksa shpalosi tragjizmin dhe vuajtjet në libër, e quajti Mri Mërrnaçajn një heroinë të vërtetë dhe në fjalën e tij foli për fetarinë, bujarinë, fisnikërinë, mirësinë e vlerat e jashtëzakonshme të familjes Merrnaçaj e në veçanti të Mrisë. Një dokumentar historik i përgatitur me profesionalizëm nga TV Albanian Culture paraqiti për pjesëmarrësit jetën e vështirë e plot sakrifica dinjitoze të Mri Mërrnaçaj e familjes së saj. 25 vite në shërbim të komunitetit shqiptar në Amerikë, Adem Belliu dhe familja e tij mediatike kanë pasur një lidhje e miqësi me familjen Mërrnaçaj që dokumentohet dhe në dokumentar.

Majori i Yonkersit Mike Spano pasi falenderoi të pranishmit e organizatorët u shpreh se mësimet e historisë kalojnë nëpërmjet dhimbjeve e vuajtjeve. Mësuesja Liza Pllumbi shpalosi në detaje aspekte jetësore të familjes Merrnaçaj dhe u ndal te vlerat e larta të Mrisë në përballje me vuajtjet dhe fatin e jetës.

Prek Ndue Pllumaj apeloi për të pranishmit që të mos harrohet historia e lavdishme e Kelmendit. Pjesa muzikore me violinë e luajtur nga Rozeta Ujkaj e Mimoza Lleshaj shërbeu për pjesëmarrësit si një moment reflektimi, paqeje e qetësimi shpirtëror. Studiuesi Idriz Lamaj u ndal në aspekte shpirtërore të rrëfimit të heroinës Mri Mërrnaçaj. Studiuesi Lamaj kishte sjellë me vete një libër të vogël uratësh dhe ia tregoi Famullitarit Popaj në shenjë nderimi ndaj Monsinjor Zef Oroshit që ia kishte dhuruar Idriz Lamajt plot 52 vite më parë. Lindita Harizaj Dema u shpreh se në libër gjejmë pjesë nga dramat tona, gjej shumë femra shqiptare. Ky është një libër i dhimbshëm e heroik ku kam gjetur dhe veten time ku Mrija është model i nënës, motrës e gruas shqiptare, tha ndër të tjera zonja Harizaj-Dema. Marjana Naçaj e cilësoi librin si rrëfim i nevojshëm për historinë kombëtare. Shkrimtari Mhill Velaj në fjalën e tij e cilësoi librin si burim historik, dokumentar e letrar, i shkruar me një gjuhë të ëmbël me rrëfime e përjetime autentike. Libri përjetëson një figurë heroike të femrës shqiptare. Asllan Bushati lexoi kumtesën e Sami Milloshit i cili e quajti librin enciklopedi.

Autori i librit Jozef Radi shpjegoi etapat e përgatitjes së librit dhe deklaroi për pjesëmarrësit se libri është një monument për femrën shqiptare. Ai falënderoi në mënyrë të veçantë familjen Mërrnaçaj, Mark Mërrnaçajn, Prek Pllumajn e Anton Përdodën. Personazhi që i dedikohet libri, Mri Mërrnaçaj në fjalën e saj falënderoi Dom Pjetër Popaj, At Gazmend Tinaj, Mark Mërrnaçaj, Jozef Radi, të gjithë folësit e të gjithë pjesëmarrësit.

At Gazmend Tinaj në fjalën e tij deklaroi se rrëfimi i Mri Mërrnaçaj është shpallje, është simfoni e trishtë melankolike. Janë rrëfime zemre. Zemra është memoria e ngjarjeve të trishta të njeriut. Libri është si një rrëfim për të mos harruar kurrë, u shpreh At Tinaj. Mark Gjonaj në fjalën e tij theksoi se Marash e Mri Mërrnaçaj tragjeditë i kthyen në forcë e dhimbjen ne fuqi për të ecur përpara me dinjitet e krenari. Promovimi i librit “Mri Dedja e Mërrnaçajve, zoja e hekurt me shpirt florini, rrëfime t’nji jete” bashkoi shqiptarët e Amerikës në respekt, vlerësim e mirënjohje të familjes Mërrnaçaj, qendresën e tyre, shembullin e për gjithçka që ata i kanë dhënë komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në përfundim të promovimit familja Merrnaçaj shtroi një koktejl për gjithë të pranishmit dhe të ardhurat nga shitja e librit ia dhuroi Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës” në New York.